Pełny tekst orzeczenia

Sygnatura akt VI Ka 1136/19

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 stycznia 2020 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach, Wydział VI Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący sędzia Grażyna Tokarczyk

Protokolant Monika Dąbek

przy udziale Dariusza Kowalczyka Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Z.

po rozpoznaniu w dniu 28 stycznia 2020 r.

sprawy A. S. ur. (...) w Z.

córki Z. i B.

oskarżonej z art. 217§1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonej

od wyroku Sądu Rejonowego w Zabrzu

z dnia 6 listopada 2019 r. sygnatura akt II K 312/19

na mocy art. 437 § 1 kpk i art. 636 § 1 kpk

1.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

2.  zasądza od oskarżonej na rzecz Skarbu Państwa wydatki postępowania odwoławczego w kwocie 20 zł (dwadzieścia złotych) i wymierza jej opłatę za II instancję w kwocie 100 zł (sto złotych).

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 1136/19

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Zabrzu z 6 listopada 2019 r. sygn. akt II K 312/19

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

1Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

1STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

obraza przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na treść wydanego orzeczenia, a to art. 7 kpk poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny wyjaśnień oskarżonej poprzez odmowę uznania ich za wiarygodne w zakresie, w jakim oskarżona nie przyznawała się do uderzenia małoletniego pokrzywdzonego oraz twierdziła, że małoletni pokrzywdzony całował jej córkę P., podczas gdy jej relacja była logiczna, spójna i konsekwentna oraz została potwierdzona zeznaniami świadka M. S. i częściowo korespondowała z zeznaniami świadków R. J. i Ł. K.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Sąd dokonując oceny wyjaśnień oskarżonej nie naruszył zasad wiedzy, logicznego rozumowania, ani doświadczenia życiowego. Wywody apelacji są wyłącznie niepopartą rzeczowymi argumentami polemiką ze szczegółowymi rozważaniami Sądu I instancji, które należy w pełni zaakceptować. Prawidłowo Sad wykazał, że w zeznaniach M. S., który świadkiem zdarzenia nie był, a nawet nie uczestniczył w interwencji policji, nie można szukać wsparcia dla wyjaśnień oskarżonej. Nie sposób świadkowi zarzucić zeznawania nieprawdy, zrelacjonował to co przekazała mu żona, niemniej zapominać nie można, że działo się to już po czasie, kiedy sama miała możliwość przemyślenia swojego postępowania, a przede wszystkim nie była z pewnością zainteresowana, że reagując na zachowanie pokrzywdzonego wobec córki przekroczyła granice prawa i uciekła się do przemocy względem 9- letniego dziecka. Trafnie wykazano też na niespójność relacji procesowej oskarżonej z tym co podawała na temat przebiegu zdarzenia interweniującym policjantom, gdy chodzi o informacje o zachowaniu małoletniego. Nie jest przedmiotem postępowania ocena tego jaką wiedzę powinno mieć dziecko w określonym wieku, jakich zachowań życzy sobie oskarżona, czy tego jak zachowuje się obecnie jej córka. Zauważyć jednak można, że niezależnie od zachowania małoletniego (choć podkreślić trzeba, że brak jest podstaw do ustalenia dalej idącego niż pocałunek w policzek) oczywistym jest i nie wymaga to wiadomości specjalnych, że dziecko w wieku 4 lat nie zna natury zachowań seksualnych i nie mogło w ten sposób zachowania pokrzywdzonego interpretować, szczególnie wobec nawet przez oskarżoną relacjonowanej życzliwości i otwartości w kontaktach tej dwójki dzieci. Odmiennym jest natomiast znaczenie nadawane określonym zachowaniem przez dorosłych i to jakiej reakcji własnej matki małoletnia była świadkiem, bo z pewnością krzyk (co oskarżona potwierdza), dociekanie od dziecka ( B.) informacji o nim, sprowadzenie na miejsce policjantów, musiało oddziaływać tak na pokrzywdzonego, jak i córkę oskarżonej.

Wniosek

zmiana wyroku i uniewinnienie od popełnienia zarzucanego czynu

zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz oskarżonej kosztów tytułem ustanowienia w sprawie obrońcy z wyboru w obu instancjach, według norm przepisanych

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Skarżący nie przedstawił dających się zaakceptować racji świadczących o naruszeniu przez Sąd zasad logiki, wiedzy i doświadczenia życiowego. Brak podstaw do orzeczenia po myśli art. 632 pkt 2 kpk.

3.2.

obraza przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na treść wydanego orzeczenia, a to art. 7 kpk art. 7 kpk poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny dowodu z zeznań małoletniego pokrzywdzonego, która stoi w sprzeczności z zasadami prawidłowego rozumowania oraz wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego w zakresie, w jakim Sąd uznał za wiarygodne twierdzenia małoletniego o tym, że jedynie pocałował córkę oskarżonej w policzek oraz o tym, że oskarżona uderzyła go w twarz

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ogólnikowość uzasadnienia apelacji nie pozwala na podzielenie twierdzeń zarzutu. Sąd prawidłowo wskazał argumenty, dla których uznał zeznania małoletniego pokrzywdzonego za prawdziwe. Odpowiada to zasadom doświadczenia życiowego, szczególnie wobec braku nie tyle odnotowania na miejscu zdarzenia informacji o uderzeniu dziecka przez osobę dorosłą, ale i w ogóle faktu, aby wcześniej policjanci z pokrzywdzonym rzeczowo rozmawiali. Również w miejscu zamieszkania prowadzili przecież rozmowę z opiekunem. Dopiero przyjście opiekunki zastępczej, inicjatywa rozmowy z jej strony wywołała wypowiedź małoletniego, który potwierdził pocałunek, jak i spontanicznie to co zrobiła mu oskarżona. Nie można też zapominać, że dopiero w miejscu zamieszkania małoletni, doświadczony już działaniami policjantów, które kojarzył z zabieraniem go z miejsca pobytu, uzyskał komfort i poczucie bezpieczeństwa, otoczony przez opiekunów zainteresowanych jego relacją, miał możliwość swobodnej wypowiedzi, gdzie nie musiał się obawiać ani oskarżonej, ani policjantów.

Wniosek

zmiana wyroku i uniewinnienie od popełnienia zarzucanego czynu

zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz oskarżonej kosztów tytułem ustanowienia w sprawie obrońcy z wyboru w obu instancjach, według norm przepisanych

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Skarżący nie przedstawił dających się zaakceptować racji świadczących o naruszeniu przez Sąd zasad logiki, wiedzy i doświadczenia życiowego. Brak podstaw do orzeczenia po myśli art. 632 pkt 2 kpk.

3.3.

obraza przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na treść wydanego orzeczenia, a to art. 174 kpk poprzez oparcie części ustaleń faktycznych w sprawie na podstawie treści zapisów w notatniku służbowym R. J., które to zapisy nie mogą stanowić dowodu w postępowaniu karnym

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Podzielić należy niekwestionowane stanowisko wyrażane w orzecznictwie, że nie stanowi naruszenia zasady bezpośredniości przesłuchanie funkcjonariuszy policji interweniujących na miejscu zdarzenia na okoliczność wypowiedzi zastanych tam osób niezależnie od późniejszej roli procesowej, czy uprawnień do odmowy składania depozycji, o ile nie są to funkcjonariusze wykonujący czynności procesowe z udziałem tych osób. Po wtóre zapisy notatek służbowych, w tym również zawartych w notatnikach podlegają ujawnieniu, nie jako zapis treści wypowiedzi, lecz dowód przeprowadzenia określonych czynności i poczynionych wówczas ustaleń i treści zeznań, jako takie nie zastępuje. Przytoczyć trzeba dwa orzeczenia w pełni tę materię wyczerpujące, które Sąd odwoławczy akceptuje.

Przepis art. 158 kpk - stojąc na straży przestrzegania zasady bezpośredniości - zabrania zastępowania dowodu z wyjaśnień oskarżonego treścią pism lub zapisków sporządzonych w sposób nieprzewidziany w kodeksie postępowania karnego przez organy MO, pełnomocników i obrońców lub przez samego oskarżonego. Natomiast kodeks postępowania karnego nie zabrania ujawnienia na rozprawie - w celu weryfikacji złożonych na niej wyjaśnień oskarżonego - wszelkich wcześniejszych jego oświadczeń sporządzonych w formie listów, zapisków, notatek itp. Dokumenty takie podlegają odczytaniu i ocenie według zasad określonych w art. 339 § 2 i art. 357 kpk ( wyrok SN z 12.09.1972 r. V KRN 361/72, OSNKW 1973/1/12).

Nie narusza zakazu substytuowania dowodów – określonego w art. 174 kpk – przesłuchanie w charakterze świadka przybyłego na interwencję funkcjonariusza policji na okoliczności związane z zaistniałym przestępstwem, o których dowiedział się w drodze rozpytania osoby, która w toku procesu skorzystała z prawa odmowy zeznań czy też osoby, którą później postawiono w stan oskarżenia – pod warunkiem, że funkcjonariusz ten nie wykonywał żadnych czynności procesowych prowadzonych w tej sprawie w postępowaniu przygotowawczym ( wyrok SA we Wrocławiu z 29.12.2009 r. II AKa 405/09, LEX nr 568537, OSAW 2010/3/186, KZS 2010/7-8/66, Prok.i Pr.-wkł. 2010/11/21).

Wniosek

zmiana wyroku i uniewinnienie od popełnienia zarzucanego czynu

zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz oskarżonej kosztów tytułem ustanowienia w sprawie obrońcy z wyboru w obu instancjach, według norm przepisanych

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Skarżący nie przedstawił dających się zaakceptować racji świadczących o naruszeniu przez Sąd zasad logiki, wiedzy i doświadczenia życiowego. Brak podstaw do orzeczenia po myśli art. 632 pkt 2 kpk.

3.4.

obraza przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na treść wydanego orzeczenia, a to art. 410 kpk poprzez pominięcie w ocenie materiału dowodowego zezna świadków Ł. K. i R. J., który na rozprawie zeznali, że zgłaszająca interwencje oskarżona podała funkcjonariuszom Policji, iż małoletni pokrzywdzony całował jej córkę, a nie pocałował w policzek

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

O obrazie art. 410 k.p.k. (...) można by mówić dopiero wówczas, gdyby Sąd rozpoznający sprawę rzeczywiście nie odniósł się w ramach oceny dowodów, czynienia ustaleń faktycznych, subsumcji czy wymierzania kary do jakichś przeprowadzonych na określonym terminie rozprawy dowodów czy ujawnionych okoliczności, ale wówczas należałoby wskazać, które dowody lub jakie okoliczności pominięto (wyrok SN z 22.01.2019 r. III KK 553/17, Prok.i Pr.-wkł. 2019/6/16). Takiego uchybienia bynajmniej skarżący nie wytknął, ani Sąd się nie dopuścił, istotą wyprowadzonego zarzutu, jest błąd w ustaleniach faktycznych skupiony na grze słów pocałował/ całował. Bynajmniej jednak w świetle relacji tych świadków oraz treści zapisu w notatniku służbowym, nie można zgodzić się z życzeniem apelującego, że prowadzi to do wniosku o pocałunku, jaki prezentuje w swych wyjaśnieniach oskarżona. Przede wszystkim to dla jej odpowiedzialności nie ma znaczenia. Żadna forma pocałunku przez pokrzywdzonego córki oskarżonej nie usprawiedliwia agresji i fizycznego ataku na dziecko.

Wniosek

zmiana wyroku i uniewinnienie od popełnienia zarzucanego czynu

zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz oskarżonej kosztów tytułem ustanowienia w sprawie obrońcy z wyboru w obu instancjach, według norm przepisanych

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Skarżący nie przedstawił dających się zaakceptować racji świadczących o naruszeniu przez Sąd zasad logiki, wiedzy i doświadczenia życiowego. Brak podstaw do orzeczenia po myśli art. 632 pkt 2 kpk.

3.5.

błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który mógł mieć wpływ na treść orzeczenia, polegający na przyjęciu, że małoletni pokrzywdzony jedynie pocałował w policzek córkę oskarżonej, oskarżona uderzyła pokrzywdzonego dwukrotnie ręką w twarz

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę wyroku, jest tylko wówczas słuszny, gdy zasadność ocen i wniosków, wyprowadzonych przez sąd orzekający z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego, nie odpowiada prawidłowości logicznego rozumowania. Zarzut ten nie może jednak sprowadzać się do samej polemiki z ustaleniami sądu, wyrażonymi w uzasadnieniu wyroku, lecz do wykazania, jakich mianowicie konkretnych uchybień w zakresie logicznego rozumowania dopuścił się sąd w ocenie zebranego materiału dowodowego. Możliwość zaś przeciwstawienia ustaleniom sądu orzekającego odmiennego poglądu nie może prowadzić do wniosku o dokonanie przez sąd błędu w ustaleniach faktycznych ( wyrok SA w Katowicach z 5.04.2007 r. II AKa 30/07, Prok.i Pr. 2007/11/32).

Jak wyżej wykazano obrońca nie wykazał naruszenia przez Sąd meriti zasad logiki, wiedzy i doświadczenia życiowego, ani innej obrazy przepisów prawa procesowego, która miałaby wpływ na treść wyroku.

Wniosek

zmiana wyroku i uniewinnienie od popełnienia zarzucanego czynu

zasądzenia od Skarbu Państwa na rzecz oskarżonej kosztów tytułem ustanowienia w sprawie obrońcy z wyboru w obu instancjach, według norm przepisanych.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Skarżący nie przedstawił dających się zaakceptować racji świadczących o naruszeniu przez Sąd zasad logiki, wiedzy i doświadczenia życiowego. Brak podstaw do orzeczenia po myśli art. 632 pkt 2 kpk.

1 OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

1 ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.1 5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

skazanie za przestępstwo z art. 217 § 1 kk z wszystkimi konsekwencjami

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Apelacja obrońcy okazała się niezasadna, Sąd odwoławczy nie stwierdził uchybień podniesionych w środku odwoławczym, ani bezwzględnych przyczyn odwoławczych, ani też okoliczności wskazanych w art. 440 kpk.

0.1 5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.15.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

1Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono po myśli art. 636 § 1 kpk, który stanowi, że w razie nieuwzględnienia środka odwoławczego, wniesionego wyłącznie przez oskarżonego (…), koszty procesu za postępowanie odwoławcze ponosi na ogólnych zasadach ten, kto wniósł środek odwoławczy. Zgodnie z art. 616. § 1. Do kosztów procesu należą: koszty sądowe i uzasadnione wydatki stron, w tym z tytułu ustanowienia w sprawie jednego obrońcy lub pełnomocnika. Apelację wniósł obrońca oskarżonej, zatem to oskarżona winna ponieść koszty sądowe postępowania odwoławczego, na które składają się wydatki w kwocie 20 złotych, a także opłata od orzeczonej kary.

1PODPIS

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca oskarżonej A. S.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

skazanie za przestępstwo z art. 217 par 1 kk z wszystkimi konsekwencjami

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana