Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 8 lipca 2020r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Patrycja Bogacińska - Piątek

Sędziowie: Małgorzata Andrzejewska

(del. ) Magdalena Kimel

po rozpoznaniu w dniu 8 lipca 2020r. w Gliwicach

sprawy z powództwa N. D.

przeciwko Spółce (...) Spółce Akcyjnej w B.

o podwyższenie renty wyrównawczej

na skutek zażalenia pozwanej

na postanowienie zawarte w wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach

z dnia 21 sierpnia 2019 r. sygn. akt VI P 385/18

postanawia:

1.  zmienić w całości postanowienie zawarte w punkcie 5 wyroku w ten sposób, że znieść pomiędzy stronami koszty zastępstwa procesowego;

2.  zmienić w całości postanowienie zawarte w punkcie 6 wyroku w ten sposób, że nakazać pobrać od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa kwotę 500 zł ( pięćset złotych) tytułem opłaty sądowej i kwotę 597,60 zł ( pięćset dziewięćdziesiąt siedem złotych sześćdziesiąt groszy ) tytułem zwrotu wydatków;

3.  umorzyć postępowanie zażaleniowe w zakresie cofniętego zażalenia;

4.  oddalić zażalenie w pozostałej części;

5.  odstąpić od obciążania powoda kosztami postępowania zażaleniowego.

(-) sędzia (del. ) Magdalena Kimel (-) sędzia Patrycja Bogacińska – Piątek (-) sędzia Małgorzata Andrzejewska

Sygn akt VIII Pz 5/20

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Gliwicach wyrokiem z dnia 21 sierpnia 2019 roku, VI P 385/18 w sprawie z powództwa N. D. przeciwko Spółce (...) S.A. w B. o rentę wyrównawczą:

1.  zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 8.820,32 zł tytułem skapitalizowanej renty wyrównawczej za okres od dnia 11 maja 2015 roku do dnia 31 lipca 2018 roku z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 24 lipca 2018 roku do dnia zapłaty;

2.  zasądził od pozwanej na rzecz powoda dodatkową rentę wyrównawczą po 146,40 zł za okres od dnia 1 sierpnia 2018 roku do dnia 31 sierpnia 2019 roku, płatne do 10 – tego każdego miesiąca za dany miesiąc z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat miesięcznych od dnia 11 – tego dnia każdego miesiąca do dnia zapłaty, poczynając od dnia 11 sierpnia 2018 roku;

3.  zasądził od pozwanej na rzecz powoda rentę wyrównawczą po 957,51 zł miesięcznie tytułem renty wyrównawczej za okres od dnia 1 września 2019 roku i na przyszłość, płatną do 10 – tego dnia każdego miesiąca za dany miesiąc, z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w razie opóźnienia płatności którejkolwiek z rat miesięcznych renty wyrównawczej od dnia 11 – tego dnia każdego miesiąca do dnia zapłaty, poczynając od 11 września 2019 roku, a to w miejsce renty wyrównawczej ustalonej na mocy wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 23 lipca 2013 roku w sprawie VI P 190/12;

4.  oddalił powództwo w pozostałym zakresie;

5.  zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 2.700,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

6.  nakazał pobrać od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Gliwicach kwotę 1.708,60 zł tytułem kosztów sądowych, od ponoszenia których powód był zwolniony, w tym kwotę 1.111,00 złotych tytułem opłaty stosunkowej od pozwu oraz kwotę 597,60 zł tytułem wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa.

W uzasadnieniu rozstrzygnięcia o kosztach procesu sąd pierwszej instancji podał, że w sprawie doszło do błędnego określenia wartości przedmiotu sporu, albowiem wartość przedmiotu sporu podana przez powoda (19.200 zł) została znacznie zaniżona w stosunku do rzeczywiście dochodzonego roszczenia. Sąd nie dokonał sprawdzenia wartości przedmiotu sporu z urzędu przed doręczeniem pozwu. Zgodnie zaś z art. 25 § 2 k.p.c., po doręczenie pozwu sprawdzenie nastąpić może jedynie na zarzut pozwanego, zgłoszony przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy. Jak wskazał Sąd Najwyższy, zarzut ten pozwany może skutecznie podnieść przed wdaniem się w spór, a więc w odpowiedzi na pozew, a jeżeli odpowiedzi na pozew nie złożył, na pierwszej rozprawie, a jeżeli został wydany wyrok zaoczny – w sprzeciwie od wyroku zaocznego (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 4 lipca 1988 r. IV CZ 90/88, L.). Pozwany w niniejszej sprawie nie kwestionował wartości przedmiotu sporu.

Z uwagi na powyższe, sąd rozstrzygając o kosztach w niniejszym postępowaniu był związany wartością przedmiotu sporu określoną przez powoda. Uznać należało tym samym, że pomimo oddalenia powództwa co do nagrody jubileuszowej i w części co do żądania podwyższenia renty wyrównawczej, powód wygrał sprawę w zakresie większym niż wynikało to z podanej wartości przedmiotu sporu (zasądzono: kwotę 8.820,32 zł, kwoty po 146,40 zł za okres 13 miesięcy, co daje łącznie kwotę 1.903,20 zł oraz kwotę po 957,51 zł miesięcznie na przyszłość, co daje za okres jednego roku kwotę 11.490,12 zł; łącznie 22.213,64 zł). Tym samym sąd uznał, że powodowi należą się zwroty kosztów procesu tak jakby wygrał sprawę w całości (art. 98 k.p.c.). W przypadku kosztów sądowych pozwaną należało traktować zaś tak, jakby w całości przegrała.

O kosztach zastępstwa procesowego strony powodowej orzeczono z mocy § 2 pkt 5 w związku z § 9 pkt 5 rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015 r., poz. 1800).

O kosztach sądowych orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c., art. 113 (i a contrario z art. 96 ustęp 1 punkt 4) ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. z 2019 roku, poz.785), nakazując pobrać od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa – kasa Sądu Rejonowego w Gliwicach kwotę 1.111,00 zł tytułem opłaty stosunkowej (5% z 22.213,64 zł) oraz kwotę 597,60 tytułem wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa.

Pozwana wniosła zażalenie na postanowienie o kosztach procesu. Rozstrzygnięciu zanuciła:

-

sprzeczność istotnych ustaleń sądu z treścią materiału dowodowego oraz naruszenie przepisów postępowania, a to art. 233 § 1, 19, 22, 25, 26, 126 ¹ § 1 k.p.c. poprzez ich błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie;

-

naruszenie przepisów postępowania – art. 98, 99 k.p.c. i § 2 pkt 5 i § 9 ust. 1 pkt 2 rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i przyjcie, że powód wygrał w całości;

-

naruszenie przepisów postępowania art. 98 k.p.c., art. 113 ust. 1 i 2 pkt 1, art. 96 ust. 1 pkt 4 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych przez niezasadne obciążenie pozwanej całością kosztów sądowych od kwoty 22.213,64 zł pomimo utrzymania się przez powoda najwyżej w 51% z żądaniem, a faktycznie w 42,74%.

W związku z powyższym pozwana wniosła o zmianę postanowienia zawartego w pkt 5 wyroku i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych ewentualnie o wzajemne zniesienie kosztów zastępstwa procesowego, zmianę postanowienia zawartego w pkt 6 wyroku przez nieobciążanie pozwanej kosztami sądowymi i ewentualne obciążenie nimi powoda, zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów postępowania zażaleniowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, ewentualnie o uchylenie zaskarżonych postanowień i przekazanie sprawy w tym zakresie do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Gliwicach.

Według pozwanej sąd błędnie przyjął, że przedmiotem sporu było roszczenie o rentę wyrównawczą w wysokości po 957,51 zł na przyszłość i tę kwotę należy uwzględnić przy obliczaniu kosztów procesu w sytuacji, gdy powód w pozwie domagał się podwyższenia renty wyrównawczej zasądzonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Gliwicach z 23 lipca 2013 roku, VI P 190/12 w kwocie po 811,11 zł miesięcznie o 400 zł miesięcznie. Pozwana nie domagała się uchylenia renty wyrównawczej lub jej obniżenia. Zatem do wartości przedmiotu sporu należało uwzględnić różnicę w kwocie 146,40 zł. Pozwana podniosła także, że sąd błędnie uznał, że jest związany wartością przedmiotu sporu i błędnie określił, iż powód wygrał sprawę.

W uzupełnieniu zażalenia (pismo z dnia 21 listopada 2019 roku) pozwana sprecyzowała, że wnosi o zmianę postanowienia zawartego w pkt 5 wyroku i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kwoty 378 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego oraz cofnęła częściowo zażalenie co do pkt 6 wyroku, w ten sposób, że zaskarżyła orzeczenie o nakazaniu pobrania od pozwanej kwoty 1.708,60 zł do kwoty 881,96 zł.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

zażalenie było częściowo zasadne.

W niniejszym postępowaniu powód domagał się:

-

zasądzenia od pozwanej dodatkowej renty wyrównawczej po 400 zł miesięcznie za okres od kwietnia 2015 roku do nadal z ustawowymi odsetkami od każdej zaległej renty do dnia zapłaty;

-

zasądzenia od pozwanej kwoty 10.000 zł tytułem renty wyrównawczej za utraconą nagrodę jubileuszową za 30 lat pracy z ustawowymi odsetkami od 15 grudnia 2017 roku do dnia zapłaty.

Pozew został wniesiony do sądu 18 kwietnia 2018 roku. Dotyczył on renty wyrównawczej – czyli roszczenia o świadczenie powtarzające się. Zatem przy ustaleniu wartości przedmiotu sporu należało zastosować przepisy art. 19 § 1, 21, 22 k.p.c. Na wartość przedmiotu sporu złożyły się:

-

400 zł x 36 miesięcy = 14.400 zł ( raty renty zaległej od kwietnia 2015 roku do 31 marca 2018 roku),

-

10.000 zł – szkoda w rencie z tytułu utraty prawa do nagrody jubileuszowej,

-

400 zł x 12 miesięcy = 4.800 zł ( suma rat za 1 rok).

Razem 29.200 zł.

Powód jako wartość przedmiotu sporu wskazał 19.200 zł. Pomimo błędnego określenia wartości przedmiotu sporu przez powoda sąd był nią związany ponieważ nie zdecydował się na sprawdzenie wartości przedmiotu sporu – art. 25 § 1 k.p.c., a pozwana nie złożyła w tym przedmiocie zarzutu przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy – art. 25 § 2 k.p.c. W tej sytuacji sąd oceniając w jakim zakresie strony utrzymały się ze swoimi stanowiskami miał obowiązek porównać kwoty zasądzone z wartością przedmiotu sporu wskazaną przez powoda tj. kwotą 19.200 zł.

Sąd pierwszej instancji zasądził od pozwanej na rzecz powoda:

1.  kwotę 8.820,32 zł tytułem skapitalizowanej renty wyrównawczej za okres od dnia 11 maja 2015 roku do dnia 31 lipca 2018 roku;

2.  dodatkową rentę wyrównawczą po 146,40 zł za okres od dnia 1 sierpnia 2018 roku do dnia 31 sierpnia 2019 roku;

3.  rentę wyrównawczą po 957,51 zł miesięcznie tytułem renty wyrównawczej za okres od dnia 1 września 2019 roku i na przyszłość w miejsce renty wyrównawczej ustalonej na mocy wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 23 lipca 2013 roku w sprawie VI P 190/12;

4.  oddalił powództwo w pozostałym zakresie.

Zaznaczyć należy, że do wartości przedmiotu sporu nie dolicza się rat renty za czas trwania procesu. Zatem należało porównać wartość uwzględnionych żądań:

- raty renty zaległej za 36 miesięcy od 1 kwietnia 2015 roku do 31 marca 2018 roku,

- 12 rat renty na przyszłość biorąc pod uwagę datę wniesienia pozwu czyli za okres od 1 kwietnia 2018 roku do 31 marca 2019 roku.

Jest to kwota 9.991,52 zł ( 8.820,32 zł + 146,40 zł x 8).

Rację ma pozwana, że należało uwzględnić przy ocenianiu w jakiej części powód utrzymał się ze swoim żądaniem kwotę 146,40 zł ponieważ o taką kwotę wzrosła renta wyrównawcza powoda w stosunku do renty wypłacanej mu przez pozwaną dotychczas. Reasumując powód wygrał sprawę w 52 %. W tej sytuacji należało na podstawie art. 100 k.p.c. znieść koszty zastępstwa procesowego.

Na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 167, poz. 1398 ze zm.) należało obciążyć pozwaną kosztami sądowymi: 500 zł - opłata sądowa - 5% obliczono od wartości zasądzonego roszczenia tj. 9.991,52 zł. W niniejszej sprawie były podstawy do obciążenia pozwanej w całości wydatkami ponieważ był to koszt z tytułu opinii biegłego, której zasięgnięcie było konieczne z uwagi na charakter sprawy.

W pkt 1 i 2 postanowienia orzeczono na podstawie powołanych wyżej przepisów oraz art. 397 § 2 k.p.c. w zw. z art. 386 § 1 k.p.c.

W pkt 3 postanowienia umorzono postępowanie zażaleniowe w zakresie cofniętego zażalenia na podstawie art. 397 § 2 k.p.c. w zw. z art. 391 § 2 k.p.c.

W pkt 4 postanowienia oddalono zażalenie w pozostałej części na podstawie art. 397 § 2 k.p.c. w zw. z art. 385 k.p.c.

O kosztach zastępstwa procesowego w postępowaniu zażaleniowym orzeczono na podstawie art. 102 k.p.c. Sąd uznał, że obciążaniu powoda tymi kosztami sprzeciwia się zasada słuszności, albowiem sprawa ma charakter pracowniczy, a roszczenie powoda wynika z wypadku przy pracy.

(-) sędzia (del. ) Magdalena Kimel (-) sędzia Patrycja Bogacińska – Piątek (-) sędzia Małgorzata Andrzejewska