Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II AKa 101/20

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 czerwca 2020r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SA – Zbigniew Kapiński (spr.)

Sędziowie: SA – Dorota Tyrała

SA - Jerzy Leder

SA - Ewa Leszczyńska - Furtak

SO (del.) – Katarzyna Capałowska

Protokolant: sekr. sąd. – Aleksandra Duda

przy udziale Prokuratora Przemysława Nowaka i oskarżycieli posiłkowych M. R., E. O. i P. K.

po rozpoznaniu w dniu 23 czerwca 2020r.

sprawy A. K., urodz. (...) w W., s. K. i J. z d. P.

oskarżonego z art. 148 § 3 k.k. w zw. z art. 64 § 1 kk w zw z art. 91 § 1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 4 grudnia 2019r., sygn. akt XVIII K 228/19

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok odnośnie oskarżonego A. K.;

II.  zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, wydatkami obciążając Skarb Państwa;

III.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adwokata M. M. – Kancelaria Adwokacka w W. kwotę 738 zł., w tym 23% VAT, za obronę z urzędu oskarżonego wykonywaną w postępowaniu odwoławczym przed Sądem Apelacyjnym.

UZASADNIENIE

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 101/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego W Warszawie z dnia 4 grudnia 2019 r., sygn.

akt VIII K 382/10

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

- obrazy art. 201 k.p.k. w zw. z art. 193 § 1 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k.,

- art. 167 k.p.k. w zw. z art. 170 pkt 5 w zw. z art. 170 § 1a k.p.k.,

- art. 2 § 2 k.p.k., art. 4 k.p.k., art. 5 k.p.k., art. 7 k.p.k., 171 pkt 7 k.p.k., art. 410 oraz 424 k.p.k.,

- błędu w ustaleniach faktycznych

☒ niezasadne

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut obrazy art. 201 k.p.k. w zw. z art. 193 § 1 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k.

Żaden z wymienionych przepisów nie został naruszony przez Sąd orzekający w pierwszej instancji.

Dopuszczenie dowodu z dodatkowej, nowej opinii biegłych może nastąpić wówczas, gdy zaistnieją okoliczności określone w art. 201 k.p.k.

Autor apelacji nie wykazał, żeby opinia sądowo-psychiatryczna; sporządzona przez biegłychJacka A., R. O. i psycholog A. R. i dotycząca stanu poczytalności oskarżonego A. K. tempore criminis była niepełna, niejasna lub też, żeby zachodziła w tej opinii wewnętrzna sprzeczność.

Podkreślić należy, że wymienieni biegli wezwani na rozprawę w sposób wyczerpujący i fachowy odpowiedzieli na wszystkie pytania stron oraz Sądu.

Dlatego też Sąd odwoławczy w pełni podziela stanowisko Sądu meriti zawarte w uzasadnieniu wyroku, że przedmiotowa opinia jest pełna, pozbawiona wewnętrznych sprzeczności, dotyczy wszystkich istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy kwestii, została sporządzona stosownie do wymogów ustawowych przez osoby posiadające wymagane wiadomości specjalne.

W takiej sytuacji nie można zaakceptować stanowiska skarżącego, że doszło do naruszenia art. 410 k.p.k. w zw. z art. 193 § 1 k.p.k. Nie wykazano również, aby Sąd meriti naruszył art. 201 k.p.k., gdyż wszystkie dowody mające znaczenie dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy zostały przez Sąd Okręgowy poddane analizie i ocenie i te dowody, które zostały uznane za wiarygodne stały się podstawą dokonanych ustaleń faktycznych.

Z tego też względu brak jest podstaw, aby uznać, że Sąd meriti dopuścił się obrazy art. 410 k.p.k. Zarzut obrazy art. 167 k.p.k. w zw. z art. 170 § 1 pkt 5 k.p.k. w zw. z art. 170 §1a k.p.k.

Przedmiotowy zarzut jest całkowicie chybiony i bezpodstawny.

Skarżący w ocenie Sądu odwoławczego nie wykazał zarówno w treści zarzutu apelacji, że doszło do obrazy wymienionych przepisów.

Zauważyć należy, że z treści art. 167 k.p.k. wynika, że dowody przeprowadza się na wniosek stron albo z urzędu i Sąd meriti zasadnie oddalił wnioski dowodowe obrony o przeprowadzenie dodatkowej opinii uzupełniającej, z udziałem zespołu innych biegłych, zwrócenie się do Aresztu Śledczego w R. celem dostarczenia aktualnej karty medycznej i akt osobowych oskarżonego oraz odnośnie przesłuchania w charakterze świadków osób z którymi oskarżony przebywał podczas odbywania kary pozbawienia wolności.

Skoro, bowiem Sąd Okręgowy całkowicie zasadnie i trafnie uznał, że w stosunku do wydanej opinii sądowo-psychiatrycznej nie zachodzą okoliczności określone w art. 201 k.p.k. to tym samym brak było podstaw do uwzględnienia wniosku o przeprowadzenie dodatkowej opinii uzupełniającej z udziałem innych biegłych.

Z utrwalonego orzecznictwa Sądu Najwyższego jak również Sądów Apelacyjnych wynika w sposób jednoznaczny, że dopuszczenie dowodu z opinii zespołu innych biegłych może nastąpić tylko wówczas, gdy spełnione są warunki określone w art. 201 k.p.k. i gdy pomimo wyczerpania możliwości określonych w tym przepisie nie doszło w trakcie przesłuchania biegłych – autorów opinii do usunięcia jej braków czy też występujących w niej niejasności lub sprzeczności. Taka sytuacja jak stwierdzono we wcześniejszej części rozważań w przedmiotowej sprawie nie zachodzi.

Uznać zatem należy, że w niniejszej sprawie brak było jakichkolwiek podstaw do przeprowadzenia dowodu z dodatkowej opinii z udziałem innych biegłych.

Celem postępowania karnego nie jest bowiem mnożenie opinii biegłych tylko dlatego, że wnioski nie satysfakcjonują jednej ze stron postępowania karnego. Pozostałe kwestie dotyczące aktualnej karty medycznej, akt osobowych oskarżonego oraz przesłuchania w charakterze świadków osób, z którymi oskarżony przebywał w celi podczas odbywania kary pozbawienia wolności nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.

Zauważyć bowiem należy, że biegli psychiatrzy oraz psycholog wydający opinię dysponowali pełną dokumentacją medyczną i wszystkimi danymi, które uzyskali także podczas wykonanej obserwacji sądowo-psychiatrycznej.

Wbrew zarzutom skarżącego nie można uznać, że skoro trwała ona jedynie przez minimalny 4-tygodniowy okres to fakt ten stanowi uchybienie, gdyż wskazany okres obserwacji nie pozwalał na wydanie ostatecznej i jednoznacznej opinii – jak bezpodstawnie twierdzi obrońca oskarżonego. Domaganie się przez skarżącego długotrwałej obserwacji sądowo-psychiatrycznej jest nie tylko całkowicie bezpodstawne, ale jest również sprzeczne z treścią obowiązujących przepisów prawa.

Czyniąc tego rodzaju uwagi w uzasadnieniu apelacji jej autor pomija treść art. 203 k.p.k. z którego wynika, że obserwacja w zakładzie leczniczym to konieczność, którą zgłaszają biegli, a zatem Sąd nie może jej zarówno zarządzić jak również przedłużyć bez wniosku biegłych.

Ponadto zgodnie z treścią art. 203 § 3 k.p.k. obserwacja w zakładzie leczniczym nie powinna trwać dłużej niż 4 tygodnie, a zatem zupełnie bezpodstawne jest stanowisko autora apelacji, że te 4 tygodnie to minimalny okres. Przedłużenie zaś tego okresu obserwacji, który nie może przekroczyć 8 tygodni może nastąpić tylko w ściśle określonych okolicznościach, gdy jest to niezbędne do jej zakończenia.

W kontekście tych uregulowań prawnych czynienie Sądowi meriti zarzutu, że obserwacja trwała zbyt krótko, gdy w istocie przedłużenie tego okresu może nastąpić wyłącznie na wniosek biegłych a takiego wniosku nie złożono powoduje, że przedmiotowy zarzut jest całkowicie chybiony i bezpodstawny jak również formalnie wadliwy.

Nie wykazano również, aby przesłuchanie w charakterze świadków osób dzielących celę z oskarżonym miało znaczenie dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy.

Zarzut obrazy art. 2 § 2 k.p.k., art. 4 k.p.k., art. 5 k.p.k., 7 k.p.k., 171 pkt 7 k.p.k., art. 410 oraz 424 k.p.k.

Przedmiotowy zarzut jest również całkowicie chybiony i bezpodstawny, a jednocześnie wadliwie zredagowany. Wymieniono bowiem szereg przepisów k.p.k., które rzekomo zostały naruszone przez Sąd meriti, a w treści tego zarzutu, jak również w jego uzasadnieniu nie wskazano w jaki sposób te przepisy zostały naruszone.

Zaznaczyć należy, że w sporządzonej w sposób formalnie poprawnej apelacji skarżący zarzucając obrazę określonych przepisów prawa powinien nie tylko te przepisy wymienić, ale również powinien wskazać w jaki konkretnie sposób każdy z tych przepisów został naruszony.

Dodatkowo wskazać należy, że wśród rzekomo naruszonych przepisów są te, które określają ogólne zasady postępowania karnego, tj. art. 2 § 2 k.p.k., 4 k.p.k. i 5 k.p.k. (bez wskazania czy dotyczy § 1 czy § 2).

Z utrwalonego orzecznictwa Sądu Najwyższego wynika zaś w sposób jednoznaczny, że wyżej wskazane przepisy nie mogą stanowić zasadniczej i samodzielnej podstawy zarzutów zarówno apelacyjnych jak również kasacyjnych.

W związku z tym stwierdzić należy, że Sąd meriti wymienionych przepisów nie naruszył i w pełni respektował wszystkie zasady regulujące postępowanie karne. Nie doszło również do obrazy art. 7 k.p.k., gdyż Sąd Okręgowy wszystkie zebrane w sprawie dowody w tym wyjaśnienia składane przez oskarżonego ocenił w sposób swobodny a nie dowolny.

Z treści omawianego zarzutu wynika, że skarżący kwestionuje ocenę tej części wyjaśnień oskarżonego, w której wskazywał on na swoją chwilową niepoczytalność.

Podkreślić w tym miejscu należy, że kwestia ustalenia stanu poczytalności tempore criminis wymaga wiadomości specjalnych i zgodnie z treścią art. 193 § 1 k.p.k. nie może być samodzielnie ustalona przez Sąd, a tym bardziej wynikać jedynie z wyjaśnień oskarżonego.

Dlatego też jest wręcz niezrozumiałe oczekiwanie przez autora apelacji, żeby Sąd meriti kwestię poczytalności ustalił na podstawie wyjaśnień oskarżonego dając mu wiarę w tym zakresie, gdy wskazywał na swoją chwilową niepoczytalność, co jest w oczywisty sposób sprzeczne z treścią opinii sądowo-psychiatrycznej.

Nie został również naruszony art. 171 § 7 k.p.k., gdyż w żaden sposób nie zostało wykazane aby oskarżony składał wyjaśnienia w warunkach wyłączających swobodę wypowiedzi lub też aby jakiś dowód zgromadzony w niniejszej sprawie został uzyskany wbrew zakazom określonym w § 5 tego przepisu.

Autor apelacji nie wykazał również, aby Sąd meriti dopuścił się obrazy art. 410 k.p.k. i 424 k.p.k.

Z uzasadnienia zaskarżonego wyroku, które spełnia wszystkie wymogi formalne określone w art. 424 k.p.k. i pozwala na dokonanie instancyjnej kontroli zaskarżonego wyroku wynika, że zostały poddane analizie i ocenie wszystkie dowody mające znaczenie dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy i te dowody, które zostały obdarzone walorem wiarygodności stały się podstawą dokonanych ustaleń faktycznych.

Wbrew twierdzeniom obrońcy oskarżonego, Sąd Okręgowy nie pominął przy analizie i ocenie żadnego dowodu mającego znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. Jest natomiast oczywiste, że podstawę ustaleń faktycznych stanowić mogą tylko te dowody, które zostały uznane za wiarygodne. Zatem pominięcie przy ustaleniach faktycznych dowodów, które nie zostały obdarzone walorem wiarygodności nie stanowi naruszenia art. 410 k.p.k.

Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych.

Przedmiotowy zarzut również jest całkowicie chybiony i bezpodstawny, gdyż dokonane przez Sąd pierwszej instancji ustalenia faktyczne mają pełne oparcie w zgromadzonych w niniejszej sprawie dowodach.

Dotyczy to zarówno przebiegu zdarzenia z dnia 8 września 2018 r., jak również stanu poczytalności oskarżonego tempore criminis, który wynika z jednoznacznych wniosków zawartych w opinii sądowo-psychiatrycznej zasadnie uznanej za wiarygodną, pełną i pozbawianą wewnętrznych sprzeczności.

Wnioski

o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Rozstrzygnięcie Sądu pierwszej instancji jest w całości prawidłowe, a zarzuty niezasadne i bezpodstawne.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok utrzymany w mocy w całości w zakresie rozstrzygnięć zawartych w pkt 1-6 wyroku Sądu Okręgowego

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Rozstrzygnięcie Sądu pierwszej instancji prawidłowe zarzuty zawarte w apelacji bezpodstawne.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Zwolniono oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze obciążając wydatkami Skarb Państwa na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. z uwagi na sytuację materialną A. K. i fakt orzeczenia wobec niego kary dożywotniego pozbawienia wolności.

7.  PODPIS

SSA Zbigniew Kapiński

SSA Dorota Tyrała SSA Jerzy Leder SSA Ewa Leszyczyńska-Furtak SSO del. Katarzyna Capałowska

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana