Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 lutego 2020 r.

Sąd Apelacyjny w Gdańsku – V Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 27 lutego 2020 r. w Gdańsku na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Bank Spółki Akcyjnej w W.

przeciwko M. J.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Okręgowego w Bydgoszczy

z dnia 21 lutego 2019 r., sygn. akt I C 652/18

1.  oddala apelację,

2.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 4.050 (cztery tysiące pięćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

SSO del. Elżbieta Milewska-Czaja SSA Wiesław Łukaszewski SSA Teresa Karczyńska-Szumilas

Na oryginale właściwe podpisy.

Sygn. akt V ACa 567/19

UZASADNIENIE

Powód (...) Bank S.A. z siedziba w W. , zażądał zasądzenia od pozwanego - M. J. kwoty 75.846,56 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych. Powód wskazał, że powyższej kwoty dochodzi w związku z umową pożyczki zawartą między stronami w dniu 28 maja 2015r., której to pozwany nie wykonał należycie. Powód podał, że zadłużenie powstałe w związku z brakiem spłaty rat pożyczki postawione zostało w stan wymagalności z dniem 14 maja 2018r. Powód podkreślił, że mimo wezwań do zapłaty pozwany nie regulował długu w związku z czym koniecznym stało się wystąpienie na drogę sądową.

W odpowiedzi na pozew pozwany M. J. wskazał, że nie uznaje żądania pozwu i wnosi o jego oddalenie. Zakwestionował okres naliczania kapitału głównego, odsetek, stopę procentową według której naliczone zostały odsetki umowne oraz odsetki za opóźnienie, a także wysokość i zasadność opłaty umownej. Pozwany wskazał także, że powód nie przedstawił harmonogramu spłat kredytu.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy wyrokiem z dnia 21 lutego 2019 r. sygn. akt I C 652/18 orzekł, że: w punkcie 1. zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 75.846,56 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 5 czerwca 2018r. do dnia zapłaty; w punkcie 2. zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 9.210,00 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu. Orzeczenie to oparł na następujących ustaleniach faktycznych i rozważaniach prawnych:

W dniu 28 maja 2015r. (...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w G. zawarł z M. J. umowę kredytu gotówkowego nr (...). Zgodnie z powyższą umową bank udzielił pozwanemu kredytu gotówkowego przeznaczonego częściowo na spłatę zobowiązań finansowych wymienionych w umowie - w wysokość 90.000 zł - na okres od 28 maja 2015r. do 15 maja 2024r. Odsetki umowne od kredytu za cały okres kredytowania wynieść miały 45.835,53 zł. Rzeczywista roczna stopa oprocentowania kredytu wynosiła 18,21 %. W § 8 umowy przewidziano, że Bank ma prawo pobierać opłaty według zasad i stawek określonych w umowie oraz Tabeli Opłat (...) Banku (...) S.A. Zgodnie z § 9 niespłaconą w terminie ratę kredytu bank od dnia następnego traktuje jako zadłużenie przeterminowane, które oprocentowane jest odsetkami karnymi w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP. W § 12 przewidziano, że bank może wypowiedzieć umowę kredytu z zachowaniem 30 dniowego okresu wypowiedzenia w razie utraty przez kredytobiorcę zdolności kredytowej. W związku z zawartą umową kredytową, stworzono symulację harmonogramu spłat - określającą wysokość i terminy płatności poszczególnych rat. Harmonogram został podpisany przez pozwanego.

30 czerwca 2015 r. nastąpiła fuzja prawna (...) Banku i (...) Banku, potwierdzona sądowym wpisem w Krajowym Rejestrze Sądowym.

Pismem z dnia 19 stycznia 2018r. powód wzywał pozwanego do uregulowania zaległości z tytułu umowy nr (...). Powód powtórzył wezwanie do zapłaty w piśmie z dnia 13 lutego 2018r.

Pismem z dnia 16 marca 2018 r, pozwany złożył powodowi oświadczenie o warunkowym wypowiedzeniu umowy kredytu nr (...). Pozwany wezwany został dokonania w terminie 14 dni spłaty zaległości, które na dzień wygenerowania pisma wynosiły 5.109,02 zł + 6,20 zł. Pozwanego poinformowano o możliwości złożenia w terminie wskazanych 14 dni wniosku o restrukturyzacje zadłużenia. Oświadczono, że w przypadku braku zapłaty lub złożenia wniosku o restrukturyzacje pismo traktować należy jako wypowiedzenie umowy nr (...) - z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia, rozpoczynającego się od dnia w którym upłynął termin 14 dni, licząc od daty doręczenia pisma. Powyższe pismo doręczono pozwanemu w dniu 2 marca 2018r.

W dniu 23 maja 2018r. pozwany odebrał przedsądowe wezwanie do zapłaty kwoty 75.457,16 zł.

Na dzień 5 czerwca 2018r. wymagalne zadłużenie pozwanego względem powoda wynikające z umowy pożyczki nr (...) z dnia 28 maja 2015r. wynosiło 75.846,56 zł. Na kwotę zadłużenia składają się: niespłacony kapitał - 71.812,60 zł; odsetki umowne - 3.471,83 zł; odsetki umowne za opóźnienie - 491,85 zł; opłaty umowne - 70,28 zł.

Powyższy stan faktyczny ustalony został w oparciu o dokumenty złożone przez stronę powodową. Autentyczność tych dokumentów nie budziła zastrzeżeń Sądu Okręgowego, pozwany zaś nie przedstawił żadnych dowodów które pozwoliłyby zakwestionować prawidłowość danych zawartych w powyższych dokumentach.

W ocenie Sądu Okręgowego między stronami bezspornym było, że łączyła je umowa kredytu gotówkowego. Powód wykazał, że umowę tę wypowiedział - przedstawiając stosowne oświadczenie skierowane do pozwanego oraz dowód jego doręczenia. Z treści odpowiedzi na pozew wynika natomiast, że pozwany poddawał w wątpliwość wysokość swojego zadłużenia oraz prawidłowość jego ustalenia przez powoda.

Przepis art. 69. 1. Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe (Dz. U. z 2012 roku poz. 1376 z późn. zmianami) stanowi, że przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Mając na uwadze charakter zarzutów podniesionych przez pozwanego, zasadnicze znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy miało określenie obowiązków dowodowych ciążących na stronach w zakresie powoływanych twierdzeń. Zgodnie z przepisem art. 3 k.p.c. strony obowiązane są dokonywać czynności procesowych zgodnie z dobrymi obyczajami, dawać wyjaśnienia co do okoliczności sprawy zgodnie z prawdą i bez zatajania czegokolwiek oraz przedstawiać dowody. Strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne (art. 232 k.p.c). W myśl przepisu art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne.

Powód złożył dokument potwierdzający treść umowy zawartej z pozwanym (która między innymi pozwalała powodowi na naliczanie opłat zgodnych ze wskazana taryfą oraz na wypowiedzenie umowy oraz kształtowała uprawnienie do wypowiedzenia umowy), przedstawił wezwania do zapłaty kierowane do pozwanego oraz wypowiedzenie umowy i wyciąg ze swoich ksiąg oraz historię operacji na rachunku kredytowym. Wykazał zatem wymagalność i wysokość zadłużenia pozwanego wynikającego z zawartej umowy.

W razie sprostania przez powoda ciążącym na nim obowiązkom dowodowym, na stronie pozwanej spoczywa ciężar udowodnienia ekscepcji i faktów uzasadniających oddalenie powództwa (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 10 czerwca 2013r. sygn. akt II PK 304/12, LEX 1341274). W konsekwencji więc strona, która nie przytoczyła wystarczających dowodów na poparcie swoich twierdzeń, ponosi ryzyko niekorzystnego dla siebie rozstrzygnięcia, o ile ciężar dowodu, co do tych okoliczności na niej spoczywał, a Sąd musi wyciągnąć ujemne konsekwencje z braku udowodnienia faktów przytoczonych na uzasadnienie żądań lub zarzutów (wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 28 lutego 2013r., sygn. I ACa 613/12, LEX 1294695).

Wysokość roszczenia banku zarówno co do kapitału, odsetek i kosztów wynika z treści wyciągu z ksiąg bankowych, złożonego do akt sprawy. Pozwany wysokość tę zakwestionował ale nie zaoferował dowodu, który mógłby obalić wiarygodność wynikających z niego okoliczności. Fakty i dowody związane z konkretnymi okolicznościami, z którymi się strona pozwana nie zgadza, powinna wskazać w sposób rzeczowy, wyraźny i konkretny, jeśli ma to służyć obronie jej racji, ustosunkowując się tym samym do twierdzeń strony powodowej (por. wyrok SN z dnia 9 lipca 2009 r. sygn. III CSK 341/08). W przeciwnym wypadku podnoszenie wszelkich możliwych zarzutów, pozostających bez związku ze stanem faktycznym sprawy należy traktować jedynie jako nieuzasadniony zamiar uniknięcia odpowiedzialności za zobowiązanie.

Mając na uwadze powyższe rozważania Sąd Okręgowy zasądził od pozwanego M. J. na rzecz powoda (...) Banku S.A. z siedzibą w W. kwotę 75.846,56 złotych.

Jeżeli zaś chodzi o odsetki, zgodnie z dyspozycją art. 481 k.c. wierzyciel może domagać się odsetek za okres opóźnienia w spełnieniu przez dłużnika świadczenia pieniężnego, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Mając na uwadze, że powód wzywał pozwanego do zapłaty przed wytoczeniem powództwa, zasadnym było zasądzenie ustawowych odsetek za opóźnienie od dnia wniesienie pozwu.

O kosztach procesu Sąd Okręgowy orzekł, zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, na podstawie art. 98 k.p.c. i zasądził od pozwanego, jako strony która przegrała proces, na rzecz powoda kwotę 9. 210 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 5.400 zł jako zwrot kosztów zastępstwa procesowego.

Pozwany wniósł apelację od opisanego wyżej wyroku, zaskarżając go w całości, zarzucił:

1)  naruszenie przepisów postępowania mających istotny wpływ na wynik sprawy:

- art. 233 k.p.c. - poprzez błędną ocenę dowodu tj. pisma powoda z dnia 16 marca 2018 roku jako stanowiącego wypowiedzenia umowy kredytu, podczas gdy z treści dokumentu oraz regulacji art. 75c prawa bankowego wynika, że nie można go za takie traktować;

- art 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 230 k.p.c. oraz w zw. z art. 231 k.p.c. polegające na ich zastosowaniu i uznaniu okoliczności wymagalności roszczenia oraz wypowiedzenia urnowy kredytowej w sytuacji gdy oświadczenie woli w tym zakresie ze strony Powoda jest nieprawidłowe;

2)  błędne zastosowanie art 75c ustawy prawo bankowe poprzez ustalenie przez Sąd skutecznego wypowiedzenia umowy kredytu łączącego Powoda z Pozwanym w sytuacji gdy wypowiedzenie to nie spełnia warunków ustawowych;

3)  błędne ustalenia faktyczne w postaci przyjęcia, że doszło do skutecznego wypowiedzenia umowy kredytu łączącego Powoda z Pozwanym w sytuacji gdy Powód nie był należycie reprezentowany przy składaniu oświadczenia woli z dnia 16 marca 2018 roku.

W związku z powyższym wniósł o:

1)  zmianę orzeczenia i oddalenie powództwa Powoda w całości albo jego uchylenie i przekazanie Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania;

2)  zasądzenie od Powoda na rzecz Pozwanego kosztów procesu wedle norm przepisanych;

3)  przeprowadzenie rozprawy również pod nieobecność Pozwanego.

W uzasadnieniu kwestionował istnienie obowiązku zapłaty w związku z wezwaniem do zapłaty 16 marca 2018 roku.

W pierwszej kolejności wskazał na wadliwe umocowanie Powoda do czynności wypowiedzenia umowy kredytowej - oświadczenia z dnia 16 marca 2018 roku. Pod oświadczeniem podpisała się osoba, która nie przedstawiła swojego pełnomocnictwa - nie jest też wymieniona jako osoba reprezentująca Powoda w KRS ani nie przedstawiła żadnego dokumentu w tym zakresie w toku postępowania. W konkluzji zdaniem Pozwanego powyższa osoba w sposób nie uprawniony reprezentowała Powoda a tym samym pismo z tego powodu nie wywiera skutku.

W drugiej kolejności, zdaniem Pozwanego, czynność polegająca na wypowiedzeniu umowy kredytowej, będąca jednocześnie czynnością kształtującą prawo wymaga stabilnego uregulowania i nie znosi chwiejności. Dlatego też jednostronne oświadczenia woli wywierające z chwilą ich złożenia innej osobie wpływ na jej stosunki majątkowe nie powinny być dokonywane z zastrzeżeniem warunku, ochrona prawna bowiem interesów tej osoby wymaga, aby zakres skuteczności takich oświadczeń był od razu oznaczony. Dotyczy to zwłaszcza wypowiedzenia, prowadzącego do zakończenia stosunku zobowiązaniowego o charakterze trwałym, gdyż druga strona powinna mieć od razu pewność, co do swojej sytuacji prawnej. Ochrona prawna interesów drugiej strony umowy tej osoby wymaga bowiem, aby zakres skuteczności takiego oświadczenia był precyzyjnie oznaczony. Istnieje potrzeba dokonywania oceny skuteczności oświadczenia o wypowiedzeniu umowy o kredyt pod warunkiem niezapłacenia zadłużenia w kontekście postanowień konkretnej umowy. Zastosowaniu takiego sposobu rozwiązania umowy sprzeciwiać się może jej trwały charakter, dokonanie wypowiedzenia bez wypełnienia wymaganych czynności upominawczych, niejasna sytuacja w odniesieniu do czasu i zakresu skuteczności takiego oświadczenia, jak też dotkliwe pozbawienie ochrony interesów kredytobiorcy.

Oświadczenie woli, w którym połączono w jednym piśmie wezwanie do zapłaty, zakreślono 14 dniowy termin do wystąpienia z wnioskiem o restrukturyzację zadłużenia i jednocześnie wskazano, że stanowi ono wypowiedzenie umowy jeśli dłużnik nie zadośćuczyni obowiązkowi zapłaty - tak jak to miało miejsce w niniejszej sprawie - nie złoży wniosku, nie jest wypowiedzeniem jednoznacznym. Z tak sformułowanego oświadczenia, nie sposób wywnioskować kiedy nastąpią jego skutki, od kiedy biegnie 30 - dniowy termin wypowiedzenia, jaka kwota wykorzystanego kredytu i odsetek będzie wymagalna z chwilą upływu terminu wypowiedzenia (tak m.in. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 19 lipca 2018, sygnatura akt: I ACa 285/18). Powyższe prowadzi do wniosku, że Sąd błędnie przyjął nie tylko fakt skutecznego wypowiedzenia powództwa jako warunku dochodzenia roszczenia objętego pozwem w sprawie ale również błędnie orzekł o wysokości roszczenia i odsetek. Z powodu braku prawidłowego wypowiedzenie nie sposób bowiem ustalić terminu wymagalności roszczenia jak i jego wysokości również w zakresie odsetek.

W związku z powyższym w ocenie Pozwanego, wypowiedzenie z 16 marca 2018 roku jest nieskuteczne jako niespełniające warunków z art 75c prawa bankowego a tym samym Sąd błędnie ustalił, że doszło do prawidłowego rozwiązania umowy kredytowej co prowadzi do wniosku o bezzasadności powództwa oraz konieczności jego oddalenia.

Powód w odpowiedzi na apelację wniósł o:

I.  oddalenie apelacji Pozwanego,

I.  zasądzenie od Pozwanego na rzecz Powoda kosztów postępowania odwoławczego według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego,

II.  przeprowadzenia dowodu z następujących dokumentów:

• Pełnomocnictwa dla Pani D. L. oraz Pana R. Z.- na okoliczność wykazania umocowania do składania oświadczeń o wypowiedzeniu umowy w imieniu (...) Bank S.A.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia przepisu art. 233 § 1 k.p.c. zauważył, iż Sąd dokonał prawidłowej oceny wiarygodności oraz mocy dowodów w oparciu o cały zebrany materiał dowodowy. W ocenie Powoda, dokonana ocena jest pełna, przeprowadzona w sposób uwzględniający całość zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, a jasność wywodu Sądu Okręgowego pozwala ocenić, że wyciągnięte wnioski odpowiadają doświadczeniu życiowemu i zasadom logicznego rozumowania.

W odniesieniu do zarzutu wskazującego na brak legitymacji osób podpisanych pod oświadczeniem o wypowiedzeniu umowy Kredytu gotówkowego nr (...), przedłożył stosowne pełnomocnictwa.

Zwrócił uwagę, iż wypowiedzenie umowy skierowane w niniejszej sprawie do Pozwanego swoim tytułem oraz treścią nie pozostawia wątpliwości co do jego interpretacji. Powód wskazał, że już z nagłówka pisma wynika, iż zamiarem Powoda jest wypowiedzenie umowy. Kolejno Powód podejmuje ostateczną próbę polubownego rozwiązania sporu poprzez wezwanie Pozwanego do spłaty całości zadłużenia przeterminowanego w ustalonym terminie - 14 dni od dnia doręczenia przedmiotowego pisma. Następnie, zgodnie z treścią wypowiedzenia, Pozwany został poinformowany o możliwości złożenia wniosku restrukturyzacyjnego, a także skutku nieskorzystania z tego uprawnienia oraz skutku nieuregulowania zadłużenia przeterminowanego bądź nieuregulowania go w całości - rozwiązanie umowy wraz z upływem okresu wypowiedzenia.

Powód podkreślił, że zastosowana przez niego konstrukcja warunkowego wypowiedzenia Umowy jest wbrew zarzutom Pozwanego prawidłowa. Wypowiedzenie skierowane do Pozwanego przez Powoda miało charakter warunkowy w tym znaczeniu, że jeżeli Pozwany dokonałaby spłaty wymaganego zadłużenia, wypowiedzenie stałoby się niejako automatycznie nieskuteczne, a Umowa byłaby w tej sytuacji kontynuowana na dotychczasowych warunkach. Powód podkreślił, że jego stanowisko znajduje odzwierciedlenie w judykaturze i powoła się na liczne orzecznictwo sądów powszechnych i Sądu Najwyższego.

Zdaniem powoda zastosowana przez niego konstrukcja warunkowego wypowiedzenia Umowy jest wbrew zarzutom Pozwanego prawidłowa. Wypowiedzenie skierowane do Pozwanego przez Powoda miało charakter warunkowy w tym znaczeniu, że jeżeli Pozwany dokonałaby spłaty wymaganego zadłużenia, wypowiedzenie stałoby się niejako automatycznie nieskuteczne, a Umowa byłaby w tej sytuacji kontynuowana na dotychczasowych warunkach.

Sąd Apelacyjny zważył, że:

Apelacja nie jest zasadna. Sąd Okręgowy poczynił prawidłowe ustalenia stanu faktycznego sprawy, które Sąd Apelacyjny uznaje za własne, zatem nie zachodzi potrzeba ich ponownego przytaczania.

W pierwszej kolejności należy rozważyć najdalej idący zarzut apelacji, to jest, czy umowa kredytu nie została skutecznie wypowiedziana, a co za tym idzie, czy należność dochodzona pozwem jest wymagalna. Od oceny tej przesłanki zależy ustalenie zasadności powództwa.

Strony w dniu 28 maja 2015 r. zgodnie z art. 69 ust. 1 w zw. z art. 78a ustawy prawo bankowe (t.j. Dz. U. z 2016 r. poz. 1988 ze zmianami) zawarły umowę o kredyt gotówkowy w kwocie 90.000 zł przeznaczony częściowo na spłatę zobowiązań finansowych i zapłatę prowizji w kwocie 19.350 zł. Umowa ta określała prawa i obowiązki stron.

Jak ustalił Sąd Okręgowy, pozwany nie spłacał terminowo rat kredytu, stąd też Bank w myśl postanowień § 9 ust. 2 pkt 1 umowy stron miał prawo do wypowiedzenia umowy. Oświadczenie o wypowiedzeniu umowy kredytu powód złożył pozwanemu pismem z dnia 16 marca 2018 r. zatytułowanym „Warunkowe wypowiedzenie Umowy o pożyczkę/o kredyt konsolidacyjny Nr (...)”.

Od oceny czy wypowiedzenie to było skuteczne zależy ustalenie czy wierzytelność dochodzona przez powoda jest wymagalna.

§ 12 ust. 1 i 2 umowy stron stanowił, że: Bank może wypowiedzieć umowę kredytu z zachowaniem 30 dniowego okresu wypowiedzenia w razie utraty przez kredytobiorcę zdolności kredytowej albo w przypadku niedotrzymania przez kredytobiorcę warunków udzielania kredytu. Bank zawiadamia kredytobiorcę o wypowiedzeniu umowy kredytu w formie pisemnej listem poleconym.

Powód pismem z dnia 23.12.2017 r. wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 1.269,06 zł zaległości z tytułu przedmiotowej umowy. Następnie pismem z dnia 19 stycznia 2018 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty zaległości 2.542,38 zł i poinformował, że brak spłaty zobowiązania może spowodować negatywną ocenę jego zdolności kredytowej. Kolejnym pismem z dnia 13 lutego 2018 r. powód skierował do pozwanego ostateczne wezwanie do zapłaty zaległości w kwocie 2.551,38 zł i poinformował, że nieuregulowanie zaległości może skutkować wypowiedzeniem umowy wraz z żądaniem natychmiastowej spłaty całości zobowiązania.

Dopiero po wyżej wskazanej korespondencji zawierającej wezwania do zapłaty zaległości powód cytowanym już pismem z dnia 16 marca 2018 r. wypowiedział pozwanemu umowę. W treści tego pisma powód poinformował pozwanego o wysokości jego zadłużenia z tytułu umowy pożyczki w kwocie 5.109,02 zł i ponownie wezwał do dokonania w terminie 14 dni roboczych, licząc od dnia otrzymania pisma, spłaty tej zaległości powiększonej o odsetki, wynoszące aktualnie 14% i poinformował go o możliwości złożenia w terminie 14 dni roboczych, licząc od dnia otrzymania tego pisma, wniosku o restrukturyzację zadłużenia. Jednocześnie poinformował pozwanego w tym piśmie, że jeżeli nie skorzysta on ze wskazanych w nim uprawnień, wypowiada mu umowę o kredyt z zachowaniem 30 – dniowego okresu wypowiedzenia rozpoczynającego się od dnia, w którym upłynął termin 14 dni roboczych, licząc od daty doręczenia tego pisma. Powód powiadomił też pozwanego, że jeżeli w okresie wypowiedzenia zostanie dokonana całkowita spłata zadłużenia przeterminowanego, to jest zadłużenia przeterminowanego na dzień wypowiedzenia oraz wszystkich naliczonych rat i odsetek od dnia wypowiedzenia do dnia spłaty, wypowiedzenie stanie się nieskuteczne i umowa będzie kontynuowana na dotychczasowych warunkach.

Wezwania powoda do pozwanego czynią zatem zadość wymogom art. 75c ust. 1-6 ustawy prawo Bankowe, który stanowi, że Jeżeli kredytobiorca opóźnia się ze spłatą zobowiązania z tytułu udzielonego kredytu, bank wzywa go do dokonania spłaty, wyznaczając termin nie krótszy niż 14 dni roboczych. W wezwaniu, o którym mowa w ust. 1, bank informuje kredytobiorcę o możliwości złożenia, w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania wezwania, wniosku o restrukturyzację zadłużenia. Bank powinien, na wniosek kredytobiorcy, umożliwić restrukturyzację zadłużenia poprzez zmianę określonych w umowie warunków lub terminów spłaty kredytu, jeżeli jest uzasadniona dokonaną przez bank oceną sytuacji finansowej i gospodarczej kredytobiorcy. Restrukturyzacja, o której mowa w ust. 1, dokonywana jest na warunkach uzgodnionych przez bank i kredytobiorcę.

W tej sytuacji nie zasługują na uwzględnienie zarzuty pozwanego, że złożone jemu wezwania do zapłaty i wypowiedzenie umowy nie było skuteczne.

Pismem z dnia 16 maja 2018 r. powód wystosował do pozwanego przedsądowe wezwanie do zapłaty.

Sąd odwoławczy zważył, że wypowiedzenie umowy o kredyt pismem z dnia 28 maja 2015 r. przyjęło charakter warunku potestatywnego, zwanego inaczej wolicjonalnym. Warunek ten jest rozumiany jako zastrzeżenie, przez które strony czynności prawnej uzależniają powstanie lub ustanie jej skutków od zdarzenia, na którego wystąpienie w przyszłości mają ona (jedna z nich) wpływ. Spełnienie tego warunku zależy tylko od woli strony stosunku prawnego i ziściłyby się w niniejszej sprawie jeżeli pozwany dokonałby wpłaty zaległej kwoty kredytu, wówczas wypowiedzenie umowy o kredyt stałoby się nieskuteczne, a umowa ta nadal byłaby kontynuowana. Jednakże pozwany nie spełnił określonego warunku, stąd też powód mógł dochodzić całości wymagalnego zadłużenia kredytowego z powodu rozwiązania umowy o kredyt gotówkowy. Należy zauważyć, że zastrzeżenie warunku zostało uczynione przez stronę powodową na korzyść pozwanego. Dawało to bowiem pozwanemu możliwość doprowadzenia do kontynuacji stosunku kredytowego, co w przypadku wypowiedzenia bezwarunkowego byłoby niemożliwe.

W istocie dostrzegana jest w judykaturze rozbieżność poglądów w zakresie dopuszczalności złożenia oświadczenia o wypowiedzeniu umowy kredytu połączonego z wezwaniem do zapłaty, które jednocześnie ewentualną zapłatę zadłużenia uznaje jako warunek rozwiązujący, jednakże Sąd Apelacyjny stoi na stanowisku, że takie warunkowe wypowiedzenie jest dopuszczalne.

Przede wszystkim wyjaśnić trzeba, że zgodnie z art. 89 k.c. powstanie lub ustanie skutków czynności prawnej (również jednostronnej czynności prawnej jaką pozostaje wypowiedzenie umowy) można uzależnić od zdarzenia przyszłego i niepewnego (warunku), chyba że nie zezwala na to ustawa, albo wynika to z właściwości tej czynności prawnej. Nie ulega wątpliwości, że brak jest ustawowego zakazu wypowiedzenia umowy o kredyt pod warunkiem, co do zasady możliwe również pozostaje zastrzeżenie warunku potestatywnego, czyli uzależniającego skutki czynności prawnej od zachowania drugiej strony umowy, w tym też od spełnienia przez nią świadczenia. Judykatura przyjmująca niedopuszczalność dokonania wypowiedzenia umowy o kredyt z zastrzeżeniem warunku wskazuje przede wszystkim na brak jednoznaczności w zakresie określenia sytuacji kredytobiorcy, do którego adresowane jest warunkowe wypowiedzenie umowy, a którego interesy muszą również podlegać stosownej ochronie i który ma prawo do pełnego rozeznania we własnej sytuacji prawnej (choćby w zakresie oznaczenia daty skutku wypowiedzenia). Argument powyższy nie może jednakże dotyczyć przedmiotowego sporu, albowiem z treści wypowiedzenia dokonanego przez powoda w sposób jednoznaczny wynika, że pozwany mógł dokonać spłaty wskazanego w jego treści zadłużenia w terminie 14 dni od daty otrzymania pisma, zaś jeżeli tego nie uczyni nastąpi wypowiedzenie umowy przez powoda z zachowaniem 30 – dniowego terminu wypowiedzenia, rozpoczynającego się od dnia, w którym upłynął wskazany termin 14 dni wyznaczony na spłatę zadłużenia. Sytuacja prawna pozwanego pozostaje zatem w pełni jasna, oznaczenie dnia, w którym nastąpiło skuteczne wypowiedzenie umowy kredytu nie sprawia żadnych trudności, zaś zastosowana przez powoda konstrukcja wypowiedzenia w istocie jest dla kredytobiorcy zdecydowanie korzystniejsza niż wypowiedzenie umowy bez warunku. W tych okolicznościach należało dojść do przekonania, że również i z właściwości umowy o kredyt nie wynika niedopuszczalność jej warunkowego wypowiedzenia, przy treści warunku jaki zastrzeżony został w przedmiotowej sprawie.

W związku z powyższym zdaniem Sądu odwoławczego dopuszczalne jest dokonanie czynności prawnej z zastrzeżeniem spełnienia warunku potestatywnego, dającego stronie pozwanej możliwość kontynuowania umowy o kredyt gotówkowy na dotychczasowych warunkach, a tym samym uniknięcia wypowiedzenia tej umowy i skutku w postaci wymagalności całości zobowiązania. (tak też w uzasadnieniu wyroku SA w Łodzi z 9 sierpnia 2018 r. I ACa 1609/17, zobacz też treść postanowienia składu 7 sędziów SN z dnia 22 marca 2013 r., sygn. akt III CZP 85/12 Lex nr 1360269, a także postanowienie SN z 5 marca 1999 r. I CKN 1069/98 i wyrok SA w Gdańsku z dnia 9 września 2019 r. V ACa 265/19).

Reasumując zarzuty apelacji co do bezskuteczności wypowiedzenia umowy przez Bank i braku wymagalności dochodzonej przez powoda wierzytelności były bezzasadne. Nie doszło w tym zakresie do błędnych ustaleń faktycznych i naruszenia art. 233 kpc i art. 230 kpc i art. 231 kpc.

Zatem Sąd Okręgowy, uznając że, pismem z 16 marca 2018r. doszło do skutecznego wypowiedzenia umowy kredytu zawartej z pozwanym nie naruszył także wskazywanych przez skarżącą przepisów art. 75c prawa bankowego.

W świetle przedłożonych przy odpowiedzi na apelację pełnomocnictw, których pozwany nie zakwestionował, za wiarygodne Sąd uznał twierdzenie powoda, że oświadczenia w jego imieniu złożyły upoważnione osoby.

Wobec powyższych okoliczności apelacja na mocy art. 385 k.p.c. podlegała oddaleniu jako bezzasadna.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu na podstawie art. 98 kpc. Odpowiedź na apelację wniósł adwokat, dlatego pozwany zobowiązany jest zwróci koszt jego wynagrodzenia w kwocie 4.050 zł zgodnie z postanowieniami § 10 ust. 1 pkt 2) w zw. z § 2 pkt 6) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r. poz 1800 ze zmianami).