Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

S., dnia 25 lutego 2020 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie VIII Wydział Rodzinny i Nieletnich w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Grażyna Robaczewska

Protokolant: sekretarz sądowy Małgorzata Tomczyk

po rozpoznaniu w dniu 25 lutego 2020 r. w Szczecinie

na rozprawie sprawy

z powództwa małoletniego G. C.

przeciwko A. C.

o podwyższenie alimentów

I.  podwyższa rentę alimentacyjną należną małoletniemu powodowi G. C. od pozwanego A. C. z kwoty po 500 (pięćset) złotych miesięcznie, orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie z dnia 27 listopada 2012 roku, wydanym w sprawie VIII RC 744/12, do kwoty po 850 (osiemset pięćdziesiąt) złotych miesięcznie, płatnej z góry do dnia 15. każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat, poczynając od 16 października 2019 roku;

II.  w pozostałej części powództwo oddala;

III.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 900 (dziewięćset) złotych tytułem kosztów procesu;

IV.  odstępuje od obciążania pozwanego kosztami sądowymi;

V.  wyrokowi w pkt I nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt VIII RC 451/19

UZASADNIENIE

Małoletni G. C., działający przez swoją matkę K. M., reprezentowaną przez zawodowego pełnomocnika, w dniu 16 października 2019 roku wystąpili do tutejszego Sądu z pozwem o podwyższenie kwoty alimentów należnych małoletniemu G. C. od jego ojca A. C., z kwoty 500 złotych miesięcznie do kwoty 1.100 złotych miesięcznie.

W uzasadnieniu pozwu podano, że od ostatniego orzeczenia o wysokości kwoty alimentów należnych małoletniemu powodowi minęło 7 lat. Wówczas małoletni powód miał niespełna pół roku. Obecnie uczęszcza on do pierwszej klasy szkoły podstawowej i od czasu ostatniego orzeczenia jego potrzeby zwiększyły się. Podano także, że pozwany nie uczestniczy w kosztach utrzymania i wychowania małoletniego powoda w inny sposób niż poprzez wypłacanie alimentów. Wskazano również, że średni miesięczny koszt zaspokojenia usprawiedliwionych potrzeb małoletniego powoda wynosi 2.000 złotych, na co składają się koszty utrzymania mieszkania, wyżywienia, zakupu odzieży, opłaty szkolne, zakup przyborów szkolnych i pomocy edukacyjnych, koszt obiadów szkolnych, zajęć dodatkowych z piłki nożnej i z języka angielskiego oraz zajęć na basenie, a ponadto koszty zakupu środków czystości, leków i organizacji wolnego czasu. W uzasadnieniu pozwu podano również, że pozwany ma możliwości, aby wypłacać małoletniemu powodowi należne mu alimenty w większej kwocie, na co wskazuje m.in. fakt, że jest on właścicielem mieszkania, a ponadto niedawno zakupił samochód.

W dniu 26 listopada 2019 roku pozwany złożył odpowiedź na pozew, w której wniósł on o oddalenie powództwa w całości. W uzasadnieniu tego stanowiska podał on, że jest on pracownikiem (...) w S. i z tytułu wykonywanej pracy, po odliczeniu kwoty wypłacanych małoletniemu powodowi alimentów, otrzymuje wynagrodzenie w kwocie 3.075 złotych miesięcznie. Podał on również, że od urodzenia małoletniego powoda przez cały czas wypłaca mu alimenty w kwocie po 500 złotych miesięcznie, natomiast matka małoletniego powoda pobiera dodatkowo świadczenia z programów Rodzina 500+ oraz Dobry Start, a także pobiera ulgę podatkową na syna w całości. Zakwestionował on również wysokość przedstawionych w pozwie kosztów zaspokojenia potrzeb małoletniego powoda. Zarzucił on także, że matka małoletniego powoda korzysta z pomocy znajomych, którzy przekazują odzież dla małoletniego powoda, wobec czego, może ona zakupywać je w mniejszym zakresie. Ponadto pozwany podał, że matka małoletniego powoda ma dużo większe możliwości majątkowe i zarobkowe niż jest to podane w pozwie, na co wskazuje m.in. okoliczność, że miała ona zakupić kolejny samochód oraz działkę na Wyspie Puckiej. Pozwany podał nadto, że z dniem 30 września 2019 roku zakończył wykonywać umowę zlecenia zawartą z (...) Publicznym Szpitalem (...) w S., z wykonywania której osiągał dochód w wysokości 2109 złotych miesięcznie. Wskazał on również, że obciążają go liczne opłaty w tym kredyty hipoteczny, konsolidacyjny i konsumpcyjny na zakup samochodu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Małoletni powód G. C., urodzony (...) jest synem A. C. i K. M.. Wyrokiem z dnia 27 listopada 2012 roku, w sprawie o sygn. akt VIII RC 744/12 tutejszy Sąd zasądził na rzecz małoletniego powoda od pozwanego alimenty w kwocie 500 złotych miesięcznie.

Niesporne, a nadto dowód:

⚫

odpis zupełny aktu urodzenia – k. 13 – w aktach sprawy VIII RC 744/12;

⚫

wyrok Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie – k. 17 – w aktach sprawy VIII RC 744/12.

W momencie ostatniego orzekania o alimentach, pozwany był pracownikiem (...) w S., gdzie zajmował posadę kierownika sekcji ds. schronisk i po potrąceniu należności, w tym z tytułu pożyczki, osiągał wynagrodzenie w kwocie 2.324 złote. Mieszkał w wynajętym mieszkaniu i planował zakup własnego mieszkania. Nie miał nikogo innego na utrzymaniu. Utrzymywał systematyczny kontakt z synem i wypłacał mu alimenty dobrowolnie przed wystąpieniem z pozwem o ich zasądzenie, a po złożeniu pozwu, uznał powództwo w całości.

Dowód:

⚫

przesłuchanie pozwanego na rozprawie – k. 15 – w aktach sprawy VIII RC 744/12;

⚫

zaświadczenie o dochodach – k. 14 – w aktach sprawy VIII RC 744/12.

Matka małoletniego powoda pracowała wówczas w (...) w S. i uzyskiwała wynagrodzenie w kwocie 2040,50 złotych miesięcznie, jednakże w tamtym okresie przebywała ona na urlopie macierzyńskim i uzyskiwała zasiłek w kwocie 1.900 złotych miesięcznie.

Dowód:

⚫

przesłuchanie przedstawicielki ustawowej małoletniego powoda na rozprawie – k. 15 – w aktach sprawy VIII RC 744/12;

⚫

zaświadczenie o dochodach – k. 4 – w aktach sprawy VIII RC 744/12.

Obecnie małoletni powód ma 7 lat, jest uczniem I klasy Szkoły Podstawowej nr (...) w S. i mieszka wraz z matką, córką matki z poprzedniego związku oraz z partnerem matki, w mieszkaniu stanowiącym jej własność. Matka małoletniego powoda nadal pracuje w (...) w S. i uzyskuje wynagrodzenie w kwocie około 3.500 złotych netto miesięcznie. Od tej kwoty potrącana jest składka do pracowniczej kasy zapomogowo-pożyczkowej w kwocie 30 złotych i rata pożyczki z tej kasy w kwocie 200 złotych oraz potrącana jest rata pożyczki z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych w kwocie 200 złotych. W kwietniu 2019 roku otrzymała ona również świadczenie z tego funduszu w kwocie 382 złotych. Ponadto pobiera ona świadczenie z programu Rodzina 500+ oraz raz w roku 300 złotych z programu Dobry Start.

Dowód:

⚫

przesłuchanie matki małoletniego powoda na rozprawie - k. 117;

⚫

zaświadczenie - k. 66.

Pozwany nadal pracuje w (...), po potrąceniu należności, w tym alimentów
w kwocie 500 złotych, otrzymuje on wynagrodzenie w kwocie 3075 złotych miesięcznie. W skali roku osiąga on dochód w kwocie 61.229,19 złotych brutto. Jest on właścicielem samochodu marki B. z 2009 roku oraz mieszkania, za które obecnie nie ponosi opłat, albowiem zamieszkał u swojej parterki, a swoje mieszkanie wynajął i z tego tytułu otrzymuje czynsz w kwocie 1.400 złotych miesięcznie. Ponadto od stycznia 2019 roku do września 2019 roku wykonywał on zlecenie dla (...) Publicznego Szpitala (...) w S., z którego osiągał dochód w wysokości 2109 złotych miesięcznie.

Pozwanego obciążają kredyty hipoteczny (rata 539 złotych), konsolidacyjny (rata 996 złotych) i konsumpcyjny przeznaczony na zakup samochodu (rata 445 złotych). Pozwany opiekuje się synem w dwa weekendy w miesiącu oraz w niektóre inne okresy wolne od nauki, np. w część wakacji lub ferii zimowych. Sprawia on synowi prezenty w postaci np. klocków LEGO oraz czasami zakupuje dla niego potrzebną odzież.

Dowód:

⚫

przesłuchanie pozwanego na rozprawie - k. 118;

⚫

oświadczenie majątkowej pozwanego – k. 105-108.

Małoletni powód jest objęty opieką laryngologa, nefrologa i alergologa. Na koszty jego utrzymania składają się koszty mieszkaniowe w części na niego przypadającej, tj. 350 złotych miesięcznie, a nadto koszty żywności - 350 złotych miesięcznie oraz koszt obiadów szkolnych – 100 złotych miesięcznie, nadto koszty odzieży i obuwia – 70 złotych miesięcznie, lekarstw – 50 złotych miesięcznie, środków czystości – 50 złotych miesięcznie, organizacji wolnego czasu w tym koszty wyjazdów wakacyjnych i na ferie zimowe – 300 złotych miesięcznie oraz koszty związane ze szkołą – 50 złotych miesięcznie. Oprócz tego, małoletni powód uczęszcza na zajęcia nauki pływania oraz na zajęcia dodatkowe nauki języka angielskiego. Opłata za zajęcia na basenie wynosi 960 złotych rocznie, tj. 80 złotych miesięcznie, zaś za zajęcia z języka angielskiego, trwające od października do końca marca, wynosi 342 złote, tj. 28,50 złotych miesięcznie w skali roku. Małoletni powód uczęszcza również na zajęcia z robotyki i zajęcia komputerowe oraz na zajęcia M.. Łączny koszt tych zajęć wynosi 230 złotych przez 9 miesięcy, tj. około 172 złote miesięcznie w skali roku. Ponadto matka małoletniego organizuje dla niego czas wolny, w ramach którego we wrześniu 2019 roku razem z matką, jej partnerem i ze swoją starszą siostrą wziął udział w tygodniowej wycieczce do Turcji. Koszt tej wycieczki wyniósł 8.635 złotych, tj. w części przypadającej na małoletniego, około 2.160 złotych. Małoletni w ubiegłym roku był dwa razy w Z., tj. w lutym był z matką na takim czterodniowym wyjeździe, a następnie w lipcu 2019 roku był ze wszystkimi ww. członkami rodziny na kolejnym tygodniowym wyjeździe w Z.. Opłata za pobyt w części przypadającej na małoletniego podczas obu tych wyjazdów wynosiła po 400 złotych. Rodzina podróżowała do Z. pociągiem, koszt biletu dla małoletniego wyniósł 39,25 złotych w jedną stronę. Koszty zaspokojenia usprawiedliwionych potrzeb małoletniego powoda łącznie nie przekraczają w skali miesiąca kwoty 1600 złotych.

Dowód:

⚫

przesłuchanie pozwanego na rozprawie k. 118;

⚫

przesłuchanie matki małoletniego powoda na rozprawie k. 117;

⚫

faktury k. 22, 28-29, 25, 26, 27, 30-40;

⚫

zaświadczenie lekarskie -k. 29;

⚫

zaświadczenie k. 7;

⚫

zaświadczenie 8;

⚫

zaświadczenie 9;

⚫

zaświadczenie 12;

⚫

zaświadczenie 14;

⚫

umowa (...);

⚫

umowa (...).

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jest częściowo zasadne.

Podstawę prawną żądania stanowi przepis art. 138 ustawy z dnia 25 lutego 1964 roku – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. z 2019 r. poz. 2086 i 2089), zwanej dalej „k.r.o.”. Zgodnie z tym przepisem w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Przez "zmianę stosunków" należy rozumieć zmianę okoliczności istotnych z punktu widzenia ustawowych przesłanek obowiązku alimentacyjnego i zakresu świadczeń alimentacyjnych, w szczególności określonych w art. 133 i 135 k.r.o.

Z treści tych przepisów wynika, że rodzice są zobowiązani do świadczeń alimentacyjnych względem swojego dziecka, które nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie, zaś zakres tych świadczeń zależy od usprawiedliwionych potrzeb dziecka oraz od możliwości zarobkowych i majątkowych rodziców, przy czym jeśli świadczenie to nie polega na osobistych staraniach o utrzymanie i wychowanie małoletniego dziecka, to wówczas polega ono na pokrywaniu całości lub części kosztów jego utrzymania lub wychowania. Wobec tego owa zmiana stosunków może być między innymi skutkiem zwiększenia się lub zmniejszenia usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, jak i zarobkowych oraz majątkowych możliwości zobowiązanego.

Obowiązek alimentacyjny rodziców względem dziecka spełnia doniosłe funkcje społeczne, umacnia więzi rodzinne i wzajemną odpowiedzialność za członków rodziny. Ma on więc wymiar moralny i ekonomiczny. Rodzice dziecka w naturalnym porządku rzeczy są zobowiązani do utrzymania swego potomstwa i do przygotowania go do samodzielnego życia. Doniosłość tego obowiązku jest przyjętym poglądem w polskim orzecznictwie, wskazuje się w nim, że obowiązek alimentacyjny rodziców względem dziecka – zarówno zrodzonego w małżeństwie, jak i dziecka pozamałżeńskiego – jest indywidualnym obowiązkiem każdej matki i ojca dostarczania swojemu dziecku środków utrzymania i wychowania. Obowiązek ten podlega regulacji specjalnej, uprzywilejowanej i jest wyrazem właściwej dla naszego ustawodawstwa rodzinnego zasady dobra dziecka.

W pierwszej kolejności należy podać, że Sąd ustalił stan faktyczny na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału dowodowego, tj. treści przesłuchania stron i przedłożonych przez strony dokumentów, których prawdziwości nie kwestionowano. Wszelako treść tych dowodów Sąd zweryfikował stosując zasady logicznego rozumowania i kierując się wskazaniami wiedzy oraz doświadczenia życiowego, o czym szczegółowo w dalszej części uzasadnienia.

W odniesieniu do okoliczności niniejszej sprawy należy na wstępie podać, że małoletni powód jest uprawniony do uzyskiwania alimentów od swojego ojca, tj. pozwanego, a w razie zaistnienia zmiany stosunków, o której mowa wyżej, ma on prawo żądać zmiany kwoty tych alimentów. Owa zmiana stosunków została w powództwie wykazana, jednak żądanie pozwu wykraczało poza zakres tej zmiany.

Zmiana stosunków w niniejszej sprawie jest spowodowana w szczególności tym, że od ostatniego orzeczenia o wysokości kwoty alimentów należnych małoletniemu powodowi upłynęło ponad 7 lat. Małoletni powód był wówczas niemowlęciem, miał wtedy zaledwie 5 miesięcy, od tego czasu jego usprawiedliwione potrzeby znacznie wzrosły. Obecnie ma on 7 lat i jest uczniem I klasy szkoły podstawowej. Wobec tego ma on obecnie zwiększone potrzeby w zakresie zapewnienia żywności, a także ma on również potrzeby w postaci udziału w zajęciach pozalekcyjnych oraz w postaci organizowania jego wolnego czasu, a także powstała konieczność pokrywania kosztów związanych ze szkołą. Poza tym od czasu tego orzeczenia, nastąpił wzrost cen towarów i usług, co Sąd również uwzględnił.

Oprócz tego zmiana stosunków powstała również po stronie możliwości zarobkowych i majątkowych pozwanego. Od czasu orzeczenia o jego obowiązku alimentacyjnym, jego wynagrodzenie wzrosło o około 1.000 złotych, poza tym jego możliwości zarobkowe wykraczają poza zakres osiąganego przez niego wynagrodzenia, na co wskazuje fakt, że wykonywał on dodatkowe zlecenie, a także teraz ma możliwość ewentualnego przyjęcia funkcji opiekuna prawnego dla osób ubezwłasnowolnionych. Również jego możliwości majątkowe zwiększyły się, jest on właścicielem mieszkania, które obecnie wynajął, otrzymując czynsz w kwocie 1.400 złotych miesięcznie. Uwadze Sądu nie uległo obciążenie kredytowe pozwanego, jednak nie może to wpływać na zakres jego obowiązku alimentacyjnego względem syna, albowiem obowiązek ten wyprzedza wszystkie inne zobowiązania. Wszystko to pozwala zasadnie twierdzić, że możliwości zarobkowe i majątkowe pozwanego pozwalają mu na wypłacanie małoletniemu powodowi alimentów w kwocie odpowiadającej jego usprawiedliwionym potrzebom.

Należy przy tym uwzględnić, że pozwany uczestniczy w życiu małoletniego i bierze udział w jego wychowaniu. Pozwany przyjmuje syna co drugi weekend i w niektóre inne dni wolne od zajęć w szkole. W tym czasie zapewnia mu utrzymanie, a także organizuje czas wolny, sprawia prezenty, a także, w razie potrzeby, zakupuje mu odzież. Wobec tego Sąd nie uznał za słuszne wkładania na pozwanego większości czy całości kosztów utrzymania i wychowania małoletniego powoda, rozdzielając te koszty po połowie na każdego z rodziców. W tym miejscu należy podać, że Sąd uwzględnił również okoliczność, że możliwości majątkowe i zarobkowe matki małoletniego powoda, od ostatniego orzeczenia o należnych mu alimentach, również zwiększyły się, na co wskazuje zarówno znaczący wzrost jej wynagrodzenia, jak też fakt, że jest ona właścicielem mieszkania.

Sąd zweryfikował następująco twierdzenia zawarte w uzasadnieniu pozwu, albowiem uwagę zwracają nieścisłości w przedstawionym tam wyliczeniu kosztów zaspokojenia usprawiedliwionych potrzeb małoletniego powoda. W rozliczeniu tym widnieje pozycja zajęć z j. angielskiego, których podany koszt wynosi 60 złotych miesięcznie, jednak nie jest przy tym podana informacja, że zajęcia te odbywają się w okresie od października do marca, co po podzieleniu rocznego ich kosztu przez liczbę miesięcy w roku, daje kwotę nie 60 złotych, a 30 złotych miesięcznie. Podobnie jest z zajęciami nauki pływania na basenie. Przy tej pozycji podano koszt 96 złotych miesięcznie, kwota ta wynika z podzielenia łącznego kosztu tych zajęć przez 10 miesięcy, tj. przez liczbę miesięcy, w których zajęcia te się odbywają, a nie przez 12 miesięcy roku, co dałoby kwotę nie 96 złotych, a 80 złotych miesięcznie. Dalej, w wyliczeniu tym podano koszt zajęć piłki nożnej, jednak w załączonych do pozwu dokumentach nie ma dowodu na udział małoletniego powoda w tych zajęciach, np. w postaci zaświadczenia o udziale w nich. Uwagę zwraca również podana w wyliczeniu kwota 270 złotych miesięcznie, jako koszt związany ze szkołą, tj. opłata za radę rodziców, ubezpieczenie, zrzutka klasowa czy materiały piśmiennicze. W skali roku daje to 3.240 złotych, co stanowi kwotę znacznie wygórowaną, niemieszczącą się ani w realiach znanej Sądowi z doświadczenia życiowego przeciętnej wysokości opłat szkolnych, ani w zakresie usprawiedliwionych potrzeb małoletniego powoda. Jej istnieniu w takiej wysokości Sąd również odmówił wiarygodności. Sąd, po powyżej opisanych uściśleniach, przyjął kwotę około 1.600 złotych miesięcznie, jako kwotę potrzebną na zaspokojenie usprawiedliwionych potrzeb małoletniego powoda, co mając na względzie orzeczono jak w punkcie I sentencji wyroku, zaś w punkcie II tej sentencji, oddalono powództwo w pozostałej części.

W punkcie III sentencji wyroku, na podstawie art. 108 § 1 w zw. z art. 98 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 roku – Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. z 2019 r. poz. 1460 z późn zm.), zwanej dalej „k.p.c.”, Sąd zasądził od pozwanego na rzez małoletniego powoda kwotę 900 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu, którą ustalono na podstawie § 2 pkt. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015 r. poz. 1800, z późn. zm.).

W punkcie IV sentencji wyroku Sąd odstąpił od obciążania pozwanego kosztami sądowymi uznając, że zasadnym jest, by pierwszeństwo miało zobowiązanie alimentacyjne przed kosztami sądowymi, natomiast w punkcie V stosownie do przepisu art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c., Sąd w zakresie punktu pierwszego wyroku nadał z urzędu rygor natychmiastowej wykonalności.