Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

do całości wyroku i do punktu 2 wyroku

Decyzją z dnia 3 lipca 2019 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. na podstawie ustawy z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz. U z 2018 r., poz. 1340 ze zm.) po rozpatrzeniu wniosku z dnia 15.05.2019 r., przyznał G. P. prawo do okresowej renty socjalnej w oparciu o orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 17.06.2019 r., stwierdzające u wnioskodawcy czasową całkowitą niezdolności do pracy od 1.05.2019 r. (miesiąc złożenia wniosku o świadczenie) do dnia 30.06.2022 r. Wysokość miesięczna renty socjalnej wyniosła 1100,00 zł brutto. (decyzja k. 9 – 10 II plik akt ZUS)

Od powyższej decyzji G. P. reprezentowany przez pełnomocnika odwołał się w dniu 2 sierpnia 2019 r. do Sądu Okręgowego w Łodzi wnosząc o jej zmianę i przyznanie renty socjalnej także za okres od 01.07.2018 r. do 30.04.2019 r. oraz podwyższenia wysokości świadczenia do kwoty przeciętnego wynagrodzenia za pracę. (odwołanie k. 3)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. ZUS wskazał, że zaskarżona decyzja została wydana w oparciu o obowiązujące przepisy prawa a w szczególności art. 129 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w myśl, którego świadczenie wypłaca się poczynając od dnia powstania do niego prawa, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek. (odpowiedź na odwołanie k. 5 – 5 verte)

W piśmie procesowym z dnia 25 marca 2020 r. profesjonalny pełnomocnik z urzędu G. P. poparł odwołanie i wniósł o zasądzenie na rzecz wnioskodawcy wyrównania renty socjalnej za okres od 1 lipca 2018 r. do 30 kwietnia 2019 r. i przyznanie tego świadczenia na stałe a także podwyższenie wysokości renty do kwoty 2.500 zł miesięcznie oraz o zasądzenie na rzecz pełnomocnika kosztów tytułem udzielonej pomocy prawnej z urzędu z uwagi na fakt, że koszty te nie zostały uiszczone ani w całości ani w części. ( pismo procesowe pełnomocnika wnioskodawcy k. 60 – 65)

Na terminie rozprawy poprzedzającej bezpośrednio wydanie wyroku profesjonalny pełnomocnik z urzędu wnioskodawcy podtrzymał swoje stanowisko w sprawie i wskazał dodatkowo, że wnosi o podwyższenie renty do kwoty 2.500 zł miesięcznie, gdyż ubezpieczony wyliczył, że taka kwota zaspokajałaby jego potrzeby a ta którą otrzymuje jest niewystarczająca . (e – protokół z dnia 18.06.2020 r. oświadczenie pełnomocnika wnioskodawcy 00:01:09, 00:04:49, płyta CD k. 96)

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:

G. P. urodził się w dniu (...) (okoliczność bezsporna)

W dniu 10 września 2007 r. ubezpieczony za pośrednictwem przedstawicielki ustawowej - matki J. P., złożył wniosek o przyznanie prawa do renty socjalnej. ( wniosek k. 1-3, I plik akt ZUS)

W okresie od 01.09.2007 r. do 30.06.2018 r. wnioskodawca pobierał rentę socjalną z przyczyn psychiatrycznych. (decyzje k. 9, 34 -35 , k. 50 – 51, k. 102 - 103 I plik akt ZUS)

W dniu 15 maja 2019 roku wnioskodawca za pośrednictwem przedstawicielki ustawowej - matki J. P. złożył ponowny wniosek o rentę socjalną. W okresie pomiędzy czerwcem 2018 a majem 2019 roku strona nie składała wniosku o rentę socjalną. (wniosek k. 1 2 verte II plik akt ZUS).

W dniu 17 czerwca 2019 roku G. P. został zbadany przez Lekarza Orzecznika ZUS, który rozpoznał u badanego schizofrenię paranoidalną i orzekł, że ubezpieczony jest całkowicie okresowo niezdolny do pracy zarobkowej do 30.06.2022 r. (opinia i orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS k. 15 - 16 dokumentacji lekarskiej w aktach ZUS i k. 5 II plik akt ZUS)

Od powyższego orzeczenia wnioskodawca nie złożył sprzeciwu do Komisji Lekarskiej ZUS. (okoliczność bezsporna)

Decyzją z dnia 3 lipca 2019 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. na podstawie ustawy z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz. U z 2018 r., poz. 1340 ze zm.) po rozpatrzeniu wniosku z dnia 15.05.2019 r., przyznał G. P. prawo do okresowej renty socjalnej w oparciu o orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 17.06.2019 r., stwierdzające u wnioskodawcy czasową całkowitą niezdolności do pracy od 1.05.2019 r. (miesiąc złożenia wniosku o świadczenie) do dnia 30.06.2022 r. Wysokość miesięczna renty socjalnej wyniosła 1100,00 zł brutto. (decyzja k. 9 – 10 II plik akt ZUS)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o całokształt materiału dowodowego zebranego w sprawie, w szczególności o dokumenty zawarte w załączonych do akt sprawy aktach ZUS wnioskodawcy G. P..

Zebrane dokumenty nie nasuwają wątpliwości i pozwalają tym samym na wydanie rozstrzygnięcia. Mając na względzie powyższe z uwagi na fakt, że okoliczności sporne zostały już dostatecznie wyjaśnione za pomocą wiarygodnych dowodów wnioski dowodowe pełnomocnika wnioskodawcy, należało oddalić jako zmierzające jedynie do nieuzasadnionego przedłużenia postępowania, a także jako nie mające znaczenia dla rozstrzygnięcia.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył co następuje:

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego odwołanie G. P. nie jest zasadne i podlega oddaleniu.

Stosownie do treści art. 4 pkt 1 ustawy z dnia 27 czerwca 2003 roku o rencie socjalnej (Dz. U. z 2019 r., poz. 1455 t.j. z późn. zm.), renta socjalna przysługuje osobie pełnoletniej całkowicie niezdolnej do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało:

1.  przed ukończeniem 18 roku życia;

2.  w trakcie nauki w szkole lub szkole wyższej – przed ukończeniem 25. roku życia;

3.  w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej.

Z kolei pkt 2 powyższego przepisu brzmi: osobie, która spełnia warunki określone w ust. 1 przysługuje:

1.  renta socjalna stała – jeśli całkowita niezdolność do pracy jest trwała;

2.  renta socjalna okresowa – jeżeli całkowita niezdolność do pracy jest okresowa.

Według art. 6 ust. 1 ustawy o rencie socjalnej renta socjalna wynosi 100% kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy ustalonej i podwyższonej zgodnie z ustawą o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

2. Podwyższenia renty socjalnej dokonuje jednostka organizacyjna Zakładu lub organ emerytalno-rentowy.

3. Podwyższenie renty socjalnej następuje z urzędu, a jeżeli wypłata renty została wstrzymana - po jej wznowieniu.

Stosownie do treści art. 15 pkt. 1 cytowanego aktu prawnego w sprawach nieuregulowanych w ustawie stosuje się odpowiednio:

art. 12-14, art. 61, art. 78-81, art. 93 ust. 2, art. 98, art. 100 ust. 1 i 2, art. 101, art. 102 ust. 1, art. 104 ust. 4, art. 107, art. 114, art. 116 ust. 1b i 2, art. 118 ust. 1-5, art. 119 ust. 1, art. 121, art. 122 ust. 1, art. 126, art. 128, art. 129 ust. 1, art. 130 ust. 1, art. 133-135, art. 136a i art. 138-144 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz przepisy wydane na podstawie art. 128a tej ustawy.

W myśl stosowanego odpowiednio art. 114. ust. 1. ustawy r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. j. Dz. U z 2018 r., poz. 1270 z późn. zm.) prawo do świadczeń lub ich wysokość ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie świadczeń zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub na ich wysokość.

Według art. 129 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. j. Dz. U z 2018 r., poz. 1270 z późn. zm.) stosowanego na podstawie art. 15 ustawy o rencie socjalnej świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń , nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu.

Stosownie do treści stosowanego odpowiednio art. 133 ustawy emerytalnej w razie ponownego ustalenia przez organ rentowy prawa do świadczeń lub ich wysokości, przyznane lub podwyższone świadczenia wypłaca się, poczynając od miesiąca, w którym powstało prawo do tych świadczeń lub do ich podwyższenia, jednak nie wcześniej niż:

1) od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy lub wydano decyzję z urzędu;

2) za okres 3 lat poprzedzających bezpośrednio miesiąc, o którym mowa w pkt 1, jeżeli odmowa lub przyznanie niższych świadczeń były następstwem błędu organu rentowego lub odwoławczego.

Przekładając powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy wskazać należy, że ubezpieczony pobierał pierwotnie rentę socjalną w okresie od 01.09.2007 r. do 30.06.2018 r. a wniosek inicjujący postępowanie o świadczenie ubezpieczony z uwagi na występującą u niego jednostkę chorobową, złożył za pośrednictwem przedstawiciela ustawowego – matki J. P..

Następnie po upływie okresu na jaki przyznano rentę socjalną zarówno wnioskodawca jak i jego przedstawiciel ustawowy do dnia 15 maja 2019 r. nie złożyli do organu rentowego kolejnego wniosku o przyznanie prawa do świadczenia.

W tym stanie rzeczy wskazać należy, że w sytuacji prawnej ubezpieczonego nieuzasadnione jest przyznanie prawa do renty socjalnej od daty wcześniejszej, niż miesiąc złożenia wniosku o świadczenie co wynika z literalnej wykładni art. 129 ust. 1 ustawy emerytalnej. Obowiązujące przepisy przewidują tym samym obowiązek organu rentowego w przyznawaniu świadczenia od określonej daty. Wnioskodawca w dniu 15 maja 2019 r. złożył kolejny wniosek o rentę, a zatem od tego miesiąca należało przyznać prawo do świadczenia.

Z uwagi na powyższe Zakład Ubezpieczeń Społecznych w sposób prawidłowy przyznał prawo do okresowej renty socjalnej od dnia 1.05.2019 r., tj. od pierwszego dnia miesiąca złożenia wniosku o świadczenie.

Odnośnie zaś żądania ubezpieczonego podwyższenia przyznanego mu świadczenia do kwoty 2.500 zł miesięcznie to podkreślić należy, że również nie zasługiwało ono na uwzględnienie. Wnioskodawca nie kwestionował w sposób merytoryczny zasady obliczenia renty socjalnej. Nie zgadzał się natomiast jedynie z wysokością świadczenia, która – w jego ocenie - jest za niska i nie wystarcza na koszty utrzymania. Zarzuty wnioskodawcy odnośnie niskiej renty socjalnej nie zawierały żadnych konkretnych wniosków co do sposobu wyliczenia świadczenia.

Wskazać w tym miejscu należy, że podstawy do zmiany wysokości otrzymywanego świadczenia nie może stanowić subiektywne odczucie ubezpieczonego o tym, że uzyskiwana przez niego renta socjalna jest za niska. Podkreślić należy, że wysokość renty socjalnej jest ściśle określona przez przepisy (art. 6 ustawy o rencie socjalnej) i nie zależy od indywidualnych potrzeb danej osoby. Wysokość otrzymywanej renty socjalnej jest uzależniona nie od woli organu rentowego, lecz od ustawowo ustalonych wskaźników. Renta socjalna przyznawana jest w stałej wysokości, stanowiącej 100 % kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy ustalonej i podwyższonej zgodnie z ustawą o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, a ustawodawca nie przewidział żadnych dodatkowych przesłanek przy określaniu jej wysokości.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy w Łodzi na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., odwołanie wnioskodawcy jako niezasadne oddalił.

Odnośnie zaś wniosku G. P. o ustalenie prawa do renty socjalnej na stałe wskazać należy, że nie był on przedmiotem rozpoznania przez organ rentowy, bowiem żądanie takie pojawiło się dopiero na etapie postępowania przed sądem.

Sąd przekazał zatem ten wniosek ubezpieczonego zawarty w piśmie procesowym z dnia 25 marca 2020 r. Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. celem rozpoznania na podstawie art. 477 ze z. 10 § 2 kpc. Bowiem odwołanie od decyzji organu rentowego w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych pełni rolę pozwu i wszczyna postępowanie sądowe. Przeniesienie sprawy na drogę sądową przez wniesienie odwołania od decyzji organu rentowego ogranicza się do okoliczności uwzględnionych w decyzji a spornych między stronami; poza tymi okolicznościami spór sądowy nie może zaistnieć. Przed sądem ubezpieczony może jedynie żądać korekty stanowiska zajętego przez organ rentowy i wykazywać swą rację, odnosząc się do przedmiotu sporu objętego decyzją, nie może natomiast żądać czegoś, o czym organ rentowy nie decydował. Dlatego też odwołanie wniesione od decyzji organu rentowego nie ma charakteru samodzielnego żądania, a jeżeli takie zostanie zgłoszone, sąd nie może go rozpoznać, lecz zobowiązany jest - zgodnie z treścią art. 477 ¹⁰ § 2 k.p.c. - przekazać go do rozpoznania organowi rentowemu. Tym samym kontrolna rola sądu musi korespondować z zakresem rozstrzygnięcia dokonanego w decyzji organu rentowego, gdyż - stosownie do treści art. 477 ¹⁴ § 2 i art. 477 ^14a k.p.c.- w postępowaniu wywołanym wniesieniem odwołania do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych sąd rozstrzyga o prawidłowości zaskarżonej decyzji w granicach jej treści i przedmiotu.

Na podstawie § 15 ust. 2 w zw. z § 4 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. z 2019 r., poz. 18) przyznał i nakazał wypłacić z kasy Sądu Okręgowego w Łodzi na rzecz adwokata W. O. kwotę 110,70 zł tytułem kosztów nieopłaconej pomocy udzielonej wnioskodawcy przez pełnomocnika z urzędu.

ZARZĄDZENIE

1. odpis wyroku wraz z uzasadnieniem i pouczeniem doręczyć pełn. ZUS, wypożyczając akta rentowe.

2. odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć profesjonalnemu pełnomocnikowi wnioskodawcy

K.B