Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII U 4855/19

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 22 sierpnia 2019 r., wysłaną w dniu 28.08.2019 r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U z 2016, poz. 887) ustalił wartość kapitału początkowego M. W.. Kapitał początkowy ustalony na dzień 1.01.1999 r. wyniósł 50.387,81 zł. Ustalony w oparciu o przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych, to jest okresu od 01.01.1976 r. do 31.12.1985 r., wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wyniósł 53,78 %. Podstawę wymiaru kapitału początkowego ustalono w wyniku pomnożenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru wynoszącego 53,78 % przez kwotę 1220,89 zł, tj. kwotę bazową. Do ustalenia wysokości kapitału początkowego przyjęto okresy składkowe w ilości: 10 lat, 8 i 12 dni. (decyzja k. 3 – 3 verte akt kapitałowych ZUS, adnotacja o przekazaniu do wysyłki k. 28 verte )

Decyzją z dnia 23 sierpnia 2019 r., wysłaną w dniu 28.08.2019 r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U z 2018 r., poz. 1270 ze zm.) przyznał M. W. prawo do emerytury od dnia 1.07.2019 r., tj. od miesiąca zgłoszenia wniosku o świadczenie. Podstawę obliczenia emerytury, zgodnie z zasadami określonymi w art. 26 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, stanowiła kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego zewidencjonowanego na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury (217.601,09 zł). Emerytura stanowiła równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia, dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę (204,70 miesięcy). Emerytura wyliczona zgodnie zasadami określonymi w art. 26 ustawy wyniosła 1063,02 zł brutto miesięcznie a od 01.07.2019 r. 1063,02 zł brutto miesięcznie. Organ rentowy wskazał, że kwota wyliczonej emerytury jest niższa od najniższej emerytury, która wynosi 1100,00 zł, jednak świadczenie nie ulegnie podwyższeniu z uwagi na fakt, że ubezpieczony nie udowodnił łącznie okresów składkowych i nieskładkowych w wymiarze 25 lat. (decyzja k. 26 – 28 verte akt ZUS)

W dniu 27 września 2019 r. M. W. wniósł odwołanie, w którym wskazał, że nie zgadza się z decyzją ZUS o przyznaniu mu prawa do świadczenia emerytalnego z dnia 23.08.2019 r. oraz z ustaleniem wartości kapitału początkowego. Ubezpieczony wskazał, że legitymuje się także okresem ubezpieczenia za granicą tj. na terenie Niemiec w latach 1989 – 2006 r., który łącznie stanowi 15 lat, 10 miesięcy i 11 dni okresów składkowych. Podał nadto także, że jego okres składkowy na terytorium RP jest dłuższy, bowiem należy doliczyć do niego okres prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej od 01.01.2012 r. do 01.10.2019 r. – łącznie 7 lat. (odwołanie k. 33 – 34 akt ZUS)

W dniu 7 listopada 2019 r. wobec nieuwzględnienia przez organ rentowy żądań wnioskodawcy złożył on do ZUS pismo o tożsamej treści co powyżej, gdzie w nagłówku wskazał Sąd Okręgowy w Łodzi. (uzupełnienie odwołania k. 33 – 34 akt ZUS)

Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. wniósł o odrzucenie odwołania z uwagi na jego złożenie po terminie bądź o jego oddalenie w przypadku przywrócenia terminu. W uzasadnieniu wskazał, że do ustalenia podstawy wymiaru kapitału początkowego przyjęto wynagrodzenia wynikające ze znajdujących się w aktach dokumentów płacowych, tj. zaświadczeń o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z zarobkami z okresów zatrudnienia w Instytucie (...) od 22.03.1974 r. do 30.04.1975 r., w FD (...) od 2.10.1975 r. do 21.05.1979 r., US Ś. od 21.01.1980 r. do 1.12.1981 r., z potwierdzenia ubezpieczenia z okresu prowadzenia działalności gospodarczej od 1.12.1981 r. do 31.10.1985 r. Podniósł nadto, że przy wyliczaniu wysokości świadczenia emerytalnego nie uwzględniono do stażu pracy okresu prowadzenia działalności gospodarczej od 1.10.2012 r. do 30.09.2019 r., gdyż jak wynika z pisma z dnia 9.10.2019 r. w tym okresie wnioskodawca nie podlegał ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu. Nie uznano do stażu pracy okresów zatrudnienia na terenie Niemiec, bowiem wystosowano wniosek o ustalenie uprawnień do emerytury z niemieckiego systemu zabezpieczenia społecznego. (odpowiedź na odwołanie k. 12 - 13)

Na rozprawie bezpośrednio poprzedzającej wydanie wyroku wnioskodawca sprecyzował swoje stanowisko w sprawie i wniósł o zaliczenie do podstawy kapitału początkowego 10 lat, czyli lat 1976 – 1985, jak przyjął ZUS w zaskarżonej decyzji a także o przyjęcie za okres prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w 1982 r. podstawy wymiaru składki w wysokości 173.000 zł zamiast 30.000 zł bądź, aby przyjąć za lata 1982-1983 średnią z pozostałych jego lat ze wskazanego 10-lecia. Pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołania. (e -protokół rozprawy z dnia 30.06.2020 r. oświadczenie wnioskodawcy 00:08:20 – 00:25:46, 00:28: 45, oświadczenie pełnomocnika ZUS (...) , płyta CD k. 31)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

M. W. urodził się w dniu (...) (okoliczność bezsporna)

W okresie od 22.03.1974 r. do 30.06.1975 r. ubezpieczony był zatrudniony na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy w Instytucie (...) w Ł. jako elektromonter zakładowy. ( zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu Rp. 7 k. 12 akt ZUS)

Następnie w okresie od 2.10.1975 r. do 21.05.1979 r. wnioskodawca świadczył pracę na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy w Fabryce (...) w Ł. jako elektromonter urządzeń i aparatury elektrycznej. ( zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu Rp. 7 k. 17akt ZUS)

W okresie od 21.01.1980 r. do 1.12.1981 r. ubezpieczony był zatrudniony na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy w Usługowej Spółdzielni (...) w Ł. na stanowisku pracownika punktu usługowego. (zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu Rp. 7 k. 19 akt ZUS)

W okresie od 1.12.1981 r. do 31.10.1985 r. M. W. prowadził pozarolniczą działalność gospodarczą i opłacał z tego tytułu składki na ubezpieczenia społeczne od następujących podstaw wymiaru:

- w 1981 r. – 2.500 zł;

- w 1982 r. – 30.000 zł;

- w 1983 r. – 35.100 zł;

- w 1984 r. – 91.200 zł;

- w 1985 r. – 98.400 zł. (potwierdzenie ubezpieczenia k. 20 - 20 verte akt ZUS)

W latach 2012-2019 wnioskodawca nadal prowadził działalności gospodarczą, ale nie podlegał z tego tytułu ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu . (okoliczność przyznana przez wnioskodawcę e -protokół rozprawy z dnia 30.06.2020 r. 00:28:21 w zw. z 00:08:20, a nadto pismo ZUS z dnia 9.10.2019 r. k. 42 akt ZUS)

M. W. ma przyznane prawo do emerytury z niemieckiego systemu zabezpieczenia społecznego. (okoliczność przyznana przez wnioskodawcę e -protokół rozprawy z dnia 30.06.2020 r. 00:28:21 w zw. z 00:08:20, a nadto wniosek o przyznane prawo do emerytury z niemieckiego systemu zabezpieczenia społecznego w aktach ZUS)

W dniu 10 maja 2019 r. ubezpieczony złożył do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wniosek o przyznanie prawa do emerytury. (wniosek o emeryturę k. 1 – 6 akt ZUS)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dokumenty zawarte w załączonych do akt sprawy aktach ZUS oraz aktach kapitałowych oraz o okoliczności przyznane przez wnioskodawcę. Zebrany materiał dowodowy pozwala na wydanie rozstrzygnięcia.

Sąd odmówił wiary w części zeznaniom wnioskodawcy w zakresie jego twierdzeń, że opłacał on w latach 1982 – 1983 z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej składki na ubezpieczenia społeczne od podstawy wymiaru znacznie przekraczającej 30.000 zł, tj. w kwocie 173.000 zł. Jak sam ubezpieczony bowiem przyznał w swych dalszych zeznaniach nie dysponuje on żadną dokumentacją w tym zakresie. Natomiast z zebranego w sprawie materiału dowodowego w postaci informacji ZUS wynika, że składki były opłacane od podstawy wymiaru: - w 1982 r. – 30.000 zł a w 1983 r. – 35.100 zł.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie i podlega oddaleniu.

Zgodnie z art. 477 9 § 1 k.p.c. odwołania od decyzji organów rentowych wnosi się na piśmie do organu, który wydał decyzję, lub do protokołu sporządzonego przez ten organ, w terminie miesiąca od doręczenia odpisu decyzji. Sąd odrzuci odwołanie wniesione po upływie terminu, chyba że przekroczenie terminu nie jest nadmierne i nastąpiło z przyczyn niezależnych od odwołującego się (§ 3 cytowanego artykułu).

Na wstępie podkreślić należy, iż w rzeczonym postępowaniu w ocenie Sądu pismo wnioskodawcy z dnia 27 września 2019 r. pomimo braku w oznaczeniu (brak wskazania w nagłówku jako adresata Sądu) należy traktować jako odwołanie od decyzji ZUS z dnia 22 i 23 sierpnia 2019 r. Przedmiotowe pismo zostało wniesione do organu, który wydał decyzje i z jego treści wynika, że ubezpieczony kwestionuje te właśnie decyzje Zakładu. Późniejsze pismo z dnia 7.11.2019 r. stanowi jedynie uzupełnienie braków poprzedniego pisma (jest już właściwie zaadresowane do właściwego Sądu).

Podkreślić należy, że przepisy Kodeksu postępowania cywilnego określają wymogi formalne pism procesowych, wyznaczając ich formę oraz niezbędne elementy składowe. Spełnienie tych wymogów warunkuje otrzymanie przez pismo prawidłowego biegu.

Do przeszkód w nadaniu biegu zaliczamy wszelkie wadliwości, które z technicznego punktu widzenia uniemożliwiają prawidłowe i skuteczne doręczenie pisma, a także nieoznaczenie jego rodzaju, brak osnowy, czy też oznaczenia przedmiotu sporu. Jednak nie każdy brak formalny stanowi przeszkodę do rozpoznania pisma we właściwym trybie. Takich przeszkód nie stanowią, jak wskazano w art. 130 § 1 zd. 2 kpc, mylne oznaczenie pisma procesowego lub inne oczywiste niedokładności.

Prawodawca dopuszcza jedynie możliwość mylnego/błędnego doboru nazwy rodzaju pisma przez stronę. W takim wypadku wszelkie wnioski i oświadczenia w piśmie powinny być rozpoznane stosownie do swojej treści, gdyż o rodzaju pisma stanowi jego zawartość, a nie tytuł.

W szczególności jak wskazał Sąd Najwyższy oczywista niedokładność w oznaczeniu pisma procesowego nie stanowi przeszkody do nadania pismu biegu i rozpoznania go w trybie właściwym” ( vide Uchwała SN o sygn. akt III CZP 2/17, opubl. L.)

Mając na względzie powyższe po dokonaniu szczegółowej analizy treści pisma wnioskodawcy z dnia 27 września 2019 r. uznać trzeba, że stanowi ono odwołanie od dwóch decyzji organu rentowego - z dnia 22 i 23 sierpnia 2019 r. a wobec adnotacji o ich wysłaniu do wnioskodawcy w dniu 28 sierpnia 2019 r., przyjąć trzeba, że zostało ono złożone w ustawowym terminie. Podkreślić należy, że organ rentowy także ostatecznie na terminie rozprawy poprzedzającej wydanie wyroku wniósł o oddalenie, nie zaś o odrzucenie odwołania.

Stosownie do treści art. 24 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U z 2020 r. poz. 53 t.j.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego, wynoszącego co najmniej 60 lat dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn, z zastrzeżeniem art. 46, 47, 50, 50a i 50e i 184.

Zgodnie z treścią art. 25 ust. 1 ustawy emerytalnej podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173-175 oraz kwot środków zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b oraz art. 185.

W myśl art. 26 ustawy emerytalnej emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej w sposób określony w art. 25 ustawy przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, z uwzględnieniem ust. 5 i art. 183 cytowanej ustawy.

Wiek ubezpieczonego w dniu przejścia na emeryturę wyraża się w ukończonych latach i miesiącach.

Średnie dalsze trwanie życia ustala się wspólnie dla mężczyzn i kobiet oraz wyraża się w miesiącach.

Prezes Głównego Urzędu Statystycznego ogłasza w formie komunikatu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" corocznie w terminie do dnia 31 marca tablice trwania życia, z uwzględnieniem ust. 3, dla wieku ubezpieczonych określonego w myśl ust. 2.

Tablice, o których mowa w ust. 4, są podstawą przyznawania emerytur na wnioski zgłoszone od dnia 1 kwietnia do dnia 31 marca następnego roku kalendarzowego.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U z 2020 r. poz. 53 z późn. zm.) podstawę wymiaru emerytury i renty stanowi ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę lub rentę, z uwzględnieniem ust. 6 i art. 176.

W myśl art. 173 ust. 1 ustawy emerytalnej dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., którzy przed dniem wejścia w życie ustawy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek, ustala się kapitał początkowy.

Zgodnie z ust. 3 wartość kapitału początkowego ustala się na dzień wejścia w życie cytowanej ustawy.

Stosownie do treści art. 174 ust. 1 cytowanej ustawy kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w art. 53, z uwzględnieniem ust. 2-12.

Przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy:

1)okresy składkowe, o których mowa w art. 6;

2)okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 5;

3)okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 1-4 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2. (ust. 2)

Podstawę wymiaru kapitału początkowego ustala się na zasadach określonych w art. 15, 16, 17 ust. 1 i 3 oraz 18, z tym że okres kolejnych 10 lat kalendarzowych ustala się z okresu przed dniem 1 stycznia 1999 r. (ust. 3)

Z treści § 22 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno – rentowe (Dz. U. z 2011 roku poz. 237, nr 1412) wynika, że jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania oraz spółdzielczej umowy o pracę jest świadectwo pracy, zaświadczenie płatnika składek lub innego właściwego organu, wydane na podstawie posiadanych dokumentów lub inny dokument, w tym w szczególności:

1)legitymacja ubezpieczeniowa;

2)legitymacja służbowa, legitymacja związku zawodowego, umowa o pracę, wpis w dowodzie osobistym oraz pisma kierowane przez pracodawcę do pracownika w czasie trwania zatrudnienia. Jednakże judykatura stoi na stanowisku, że w postępowaniu sądowym nie obowiązują ograniczenia, co do środków dowodowych stwierdzających wysokość zarobków lub dochodów stanowiących podstawę wymiaru emerytury lub renty. ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lipca 1997 roku, II UKN 186/97, OSNP 1998/11/342, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 czerwca 2006 roku, I UK 115/06).

Zgodnie natomiast z dyspozycją art. 6 k.c. to na odwołującym się ciążył ciężar dowodowy w przedmiotowej sprawie, zatem to on powinien udowodnić okoliczności, z których wywodzi skutki prawne. Samo zaś twierdzenie strony nie jest dowodem, a twierdzenie dotyczące istotnej dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności (art. 227 k.p.c.) powinno być udowodnione przez stronę to twierdzenie zgłaszającą (art. 232 k.pc.).

M. W. powinien był więc przedłożyć dowody, na podstawie których możliwym byłoby ustalenie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne w spornym okresie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w latach 1982 – 1983.

Z informacji uzyskanej z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wynika bezsprzecznie, że w okresie od 1.12.1981 r. do 31.10.1985 r. prowadził on pozarolniczą działalność gospodarczą i opłacał z tego tytułu składki na ubezpieczenia społeczne od następujących podstaw wymiaru:

- w 1981 r. – 2.500 zł;

- w 1982 r. – 30.000 zł;

- w 1983 r. – 35.100 zł;

- w 1984 r. – 91.200 zł;

- w 1985 r. – 98.400 zł.

Natomiast sam wnioskodawca przyznał, że nie dysponuje żadną dokumentacją stanowiącą dowód, że podstawy wymiaru składek w powyższym okresie były wyższe. Same zatem gołosłowne twierdzenia ubezpieczonego, że w latach 1982 – 1983 składki były opłacane od podstawy 173.000 zł nie mogły przekonać Sądu o zasadności odwołania w tym zakresie.

Brak jest także podstaw prawnych do ustalenia wysokości podstawy wymiaru składek według metody wskazanej przez ubezpieczonego, tj. przyjęcia za lata 1982 -1983 średniej dochodów uzyskiwanych z 10 kolejnych lat kalendarzowych, to jest okresu od 01.01.1976 r. do 31.12.1985 r.

W niniejszej sprawie Sąd Okręgowy podziela bowiem pogląd, który zaprezentował Sąd Apelacyjny w Łodzi w uzasadnieniu wyroku z dnia 15 marca 2006 roku, zapadłego w sprawie o sygnaturze akt III AUa 1096/05, wskazując, iż ujemne konsekwencje związane z trudnościami w dokumentowaniu wysokości wynagrodzeń z lat odległych nie powinny obciążać wyłącznie ubezpieczonych, jednakże nie można również odpowiedzialności za taki stan rzeczy przenosić wyłącznie na Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Ustawowym wymogiem jest bowiem wykazanie przez ubezpieczonego konkretnych kwot otrzymanych przez niego zarobków, jako podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe lub ubezpieczenie społeczne, przy czym nie może istnieć tu żaden stan niepewności co do wysokości.

Odnośnie zaś pozostałego okresu prowadzenia przez wnioskodawcę działalności gospodarczej od 1.10.2012 r. do 30.09.2019 r., to sam przyznał on, że nie podlegał ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu, a zatem nie opłacał składek z tego tytułu. Okres ten nie może więc zostać uwzględniony do stażu pracy.

Wyjaśnić w tym miejscu należy, że instytucja kapitału początkowego została wprowadzona ustawą z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i jest ona związana z odmiennymi od dotychczasowych zasadami ustalania emerytury, którą oblicza się na podstawie sumy składek zgromadzonych na indywidualnym koncie emerytalnym w całym okresie ubezpieczenia (art. 25 ust. 1 tej ustawy). Dotychczasowe zasady obowiązują w stosunku do osób urodzonych przed dniem 1 stycznia 1949 r.

Zgodnie z art. 173 ust. 1 ustawy emerytalnej, dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31.12.1948r., którzy przed dniem wejścia w życie ustawy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek, ustala się kapitał początkowy, który stanowi równowartość kwoty obliczonej według zasad określonych w art. 174 pomnożonej przez wyrażone w miesiącach średnie dalsze trwanie życia ustalone zgodnie z art. 26 ust. 3 dla osób w wieku 62 lat (art. 173 ust. 2 ustawy emerytalnej). Zgodnie z art. 173 ust. 3 cytowanej ustawy wartość kapitału początkowego ustala się na dzień wejścia w życie ustawy, tj. na dzień 1.01.1999 r.

Stosownie do treści art. 174 ust. 1 ustawy emerytalnej, kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w art. 53, z uwzględnieniem ust. 2-12. W ust. 2 art. 174 ustawy emerytalnej, postanowiono zaś, że przy ustalaniu wysokości kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem 1.01.1999r.: 1) okresy składkowe, o których mowa w art. 6; 2) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 5; 3) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 1-4 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2.

Dodać należy, że katalog z art. 174 ust. 2 ustawy emerytalnej ma charakter zamknięty w tym sensie, że okresy w nim nieprzewidziane nie mogą zostać uwzględnione (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 11.03.2005 r., III AUa 1380/04, OSA 2006/6/20; por. też wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 6.12.2016r. III AUa 274/16 ).

Powyższe oznacza zawężenie w stosunku do zasad ogólnych, gdyż do obliczania emerytury na podstawie art. 53 ustawy emerytalnej uwzględnia się okresy składkowe i nieskładkowe przebyte także po dacie 1.01.1999r.

Podkreślić zatem należy, że brak jest podstaw prawnych do ustalenia wartości kapitału początkowego przy uwzględnieniu okresów składkowych i nieskładkowych przebytych po dniu 1.01.1999 r. , co wynika wprost z treści art. 173 ust. 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, który stanowi, że wartość kapitału początkowego ustala się na dzień wejścia w życie tej ustawy a zatem na dzień 1.01.1999 r. Kapitał początkowy wyliczany jest każdej osobie na dzień 1 stycznia 1999 r., bez względu na to, kiedy zostanie przesłany do ZUS wniosek wraz z dokumentami o jego ustalenie i kiedy zostanie wydana decyzja ustalająca jego wysokość.

Przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy tj. 1.01.1999 r.: okresy składkowe określone w art. 6 ustawy emerytalnej oraz okresy nieskładkowe określone w art. 7 ustawy emerytalnej. Kapitał początkowy jest bowiem formułą umożliwiającą odtworzenie okresów przebytych do dnia 31.12.1998 r., zostaje ustalony na dzień 1.01.1999 r. i zapisany na indywidualnym koncie ubezpieczonego. Stanowi on kapitał wyjściowy, do którego następnie doliczane są opłacone od 1.01.1999 r. składki na ubezpieczenie emerytalne. Kwota kapitału początkowego uzależnione jest między innymi od długości okresów składkowych i nieskładkowych przebytych przed dniem 1.01.1999 r., podstawy wymiaru do ustalenia, której przyjmowane jest wynagrodzenie, które stanowiło podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne przed 1999 r. Przy ustalaniu stażu ubezpieczeniowego na dzień 31.12.1998 r. do wyliczenia przyjmuje się udowodniony okres składkowy i nieskładkowy obliczony na zasadach analogicznych jak okresy składkowe i nieskładkowe wymagane do przyznania emerytury.

Podkreślić przy tym trzeba, że odnośnie przyznania świadczenia emerytalnego na podstawie art. 24 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych jak ma to miejsce w przypadku wnioskodawcy, jego wysokość ustala się z pominięciem okresów składkowych i nieskładkowych. W świetle brzmienia wskazanego przepisu wysokość emerytury jest uzależniona jedynie od kwoty składek zaewidencjonowanych na koncie ubezpieczeniowym z uwzględnieniem waloryzacji, kwoty zwaloryzowanego kapitału początkowego oraz średniego dalszego trwania życia. Jak zaś wynika ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego brak jest możliwości do naliczenia składek za okres prowadzenia działalności gospodarczej od 1.10.2012 r. do 30.09.2019 r., gdyż jak sam wnioskodawca przyznał takowych składek w tym okresie nie odprowadzał i z tego powodu nie mogą one zostać doliczone.

Nie istnieje w związku z tym podstawa prawna, która uzasadniałaby żądanie ubezpieczonego w zakresie uwzględnienia okresu prowadzenia działalności gospodarczej od 1.10.2012 r. do 30.09.2019 r. przy ustalaniu wysokości kapitału początkowego i przy ustalaniu wysokości emerytury przyznanej w oparciu o art. 24 ustawy o emerytalnej, której wysokość jest ustalona w oparciu o art. 26 cytowanej ustawy.

Sąd Okręgowy zważył też, że wszystkie okresy ubezpieczeniowe, które można było odwołującemu uwzględnić przy wyliczaniu jego emerytury z powszechnego systemu ubezpieczeń społecznych, zostały przez organ emerytalny uwzględnione w sposób prawidłowy.

Zgodnie z przepisem art. 52 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 roku w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego właściwa instytucja (organ rentowy) ustala wysokość świadczeń, jakie byłyby należne: a) zgodnie z ustawodawstwem, które stosuje, wyłącznie w przepadkach, gdy warunki uprawnienia do świadczeń zostały spełnione wyłącznie na podstawie prawa krajowego (świadczenie niezależne); b) poprzez ustalenie teoretycznej kwoty świadczenia, a następnie kwoty rzeczywistej (świadczenie proporcjonalne), w następujący sposób: teoretyczna kwota świadczenia jest równa świadczeniu, o które zainteresowany mógłby się ubiegać, gdyby wszystkie okresy ubezpieczenia, ukończone z uwzględnieniem ustawodawstw pozostałych Państw Członkowskich, zostały ukończone na podstawie ustawodawstwa, które jest stosowane w dniu przyznania świadczenia, jeżeli, zgodnie z tym ustawodawstwem kwota świadczenia nie zależy od długości ukończonych okresów ubezpieczenia, kwota ta zostaje uznana za kwotę teoretyczną; instytucja właściwa ustala następnie rzeczywistą kwotę świadczenia proporcjonalnego, stosując do kwoty teoretycznej stosunek długości okresów ubezpieczenia ukończonych przed realizacją ryzyka na podstawie stosowanego przez nią ustawodawstwa, do całkowitej długości okresów ubezpieczenia, ukończonych przed realizacją ryzyka na podstawie ustawodawstw wszystkich zainteresowanych Państw Członkowskich.

Mając na względzie powyższe uznać trzeba, że brak jest także podstaw prawnych do podwyższenia emerytury wnioskodawcy przez doliczenie okresów ubezpieczenia za granicą, gdyż za te okresy wnioskodawca otrzymuje - jak sam przyznał - świadczenie emerytalne z niemieckiego organu rentowego. Świadczenia zarówno polskie jak i niemieckie wypłacane są na podstawie art. 52 przytoczonego rozporządzenia 883/2004. Przepis powyższy konkretyzuje sposób realizacji zasady ogólnej wyrażonej w art. 10 rozporządzenia dotyczącego zakazu kumulacji świadczeń. W myśl art. 10 powołanego wyżej Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 roku rozporządzenie to nie przyznaje ani nie utrzymuje prawa do kilku świadczeń tego samego rodzaju za jeden i ten sam okres ubezpieczenia obowiązkowego. Zgodnie zatem z tą regułą - wbrew twierdzeniom ubezpieczonego - brak jest możliwości podwyższenia wysokości emerytury wypłacanej w Polsce poprzez uwzględnienie okresów ubezpieczenia za granicą (w inny sposób niż zgodny z art. 52 ust. 1 lit. b Rozporządzenia nr 883/2004), skoro za te okresy otrzymuje on świadczenie wypłacane przez niemieckie organy do spraw zabezpieczenia społecznego.

Na marginesie tylko wskazać należy, że Sąd pominął żądania wnioskodawcy wskazane w piśmie z dnia 7 lipca 2020 r. jako spóźnione, gdyż złożone już po zamknięciu rozprawy. Strona powinna bowiem wskazywać dowody potwierdzające jej twierdzenia i wnioski w celu odparcia wniosków i twierdzeń strony przeciwnej, aż do zamknięcia rozprawy.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy w Łodzi na podstawie art. 477 14 § 1 k.p.c. oddalił odwołanie i orzekł jak w sentencji wyroku.

K.B.