Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 marca 2020 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 5 marca 2020 r. w Warszawie

na rozprawie sprawy A. L.

przeciwko Dyrektorowi Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w W.

o przyznanie prawa do podwyższenia emerytury policyjnej o 0,5% podstawy wymiaru za każdy rok służby pełnionej w warunkach szczególnie zagrażających życiu i zdrowiu

na skutek odwołania A. L.

od decyzji Dyrektora Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w W.

z dnia 31 stycznia 2018 r. nr (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że podwyższa odwołującemu A. L. emeryturę o 0,5% podstawy wymiaru za każdy rok służby pełnionej w warunkach szczególnie zagrażającym życiu i zdrowiu;

2.  nakazuje Skarbowi Państwa wypłacić adwokat A. P. 120 zł (sto dwadzieścia złotych) tytułem nieopłaconej pomocy prawnej z urzędu.

sędzia Dorota Opiłowska-Starzec

Sygn. akt XIII U 1216/18

UZASADNIENIE

Decyzją z 31 stycznia 2018 r. nr (...) Dyrektor Zakładu Emerytalno- Rentowego MSWiA odmówił A. L. podwyższenia emerytury policyjnej o 0,5 % podstawy wymiaru za każdy rok służby pełnionej w warunkach szczególnie zagrażających życiu i zdrowiu. W uzasadnieniu swojego stanowiska organ emerytalny wskazał, że zgodnie z § 14 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra SWiA z dnia 18 października 2004 r. w sprawie trybu postępowania i właściwości organu w zakresie zaopatrzenia emerytalnego funkcjonariuszy Policji /.../ (Dz. U. z 2015 r., poz. 1148) środkiem dowodowym potwierdzającym datę i podstawę zwolnienia ze służby jest zaświadczenie o przebiegu służby, sporządzone na podstawie akt osobowych funkcjonariusza wystawionych przez właściwe organy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu Lub Państwowej Straży Pożarnej. W uzasadnieniu organ wskazał, że Rozkazem Personalnym nr 37/94 z 20.05.1994 r. Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej w W. zwolnił odwołującego ze służby w Zakładowej Straży Pożarnej przy Zakładach (...) w Ś. z dniem 30.04.1994 r. Datę i podstawę zwolnienia potwierdza wystawione przez upoważniony organ zaświadczenie z 9.05.1994 r. do celów emerytalnych, podpisane przez pracownika komórki kadrowej. Organ wskazał ponadto, że data ta została potwierdzona również w świadectwie pracy z 30.05.1994 r., a także w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach z 30.05.1994 r., które potwierdziło zatrudnienie odwołującego w charakterze funkcjonariusza pożarnictwa od dnia 14.01.1978 r. do dnia 30.04.1994 r. na stanowisku kierowca- mechanik. Organ wskazał, że od 1.05.1994 r. do 31.12.1994 r. odwołujący wykonywał obowiązki strażaka w powyższym zakładzie będący zatrudnionym na stanowisku cywilnym. Organ wskazał, że decyzją z 4.08.1994 r. Komendant Główny (...) ustalił odwołującemu prawo do emerytury od dnia 1.05.1994 r. na podstawie przepisów ustawy z 31 stycznia 1959 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Milicji Obywatelskiej oraz ich rodzin, zaś od 1.06.1994 r. odwołujący pobiera emeryturę na podstawie przepisów ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji ( …). Dalej organ powołał art. 15 ust. 2 pkt 3 ustawy zaopatrzeniowej, zgodnie z którym emeryturę podwyższa się 0,5% podstawy za każdy rok służby pełnionej w warunkach szczególnie zagrażających życiu i zdrowiu. Organ wskazał, że przepisy te mają zastosowanie do funkcjonariuszy, którzy nabyli prawo do emerytury policyjnej po dniu 25.05.1994 r. , a zatem w konsekwencji w dniu 25.08.2016 r. wydano decyzję odmawiającą podwyższenia emerytury o 0,5 % podstawy wymiaru za każdy rok służby pełnionej w warunkach szczególnie zagrażających życiu i zdrowiu. Organ wskazał ponadto, że załączona przez odwołującego do wniosku z 27.12.2017 r. kopia zaświadczenia z 15.09.2016 r. nie stanowi nowego dowodu ani nowej okoliczności ( w myśl art. 33 ust. 1 pkt 1 ustawy zaopatrzeniowej) bowiem potwierdza, że od 1.05.1994 r. do 31.12.1994 r. odwołujący był zatrudniony jako pracownik cywilny na stanowisku cywilnym kierowca mechanik i wykonywał prace, które pod względem rodzaju i zakresu obowiązków odpowiadały wykonywanym przez funkcjonariuszy pożarnictwa.

W odwołaniu od powyższej decyzji A. L. wniósł o zmianę decyzji poprzez podwyższenie ubezpieczonemu emerytury o 0.5% podstawy wymiaru za każdy rok służby pełnionej w warunkach szczególnie zagrażających życiu i zdrowiu oraz o dopuszczeniu dowodu z zeznań wskazanych świadków. Wniósł również o przyznanie pełnomocnika z urzędu. W uzasadnieniu wskazał, że data 30.04.1994 r. przyjęta przez organ jako data zwolnienia ze służby jest datą błędną, bowiem z zaświadczenia wystawionego przez (...) S.A. w dniu 15.09.2016 r. wynika, że w okresie od 1 maja 1994 r. do 31 grudnia 1994 r. odwołujący pełnił obowiązki funkcjonariusza pożarnictwa.

W odpowiedzi na odwołanie organ wniósł o jego oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania, wskazując w treści uzasadnienia, że od 1 czerwca 1994 r. odwołujący pobiera emeryturę na podstawie przepisów ustawy zaopatrzeniowej, zaś w okresie od 01.05.1994 r. do dnia 31.12.1994 r. odwołujący był zatrudniony jako pracownik cywilny w pełnym wymiarze czasu pracy, wykonując pracę na stanowisku kierowca mechanik, która pod względem rodzaju i zakresu obowiązków odpowiadała pracy wykonywanej przez funkcjonariuszy pożarnictwa.

Postanowieniem z 14 lutego 2019 r. Sąd Apelacyjny ( III AUz 13/19) w wyniku wniesionego zażalenia przyznał odwołującemu adwokata z urzędu.

Postanowieniem z 5 września 2019 r. Sąd dopuścił dowód przesłuchania świadków zawnioskowanych przez odwołującego oraz z przesłuchania odwołującego.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

A. L. ( ur. (...) ) był zatrudniony w Zakładach (...) w Ś. w okresie od 14 stycznia 1978 r. do 30 kwietnia 1994 r. i od 1 maja 1994 r. do 31 grudnia 1994 r. na stanowisku kierowca- mechanik. Odwołujący wykonywał obowiązki funkcjonariusza pożarnictwa, do których należało utrzymanie wozu bojowego w gotowości, ćwiczenia, kursy, wyjazdy do katastrof chemicznych. Oprócz zajmowania się wozem, pełnił również funkcję garaż- mistrza, co oznaczało jego zwierzchnictwo nad wszystkimi kierowcami. Do zajęć odwołującego należało m. in. gaszenie kory w zakładzie, która paliła się nieustannie. Początkowo odwołujący jeździł do tych pożarów, jednak kiedy na okres około 3 lat przed odejściem na emeryturę został garaż- mistrzem, jeździł do poważniejszych zdarzeń, jak pożar młynu w P. i katastrofa kolejowa w T.. ( zeznania odwołującego – k. 98-99 a.s.)

Odwołujący przeszedł na emeryturę 30 kwietnia 1994 r., jednak po tej dacie na prośbę komendanta nadal wykonywał do 31 grudnia 1994 r. pracę w charakterze funkcjonariusza pożarnictwa. Zakres jego zadań był niezmienny. Praca polegała na zabezpieczaniu zakładu, gaszeniu pożarów, w tym pożarów kory, które występowały na terenie zakładu bardzo często, na wyjazdach do wypadków i katastrof chemicznych czy wspomaganiu jednostki ratownictwa medyczno- chemicznego. Odwołujący pracował w systemie 24/48. Do zadań odwołującego należało również utrzymanie w gotowości wozu bojowego. Odwołujący nigdy nie pracował na stanowisku cywilnym, zaś jego praca wymagała specjalnego przeszkolenia w zakresie prowadzenia wozu bojowego. ( zeznania świadków - H. Z., L. K. i K. I. k. 94- 98 a.s.)

Decyzją z 25 sierpnia 2016 r. Dyrektor ZER odmówił odwołującemu podwyższenia emerytury o 0.5 % podstawy wymiaru za każdy rok służby pełnionej w warunkach szczególnie zagrażających życiu i zdrowiu. Wskazał przy tym, że przepis art. 15 ust. 2 pkt 3 ustawy zaopatrzeniowej dotyczy wyłącznie funkcjonariuszy zwolnionych ze służby po 26.05.1994 r. ( decyzja- a.r.)

Od 1.06.1994 r. odwołujący pobiera policyjną emeryturę przeliczoną na podstawie art. 58 ust. 1 ustawy zaopatrzeniowej.

Wnioskiem datowanym na 27 grudnia 2017 r. odwołujący wniósł o wznowienie postępowania i podwyższenie emerytury o 0,5 % podstawy wymiaru za każdy rok służby w warunkach szczególnie zagrażających życiu i zdrowiu. ( wniosek- a.r.)

Do wniosku dołączył poświadczone za zgodność z oryginałem zaświadczenie z (...) S.A. ( dawniej Zakłady (...) w Ś. (...) S.A.). Według zaświadczenia w okresie od 1.05.1994 r. do 31.12.1994 r. w pełnym wymiarze czasu pracy odwołujący wykonywał pracę na stanowisku kierowca mechanik. W zaświadczeniu wskazano, że w okresie tym wykonywał prace wymienione w wykazie A, dziale 14 pozycji 23, rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. odpowiadające zakresem obowiązków obowiązkom funkcjonariusza pożarnictwa.

Zaskarżoną decyzją z 31 stycznia 2018 r. organ odmówił uwzględnienia ww. wniosku ( decyzja – a.r).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił, w oparciu o dokumenty znajdujące się w aktach sprawy oraz w aktach rentowych, jak również w oparciu o zeznania świadków współpracujących w okresie od 1 maja 1994 r. do 31 grudnia 1994 r. z odwołującym, którym dał wiarę. Sąd dał wiarę również zeznaniom odwołującego. Zeznania ww. osób były zgodne co do faktu, że służba odwołującego nie zakończyła się 30.04.1994 r., lecz trwała do końca 1994 r.

Sąd nie znalazł podstaw do podważenia autentyczności i rzetelności wskazanych wyżej dokumentów.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie zasługiwało na uwzględnienie.

Stosownie do treści art. 15 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin emerytura dla funkcjonariusza, który pozostawał w służbie przed dniem 2 stycznia 1999 r., wynosi 40% podstawy jej wymiaru za 15 lat służby i wzrasta o 0,5% podstawy wymiaru za każdy rok służby pełnionej w warunkach szczególnie zagrażających życiu i zdrowiu.

Zgodnie z treścią art. 33 ustawy zaopatrzeniowej decyzja organu emerytalnego ustalająca prawo do zaopatrzenia emerytalnego lub wysokość świadczeń pieniężnych z tytułu tego zaopatrzenia ulega uchyleniu lub zmianie na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli zostaną przedstawione nowe dowody lub ujawniono nowe okoliczności faktyczne, które mają wpływ na prawo do zaopatrzenia emerytalnego lub wysokość świadczeń pieniężnych z tytułu tego zaopatrzenia

Spór w niniejszej sprawie sprowadzał się do ustalenia daty zwolnienia odwołującego ze służby.

Według organu rentowego zwolnienie odwołującego ze służby nastąpiło w dniu 30.04.1994 r., zaś zaświadczenie załączone do wniosku odwołującego dowodzi jedynie, że w okresie od 01.05.1994 r. do 31.12.1994 r. był zatrudniony w Zakładzie (...) w Ś. w charakterze pracownika cywilnego.

Organ podkreślił, że odwołującemu na mocy decyzji z dnia 4 sierpnia 1994 r. ustalono prawo do emerytury od dnia 1 maja 1994 r. na podstawie przepisów ustawy z dnia 31 stycznia 1959 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Milicji Obywatelskiej oraz ich rodzin ( Dz.U. z 1983 r., nr 46, poz 210 z późn.. zm.), zaś od 1 czerwca 1994 r. pobiera on emeryturę na podstawie przepisów ustawy zaopatrzeniowej, której wysokość została ustalona z urzędu na zasadach określonych w art. 58 ustawy. Zupełnie na marginesie, bowiem nie jest to przedmiotem niniejszego postępowania, wskazać należy, że zgodnie z art. 65 ustawy zaopatrzeniowej ustawa z dnia 31 stycznia 1959 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Milicji Obywatelskiej oraz ich rodzin utraciła moc z chwilą wejścia w życie ustawy zaopatrzeniowej, tj. z dniem 26 maja 1994 r. Zatem ustalenie prawa i wysokości emerytury odwołującego w dniu 4 sierpnia 1994 r. nastąpiło na podstawie przepisów, które w chwili jej wydawania nie były przepisami obowiązującymi. Natomiast przepis art. 58 ustawy zaopatrzeniowej stanowi, że osobom, którym w dniu wejścia w życie ustawy przysługują emerytury i renty na podstawie przepisów dotychczasowych, wysokość tych świadczeń ustala się na nowo z urzędu. W związku z powyższym wskazać należy, że w dniu wejścia w życie ustawy zaopatrzeniowej, tj. 26 maja 1994 r. odwołujący nie miał ustalonego prawa do emerytury na podstawie przepisów dotychczasowych.

Niezależnie jednak od powyższego wskazać należy, że postępowanie dowodowe przeprowadzone w niniejszej sprawie wykazało, że odwołujący nie został zwolniony ze służby 30 kwietnia 1994 r. Świadczy o tym zarówno zaświadczenie dołączone do wniosku o wznowienie postępowania i podwyższenie emerytury o 0,5% podstawy wymiaru za każdy rok służby w warunkach szczególnie zagrażających życiu i zdrowiu, jak również zeznania powołanych świadków i odwołującego. Wynika z nich, że chociaż formalnie odwołujący przeszedł na emeryturę w dniu 30 kwietnia 1994 r., to na prośbę komendanta, wynikającą z braków kadrowych, pełnił swoją służbę nadal na zajmowanym dotychczas stanowisku. Zakres jego obowiązków był niezmienny i polegał na wykonywaniu obowiązków funkcjonariusza pożarnictwa. Nie ma również podstaw do uznania, że od maja do grudnia odwołujący był zatrudniony jako pracownik cywilny. Praca na stanowisku kierowcy mechanika wymagała bowiem odpowiednich kwalifikacji i przeszkolenia.

W świetle powyższego w ocenie Sądu odwołujący udowodnił, że pełnił służbę po 30 kwietnia 1994 r., a zatem przysługuje mu prawo do podwyższenia emerytury o 0,5% podstawy za każdy rok służby pełnionej w warunkach szczególnie zagrażających życiu i zdrowiu i na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 orzekł jak w punkcie pierwszym sentencji orzeczenia.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 108 k.p.c. w zw. z § 15 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu. Na koszty te złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika ustanowionego dla odwołującego z urzędu 90 zł, oraz opłata od zażalenia- 30 zł.