Pełny tekst orzeczenia

Wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 18 sierpnia 2020r.

Sygnatura akt

III K 156/19

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1.  USTALENIE FAKTÓW

1.1.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.

S. K.

S. K. zarzucono, że:

w lipcu 2014r. przywłaszczył od J. S. kwotę 600 000,00 zł przekazaną przez pokrzywdzoną podejrzanemu na zakup dwóch mieszkań we W. w jej imieniu, w ten sposób, że dokonał on zakupu rzeczonych mieszkań, lecz na swoją rzecz i w swoim imieniu, nie przenosząc własności któregokolwiek z zakupionych mieszkań na pokrzywdzoną J. S., ani też nie zwracając jej kwoty 600 000,00 zł

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

J. S. razem z mężem P. S. (1) byli zainteresowani kupnem od spółki (...), dwóch mieszkań przy ul. (...) we W. w obiekcie J. C.. Podpisali umowę przedwstępną zakupu tych nieruchomości, jednakże z uwagi na podjęcie decyzji o rozwodzie zrezygnowali z tego zakupu.

W lipcu 2014r. J. S., bez wiedzy i zgody P. S. (1), przekazała swojemu ojcu – oskarżonemu S. K. kwotę 600 000 zł, która stanowiła majątek wspólny jej i jej męża. J. S. poleciła oskarżonemu S. K., aby za przekazane mu pieniądze zakupił w swoim imieniu dwa mieszkania, których kupnem była wcześniej zainteresowana, by następnie po jej rozwodzie przenieść na nią własność tych nieruchomości. J. S. chciała w ten sposób ukryć majątek wspólny, który z racji rozwodu podlegałby podziałowi pomiędzy nią, a jej mężem.

W tym celu J. S. udała się do biura spółki (...). Pełnomocnikowi spółki (...) powiedziała, że chciałaby scedować na swoich rodziców umowę przedwstępną kupna lokali przy ul (...).

J. S. nie udzieliła oskarżonemu S. K. pełnomocnictwa do zawarcia w jej imieniu umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu i sprzedaży. J. S. nie chciała bowiem nabywać tych nieruchomości w swoim imieniu z obawy, iż w toku postępowania o podział majątku, uległyby one podziałowi jako majątek wspólny małżonków.

W dniu 17 czerwca 2014r. na podstawie aktu notarialnego Rep A 2658/2014 oraz Rep A 2654/2014 S. K. i B. K. przed notariuszem B. P. podpisali umowę przedwstępną umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu i sprzedaży dwóch nieruchomości przy ul. (...).

Następnie w dniu 9 stycznia 2015r. S. K. i B. K. przed notariuszem B. P. podpisali umowy Rep A 14/2015 oraz Rep A 7/2015 ustanowienia odrębnej własności lokalu i sprzedaży lokali przy ul. (...). Do nabycia tych nieruchomości doszło w obecności J. S. i Z. K..

Podczas spotkania w Kancelarii Notarialnej przy zawieraniu umów kupna sprzedaży lokali, S. K. przyznał, że córka rozwodzi się, dlatego mieszkania te musi kupić swoim imieniu i dopiero po rozwodzie będzie można przepisać mieszkania na córkę.

Oskarżony S. K. poinformował P. S. (1), że J. S. przekazała mu kwotę 600 000 zł. Powiedział mu, aby się nie martwił, że J. S. wzięła z ich majątku wspólnego te pieniądze, ponieważ kupił za nie dwa mieszkania, które będą do podziału pomiędzy niego a J. S. w przypadku rozwodu.

Oskarżony S. K., nie przeniósł na J. S. własności nabytych przez niego nieruchomości, ani nie zwrócił jej 600 000 zł. Wobec powyższego w dniu 24 sierpnia 2016r. J. S. za pośrednictwem pełnomocnika, wezwała oskarżonego S. K. do zwrotu 300 000 zł stanowiącej udział J. S. w masie majątkowej powstałej po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej istniejącej uprzednio pomiędzy J. S., a P. S. (1).

- zeznania świadka J. S.

- zeznania świadka P. S. (1)

- akt notarialny Rep A 14/2015

- akt notarialny Rep A 7/2015

- pismo: wezwanie do zwrotu bezpodstawnego wzbogacenia

- zeznania świadka Z. K.

- zeznania świadka D. Z.

k. 21-23, 60-61, 100v-102

k. 65-66

k. 37-44

k. 45-52

k. 77

k. 212-124v

k. 118-119v

1.2.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.

S. K.

S. K. zarzucono, że:

w lipcu 2014r. przywłaszczył od J. S. kwotę 600 000,00 zł przekazaną przez pokrzywdzoną podejrzanemu na zakup dwóch mieszkań we W. w jej imieniu, w ten sposób, że dokonał on zakupu rzeczonych mieszkań, lecz na swoją rzecz i w swoim imieniu, nie przenosząc własności któregokolwiek z zakupionych mieszkań na pokrzywdzoną J. S., ani też nie zwracając jej kwoty 600 000,00 zł

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

Brak jest podstaw do przypisania oskarżonemu S. K. tego, że:

W lipcu 2014r. przywłaszczył od J. S. kwotę 600 000,00 zł przekazaną przez pokrzywdzoną podejrzanemu na zakup dwóch mieszkań we W..

- zeznania świadka J. S.

- zeznania świadka P. S. (1)

- akt notarialny Rep A 14/2015

- akt notarialny Rep A 7/2015

- akt notarialny Rep A 2658/2014

- akt notarialny Rep A 2654/2014

- pismo: wezwanie do zwrotu bezpodstawnego wzbogacenia

- zeznania świadka Z. K.

- zeznania świadka D. Z.

k. 21-23, 60-61, 100v-102

k. 65-66

k. 37-44

k. 45-52

k. 26-34

k.35-45

k. 77

k. 212-124v

k. 118-119v

2.  OCena DOWOdów

2.1.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.

- zeznania J. S.

- zeznania świadka Z. K.

- zeznania świadka D. Z.

- zeznania świadka Z. K.

- akt notarialny Rep A 14/2015

- akt notarialny Rep A 7/2015

- akt notarialny Rep A 2658/2014

- akt notarialny Rep A 2654/2014

- pismo: wezwanie do zwrotu bezpodstawnego wzbogacenia

Dokonując oceny materiału dowodowego zebranego toczącym się postępowaniu, Sąd nie znalazł podstaw do uznania oskarżonego S. K. za winnego zarzuconego mu czynu. Zebrane w sprawie dowody nie wskazują na to, aby oskarżony wypełnił znamiona przestępstwa przywłaszczenia.

Z relacji świadków w tym zeznań J. S. wynika, że J. S. była w trakcie rozwodu z P. S. (1). J. S. mając świadomość tego, iż z racji rozwodu ich majątek wspólny ulegnie podziałowi, przekazała oskarżonemu S. K. pieniądze w kwocie 600 000 zł, aby kupił w swoim imieniu wskazane przez nią dwa mieszkania. Dopiero po rozwodzie J. S. z P. S. (1), oskarżony miał przekazać J. S. zakupione przez siebie mieszkania.

Powyższe świadczy o tym, że J. S. chciała w ten sposób ukryć majątek wspólny i zapobiec jego podziałowi pomiędzy siebie i P. S. (1). J. S. w swoich zeznaniach wskazuje, wprost, że początkowo miała zamiar kupić mieszkania w swoim imieniu, jednak nie zrobiła tego, ponieważ wiedziała, że z racji rozwodu majątek wspólny ulegnie podziałowi. Przyznała, że przekazała oskarżonemu S. K. kwotę 600 000 zł, na zakup tych mieszkań.

W tym zakresie zeznania świadka J. S. są spójne, logiczne i zgodne z zeznaniami świadków P. S. (1), Z. K. oraz D. Z..

P. S. (2) zeznał, iż od S. K. dowiedział się, że J. S. przekazała mu kwotę 600 000 zł na zakup dwóch mieszkań. Z relacji tego świadka wynika, że J. S. wyjęła te pieniądze z majątku wspólnego bez jego wiedzy i zgody. Jego zdaniem zabrała je sądząc, że nie będzie musiała się podzielić z nim tą kwota przy podziale majątku w związku z rozwodem.

Świadek Z. K. – pełnomocnik spółki (...) zeznał, że J. S. chciała scedować umowy przedwstępne kupna mieszkań, na swoich rodziców. Zarówno Z. K. jak i J. S. potwierdzają, że byli obecni przy zawieraniu umów kupna sprzedaży lokali przez S. K.. Z. K. zeznał ponadto, że podczas spotkania w Kancelarii Notarialnej, S. K. powiedział, że córka rozwodzi się, dlatego mieszkania te musi kupić swoim imieniu i dopiero po rozwodzie będzie można przepisać mieszkania na córkę. Natomiast świadek D. Z. – koleżanka J. S. przyznała, że założeniem takiego postepowania było pozbawienie pieniędzy ówczesnego męża.

Zeznania powyższych świadków są spójne, konsekwentne i wzajemnie się uzupełniają. Z ich zeznań wynika, że J. S. w celu ukrycia majątku wspólnego przekazała oskarżonemu kwotę 600 000 zł na zakup wskazanych przez nią mieszkań, a oskarżony S. K. postąpił zgodnie z jej wolą nabywając te mieszkania w swoim imieniu i na swoją rzecz.

Dowody w postaci aktów notarialnych nie budzą wątpliwości. Dokumenty te potwierdzają, zakup przez oskarżonego S. K. dwóch nieruchomości we W..

2.2.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

- wyjaśnienia oskarżonego S. K.

Sąd nie uznał za wiarygodnych wyjaśnień oskarżonego w zakresie, w jakim wyjaśniał, że pieniądze w kwocie 600 000 zł, jakie otrzymał od J. S. stanowią zwrot pożyczki, udzielonej jej przez oskarżonego kilka lat wcześniej. Wyjaśnienia oskarżonego nie znajdują potwierdzenia w pozostałym materiale dowodowym.

Dowody opisane w punkcie 2.1 Tabeli będących podstawa ustalenia faktów jednoznacznie wskazują jednoznacznie, że pieniądze te stanowiły współwłasność J. S. i jej męża P. S. (1). Tym samym Sąd nie dał wiary oskarżonemu również w zakresie w jakim wyjaśnił, że mieszkania zakupił z własnych środków.

3.  PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

☐

3.1.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

-

-

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

-

☐

3.2.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

-

-

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

-

☐

3.3.  Warunkowe umorzenie postępowania

-

-

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

-

☐

3.4.  Umorzenie postępowania

-

-

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

-

☒

3.5.  Uniewinnienie

I.

S. K.

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

Oskarżycielka posiłkowa zarzuciła oskarżonemu S. K. popełnienie przestępstwa z art. 284 § 2 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. tj. przywłaszczenia rzeczy ruchomej znacznej wartości.

Art. 284 § 2 k.k. stanowi, że odpowiedzialności karnej podlega ten, kto przywłaszcza sobie powierzoną mu rzecz ruchomą. Jest to typ kwalifikowany polegający na przywłaszczeniu sobie cudzej rzeczy ruchomej (tzw. sprzeniewierzenie). Rzecz ruchoma definiowana jest w doktrynie w sposób negatywny, jako wszystko to, co nie jest nieruchomością. Ruchomość, w przeciwieństwie do nieruchomości, można fizycznie przenieść. Ponadto zgodnie z art. 115 § 9 k.k. rzeczą ruchomą lub przedmiotem jest także polski albo obcy pieniądz lub inny środek płatniczy, środek pieniężny zapisany na rachunku oraz dokument uprawniający do otrzymania sumy pieniężnej albo zawierający obowiązek wypłaty kapitału, odsetek, udziału w zyskach, albo stwierdzenie uczestnictwa w spółce.

Według wypracowanego w doktrynie i orzecznictwie stanowiska przez przywłaszczenie, którego znamiona opisane są w art. 284 § 1 k.k. powszechnie rozumie się rozporządzenie jak swoją własnością cudzą rzeczą ruchomą lub cudzym prawem majątkowym, z wykluczeniem osoby uprawnionej. Natomiast przestępstwo opisane w art. 284 § 2 k.k. polega na przywłaszczeniu rzeczy, ale nie prawa majątkowego powierzonej sprawcy. Przekładając powyższe na grunt niniejszej sprawy przedmiot przestępstwa przywłaszczenia mogą stanowić pieniądze. Nie mogą nimi być nieruchomości, bowiem nieruchomość nie jest rzeczą ruchomą.

Istotą przestępstw wskazanych w art. 284 k.k. jest bezprawne rozporządzenie się cudzą rzeczą ruchomą, znajdującą się w posiadaniu sprawcy z wyłączeniem osoby uprawnionej (właściciela) jak swoją własnością, poprzez włączenie jej do swego lub innej osoby majątku i powiększenie w ten sposób swojego lub innej osoby stanu posiadania (por. wyrok SN z 6.01.1978 r., V KR 197/77, OSNPG 1978, Nr 6). Art. 284 § 2 k.k. określa typ kwalifikowany przywłaszczenia, zwanego sprzeniewierzeniem, ze względu na nadużycie zaufania związane z uzurpacją władztwa nad danym przedmiotem, który uzurpatorowi został powierzony przez właściciela lub posiadacza.

Taka sytuacja w niniejszej sprawie nie zachodzi.

Oskarżonemu S. K. zarzucono, że w lipcu 2014r. przywłaszczył od J. S. kwotę 600 000,00 zł przekazaną przez pokrzywdzoną podejrzanemu na zakup dwóch mieszkań we W. w jej imieniu, w ten sposób, że dokonał on zakupu rzeczonych mieszkań, lecz na swoją rzecz i w swoim imieniu, nie przenosząc własności któregokolwiek z zakupionych mieszkań na pokrzywdzoną J. S., ani też nie zwracając jej kwoty 600 000,00 zł.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że intencją J. S. było ukrycie 600 000 zł, które wyjęła z majątku wspólnego należącego do niej i jej męża P. S. (1). Z zebranego materiału dowodowego, w tym z relacji J. S. wynika, że przekazała ona kwotę 600 000 zł swojemu ojcu i poleciła mu nabycie za te pieniądze dwóch nieruchomości we W. w jego imieniu i na jego rzecz, a następnie po rozwodzie, przeniesienie na J. S. własności tych nieruchomości.

Natomiast w zarzucie postawionym oskarżonemu S. K., oskarżycielka posiłkowa zarzuca, iż oskarżony nabył przedmiotowe nieruchomości wbrew jej bowiem na swoją rzecz i w swoim imieniu. J. S. nie udzieliła oskarżonemu S. K. pełnomocnictwa do nabycia w jej imieniu tych nieruchomości. Co więcej J. S. była obecna w Kancelarii notarialnej B. P., podczas nabywania przez oskarżonego tych nieruchomości i nie negowała tego, że oskarżony nabywa je w swoim imieniu i na swoją rzecz.

Elementem strony podmiotowej przestępstwa z art. 284 § 2 k.k. jest zamiar sprawcy traktowania rzeczy jak własnej i uzewnętrznienie woli zerwania łączności właściciela z rzeczą, a także woli włączenia tej rzeczy do majątku swojego bądź innej osoby. Sprawca tego przestępstwa ma zamiar dysponowania rzeczą jak właściciel, z pominięciem osoby uprawnionej, a nie tylko czasowe utrudnianie bądź uniemożliwianie właścicielowi korzystania z rzeczy (wyrok SA w Poznaniu z 26 marca 2013 r., II AKa 44/13, LEX nr 1324761).

W ocenie Sądu w zachowaniu oskarżonego S. K. nie można dostrzec elementów strony podmiotowej przestępstwa z art. 284 § 2 k.k. Oskarżony nie potraktował otrzymanych od J. S. pieniędzy jak swojej własności. Nabywając za te pieniądze dwie nieruchomości, postąpił zgodnie z wolą oskarżycielki posiłkowej. J. S. relacjonowała, że przekazała oskarżonemu pieniądze na zakup konkretnych nieruchomości, których zakupem była zainteresowana. Oskarżony, zatem nabywając te nieruchomości na swoją rzecz i w swoim imieniu postąpił zgodnie z poleceniem J. S..

Nie jest zatem możliwe przypisanie oskarżonemu przestępstwa sprzeniewierzenia jeżeli oskarżony postępuje z przekazaną mu rzeczą, zgodnie z wolą pokrzywdzonego. Zachowanie oskarżonego nie było bezprawne. Nie wykazywał on zamiaru pozbawienia J. S. jej własności. Nie odmawiał zwrotu przekazanych mu pieniędzy, nie ukrywał ich, ani nie przeznaczył tych pieniędzy na własne cele. Oskarżony tym samym nie przywłaszczył 600 000 zł przekazanych mu przez oskarżycielkę subsydiarną. Postąpił z nimi zgodnie z wolą J. S..

Sąd miał na uwadze, że oskarżony nie przeniósł na J. S. własności zakupionych przez niego nieruchomości. Jednak jak wskazano powyżej przedmiotem przestępstwa z art. 284 § 2 k.k. nie mogą zakupione przez oskarżonego nieruchomości.

Nie było podstaw do rozważania, czy zachowanie oskarżonego polegające na nie przeniesieniu przez oskarżonego na oskarżycielkę subsydiarną własności zakupionych nieruchomości wypełniło znamiona przestępstwa oszustwa z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. Przestępstwo oszustwa polega na doprowadzeniu innej osoby do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskaniu błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania.

To J. S. kierowała zachowaniem oskarżonego. Jej intencją było ukrycie majątku wspólnego jej i jej męża w postaci 600 000 zł, poprzez nabycie za te środki pieniężne nieruchomości w imieniu i na rzecz oskarżonego. Oskarżony działał z J. S. wspólnie i w porozumieniu. A nadto to oskarżycielka subsydiarna kierowała zachowaniem oskarżonego. Ponadto w zarzucie postawionym oskarżonemu S. K. nie wskazano, aby na oskarżonym ciążył obowiązek przeniesienia własności nieruchomości, które oskarżony zakupił zgodnie z poleceniem J. S..

Wobec powyższego Sąd uniewinnił oskarżonego S. K. od popełnienia zarzuconego mu czynu uznając, iż jego zachowanie nie wypełnia znamion przestępstwa. Ewentualne roszczenia oskarżycieli subsydiarnej J. S. wobec oskarżonego S. K. powinny być rozpatrywane przez Sąd cywilny. W ocenie Sądu zachowanie oskarżonego poprzez nie przeniesienie na J. S. własności zakupionych przez niego nieruchomości należy oceniać, jako niewykonanie umowy zlecenia przez oskarżonego i bezpodstawne wzbogacenie.

4.  KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

-

-

-

-

5.  1Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

-

-

-

-

7.6. inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

-

7.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

Sąd zasądził od oskarżycielki subsydiarnej J. S. na rzecz oskarżonego S. K. zwrot kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 2880 zł

III.

Na podstawie art. 640 k.p.k. w zw. z art. 632 pkt 1 k.p.k. sąd zasądził do oskarżycielki subsydiarnej J. S. na rzecz Skarbu Państwa zwrot kosztów postepowania i wymierzył jej opłatę w kwocie 240 zł.

6.  1Podpis