Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 lutego 2020 r.

Sąd Apelacyjny w (...) I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący – Sędzia Małgorzata Kaźmierczak

Sędziowie: Bogdan Wysocki

Piotr Górecki (spr.)

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Sylwia Woźniak

po rozpoznaniu w dniu 4 lutego 2020 r. w (...)

na rozprawie

sprawy z powództwa H. N.

przeciwko C. (...) Towarzystwo (...) w P.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Okręgowego w (...)

z dnia 8 listopada 2018 r. sygn. akt IX GC 821/16

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

1)  zasądza od pozwanego na rzecz powódki 312.519,77 zł (trzysta dwanaście tysięcy pięćset dziewiętnaście złotych siedemdziesiąt siedem groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 27 lipca 2016 roku do dnia zapłaty;

2)  kosztami postępowania obciąża w całości pozwanego, a szczegółowe ich rozliczenie pozostawia referendarzowi sądowemu;

II.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki 23.726 zł tytułem zwrotu kosztów procesu w postępowaniu apelacyjnym.

Bogdan Wysocki Małgorzata Kaźmierczak Piotr Górecki

Sygn. akt IAGa 41/19

UZASADNIENIE

Powódka H. N. ostatecznie wniosła o zasądzenie od pozwanego C. (...) Towarzystwo (...) w P. kwoty 312.519,77zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 27 lipca 2016r. do dnia zapłaty oraz zwrotu kosztów procesu.

W uzasadnieniu powódka wskazała, że posiada elektrownie wiatrowe (...) oraz (...), które są podłączone do sieci elektroenergetycznej operatora dystrybucyjnego (...) S.A. w G.. W dniu 9 listopada 2013 r. zawarła z pozwanym umowę ubezpieczenia, potwierdzoną polisą serii (...)nr (...), które powyższą elektrownie wiatrową obejmowało ochroną ubezpieczeniową od ognia i innych zdarzeń losowych. Ubezpieczenie obejmowało również ochronę przed przepięciami (elektrycznymi). Powódka podniosła, że w dniu 21 lutego 2014 r. doszło do uszkodzenia elektrowni (...). Uszkodzenia polegały na zniszczeniu procesora (...) wraz z modułami, panelami (...) oraz (...). Ponadto w dniu 15 marca 2014r. doszło do uszkodzenia elektrowni wiatrowej (...), której uszkodzenie polegało na zniszczeniu generatora. Strona powodowa wskazała, że zgłosiła powyższe szkody pozwanemu, ten ostatni jednak odmówił wypłaty odszkodowania. Kwota 312.519,77zł, której dochodzi w niniejszej sprawie stanowi koszty, jakie poniosła na naprawnienie obu szkód.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powódki na jego rzecz zwrotu kosztów procesu.

W uzasadnieniu przyznał, że strony łączyła umowa z dnia 9 listopada 2013r., do której zastosowanie mają Ogólne Warunki Ubezpieczenia C. (...) ((...) Jednocześnie pozwany zakwestionował roszczenie powódki co do zasady, jak i co do wysokości. Pozwany zaprzeczył, aby do szkody w ubezpieczonym mieniu powódki doszło na skutek któregokolwiek zdarzenia losowego określonego w umowie ubezpieczenia. W szczególności pozwany zaprzeczył, jakoby do uszkodzeń tych doszło na skutek przepięć. Z ostrożności procesowej pozwany zakwestionował także wysokość roszczenia powódki.

Wyrokiem z dnia 8 listopada 2018 r. Sąd Okręgowy w (...) oddalił powództwo i orzekł o kosztach procesu (...)

Powyższe rozstrzygnięcie zapadło w oparciu o następujące ustalenia faktyczne.

Powódka prowadzi działalność gospodarczą pod firmą P. P.U.H. (...)”. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej powódka m. in. prowadzi elektrownie wiatrowe położone w gminie P.. Pozwany z kolei prowadzi działalność gospodarczą, której przedmiotem jest m. in. świadczenie usług ubezpieczeń osobowych i majątkowych. W dniu 9 listopada 2013 r. strony zawarły umowę ubezpieczenia mienia od ognia i innych zdarzeń losowych, ubezpieczenia mienia od kradzieży z włamaniem, rabunku, wandalizmu i dewastacji, do której zastosowanie miały Ogólne Warunki Ubezpieczenia C. (...) z dnia 16 lipca 2007 r., zatwierdzone uchwałą zarządu (...)z dnia 16 lipca 2007 r.

Przedmiotem powyższego ubezpieczenia były m. in. elektrownia wiatrowa (...), zlokalizowana na działce nr (...) w P. oraz elektrownia wiatrowa (...), położona na działce nr (...) w P.. Suma ubezpieczenia dla elektrowni (...) wynosiła 1.417.000 zł, zaś dla elektrowni (...)2.588.000 zł. Okres ubezpieczenia strony ustaliły na okres od dnia 10 października 2013 r. do dnia 9 listopada 2014 r. (polisa serii (...) (...), w której wskazano, że umowę zawarto w systemie ubezpieczenia (...)).

Zgodnie z § 4 OWU przepięcie oznaczało wzrost napięcia znacznie przekraczający wartości dopuszczalne określone przez producenta dla danego urządzenia, pojawiający się wskutek nagłej zmiany napięcia lub natężenia w sieci elektrycznej. Ponadto § 6 ust. 1 OWU stanowił, że suma ubezpieczenia stanowiła górną granicę odpowiedzialności ubezpieczyciela. Ubezpieczenie we wszystkich modułach C. (...) nie obejmowało szkód powstałych wskutek umyślnej winy lub rażącego niedbalstwa ubezpieczonego i jego reprezentantów (§ 15 ust. 1 i 4 OWU). Zgodnie z § 18 OWU w przypadku zajścia wypadku ubezpieczeniowego lub powstania szkody obowiązkiem ubezpieczonego było niezwłoczne poinformowanie o tym fakcie ubezpieczyciela (nie później niż w ciągu 72 godzin od chwili powstania szkody lub uzyskania o niej wiadomości). Ponadto do obowiązków ubezpieczającego należało również pozostawienie bez zmian miejsca szkody do czasu przybycia przedstawiciela ubezpieczyciela, chyba że zmiana była niezbędna w celu wykonania obowiązków wskazanych w § 17. Ponadto zgodnie z § 2 ust. 1 warunków ubezpieczenia mienia od ognia i innych zdarzeń losowych ubezpieczenia mienia wskazane w polisie mienie powódki podlegało ubezpieczeniu od szkód bezpośrednio powstałych wskutek: pożaru, uderzenia pioruna, wybuchu, upadku statku powietrznego, a także od szkód bezpośrednio powstałych wskutek: huraganu, powodzi, spływu wód po zboczach, gradu, deszczu nawalnego, śniegu, osunięcia się ziemi, zapadania się ziemi, lawiny, trzęsienia ziemi, dymu i sadzy, huku ponaddźwiękowego, uderzenia pojazdu, uderzenia dźwigu, drzewa, masztu, komina, słupa, anteny lub innych budowli albo ich części. Zgodnie z § 3 ust. 4 warunków ubezpieczenia, ubezpieczenie mogło zostać rozszerzone o ubezpieczenie od przepięć, które obejmowało szkody w maszynach, urządzeniach oraz instalacjach elektrycznych wchodzących w skład budynków lub budowli innych niż stanowiące część sieci elektrycznych (elektroenergetycznych) będące bezpośrednim następstwem przepięcia. Ubezpieczenie to nie obejmowało szkód powstałych w bezpiecznikach, wkładkach topikowych, stycznikach, odgromnikach, czujnikach, żarówkach, lampach i grzejnych urządzeniach elektrycznych. Ponadto odrębny limit ubezpieczenia mienia od przepięcia wynosił nie więcej niż 100.000 zł na jedno i wszystkie zdarzenia w okresie ubezpieczenia (na pierwsze ryzyko). Omawiane ubezpieczenie nie obejmowało szkód, które łącznie ze wszystkimi kosztami dodatkowym, nie przekraczały kwoty 500 zł.

Powyższe elektrownie wiatrowe przyłączone były do sieci elektroenergetycznej operatora (...) S.A. w G., na podstawie umowy o przyłączenie do sieci elektroenergetycznej nr (...) z dnia 27 stycznia 2012 r. oraz zgodnie z warunkami przyłączenia z dnia 5 stycznia 2012 r., a także ich aktualizacją z dnia 20 maja 2013 r.

W dniu 21 lutego 2014 r. doszło do uszkodzenia elektrowni wiatrowej (...). Zniszczeniu uległy procesor (...) wraz z modułami, panelami (...) oraz (...). Powyższą szkodę powódka zgłosiła pozwanemu i została ona zarejestrowana pod numerem (...).

Ponadto w dniu 15 marca 2014 r. doszło do uszkodzenia elektrowni wiatrowej (...) zlokalizowanej na działce nr (...) w P.. Uszkodzenie polegało na zniszczeniu generatora. Szkodę tę powódka zgłosiła pozwanemu i została ona przez niego zarejestrowana pod numerem (...).

W dniu 24 marca 2014r. pozwany przeprowadził oględziny miejsca powstania szkód i z czynności tej sporządzony został protokół szkody. Ocenę uszkodzeń powódka zleciła G. M. (1), który stwierdził, że w turbinie (...) uszkodzeniu uległ dolny procesor (...) i następnie zamontował kontroler testowy na czas sprowadzenia nowego kontrolera. W zakresie turbiny (...) G. M. (1) wskazał, że zastał turbinę z restartującym się kontrolerem. Przeprowadzone przez niego oględziny wykazały brak sygnalizacji do (...) oraz uszkodzenie pamięci i procesora (...). Z powodu braku zapasowego procesora (...) nie uruchomił urządzenia.

W dniu 15 kwietnia 2014 r. powódka przekazała przedstawicielowi pozwanego dolny procesor (...) turbiny (...) w celu dokonania analizy uszkodzeń. Wydany pozwanemu procesor stanowił urządzenie przekazane powódce przez G. M. (1) po wystąpieniu usterki.

W piśmie z dnia 25 kwietnia 2014 r. T. K. dokonujący oględzin kontrolera (...) wskazał, że na podstawie przeprowadzonych testów stwierdził:

- brak śladów uszkodzeń komponentów na płycie (...) z powodu przepięć, wysokiej temperatury pracy czy też zalania cieczą,

- ingerencję w istotne punkty oprogramowania (skutkujące nieprawidłową komunikacją pozostałych współpracujących bloków maszyny),

- nieprawidłowe dokonywanie wcześniej nastawy parametrów pracy prądnicy (w tym parametry sterowania bloku (...)), czasy reakcji na pojawiające się zakłócenia nastawione na skrajnie niekorzystne dla poprawnej i bezpiecznej pracy maszyny,

- zablokowane programowo reagowanie na zakłócenia generowane przez częstotliwości harmoniczne,

- brak kilku istotnych parametrów nastaw (prawdopodobna przyczyna to wielokrotne procedury (...)). Ponadto podał, że terminal wymagał wgrania pełnej i aktualnej wersji oprogramowania dostarczonej przez producenta i konfiguracji na docelowej maszynie.

Na skutek zgłoszeń powódki pozwany prowadził postępowanie likwidacyjne, w ramach którego zwrócił się do (...) S.A. w G. o wskazanie, czy w dniach 21 lutego 2014 r. i 15 marca 2014 r. wystąpiła zmiana napięcia na linii zasilającej elektronie, które uległy zniszczeniu.

W odpowiedzi (...) S.A. w G. w piśmie z dnia 11 kwietnia 2014r. poinformowała pozwanego, że w wyniku przeprowadzonej analizy zdarzeń z dnia 21 lutego 2014 r. i 15 marca 2014 r. nie odnotował zmian parametrów napięć, zadziałania zabezpieczeń, wyłączeń i uszkodzeń w liniach (...) w ciągu linowym (...) (...) P. –(...) R. oraz w ciągu linowym (...) (...) P. – R., zasilających farmę wiatrową powódki. Dodał, że nie odnotował również innych roszczeń ze strony odbiorców zasilanych z tych sieci elektroenergetycznych w wyżej wskazanym czasie. Ponadto, w piśmie z dnia 10 czerwca 2014 r. (...) S.A. zawiadomiła pozwanego, że w dniu 21 lutego 2014r. systemy dyspozytorskie nie odnotowały żadnych zdarzeń, które mogłyby mieć wpływ lub związek z zaistniałą szkodą. Na terenie rejonu dystrybucji w R. nie było żadnej awarii na sieci (...) (...) itp. Dodał, że zabezpieczenie (...) chroniące pracę linii (...) odbierającej energię z obiektu (...) posiada pamięć zdarzenia w buforze za okres jednego miesiąca i w związku z tym brak jest możliwości odczytania parametrów energii z dnia 21 lutego 2014 r. i 15 marca 2014 r. Dostawca energii zaznaczył, że w okresie od dnia 21 lutego2014r. do dnia 15 marca 2014 r. odnotował jedno zdarzenie ze strony sieci (...) zarejestrowane w liczniku energii elektrycznej, mianowicie na podstawie danych zarejestrowanych w liczniku typ (...) (...) nr fabryczny (...) stwierdził brak zasilania w dniu 5 maca 2014 r. w godzinach 9.15 do 11.00. (...) S.A. nadmieniła, że przeprowadziła analizę z danych licznika zainstalowanego u odbiorcy i stwierdził, że odbiorca wprowadzał do sieci energię niezgodnie z umową i wprowadzonymi ograniczeniami.

Pismami z dnia 13 maja 201 4r. pozwany odmówił przyjęcia odpowiedzialności za szkodę powstałą w dniu 21 lutego 2014 r. i 15 marca 2014 r. polegającą na uszkodzeniu elementów turbiny (...) i (...). W uzasadnieniu pisma odnośnie szkody w urządzeniu (...) pozwany wskazał, że do uszkodzeń wyżej wskazanych urządzeń nie doszło wskutek zdarzeń losowych objętych ubezpieczeniem. W powołaniu na dokumenty otrzymane od (...) S.A. w G. pozwany podał, że w dacie szkody tj. 21 lutego 2014 r. nie zostały odnotowane zmiany parametrów napięć, zadziałania zabezpieczeń, wobec powyższego do szkody nie mogło dojść wskutek napięć, bądź innych zdarzeń losowych objętych ubezpieczeniem. Ponadto odnosząc się do szkód w elektrowni (...) (...) pozwany podał, że również w dniu 15 marca 2014r. (...) S.A. w G. nie odnotował zmian parametrów napięć, a zatem uszkodzenie nie mogło powstać wskutek przepięć. Dodatkowo pozwany wskazał, że przeprowadzone dodatkowe oględziny uszkodzonego urządzenia w dniu 28 kwietnia 2014r. wykazały nieoryginalne mocowania przewodu oraz zastosowanie nieodpowiednich śrub i kabli, a także brak izolacji na przewodzie przekładnika.

W piśmie z dnia 10 marca 2014 r. J. W. wskazał elementy urządzeń rozdzielni (...) które uległy przepięciu.

Powódka zleciła wykonanie ekspertyzy technicznej dotyczącej turbiny (...) W ekspertyzie tej G. M. (1) wskazał, że wyniki przeprowadzonego testu wykazały przebicie na uzwojeniach stojana. Ocenił on stan generatora jako uszkodzony, bez możliwości naprawy. Ponadto na zlecenie powódki w imieniu (...) sp. z o.o. w S. P. M. (1) sporządził opinię z dnia 8 kwietnia 2014 r., w której wskazał, że w ramach oględzin generatora turbiny wiatrowej (...) dokonał oględzin dysków sprzęgła kompozytowego łączącego generator z przekładnią. Oględziny te wykazały znaczną degradację laminatu wynikającą zdaniem sporządzającego z nadmiernych przeciążeń, które wystąpiły podczas awarii generatora.

Powódka zleciła również (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (...). ustalenie przyczyn uszkodzeń w elektrowni (...). W protokole weryfikacyjnym maszyny elektrycznej sporządzający go S. R. (1) wskazał, że widoczne na urządzeniu skutki awarii stojana (wypalenie w obrębie skrajnych krawędzi żłobków) mogły wskazywać, że pierwotnym powodem przebicia izolacji mogły być przepięcia w sieci. Wskazał, że uszkodzenia uzwojeń wirnika były skutkiem wtórnych działań termicznych.

Uszkodzone urządzenia powódka poddała również ocenie (...) w D.. W sporządzonych protokołach z kontroli spółka ta wskazała, że badający wyszli z założenia, że bezpośrednią przyczyną uszkodzeń generatora było przepięcie na sieci.

Pismem z dnia 22 lipca 2016 r. powódka wezwała pozwanego do zapłaty kwoty 312.519,77 zł wraz z odsetkami od kwot i dat wskazanych w wezwaniu tytułem odszkodowania za szkody powstałe w dniu 21 lutego 2014 r. i 15 marca 2014 r. Wezwanie to zostało doręczone pozwanemu w dniu 27 lipca 2016 r.

Opisane w protokołach uszkodzenia awarii elektrowni wiatrowych (...) i (...) potwierdzają możliwość ich powstania wskutek zaistnienia przepięć w sieci elektroenergetycznej (...), do której przekazywana jest wytwarzana przez przedmiotowe elektrownie wiatrowe energia elektryczna.

Zdaniem Sądu Okręgowego powódka nie udowodniła, że nastąpiły w dniach 21 lutego 2014 r. i 15 marca 2014 r. przepięcia oznaczające wzrost napięcia znacznie przekraczający wartości dopuszczalne określone przez producenta dla danego urządzenia. Powołany przez sąd biegły sądowy Z. M. już na wstępie swojej opinii podniósł, że analiza akt sprawy nie pozwala jednoznacznie stwierdzić jaka była przyczyna awarii elektrowni wiatrowych (...)i (...). Sąd I instancji stwierdził w konkluzji, że biegły nie był w stanie ustalić w sposób jednoznaczny, że przyczynami awarii były przepięcia. Z tego też względu sąd I instancji uznał, że powódka nie wykazała roszczenia.

Apelację od powyższego wyroku wniosła powódka podnosząc następujące zarzuty odwoławcze:

1)  naruszenie art. 233 §1 k.p.c. „poprzez jego błędne zastosowanie polegające na braku wszechstronnego rozważenia całego materiału dowodowego oraz dokonanie dowolnej (a nie swobodnej) oceny tego materiału - w sposób jednostronny, schematyczny i sprzeczny z zasadami doświadczenia życiowego; odnośnie opinii biegłego, sąd wyciągnął wniosek jakoby biegły nie wskazał przyczyny awarii - co ten jednak zrobił we wnioskach końcowych (…)”,

2)  naruszenie art. 278 § 1 k.p.c. w zw. z art. 233 § 1 k.p.c. „poprzez ich błędne zastosowanie polegające na dokonaniu ustaleń faktycznych wchodzących w zakres wiadomości specjalnych poprzez uczynienie ustaleń sprzecznych ze stanowiskiem biegłego, zarówno wynikającym z wniosków końcowych zawartych w opinii jak i ustnych wyjaśnieniach uzupełniających, w których biegły doprecyzował swoje stanowisko w sprawie. Sąd skupiając się na jednym (pierwszym) zdaniu z całej opinii, wyrwanym z kontekstu nie wziął pod uwagę jej dalszej części oraz wniosków końcowych opinii, w której biegły jasno wytłumaczył przyczynę awarii i tok swojego rozumowania. Sąd pominął w uzasadnieniu stanowisko jakie biegły zaprezentował na rozprawie. Ustalenia sądu są sprzeczne z całokształtem opinii”,

3)  naruszenie art. 328 § 2 k.p.c. „poprzez zawarcie w treści uzasadnienia elementów wewnętrznie sprzecznych (…)”,

4)  naruszenie art. 805 § 1 i 2 k.c. „poprzez ich niewłaściwe zastosowanie polegające na tym, że wadliwie oceniony stan faktyczny doprowadził do wadliwych ocen prawnych, a to uznania, że w sprawie nie wystąpiło przepięcie, jako zdarzenie objęte ochroną ubezpieczeniową (…)”,

5)  naruszenie art. 5 k.c. „poprzez jego nieuwzględnienie (…)”.

W oparciu o powyższe zarzuty powódka wniosła o:

1)  zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa, ewentualnie

2)  uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania,

3)  zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów postępowania w II instancji, w tym kosztów zastępstwa procesowego według właściwych norm.

Pozwany wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie na jego rzecz od powódki kosztów postepowania apelacyjnego.

Sąd Apelacyjny w (...) zważył, co następuje.

Apelacja zasługiwała na uwzględnienie. Sąd odwoławczy podziela ustalenia faktyczne sądu I instancji za wyjątkiem tego, że „analiza akt sprawy nie pozwala jednoznacznie stwierdzić jaka była przyczyna awarii elektrowni wiatrowych (…)”. Tymczasem wnikliwa analiza zebranego materiału dowodowego – w szczególności opinii biegłego Z. M. – pozwalała na ustalenie, iż przyczyną awarii obu elektrowni wiatrowych powódki były przepięcia energii elektrycznej.

Co do zarzutów apelacyjnych. Na uwzględnienie zasługiwała zarzuty dotyczące naruszenia prawa procesowego, a mianowicie art. 233 §1 k.p.c. oraz art. 278 § 1 k.p.c. w zw. z art. 233 § 1 k.p.c. W efekcie doprowadziło to do przyjęcia iż nie nastąpiło zdarzenie objęte umową ubezpieczeniową (art. 805 k.c. dotyczący umowy ubezpieczenia). Kluczowym dla rozstrzygnięcia sprawy była właściwa ocena opinii biegłego sądowego Z. M.. Sąd I instancji w sposób wyjątkowo pobieżny dokonał oceny tej opinii i tym samym nie uwzględnił jej wniosków końcowych. W rezultacie naruszył zasadę swobodnej oceny dowodów wynikającą z art. 233 § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy oparł się jedynie na początkowym stwierdzeniu biegłego, że „Analiza akt sprawy nie pozwala jednoznacznie stwierdzić jaka była przyczyna awarii w elektrowniach wiatrowych (…) powódki. W swoich zeznaniach biegły wyjaśnił, iż w jego ocenie zebrany materiał nie wskazuje jednoznacznie na przyczynę awarii elektrowni wiatrowych powódki, chociażby z uwagi na „sprzeczne dokumenty”, lecz on jako specjalista z doświadczeniem jest w stanie wątpliwości te wyjaśnić (...) Biegły w sposób jednoznaczny w konkluzji opinii stwierdził, że przyczyną szkód w obu elektrowniach wiatrowych powódki „były przepięcia, wzrosty-spadki napięć” (...). Biegły w sposób zdecydowany stwierdził m. in. – po analizie zdjęć generatora (k. 111-112) – że przyczyną ich uszkodzeń „mogły być tylko wyłącznie skoki sieci, zarówno wzrosty jak i zapady” (k. 327). Nie było żadnych uzasadnionych podstaw, aby opinię biegłego kwestionować.

Nadto biegły odniósł się do twierdzeń wynikających z opinii prywatnych, nie podzielając ich wniosków. W odpowiedzi na odmienne sugestie co do przyczyn uszkodzenia elektrowni wiatrowych powódki biegły stwierdził, że: 1) „Zablokowanie reagowania na zakłócenia generatora przez częstotliwości harmoniczne nie mogły być przyczyną awarii elektrowni (…)”, 2) „Ingerencja w istotne punkty oprogramowania urządzeń elektrowni nie mogło być przyczyna jej uszkodzeń”, 3) „Brak pełnej i aktualnej wersji oprogramowania urządzeń elektrowni nie mogło być przyczyną uszkodzeń elektrowni”, 4) „Nieprawidłowe (…) nastawy parametrów pracy prądnicy (…) nie mogły być przyczyną awarii elektrowni (…). Swoje wnioski biegły przekonywująco uzasadnił.

Zaakcentować też trzeba, że (...) SA w piśmie z 10 czerwca 2014 r. do pozwanej poinformowała, że w okresie od dnia 21 lutego 2014 r. do dnia 15 marca 2014 r. odnotował jedno „zdarzenie ze strony sieci (...) zarejestrowane w liczniku energii elektrycznej,” mianowicie na podstawie danych zarejestrowanych w liczniku typ (...) (...) (...) stwierdził brak zasilania w dniu 5 maca 2014 r. w godzinach 9.15 do 11.00. (k. 62). (...) SA dodała, że zabezpieczenie chroniące pracę linii (...) odbierającej energię z obiektu (...) posiada pamięć zdarzenia w buforze za okres jednego miesiąca i w związku z tym brak jest możliwości odczytania parametrów energii z dnia 21 lutego 2014 r. i 15 marca 2014 r. Tak więc powyższe informacje nie podważały wniosków opinii biegłego sądowego, a wręcz je wzmacniały.

Jednocześnie biegły przeanalizował fakturowane koszty naprawy obu elektrowni stwierdzając, że „koszty usunięcia szkód związanych z doprowadzeniem elektrowni do ponownej eksploatacji” wynoszą 315.286 zł (k. 331).

Dodać trzeba, że (...) Spółka z o.o. (...). na zlecenie powódki badała urządzenia w celu ustalenia przyczyn uszkodzeń w elektrowni (...). W protokole weryfikacyjnym maszyny elektrycznej sporządzający go S. R. (1) wskazał, że widoczne na urządzeniu skutki awarii stojana (wypalenie w obrębie skrajnych krawędzi żłobków) mogły wskazywać, że pierwotnym powodem przebicia izolacji mogły być przepięcia w sieci. Wskazał, że uszkodzenia uzwojeń wirnika były skutkiem wtórnych działań termicznych. Uszkodzone urządzenia powódka oddała również ocenie firmie (...) w D.. W sporządzonych protokołach z kontroli podmiot ten stwierdził, że badający wyszli z założenia, że bezpośrednią przyczyną uszkodzeń generatora było przepięcie na sieci. Nadto z protokołu weryfikacyjnego maszyny elektrycznej z 21 grudnia 2015 r. wynikało dodatkowo, że skutki uszkodzenia stojana „mogą wskazywać , że pierwotnym powodem przebicia izolacji mogły być przepięcia sieci” (k. 92).

Opisane w protokołach uszkodzenia awarii elektrowni (...) (...)i (...) potwierdzały więc możliwość ich powstania wskutek zaistnienia przepięć w sieci elektroenergetycznej (...), do której przekazywana jest wytwarzana przez przedmiotowe elektrownie wiatrowe energia elektryczna. Nic innego nie wynikało też z zeznań świadków H. P., G. M.,, P. M., K. N., S. R., J. J.. (...) każdym razie świadkowie nie wskazywali na inna bardziej prawdopodobną przyczynę uszkodzenia oby elektrowni.

Reasumując szczegółowa analiza opinii biegłego, w tym jego zeznania, pozwalały przyjąć – wbrew zapatrywaniom sądu I instancji - iż przyczyną awarii obu elektrowni wiatrowych były przepięcia energii elektrycznej. Te z kolei były objęte umową ubezpieczenia (§ 3 ust. 4 pkt 1).

Już tylko marginalnie wypada zauważyć, że pozostałe zarzuty odwoławcze co do naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. i art. 5 k.c. nie były zasadne. Zarzut naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. może być usprawiedliwiony tylko w tych wyjątkowych przypadkach, w których treść uzasadnienia orzeczenia sądu całkowicie uniemożliwia dokonanie oceny toku wywodu, który doprowadził do wydania orzeczenia. Sytuacja taka w przedmiotowej sprawie nie występowała. Utrwalony jest pogląd, że art. 5 k.c. ma charakter obronny, a zatem powódka nie mogła na tej podstawie opierać swojego roszczenia.

Biorąc pod uwagę powyższe, sąd odwoławczy na podstawię art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok i uwzględniając powództwo zasądził od pozwanego ubezpieczyciela na rzecz powódki kwotę 312.519,77 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 27 lipca 2016 r. (wezwanie do zapłaty) do dnia zapłaty (pkt I 1 wyroku). Kosztami z postepowania sąd obciążył w całości pozwanego na podstawie art. 98 k.p.c., przy czym szczegółowe ich wyliczenie pozostawił referendarzowi sądowemu.

W pkt II wyroku sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki 23.726 zł tytułem zwrotu kosztów procesu w postepowaniu apelacyjnym (art. 98 k.p.c.). Na powyższe koszty składały się: opata sądowa od apelacji – 15.626 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika – 8.100 zł ustalone na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

Piotr Górecki Małgorzata Kaźmierczak Bogdan Wysocki