Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 15 lipca 2020r.

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący SSA Agata Regulska

Sędziowie SA Bogusław Tocicki

S.A Janusz Godzwon

po rozpoznaniu skargi E. J.

na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki w postępowaniu sądowym przed Sądem Rejonowym w Oleśnicy, sygn. akt II K 74/18 (wcześniej II K 294/16)

na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (tekst jednolity Dz. U. z 2018 r., poz. 75)

p o s t a n a w i a

1. oddalić skargę.

2. zwolnić E. J. od uiszczenia opłaty stałej od skargi.

UZASADNIENIE

W piśmie z 10 marca 2020 r. skierowanym do Sądu Okręgowego we Wrocławiu za pośrednictwem Sądu Rejonowego w Oleśnicy E. J. wniosła o stwierdzenie przewlekłości postępowania toczącego się przed Sądem Rejonowym w Oleśnicy w sprawie II K 74/18 (wcześniej II K 294/16), nadto o zobowiązanie Sądu Rejonowego w Oleśnicy do rozpoznania sprawy w terminie 3 miesięcy od rozpoznania skargi, przyznanie od Skarbu Państwa na rzecz skarżącej 20.000,00 zł, zarządzenie od Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Oleśnicy na rzecz skarżącej zwrotu kosztów postępowania według norm przypisanych.

Prezes Sądu Okręgowego w Oleśnicy w pisemnej odpowiedzi z 6 kwietnia 2020r. wniósł o oddalenie skargi jako bezzasadnej.

W toku postępowania skargowego skarżąca wniosła do Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu szereg pism wraz z wnioskami dowodowym, w tym także wniosek z 14 maja 2020r. o zawieszenie postępowania II K 74/18 Sądu Rejonowego w Oleśnicy do czasu zakończenia postępowań przygotowawczych prowadzonych przez Prokuratury Rejonowe i Prokuraturę Okręgową we Wrocławiu, a wyliczonych przez skarżącą w złożonym piśmie.

Zarządzeniem Sędziego z dnia 23 kwietnia 2020r. przekazano skargę E. J. do Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu jako właściwemu do jej rozpoznania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Skarga E. J. na przewlekłość postępowania sądowego w sprawie Sądu Rejonowego w Oleśnicy II K 74/18 (wcześniej II K 294/16), okazała się niezasadna i jako tak podlega oddaleniu.

Stosownie do treści art. 1 ust. 1 i art. 2 ust. 1 i 1a ustawy o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (tekst jednolity Dz. U. z 2018 r., poz. 75) naruszenie takie ma miejsce wówczas, gdy wskutek działań lub zaniechań sądu lub prokuratora postępowanie w sprawie trwa dłużej niż to konieczne dla wyjaśnienia istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności prawnych i faktycznych. W szczególności ocenie podlega terminowość i prawidłowość czynności podjętych przez sąd w celu zakończenia postępowania przy uwzględnieniu charakteru sprawy, stopnia jej faktycznej i prawnej zawartości, znaczenia dla skarżącego rozstrzyganych w niej zagadnień oraz zachowania stron, w szczególności zarzucającej przewlekłość (art. 2 ust. 2 cyt. ustawy).

Nie budzi wątpliwości, że przewlekłość postępowania jest kategorią obiektywną, a obowiązkiem państwa jest zagwarantowanie, by sprawy osób podległych jego jurysdykcji toczyły się bez zbędnej zwłoki (por. np. postanowienie Sądu Najwyższego z 6 stycznia 2006r., III SPP 154/05 i cyt. tam orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka oraz poglądy doktryny). Nie ulega też wątpliwości, że ocena, czy w konkretnej sprawie doszło do przewlekłości postępowania, nie powinna ograniczać się wyłącznie do upływu czasu i subiektywnych odczuć skarżącego, lecz jest wypadkową czynników obiektywnych oraz czasu niezbędnego do podejmowania działań zgodnych z obowiązującymi przepisami, przewidującymi zachowanie określonych procedur (zob. postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 11 maja 2005r. sygn. akt II S 26/05).

W przekonaniu Sądu Apelacyjnego, nie jest konieczna całościowa rekonstrukcja postępowania sądowego, aby wykazać, że w postępowaniu tym nie doszło do przewlekłości. Zarówno bowiem w treści skargi jak i odpowiedzi na skargę Prezesa Sądu Rejonowego w Oleśnicy szczegółowo wyliczono czynności jakie były podejmowane zarówno przez Sąd Rejonowy w Oleśnicy w prowadzonej sprawie pod sygn. II K 294/16, jak i po jej uchyleniu do ponownego rozpoznania przez Sąd Okręgowy, prowadzonej pod sygn. akt II K 74/18.

Podkreślić należy, że ustne zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa przyjęto 11 czerwca 2015r., a 21 kwietnia 2016 roku skierowano do Sądu Rejonowego w Oleśnicy akt oskarżenia, po uprzednim podjęciu, w dniu 8 lutego 2016r. postępowania przygotowawczego, zawieszonego postanowieniem z 31 grudnia 2015r.

Na 25 sierpnia 2016r. wyznaczono termin pierwszej rozprawy, na której to rozprawie Sąd dopuścił pokrzywdzoną do udziału w sprawie w charakterze oskarżycielki posiłkowej, natomiast ze względu na usprawiedliwią nieobecność oskarżonego i jego obrońcy odroczył ją, z uwzględnieniem planów urlopowych stron, do dnia 10 października 2016r. Na wyznaczonym terminie rozprawy otworzono przewód sądowy. Postępowanie prowadzono sprawnie, bez zbędnej zwłoki, wyznaczając rozprawy najczęściej w miesięcznych odstępach, a w dniu 29 czerwca 2017 roku zapadł wyrok.

Od wydanego wyroku apelację założył zarówno oskarżony jak i oskarżycielka posiłkowa. Sąd Okręgowy we Wrocławiu 27 grudnia 2017r., sygn. akt IV Ka 1188/17 uchylił zaskarżony wyrok i sprawę przekazał do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Oleśnicy.

Akta do Sądu Rejonowego wpłynęły w 23 stycznia 2018r., a 31 stycznia 2018r. został wyznaczony nowy sędzia referent, który zarządzeniem z 5 lutego 2018r. wyznaczył termin pierwszej rozprawy na 9 kwietnia 2018r. Otwarcie przewodu sądowego nastąpiło jednak 25 czerwca 2018r., bowiem rozprawa wyznaczona na 9 kwietnia 2018r została odroczona ze względu na nieobecność oskarżycielki posiłkowej. W trakcie postępowania sądowego prowadzonego pod sygn. II K 74/18 w 2018 i 2019 roku trzykrotnie jeszcze odraczano rozprawy, dwukrotnie ze względu na nieobecność świadków, raz na wniosek oskarżycielki posiłkowej połączony z wnioskiem o przesłuchanie jej w drodze pomocy prawnej. W dniu 6 grudnia 2019r. zamknięto przewód sądowy i na 20 grudnia 2019 roku odroczono ogłoszenie wyroku. Natomiast ze względu na złożone po zamknięciu przewodu sądowego pisma i wnioski oskarżycieli posiłkowej, 20 grudnia 2019r. wznowiono przewód sądowy, a termin rozprawy wyznaczono na 17 stycznia 2020r. Od 13 marca 2020r. miała miejsce zmian organizacji pracy sądu oraz odwołanie rozpraw wyznaczonych w Sądzie Rejonowym w Oleśnicy ze względu na ogłoszoną epidemię koronawirusa. W dniu 6 maja 2020r. sędzia prowadzący sprawę wydał zarządzenie o wyznaczeniu terminu rozprawy na 27 maja 2020r., na której to rozprawie zapadł wyrok. Przed terminem wyznaczonym na 27 maja 2020r. do Sądu Rejonowego w Oleśnicy wpłynęły wnioski: oskarżycielki posiłkowej oraz jej pełnomocnika o zawieszenie postępowania w sprawie II K 74/17

Z powyższej analizy wynika, że w żadnym momencie trwającego postępowania nie doszło do jego przewlekłości. Czynności były podejmowanie, zarówno przez Sąd Rejonowy w sprawie prowadzonej pod sygn. II K 294/16 jak i pod sygn. II K74/18, a także przez Sąd Okręgowy bez nadmiernej w realiach niniejszej sprawy zwłoki. Natomiast wyraźnie należy podkreślić, że wnioski oskarżycieli posiłkowej – skarżącej E. J. jak i jej pełnomocnika o zawieszenie postępowania w sprawie II K 74/18 stoją w sprzeczności ze złożoną wcześniej skargą o stwierdzenie przewlekłości postępowania w w/w sprawie oraz nakazanie Sądowi I instancji rozpoznania jej w terminie 3 miesięcy od rozpoznania tejże skargi.

Bardzo wyraźnie należy zaznaczyć, iż brak jest podstaw do podzielenia trafności zarzutu skarżącej, jakoby postępowanie prowadzone było przewlekle, a wobec oskarżycielki posiłkowej naruszono jej prawo do rozpoznania sprawy w rozsądnym terminie. Tym bardziej, że wskazany przez nią okres pięciu lat obejmuje zarówno postępowania przygotowawcze, jak i dwukrotnie prowadzone postępowanie przed Sądem I instancji, a także postępowanie odwoławcze.

Ustawa o skardze na przewlekłość nie określa wprost, jaki okres oczekiwania na rozpoznanie sprawy należy uznać za nieuzasadnioną zwłokę. Natomiast zważywszy na łączny czas trwania postępowania sądowego w niniejszej sprawie, opisane wyżej czynności sądu w przedmiotowej sprawie nie można dopatrzeć się podstaw do stwierdzenia przewlekłości postępowania przed Sądem Rejonowym w Oleśnicy.

O kosztach sądowych postępowania w przedmiocie skargi orzeczono na podstawie art. 623 k.p.k. w zw. z art. 8 ust. 2 ustawy o skardze.

SSA Bogusław Tocicki SSA Agata Regulska SSO Janusz Godzwon