Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W I M I E N I U

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 lutego 2020 roku

Sąd Okręgowy w Poznaniu w IV Wydziale Karnym - Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SO Małgorzata Ziołecka

Protokolant: p.o. stażysty Mariola Urbanowicz

przy udziale -

po rozpoznaniu w dniu 25 lutego 2020 roku

sprawy D. F. (F.)

obwinionego o popełnienie wykroczeń z art. 66 § 1 k.w. i art. 145 k.w.

na skutek apelacji wniesionej przez obwinionego

od wyroku Sądu Rejonowego w Gnieźnie z dnia 29 października 2019 roku, sygnatura akt II W 1159/17

1.  zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy,

2.  zasądza od obwinionego na rzecz Skarbu Państwa zryczałtowane koszty postępowania odwoławczego w kwocie 50 złotych i wymierza mu opłatę za II instancję w kwocie 80 złotych.

/Małgorzata Ziołecka/

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 152/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Gnieźnie z dnia 29 października 2019 roku, sygn. akt II W 1159/17

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☒ obwiniony

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 109 § 2 k.p.w. w związku z art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

XX

XXXXXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

XXXXXXX

XXXXXXX

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

XX

XXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

XXXXXX

XXXXXX

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

XXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

XXXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Obraza prawa procesowego i wystąpienie bezwzględnej przyczyny odwoławczej

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut jest całkowicie niezasadny.

Na wstępie wskazać należy, że gdy podnoszony jest zarzut obrazy przepisów postępowania, o którym mowa w art. 438 pkt 2 k.p.k., recypowanym do kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia, to należy pamiętać, że niezbędnym jest wykazanie nie tylko naruszenia przez sąd przepisów procedury karnej, ale także wykazanie wpływu tego naruszenia na treść wyroku.

Na wstępie swojej apelacji obwiniony pisze, że skarży wyrok w całości, to jest co do winy, kary, środka karnego i kosztów, jednak następnie zarzuty, jak i ich uzasadnienie, dotyczą wyłącznie obrazy prawa procesowego i to jedynie odnośnie wadliwości zarządzenia o wyznaczeniu obwinionemu obrońcy z urzędu, sporządzenia opinii sądowo – psychiatrycznej przez innego biegłego, aniżeli wskazany w postanowieniu o dopuszczeniu tego dowodu, oraz bezzasadności oddalenia wniosków dowodowych obwinionego.

W żadnym fragmencie swojej apelacji obwiniony nie zarzuca Sądowi I instancji błędu w ustaleniach faktycznych, będącego konsekwencją błędnej, gdyż dowolnej, oceny materiału dowodowego w postaci zeznań świadków.

Tymczasem istnieje ścisły związek pomiędzy zarzutem obrazy przepisów postępowania a zarzutem błędu w ustaleniach faktycznych (art. 438 pkt 3 k.p.k.). Ścisłe powiązanie tych dwóch rodzajów zarzutów polega na tym, że w prawidłowo sporządzonej apelacji nie mogą występować jedynie zarzuty obrazy przepisów postępowania, gdyż konsekwencją ich naruszenia jest błąd w ustaleniach faktycznych, wynikający bądź to z niepełności postępowania dowodowego (tzw. błąd „braku”), bądź to z przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów (błąd „dowolności”). W sytuacji zatem gdy skarżący nie wskazuje błędu w ustaleniach faktycznych – to nie tylko nie wykazuje wpływu obrazy przepisów postępowania na treść wyroku, a tym samym nie respektuje wymogów określonych w art. 438 pkt 2 k.p.k., ale co istotniejsze – w efekcie powyższe prowadzi do wniosku, iż skarżący nie kwestionuje dokonanych przez sąd I instancji ustaleń faktycznych, skoro w zarzutach apelacji nie zawarł zarzutu opartego o art. 438 pkt 3 k.p.k..

Odnosząc się zaś do konkretnych zarzutów apelacji obwinionego, dotyczących obrazy prawa procesowego, to rzeczywiście w postanowieniu Sądu Rejonowego w Gnieźnie z dnia 13 lipca 2018 roku dopuszczono dowód z opinii sądowo – psychiatrycznej biegłego lekarza psychiatry E. K.P. (karta 118 akt), natomiast ostatecznie opinię tę sporządził biegły M. B., specjalista psychiatra (karta 305 akt). Jednak postanowieniem z dnia 24 lipca 2019 roku (karta 351 akt), Sąd Rejonowy w Gnieźnie właśnie biegłego M. B. powołał do wydania takiej opinii w miejsce biegłej E. K.P.. Zatem biegły M. B. był osobą uprawnioną do wydania opinii sądowo – psychiatrycznej dotyczącej obwinionego.

Obwiniony zarzuca przy tym opinii wydanej przez biegłego M. B. wewnętrzną sprzeczność, gdyż na pierwszej stronie mowa jest o chorobie dwubiegunowej obwinionego, a we wnioskach wskazano, że stwierdzone u obwinionego zaburzenia nie znosiły i nie ograniczały jego zdolności do rozumienia znaczenia czynów i pokierowania swoim postępowaniem. Wydaje się, że skarżący niezbyt uważnie wczytał się w treść opinii. Sformułowanie o chorobie dwubiegunowej jest zacytowaniem fragmentu historii choroby obwinionego z gabinetu psychiatrycznego dr K. G., a nie ustaleniem i wnioskiem biegłego. Po zapoznaniu się z historią choroby obwinionego z powyższego gabinetu, po przeprowadzeniu badania psychiatrycznego i ocenie jego przebiegu i stanu psychicznego obwinionego, biegły sformułował wnioski zawarte na stronie 3 opinii z dnia 20 października 2018 roku, aby ostatecznie sformułować w trzech punktach opinię odnośnie obwinionego. Sąd I instancji dokonał oceny tej opinii (karta 379 akt), a Sąd II instancji ocenę te w pełni popiera. Zauważyć przy tym należy, że skoro Sąd I instancji uznał opinię biegłego za pełną, jasną i niesprzeczną, to nie miał powodu dopuszczenia dowodu z innej opinii na te same okoliczności.

Jeżeli chodzi o zarzut, iż nie wiadomo kto wydał zarządzenie o przyznaniu obwinionemu obrońcy z urzędu, to wskazać należy, że po zakończeniu rozprawy w dniu 13 lipca 2018 roku, w trakcie której dopuszczono dowód z opinii sądowo – psychiatrycznej, prowadzący wówczas tę sprawę Sędzia Sądu Rejonowego w Gnieźnie H. K. wydał zarządzenie i w punkcie 11 tego zarządzenia wyznaczył obwinionemu obrońcę z urzędu w osobie adw. Z. S. (karta 120 akt). Przepisy kodeksu postępowania karnego, jak i postępowania w sprawach o wykroczenia, nakazują przyznanie obrońcy natychmiast po tym jak zaistnieją wątpliwości co do stanu poczytalności podejrzanego, oskarżonego czy obwinionego. Zatem po wydaniu postanowienia o dopuszczeniu dowodu z opinii sądowo – psychiatrycznej, sędzia wydał zarządzenie o przyznaniu obrońcy z urzędu. Potwierdzają to także identyczne podpisy pod protokołem rozprawy w miejscu przeznaczonym na podpis przewodniczącego, jak i pod zarządzeniem. Na marginesie jedynie Sąd Okręgowy zauważa, iż zarządzenia nie wydaje się w trakcie rozprawy, gdyż nie jest to czynność sądu, lecz sędziego.

Zarządzeniem z dnia 8 kwietnia 2019 roku, z uwagi na wnioski opinii sądowo – psychiatrycznej o obwinionym, zwolniono adw. Z. S. z obowiązków obligatoryjnego obrońcy z urzędu obwinionego, co zgodne jest z treścią stosownych przepisów i to zarówno postępowania karnego, jak i postępowania w sprawach o wykroczenia (art.79 § 4 k.p.k. i art. 21 § 2 k.pw.).

Rzeczywiście z treści art. 353 § 1 k.p.k., recypowanego przez kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia, wynika, że pomiędzy doręczeniem zawiadomienia a terminem rozprawy głównej powinno upłynąć co najmniej 7 dni, a z § 2 tego artykułu wynika, że razie niezachowania tego terminu w stosunku do oskarżonego/obwinionego rozprawa na jego wniosek, zgłoszony przed rozpoczęciem przewodu sądowego, ulega odroczeniu. Obwiniony wiedział o terminie rozprawy wyznaczonym na dzień 13 lipca 2018 roku, co sam przyznaje w zarzucie 4 swojej apelacji, twierdzi jednak, że został zawiadomiony zbyt późno, aby mógł się przygotować, ale pomimo tego nie stawił się na rozprawę i nie zgłosił ani osobiście, ani pisemnie wniosku o jej odroczenie. Zatem Sąd I instancji nie miał podstaw, aby nie przeprowadzić rozprawy wyznaczonej na dzień 13 lipca 2018 roku. Obwiniony twierdzi, że z powodu niezachowania terminu pomiędzy zawiadomieniem go a terminem rozprawy wyznaczonym na dzień 13 lipca 2018 roku, domagał się powtórzenia dowodów przeprowadzonych na tej rozprawie, gdyż chciałby zadawać pytania świadkom i kontrolować ich wypowiedzi. Jednak obwiniony nigdy nie stawił się na żadnej z wyznaczonych w niniejszej sprawie rozpraw. Zatem to sam obwiniony pozbawił siebie wpływu na przebieg procesu, nie uczestnicząc w żadnej z rozpraw, zatem rezultatem własnego zaniechania w tym zakresie nie może obciążać prawidłowo procedującego organu procesowego. Ponadto, nawet jeśli doszło do niezachowania terminu pomiędzy zawiadomieniem obwinionego a terminem rozprawy wyznaczonym na dzień 13 lipca 2018 roku, to Sąd Okręgowy nie dostrzega jaki to miało wpływ na zaskarżony wyrok, skoro obwiniony i tak nie uczestniczył ani w tej rozprawie, ani w żadnej innej wyznaczonej w niniejszej sprawie. Na pewno zaś nie doszło w niniejszej sprawie do naruszenia prawa obwinionego do obrony, gdyż to sam obwiniony prawa tego się pozbawił nie uczestnicząc osobiście i aktywnie w procesie. Podkreślić przy tym należy, że wszystkie pisma obwinionego i zawarte w nich wnioski dowodowe zostały przez Sąd I instancji przeczytane i rozpoznane.

Sąd Okręgowy, pomimo wielokrotnego powtarzania tego przez obwinionego w jego apelacji, nie dopatrzył się w niniejszej sprawie żadnej bezwzględnej przesłanki odwoławczej, w szczególności wskazanej w przepisie art. 104 § 1 pkt 6 k.p.w., uzasadniającej uchylenie zaskarżonego orzeczenie, niezależnie od granic zaskarżenia, podniesionych zarzutów i wpływu uchybienia na treść orzeczenia.

Sąd Okręgowy w pełni też podziela stanowiska Sądu I instancji, zawarte w protokołach rozpraw z dnia 13 lipca 2018 roku i z dnia 29 października 2019 roku, dotyczące oddalenia szeregu wniosków dowodowych obwinionego i w pełni podziela uzasadnienie tych decyzji, zawarte w poszczególnych postanowieniach oddalających wnioski dowodowe.

Wniosek

Wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Zarzut obrazy prawa procesowego i wystąpienia bezwzględnej przyczyny odwoławczej nie jest zasadny, dlatego też wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania nie mógł być uwzględniony

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

0.1Wyrok Sądu I instancji utrzymano w mocy w całości.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Powodem utrzymania wyroku w mocy jest całkowita niezasadność zarzutów apelacji obwinionego, jak też brak podstaw wskazanych w art. 104 k.p.w. oraz w art. 439, 440 i 455 k.p.k., uzasadniających zmianę lub uchylenie wyroku poza granicami zarzutów i wniosków apelacji.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

0.0.1XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

Zwięźle o powodach zmiany

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

2.1.

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

3.1.

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

4.1.

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Punkt 2

Z uwagi na nieuwzględnienie apelacji obwinionego, obciążono go zryczałtowanymi kosztami postępowania odwoławczego i wymierzono opłatę za II instancję.

7.  PODPIS

/Małgorzata Ziołecka/