Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

G., dnia 5 marca 2020r

Sąd Rejonowy w Gdyni, I Wydział Cywilny

Przewodniczący: SSR Małgorzata Nowicka - Midziak

Protokolant: sekr. sąd. Małgorzata Wilkońska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 lutego 2020r

sprawy z powództwa A. K.

przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 30 000 zł. (trzydzieści tysięcy złotych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 16 stycznia 2015r do dnia zapłaty;

2.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 6 317 zł. (sześć tysięcy trzysta siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu;

3.  nakazuje ściągnięcie od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Gdyni kwotę 3 464,69 zł. (trzy tysiące czterysta sześćdziesiąt cztery złote sześćdziesiąt dziewięć groszy) tytułem kosztów opinii biegłego do spraw ortopedii, neurologii i psychologii.

Sygnatura akt: I C 1362/16

UZASADNIENIE

Powódka A. K. wniosła pozew przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W. domagając się od pozwanego zapłaty kwoty 30.000 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16 stycznia 2015r. do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia za krzywdę. W uzasadnieniu pozwu powódka podniosła, że w dniu 27 kwietnia 2014r., jako pasażerka motocykla marki K., doznała obrażeń ciała w wyniku wypadku komunikacyjnego, którego sprawcą był kierowca ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej w pozwanym zakładzie ubezpieczeń. Po wypadku powódka była hospitalizowana i zdiagnozowano u niej wstrząśnienie pnia mózgu, ranę tłuczoną kolana prawego, stłuczenie łokcia prawego oraz palca III. ręki lewej. Nadto, dokuczał powódce ból okolicy stawu kolanowego prawego, któremu towarzyszyła opuchlizna i ropiejąca, niegojąca się rana. Ostatecznie, powódka zmuszona była przejść zabieg artroskopii i poddać się rehabilitacji. Następstwa wypadku spowodowały u powódki także dolegliwości psychiczne w postaci zaburzeń snu, przewlekłych stanów lękowych i poczucia bezradności. W związku z powyższym powódka podjęła leczenie psychiatryczne. Powódka została także zaliczona do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności. Wypadek miał także wpływ na przebieg studiów odbywanych przez powódkę w trybie stacjonarnym oraz długotrwałe absencje w zajęciach. Pozwany co do zasady przyjął odpowiedzialność za skutki wypadku i wypłacił powódce świadczenie w kwocie 3.176,71 zł, a następnie dopłacił kwotę 4.500 zł z tytułu zadośćuczynienia oraz kwotę 3.307,33 zł z tytułu odszkodowania, odmawiając zwrotu kosztów opieki. W ocenie powódki wysokość zadośćuczynienia została zaniżona i jest nieodpowiednia do rozmiaru obrażeń oraz pozostałych skutków zdarzenia.

(pozew k. 2-11)

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości. Ubezpieczyciel podniósł, że nie przysługuje powódce roszczenie o zadośćuczynienie w zakresie przekraczającym wypłaconą już kwotę 4.500 zł z tego tytułu. Pozwany zaprzeczył twierdzeniom powódki odnośnie poniesionej krzywdy, podnosząc, że nie zostały one udowodnione. Nadto, wskazał, że w toku postępowania likwidacyjnego ustalił, że chondromalacja prawej rzepki jest stanem chorobowym i nie ma związku z przedmiotowym wypadkiem. Zdaniem pozwanego żądana przez powódkę kwota zadośćuczynienia jest znacząco wygórowana i nie adekwatna do krzywdy. Pozwany zakwestionował również wskazaną w pozwie datę początkową roszczenia o odsetki, podnosząc, że odsetki powinny zostać zasądzone od dnia uprawomocnienia się wyroku.

(odpowiedź na pozew k. 84-85)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 27 kwietnia 2014r. w miejscowości R. kierujący samochodem marki C. o numerze rejestracyjnym (...) nie udzielił pierwszeństwa przejazdu T. K., kierującemu motocyklem marki K., o numerze (...), wskutek czego doszło do zderzenia obu pojazdów. Podróżująca motocyklem jako pasażerka powódka A. F. (obecnie F. – K.) spadła z pojazdu na jezdnię.

(dowód: zaświadczenie Komendy Powiatowej Policji w K. k. 13)

Powódka została śmigłowcem pogotowia ratunkowego przetransportowana do Szpitala (...). W. – A. w G., a następnie skierowana na Oddział Chirurgiczny Ogólny z rozpoznaniem wstrząśnienia pnia mózgu, rany tłuczonej kolana prawego, stłuczenia łokcia prawego i palca III. ręki lewej. W szpitalu założono powódce szwy oraz zastosowano leczenie zachowawcze. W dniu 30 kwietnia 2014r. powódka została wypisana do domu. Dalsze leczenie powódka kontynuowała u lekarza specjalisty ortopedy. W dniu 26 maja 2014r. powódka została skierowana na zabiegi rehabilitacyjne. W okresie od 27 maja do 15 czerwca 2014r. powódka korzystała z zabiegów rehabilitacyjnych w postaci lasera, ultradźwięków, ćwiczeń izomerycznych i masaży. Kolejną serię zabiegów rehabilitacyjnych powódka odbyła w dniach 4-18 sierpnia 2014r. W okresie 16-17 maja 2015r. powódka była hospitalizowana na Oddziale (...) SA w T., gdzie rozpoznano u niej chondromalację rzepki prawej stopnia I/II, stan po urazie i ranie tłuczonej okolicy przedrzepkowej prawej, przeczulicę okolicy przedrzepkowej prawej i w dniu 16 maja 2015r. wykonano zabieg artroskopii stawu kolanowego, synowektomii, debridement (oczyszczenia stawu), wycięcia blizny i plastyki skóry. Następnie, powódka kontynuowała rehabilitację w okresie 16-29 lutego 2016r. i 13-26 września 2016r. W dniu 29 lipca 2014r. powódka podjęła również leczenie w (...) w G.. Orzeczeniem z dnia 16 czerwca 2015r. powódka została zaliczona do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności.

(dowód: dokumentacja medyczna leczenia powódki k. 14-43, orzeczenie o niepełnosprawności k. 44)

W wyniku wypadku powódka doznała wstrząśnienia pnia mózgu, rany tłuczonej okolicy przedkolanowej prawej z krwiakiem kaletki, następowym długotrwałym przykurczem stawu kolanowego oraz zanikiem mięśnia czworogłowego uda 1 cm, przeczulicą okolicy przedrzepkowej, rozległej blizny, entezopatii przyczepu podstawy rzepki, stłuczenia łokcia prawego bez następstw klinicznych, stłuczenia palca III. ręki lewej bez następstw klinicznych. C. rzepki prawej I/II stopnia nie jest związana z wypadkiem, jest to choroba powierzchni stawowej spowodowana wadliwym odżywianiem chrząstki. Uraz mógł jedynie nasilić objawy bólowe ze strony chrząstki związane z już postępującą chorobą, lecz nie doprowadził do powstania zmiany. W związku z wypadkiem pozostaje leczenie szpitalne w dniach 27-30 kwietnia 2014r., a także zabieg plastyki skóry przeprowadzony w maju 2015r., natomiast zabieg artroskopii nie był związany z następstwami wypadku. W wyniku wypadku powódka doznała uszczerbku na zdrowiu w wysokości 17 %. Prognoza co do stanu zdrowia na przyszłość jest dobra, przeczulica okolicy kolanowej jest utrwalona, a zanik mięśnia czworogłowego możliwy do odbudowania w drodze ćwiczeń rehabilitacyjnych.

(dowód: pisemna opinia biegłego sądowego z zakresu chirurgii urazowej i ortopedii W. Ż. k. 145-150 wraz z pisemną opinią uzupełniającą k. 191-192 oraz ustną opinią uzupełniającą płyta CD k. 233)

Wskutek wypadku powódka doznała powierzchownego urazu głowy, bez objawów stłuczenia i krwawienia mózgu. Po trzydniowej obserwacji rozpoznano u niej wstrząśnienie pnia mózgu, nie stwierdzono natomiast objawów ogniskowych ze strony centralnego układu nerwowego, uszkodzenia korzeni rdzeniowych, rdzenia kręgowego i nerwów obwodowych. Zgłaszane bóle głowy i zawroty głowy mają charakter zaburzeń subiektywnych, nerwicowych i stanowią uszczerbek na zdrowiu w wysokości 2 %. Rokowanie na przyszłość jest pomyślne. Powódka nie wymaga leczenia neurologicznego.

(dowód: pisemna opinia biegłej sądowej z zakresu neurologii M. Ż. k. 215-217)

Na skutek zdarzenia z dnia 27 kwietnia 2014r. powódka doświadczyła ostrej reakcji na stres oraz zaburzeń adaptacyjnych. Na przestrzeni kolejnych lat i obecnie powódka doświadcza objawów z kręgu (...), głównie o charakterze unikania oraz wzmożonej pobudliwości. Brak podstaw do stwierdzenia pełnoobjawowego (...). Aktualnie u powódki występują tendencje do zaprzeczania, racjonalizowania, wypierania objawów o charakterze psychologicznym oraz agrawacji objawów o charakterze somatycznym (np. bólowym). Rokowania w zakresie objawów (...) są dość korzystne, przy czym poprzez ich spójność z predyspozycjami osobowościowymi powódki mogło dojść do pogłębienia i utrwalenia tych cech jej osobowości (częściowo niekorzystnych), na skutek dynamiki zdarzeń ostatnich pięciu ostatnich lat.

(dowód: pisemna opinia biegłej sądowej z zakresu psychologii J. P. k. 254-263)

Po wypadku powódka przeprowadziła się do rodziców do K.. Rodzice pomagali powódce w czynnościach związanych z samoobsługą (przygotowywanie posiłków, mycie etc.). Do maja 2015r. powódka nosiła ortezę, natomiast do listopada 2014r. poruszała się najpierw o dwóch kulach, potem o jednej kuli. Do listopada 2014r. powódka miała otwartą ranę, z której wydobywały się płyny fizjologiczne. W związku z dolegliwościami bólowymi powódka przyjmowała leki przeciwbólowe. Po wypadku powódka stała się także bardziej nerwowa, a także przytyła.

W chwili wypadku powódka była studentką I. roku Akademii (...) w G. na kierunku towaroznawstwo i zarządzanie jakością. Ze względu na odniesione obrażenia nie mogła uczestniczyć we wszystkich zajęciach (uczestniczyła tylko w niektórych zajęciach), a do egzaminów przystąpiła dopiero w sesji poprawkowej we wrześniu. Powódka była zwolniona z zajęć wychowania fizycznego, musiała zrezygnować z zajęć aerobiku wodnego, a także tańca. Powódka nie mogła uczestniczyć w spotkaniach towarzyskich z rówieśnikami, musiała zrezygnować z wyjazdu w ramach programu wymiany studenckiej do B.. Aktualnie z uwagi na bliznowiec nie nosi krótkich sukienek, a ze względu na dolegliwości kolana nie ubiera butów na obcasach.

(dowód: zeznania świadka P. K. płyta CD k. 114, przesłuchanie powódki płyta CD k. 114)

Przed wypadkiem powódka leczyła się wyłącznie na nadciśnienie tętnicze i częstoskurcz, przyjmowała leki na tachykardię. Wcześniej nie miała złamań, zwichnięć czy innych urazów narządu ruchu. Nigdy nie uprawiała sportów obciążających nadmiernie układ ruchu.

(dowód: przesłuchanie powódki płyta CD k. 114)

Sprawca wypadku był objęty ochroną ubezpieczeniową na podstawie umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zawartej z (...) S.A. z siedzibą w W.. Pismem z dnia 13 maja 2014r. powódka – reprezentowana przez fachowego pełnomocnika – wezwała pozwanego do zapłaty m.in. zadośćuczynienia za krzywdę w kwocie 35.000 zł. Decyzją z dnia 5 czerwca 2014r. pozwany przyznał powódce kwotę 2.000 zł z tytułu zadośćuczynienia, a także kwotę 100 zł z tytułu odszkodowania za zniszczone rzeczy, a decyzją z dnia 26 września 2014r. dodatkowo dopłacił kwotę 876,71 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia oraz kwotę 200 zł tytułem zwrotu kosztów przejazdu. Pismem z dnia 14 stycznia 2015r. powódka odwołała się od decyzji ubezpieczyciela, domagając się dodatkowo zapłaty m.in. kwoty 28.000 zł z tytułu zadośćuczynienia. Decyzją z dnia 27 marca 2015r. pozwany przyznał poszkodowanej dodatkowo kwotę 4.630,62 zł, w tym kwotę 2.500 zł z tytułu zadośćuczynienia. Pismem z dnia 1 kwietnia 2016r. powódka po raz kolejny odwołała się od decyzji zakładu ubezpieczeń. Decyzją z dnia 4 maja 2016r. pozwany dopłacił powódce kwotę 495 zł z tytułu odszkodowania. Wobec kolejnego odwołania powódki z dnia 5 lipca 2016r. pozwany podtrzymał dotychczasowe stanowisko i odmówił dopłaty zadośćuczynienia.

(dowód: pismo z dnia 13 maja 2016r. k. 49-51, decyzja pozwanego z dnia 5 czerwca 2014r. k. 52-53, decyzja pozwanego z dnia 26 września 2014r. k. 54-55, odwołanie z dnia 14 stycznia 2015r. k. 56-59, decyzja pozwanego z dnia 27 marca 2015r. k. 60-61, odwołanie z dnia 1 kwietnia 2016r. k. 62-64, decyzja pozwanego z dnia 4 maja 2016r. k. 65-66, odwołanie z dnia 5 lipca 2016r. k. 67-68, decyzja pozwanego z dnia 20 lipca 2016r. k. 69-70)

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił po wszechstronnym rozważeniu całego zebranego w niniejszej sprawie materiału dowodowego w postaci dowodów z dokumentów, dowodu z zeznań świadka P. K., dowodu z przesłuchania powódki oraz dowodu z opinii biegłych sądowych z zakresu ortopedii, neurologii i psychologii.

W ocenie Sądu dokumenty znajdujące się w aktach sprawy (dokumentacja medyczna, korespondencja stron, akta szkody), które zgodnie z art. 243 ¹ kpc stanowią dowody bez wydawania odrębnego postanowienia, są wiarygodne, gdyż żadna ze stron nie kwestionowała ich autentyczności ani też nie twierdziła, że treść przedmiotowych dokumentów jest niezgodna z prawdą, a nadto nie posiadają one żadnych cech świadczących o ich przerobieniu, podrobieniu czy innej ingerencji itp. W ramach swobodnej oceny dowodów Sąd uznał, że wymienione powyżej dokumenty przedstawiają faktyczny przebieg leczenia powódki po zdarzeniu z dnia 27 kwietnia 2014r. oraz faktyczny przebieg postępowania likwidacyjnego.

Za wiarygodne Sąd uznał również zeznania świadka P. K. oraz powódki. Zdaniem Sądu zeznania wymienionych osób były szczere, spontaniczne, wewnętrznie spójne i niesprzeczne z innymi dowodami zebranymi w niniejszej sprawie, a nadto nie budziły żadnych wątpliwości w świetle zasad doświadczenia życiowego oraz zasad logicznego rozumowania.

Za wiarygodny dowód na okoliczność następstw wypadku dla stanu zdrowia powódki po wypadku Sąd uznał też dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu ortopedii W. Ż.. W ocenie Sądu przedmiotowa opinia została sporządzona w sposób rzetelny, profesjonalny i z zachowaniem należytych standardów, stanowiąc w pełni przydatny dowód do rozstrzygnięcia sprawy. Przedstawione w opinii wnioski dotyczące stanu zdrowia powódki, przebiegu leczenia, następstw wypadku oraz rokowań na przyszłość są jednoznaczne i stanowcze, poparte wszechstronną analizą przedstawionej przez powódkę dokumentacji medycznej oraz badaniem poszkodowanej. Przedstawiona opinia nie budzi żadnych wątpliwości w świetle zasad logicznego rozumowania oraz zasad doświadczenia życiowego, a nadto w opiniach uzupełniających biegły w sposób rzeczowy, logiczny i przekonujący odniósł się do wszystkich zarzutów strony powodowej, wyjaśniając wszelkie wątpliwości co do następstw wypadku.

Za wiarygodną Sąd uznał także opinię biegłej neurolog M. Ż.. Przedstawiona opinia w zakresie opisu obrażeń doznanych przez powódkę oraz ich skutków jest rzetelna, fachowa, jasna i logiczna, a także nie zawiera żadnych luk czy sprzeczności, a wnioski do jakich doszła biegła zostały należycie i przekonująco uzasadnione. Strona pozwana zakwestionowała wyłącznie wysokość stwierdzonego przez biegłą uszczerbku na zdrowiu. Zważyć jednakże należy, iż zgodnie z utrwalonym orzecznictwem sądów powszechnych określenie procentowego uszczerbku nie wyznacza automatycznie wysokości zadośćuczynienia w związku ze spowodowaniem uszkodzenia ciała lub wywołaniem uszczerbku na zdrowiu i ma charakter pomocniczy (por. np. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 1 sierpnia 2019r., I ACa 813/18, L.). Sąd miał ma względzie, że w swojej opinii biegła neurolog w sposób opisowy przedstawiła ogół skutków neurologicznych wypadków, a także należycie uzasadniła, na czym polega uszczerbek odniesiony przez powódkę. W związku z powyższym Sąd uznał opinię biegłej za kompletną i tym samym oddalił wniosek o dopuszczenie dowodu z uzupełniającej opinii.

Za w pełni wiarygodny i przydatny do rozstrzygnięcia niniejszej sprawy Sąd uznał także dowód z opinii biegłej sądowej z zakresu psychologii J. P.. Przedstawiona przez biegłą opinia została sporządzona w sposób rzetelny, fachowy na podstawie całego zebranego w sprawie materiału dowodowego, wywiadu od powódki i co istotne w oparciu o wyniki testów psychologicznych. Przedmiotowa opinia jest jasna, logiczna, nie zawiera żadnych luk czy sprzeczności, a wnioski do jakich doszła biegła zostały należycie i przekonująco uzasadnione.

Sąd oddalił natomiast wniosek strony pozwanej o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego sądowego z zakresu psychiatrii. Zdaniem Sądu wyżej wskazany wniosek był spóźniony, a strona pozwana nie zdołała wykazać, że potrzeba zgłoszenia tego wniosku dowodowego powstała dopiero w toku niniejszego postępowania. Nadto powódka nie leczyła się psychiatrycznie, brak jakiejkolwiek dokumentacji medycznej w tym zakresie, a dla oceny skutków powypadkowych Sąd uznał za wystarczający dowód z opinii biegłego psychologa.

Podstawę prawną powództwa o zasądzenie zadośćuczynienia za krzywdę stanowiły przepisy art. 805 kc, art. 822 kc oraz art. 445 § 1 kc w zw. z art. 444 kc. Przepis art. 805 kc stanowi legalną definicję umowy ubezpieczenia. Wedle natomiast przepisu art. 822 § 1 kc przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Stosownie do art. 822 § 2 kc jeżeli strony nie umówiły się inaczej, umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody, o jakich mowa w § 1, będące następstwem przewidzianego w umowie zdarzenia, które miało miejsce w okresie ubezpieczenia. W myśl art. 822 § 4 kc uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela. Według art. 445 § 1 kc w zw. z art. 444 kc w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Spór pomiędzy stronami sprowadzał się wyłącznie do ustalenia rozmiaru krzywdy poniesionej przez powódkę w następstwie wypadku z dnia 27 kwietnia 2014r., natomiast sama odpowiedzialność pozwanego za skutki wypadku spowodowanego przez kierującego, ubezpieczonego w pozwanym zakładzie ubezpieczeń, w zakresie odpowiedzialności cywilnej, nie była kwestionowana. Mało tego, w toku postępowania likwidacyjnego pozwany zakład ubezpieczeń przyznał i wypłacił poszkodowanej zadośćuczynienie w łącznej kwocie 4.500 zł. Zdaniem powódki wypłacona kwota jest nieodpowiednia do zakresu odniesionych obrażeń, cierpień fizycznych i psychicznych, a także skutków w życiu osobistym. Natomiast, wedle pozwanego, żądanie powódki jest nader wygórowane i prowadzi do bezpodstawnego wzbogacenia powódki kosztem ubezpieczyciela. Dokonując ustaleń w przedmiocie rozmiaru krzywdy pamiętać należy, iż nie jest możliwe ścisłe określenie rozmiaru krzywdy i wysokości zadośćuczynienia, zaś każdy przypadek powinien być rozpatrywany indywidualnie z uwzględnieniem wszystkich okoliczności sprawy (por.: wyrok SN z dnia 3 czerwca 2011r., III CSK 279/10, L.). Bez wątpienia wprowadzenie do przepisu art. 445 § 1 kc klauzuli generalnej "odpowiedniej sumy" pozostawia sądowi orzekającemu margines uznaniowości, co do wysokości zasądzanej kwoty. Jest on dodatkowo wzmocniony fakultatywnym charakterem tego przyznania ("może"), co wskazuje na konstrukcję należnego zadośćuczynienia dopiero po przekroczeniu pewnego poziomu krzywdy (por.: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 stycznia 1974r., II CR 763/73, OSPiKA 1975, nr 7-8, poz. 171). Pomimo niemożności ścisłego ustalenia wysokości uszczerbku należy jednak opierać rozstrzygnięcie na kryteriach zobiektywizowanych, a nie kierować się wyłącznie subiektywnymi odczuciami poszkodowanego. Sąd miał na uwadze, iż wobec niewymierności szkody niemajątkowej określając wysokość "odpowiedniej sumy", sąd powinien niewątpliwie kierować się celami oraz charakterem zadośćuczynienia i uwzględnić wszystkie okoliczności mające wpływ na rozmiar doznanej szkody niemajątkowej. Podstawowe znaczenie musi mieć rozmiar doznanej krzywdy, o którym decydują przede wszystkim takie czynniki, jak rodzaj uszkodzenia ciała czy rozstroju zdrowia, ich nieodwracalny charakter polegający zwłaszcza na kalectwie, długotrwałość i przebieg procesu leczenia, stopień cierpień fizycznych i psychicznych, ich intensywność i długotrwałość, wiek poszkodowanego i jego szanse na przyszłość oraz poczucie nieprzydatności społecznej (por.: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 1 kwietnia 2004r., II CK 131/03). Ponadto należy mieć na względzie, iż chodzi tu o krzywdę ujmowaną jako cierpienie fizyczne, a więc ból i inne dolegliwości oraz cierpienia psychiczne, czyli negatywne uczucia przeżywane w związku z cierpieniami fizycznymi lub następstwami uszkodzenia ciała, czy rozstroju zdrowia w postaci np. zeszpecenia, wyłączenia z normalnego życia itp. Celem zadośćuczynienia jest przede wszystkim złagodzenie tych cierpień. Winno ono mieć charakter całościowy i obejmować wszystkie cierpienia fizyczne i psychiczne, zarówno już doznane, jak i te, które zapewne wystąpią w przyszłości (a więc prognozy na przyszłość). Przy ocenie więc "odpowiedniej sumy" należy brać pod uwagę wszystkie okoliczności danego wypadku, mające wpływ na rozmiar doznanej krzywdy (por.: wyrok SN z dnia 3 lutego 2000r., CKN 969/98, LEX nr 50824).

W wyniku przeprowadzonego postępowania dowodowego Sąd doszedł do przekonania, że powództwo zasługuje na uwzględnienie w całości. Określając rozmiar poniesionej przez powódkę szkody niemajątkowej Sąd miał na względzie m.in. uszczerbek na zdrowiu, jakiego powódka doznała wskutek przedmiotowego wypadku. Ustalenia faktyczne w tym zakresie Sąd oparł na dowodach z opinii biegłych z dziedziny medycyny. W świetle opinii biegłego ortopedy należało przyjąć, że w adekwatnym związku przyczynowym z wypadkiem pozostają następujące obrażenia: wstrząśnienie pnia mózgu, rana tłuczona okolicy przedkolanowej prawej z krwiakiem kaletki, następowym długotrwałym przykurczem stawu kolanowego oraz zanikiem mięśnia czworogłowego uda prawego o 1 cm, przeczulica okolicy przedrzepkowej, rozległa blizna okolicy kolanowej prawej o długości około 10 cm zakończona blizną średnicy 2 cm po stronie przyśrodkowej, entezopatia przyczepu podstawy rzepki, stłuczenie łokcia prawego bez następstw klinicznych, a także stłuczenie palca III. ręki lewej bez następstw klinicznych. Wymienione obrażenia – zdaniem biegłego – spowodowały łączny uszczerbek na zdrowiu w wysokości 17 %, co jest skutkiem długotrwałego ubytku ruchomości o 50 stopni, a także zaniku mięśnia czworogłowego, blizny oraz przeczulicy okolicy kolanowej. Powyższe obrażenia wymagały podjęcia kilkumiesięcznego leczenia i rehabilitacji. Po wypadku powódka została przetransportowana drogą lotniczą do Szpitala (...). W. – A. w G., gdzie założono jej szwy. Po wypisaniu ze szpitala powódka kontynuowała leczenie ortopedyczne, a w dniu 16 maja 2015r. przeszła zabieg operacyjny plastyki skóry. Nadto, powódka przeszła kilka serii zabiegów rehabilitacyjnych. Jak wskazał biegły ortopeda prognoza co do stanu zdrowia na przyszłość jest dobra, co prawda przeczulica okolicy kolanowej jest utrwalona, jednak zanik mięśnia czworogłowego jest możliwy do odbudowania w drodze ćwiczeń rehabilitacyjnych.

Natomiast, wobec stanowczej opinii biegłego, z wypadkiem nie należy łączyć chondromalacji rzepki prawej I/II stopnia. W konsekwencji w normalnym związku przyczynowym z wypadkiem nie pozostaje zabieg artroskopii kolana, jakiemu powódka została poddana w dniu 16 maja 2015r. Jak bowiem wyjaśnił biegły ortopeda chondromalacja jest chorobą powierzchni stawowej spowodowaną wadliwym odżywianiem chrząstki. Warunkami powstania chondromalacji pourazowej są m.in. krwiaki śródstawowe, bardzo młody wiek, a także odwarstwienie chrząstki. W przypadku powódki powyższe warunki nie zostały jednak spełnione. Przede wszystkim u poszkodowanej doszło do powstania krwiaka kaletki przedrzepkowej, który sięga na stronę boczną, natomiast okolica przednia kolana nie uległa uszkodzeniu. U powódki – zdaniem biegłego – nie doszło do pourazowego rozmięknienia chrząstki ani do stłuczenia chrząstki. Nadto, jak wyjaśnił biegły Ż., na pourazowy charakter chondromalacji nie wskazuje także dokumentacja medyczna. Z jej zapisów wynika, że chondromalacja rzepki została rozpoznana śródoperacyjnie w maju 2015r., natomiast wcześniejsze badania USG nie wykazały cech chondromalacji. Biegły zauważył także, że w dokumentacji medycznej wpisano numer statystyczny właściwy dla stanu chorobowego, a nie dla urazu. Mimo braku związku przyczynowego pomiędzy wypadkiem a powstaniem stanu chorobowego, biegły zaznaczył, że uraz mógł nasilić objawy bólowe ze strony chrząstki związane z już postępującą chorobą.

Niezależnie od obrażeń narządu ruchu, należy również uwzględnić skutki neurologiczne wypadku. Jak wynika z opinii biegłej neurolog M. Ż. na skutek wypadku powódka doznała powierzchniowego urazu głowy, bez objawów stłuczenia i krwawienia mózgu, a także wstrząśnienia pnia mózgu. Zdaniem biegłej w normalnym związku przyczynowym z wypadkiem pozostają także zgłaszane przez powódkę bóle głowy i zawroty głowy, które mają charakter zaburzeń subiektywnych, nerwicowych i powodują uszczerbek na zdrowiu w wysokości 2 %.

Przy ustalaniu rozmiaru krzywdy Sąd uwzględnił również wpływ wypadku na stan emocjonalny powódki. Jak wskazuje się w judykaturze cierpieniem psychicznym będą ujemne uczucia przeżywane w związku z cierpieniami fizycznymi lub następstwami uszkodzenia ciała albo rozstroju zdrowia w postaci np. zeszpecenia, konieczności zmiany sposobu życia czy nawet wyłączenia z normalnego życia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 lutego 2000r., I CKN 969/98, LEX nr 50824). Pokreślić należy, że na pojęcie krzywdy składają się nie tylko trwałe, lecz także przemijające zaburzenia w funkcjonowaniu organizmu, polegające na znoszeniu cierpień psychicznych (por. wyrok SN z dnia 20 marca 2002r., V CKN 909/00, LEX nr 56027). W zakresie uszczerbku poniesionego w sferze psychicznej ustalenia faktyczne Sąd oparł przede wszystkim na opinii biegłej sądowej z zakresu psychologii, która wskazała, że na skutek zdarzenia z dnia 27 kwietnia 2014r. powódka doświadczyła ostrej reakcji na stres oraz zaburzeń adaptacyjnych. Na przestrzeni kolejnych lat i obecnie powódka doświadcza objawów z kręgu (...), głównie o charakterze unikania oraz wzmożonej pobudliwości, choć brak podstaw do stwierdzenia pełnoobjawowego zespołu stresu pourazowego. Zdaniem biegłej, aktualnie u powódki występują tendencje do zaprzeczania, racjonalizowania, wypierania objawów o charakterze psychologicznym, oraz agrawacji objawów o charakterze somatycznym (np. bólowym). Rokowania w zakresie objawów (...) są dość korzystne, przy czym poprzez ich spójność z predyspozycjami osobowościowymi powódki mogło dojść do pogłębienia i utrwalenia tych cech jej osobowości (częściowo niekorzystnych), na skutek dynamiki zdarzeń ostatnich pięciu ostatnich lat.

Oceniając zakres poniesionej przez powódkę szkody niemajątkowej Sąd miał na uwadze także całokształt skutków, jakie wypadek spowodował w życiu osobistym powódki. Podkreślić należy, iż w chwili zdarzenia powódka była osobą młodą (20 lat), studiowała na I. roku Akademii (...) w G. na kierunku towaroznawstwo i zarządzanie jakością. W świetle zeznań świadka oraz powódki należało uznać, że wypadek w znacznym stopniu zakłócił tok studiów. Ze względu na odniesione obrażenia powódka nie mogła uczestniczyć we wszystkich zajęciach, a do egzaminów przystąpiła dopiero w sesji poprawkowej we wrześniu. Nadto, musiała zrezygnować z wyjazdu w ramach programu wymiany studenckiej do B., do którego zakwalifikowała się już wcześniej. Powódka była zwolniona z zajęć wychowania fizycznego, musiała zrezygnować z zajęć aerobiku wodnego, a także tańca. Brak aktywności fizycznej spowodował, że powódka przybrała na wadze. Wypadek był także przyczyną istotnych komplikacji w życiu osobistym powódki. Po wypadku powódka zmuszona była przeprowadzić się do rodziców do K., gdzie miała zapewnioną całodobową opiekę i pomoc w czynnościach związanych z samoobsługą (przygotowywanie posiłków, mycie itp.). Zważyć bowiem należy, że przez okres kilku miesięcy powódka była osobą o ograniczonych możliwościach lokomocyjnych, do maja 2015r. nosiła ortezę, natomiast do listopada 2014r. poruszała się najpierw o dwóch kulach, potem o jednej kuli. Sąd miał także na względzie, że wypadek istotnie wpłynął na życie towarzyskie powódki. Z uwagi na unieruchomienie kończyny związane z odniesionym urazem kolana, a także trudności lokomocyjne, powódka nie mogła uczestniczyć w spotkaniach towarzyskich z rówieśnikami, przez co była mniej zintegrowana z pozostałymi studentami I. roku. Pewne skutki wypadku odczuwalne są dla powódki do dnia dzisiejszego. Jak bowiem wynika z zeznań powódki, z uwagi na bliznowiec nie nosi krótkich sukienek. Powyższe ograniczenia niewątpliwe wpływają na poczucie kobiecości i atrakcyjności powódki.

Mając na względzie przedstawiony powyżej ogół skutków wypadku, w tym uszczerbek na zdrowiu w wysokości 19 %, dolegliwości bólowe, długotrwałość leczenia, cierpienia psychiczne, a także ograniczenia w życiu osobistym, Sąd uznał, że żądana suma pieniężna pozostaje odpowiednia do rozmiaru poniesionej krzywdy. Sąd miał na uwadze, że przed wypadkiem powódka była osobą sprawną, bardzo dobrze funkcjonującą w środowisku rodzinnym i studenckim, cieszącą się życiem. W świetle opinii biegłych niewątpliwie wypadek zaburzył funkcjonowanie powódki na wszystkich płaszczyznach począwszy od studiów po życie osobiste. Zgodnie ze stanowiskiem judykatury szacując wysokość zadośćuczynienia należy mieć na względzie, że zdrowie ludzkie jest wartością bezcenną i żadna kwota nie jest w stanie zrekompensować uszczerbku na zdrowiu, w związku z tym celem zadośćuczynienia jest jedynie złagodzenie doznanych cierpień i wyrządzonej krzywdy. Wysokość zadośćuczynienia przyznawanego w oparciu o art. 445 § 1 kc musi być adekwatna w tym znaczeniu, że powinna uwzględniać – z jednej strony rozmiar doznanej krzywdy, z drugiej zaś – powinna być utrzymana w rozsądnych granicach odpowiadających aktualnym warunkom i stopie życiowej społeczeństwa, a zindywidualizowana ocena tych kryteriów pozostawiona jest uznaniu sędziowskiemu (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 12 stycznia 2018r. I ACa 765/17, L.). Zdaniem Sądu, zasądzona kwota jest odpowiednia do charakteru urazu, jego skutków, długości i sposobu leczenia oraz dyskomfortu doznanego z tytułu urazu w codziennym funkcjonowaniu. W ocenie Sądu kwota ta nie prowadzi do bezpodstawnego wzbogacenia poszkodowanej kosztem sprawcy, a wyłącznie rekompensuje poniesioną szkodę niemajątkową. Jednocześnie, zasądzona kwota stanowi odczuwalną wartość dla powódki zważywszy na aktualny poziom życia społeczeństwa na terenie T., poziom dotychczasowego życia powódki i jej młody wiek. Zważyć należy, iż z uwagi na wzrost zamożności społeczeństwa (co przejawia się choćby stałym wzrostem przeciętnego wynagrodzenia za pracę), a jednocześnie ze względu na spadek siły nabywczej pieniądza, zasądzanie niskich kwot z tytułu zadośćuczynienia nie będzie spełniało kompensacyjnej funkcji tego świadczenia. W tym stanie rzeczy, na mocy art. 805 kc, art. 822 kc oraz art. 445 § 1 kc w zw. z art. 444 kc, Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki dodatkowo kwotę 30.000 zł z tytułu zadośćuczynienia za krzywdę.

Nadto, na mocy art. 481 § 1 i 2 kc w zw. z art. 14 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych Sąd zasądził od wyżej wskazanej kwoty odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia 16 stycznia 2015r. do dnia zapłaty. Sąd miał bowiem na uwadze, że swoje roszczenie powódka zgłosiła pozwanemu w piśmie z dnia 13 maja 2014r. W toku postępowania likwidacyjnego powódka przedłożyła pozwanemu kompletną dokumentację medyczną, pozwalającą na określenie rozmiaru poniesionej szkody niemajątkowej już na etapie postępowania likwidacyjnego, tym bardziej, że jako profesjonalista pozwany dysponuje fachowym zespołem lekarzy orzeczników. Następnie, wobec braku spełnienia całości świadczenia, pismem z dnia 14 stycznia 2015r. powódka ponowiła wezwanie do zapłaty. Jak wskazuje się w orzecznictwie świadczenie z tytułu zadośćuczynienia ma charakter bezterminowy, a zatem staje się wymagalne z chwilą wezwania dłużnika do jego spełnienia (por. wyrok SA w Łodzi z dnia 14 grudnia 2018r., I ACa 203/18, L.). W przedmiotowym przypadku nie było żadnych szczególnych okoliczności uzasadniających przedłużenie terminu do zaspokojenia roszczenia. Zgodnie ze stanowiskiem judykatury, z uwagi na ocenny charakter wysokości zadośćuczynienia, dla ustalenia terminu jego wymagalności istotne jest, czy dłużnik znał wysokość żądania uprawnionego, a nadto, czy znał lub powinien znać okoliczności decydujące o rozmiarze należnego od niego zadośćuczynienia. Jeżeli w danym przypadku występowanie krzywdy oraz jej rozmiar są ewidentne i nie budzą większych wątpliwości, uzasadnione jest przyjęcie, że odsetki ustawowe powinny być naliczane od dnia wezwania dłużnika do zapłaty takiego zadośćuczynienia, jakie było wówczas uzasadnione okolicznościami konkretnego przypadku (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 22 maja 2019r., V ACa 1491/17, L.).

Zważywszy, iż powódka wygrała niniejszy spór w całości o kosztach Sąd orzekł na mocy art. 98 kpc i zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy zasądził od przegrywającego pozwanego na rzecz powódki całość poniesionych przez nią kosztów na które składały się: opłata sądowa od pozwu (1.500 zł), opłata za czynności fachowego pełnomocnika w stawce minimalnej (4.800 zł) oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa (17 zł). Łącznie poniesione przez powódkę koszty wyniosły 6.317 zł.

Na podstawie art. 98 kpc w zw. z art. 5 ust. 3, art. 8 ust.1 i art. 83 i 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych Sąd nakazał ściągnąć od pozwanego na rzecz Sądu Rejonowego – Skarbu Państwa w G. w całości nie uiszczone koszty wynagrodzenia biegłych ortopedy, neurologa i psychologa, które zostały tymczasowo wypłacone ze Skarbu Państwa w wysokości 3.464,69 zł.