Pełny tekst orzeczenia

Sygnatura akt II C 596/20

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 lipca 2020 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi- Widzewa w Łodzi II Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący sędzia Krzysztof Turbiński

Protokolant st. sekr. sąd. Magdalena Rogozińska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 lipca 2020 roku w Ł.

sprawy z powództwa Centrum Szkoleń (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością we W.

przeciwko K. R.

o zapłatę

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od powoda na rzecz pozwanej kwotę 917 (dziewięćset siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygnatura akt II C 596/20

UZASADNIENIE

W dniu 29 lipca 2019 roku Centrum Szkoleń (...) sp. z o.o. we W. wniosła przeciwko K. R. o zasądzenie kwoty 3.296 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 14 lutego 2019 roku do dnia zapłaty oraz o zwrot kosztów procesu. W uzasadnieniu wskazano, że pozwana dokonała wiążącego zgłoszenia do udziału w kursie prowadzonym w systemie e- learningowym za pomocą portalu internetowego oraz złożyła oświadczenie o pokryciu całkowitego kosztu szkolenia w przypadku niedopełnienia formalności niezbędnych do przeprowadzenia szkolenia. Powód dochodzi zapłaty za świadczone na rzecz pozwanej usługi w postaci dostępu do kursu e-learningowego, gdyż pozwana nie uiściła należności. (pozew k. 2-5)

Nakazem zapłaty z dnia 14 sierpnia 2018 roku wydanym w postępowaniu upominawczym powództwo zostało uwzględnione w całości. Pozwana zaskarżyła nakaz zapłaty w całości kwestionując roszczenie powoda co do zasady, podnosząc brak legitymacji procesowej powoda i nieistnienie zobowiązania. Wskazała, że nie doszło do zawarcia umowy, nie zostały bowiem spełnione wymagania wynikające z treści art. 17 ustawy o prawach konsumentów, tj. pozwana jako konsument nie złożyła zamówienia z obowiązkiem zapłaty w rozumieniu powyższego przepisu, nadto szkolenie miał świadczyć Krajowy Instytut Medyczny niedysponujący, jako szkoła, zdolnością do czynności prawnych, powód zaś nie zawierał rzekomej umowy. Względem pozwanej jako konsumenta nie wykonano także obowiązku informacyjnego w rozumieniu przepisu art. 12 ustawy o prawach konsumenta, przedsiębiorca zaś celowo wprowadził w błąd co do identyfikacji podmiotu prowadzącego i odpowiedzialnego. Pozwana z ostrożności złożyła nadto oświadczenie o odstąpieniu od umowy, o którym to prawie nie została poinformowana przez przedsiębiorcę. Powód nie spełnił także na rzecz pozwanej jakiegokolwiek świadczenia, z tytułu którego mógłby dochodzić zapłaty. Rzekoma umowa nie została przedłożona przez powoda. (nakaz zapłaty k. 21, sprzeciw k. 23-29)

W odpowiedzi na sprzeciw, pełnomocnik powoda wskazał, że podczas rejestracji na portalu internetowym powoda pozwana oświadczyła, że zapoznała się i akceptuje regulamin świadczenia usług i z uwagi na przesłanie materiałów szkoleniowych drogą elektroniczną rezygnuje z prawa do odstąpienia od umowy. Zobowiązała się też do zapłaty kwoty 3.296 zł w przypadku niedopełnienia formalności niezbędnych do przeprowadzenia szkolenia. Sama zaś składając oświadczenie o odstąpieniu do umowy, potwierdziła jej zawarcie. Odnosząc się do zarzutu braku legitymacji procesowej, wskazał że powód jest organem prowadzącym szkołę Krajowy Instytut Medyczny, może być zatem w świetle prawa oświatowego stroną postępowania. Samo zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa i skarga do Prezesa UOKiK nie przesądzają o ewentualnej odpowiedzialności powódki. Podniesiono także, że pozwana wystosowała liczne maile w związku z zawarciem umowy i chęcią uczestnictwa w kursie. (pismo procesowe powoda k. 62-64v, pełnomocnictwo k. 65)

W replice na powyższe pełnomocnik pozwanej podtrzymał swoje stanowisko w sprawie, wskazując ponadto, że złożone przez pozwaną oświadczenie o odstąpieniu od umowy zostało zrealizowane z ostrożności i nie stanowi przyznania okoliczności zawarcia umowy. Pozwana zaprzeczyła także jakoby składała jakiekolwiek oświadczenia dotyczące zapoznania się z treścią regulaminu i rezygnacji z prawa do odstąpienia od umowy. (pismo procesowe pozwanej k. 81-85)

Sąd ustalił:

Krajowy Instytut Medyczny jest wpisany do rejestru szkół i placówek oświatowych. Jego organem prowadzącym jest Centrum Szkoleń (...) sp. z o.o. z siedzibą we W.. Data rozpoczęcia działalności to 23 lutego 2016 roku.

(wydruk k. 78)

W dniu 9 maja 2018 roku powódka znalazła w Internecie kurs opieki osób starszych, prowadzony w formie e- learningu przez Krajowy Instytut Medyczny w cenie 350 zł, który miał być refinansowany przez Powiatowy Urząd Pracy. Nie potwierdzała żadnych warunków umowy, nie rejestrowała się na stronie internetowej. Zatelefonowała na nr infolinii wskazany na stronie, została przydzielona jej opiekunka- konsultantka, od której pozwana uzyskała informację o przesłaniu jej formularza zgłoszeniowego do wypełnienia i formularzu dla urzędu pracy. W rozmowie uzyskała login do logowania się na platformie szkoleniowej, z którego jednak nigdy nie skorzystała. Nie ustalała telefonicznie żadnych warunków umowy, nie została poinformowana o otrzymaniu jakichkolwiek treści elektronicznych, co skutkowałoby rezygnacją z prawa do odstąpienia od umowy. Podała jedynie swój e-mail, na który dostała wskazane formularze. W dniu 9 maja 2018 roku wypełniła, podpisała i wysłała formularz zgłoszeniowy nr (...), wskazując swoje dane: imię, nazwisko, płeć, wykształcenie i wybrany pakiet szkoleniowy. W treści dokumentu zawarte było oświadczenie o tym, że w przypadku niedopełnienia formalności wynikających z zaniedbań pozwanej niezbędnych do przeprowadzenia szkolenia finansowanego z Urzędu Pracy zobowiązuje się ona do zwrotu kwoty wynoszącej równowartość kosztu pakietu szkoleniowego w kwocie 3.296 zł. Formularz był jedynym dokumentem wypełnionym przez pozwaną. Pozwana nie składała oświadczenia o zapoznaniu się z regulaminem i jego akceptacji. Pozwana nie wypełniła żadnego zamówienia z obowiązkiem zapłaty. Nie była poinformowana o prawie do odstąpienia od umowy. Następnie, także drogą mailową, pozwana uzyskała formularz dotacyjny do Urzędu Pracy. Po jego otrzymaniu zatelefonowała do konsultantki i powiedziała, że nie zgadza się na umowę i przesyłanie dalszych formularzy, bo koszt szkolenia jest zbyt wysoki, inny niż podany w Internecie. Konsultantka nakłaniała pozwaną do złożenia dokumentów do Urzędu Pracy, potwierdziła także, że jak dotąd nie ma zawartej żadnej umowy. Nie informowała pozwanej o zawieraniu umowy drogą telefoniczną. Pozwana zaniechała dalszych czynności. Nie otrzymała od powoda żadnych materiałów szkoleniowych. Na jej rzecz nie została wykonana żadna usługa. Pozwana nie wypełniła wniosku o skierowanie na szkolenie do PUP.

(formularz zgłoszeniowy k. 16, zeznania pozwanej k.118- 121, wydruk e-mail k. 67- 68, formularz wniosku do PUP k. 69- 73)

W dniu 2 lutego 2019 roku pozwana otrzymała od Krajowego Instytutu Medycznego wezwanie do zapłaty kwoty 3.296 zł, na podstawie dokumentu nr (...) z dnia 9 maja 2018 roku z oznaczonym terminem płatności do dnia 9 czerwca 2018 roku. Pozwana odmówiła zapłaty, wskazując na wady prawne procedury mającej doprowadzić do zawarcia umowy na wykonanie usługi szkoleniowej, a tym samym niepowstanie zobowiązania. W dniu 14 marca 2019 roku „z ostrożności” złożyła oświadczenie o odstąpieniu od umowy zawartej w dniu 9 maja 2018 roku, której przedmiotem była usługa szkoleniowa „Szkolenie terapeuty zajęciowego z elementami opieki medycznej, opieki nad osobami starszymi oraz asystowaniem osobom niepełnosprawnym”.

(wezwanie do zapłaty k. 17, potwierdzenie odbioru k. 18, odpowiedź na wezwanie k. 32-33, potwierdzenie nadania k. 34, oświadczenie o odstąpieniu od umowy k. 35)

Sąd Rejonowy zważył:

Powództwo było niezasadne. Powód nie udowodnił, że przysługuje mu wierzytelność w stosunku do pozwanej, wynikająca z umowy. Powód załączył print screeny, mające dowodzić złożenia przez pozwaną oświadczeń o określonej treści, jednakże nie wynika z nich nawet z jakiej strony internetowej pochodzą i czy w ogóle jest to wydruk ze strony internetowej, brak jest bowiem jakichkolwiek adresów źródłowych dowodzących pochodzenia dokumentu. Co do zrzutów ekranu z kart 76 i 77, co prawda znajduje się nań oznaczenie Krajowego Instytutu Medycznego, jednakże zrzuty te w żaden sposób nie potwierdzają okoliczności, jakoby pozwana wypełniła któryś z przedłożonych formularzy, ani też aby zaznaczyła którekolwiek z wymaganych zgód. Są to bowiem jedynie puste formularze, niewypełnione żadnymi danymi. Ustalenia faktyczne poczynione w sprawie przeczą twierdzeniom powoda o zawarciu umowy z pozwaną, wypełnieniu formularzy i złożeniu stosownych wymaganych oświadczeń. Powyższe wydruki nie mogą być nawet potraktowane jako dowody z dokumentów prywatnych, nie zawierają nawet podpisu osoby, która je sporządziła, stąd nie można nawet rozważać zakwalifikowania ich jako kopii dokumentów prywatnych, skoro nie są opatrzone podpisem. Nawet zresztą, gdyby zakwalifikować je jako dokumenty prywatne i tak nie mogłyby one stanowić i nie stanowiłyby dowodu na zawarcie przez pozwaną umowy. Złożone przez powoda dokumenty nie są powiązane z konkretnymi osobami, jakie miały być ich autorami; w świetle braku innego materiału dowodowego, stanowią one jedynie kontynuację twierdzeń procesowych powoda. Brak jest także podstaw do przyjęcia, że formularz informacyjny został doręczony pozwanej przed zawarciem umowy (art. 384 § 4 k.c.), oraz że zaakceptowała ona jego treść. Gdyby nawet przyjąć, że pozwanej doręczono taki formularz, to powód nie wykazał, aby pozwana złożyła oświadczenie woli. Żaden ze złożonych przez powoda dowodów nie potwierdza, że pozwana dokonała rejestracji na stronie internetowej powoda i złożyła wniosek na interaktywnym formularzu, co skutkowałoby przyjęciem akceptacji przez pozwaną warunków wynikających z treści złożonej ramowej umowy pożyczki. Powód nie dołączył do pozwu potwierdzenia doręczenia pozwanemu umowy na trwałym nośniku. Brak także jakiegokolwiek dowodu przekazania do dyspozycji pozwanej materiałów szkoleniowych, czy też brak powoływanego przez powoda niedopełnienia formalności skutkujących niemożnością przeprowadzenia szkolenia, cokolwiek to znaczy. Brak jest w aktach sprawy źródłowej umowy, potwierdzenia warunków zawarcia umowy. Jedynym dokumentem wypełnionym przez pozwaną jest formularz zgłoszeniowy, którego w żaden sposób nie można uznać za umowę. Pozwana podała w jego treści jedynie swoje dane i przeprowadziła rozmowę telefoniczną z konsultantką. Nigdy nie logowała się na stronie platformy internetowej powoda. Wedle poczynionych przez sąd ustaleń, nie składała żadnych oświadczeń o zaakceptowaniu regulaminu. Co więcej powód finalnie nie świadczył na rzecz pozwanej jakiejkolwiek usługi, czemu nawet nie przeczył. Powód, działając jako przedsiębiorca w kontakcie z konsumentem, nie wypełnił nadto swoich podstawowych obowiązków informacyjnych, wynikających z treści art. 12 i 17 ustawy o prawach konsumenta z dnia 30 maja 2014 roku (Dz. U. 2017, 683 t.j.) Zgodnie z powołanym art. 17, jeżeli umowa zawierana na odległość, przy użyciu środków komunikacji elektronicznej, nakłada na konsumenta obowiązek zapłaty, przedsiębiorca ma obowiązek dostarczyć konsumentowi w sposób jasny i widoczny, bezpośrednio przed złożeniem przez konsumenta zamówienia, informacji, o których mowa w art. 12 ust. 1 pkt 1, 5, 16 i 17. Zgodnie z ust. 2 zaś przedsiębiorca zapewnia, aby konsument w momencie składania zamówienia wyraźnie potwierdził, że wie, że zamówienie pociąga za sobą obowiązek zapłaty. Stosownie do ust. 3 przepisu, jeżeli do złożenia zamówienia używa się przycisku lub podobnej funkcji, muszą być one oznaczone w łatwo czytelny sposób słowami "zamówienie z obowiązkiem zapłaty" lub innego równoważnego jednoznacznego sformułowania. Przepis w ust. 4 stanowi przy tym jasno, że jeżeli przedsiębiorca nie spełnia wymagań określonych w ustępach 2 lub 3 umowa nie zostaje zawarta. Należy zatem stwierdzić, że umowa między stronami nie została zawarta z uwagi na brak złożenia przez pozwaną- konsumenta zamówienia z obowiązkiem zapłaty. Na marginesie należy jednak wspomnieć, że nawet gdyby przyjąć, że umowa została zawarta między stronami, jej postanowienia stanowiłyby klauzule niedozwolone w rozumieniu art. 385 (1) k.c. i art. 385 (3) k.c., a zatem niewiążące dla pozwanej jako konsumenta, jako że przewiduje się obowiązek wykonania zobowiązania przez konsumenta- tj. zapłatę ceny pomimo niewykonania zobowiązania przez przedsiębiorcę. Nawet przy uznaniu, że do świadczenia usług na rzecz pozwanej nie doszło, z uwagi na niedopełnienie przez nią formalności, powód nakłada na konsumenta, który nie wykonał zobowiązania lub odstąpił od umowy, obowiązek zapłaty rażąco wygórowanej kary umownej lub odstępnego w postaci całości kosztów szkolenia, które de facto się nie odbyło.

O kosztach postępowania orzeczono w oparciu o art. 98 k.p.c.