Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II A Ka 154/19

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 czerwca 2020 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Sądu Apelacyjnego Ewa Leszczyńska-Furtak (spr.)

Sędziowie: Sądu Apelacyjnego Ewa Gregajtys

Sądu Okręgowego (del.) Anna Kalbarczyk

Protokolant: sekr. sąd. Sylwester Leńczuk

przy udziale prokuratora Jacka Pergałowskiego

po rozpoznaniu w dniu 24 czerwca 2020 r.

sprawy J. S., urodz. (...) w W., syna E. i R. z domu K.,

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie z dnia 7 lutego 2019 r., sygn. akt V K 32/18

I.  zaskarżony wyrok na podstawie art. 439 § 1 pkt 9 kpk uchyla i na podstawie art. 17 § 1 pkt 5 kpk postępowanie karne w sprawie umarza;

II.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. Ś., Kancelaria Adwokacka w W. wynagrodzenie za pomoc prawną udzieloną oskarżonemu z urzędu w postepowaniu przed Sądem I instancji w kwocie 1.884 (jednego tysiąca ośmiuset osiemdziesięciu czterech) złotych oraz w postępowaniu odwoławczym w kwocie 720 (siedmiuset dwudziestu) złotych, obie powiększone o 23 % podatku VAT;

III.  koszty procesu w sprawie ponosi Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 154/19

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie z dnia 7 lutego 2019 r., sygn.. V K 32/18

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

Zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Podniesione zarzuty nie mogą podlegać ocenie wobec zaistnienia negatywnej przesłanki procesowej z art. 439 § 1 pkt 9 kpk w zw. z art. 17 § 1 pkt 5 kpk.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Wobec stwierdzenia bezwzględnej przyczyny odwoławczej z art. 439 § 1 pkt 9 kpk, podlegającej uwzględnieniu z urzędu i obligującej Sąd Odwoławczy do uchylenia zaskarżonego orzeczenia, niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów, ograniczono rozpoznanie środka odwoławczego do powyższego uchybienia, wszak rozpoznanie uchybień podniesionych w apelacji byłoby bezprzedmiotowe (art. 436 kpk).

Wniosek

Wnioski apelacji nie podlegały rozpoznaniu, gdyż zachodziła konieczność uchylenia wyroku i umorzenia postępowania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Rozpoznanie apelacji pod kątem art. 414 § 1 in fine kpk jest niedopuszczalne w sytuacji, gdy oskarżony zmarł po tym, jak wniesiono apelację od wyroku skazującego wydanego przez Sąd I instancji, bowiem uniewinnienie rehabilitacyjne nie jest przewidziane przez ustawodawcę w postępowaniu zwykłym, zaś oskarżony w myśl art. 42 ust. 3 Konstytucji RP, wobec nieuprawomocnienia się wyroku skazującego, musi być uważany za niewinnego (vide: Jarosław Matras, Komentarz do art. 439 Kodeksu postępowania karnego, Wolters Kluwer Polska 2018)

4.  Okoliczności podlegające uwzględnieniu z urzędu

1.

Śmierć oskarżonego J. S., który zmarł w dniu 30 kwietnia 2020 r. w O. (skrócony odpis aktu zgonu).

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Śmierć oskarżonego stanowi bezwzględną przesłankę procesową skutkującą niedopuszczalnością postępowania karnego w każdym jego stadium. Jej stwierdzenie obliguje Sąd do umorzenia toczącego się postępowania karnego niezależnie od jego fazy, a zatem również na etapie postępowania odwoławczego, gdy oskarżony zmarł po wydaniu wyroku przez Sąd I instancji i wniesieniu apelacji. W takiej sytuacji Sąd odwoławczy zmuszony jest uchylić zaskarżony apelacją wyrok zgodnie z art. 439 § 1 pkt 9 kpk i postępowanie umorzyć w oparciu o przepis art. 17 § 1 pkt 5 kpk.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

W całości

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Z przyczyn jak wyżej.

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

Ze względu na przeszkodę procesową w postaci śmierci oskarżonego.

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

Wydając orzeczenie kończące, zasądzono od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. Ś., Kancelaria Adwokacka w W. wynagrodzenie za pomoc prawną udzieloną oskarżonemu z urzędu w postepowaniu przed Sądem I instancji w kwocie 1.884 (jednego tysiąca ośmiuset osiemdziesięciu czterech) złotych oraz w postępowaniu odwoławczym w kwocie 720 (siedmiuset dwudziestu) złotych, obie powiększone o 23 % podatku VAT.

Ustalając wysokość tej kwoty Sąd Apelacyjny miał na uwadze, że

obrońca uczestniczyła w dwóch terminach rozprawy przed Sądem Rejonowym (24 sierpnia 2017 r. i 6 września 2017 r.), gdzie stawka minimalna za stawiennictwo wynosi 420 zł plus 20% tej kwoty za każdy kolejny termin (co daje kwotę 504 zł) oraz w 6 terminach rozprawy przed Sądem Okręgowym ( 2 i 16 lipca, 14 września, 7 grudnia 2018 r., 28 stycznia i 7 lutego 2019 r.), gdzie stawka minimalna za stawiennictwo wynosi 600 zł plus 20% tej kwoty za każdy kolejny termin, co daje kwotę 1200 zł. Uwzględniono przy tym, że rozprawa wyznaczona na dzień 8 czerwca 2018 r. nie odbyła się z powodu nieobecności obrońcy, a wyznaczona na dzień 15 listopada 2018 r. została odwołana z powodu nieobecności ławnika. Ponadto, mając na uwadze, że postępowanie przygotowawcze w sprawie prowadzone było w formie dochodzenia, co przekłada się na opłatę dla obrońcy na tym etapie w kwocie 180 zł, łączna kwota należności za pomoc prawną udzieloną oskarżonemu przez obrońcę z urzędu do momentu przejścia procesu do fazy odwoławczej wynosi 1884 zł, którą należy powiększyć o stawkę 23% VAT.

Sąd Apelacyjny podstawa tych wyliczeń uczynił stawki opłat określone w § 17 ust. 1 pkt 1, ust. 2 pkt 3 i ust. 5 Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. z 2016 r. poz. 1714).

Wbrew postulatom skarżącej, brak jest natomiast podstaw, aby przyznać obrońcy dodatkowe wynagrodzenie za udział w posiedzeniach w przedmiocie tymczasowego aresztowania w dniach 18 lipca 2017 r. (Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Południe, sygn. IV K 706/17) i 10 sierpnia 2017 r. (Sąd Okręgowy Warszawa Praga w Warszawie, sygn. VI Kz 849/17).

Paragraf 18 powołanego wyżej rozporządzenia reguluje wprawdzie w ustępach 1 i 2 wysokość opłat za dokonanie określonej czynności procesowej w toku postępowania sądowego (25% opłaty przewidzianej za obronę w sprawie, w której ta czynność ma być dokonana) oraz za udział w posiedzeniu sądu dotyczącym przedłużenia stosowania tymczasowego aresztowania oraz rozpoznania zażalenia na zastosowanie lub przedłużenie tego środka zapobiegawczego (50% opłaty). Niemniej możliwość wyliczania opłat według tego przepisu nie zachodzi, gdy adwokat pełni rolę obrońcy z urzędu w toku całego postępowania, a nie został wyznaczony wyłącznie do dokonania określonej czynności w tym postępowaniu (vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 18 maja 2017 r., sygn. II AKa 134/17, LEX nr 2343444).

Przyznając wynagrodzenie obrońcy za postępowanie odwoławcze, Sąd Apelacyjny uwzględnił dwukrotne stawiennictwo obrońcy na rozprawie odwoławczej.

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III.

Zgodnie z art. 632 ust. 2 kpk orzeczono, że koszty procesu w sprawie ponosi Skarb Państwa.

7.  PODPIS

Ewa Leszczyńska-Furtak Ewa Gregajtys Anna Kalbarczyk

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

W całości

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

Uchylenie

zmiana