Pełny tekst orzeczenia

Przewodniczący

-

sędzia Jacek Klęk

Protokolant

-

staż. Magdalena Tomczyk

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 136/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

0

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Łasku z dnia 17 lutego 2020 r. w sprawie II K 338/19.

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

J. B.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Obrońca:

Na podstawie art. 438 pkt. 3 k.p.k. wyrokowi zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych, który mógł mieć wpływ na jego treść polegający na stwierdzeniu przez Sąd I Instancji, że wina sprawcy jak również stopień społecznej szkodliwości zarzucanego czynu (w istocie rzecz dotyczy czynu przypisanego) były znaczne, w sytuacji gdy analiza zebranego materiału dowodowego pod kątem dyrektyw art. 115§2 k.p.k. (winno być k.k.) – w szczególności sposobu i okoliczności popełnienia czynu, postaci zamiaru i motywacji sprawcy, rodzaju naruszonych reguł ostrożności i stopnia ich naruszenia jak również rozmiarów wyrządzonej lub grożącej szkody - wskazuje na to, że tak wina, jak i społeczne szkodliwość czynu przypisanego oskarżonemu nie są znaczne.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Obrońca w uzasadnieniu apelacji podnosi trzy okoliczności, jego zdaniem zlekceważone przez Sąd przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości:

1)  stopień nietrzeźwości – nieskonkretyzowany ale – zdaniem skarżącego – bliski wartości granicznej nietrzeźwości,

2)  fakt dokonania czynu polegającego na:

a)  prowadzeniu skutera,

b)  po ulicy (...) biegnącej wzdłuż nasypu kolejowego o nierównej nawierzchni oraz po ul. (...) będącej drogą o nieutwardzonej nawierzchni,

c)  w południe.

Jest prawdą, że okoliczności tych (pomijając fakt prowadzenia skutera) Sąd nie wyartykułował. Jednak to nie miało wpływu na treść wyroku.

Podstawą ustaleń pozostają niekwestionowane zeznania R. N., a świadek zeznał, że oskarżony mijał go u zbiegu ul. (...) i poruszał się w kierunku ul. (...). Jest to prawda, ale by z określonego przez świadka miejsca dojechać do ul. (...) oskarżony musiał jeszcze przejechać ul. (...), pokonać skrzyżowania z ul. (...), wjechać w ul. (...) z drogi podporządkowanej poprzez manewr skrętu w lewą stronę – to by znaleźć się przy stacji PKP – a następnie dojechać ul. (...) do posesji pod nr (...). W tym kontekście zły stan nawierzchni ul. (...) w miejscu zatrzymania oskarżonego okazuje się okolicznością bagatelną. Podkreślenia wymaga przy tym fakt, że ul. (...) jest drogą powiatową (nr (...) wg Wykazu (...) Powiatowych
na O. Powiatu Ł.). To wyklucza w ocenie Sądu Okręgowego możliwość ustalenia, by stopień społecznej szkodliwości czynu dokonanego przez oskarżonego zakwalifikować jako nieznaczny. Wszak oskarżony poruszał się po więcej niż dwóch ulicach a jednocześnie wykonywał złożone manewry (pokonywanie skrzyżowań z drogami z pierwszeństwem przejazdu, lewoskręt). Co tyczy się faktu prowadzenia motoroweru – na pewno jest to okoliczność łagodząca stopień społecznej szkodliwości ale nie w stopniu skutkującym ustaleniem nieznaczności tegoż. Faktem jest, że nie jest to pojazd zdatny do szybkiej jazdy, a ewentualne szkody wynikające z ewentualnej kolizji w pierwszej kolejności dotknęłyby oskarżonego. Tyle, że ów pojazd pozostaje jednośladem, którego technika prowadzenia wymaga wzmożonej uwagi, skupienia i koncentracji istotnie wyższych niż w przypadku czterokołowców. W konsekwencji skoro wspomniane cechy psychofizyczne w następstwie spożycia alkoholu ulegają upośledzeniu – sam fakt prowadzenie jednośladu będącego pojazdem mechanicznym trudno uznać za okoliczność redukującą stopień społecznej szkodliwości.

Co do twierdzeń skarżącego jakoby oskarżony nie sprowadził realnego zagrożenia – ustawodawca nie uzależnia karalności czynu z art. 178a§1 k.k. od jego zaistnienia, więc jego brak nie może samoistnie determinować nieznaczności społecznej szkodliwości. Po wtóre – ponownie odwołując się do zeznań G. N. – należy podkreślić, że to właśnie technika jazd oskarżonego („poruszał się slalomem, zygzakiem, po całej szerokości jezdni” k. 114v w zw. z k. 14) była przyczyną, dla której, najpierw zwrócił uwagę na pojazd prowadzony przez oskarżonego, a następnie pojechał za nim i dokonał zatrzymania obywatelskiego. Te okoliczności wprost stanowią o tym, że sposób jazdy oskarżonego nie tylko nie obniża stopnia społecznej szkodliwości jego czynu ale czyni go ponadprzeciętnie wysokim, dowodząc, że oskarżony nie tylko był nietrzeźwy ale i że ów stan nietrzeźwości uniemożliwiał mu chociażby jazdę na wprost. Jest faktem, że Sąd nie oznaczył w ujęciu ilościowym stopnia nietrzeźwości oskarżonego, ale to wynikało z zachowania oskarżonego po popełnieniu czynu, a ściślej jawnie aroganckiego nadpicia alkoholu. Trudno więc i tę okoliczność uznać za obniżającą stopień winy, czy społecznej szkodliwości.

Twierdzenie, że jazda w południe zagraża mniej niż jazda w innych porach dnia oraz stopień natężenia ruchu nie zostały przez skarżącego uzasadnione. Faktem natomiast jest, że zdarzenie zaistniało przed południem 25 maja 2019 r. a więc w dzień niebędący dniem ustawowo wolnym od pracy (sobota). Nie jest to więc czas, który charakteryzowałby się na obszarze miejskim wątkowo nikłym natężeniem ruchu. Przeciwnie jest to czas zakupów weekendowych i zintensyfikowanego ruchu drogowego.

Konkludując, choć skarżący po części ma rację, ze Sąd dokonując oceny społecznej szkodliwości czynu oskarżonego nie wszystkie okoliczności wziął pod uwagę to jednak, te pominięte bynajmniej nie stanowią o wadliwym ustaleniu przez sąd podstaw do skazania i wykluczenia warunkowego umorzenia postępowania.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez warunkowe umorzenie postepowania na okres próby roku.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Warunkowe umorzenie postępowania karnego jest rozstrzygnięciem determinowanym nieznacznością stopnia społecznej szkodliwości czynu. Ustalenie, że stopień ten był znaczny z mocy prawa uniemożliwia zmianę w kierunku postulowanym przez skarżącego.

3.2.

Obrońca:

Na zasadzie art. 438 pkt. 4 k.p.k. wyrokowi zarzucił także rażącą niewspółmierność kary wyrażającą się w wymierzeniu oskarżonemu kary 100 stawek dziennych grzywny [przy ustalenie wartości stawki na 10 zł), środka karnego w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 4 lat oraz świadczenia pieniężnego na rzecz Funduszu Pomocy Postpenitencjarnej w kwocie 5.000 zł, przekraczającą swą dolegliwością stopień winy i społecznej szkodliwości czynu przypisanego oskarżonemu, wynikającą również z niedostatecznego uwzględnienia okoliczności łagodzących w postaci ograniczonej w stopniu znacznym zdolności rozpoznania znaczenia czynu oraz pokierowania swoim postepowaniem, uprzedniej niekaralności oskarżonego, jego wzorowego zachowania się przed popełnieniem czynu, przyznania się oskarżonego do popełnienia zarzucanego i przypisanego czynu, przy jednoczesnym nadmiernym wyeksponowaniu okoliczności obciążających, co wpłynęło również na niedostateczne rozważenie przez Sąd I Instancji zastosowania względem oskarżonego instytucji warunkowego umorzenia postępowania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Powyżej (w pkt. 3.1) Sąd skonkretyzował przyczyny, dla których w sprawie nie ma podstaw do ustalenia, że społeczna szkodliwość czynu przypisanego oskarżonemu nie jest znaczna, co obligowało Sąd do oceny podstaw do zastosowania instytucji odstąpienia od wymiaru kary, a po jej wykluczeniu ustalenia wymiaru kary i środków karnych współtworzących dolegliwość ambiwalentne nieprzekraczającą stopnia zawinienia oskarżonego oraz adekwatną do stopnia społecznej szkodliwości przypisanego czynu. Zważywszy fakt, iż Sąd orzekł karę najłagodniejszego rodzaju, w dolnych granicach zagrożenia ustawowego (100 stawek dziennych grzywny), ustalając najniższą dopuszczalną przez ustawę wartość stawki dziennej (10 zł) i najniższy wymiar świadczenia pieniężnego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej (5.000 zł) przyjąć należy, że skarżący podnosząc zarzut rażąco niewspółmiernie surowej kary zarzuca Sądowi, pomijając omówioną wyżej kwestię niezastosowania instytucji warunkowego umorzenia postępowania, bezpodstawność niezastosowania nadzwyczajnego złagodzenia kary (tak w akapicie 5 na str. 5 apelacji). Tyle tylko że powyższego nie przybliża. Zdaniem Sądu ad quem zasadnie Sąd Rejonowy nie zastosował nadzwyczajnego złagodzenia kary. Rzecz w tym, że u oskarżonego stwierdzona ograniczona w stopniu znacznym poczytalność wynika z zespołu otępiennego, a prawdopodobieństwo ponownego popełnienia przez oskarżonego tego samego rodzaju czynu określono mianem znacznego. Okoliczności te, wykluczają możliwość uznania, by w sprawie zachodziły podstawy do nadzwyczajnego złagodzenia kary, bowiem odstąpienie od wymierzenia kary – i poprzestanie na orzeczeniu środków karnych czyniłoby orzeczenie niewspółmiernie łagodnym a nawet niesprawiedliwym. A już na pewno byłoby niezrozumiałym, jeśli uwzględnić zachowanie się oskarżonego bezpośrednio po zatrzymaniu.

Sąd nie podziela przy tym zapatrywania skarżącego jakoby niewspółmiernie dolegliwym był ustalony na 4 lata okres obowiązywania środka karnego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych. Tak – oskarżony dotychczas nie była karany. Jednak u podstaw przyjęcia ograniczonej poczytalności legły nieodwracalne zmiany zespołu otępiennego. Sam oskarżony prowadząc w stanie nietrzeźwości pojazd mechaniczny pogwałcił elementarną zasadę ruchu prawostronnego (to pierwsza zasada Rozdziału 3 Prawa o ruchu drogowym regulującego ruch pojazdów), zachowaniem po popełnieniu przestępstw dowiódł skłonności do zachowań agresywnych. To zdaniem Sądu Okręgowego przesądza o słuszności decyzji Sądu Rejonowego, by, poprzez zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych, wyeliminować oskarżonego spośród grona kierowców pojazdów mechanicznych na okres 4 lat.

Wniosek

3.  Orzeczenie wobec oskarżonego:

a)  środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres roku,

b)  świadczenia pieniężnego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy postpenitencjarnej;

4.  Zwolnienie oskarżonego od kosztów sądowych.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Sposób dokonania czynu określony tym w jaki sposób oskarżony prowadził pojazd przesądza o ustaleniu, że jego udział w charakterze kierowcy pojazdów mechanicznych w ruchu drogowym zagraża bezpieczeństwu komunikacji i realnie łączy się z zagrożeniem dla innych uczestników ruchu. Okoliczności te wykluczają uznanie, by wymiar środka karnego z art. 42§2 k.k. mógł być w sprawie ustalony poniżej 4 lat. Sąd odrzucił twierdzenia skarżącego odnośnie do podstaw zastosowania nadzwyczajnego złagodzenia kary, a tym samym postulowanie, by poprzestał na orzeczeniu samych środków karnych jest bezpodstawnym.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Nie ujawniono.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Nie ujawniono.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok Sądu Rejonowego w Łasku z dnia 17 lutego 2020 r. w sprawie II K 338/19.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Powody utrzymania wyroku w mocy wyłuszczono w sekcji 3.1 i 3.2. Dodać jedynie należy, że Sąd nie podziela przeświadczenia skarżącego jakoby dolegliwość następstw penalnych nie przystawała do sytuacji oskarżonego. Wszak dysponuje on stałym dochodem. Istotnym przy tym jest i to, że ogłów następstw finansowych skazania określa kwota 6.636,60 zł (uwzględniając i rozstrzygnięcie o kosztach postępowania odwoławczego), która stanowi krotność 2,55 najniższego wynagrodzenia, co w ujęciu obiektywnym nie może być kwalifikowane jako rażącą niewspółmiernie dolegliwie.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2.

W toku postępowania odwoławczego oskarżony korzystał z pomocy ustanowionego z urzędu obrońcy, który oświadczył, że opłata za udzielną pomoc nie została zapłacona w całości lub w części. Wysokość należnego obrońcy oskarżonego wynagrodzenia ustalono wg stawki minimalnej w oparciu o §17 ust. 2 pkt. 4 w zw. z §4 ust. 3 rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 18).

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3.

Z uwagi na utrzymanie w mocy zaskarżonego wyroku Sąd odwoławczy nałożył na oskarżonego obowiązek uiszczenia opłaty (ustalonej w oparciu o art. 3 ust. 1 w zw. z art. 8 ustawy z 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (100 zł - t.j. Dz. U. z 1983 r. Nr 49, poz. 223 ze zm.) i zwrotu wydatków związanych z postępowaniem odwoławczym, które stanowią: wynagrodzenie obrońcy z urzędu (516,60 zł) oraz ryczałt za doręczenia ustalony w oparciu o §1 rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 18 czerwca 2003 r. w sprawie wysokości i sposobu obliczania wydatków Skarbu Państwa w postępowaniu karnym (20 zł - t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 663) – to zgodnie z art. 636§1 k.p.k. W sprawie nie zachodzą podstawy do ustalenia, by uiszczenie przez J.F. B. kwoty 636,60 zł z tytułu kosztów sądowych postępowania odwoławczego prowadzonego wyłącznie na skutek apelacji wywiedzionej na korzyść oskarżonego, było zbyt uciążliwe ze względu na jego sytuację osobistą, rodzinną, majątkową i wysokość dochodów. Stan zdrowia oskarżonego wymaga zaangażowania stałego opiekuna, jednak oskarżony ma stałe dochodu, nie ma obowiązku alimentacyjnego, a jego żona – z tytułu przyjętych na siebie obowiązków opiekuna – otrzymuje stosowane świadczenia.

7.  PODPIS