Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

dnia 5 sierpnia 2020 r.

Sąd Rejonowy w Świdnicy , IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w osobie SSR Magdaleny Piątkowskiej

po rozpoznaniu w dniu 5 sierpnia 2020 r. na posiedzeniu niejawnym

sprawy z odwołania J. C.

od decyzji (...) Oddziału (...) we W. z dnia 3 czerwca 2019 r. roku, znak:GO (...),znak: (...)-DS.GO.36.2019

o jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy rolniczej

I zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje powodowi J. C. prawo do jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy rolniczej, jakiemu uległ dnia (...), w wysokości należności za 100 % uszczerbku na zdrowiu, tj. w kwocie 80.900 zł. ,

II zasądza od (...) Oddziału (...) we W. na rzecz J. C. kwotę 180 zł. tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego.

UZASADNIENIE

Powód J. C. wniósł odwołanie od decyzji (...) Oddziału (...) we W. z dnia 3 czerwca 2019r. odmawiającej powodowi prawa do jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku z dnia (...)wobec nie uznania zdarzenia za wypadek przy pracy rolniczej w ramach pomocy sąsiedzkiej i domagał się zmiany decyzji i zasądzenia kosztów procesu. W uzasadnieniu wskazano, iż w dniu zdarzenia powód wykonywał czynności rolnicze na rzecz innego rolnika i przy wykonywaniu tych czynności uległ wypadkowi doznając licznych obrażeń. Czynności były przyjętą zwyczajową w warunkach lokalnych pomocą sąsiedzką świadczoną na zasadach wzajemności. Co do rozbieżności w zakresie zapisów w dokumentacji medycznej wskazano, iż powód nie zna okoliczności ich powstania, jednak, gdy dostrzegł nieprawidłowy zapis „ upadek z rusztowania”, niezwłocznie wystąpił o jego sprostowanie.

W odpowiedzi organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania. W uzasadnieniu przytoczono postawę prawną decyzji, a to art. 10 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 20.12.1990r. o ubezpieczeniu społecznym rolników i wskazano, że zdarzenie, jakiemu uległ powód nie zostało uznane za wypadek przy pracy rolniczej. Wskazano, iż organ rentowy ustalił, że wyjazd do gospodarstwa, w którym miało miejsce zdarzenie, nastąpił w celach towarzyskich, powód czynności, których się podjął wykonywał bez zabezpieczeń i nadzoru ze strony właściciela gospodarstwa. Te i pozostałe okoliczności doprowadziły organ rentowy do uznania, iż w niniejszym wypadku nie można mówić o pomocy sąsiedzkiej, gdyż rolnik nie zapewnił bezpiecznych warunków pracy, sam nie uczestniczył w realizowanych czynnościach , a zebrany materiał dowodowy zawiera sprzeczności.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód J. C. i S. T. w dacie zdarzenia byli rolnikami, ich gospodarstwa znajdują się w sąsiadujących wioskach. Rolnicy pomagali sobie wzajemnie, pomoc powoda polegała generalnie na naprawie maszyn S. T., czasem w polu czy przy rozładunkach, za co ten dokonywał zasiewów i orki u powoda; nie spotykali się w celach towarzyskich. W razie potrzeby pomocy do powoda dzwonił pracownik syna S. P. A..

Taka pomoc sąsiedzka praktykowana była nie tylko ze S. T. ale i z innymi rolnikami w okolicy. Pozwalało to zaoszczędzić kosztów zatrudnienia pracowników

Dowód: zeznania świadka S. T. k. 40-41 e-protokół k.43

zeznania świadka P. A. k. 41 e-protokół k.43

zeznania świadka K. D. k. 41v. e-protokół k.43

zeznania świadka I. C. k. 41v. -42 e-protokół k. 43

zeznania powoda k.42 e-protokół k. 43

W dniu zdarzenia powód poinformował żonę, że jedzie „ do S. pomagać ”. Miał na nogach buty robocze. Razem z powodem pojechał K. D.. Przyjechał jako osoba towarzysząca, gdyż lubił z powodem spędzać czas i wiele się od niego uczył.

W gospodarstwie (...) dokonywane było przekładanie worków nawozowych, czego wcześniej powód nie robił-pomagał natomiast zaczepiać worki ze zbożem. Z uwagi na problemy z kręgosłupem czynności tych S. T. nie mógł wykonywać osobiście. Czynności te wykonywał P. A.. Sam S. T. przemieszczał się po terenie gospodarstwa, zajmował się przygotowaniem rzepaku do tzw. próby kręconej.

Worki ważą po 500kg. Pierwsza warstwa ułożona jest na ziemi, druga na niej. Na tych dwóch warstwach leżał położony pojedynczy worek. Zadaniem powoda było podczepianie tego worka na hak.

Powód do pracy nie miał zabezpieczenia, bo praca ta według rolników nie jest niebezpieczna, w taki sam sposób bezwypadkowo jest ona wykonywana u S. T. od 23 lat.

Powód musiał wejść po drabinie, opartej w sposób stabilny o rusztowanie, na pierwszą warstwę, potem na kolanach po drugiej warstwie do worka, który nie leżał przy brzegu. Powód zaczepił worek i obrócił się, żeby zejść. Spadł na beton przechodząc z worka na drabinę.

Dowód: zeznania świadka S. T. k. 40-41 e-protokół k.43

zeznania świadka P. A. k. 41 e-protokół k.43

zeznania świadka K. D. k. 41v. e-protokół k.43

zeznania świadka I. C. k. 41v. -42 e-protokół k. 43.

zeznania powoda k.42 e-protokół k. 43

Wypadek został zgłoszony z opóźnieniem albowiem w pierwszych tygodniach powód walczył o życie, następnie jego stan był poważny, trzykrotnie był operowany, zaangażowani zostali również psychologowie. Dopiero w trakcie leczenia lekarze zasugerowali, aby dopełnić formalności związanych ze zgłoszeniem wypadku przy pracy rolniczej. Żona powoda czekała, aż będzie on miał siły uczestniczyć w takim postepowaniu. To również żona powoda przeglądając dokumentacje medyczną zauważyła nieścisłość i wystąpiła do SPZOZ Pomoc Doraźna o sprostowanie zapisu: ” podczas prac remontowych „, na „prace rolnicze”.

Dowód:

zeznania świadka I. C. k. 41v. -42 e-protokół k. 43

wniosek o sprostowanie dokumentacji k. 20

Na skutek wypadku powód doznał wielonarządowego urazu, wieloodłamowego złamania kości miednicy ( mas bocznych kości krzyżowej, panewek stawów biodrowych, gałęzi kości łonowych ) z rozejściem się spojenia łonowego, ciężkiego urazu dolnych dróg moczowych- pęknięcia pęcherza moczowego z oderwaniem pęcherza moczowego od cewki moczowej, zwężenia cewki moczowej w odcinku tylnym, uszkodzenia zwieracza cewki moczowej ze skutkiem nietrzymania moczu, zaburzenia wzwodu, urazu śledziony i złamania górnej części trzonu kręgu (...) i dolnej części trzonu TH10 bez istotnego obniżenia wysokości trzonów.

Z przyczyn urologicznych uszczerbek na zdrowiu powoda wynosi 65%.

W zakresie urazów neurologiczno- chirurgicznych uszczerbek na zdrowiu powoda wynosi 40%.

Dowód:

Dokumentacja medyczna powoda k. 11-19

Opinia biegłego urologa k. 53-54

Opinia łączna biegłych sądowych chirurga i neurologa k.71-72

Ustaleń stanu faktycznego sąd dokonał w oparciu o akta KRUS uzupełnione i sprecyzowane zeznaniami świadków, w tym żony powoda, która w sposób przekonujący przedstawiła okoliczności opóźnienia w zgłoszeniu wypadku i specyfikę pomocy sąsiedzkiej w rejonie zamieszkałym przez powoda, która to pomoc potwierdzili wszyscy świadkowie. Nie można też, w świetle spójnego materiału dowodowego oprzeć się na zapisie z dokumentacji lekarskiej, gdy powód, z uwagi na stan zagrożenia życia, nie miał wpływu na zapisy w dokumentacji ani nie znał uzasadnienia dla dokonanych tam zapisów. Z doświadczenia natomiast wiadomo, iż często w dokumentacji znajduje się luźna interpretacja uzyskanych przez sanitariusza/lekarza informacji, często od osób postronnych, które nie znały dokładnego przebiegu zdarzenia. Wbrew też niejednoznacznej konstrukcji zdania zawartego w odpowiedzi na odwołanie w toku postępowania wyjaśniono, iż wizyta powoda nie była towarzyska, a K. D. towarzyszył powodowi w wyjeździe do S. T..

Co do uszczerbku na zdrowiu powoda sąd oparł się o opinie biegłych sądowych, które stanowiły rzetelną analizę stanu zdrowia powoda, rzeczowo i przekonująco uzasadnioną przez osoby o odpowiedniej wiedzy fachowej. Sąd przy tym podzielił stanowisko pełnomocnika powoda zawarte w piśmie z dnia 1.07.20r. co do braku możliwości merytorycznego odniesienia się do opinii biegłych przez KRUS.

Przy tak ustalonym stanie faktycznym sąd zważył:

Odwołanie podlegało uwzględnieniu.

Zgodnie z art.10 ust.1 pkt 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników jednorazowe odszkodowanie przysługuje ubezpieczonemu, który doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu wskutek wypadku przy pracy rolniczej lub rolniczej choroby zawodowej. Zgodnie zaś z art. 11 ust.1 pkt 3 powołanej ustawy za wypadek przy pracy rolniczej uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, które nastąpiło podczas wykonywania czynności związanych z prowadzeniem działalności rolniczej albo pozostających w związku z wykonywaniem tych czynności podczas wykonywania poza terenem gospodarstwa rolnego, o którym mowa w pkt 1, zwykłych czynności związanych z prowadzeniem działalności rolniczej albo w związku z wykonywaniem tych czynności. Oceniając powyższe przepisy Sąd w całości podzielił stanowisko Sądu Najwyższego - Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 15 grudnia 1999 roku zawarte w uzasadnieniu wyroku wydanego w sprawie II UKN 264/99 (OSNAPiUS 2001 nr 8, poz. 281), iż świadczenie przez ubezpieczonego rolnika na zasadach wzajemności przyjętej w warunkach lokalnych pomocy sąsiedzkiej na rzecz sąsiada prowadzącego działalność rolniczą, jest objęte ochroną ubezpieczeniową z art. 11 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 roku o ubezpieczeniu społecznym rolników(…), a wykonywanie pomocy sąsiedzkiej związane jest z prowadzeniem gospodarstwa rolnego (działalności rolniczej). Praca wykonywana w dniu zdarzenia przez powoda w ramach pomocy sąsiedzkiej nie była wykonywana samowolnie a po wcześniejszym uzgodnieniu przy obecności właściciela gospodarstwa na terenie gospodarstwa, w sposób praktykowany dla tej pracy od dziesięcioleci przy użyciu drabiny i piętra ułożonego z przylegających do siebie worków. Zgodnie z przedstawionym wyżej stanem faktycznym należało zatem przyjąć, że powód wykonywał w chwili wypadku prace rolnicze, a zatem przysługuje mu jednorazowe odszkodowanie z tytułu doznanego wówczas uszczerbku na zdrowiu.

Kwota odszkodowania została ustalona w myśl art. 13 ust. 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 roku o ubezpieczeniu społecznym rolników , zgodnie z którym jednorazowe odszkodowanie się w wysokości proporcjonalnej do określonego procentowo stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Wysokość odszkodowania za 1% uszczerbku w kwocie 809 zł została przyjęta zgodnie z § 1 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 16 maja 2007 roku w sprawie określenia wysokości jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy rolniczej lub rolniczej choroby zawodowej oraz zasiłku chorobowego, w brzmieniu obowiązującym w dacie wydania zaskarżonej decyzji. Uwzględniono przy tym §9 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 r.w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania w zw. z art. 13 ust.4 pkt 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 roku o ubezpieczeniu społecznym rolników ograniczając uszczerbek do 100%.

Mając na uwadze powyższe Sąd na podstawie przepisu art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł jak w punkcie I wyroku. O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 kpc w zw. z w zw. § 9 ust.2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. roku w sprawie opłat za czynności adwokackie.