Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 20/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 25 września 2019 r., sygn. akt III K 200/19

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☒

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść, polegający na uznaniu, że w świetle zgromadzonych dowodów i poczynionych ustaleń nie można przyjąć, że D. B. swoim zachowaniem wyczerpał znamiona zarzucanego mu aktem oskarżenia zbrodni określonej w art. 13 § 1 kk w zw. z art. 148 § 1 kk w zb. z art. 157 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk, a jedynie wyczerpał znamiona przestępstwa określonego w art. 157 § 1 kk, podczas gdy z całokształtu zebranego materiału dowodowego, prawidłowo przeanalizowanego w oparciu o zasady logicznego rozumowania oraz zasady doświadczenia życiowego, wynika wniosek przeciwny, wskazujący, że D. B. działał z zamiarem co najmniej ewentualnym pozbawienia życia K. B..

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Dokonując instancyjnej kontroli zaskarżonego wyroku, na wstępie wypada zwrócić uwagę na specyfikę wywiedzionego środka odwoławczego. Otóż w przeważającej części jego uzasadnienia skarżący przytacza argumenty, które w pisemnych motywach kwestionowanego orzeczenia zaprezentował Sąd Okręgowy, a które to przekonują, że D. B. nie działał z zamiarem pozbawienia życia pokrzywdzonego. Natomiast w tym fragmencie uzasadnienia apelacji, który w zamierzeniu jej autora ma przekonywać
o rzekomej zasadności podniesionego w skardze zarzutu, prokurator skupia swoją uwagę,
a właściwie tylko wymienia, trzy okoliczności, które jego zdaniem, świadczą o tym, że działaniu oskarżonego towarzyszył zamiar pozbawienia życia K. B.. Konkretnie rzecz ujmując, apelujący stwierdza, że D. B. „(…) działał impulsywnie, pod wpływem silnych emocji (…)”, że „(…) użył ostrego niebezpiecznego narzędzia, jakim był nóż o długości ostrza 8 centymetrów. Nożem tym spowodował ranę kłutą miąższu płucnego, penetrującą na głębokość 6 centymetrów. Uderzenia skierował w klatkę piersiową i okolice pachwinową lewą gdzie znajdują się newralgiczne dla życia ludzkiego narządy.” A zatem,
już choćby taka a nie inna specyfika wywiedzionej apelacji uprawnioną czyni tezę, że posiada ona nad wyraz polemiczny charakter. Co więcej, w warstwie motywacyjnej, apelacja ta jest również powierzchowna. Oczywistym jest bowiem to, że wniosek dotyczący zamiaru zabójstwa (choćby ewentualnego), nie może opierać się na samym tylko fakcie użycia niebezpiecznego narzędzia, czy też sposobu działania polegającego zwłaszcza na godzeniu w ważne dla życia okolice ciała, lecz powinien znaleźć potwierdzenie w całokształcie okoliczności czynu oraz cechach osobowości sprawcy (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 09 maja1974 r., III KR 388/73, OSNKW 1974, z. 7-8, poz. 137). Dla przyjęcia zamiaru sprawcy usiłowania zabójstwa nie są wystarczające tylko przesłanki przedmiotowe, lecz niezbędne jest także rozważenie przesłanek natury podmiotowej, jak tła i powodów zajścia, pobudek działania sprawcy, stosunku do pokrzywdzonego, osobowości i charakteru sprawcy, jego dotychczasowego trybu życia, zachowania się przed i po popełnieniu czynu oraz innych okoliczności, z których niezbicie wynikałoby, że oskarżony chcąc spowodować uszkodzenie ciała, swą zgodą stanowiącą realny proces psychiczny, towarzyszący czynowi, obejmował tak wyjątkowo ciężki możliwy skutek jakim jest śmierć ofiary (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 stycznia 1985 r., I KR 320/84, OSNPG 1986/2/17). Tymczasem, apelujący zwraca uwagę jedynie na te wyżej wymienione elementy związane z zachowaniem oskarżonego,
a przy tym pomija nie tylko inne istotne uwarunkowania, ale również te okoliczności, które immanentnie są związane ze wspomnianymi wcześniej elementami. Wskazując,
że oskarżony ugodził pokrzywdzonego w klatkę piersiową i okolicę pachwinową, prokurator zbywa bowiem milczeniem to, co wynika z opinii lekarskich (k.121-123, k.168-170),
a mianowicie, że rana klatki piersiowej była zlokalizowana po stronie prawej a nie lewej,
że spowodowała tylko niewielkie krwawienie do jamy opłucnowej i nie stanowiła bezpośredniego zagrożenia dla życia pokrzywdzonego. Z kolei stwierdzona u niego rana pachwiny lewej, w rzeczywistości była jedynie raną powierzchowną. Autor apelacji pomija również i to, że obie rany były efektem ciosów nożem zadanych przez oskarżonego przypadkowo i co istotne, z siłą umiarkowaną. A zatem, już choćby charakter tych okoliczności prowadzi do wniosku, że działanie D. B. nie było determinowane,
ani wynikowym, ani tym bardziej, bezpośrednim zamiarem pozbawienia życia K. B.. O słuszności tej konkluzji przekonują również inne, pominięte przez apelującego,
a dostrzeżone przez Sąd Okręgowy, uwarunkowania. Przytaczając je, stwierdzić zatem należy, że oskarżony nie miał żadnego powodu by pozbawiać życia swojego brata, zaś genezą zdarzenia, będącego przedmiotem osądu, była sprzeczka, do której doszło pomiędzy braćmi w trakcie spożywania alkoholu. Na marginesie tego spostrzeżenia należy zaś dodać, że to właśnie wyłącznie z tą sytuacją wiąże się „impulsywność” zachowania oskarżonego,
do której to nawiązuje skarżący, a która to, obiektywnie rzecz ujmując, po pierwsze, nie była szczególnie intensywna, a po wtóre, jeśli już, to może świadczyć o czymś zgoła odmiennym niż sugeruje to prokurator, a mianowicie, że zachowanie oskarżonego nie było ukierunkowane na to, by uśmiercić pokrzywdzonego. W dalszej kolejności wypada zauważyć, a wynika to z opinii sądowo - psychiatrycznych (k.155-159, k.232-239)
i psychologicznej (k.71-75), że jakkolwiek w chwili czynu oskarżony miał zachowane obie dyspozycje poczytalności, to jednak mimo wszystko, zdiagnozowano u niego lekkie upośledzenie umysłowe, halucynozę organiczną, organiczne uszkodzenie OUN oraz osobowość nieprawidłową uwarunkowaną wieloczynnikowo. Treść uzasadnienia zaskarżonego wyroku (strona 8) wskazuje natomiast, że Sąd Okręgowy, dzięki realizacji na rozprawie zasady bezpośredniości, jedynie utwierdził się w przekonaniu, iż z powodu wyżej wymienionych dysfunkcji „(…) wobec D. B. nie można stosować tych samych reguł ostrożności, czy wzorców zachowania i postępowania, co wobec osób zdrowych, bez żadnych defektów psychicznych.”

Wymowa zaprezentowanych uwarunkowań jest więc taka, iż zdaniem Sądu odwoławczego, nie tylko, że pozwala, ale wręcz nakazuje przyznać rację Sądowi pierwszej instancji, iż D. B., ani nie chciał pozbawić życia K. B., ani nawet nie przewidywał możliwości zmaterializowania się takiego skutku i nań się nie godził.
W konsekwencji takiego stanowiska stwierdzić zatem należy, że kwestionowane w apelacji ustalenie faktyczne w rzeczywistości jest prawidłowe. W tej więc sytuacji, a także uwzględniając to, że również pozostałe ustalenia faktyczne nie są obarczone błędem, ocena prawna czynu przypisanego oskarżonemu jest prawidłowa a wymierzona mu kara nie jest dotknięta uchybieniem określonym w art. 438 pkt 4 kpk, Sąd Apelacyjny utrzymał w mocy zaskarżony wyrok.

Wniosek

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek niezasadny z powodów wskazanych powyżej. Jednocześnie trzeba zauważyć, że z uwagi na specyfikę podniesionego zarzutu oraz treść art. 437 § 2 kpk,
ów wniosek powinien mieć charakter reformatoryjny a nie kasatoryjny.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Całość rozstrzygnięcia wyrażonego w wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia
25 września 2019 r.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Wyrok utrzymany w mocy z powodów zaprezentowanych powyżej

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

Rozstrzygnięcie w przedmiocie wynagrodzenia z tytułu nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym zapadło na podstawie § 2, § 4 ust. 1 i 3 oraz § 17 ust. 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. z 2016 r., poz. 1714).

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III.

Z uwagi na to, że apelacja prokuratora okazała się bezzasadna, koszty postępowania odwoławczego, na podstawie art. 636 § 1 kpk, ponosi Skarb Państwa.

7.  PODPIS

Janusz Jaromin Maciej Żelazowski Piotr Brodniak

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

ustalenie faktyczne dotyczące zamiaru z jakim działał oskarżony

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☒

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana