Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 72/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

4

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 24.10.2019 r. w sprawie III K 101/18

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☒ w części

☒

co do winy

☒

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Pełnomocnik oskarżycieli posiłkowych (...) S.A. oraz Telewizja (...) sp. z o.o. na podstawie art. 438 pkt 1 i 2 k.p.k. wyrokowi zarzucił:

I. obrazę przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na treść wyroku, tj. art. 7 k.p.k. oraz art. 410 k.p.k. polegającą na przekroczeniu przez Sąd granic swobodnej oceny dowodów poprzez przyjęcie za wiarygodne zeznań oskarżonego W. B. (1), w których wskazywał on, że licznik odwiedzin strony internetowej w serwisie e-screen.ty był tak skonstruowany, że nie odróżniał ruchu botów internetowych od ruchu generowanego przez ludzi podczas gdy: zgodnie z wyjaśnieniami oskarżonego W. B. (1) boty internetowe nie miały dostępu do treści, do których nie posiadają autoryzacji, przez co wejścia botów internetowych na strony serwisu e-screen.ty nie mogły wpłynąć na wartość licznika, ponieważ treści te były dostępne tylko po wykupieniu odpowiedniego pakietu dostępowego;

II. obrazę przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na treść wyroku, tj. art. 7 k.p.k. oraz art. 410 k.p.k. polegającą na przekroczeniu przez Sąd granic swobodnej oceny dowodów poprzez nieuwzględnienie przy orzekaniu obowiązku naprawienia szkody wyliczeń pokrzywdzonych w tym zakresie, podczas gdy wyliczenia te zostały poczynione w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, a nadto wartość oszacowanej szkody stanowi szkodę w postaci utraconych korzyści, których istota polega na hipotetycznym oszacowaniu nieuzyskanych przychodów z tytułu wykupienia pakietu dostępowego do platformy telewizyjnej ipla.ty;

III. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia polegający na przyjęciu przez Sąd, że fakt zakupienia przez klienta usługi nielegalnej - znacznie tańszej oferty - nie oznacza, iż ten klient zakupiłby taką samą usługę w cenie oferowanej przez legalnie działające podmioty gdyby nie było oferty tańszej, podczas gdy sąd przy ocenie materiału dowodowego nie powinien brać pod uwagę istnienia nielegalnego rynku, na którym dochodzi do bezprawnego rozpowszechniania utworów, a jedynie sam fakt nielegalnego rozpowszechniania oraz wartość utraconych z tego tytułu korzyści przez pokrzywdzonych;

IV. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia polegający na przyjęciu przez Sąd, że ruch generowany przez boty internetowe miał wpływ na wartość wskazań licznika odsłon umieszczonego w serwisie e-screen.ty;

V. obrazę przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na treść wyroku, tj. art. 627 k.p.k. w zw. z art. 626 § 1 k.p.k. poprzez odstąpienie od przyznania kosztów zastępstwa procesowego na rzecz oskarżycieli posiłkowych w sytuacji, gdy pełnomocnik oskarżycieli posiłkowych złożył stosowny wniosek do protokołu rozprawy w dniu 10 października 2019 r.

Z ostrożności procesowej zarzucił również:

VI. rażące naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 46 §1 k.k. w zw. z art. 361 § 2 k.c. polegające na odstąpieniu przez Sąd od nałożenia na oskarżonych obowiązku naprawienia szkody w całości, tj. w kwocie zawnioskowanej przez pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych - 1.046.628 zł lub chociażby w części odpowiadającej korzyści uzyskanej przez oskarżonych tj. w kwocie co najmniej 247.695,05 zł pomimo istnienia ustawowego obowiązku w tym zakresie, podczas gdy ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego jednoznacznie wynika, iż programy do których majątkowe prawa autorskie przysługiwały pokrzywdzonym były bezprawnie rozpowszechniane na administrowanej przez oskarżonych stronie, co spowodowało szkodę majątkową po stronie pokrzywdzonych w postaci utraconych korzyści (lucrum cessans), która to okoliczność (istnienie szkody) obligowała Sąd do orzeczenia obowiązku naprawienia szkody;

VII. rażące naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 45 § 1 k.k. polegające na odstąpieniu od orzeczenia przepadku równowartości korzyści majątkowej pochodzącej z przestępstwa w kwocie 247.695,05 zł, podczas gdy w sytuacji wystąpienia po stronie pokrzywdzonych szkody majątkowej związanej z bezprawnym działaniem oskarżonych, Sąd zobligowany był do orzeczenia zwrotu równowartości uzyskanej w wyniku przestępstwa korzyści majątkowej pokrzywdzonym.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzuty V i VII należało uznać za zasadne. Pozostałe za bezpodstawne.

Trafnie skarżący wykazuje, że Sąd pierwszej instancji obraził art. 45§1 kk. Zgodnie z treścią §1 tego przepisu: „Jeżeli sprawca osiągnął z popełnienia przestępstwa, chociażby pośrednio, korzyść majątkową, niepodlegającą przepadkowi przedmiotów wymienionych w art. 44 § 1 lub 6, sąd orzeka przepadek takiej korzyści albo jej równowartości. Przepadku nie orzeka się w całości lub w części, jeżeli korzyść lub jej równowartość podlega zwrotowi pokrzywdzonemu lub innemu podmiotowi”. Zatem Sąd pierwszej instancji powinien orzec o zwrocie pokrzywdzonym równowartości korzyści majątkowej uzyskanej z przestępstwa przez oskarżonych. Wydanie takiego orzeczenia, w świetle brzmienia przywołanej normy, jest obligatoryjne, dlatego Sąd odwoławczy uzupełnił wyrok Sądu pierwszej instancji w tym zakresie.

Rozważając kwestię roszczeń materialnych należnych pokrzywdzonym od oskarżonych wskazać należy, iż przysługują one nie tylko oskarżycielom posiłkowym, ale i pozostałym pokrzywdzonym wskazanym w opisie I czynu przypisanego oskarżonym. Jednakże układ procesowy, jaki ukształtował się w tym postępowaniu, w szczególności zaskarżenie wyroku na niekorzyść oskarżonych jedynie przez pełnomocnika dwóch oskarżycieli posiłkowych, a mianowicie (...) S.A. oraz Telewizję (...) sp. z o.o. oraz mając na względzie obowiązującą w postępowaniu karnym odwoławczym zasadę „reformationis in peius”, jak również wyniki postępowania dowodowego przed Sądem Okręgowym, stwierdzić należało, iż niemożliwe jest orzeczenie o roszczeniach majątkowych w szerszym zakresie podmiotowym, a i przedmiotowym.

Jeżeli chodzi o najdalej idące żądania zgłoszone w apelacji pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych, a mianowicie dotyczące obowiązku naprawienia szkody i poprzedzające to rozstrzygnięcie rzetelne jej wyliczenie, to do ostatecznego ustosunkowania się do nich konieczne byłoby przeprowadzenie szerokiego uzupełniającego postępowania dowodowego. W szczególności dla oceny twierdzeń podnoszonych przez skarżącego dotyczących utraconych korzyści z powodu nielegalnego rozpowszechniania programów, jak również dla zweryfikowania wyjaśnień oskarżonych, w tym zwłaszcza twierdzeń W. B. (1) wypowiadającego się szeroko m.in. na temat „ruchu botów” i „odwiedzin strony” niezbędne byłoby zasięgnięcie m.in. opinii specjalisty. Zauważyć należy, iż Sąd pierwszej instancji, uwzględniając także inicjatywę stron, podjął starania dotyczące uzyskania dodatkowego materiału dowodowego w tym zakresie. Jednakże stwierdzić trzeba, iż jest on niewystarczający do zajęcia ostatecznego stanowiska co do całości roszczeń zgłoszonych przez pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych w tym postępowaniu.

Sąd odwoławczy miał na uwadze obowiązującą w dalszym ciągu w procesie karnym zasadę prawdy materialnej (art. 2§2 kpk). Ale i zarazem akcesoryjny charakter roszczeń cywilnoprawnych wynikający z treści art. 46§3 kk, który pozwala na dochodzenie niezaspokojonej części roszczenia w drodze postępowania cywilnego, jak również i fachowość oskarżycieli posiłkowych w dziedzinach, w których dochodzą swoich należności. Sąd Apelacyjny zważył i na to, iż omawiany środek kompensacyjny nie musi obejmować pełnego odszkodowania, w sytuacji, kiedy jego ustalenie prowadziłoby do zagrożenia sprawnego przebiegu postępowania karnego ukierunkowanego w głównej mierze na pociągnięcie sprawcy do odpowiedzialności karnej. Dlatego też, mając na względzie treść art. 46§3 kk, który pozwala sądowi karnemu na ograniczenie się jedynie do określonego sposobu naprawienia szkody (np. restytucja) lub jej naprawienia jedynie w części, gdy do dochodzenia pełnego odszkodowania pozostaje droga powództwa cywilnego (§ 3 art. 46), jak również zasądzone nawiązki, Sąd Apelacyjny ograniczył rozstrzygnięcie odnoszące się do roszczeń majątkowych do wysokości szkody udowodnionej w sposób bezsporny w ramach tego postępowania karnego, a więc do kwoty 247 695,05 zł. Dlatego też, zgodnie z wymogami art. 299§7 kk oraz art. 45§1 kk, zasądził od oskarżonych na rzecz pokrzywdzonych działających w charakterze oskarżycieli posiłkowych, którzy skutecznie złożyli środek zaskarżenia, odpowiednie kwoty. Wskazane wyżej uregulowania prawne pozwalają też innym pokrzywdzonym, a i tym występującym w postępowaniu karnym odwoławczym jako strona procesowa, na dochodzenie pozostałych należności w procesie cywilnym.

W związku z powyższym szczegółowe odnoszenie się do wszystkich argumentów podniesionych w apelacji pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych, w tym m.in. do reguł funkcjonowania nielegalnego rynku nadawców i wysokości szkody, ponad ustaloną bezspornie nie było konieczne. Zresztą sam skarżący przywołuje poglądy z judykatury które zaznaczają wymóg wykazania w konkretnym przypadku wysokiego stopnia prawdopodobieństwa utraty korzyści. Takiego waloru nie mają przywołane przez niego twierdzenia, dane i dowody na ich poparcie, dlatego nie sposób się do nich przychylić i orzec o środku kompensacyjnym na podstawie art. 46§1 kk.

Dlatego też zarzuty pełnomocnika opisane w punktach 1-4 oraz 6 petitum apelacji nie zasługiwały na uwzględnienie.

Ustalając wymiar zasądzonego od oskarżonych środka kompensacyjnego Sąd Apelacyjny miał na względzie ich rolę w przestępstwie i ustalał wysokość należności stosownie do udziału w przestępstwie. Okoliczności sprawy wskazują na to, iż taki sposób rozłożenia ciężaru odpowiedzialności materialnej w procesie karnym będzie najbardziej uzasadniony, z uwagi na zasadę indywidualizacji odpowiedzialności karnej. Wprawdzie orzeczenie wobec współsprawców przestępstwa tytułem środka kompensacyjnego takiego obowiązku może nastąpić solidarnie, bądź w częściach równych lub stosownie do udziału każdego ze współsprawców w wyrządzonej szkodzie (pro rata parte)" (zob. np. postanowienie SN z 26.07.2016 r., II KK 196/16, OSNKW 2016/11, poz. 72), jednakże, w realiach tej sprawy, przy różnych rolach i znaczeniu czynności sprawczych, solidarne obciążenie wszystkich oskarżonych środkiem kompensacyjnym czy w częściach równych nie byłoby słuszne. Gdy zaś chodzi o wysokość kompensaty na rzecz poszczególnych pokrzywdzonych, to należało ustalić wysokość tej należności mniej więcej „po równo” (zob. pod. SA w Szczecinie w wyroku z 2.10.2016r. II AKa 173/16 LEX nr 2391900) z uwagi chociażby na to, że żaden z oskarżycieli posiłkowych nie przedstawił przekonujących dowodów wskazujących na to, iż należy zasądzić na jego rzecz wyższe sumy niż na rzecz drugiego, czy też oskarżeni z rozpowszechniania programów któregoś z nich osiągnęli wyższe korzyści. Zauważyć należy, iż nie pokrywają one całości szkody wyliczonej przez pokrzywdzonych, ale pozbawiają sprawców osiągniętej korzyści majątkowej, co należy uznać za jeden z wiodących celów postępowania karnego.

Na marginesie dodać trzeba, iż skarżący nie sformułował wniosku apelacyjnego co do zwrotu uzyskanej przez sprawców korzyści majątkowej. Jednakże, zgodnie z regułami postępowania apelacyjnego, Sąd odwoławczy nie jest związany żądaniami stron (zob. pod. SN w wyroku z dnia 25-11-2010 IV KK 155/10 Legalis i w uchwale z dnia 13 lutego 1976 r. VI KZP 40/75 Legalis), jako że wnioski sformułowane w środku odwoławczym same w sobie nie określają granic środka, zatem nie limitują orzekania sądu odwoławczego i nie wiążą sądu w tym sensie, że ograniczają możliwości jego orzekania jedynie do sposobów podanych w tych wnioskach.

Za zasadny należało uznać zarzut dotyczący nieorzeczenia przez Sąd pierwszej instancji o kosztach zastępstwa procesowego dla oskarżycieli posiłkowych przed Sądem Okręgowym. Wprawdzie istnieje procesowa możliwość orzeczenia w tym przedmiocie na podstawie art. 626 kpk, także poza orzeczeniem kończącym postępowanie, jednakże, skoro zgodnie z treścią § 6 art. 447 kpk, według którego podstawą apelacji nie mogą być wyłącznie zarzuty, których uwzględnienie mogłoby nastąpić w trybie określonym w art. 105, art. 420 lub art. 626 kpk, Sąd odwoławczy, stosownie do art. 447§6 kpk, zobligowany został do rozpoznania tego zarzutu apelacyjnego i sformułowanego przy nim żądania.

Zarzut pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych w tej kwestii był słuszny. Zgodnie z brzmieniem art. 627 kpk od skazanego w sprawach z oskarżenia publicznego sąd zasądza koszty sądowe na rzecz Skarbu Państwa oraz wydatki na rzecz oskarżyciela posiłkowego. Na rozprawie w dniu 10 października 2019 r. pełnomocnik oskarżycieli posiłkowych złożył wniosek o zasądzenie na rzecz tych stron kosztów procesu według norm przypisanych. W związku z powyższym, stosownie do treści wskazanych wyżej przepisów kpk, jak również § 11 ust. 1 pkt 5 oraz § 15, 16 i 17 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U.2015.1800) i biorąc pod uwagę liczbę terminów rozprawy (1200 zł stawka podstawowa plus po 20% za każdy kolejny termin), zasądził od każdego z oskarżonych na rzecz każdego z oskarżycieli posiłkowych po 2880 zł.

Wniosek

Pełnomocnik wnosił o:

1. zmianę wyroku w zaskarżonej części poprzez orzeczenie od oskarżonych na rzecz pokrzywdzonych spółek obowiązku naprawienia szkody solidarnie przez wszystkich oskarżonych w kwocie 1.046.628 zł;

2. zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego na rzecz oskarżycieli posiłkowych za I i II instancję według norm prawem przepisanych.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wnioski o zasądzenie równowartości korzyści majątkowej na rzecz oskarżycieli posiłkowych i kosztów zastępstwa procesowego za pierwszą instancję okazały się zasadne, gdyż znajdują potwierdzenie w przepisach przywołanych wyżej.

3.2.

Obrońca oskarżonego W. B. (1) na podstawie art. 438 punkt 2 k.p.k. zarzuciła mającą wpływ na treść zaskarżonego wyroku obrazę przepisów postępowania, to jest:

1. art. 7 k.p.k. przez dowolną a nie swobodną ocenę materiału dowodowego i uznanie wbrew logice i doświadczeniu życiowemu, że:

- oskarżony W. B. (1) działał umyślnie, podczas gdy ze zgromadzonego materiału dowodowego wynika, że jego zachowanie cechowała nieumyślność,

- oskarżony W. B. (1) uczynił sobie z działania opisanego w punkcie pierwszym części dyspozytywnej wyroku stałe źródło dochodu, podczas gdy zachowanie oskarżonego nie wypełnia tej przesłanki.

Z daleko posuniętej ostrożności procesowej, na wypadek nieuwzględnienia przez Sąd Odwoławczy powyższego zarzutu, zaskarżonemu wyrokowi na podstawie art. 438 pkt k.p.k. zarzuciła:

3. rażącą niewspółmierność kary wymierzonej oskarżonemu W. B. (1), która przez nadmierną dolegliwość przekracza stopień winy, nie uwzględnia stopnia społecznej szkodliwości czynu oraz nie jest niezbędna dla osiągnięcia wobec oskarżonego celów wychowawczych i zapobiegawczych, a także będzie miała znikomy wpływ na kształtowanie świadomości prawnej społeczeństwa;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Oba zarzuty należało uznać za bezzasadne.

Odnośnie pierwszego zarzutu nie przekonuje argumentacja obrońcy, że, skoro oskarżony W. B. (1) ostrzegał oskarżonych W. A. (1) i O. K. (1), to nie ma podstaw do przypisania mu czynu z art. 116 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Podkreślić należy to, iż gdyby nawet oskarżony W. B. (1) ostrzegał innych oskarżonych o nielegalności podejmowanych działań związanych z rozpowszechnianiem nadań programów telewizyjnych i radiowych, to przecież, mając pełną świadomość, jako specjalista, bezprawności poczynań, które wspierał swoją wiedzą - podjął wiele czynności opisanych w ustaleniach faktycznych, które umożliwiły realizację zamiaru przestępczego także innym oskarżonym. Bezsporna aktywność W. B. (1), który, jak ustalił to Sąd Okręgowy na str. 1 pisemnych motywów, brał udział w tworzeniu strony internetowej, schematu bazy danych, serwisowaniu strony, co zresztą sam potwierdza w wyjaśnieniach m.in. przyznając się do popełnienia czynu, jednoznacznie wskazuje na to, że co najmniej godził się na popełnienie przypisanego mu przestępstwa. Nie sposób zatem zgodzić się ze skarżącą, że oskarżony nie zamierzał popełnić przypisanego mu czynu. Gdyby bowiem tak było, to, po prostu, nie realizowałby tych czynności, o których sam mówił i które Sąd pierwszej instancji w uzasadnieniu wskazał.

Odnośnie momentu uzyskania przez oskarżonego wiedzy o nielegalności przedsiębranych działań, to przyjąć należało, że nastąpiło to już podczas pierwszych rozmów oskarżonego z O. K. (1) czy W. A. (1). Tematyka rozmów o funkcjonowaniu telewizji internetowej (np. wyjaśnienia W. A. (1)k. 794-795) i planowanych działanaich, w świetle regulacji dotyczących funkcjonowania nadawców, była tak oczywista, że nie ulega wątpliwości to, że nie tylko specjalista, ale i każdy przeciętny obywatel zorientowałby się, że planowane i zlecane czynności związane są z rozpowszechnianiem programów telewizyjnych, do czego potrzebne jest spełnienie szczególnych wymogów, a które należy uzyskać w odpowiednich instytucjach i bez posiadania których podjęte działania są niezgodne z prawem. Dlatego też nie do zaakceptowania są twierdzenia autorki apelacji o tym, iż o nielegalności podejmowanych czynności W. B. (1) dowiedział się dopiero wtedy, gdy stał się stroną postępowania przygotowawczego. Zresztą sam oskarżony mówi (k. 5333), iż ponad wszelką wątpliwość o nadawaniu programów bez uprawnień dowiedział się po uruchomieniu strony internetowej i przy jej serwisowaniu. Ponadto sam mówi też o tym, że miał styczność z jej działaniem po jej uruchomieniu. Nie do przyjęcia są jego tłumaczenia, iż on jako twórca strony nie powinien ponosić odpowiedzialności karnej, a tylko administrator. Odpowiedzialność W. B. (1) powinien ponosić i poniósł jako współsprawca, który miał istotny wkład w działalność przestępczą O. K. (1), W. A. (1)i pozostałych. A na zasadzie współsprawstwa jego odpowiedzialność karna obejmuje także i osiąganie stałego źródła dochodu, bowiem z niego m.in. uzyskiwał wynagrodzenie, co obejmował swoim zamiarem ewentualnym.

Nie ulega wątpliwości, iż ustawodawca przewiedział w ust. 4 art. 116 przywoływanej wcześniej ustawy postać nieumyślną przestępstwa, jednakże wskazane wyżej okoliczności potwierdzają dalej sięgający stosunek psychiczny W. B. (1) do czynu, a mianowicie zamiar wynikowy.

Oczywistym także, był i jest, cel podejmowania przez O. K. (1), W. A. (1) przypisanych im zachowań przestępnych, którego W. B. (1) był świadomy. A mianowicie działanie nie tylko w celu uzyskania jednorazowej, doraźnej korzyści majątkowej, ale i stałego źródła dochodu. Nie tylko zasady doświadczenia życiowego wskazują na to w sposób oczywisty, ale przede wszystkim zebrany w sprawie materiał dowodowy, w szczególności wpływy z zakupu dostępu do programów telewizyjnych w kwocie ponad 247 tys. zł. Nie kryje się z takim zamiarem i główny organizator przedsięwzięcia O. K. (1). Każdy z oskarżonych, który brał udział w przestępstwie, liczył na uzyskanie korzyści majątkowej ze zorganizowanej działalności lub za wykonanie poszczególnych czynności niezbędnych dla jej prowadzenia (zlecenia W. B. (1), M. S. (1)) właśnie dlatego, że przedsiębrane czynności miały stanowić i przynosiły stałe dochody. A więc efekty zachowania oskarżonych spełniały przesłanki znamienia stałego źródła dochodu w rozumieniu przywołanego ust. 3 art. 116 cytowanej wyżej ustawy. Skoro W. B. (1) i M. S. (1) na zasadach współsprawstwa obejmowali zamiarem uzyskiwanie stałego źródła dochodu, niezależnie od korzyści majątkowej uzyskiwanej przez siebie, to i za to powinni ponieść odpowiedzialność karną. Uzyskiwanie stałego źródła dochodu w odpowiedzialności karnej W. B. (1) czy M. S. (1) stanowi tak zwane znamię kwalifikujące lub modyfikujące, które niewątpliwie obejmowali zamiarem. Jak przyjmuje się w piśmiennictwie i judykaturze współsprawstwo stanowi podstawę poszerzenia zakresu odpowiedzialności w każdym przypadku wspólnego wykonania czynu zabronionego przez dwie osoby działające w porozumieniu lub ich większą liczbę. Szczególnego znaczenia nabiera ono w odniesieniu do przestępstw przewidujących odmiany kwalifikowane ze względu np. na wartość przedmiotu czynności wykonawczej, uczynienie z przestępstwa stałego źródła dochodu. W tych wypadkach każdy ze współdziałających odpowiada za typ kwalifikowany, niezależnie od tego, w jakim zakresie samodzielnie zrealizował znamiona tego typu. Należy podkreślić, za poglądami judykatury, że "sprawca przystępujący w trakcie realizacji przestępstwa, bez udziału którego nie zaistniałaby jego forma kwalifikowana, musi zostać uznany za współsprawcę w popełnieniu przestępstwa typu kwalifikowanego", pod warunkiem że jego aktywność stanowi konsekwencję zawartego wcześniej między współdziałającymi porozumienia (zob. pod. Piotr Kardas, w: Komentarz do art. 18 Kodeksu karnego Stan prawny: 2016.08.01 Lex Omega i wyrok SA w Gdańsku z dnia 21 października 1999 r., II AKa 253/99, Prok. i Pr.-wkł. 2000, nr 10, poz. 25). Przy czym pamiętać należy, że działanie wspólnie i w porozumieniu nie ogranicza się do takich sytuacji, gdy wszystkie elementy i przebieg podjętego działania wynikają z uprzedniego uzgodnienia między współdziałającymi, lecz mieści w sobie również takie działania, których podjęcie dyktuje rozwój wydarzeń, o ile postawa współdziałającego nie dostarczy podstaw do przyjęcia, iż nie akceptuje on działań nieuzgodnionych, wykraczających poza zakres wstępnego porozumienia. Oczywistym jest, iż W. B. (1) czy M. S. (1) akceptowali cel, z jakim O. K. (1) czy W. A. (1) organizowali i prowadzili działalność przestępczą (osiąganie stałych dochodów), zatem przypisanie im typu kwalifikowanego czynu z art. 116 ust. 3 prawa autorskiego jest zasadne.

Dodać można, iż dla wyczerpania znamienia stałego źródła dochodu nie ma istotnego znaczenia to, że z działalności przestępczej nie osiągnęli zysku. Uzyskana kwota 247 695,05 zł niewątpliwie stanowiła dochód i to stały, bo osiągany systematycznie przez kilkanaście miesięcy, który był inwestowany w nielegalną działalność przestępczą.

Bez znaczenia jest też to, że oskarżony ze swoich dochodów rozliczył się z fiskusem. Gdyby tego nie zrobił popełniłby kolejny czyn karalny.

Nie sposób przyjąć, iż wymierzona oskarżonemu kara jest rażąco surowa. Jest ona dostosowana do stopnia winy i udziału oskarżonego w przestępstwie, który był istotny. Nie można zgodzić się ze skarżącą, iż sam długo trwający proces karny sprawił, że wszystkie jego cele, w tym i zapobiegawcze i wychowawcze zostały osiągnięte. Zostaną osiągnięte w pełni dopiero wtedy, gdy skazany wykona karę w całości. Pozytywne przesłanki wskazane w apelacji zostały przez Sąd pierwszej instancji właściwie docenione i znalazły odzwierciedlenie tak w wymiarze kary, jak i, przede wszystkim, przez zastosowanie środka probacyjnego.

Wniosek

Skarżąca wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku przez zakwalifikowanie czynu z art. 116 ust. 4 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, ewentualnie z art. 116 ust. 1 oraz usunięcie z opisu czynu przypisanego oskarżonemu W. B. (1) przesłanki uczynienia sobie stałego źródła dochodów a w konsekwencji wymierzenie oskarżonemu kary grzywny w wymiarze 100 stawek po 30 zł każda.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec bezpodstawności zarzutów żądania dotyczące modyfikacji zaskarżonego wyroku nie mogły zostać uwzględnione.

3.3.

Obrońca oskarżonego P. J. (1) i oskarżonego J. J. (1) zaskarżył wyrok w całości. W oparciu o art. 427 § 1 i 2 KPK oraz art. 438 pkt i 3 KPK powyższemu wyrokowi zarzucił:

Odnośnie czynu II:

I. obrazę przepisów prawa procesowego tj. art. 424 § 1 KPK w zw. z art. 410 KPK, co mogło mieć wpływ na treść zaskarżonego wyroku, poprzez sporządzenie przez Sąd I instancji uzasadnienia zaskarżonego wyroku w sposób nieodpowiadający ww. przepisom procedury karnej, a przejawiający się tym, iż:

1) Sąd Okręgowy sporządził uzasadnienie wyroku, wskazując co prawda na podstawie jakich dowodów ustalił opisany uprzednio stan faktyczny, jednakże całkowicie pominął rozważenie tego, który z poszczególnych dowodów stanowiących podstawę ustaleń faktycznych stanowił podstawę ustalenia poszczególnych znamion przedmiotowych zarzucanemu P. J. (1) i J. J. (1) czynu z art. 299 § 1 I 5 KK. To zaś skutkuje brakiem możliwości weryfikacji i polemiki obrony z ustaleniami Sądu Okręgowego, a co za tym idzie merytorycznego odniesienia się wydanego w sprawie wyroku;

2) Sąd Okręgowy sporządzając uzasadnienie wyroku nie wyjaśnił okoliczności dotyczących strony podmiotowej przestępstwa z art. 299 § 1 i 5 KK (podstawy prawnej wyroku) co do oskarżonego P. J. (1) i J. J. (1). Sąd I instancji, wydał wyrok skazujący za popełnienie przez oskarżonych przestępstwa umyślnego z art. 299 § 1 i 5 KK, nie ustalając wcześniej czy wyżej wymienieni oskarżeni działali umyślnie, a jeżeli tak to w jakim zamiarze: bezpośrednim czy ewentualnym, podczas gdy oskarżeni P. J. (1) i J. J. (1) konsekwentnie nie przyznawali się do popełnieniu zarzuconego im czynu z art. 299 § 1 i 5 KK Powyższe uchybienie skutkuje brakiem możliwości weryfikacji i polemiki obrony z ustaleniami Sądu Okręgowego, a co za tym idzie merytorycznego odniesienia się wydanego w sprawie wyroku;

II. Obrazę przepisów prawa procesowego, która miała wpływ na treść wydanego w sprawie orzeczenia, tj. art. 424 § 1 KPK w zw. z art. 410 KPK w zw. z art. 7 KPK poprzez dokonanie ustaleń faktycznych przez Sąd I instancji, co do sprawstwa oskarżonego P. J. (1) w zakresie zarzuconego mu czynu z art. 299 § 1 i 5 KK w oparciu o dowody, które Sąd uznał za niewiarygodne tj. wyjaśnienia oskarżonego W. A. (1) w części dotyczącej zarzutu z art. 299 § 1 i 5 KK. Powyższe uchybienie Sądu, nie tylko powoduje oczywistą sprzeczność i brak możliwości weryfikacji czy Sąd dokonał ustaleń faktycznych w oparciu o dowody niewiarygodne czy też w rzeczywistości ustaleń takich w oparciu o te dowody nie poczynił, chociaż wskazał je jako podstawę swoich ustaleń, ale również doprowadziło to do ustalenia przez Sąd I instancji sprawstwa przestępstwa przez oskarżonego P. J. (1) za czyn z art 299 § 1 i 5 KK.

III. Obrazę przepisów prawa procesowego, która miała wpływ na treść wydanego w sprawie orzeczenia tj. art 7 KPK w postaci naruszenia zasady swobodnej oceny dowodów i dokonania oceny dowolnej, co w konsekwencji doprowadziło do ustalenia przez Sąd I instancji błędnego stanu faktycznego i przypisania oskarżonym - P. J. (1) i J. J. (1) winy za zarzucony czyn z art. 299 § 1 i 5 KK, poprzez:

1) bezzasadne uznanie wyjaśnień oskarżonego O. K. (1) za niewiarygodne w części dotyczącej powodów nawiązania współpracy pomiędzy (...) Sp. z o.o., a (...) LTD oraz utworzenia spółki panamskiej (...) SA, a także roli oskarżonego J. J. (1) w przestępstwie z art. 299 § 1 i 5 KK, podczas gdy prawidłowa ocena wyjaśnień oskarżonego O. K. (1), powinna prowadzić do wniosku, że:

a) O. K. (1) nadużył zaufania P. J. (1), który nie wiedział i nie miał podstaw podejrzewać, iż działalność prowadzona przez O. K. (1) jest działalnością nielegalną, a P. J. (1) chciał jedynie pomóc O. K. (1) zważywszy na trudną sytuację finansową w jakiej ten się znalazł;

b) J. J. (1) udzielając porad swojemu przyjacielowi O. K. (1) nie dopuścił się wypełnienia znamion przestępstwa z art. 299 § 1 i 5 KK;

2) wewnętrzną sprzeczność rozważań Sądu I instancji, w zakresie mocy dowodowej nadanej wyjaśnieniom P. J. (1), bowiem z jednej strony Sąd nie uznaje wyjaśnień P. J. (1) jako zgodnych z prawdą (odmawia im przymiotu wiarygodności), zaś następnie stwierdza, że jego wyjaśnienia należało uznać za prawdziwe, jednak nie miarodajne (nadając im przymiot wiarygodności), podczas gdy prawidłowa ocena materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie w sposób zgodny z zasadami logiki i doświadczenia życiowego, prowadzi do wniosku, że wyjaśnieniom P. J. (1) należy nadać przymiot wiarygodności, albowiem z wyjaśnień oskarżonego P. J. (1) i O. K. (1) wynika, że pomimo przelewania pieniędzy ze spółki (...) Sp. z o.o. do spółki (...) LTD, a następnie wypłacenia pieniędzy przez P. J. (1) w gotówce i przekazywania ich do ręki O. K. (1), P. J. (1) nie wypełnił znamion przestępstwa z art. 299 § 1 i 5 KK m.in. w związku z brakiem świadomości o pochodzeniu ww. środków z nielegalnej działalności serwisu escreen.ty. Nadto, czynności podjęte przez oskarżonego P. J. (1) nie stanowiły „transferu" w myśl art. 299 § 1 KK.

3) bezzasadne uznanie, że sprawstwo oskarżonego P. J. (1) wynika z dowodów zgromadzonych w sprawie w tym m.in. z wyjaśnień oskarżonego O. K. (1), W. A. (1) i J. J. (1), podczas gdy prawidłowa ocena wyjaśnień oskarżonego O. K. (1) i J. J. (1) nie naprowadza wniosków, na wypełnienie przez oskarżonego P. J. (1) znamion przedmiotowych i podmiotowych przestępstwa z art 299 § 1 i 5 KK, oraz, że na skutek zachowania P. J. (1) doszło do rzeczywistego zagrożenia funkcjonowania obrotu gospodarczego. Natomiast wyjaśnienia W. A. (1) w części dotyczącej zarzutu z art. 299 § 1 i 5 KK Sąd I instancji uznał za niewiarygodne, zatem nie mogły one stanowić podstawy ustaleń faktycznych w zakresie sprawstwa przez P. J. (1) przestępstwa z art. 299 § 1 i 5 KK, tym samym brak jest dowodów na wypełnienie przez oskarżonego P. J. (1) znamion zarzuconego mu czynu zabronionego;

4) bezpodstawne uznanie wyjaśnień oskarżonego J. J. (1) w zakresie zarzuconego mu czynu z art. 299 § 1 i 5 KK za niewiarygodne, podczas gdy prawidłowa ocena materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, w sposób zgodny z zasadami logiki i doświadczenia życiowego, prowadzi do wniosku, że wyjaśnieniom J. J. (1) należy nadać przymiot wiarygodności, tym bardziej że z materiału tego nie wynika, aby J. J. (1) udzielał pomocy do przenoszenia posiadania środków finansowych oraz podejmował w tym celu inne czynności, którym to zachowaniem miał podjąć czynności mające na celu udaremnienie lub znaczne utrudnienie ustalenia ich przestępczego pochodzenia, tym bardziej, iż z wyjaśnień O. K. (1) nie wynika aby ten podjął z J. J. (1) rozmowę dotyczącą legalizacji środków finansowych pochodzących z działalności e-screen.ty, a udzielane przez J. J. (1) porady w zakresie założenia spółki w Anglii nie zostało dokonane w celu ułatwienia popełnienia przez O. K. (1) czynu zabronionego z art. 299§1 i 5 KK, albowiem J. J. (1) nie wiedział i nie miał podstaw przypuszczać, że spółkę w Anglii O. K. (1) chce wykorzystać do tych celów przestępnych.

5) bezzasadne uznanie, że sprawstwo oskarżonego J. J. (1) wynika z dowodów zgromadzonych w sprawie w tym m.in. wyjaśnień oskarżonego O. K. (1) oraz nie określonych w sposób jednoznaczny dokumentów zabezpieczonych z urządzeń informatycznych należących do J. J. (1), podczas gdy prawidłowa ocena wyjaśnień oskarżonego O. K. (1) nie naprowadza wniosków na to, że J. J. (1) wypełnił znamiona przedmiotowe i podmiotowe przestępstwa z art 299 § 1 i 5 KK tj. udzielane przez niego rady w zakresie założenia spółki w Anglii nie zostały dokonane w celu ułatwienia popełnienia przez O. K. (1) czynu zabronionego z art. 299 § 1 i S KK, albowiem J. J. (1) nie wiedział i nie miał podstaw przypuszczać, że spółkę w Anglii, O. K. (1) chce wykorzystać do celów przestępnych. Porady te nie doprowadziły również do udaremnienia lub znacznego utrudnienia ustalenia przestępczego pochodzenia środków finansowych.

Jak już podano wcześniej, konsekwencją nieprawidłowej oceny dowodów przez Sąd I instancji był błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia poprzez przyjęcie, iż oskarżony P. J. (1) i J. J. (1) w zakresie zarzucanego im czynu z art. 299 § 1 i 5 KK dopuścili się realizacji znamion przedmiotowych i podmiotowych tegoż przestępstwa, podczas gdy żaden z dowodów ujawnionych w sprawie nie wskazuje na to, aby oskarżony P. J. (1) dopuścił się umyślnego transferu środków finansowych, a J. J. (1) umyślnie udzielił pomocy do przenoszenia posiadania wymienionych środków oraz podejmował w tym celu inne czynności, którymi to zachowaniami mieli podjąć czynności mające na celu udaremnienie lub znaczne utrudnienie ustalenia ich przestępczego pochodzenia.

IV. Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia polegający na przyjęciu, iż działalność spółki (...) LTD ograniczona była jedynie do przelewu za pośrednictwem kont bankowych, środków finansowych uzyskanych z nielegalnej działalności serwisu e-screen.ty, podczas gdy (...) początkowo zajmowała się importem urządzeń spawalniczych i nie została specjalnie założona celem współpracy ze spółką (...) sp. z o.o., a podejmowane przez spółkę (...) czynności nie polegały na „transferze" środków finansowych w rozumieniu art. 299 § 1 KK.

V. Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia polegający na przyjęciu, iż do dalszego transferu nielegalnie uzyskanych środków finansowych nie doszło z uwagi na zatrzymanie oskarżonych, podczas gdy brak jest dowodów zgromadzonych w sprawie, które mogłyby naprowadzić Sąd I instancji na taki wniosek, tym bardziej, że m.in. z wyjaśnień oskarżonego P. J. (1) i O. K. (1) wynika, że powody dla których spółka (...) S.A. nie rozpoczęła działalności były inne niż przyjęte przez Sąd Okręgowy.

Odnośnie czynu 1:

VI. Obrazę przepisów prawa procesowego tj. art 424 § 1 KPK w zw. z art 410 KPK, co mogło mieć wpływ na treść zaskarżonego wyroku, poprzez sporządzenie przez Sąd I instancji uzasadnienia zaskarżonego wyroku w sposób nieodpowiadający ww. przepisom procedury karnej, a przejawiający się tym, iż Sąd Okręgowy sporządził uzasadnienie wyroku, wskazując co prawda na podstawie jakich dowodów ustalił opisany uprzednio stan faktyczny, jednakże całkowicie pominął rozważanie tego, który z poszczególnych dowód stanowiący podstawę ustaleń faktycznych stanowił podstawę do ustalenia, iż oskarżony J. J. (1) popełnił zarzucone mu przestępstwo umyślnie i to w celu osiągnięcia korzyści majątkowej czyniąc sobie z tego tytułu stałe źródło dochodu. To zaś skutkuje brakiem możliwości weryfikacji i polemiki obrony z ustaleniami Sądu Okręgowego, a co za tym idzie merytorycznego odniesienia się wydanego w sprawie wyroku;

VII. Obrazę przepisów prawa procesowego, która miała wpływ na treść wydanego w sprawie orzeczenia tj. art. 7 KPK w postaci naruszenia zasady swobodnej oceny dowodów i dokonania oceny dowolnej co w konsekwencji doprowadziło do ustalenia przez ustalenia przez Sąd I instancji błędnego stanu faktycznego i przypisania oskarżonemu J. J. (1) sprawstwa czynu z art. 116 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 04 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, poprzez:

1) bezzasadne uznanie wyjaśnień O. K. (1) za niewiarygodne w części dotyczącej roli oskarżonego J. J. (1) w tym przestępstwie, podczas gdy prawidłowa ocena wyjaśnień oskarżonego O. K. (1) i innych dowodów zgromadzonych w sprawie, powinna prowadzić do wniosku, że oskarżony J. J. (1) działał nieumyślnie jako „bierny uczestnik" przez co dopuścił się popełnienia czynu zabronionego z art 116 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 04 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

2) bezpodstawne uznanie wyjaśnień oskarżonego J. J. (1) za niewiarygodne w części, w której nie przyznał się do popełnienia czynu zabronionego z art. 116 ust. 1 ustawy z dnia 04 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, czyniąc sobie z tego tytułu stałe źródło dochodu podczas gdy prawidłowa ocena materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, w sposób zgodny z zasadami logiki i doświadczenia życiowego, a przede wszystkim wyjaśnień O. K. (1), P. J. (1) i J. J. (1) prowadzi do wniosku, że wyjaśnieniom J. J. (1) należy nadać przymiot wiarygodności w pełni, tym bardziej że z materiału tego nie wynika, aby J. J. (1) uzyskał jakąkolwiek korzyść majątkową (korzyści takie nie wpływały do majątku oskarżonego) i w związku z popełnieniem czynu zabronionego w typie podstawowym uczynił sobie z tego tytułu stałe źródło dochodu.

VIII. Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia polegający na przyjęciu, iż oskarżony J. J. (1) dopuścił się popełnienia czynu zabronionego z art. 116 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 04 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych:

1) umyślnie - w zamiarze ewentualnym, podczas gdy brak jest dowodów w sprawie, które mogłyby naprowadzić Sąd I instancji na taki wniosek, tym bardziej, że m. in. z wyjaśnień oskarżonego J. J. (1) i O. K. (1) wynika, że działania oskarżonego w kontekście popełnionego przestępstwa bezprawnego rozpowszechniania utworów były podejmowane nieumyślnie;

2) i działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, uczynił sobie z popełnienia czynu zabronionego stałe źródło dochodu, podczas gdy brak jest dowodów w sprawie, które mogłyby naprowadzić Sąd I instancji na taki wniosek, albowiem m.in. z wyjaśnień oskarżonego J. J. (1) wynika, że do czasu zamknięcia przez Policję serwisu nie uzyskał żadnych środków finansowych z działalności e-screen.ty i nie było żadnych ustaleń, że oskarżony J. J. (1) będzie jakieś środki otrzymywał.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Żaden z zarzutów obrońcy oskarżonych J. J. (1) i P. J. (1) nie zasługuje na uwzględnienie.

Odnośnie zastrzeżeń skierowanych do pisemnych motywów wyroku i naruszenia art. 410 kpk, to skarżący nie uwzględnia zmian normatywnych, jakie nastąpiły w procesie karnym w ostatnich latach, dotyczących uzasadnienia wyroków. Zgodnie z treścią art. 424 § 1 kpk uzasadnienie powinno zawierać zwięzłe: 1) wskazanie, jakie fakty sąd uznał za udowodnione lub nieudowodnione, na jakich w tej mierze oparł się dowodach i dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych; 2) wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku. Natomiast § 2 tego przepisu stanowi, iż: „W uzasadnieniu wyroku należy ponadto przytoczyć okoliczności, które sąd miał na względzie przy wymiarze kary, a zwłaszcza przy zastosowaniu nadzwyczajnego złagodzenia kary, środków zabezpieczających oraz przy innych rozstrzygnięciach zawartych w wyroku”. Analizując treść uzasadnienia Sądu pierwszej instancji podkreślić należy, że generalnie spełnia ono powyższe wymagania. Sąd omawia wszystkie kwestie wymagane przez przepisy i okoliczności mające znaczenia dla rozstrzygnięcia, poza jedną, a mianowicie podniesioną w apelacji stroną podmiotową czynu z art. 299§1 i 5 kk. Jednakże to uchybienie nie może stanowić podstawy uchylenia wyroku, jako że przecież Sąd odwoławczy dysponuje materiałem dowodowym zebranym w sprawie, który pozwala na ustalenie, iż obaj oskarżeni popełnili ten czyn co najmniej z zamiarem ewentualnym. Jego analiza prowadzi do wniosku, iż stanowisko Sądu Okręgowego w zakresie strony podmiotowej czynu przypisanego oskarżonym jest prawidłowe. Tak więc nie sposób przyjąć, iż owe uchybienie miało wpływ na treść wyroku. Zatem argumentacja apelacji w tym zakresie stanowi nieprzekonującą polemikę z motywacją Sądu pierwszej instancji.

Zauważyć należy, iż, chociaż apelacja obrońcy oskarżonych J. J. (1) i P. J. (1) jest bardzo obszerna, to tak w warstwie zarzutów, jak i ich uzasadnienia dotyczy kilku kwestii istotnych dla rozstrzygnięcia. Dwie z nich, a mianowicie uchybienia dotyczące sposobu redakcji uzasadnienia i podstawy faktycznej wyrokowania (art. 410 kpk) Sąd Apelacyjny, zgodnie w wymogami art. 99a§1 kpk przedstawił wyżej. W przepisach wykonawczych do tej jednostki redakcyjnej oraz w jej interpretacji podkreśla się zwięzłość, a nawet w miarę możliwości używanie równoważników zdań dla wskazania powodów uznania apelacji za niezasadną, bądź zasadną. Pomimo takich postulatów i możliwości Sąd odwoławczy w ugruntowany sposób odniesie się do podniesionych zarzutów i argumentacji przywołanej na ich uzasadnienie, która powtarzana jest wielokrotnie przy różnych zagadnieniach. Ponadto, skoro tematyka zarzutów i ich uzasadnienia jest oparta na kilku powiązanych przesłankach, to odrębne odnoszenie się do każdego z nich nie jest celowe.

Skarżący, odwołując się bardzo często do braków uzasadnienia stara się wykazać, iż ów mankament sprawił, że odwołujący nie miał możliwości weryfikacji orzeczenia Sądu Okręgowego i polemiki z jego ustaleniami. Takie podejście autora apelacji nie zasługuje na uwzględnienie, już chociażby z tego powodu, iż przecież ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji mają być oparte na dowodach przeprowadzonych na rozprawie, a nie jedynie wynikać z tego, co Sąd pierwszej instancji napisał w uzasadnieniu. Ponadto, wprawdzie „cała sprawa” jest bardzo obszerna, ale przecież ustalenia faktyczne nie opierają się na wszystkich materiałach tam zawartych, ale „tylko” tych wyszczególnionych w uzasadnieniu. Nie jest ich aż tak dużo i nie są one na tyle skomplikowane, aby podzielić stanowisko obrońcy, iż zbiorcze ich zestawienie po fragmentach ustaleń faktycznych dotyczących poszczególnych wątków utrudnia w takim stopniu weryfikację rozumowania Sądu pierwszej instancji, że nie sposób dojść do tego, który z dowodów stanowił podstawę ustalenia poszczególnych faktów czy znamion strony podmiotowej, sformułować zarzutów i argumentacji w środku zaskarżenia czy dokonać kontroli instancyjnej. Dodać jeszcze można, iż przeprowadzone dowody, odnoszące się do strony podmiotowej czynu z art. 299§1 i 5 kk, nie są ani bardzo obszerne, ani skomplikowane, aby uznać, iż prawidłowe zaskarżenie wyroku w tym zakresie i jego ocena przez Sąd wyższej instancji nie są możliwe. Dowody, na których Sąd pierwszej instancji poczynił ustalenia, są precyzyjnie wskazane pod każdym fragmentem ustaleń, zatem nie do podzielenia są uwagi skarżącego o tym, iż na sprawstwo oskarżonych wskazują bliżej niedookreślone dokumenty. Znajdują się w aktach sprawy, dlatego też nie było potrzeby omawiania ich treści, również pod kątem znamion podmiotowych, jak tego oczekuje obrońca, bo można w każdej chwili do nich sięgnąć. Zresztą obecnie obowiązujące reguły dotyczące sporządzania uzasadnień odstępują od wymogów takiej ich szczegółowości, jaką oczekuje autor apelacji, o czym była mowa wyżej. O tym, że materiał dowodowy wskazany w pierwszej części uzasadnienia został ujawniony świadczą zapisy w protokołach, a więc nie sposób przyjmować naruszenie art. 92 kpk, czy art. 410 kpk, względnie art. 7 kpk.

Podkreślić należy, iż oskarżeni w swoich wyjaśnieniach wypowiadają się o zagadnieniach ważnych dla ustalenia zamiaru popełnienia czynu z art. 299§1 i 5 kk, w tym i J. J. (1) oraz P. J. (1). O nich mówi także i przede wszystkim O. K. (1), jak również W. A. (1). Sąd pierwszej instancji w rozważaniach pisemnych motywów wyroku do ich relacji się odnosi oceniając ich wiarygodność. Sąd Apelacyjny uznał, iż w tym zakresie, a mianowicie oceny prawdziwości (nieprawdziwości) tych i pozostałych dowodów generalnie stanowisko Sądu Okręgowego jest poprawne, a zatem i wnioski wyrażające się poczynionymi ustaleniami szczegółowymi (uzasadnienie), jak i ogólnymi (znamiona przestępstw ujęte w opisach czynów przypisanych oskarżonym w części dyspozytywnej wyroku) są prawidłowe.

Jeżeli jeszcze chodzi stronę podmiotową czynu z art. 299§1 i 5 kk, to nie ulega wątpliwości, iż oskarżeni popełnili go umyślnie. Postaci nieumyślnej tego typu czynu zabronionego ustawodawca nie przewidział. Przy interpretacji zachowania oskarżonych zakwalifikowanego jako pranie brudnych pieniędzy, chociaż ustawodawca przewidział tylko jego postać umyślną, ale z oboma zamiarami bezpośrednim i ewentualnym, nie należy zapominać o intencji tego przepisu i szerokiej penalizacji, przejawiającej się użyciem wielu i to bardzo szerokich określeń dotyczących znamion (strona przedmiotowa), jak również posłużeniem się przez ustawodawcę, w odniesieniu również do strony podmiotowej, pojęciem: „które mogą udaremnić lub znacznie utrudnić stwierdzenie ich przestępnego charakteru” ukierunkowującym interpretację świadomości oskarżonych o (nie)legalności przedsiębranych działań.

Tak oskarżony J. J. (1), jak i oskarżony P. J. (1) w swoich wyjaśnieniach przyznają wiele faktów, które i zdaniem Sądu Apelacyjnego przemawiają za tym, iż mieli świadomość tego, że działania podejmowane przez O. K. (1), a dotyczące transferu środków uzyskanych z nielegalnego rozpowszechniania programów przez rachunki różnych podmiotów i to jednego zagranicznego, było praniem brudnych pieniędzy. O. K. (1) nie dysponował stosownymi uprawnieniami do rozpowszechniania filmów, nie prowadził jej w ramach zarejestrowanego podmiotu gospodarczego dysponującego rachunkami bankowymi, itd. O tym wszystkim przecież wiedział J. J. (1), za czym przemawiają wyjaśnienia tak O. K. (1), jak i J. J. (1), który przecież naprowadził O. K. (1) na taki sposób transferu środków, jaki zaistniał z udziałem P. J. (1), a mianowicie na firmę (...) LTD. Niewątpliwymi są także dalsze działania podjęte przez O. K. (1) i innych zmierzające do otwarcia rachunku bankowego firmy, która miała mieć siedzibę w Panamie. Analizując te działania, o których obaj oskarżeni, których reprezentuje skarżący, mieli wiedzę, pod kątem wskazanego znamienia „które mogą udaremnić lub znacznie utrudnić stwierdzenie ich przestępnego charakteru”, nie ulega według Sądu Apelacyjnego wątpliwości to, iż nie tylko planowane transferowanie środków na rachunek podmiotu w Panamie, ale także i transfery środków pomiędzy rachunkami (...) Sp. z o.o. oraz (...) LTD już takie cechy „możliwości znaczonego utrudniania stwierdzenia przestępnego pochodzenia” wpływów z nielegalnego rozpowszechniania programów posiadały i obaj oskarżeni co najmniej przewidywali to, że tego typu operacje są przestępstwem. Z uwagi na orientację J. J. (1) we wszystkich poczynaniach O. K. (1) jego „przewidywanie” nie może budzić żadnych wątpliwości.

Zaś, w odniesieniu do oskarżonego P. J. (1), to trafnie jego rolę opisuje w uzasadnieniu Sąd pierwszej instancji, a najwymowniejszym przykładem świadomości tego oskarżonego w czym uczestniczy są dokonywane przez niego wypłaty gotówki z bankomatów i przekazywanie tych środków O. K. (1), czemu przecież P. J. (1) nie zaprzecza. Ze swej istoty takie czynności, jak i pozostałe nie są nielegalne, ale jeśli dotyczą środków z opisywanej działalności, które mają być tak transferowane, aby utrudnić ustalenie ich przestępnego pochodzenia i owa wypłata ich z bankomatu i przekazanie O. K. (1), a i wcześniejsze operacje dotyczące tych środków także temu celowi służyły, to wyczerpanie znamion strony podmiotowej w postaci przewidywania i godzenia się na taki stan rzeczy u P. J. (1) jest oczywiste.

Skarżący i oskarżony P. J. (1) powołują się na to, iż O. K. (1) miał nadużyć zaufania tak J. J. (1), jak i P. J. (1) i mówić P. J. (1), że robił tak, bo miał się obawiać zajęć komorniczych. Co do J. J. (1), z uwagi na jego orientację we wszelkich poczynaniach O. K. (1), o nadużyciu zaufania nie sposób mówić. Jest to linia obrony tych oskarżonych. A i do P. J. (1) także, gdyż obaj znali się dobrze. Zaś z wyjaśnień innego oskarżonego W. A. (1), który powtarza to, co mu powiedział O. K. (1), i co w uwarunkowaniach tej sprawy jest zgodne z doświadczeniem życiowym, a mianowicie to co prawidłowo przyjął Sąd pierwszej instancji, iż O. K. (1) i P. J. (1) mieli się zająć legalizacją środków finansowych uzyskanych z serwisu e-screen.pl i czynili to w sposób ustalony przez Sąd Okręgowy. Natomiast perturbacje finansowe i zajęcia komornicze O. K. (1) tenże oraz pozostali używają w sposób nieprzekonujący w linii obrony do uniknięcia odpowiedzialności karnej. Znamienne jest również i to, iż na rachunku (...) LTD stwierdzono w badanym okresie tylko operacje związane z działalnością przestępczą. Okoliczność czy rachunek ten został założony na potrzeby działalności O. K. (1) czy wcześniej nie ma istotnego znaczenia, natomiast istotniejsze jest to, iż w tym okresie, kiedy działalność prowadził O. K. (1), firma współpracowała także z innym podmiotem powiązanym z O. K. (1), a mianowicie (...)i ich działalność była ograniczona jedynie do środków wypracowanych z nielegalnego rozpowszechniania programów.

Uwzględnienie tych i innych okoliczności przez Sąd pierwszej instancji, czemu dał wyraz w pisemnym uzasadnieniu, sprawia, iż, pomimo niewyrażenia wprost stanowiska, co do wyczerpania przez oskarżonych J. J. (1) i P. J. (1) jednej z form strony podmiotowej czynu z art. 299§1 i 5 kk, pozwala na przyjęcie, iż obaj dopuścili się umyślnie tego czynu w zamiarze ewentualnym. Natomiast podjęte przez obronę próby podważenia stanowiska Sądu Okręgowego należy uznać za bezskuteczne.

Jeżeli zaś chodzi o powody dalszego transferu środków za granice do podmiotu, który miał być założony w Panamie, to z punktu widzenia znamion art. 299§1 i 5 kk nie ma istotnego znaczenia, o czym niżej.

Krytyka sposobu uzasadnienia podstawy prawnej orzeczenia jest nieuprawniona. Weryfikacja rozważań Sądu Okręgowego wskazuje na to, że przeanalizował on zachowania oskarżonych pod kątem znamion art. 299§1 i 5 kk, wskazując także na istotę tego przestępstwa, wiążąc go z inną działalnością sprzeczną z prawem i osiąganymi z niej profitami. Zasadnie przy tym Sąd pierwszej instancji wskazał, powołując się na judykaturę, iż wymieniony przepis obejmuje bardzo szeroki zakres zachowań przestępnych, także tych, których dopuścili się oskarżeni, dotyczących tworzenia spółki w Panamie.

Od razu w tym miejscu należy dodać, iż Sąd odwoławczy nie dostrzega uchybienia dotyczącego posłużenia się przez Sąd pierwszej instancji pojęciem transferu, niedostosowania tego pojęcia do czynności sprawczych podejmowanych przez oskarżonych. Rzeczywiście pojęcie transfer środków ma swoje znaczenie finansowe o jakim pisze skarżący, ale też ogólne. Jak podkreśla to Sąd Najwyższy (zob. np. w post. z 8.5.2018 r., II KK 29/18, Legalis) „opis czynu, o którym mowa w art. 413 § 2 pkt 1 kpk, może być dokonany w języku ogólnym, a niekoniecznie w języku ściśle prawniczym; istotne jest tylko, aby odpowiadał pełnemu zespołowi znamion przewidzianych w przepisie określającym dany typ czynu zabronionego. Niekiedy w opisie czynu brak jest sformułowania wiernie przytaczającego określone znamię danego czynu, jednak analiza tego opisu prowadzi do wniosku, że chociaż wprost niewyrażone, wspomniane znamię w opisie jest zawarte.” Jak przekonuje analiza treści opisu czynu przypisanego oskarżonym w punkcie II pojęcia transfer Sąd Okręgowy używa w znaczeniu „potocznym”, a więc jako „transakcja gospodarcza polegająca na przekazaniu pieniędzy, usługi, technologii itp. przez jedną instytucję drugiej, bez ekwiwalentu, bądź przeniesienie lub przesłanie czegoś z miejsca na miejsce (zob. tak Słownik języka polskiego PWN pod red. M. Szymczaka, t. III, s. 485). Nie ulega zaś wątpliwości, iż do takiego przekazywania środków uzyskanych z przestępstwa w celu udaremnienia lub znacznego utrudnienia ich przestępczego pochodzenia dochodziło tak, jak wskazuje to Sąd Okręgowy, dlatego stanowisko skarżącego jest niezasadne.

Odnośnie użycia przez Sąd pierwszej instancji pojęcia „innych czynności”, to analiza opisu czynu prowadzi do wniosku, iż to wyrażenie należy rozumieć szeroko, zgodnie z intencją przepisu art. 299 kk. Użyte pojęcie należy odnosić tak do roli, jaką pełnili J. J. (1) i P. J. (1) w tym przestępstwie, ale także i do innych czynności podejmowanych przez pozostałych współsprawców, które niewątpliwie były podejmowane w interesie O. K. (1) przy realizacji tego przestępstwa i z art. 116 ustawy o prawie autorskim.

Odnosząc się do kolejnych zastrzeżeń podniesionych w drugim zarzucie apelacji i jego motywacji, wskazać trzeba, iż wnikliwa analiza treści pisemnych motywów wyroku prowadzi do wniosku, iż Sąd pierwszej instancji nie uznał za wiarygodnych wypowiedzi W. A. (1)dotyczących prania brudnych pieniędzy, ale tylko w odniesieniu do jego udziału w tym przestępstwie. Sąd pisze wyraźnie o zaprzeczeniu przez tego oskarżonego swojemu sprawstwu. Ale, gdyby nawet przyjąć, iż Sąd pierwszej instancji popadł we wskazywaną sprzeczność w ocenie wyjaśnień W. A. (1), to przecież nie powoduje ona sytuacji, iż traci charakter obciążający P. J. (1) jego wypowiedź dotycząca roli P. J. (1) w praniu brudnych pieniędzy i upadają ustalenia faktyczne dotyczące tegoż, przyjęte tak w części rozstrzygającej, jak i motywacyjnej wyroku. Podkreślić należy, iż w tym zakresie należy dać wiarę W. A. (1), bo wskazują na to inne dowody, także wyjaśnienia samego P. J. (1), który nie zarzecza temu, że wypłacał środki w gotówce i przekazywał je O. K. (1). Zatem, gdyby przyjąć, iż taka sprzeczność w ocenie dowodów rzeczywiście jest, to nie ma ona wpływu na treść wyroku, gdyż Sąd odwoławczy ma uprawnienia i jest w stanie ocenić wszystkie dowody w tej sprawie, zatem ten zarzut obrońcy nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Apelacyjny nie dopatruje się naruszenia prawa do obrony i swobody wypowiedzi w trakcie przesłuchaniaW. A. (1), podczas którego W. A. (1) miał wypowiedzieć stwierdzenia obciążające P. J. (1). Teza o wymuszeniu wyjaśnień jest całkowicie nieuprawniona. Przywołane przez obrońcę okoliczności dotyczące nieznajomości P. J. (1), braku kontaktów obiektywizm W. A. (1) potwierdzają. Natomiast nic nie wskazuje na to, aby przesłuchujący użyli niedozwolonych metod przesłuchania, o jakich stanowi art. 171§5 kpk, do zmiany linii obrony W. A. (1) i aby wystąpiła sytuacja z §7 art. 171 kpk skutkująca tym, iż omawiana wypowiedź nie może stanowić dowodu.

Jeżeli chodzi o argumentację przywołaną przez skarżącego dla uzasadnienia III zarzutu, dotyczącą sposobu oceny wyjaśnień oskarżonego O. K. (1) odnoszących się do współpracy z innymi osobami przy zakładaniu i funkcjonowaniu (...), (...)i tworzenia spółki (...), to nie ulega wątpliwości, iż P. J. (1) znał sytuację osobistą i majątkową O. K. (1) i wiedział o przedsięwzięciach związanych z rozpowszechnianiem nadań programów telewizyjnych. Nie ulega też wątpliwości, iż O. K. (1) miał niepowodzenia w prowadzeniu działalności gospodarczej i inne trudne sytuacje życiowe, które stwarzały mu sporo ograniczeń życiowych. Ale też przecież jego przedsięwzięcia związane z przestępczą działalnością zarobkową i sposobem uzyskiwania dochodów i ich ukrywaniem, wynikały właśnie z tych ograniczeń. Nie jest tak, iż O. K. (1) ukrywał przed swoimi wieloletnimi znajomymi nielegalne działania, czemu przeczą chociażby relacje z J. J. (1). Natomiast operacje finansowe dotyczące środków uzyskanych z nielegalnej działalności są „tak czytelne”, w świetle art. 299 kk, iż osoby, które w tym uczestniczyły, nie znając nawet szczegółów z życia osobistego O. K. (1) przewidywały i godziły się na udział w tym przestępczym przedsięwzięciu. I wątpliwe „permanentne” oświadczenia O. K. (1) wobec znajomych o legalności poczynań, a którzy rzekomo mieliby tkwić w nieświadomości nielegalności działań podejmowanych przez O. K. (1) tej oceny zmienić nie mogą. Odrębną kwestią pozostaje to czy zebrany w sprawie materiał dowodowy stanowiłby wystarczającą podstawę do objęcia przez prokuratora zarzutem prania brudnych pieniędzy jeszcze innych osób (D. J., T. Z.). Zaniechanie takiemu postąpieniu przez oskarżyciela i przyjęcie przez niego, iż D. J., T. Z. nie mieli świadomości udziału w omawianym czynie nie oznacza tego, iż co do J. J. (1) i P. J. (1) należy poczynić identyczne ustalenia faktyczne, bo przecież dowody przedstawione przez prokuratora dotyczące J. J. (1) i P. J. (1) przemawiają za ich sprawstwem, natomiast w stosunku do D. J., T. Z. prokurator przyjął inną hipotezę, co do ich świadomości i dowodów sprawstwa oraz winy przeciwko nim nie gromadził. Wbrew stanowisku skarżącego zebrane dowody ocenione w sposób zgodny z regułami art. 7 kpk prowadzą do wniosku, iż oskarżeni J. J. (1) i P. J. (1) mieli orientację w tym, jakiego typu działalność O. K. (1) wspierają i nawet ewentualne jego zapewnienia o jej legalności, przy ich doświadczeniu życiowym, nie prowadzi do wniosków proponowanych przez autora apelacji, iż nie mieli podstaw do podejrzeń, że prowadzona przez O. K. (1) działalność jest nielegalna.

Nie sposób zgodzić się z obrońcą, iż Sąd pierwszej instancji błędnie ocenił wyjaśnienia O. K. (1) dotyczące roli J. J. (1) w obu przestępstwach. Niewątpliwie rola J. J. (1) nie była bierna, a czynna, skoro miał udział w dotarciu do M. S. (1), czy ukierunkował O. K. (1), podpowiedział mu rozwiązanie problemu transferu środków we współzawodnictwie z P. J., dlatego też depozycje O. K. (1) o biernej roli J. J. (1) i wyjaśnienia J. J. (1) o braku zaangażowania w działalność przestępczą O. K. (1) i innych należało uznać za niewiarygodne. Podnoszonej przez obrońcę ogólności i lakoniczności porad J. J. (1) udzielanych O. K. (1) i ich nieprzydatności przeczy treść korespondencji mailowej trafiającej do J. J. (1), w tym i treść umowy dotyczącej współpracy pomiędzy (...) a (...) oraz konkretność pomocy polegającej na wskazaniu osób, które uczestniczyły w przestępstwie organizowanym przez O. K. (1) i sposobu rozwiązania problemu udaremnienia, utrudnienia ustalenia pochodzenia środków uzyskanych z przestępstwa. Inna interpretacja przywołanych w apelacji fragmentów wyjaśnień O. K. (1) przedstawiona przez skarżącego, to nieprzekonująca polemika pozostająca w sprzeczności z zasadami doświadczenia życiowego, a zmierzająca do uniknięcia przez J. J. (1) czy P. J. (1) odpowiedzialności karnej.

Sąd Apelacyjny nie podziela krytycznych uwag skarżącego dotyczących oceny wyjaśnień P. J. (1). Jego wypowiedzi można interpretować, tak jak to przedstawił Sąd pierwszej instancji, a i podobne sytuacje procesowe w wielu sprawach występują. A mianowicie oskarżeni „formalnie” nie przyznają się do winy, do popełnia zarzuconych czynów, jednakże składają wyjaśnienia, w których przedstawiają fakty potwierdzające ich sprawstwo. Tak chociażby jest co do wypłaty środków z rachunku i przekazywania ich O. K. (1). Zatem trudno za miarodajne (wiarygodne) uznać oświadczenia P. J. (1) dotyczące winy, natomiast co do podejmowanych czynność sprawczych, z wyparciem się ich naganności w sensie karnoprawnym, już tak, bo przecież P. J. (1) nie zaprzecza posiadaniu rachunku i operacjom podejmowanym na nim, wypłacie środków z niego i przekazywaniu ich O. K. (1).

W związku z powyższym przedstawione przez obrońcę w uzasadnieniu na str. 21-25 apelacji uwagi podsumowujące dotyczące oceny dowodów i ustaleń w zakresie świadomości oskarżonych, oceny prawnej ich czynów to własna interpretacja tych kwestii poczyniona przez skarżącego, oderwana od realiów sprawy, wymowy dowodów i istoty czynu z art. 299 kk. Na potwierdzenie zasadności stanowiska Sądu pierwszej instancji dotyczącego wykładni art. 299 kk można odwoływać się szeroko do judykatury i piśmiennictwa. W uzupełnieniu powyższych uwag oraz argumentacji Sądu pierwszej instancji dla wykazania nietrafności poglądów zaprezentowanych przez autora apelacji dotyczących w szczególności niemożliwości przypisania sprawstwa w przypadku transparentności i legalności usług transferu środków można powołać ponownie pogląd wskazany przez Sąd Okręgowy, a wyrażony przez SA w Katowicach w wyroku z 21 lipca 2016 roku (II AKa 216/16 Legalis).

Natomiast jeśli chodzi o sposoby popełnienia czynu, bezpośredniość czy też pośredniość pochodzenia środków oraz zakres penalizacji, to warto odwołać się m.in. do prejudykatów określających ramy odpowiedzialności karnej za pranie brudnych pieniędzy, które są bardzo szerokie. Jak stwierdza SA w Białymstoku w wyroku z 2018.11.21 (II AKa 179/2018 LEX nr 2669476) w dyspozycji art. 299 § 1 k.k. nie chodzi o to, że przedmiotem wskazanych w nim zachowań muszą być wyłącznie m.in. środki płatnicze pochodzące z korzyści związanych z popełnieniem czynu zabronionego. Znamiona tego występku realizowane być mogą także w inny sposób, który ukierunkowany jest na osiągnięcie celów ujętych w hipotezie art. 299 § 1 k.k. SA w Warszawie w wyroku z 2019.07.10 (II AKa 22/2019 LEX nr 2766131) wskazuje m.in., że pranie brudnych pieniędzy jest przestępstwem formalnym z narażenia, nie ma więc koniczności wykazania, że oskarżony zamierza zabrać pieniądze z konta, ale wystarczy, że udostępni konto do przyjęcia skradzionych pieniędzy. Cel osiągnięcia korzyści majątkowej dla sprawcy tego przestępstwa nie jest koniecznym znamieniem art. 299 § 1 i § 5 k.k. SA w Katowicach w wyroku z 2016.04.22 (II AKa 492/15 LEX nr 2044309) zaznacza, iż już samo przyjęcie na rachunek bankowy środków finansowych pochodzących z przestępczej działalności wyczerpuje znamiona występku z art. 299 § 1 k.k.. Natomiast SA w Lublinie w wyroku 2015.12.02 II AKa 226/15 LEX nr 2019910 podaje m.in., iż: „1. Znamieniem czynu z art. 299 § 1 k.k. (a w konsekwencji i typu kwalifikowanego z § 5 art. 299 k.k.) jest podjęcie przez sprawcę takich zachowań, które "mogą udaremnić lub znacznie utrudnić stwierdzenie przestępczego pochodzenia (...)" m.in. środków płatniczych. Tak określona hipoteza wskazanego przepisu odwołuje się nie tyle do "efektu" podjętych przez sprawcę zachowań, co wyłącznie do potencjalnego "zagrożenia" (przemawia za tym zapis: "może") w zakresie "znacznego utrudnienia lub udaremnienia stwierdzenia przestępczego pochodzenia" m.in. środków płatniczych. 2. W konstrukcji przepisu art. 299 § 1 k.k. możliwym jest, że sprawca podejmuje opisane w hipotezie przepisu art. 299 § 1 k.k. zachowania, które okazały się - z przestępczego punktu widzenia - "nieskuteczne" - albowiem "ostatecznie" nie udaremniły ani znacznie nie utrudniły stwierdzenia przestępczego pochodzenia m.in. środków płatniczych, ale tworzyły - w określonym stanie faktycznym - na danym etapie przestępczego działania - stan, który "mógł udaremnić lub znacznie utrudnić stwierdzenie przestępczego pochodzenia" m.in. środków płatniczych. 3. Regułą jest, iż zachowania określone w art. 299 § 1 k.k., skutkujące (finalnie) jedynie "utrudnieniem" stwierdzenia przestępczego pochodzenia m.in. środków płatniczych, nie tworzą - na wcześniejszym etapie - stanu zagrożenia "znacznego utrudnienia lub udaremnienia" stwierdzenia przestępczego pochodzenia m.in. środków płatniczych, chociaż w aspekcie logicznym wykluczyć tego nie można.” Sąd Najwyższy w postanow. z 2015.08.26 V KK 20/15 OSP 2016/7/69, odnosząc się do zakresu przedmiotowego czynu i przepadku orzekanego na podstawie art. 299 § 7 k.k., stwierdza w szczególności, iż: 1. W wypadku skazania za przestępstwo z art. 299 § 1 i 2 k.k., przepis ten w § 7 jednoznacznie i bez żadnych wątpliwości obliguje sąd do orzeczenia przepadku korzyści pochodzących z tego przestępstwa lub ich równowartości. Nie ma [...] podstaw do wywodzenia, że regulacja ustawowa zawarta w przepisach art. 45 § 1-3 k.k. wyklucza zastosowanie przepisu art. 299 § 7 k.k. - wiążącego obowiązek orzeczenia przepadku równowartości korzyści osiągniętej z przestępstwa - z popełnieniem czynu o znamionach określonych w przepisie art. 299 § 1 i 2 k.k. 2. [...] w procesie dotyczącym zarzutu z art. 299 § 1 k.k. przedmiotem postępowania może być szersza działalność sprawcy przestępstwa bazowego, który dąży do udaremnienia lub znacznego utrudnienia stwierdzenia przestępnego pochodzenia korzyści mających postać dóbr wymienionych w tym przepisie, wygenerowanych pośrednio lub bezpośrednio z popełnienia czynu zabronionego. Obszar przestępczej działalności polegającej na "praniu brudnych pieniędzy" może być przecież szerszy niż ustalony w procesie dotyczącym przestępstwa bazowego. 3. Jeżeli się udowodni, że rozmiary tej korzyści były większe niż korzyść ustalona w toku postępowania o czyn jednostkowy, a jej przyrost - przynajmniej w jakiejś części - został uzyskany przy wykorzystaniu środków pochodzących z popełnienia czynu zabronionego, to istnienie przesłanki do niezależnego stosowania dyrektywy zawartej w przepisie art. 299 § 7 k.k. - nie może budzić wątpliwości. 4. Nie ma [...] normatywnych podstaw do wyeliminowania możliwości odrębnego orzekania na podstawie art. 299 § 7 k.k. przepadku przedmiotów, korzyści lub ich równowartości wobec sprawców tzw. przestępstwa bazowego. 5. Relacja między skazaniem za tzw. przestępstwo bazowe oraz za przestępstwo z art. 299 § 1 k.k. nie korzysta z instytucji powagi rzeczy osądzonej ani nawet nie prowadzi do związania sądu orzekającego w tym drugim zakresie ustaleniami faktycznymi poczynionymi w każdym z tych postępowań, a dotyczącymi - tak jak w tym wypadku - ram czasowych przypisanego działania lub równowartości przedmiotu przestępstwa oraz wartości osiągniętej korzyści majątkowej. Różny jest bowiem przedmiot tych przestępstw i odmienny może być materiał dowodowy pozwalający na wyznaczenie granic temporalnych oraz rozmiarów udokumentowanej działalności i osiągniętych korzyści.

W świetle powyższych poglądów wyrażanych w judykaturze, które Sąd Apelacyjny podziela, wyczerpanie przez oskarżonych znamion przypisanego im czynu z art. 299§1 i 5 kk nie budzi wątpliwości. Zatem i uwagi skarżącego zawarte uzasadnieniu IV i V zarzutu, dotyczące spółki Panamskiej, przy tak szerokiej penalizacji prania brudnych pieniędzy są niezasadne. Natomiast kwestia czy i czym wcześniej, przed współpracą z (...), zajmowała się firma (...) i do czego używany był jej rachunek, jak również z jakich powodów nie doszło do rozpoczęcia działalności spółki Panamskiej, w świetle powyższych spostrzeżeń, nie ma istotnego znaczenia dla zaistnienia przestępstwa z art. 299 kk.

Odnośnie uwag zawartych w uzasadnieniu pkt VI i następnych, to aktualne są rozważania Sądu Apelacyjnego dotyczące stałego źródła dochodu poczynione przy omawianiu apelacji obrońcy oskarżonego W. B. (1). Skoro J. J. (1) na zasadach współsprawstwa obejmował zamiarem uzyskiwanie stałego źródło dochodu, niezależnie od korzyści majątkowej uzyskiwanej przez siebie, to i za to powinien ponieść odpowiedzialność karną. Nie ma wątpliwości co do tego, iż z rozpowszechniania nadawania programów taką korzyść i stałe źródło dochodu sprawcy osiągali, a środki z tego tytułu były podejmowane przez P. J. (1) i przekazywane O. K. (1). Przypomnieć należy, iż, zgodnie z treścią art. 115§ 4 kk, korzyścią majątkową jest korzyść zarówno dla siebie, jak i dla kogo innego. Jak zauważył to SA w Krakowie w wyroku z dnia 13-06-2019 (II AKa 397/18 Legalis) nie ma znaczenia czy i jaką korzyść bądź zysk odniósł oskarżony osobiście, a jaką przejęły inne podmioty, gdyż, stosownie do brzmienia art. 115 § 4 kk, korzyść majątkowa z przestępstwa może być przeznaczona dla kogokolwiek. Nie ma też znaczenia w świetle powyższych stwierdzeń to czy J. J. (1) poczynił nakłady na działalność portalu, czy miał dostęp do konta bankowego, kart bankomatowych (...) Uzyskiwanie stałego źródła dochodu w odpowiedzialności karnej J. J. stanowi tak zwane znamię kwalifikujące lub modyfikujące, które niewątpliwie obejmował zamiarem on i pozostali sprawcy. Jak przyjmuje się w piśmiennictwie i judykaturze współsprawstwo stanowi podstawę poszerzenia zakresu odpowiedzialności w każdym przypadku wspólnego wykonania czynu zabronionego przez dwie osoby działające w porozumieniu lub ich większą liczbę. Szczególnego znaczenia nabiera ono w odniesieniu do przestępstw przewidujących odmiany kwalifikowane ze względu np. na wartość przedmiotu czynności wykonawczej, uczynienie z przestępstwa stałego źródła dochodu. W tych wypadkach każdy ze współdziałających odpowiada za typ kwalifikowany, niezależnie od tego, w jakim zakresie samodzielnie zrealizował znamiona tego typu. Należy podkreślić, za poglądami judykatury, że "sprawca przystępujący w trakcie realizacji przestępstwa, bez udziału którego nie zaistniałaby jego forma kwalifikowana, musi zostać uznany za współsprawcę w popełnieniu przestępstwa typu kwalifikowanego", pod warunkiem że jego aktywność stanowi konsekwencję zawartego wcześniej między współdziałającymi porozumienia (zob. pod. Piotr Kardas, w: Komentarz do art. 18 Kodeksu karnego Stan prawny: 2016.08.01 Lex Omega i wyrok SA w Gdańsku z dnia 21 października 1999 r., II AKa 253/99, Prok. i Pr.-wkł. 2000, nr 10, poz. 25). Zauważyć trzeba, iż Sąd Okręgowy nie przypisał J. J. (1) działania w warunkach art. 65§1 kk, a kwalifikowane z art. 116 ust. 3 ustawy o prawie autorskim poprzez uczynienie sobie z rozpowszechniania stałego źródła dochodu. W związku z powyższym zastrzeżenia skarżącego co do nieudowodnienia temu oskarżonemu uzyskania stałego dochodu czy korzyści nie można uznać za skuteczne. Również utyskiwań dotyczących skrótów myślowych czy braku rozważań Sądu Okręgowego w tym zakresie w uzasadnieniu nie można podzielić, gdyż zebrany materiał dowodowy i okoliczności sprawy nie wymagają szerszych dywagacji.

Jeżeli chodzi o nieprzyznanie się do kierowania serwisem przez J. J. (1), to podkreślić należy, że Sąd pierwszej instancji tego znamienia J. J. (1) nie przypisał. Uczynił to wobec O. K. (1) i W. A. (1). Obrońca stara się wykazać, iż oskarżony w ramach czynu z art. 116 ustawy o prawie autorskim działał nieumyślnie, a jego zachowania polegały jedynie na ogólnych poradach przekazywanych w rozmowach O. K. (1). Ale przecież to J. J. (1) naprowadził O. K. (1) na M. S. (1), to do niego trafiały maile z istotnymi informacjami dotyczącymi funkcjonowania serwisu. Zatem w organizacji serwisu uczestniczył aktywnie i miał świadomość tego jak działa i kto go organizuje. On też był przewidywany do uzyskiwania dochodów z działalności, co wynika z zapisków, które sam czynił na potrzeby O. K. (1). Przy takich ustaleniach przypisanie mu działania z zamiarem ewentualnym należy ocenić jako oczywiste, a wręcz jako bardzo ostrożne. Dlatego też hipotezę obrońcy o tym, iż Sąd Okręgowy przyjął z góry i założył, żeby przypisać J. J. (1) zamiar ewentualny, podczas gdy zebrane dowody na to nie wskazują, należy uznać za bezpodstawną.

W związku z powyższym, skoro wszystkie zarzuty apelacji obrońcy oskarżonych J. J. (1) i P. J. (1) są niezasadne, to i sformułowane na ich podstawie wnioski nie zasługują na uwzględnienie.

Wniosek

Obrońca oskarżonych J. J. (1) i P. J. (1) wniósł:

- co do czynu II:

• w pierwszej kolejności, biorąc pod uwagę treść zarzutu nr III-V. o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego P. J. (1) i J. J. (1) od czynu zarzucanego im na podstawie art. 299 § 1 i 5 w zw. z art. 12 k.k.;

biorąc pod uwagę szereg uchybień proceduralnych dotyczących uzasadnienia wyroku, uniemożliwiających merytoryczne odniesienie się do rozstrzygnięcia, ewentualnie o uchylenie wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 24 października 2019 r., sygn. akt: III K 101/18 i skierowanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji w zakresie zarzuconego oskarżonym P. J. (1) i J. J. (1) czynu z art. 299 § 1 i 5 w zw. z art. 12 k.k.

- co do czynu 1:

• w pierwszej kolejności, biorąc pod uwagę treść zarzutu nr VII i VIII, o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez: zmianę kwalifikacji prawnej czynu i przyjęcie, że oskarżony swoim zachowaniem wypełnił znamiona czynu zabronionego z art. 116 ust. 1 I 4 ustawy z dnia 04 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustalenie, że oskarżony J. J. (4) dopuścił się tego przestępstwa działając nieumyślnie i wyeliminowanie z opisu czynu, iż oskarżony J. J. (1) działał w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, a w konsekwencji wymierzenie oskarżonemu za to przestępstwo kary grzywny w liczbie 150 (słownie: sto pięćdziesiąt) stawek dziennych po 30 (słownie: trzydzieści) złotych każda stawka;

• ewentualnie o uchylenie wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 24 października 2019 r., sygn. akt: III K 101/18 skierowanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji w zakresie zarzuconego oskarżonemu J. J. (1) czynu z art. 116 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 04 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

Nadto, wniósł o obciążenie Skarbu Państwa kosztami procesu, powstałymi w toku sprawy.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec bezpodstawności zarzutów żądania dotyczące modyfikacji zaskarżonego wyroku nie mogły zostać uwzględnione.

3.4.

Obrońca oskarżonego O. K. (1) działając:

1. na podstawie art. 444 kpk i art. 447 §1 i 2 kpk zaskarżył wyrok odnośnie czynu ujętego w pkt II dyspozytywnej części skarżonego wyroku w zakresie sprawstwa i winy na korzyść oskarżonego,

2. na zasadzie art. 427 § 1 i 2 kpk i art. 438 pkt 1 kpk zarzucił obrazę przepisów prawa materialnego tj. art. 299 § 1 i 5 kk poprzez przyjęcie, iż oskarżony działaniem swoim wyczerpał znamiona tegoż przepisu podczas gdy analiza materiału dowodowego w żaden sposób nie pozwala na przyjęcie, iż działaniem swoim wypełnił on znamiona strony przedmiotowej zarzucanego mu czynu,

3. na podstawie art. 438 pkt 2 kpk wyrokowi zarzucił obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie a. art. 4 kpk, art. 5 § 2 kpk, art. 7 kpk oraz art. 410 kpk poprzez dowolną, a nie swobodną ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego, a wyrażającą się w:

- przekroczeniu zasady swobodnej oceny dowodów, w tym poprzez dokonanie oceny materiału dowodowego zgromadzonego w przedmiotowej sprawie z naruszeniem zasady obiektywizmu, prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, w tym szczególnie poprzez:

⚫ uwzględnienie wyłącznie okoliczności świadczących na niekorzyść oskarżonego poprzez całkowitą dyskwalifikację wyjaśnień oskarżonego, a także pozostałych współoskarżonych uznanych za sprawców i winnych czynu opisanego w pkt II wyroku, gdy są one obszerne, spójne i konsekwentne, wzajemnie ze sobą korelują jak również znajdują potwierdzenie w zebranym materiale dowodowym, szczególnie w postaci dokumentów dotyczących transparentnego przepływu pieniędzy,

⚫ bezkrytyczne przyjęcie, że oskarżony dopuścił się zarzucanego mu w pkt II czynu, podczas gdy z wyjaśnień oskarżonego O. K. (1) wynika, iż były one zgodne z aktualnym stanem prawnym obowiązującym w kraju, ustalenie faktów, które nie wynikają z pozyskanych dowodów, tj. błędne ustalenie na podstawie wyjaśnień współoskarżonych, zeznań świadków oraz wiarygodnych dokumentów, że wszyscy oskarżeni, a w szczególności O. K. (1) korzystali z usług spółek (...) Sp. z. o. o., (...)oraz (...) S.A. z siedzibą w Panamie celem utrudnienia ustalenia przestępczego pochodzenia środków finansowych,

• uchybienie zasadom logicznego rozumowania i zasadom doświadczenia życiowego przy ocenie dowodów zgromadzanych w sprawie poprzez nadanie umowie zawartej pomiędzy (...) Sp. z. o. o., a (...) LTD z siedzibą w L. całkowicie niewłaściwego znaczenia oraz poprzez błędne odczytanie tytułów dokonywanych płatności pomiędzy tymi podmiotami,

• pominięcie dowodów świadczących o tym, że spółki (...) Sp. z. o. o., a (...) LTD zostały założone w konkretnym celu, na co wskazywał O. K. (1),

• pominięcie dowodów świadczących o tym, że spółka (...) S.A. z siedzibą w Panamie nie odnotowała żadnej aktywności, pozostała jedynie w zamyśle,

• niedostrzeżenie faktu, iż wypłacanie środków finansowych w gotówce przez P. J. (1) pozostaje w oczywistej sprzeczności z realizacją zamiaru popełnienia przestępstwa z art. 299 § 1 1 5 kk - „prania brudnych pieniędzy",

b. poprzez nieuwzględnienie wszelkich okoliczności na korzyść oskarżonego jak również rozstrzygnięcie wszelkich niedających się usunąć wątpliwości na niekorzyść oskarżonego co miało wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia a w konsekwencji błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, polegający na przyjęciu, że oskarżony dopuścił się zarzucanego mu czynu opisanego w pkt II wyroku podczas gdy w świetle zgromadzonego i prawidłowo ocenionego materiału dowodowego co najmniej równie prawdopodobne jest to, że dopuścił się tego czynu;

c. błędne przyjęcie, iż to O. K. (1) i W. A. (1) kierowali rozpowszechnianiem bez uprawnień w okresie od 30 maja 2013 roku do 3 marca 2015 roku, za pośrednictwem sieci Internet nagrań programów telewizyjnych i radiowych, udostępnianych za pośrednictwem serwisu internetowego o adresie escreen.ty, podczas gdy z materiału dowodowego, a w szczególności z wyjaśnień współoskarżonych oraz dowodów w postaci zeznań świadków wynika, iż był to klasyczny podział ról w wykonaniu przedsięwzięcia, którego się podjęli, a nadto błędnym przyjęciu, iż działali oni w celu osiągnięcia korzyści majątkowych, gdyż z materiału dowodowego wynika, iż było to przedsięwzięcie natury gospodarczej, a więc nastawione na zysk, co jest normalnym działaniem przy podjęciu jakiejkolwiek działalności gospodarczej;

4. na podstawie art. 438 pkt 4 kpk zarzucił orzeczeniu opisanemu w pkt I rażącą niewspółmierność kary orzeczonej wobec O. K. (1) odnośnie zarzutu pierwszego zaskarżonego wyroku.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Wszystkie zarzuty i wnioski apelacji obrońcy O. K. (1) nie zasługują na uwzględnienie.

Nie jest tak, iż przy ocenie materiału dowodowego Sąd pierwszej instancji obraził przepisy prawa procesowego wskazane w postawionych zarzutach.

Sąd Okręgowy ocenił dowody zebrane w sprawie zgodnie z regułami art. 4, 5§2, 7 oraz art. 410 kpk, zaś krytyczne uwagi apelującego stanowią jedynie nieprzekonującą polemikę ze stwierdzeniami organu orzekającego w pierwszej instancji.

Nie jest tak, iż Sąd Okręgowy przy weryfikacji dowodów uwzględnił jedynie okoliczności świadczące na niekorzyść oskarżonych. Brał je wszystkie pod uwagę o czym świadczą uwagi zamieszczone w pisemnych motywach wyroku przy omawianiu wypowiedzi poszczególnych oskarżonych. Rzeczywiście wyjaśnienia oskarżonych dotyczące czynu przypisanego im w punkcie II są obszerne. Jeżeli zaś chodzi o ich spójność i konsekwencję, to ukierunkowane są przede wszystkim na uniknięcie odpowiedzialności karnej, zatem wykazywać musiały, dla osiągniecia tego celu, cechy spójności i konsekwencji. Wypowiedzi oskarżonych znajdują też potwierdzenie w dokumentach dotyczących przepływu pieniędzy. Ale nie przesądza to o tym, iż oskarżeniu swoimi zachowaniami nie wyczerpali znamion art. 299§1 i 5 kk.

Podnoszona przez skarżącego legalność funkcjonowania podmiotów do których trafiały pieniądze pochodzące z nielegalnego rozpowszechniania programów i formalna zgodność z prawem przepływów tych pieniędzy pomiędzy rachunkami spółek z usług których korzystał oskarżony, jak również brak zastrzeżeń co do treści umowy z dnia 17.03.2014r. nie oznacza, iż nie ma podstaw do przypisania mu i pozostałym czynu z art. 299§1 i 5 kk.

Trafnie powołał się Sąd Okręgowy w uzasadnieniu wyroku przy ocenie prawnej tego czynu, na wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 21 lipca 2016 r. (II AKa 216/16 Prok.i Pr.-wkł. 2017/7-8/38), który stwierdził, że bez znaczenia pozostaje fakt, iż oskarżony prowadził legalną działalność gospodarczą, skoro w jej ramach dokonywał również transakcji o charakterze nielegalnym. Na gruncie niniejszej sprawy przelewy, na podstawie których dokonywano przepływu środków za nielegalną działalność pomiędzy podmiotami, chociaż były legalne, to miały na celu ukrycie przestępczego ich pochodzenia, a więc nadanie pozorów ich legalności, co następowało właśnie za pomocą transferów pomiędzy dwoma podmiotami, z którymi współpracował O. K. (1), z zmierzeniem transferu przyszłych środków jeszcze do trzeciego podmiotu zagranicznego. Czynności przekazywania środków pomiędzy rachunkami (...) i (...) nie były sprzeczne z prawem. Jednakże „causa” tych transakcji była skażona nielegalnością i o tym przecież wszyscy oskarżeni, którym przypisano pranie brudnych pieniędzy, wiedzieli. Powyższe uwagi wskazują też i na to, iż legalne funkcjonowanie podmiotów nie wyklucza tego, iż w swej działalności mogą być wykorzystane także do sprzecznych z prawem pojedynczych czy wielorazowych transakcji prania brudnych pieniędzy. Nie muszą być to takie jednostki, które zostają zorganizowane tylko dla celów przestępczych i taką działalnością jedynie się zajmować. Nawiązując do sytuacji (...) i (...)zauważyć należy, iż w okresie transakcyjnym operacje na ich kontach dotyczyły tylko środków z nielegalnej działalności oskarżonych, aczkolwiek wcześniej czy później strony mogły i transferować środki do których nie ma zastrzeżeń prawnych, ale nie oznacza to też, iż prowadzenie przez jakiś okres działalności w sposób prawidłowy eliminuje możliwości ustalenia, iż te podmioty były wykorzystane na stałe lub doraźnie do „prania brudnych pieniędzy”. Przy interpretacji zachowania przestępnego O. K. (1) w ramach czynu przypisanego mu w punkcie II wyroku nie można tracić z pola widzenia szerokiego zakresu penalizacji, jaki ukształtowany został przez art. 299 kk, o którym Sąd Apelacyjny rozważał przy omawianiu apelacji obrońcy oskarżonych P. J. (1) i J. J. (1). W tamtym miejscu Sad odwoławczy analizował również legalność czynności podejmowanych w ramach funkcjonowania omawianych podmiotów i uwagi tam zawarte są również aktualne w odniesieniu do O. K. (1).

Kryminalizacja art. 299 kk obejmuje, jak wynika to z brzmienia §1 tej jednostki redakcyjnej, także czynności, które mogą udaremnić lub znacznie utrudnić stwierdzenie ich przestępnego pochodzenia lub miejsca umieszczenia, ich wykrycie, zajęcie albo orzeczenie przepadku. Zatem podejmowane przez oskarżonych czynności zmierzające do założenia podmiotu gospodarczego w Panamie również należało objąć opisem czynu, gdyż miały powstać celem utrudnienia ustalenia o pochodzenia środków z działalności przestępczej oskarżonych, jak również i dla zmniejszenia obciążeń podatkowych. Nie jest istotne dla wyczerpania przez oskarżonych znamion czynu z np. 299§1 i 5 kk to czy owa spółka panamska rozpoczęła działalność finansową, nie tylko ze względów opisanych w zdaniu poprzedzającym, ale także dlatego, że wcześniejsze czynności związane z transakcjami za pośrednictwem dwóch podmiotów wskazują na to, iż doszło do „prania brudnych pieniędzy”.

Wypłacanie środków finansowych w gotówce przez P. J. (1) nie pozostaje w oczywistej sprzeczności z realizacją zamiaru prania brudnych pieniędzy, ale go przecież potwierdza, gdyż w ten sposób okrężną drogą, pieniądze transferowane jeszcze przez rachunki dwóch podmiotów w celu udaremnienia bądź utrudnienia stwierdzenie ich przestępnego pochodzenia, trafiają do osób, które uzyskały te dochody z nielegalnej działalności. Czyniąc w ten sposób O. K. (1) unikał także zajęć egzekucyjnych, a więc osiągał kolejny cel, który jest nie do pogodzenia z zasadami prawidłowego obrotu gospodarczego.

Jeśli chodzi o podstawy dowodowe do ustaleń faktycznych odnoszących się do drugiego czynu O. K. (1), to są nimi przede wszystkim wyjaśnienia tego oskarżonego, który wprost na rozprawie oraz w postępowaniu przygotowawczym np. k. 1007-8, 8325-6 mówi, iż to on zajmował się finansami w tym przedsięwzięciu, organizował też spółkę (...) i inspirował współpracę z (...) (...). Dlatego też wątpliwości zgłaszane przez skarżącego tak co do kwestii dowodowego wykazania sprawstwa czynu II, jak i wiodącej roli oskarżonego, jako organizatora przestępczych przedsięwzięć, należy uznać za nieuprawnione. Ja podkreśla się w piśmiennictwie (zob. np. Włodzimierz Wróbel, w: Komentarz do art.299 Kodeksu karnego Stan prawny: 2016.02.13) "inne działanie", o którym mowa w art. 299 § 1, może polegać na fałszowaniu dokumentów finansowych, sporządzaniu fikcyjnych umów, zmianie postaci wartości dewizowych (przetopienie sztabek złota), przerobieniu papierów wartościowych (antydatowaniu), udzieleniu pełnomocnictwa, tworzeniu fikcyjnych osób prawnych. Może ono polegać także na przechowywaniu określonych wartości (np. ukrywaniu) z zamiarem ich późniejszego, bezpiecznego wprowadzenia do obrotu. "Innym działaniem" w rozumieniu art. 299 § 1 może być także podjęcie pieniędzy z rachunku bankowego czy też przekazanie ich innej osobie. Tak więc nie sposób twierdzić, iż zachowania O. K. (1) i innych, którym przypisano „pranie brudnych pieniędzy” nie mieszczą się w katalogu znamion art. 299 kk.

Jeżeli chodzi o kwestię pośredniości czy bezpośredniości pochodzenia korzyści związanych z popełnianiem przestępstw, to Sąd Apelacyjny tę kwestę analizował przy omawianiu apelacji obrońcy oskarżonych P. J. (1) oraz J. J. (1) i uwagi tam zawarte są aktualne także w stosunku do O. K. (1). Obrońca O. K. (1), dla wykazania, iż oskarżeni nie mogą odpowiadać za drugie przestępstwo przywołuje przykład oszusta, który pieniądze uzyskane z wyłudzenia wpłaca na rachunek dla wykazania, iż zachowania oskarżonych nie wyczerpywały znamion art. 299 kk, gdyż np. pranie brudnych pieniędzy nie może obejmować wyłudzonych środków. Jednakże Sąd Apelacyjny zajmuje odmienne stanowisko potwierdzone m.in. przywołanymi prejudykatami, a także uchwałą Sądu Najwyższego 7 sędziów – wpisaną do księgi zasad prawnych z dnia 18 grudnia 2013 r. (I KZP 19/13 OSNKW 2014/1/1), którą sądy są związane, iż: „1. Przedmiotem czynności wykonawczej przestępstwa określonego w art. 299 § 1 k.k. są wymienione w tym przepisie "środki płatnicze, instrumenty finansowe, papiery wartościowe, wartości dewizowe, prawa majątkowe lub inne mienie ruchome lub nieruchomości" pochodzące bezpośrednio lub pośrednio z popełnienia czynu zabronionego. 2. Sprawcą przestępstwa określonego w art. 299 § 1 k.k. może być również sprawca czynu zabronionego, z którego popełnieniem związana jest korzyść stanowiąca przedmiot czynności wykonawczej.” Ponadto w niniejszej sprawie środki były transferowane przez dwa podmioty i ostatecznie miały trafić na rachunek w Panamie. Gdyby oskarżony O. K. (1) rzeczywiście nie chciał utrudniać ustalenia pochodzenia tych środków, to przecież wypłacałby je już z rachunku (...), a nie transferował na rachunek kolejnego podmiotu i w przyszłości miał to robić dalej na podmiot zagraniczny i jego zagraniczny rachunek, który był zakładany.

Tak więc Sąd Okręgowy miał podstawy do przypisania oskarżonemu O. K. (1) czynu z art. 299§1 i 5 kk.

Nie zasługuje na uwzględnienie także zarzut rażącej niewspółmierności kary wymierzonej O. K. (1) za czyn I. Wszystkie okoliczności łagodzące Sąd pierwszej instancji uwzględnił w sposób właściwy. Wymierzona kara bierze pod uwagę przyznanie oskarżonego do winy, złożenie obszernych wyjaśnień, a także inne istotne okoliczności, o których Sąd Okręgowy pisze w uzasadnieniu. Uwzględnia także prawidłowo wiodącą rolę oskarżonego przy popełnianiu obu przestępstw, wynikającą wprost z jego wyjaśnień, którą skarżący nieskutecznie stara się podważyć odwołując się do podziału ról. Zważyć należy, iż Sąd pierwszej instancji wymierzył kary pozbawienia wolności w dolnej granicy zagrożenia za oba przestępstwa, a i grzywny nie są zbyt surowe, zważywszy na korzyść majątkową, jaką sprawy osiągnęli z nielegalnej działalności (ponad 247 tys. zł). A i w ostateczności Sąd wobec wszystkich oskarżonych zastosował środek probacyjny – warunkowe zawieszenie wykonania kary. Dlatego też nie można mówić o rażącej surowości kary za oba przypisane czyny.

Kwestię dotyczącą korzyści majątkowej i stałego źródła dochodu Sąd Apelacyjny rozpatrywał już wyżej i uwagi poczynione wcześniej są aktualne także wobec O. K. (1). Co więcej w stosunku do niego materializują się jeszcze bardziej, zważywszy na to, iż to on dysponował pieniędzmi uzyskiwanymi systematycznie z nielegalnej działalności. Nieosiągnięcie zysku czy przeznaczanie tych środków w całości na rozwój działalności nie ma znaczenia, dla kwalifikacji tych pieniędzy, jako pochodzących z przestępstwa.

Nie ma racji skarżący, iż Sąd Okręgowy przyjął, że oskarżony działał w warunkach art. 65§1 kk, bo przecież w kwalifikacji prawnej i przy wymiarze kary tego przepisu nie przywołał. Postąpił prawidłowo, bowiem w niektórych pozakodeksowych przepisach karnych uczynienie sobie z popełnienia (albo popełniania) przestępstwa (określonego typu) stałego źródła dochodu, bowiem w art. 116 ust. 3 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 666) występuje w funkcji tzw. znamienia modyfikującego, konstytuującego typ kwalifikowany danego przestępstwa . Należy przyjąć, że niedopuszczalne jest stosowanie do sprawcy takiego przestępstwa przy wymiarze kary obostrzeń przewidzianych w art. 65 § 1 w zw. z art. 64 § 2, albowiem ich "ekwiwalentem" w tym przypadku jest surowsze ustawowe zagrożenie związane z kwalifikowanym typem przestępstwa. W przeciwnym razie ta sama okoliczność byłaby podstawą dwukrotnego zaostrzenia odpowiedzialności (zob. tak m.in. Jarosław Majewski, w: Komentarz do art. 65 Kodeksu karnego Stan prawny: 2016.08.01 Lex Omega).

Wniosek

Podnosząc powyższe zarzuty wniósł o:

1. zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu opisanego w pkt II zaskarżonego wyroku;

2. w związku z zarzutem rażącej niewspółmierności kary odnośnie zarzutu pierwszego zaskarżonego wyroku przy uwzględnieniu faktu, iż O. K. (1) przyznał się do popełniona zarzucanego mu czynu, złożył obszerne wyjaśnienia znajdujące odzwierciedlenie w ustaleniach faktycznych poczynionych przez sąd, wymierzenie mu za czyn ten przy uwzględnieniu, iż nie kierował on tym procederem i działał on jako podmiot gospodarczy, a działalność miał ukierunkowaną na zysk, wymierzenie mu kary w dolnych granicach jej zagrożenia;

ewentualnie

3. uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez sąd I instancji.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec bezpodstawności zarzutów żądania dotyczące modyfikacji zaskarżonego wyroku nie mogły zostać uwzględnione.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Nie stwierdzono

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wszystkie rozstrzygnięcia, które w postępowaniu odwoławczym Sąd Apelacyjny uzupełnił orzeczeniem o środku kompensacyjnym i o zwrocie kosztów procesu pełnomocnikowi oskarżycieli posiłkowych.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Rozstrzygnięcia były prawidłowe.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Środek kompensacyjny, koszty zastępstwa procesowego.

Zwięźle o powodach zmiany

Orzeczenie o środku kompensacyjnym było obligatoryjne, natomiast o kosztach zastępstwa procesowego zasadne, gdyż Sąd pierwszej instancji, pomimo złożenia wniosku przez pełnomocnika o nich nie orzekł i podniósł to uchybienie w zarzutach apelacji.

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III i IV

Z uwagi na to, iż Sąd odwoławczy uwzględnił apelację pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych zasądził od oskarżonych na ich rzecz koszty zastępstwa procesowego na podstawie art. 627 kpk oraz par. 11 ust. 2 pkt 5 i ust. 7 rozporządzenia ministra sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackiedz.u.2015.1800 ze zm.

Obciążył oskarżonych skarżących wyrok W. A. (1), W. B. (1), P. J. (1), J. J. (1), O. K. (1) wydatkami za postępowanie odwoławcze na podstawie art. 636 par.1 kpk, w zw. z art. 627 i 633 kpk i wymierzył im opłaty, stosownie do art. 2 ust . 3 i 4 oraz art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. z 1983r. Nr 49 poz. 223 ze zm.), albowiem apelacje ich obrońców okazały się niezasadne, a nie zachodzą po ich stronie okoliczności, które wskazywałyby na możliwość zwolnienia ich od tych należności .

7.  PODPIS

Dorota Mazurek Stanisław Kucharczyk Andrzej Wiśniewski

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Pełnomocnik oskarżycieli posiłkowych

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Środki kompemsacyjne

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

1.12.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego W. B. (1)

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☒

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

1.13.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

3

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonych P. J. (1) i J. J. (1)

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

pkt I i II wyroku

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☒

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

1.14.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

4

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego O. K. (1)

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

pkt I i II wyroku

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☒

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana