Pełny tekst orzeczenia

Formularz UWO

Sygnatura akt

III Ko 964/19

1.WNIOSKODAWCA

S. W. (1)

1.ZWIĘZŁE PRZEDSTAWIENIE ZGŁOSZONEGO ŻĄDANIA

1.

Odszkodowanie (kwota główna)

Odsetki

1.

Wnioskodawca S. W. (1) wniósł o zasądzenie od Skarbu Państwa na jego rzecz kwoty w wysokości 57.028,73 zł (11 miesięcy x 5.184,43 zł) tytułem odszkodowania za poniesioną szkodę wynikłą w związku z utratą wynagrodzenia za pracę w okresie od 3 października 1980 r. do 2 września 1981 r.

brak żądania

2.

Wnioskodawca S. W. (1) wniósł o zasądzenie od Skarbu Państwa na jego rzecz kwoty w wysokości 5.184,43 zł, stanowiącej przeciętne wynagrodzenie w lipcu 2019 r. tytułem odszkodowania za poniesioną szkodę w związku z inwigilowaniem jego osoby i utrudnianiem znalezienia pracy na terenie K. w okresie od 2 września 1981 r. do 1 października 1981 r.

brak żądania

2.

Zadośćuczynienie (kwota główna)

Odsetki

1.

Wnioskodawca S. W. (1) wniósł o zasądzenie od Skarbu Państwa na jego rzecz kwoty w wysokości 275.000 zł (11 miesięcy x 25.000 zł) tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę będącej skutkiem jego bezprawnego pobytu w okresie od 3 października 1980 r. do 2 września 1981 r. w miejscu odosobnienia za działalność polityczną, bez stanowiącego podstawę odosobnienia prawomocnego orzeczenia Sądu

brak żądania

2.

Wnioskodawca S. W. (1) wniósł o zasądzenie od Skarbu Państwa na jego rzecz kwoty w wysokości 88.000 zł (11 miesięcy x 8.000 zł) tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wynikłą w związku z bezprawnym pozbawieniem go pracy poprzez bezprawne powołanie go do służby wojskowej w okresie od 3 października 1980 r. do 2 września 1981 r.

brak żądania

3.

Wnioskodawca S. W. (1) wniósł o zasądzenie od Skarbu Państwa na jego rzecz kwoty w wysokości 248.000 zł (31 miesięcy x 8.000 zł) tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w związku z bezprawnym oddelegowaniem go do pracy w S. w okresie od 15 października 1981 r. do 25 maja 1984 r.

brak żądania

4.

Wnioskodawca S. W. (1) wniósł o zasądzenie od Skarbu Państwa na jego rzecz kwoty w wysokości 104.000 zł (13 miesięcy x 8.000 zł) tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w związku z rozłąką z rodziną wynikającą ze zmuszeniem wnioskodawcy do emigracji do K. w okresie od 29 maja 1984 r. do 26 czerwca 1985 r.

brak żądania

5.

Wnioskodawca S. W. (1) wniósł o zasądzenie od Skarbu Państwa na jego rzecz kwoty w wysokości 8.000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w związku z inwigilowaniem jego osoby i utrudnianiem znalezienia pracy na terenie K. w okresie od 2 września 1981 r. do 1 października 1981 r.

brak żądania

3.

Inne

1.

brak żądania

1.Ustalenie faktów

0.1.Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Fakt

Dowód

Numer karty

3.1.1.

Okolicznościami udowodnionymi są poniższe stwierdzenia:

W sierpniu 1980 r. rozpoczął się trwający 15 miesięcy okres względnej wolności w komunistycznym państwie, co przyczyniło się do powstania ruchu robotniczego i ruchu społecznego, który w rzeczywistości przeistoczyć się miał w (...). Wskazany okres zakończony został stanem wojennym, trwającym w latach 1981-1983. Wydarzenia mające miejsce w sierpniu 1980 r. stały się impulsem do przemian systemowych, obowiązujących w naszym kraju, które ostatecznie doprowadziły do upadku PRL-u, odzyskania suwerenności przez P. oraz powstania III Rzeczypospolitej.

S. W. (1) urodził się w dniu (...) w G.. Wnioskodawca będąc mieszkańcem G. i studentem Politechniki G. na Wydziale (...), gdzie uzyskał następnie tytuł zawodowy magistra inżyniera budownictwa, był naocznym świadkiem i brał udział w strajkach, które stały się podstawą dokonanych następnie przemian systemowych. W drugiej połowie 1980 r. S. W. (1) był również pracownikiem (...) w K. na stanowisku inspektora ds. technicznych oraz mistrza budowy. Przedsiębiorstwo wnioskodawcy zatrudniało kilka tysięcy pracowników, a więc w ówczesnym czasie, z uwagi na prowadzenie działalności opozycyjnej na terenie kraju było ono w centrum zainteresowania władzy. W takim zainteresowaniu pozostawał również S. W. (1), który po powrocie do K., naładowany wielkim potencjałem walki o P., w okresie od września do października 1980 r. aktywnie uczestniczył w inspirowaniu i organizowaniu wystąpień robotników oraz współdziałał w tworzeniu komitetu strajkowego na terenie tego przedsiębiorstwa. Wnioskodawca wykorzystał zebranie do zorganizowania wiecu poparcia strajków w G., domagając się w szczególności powołania wolnych związków zawodowych. Aktywne działania S. W. (1) na terenie (...) z siedzibą w K. spotkały się z operacyjnym sprawdzeniem Służb Bezpieczeństwa, które powzięły informację, iż prowadził on na terenie (...) działalność charakterystyczną dla ekstremalnych sił (...), a więc w gruncie rzeczy działalność opozycyjną. Z analizy akt sprawy, a w szczególności z czynności operacyjnych w ramach sprawy operacyjnego sprawdzenia o kryptonimie (...) o nr rej. (...) wynika, iż postawa i zachowanie się S. W. (1) podczas wystąpień robotników (...) w K. wskazywały na możliwość jego powiązań z organizacjami opozycyjnymi w kraju lub co najmniej na działanie pod wpływem konkretnych osób z tych środowisk. S. W. (1) wielokrotnie podżegał robotników do strajku oraz wyłonienia delegacji, która udałaby się do S. na rozmowy z tamtejszym Komitetem Strajkowym. Tym samym nawoływał on do bojkotu wcześniej wybranej delegacji. Uważał on, że poprzednia delegacja była w Komitecie ale nie w strajkowym. Mając na względzie przyjętą przez wnioskodawcę postawę, w owym czasie był on kilkakrotnie wzywany na rozmowy do (...) w K., co następnie zostało ujawnione przez pracowników (...) w K..

W dniu 3 października 1980 r. S. W. (1) powołany został od odbycia czynnej służby wojskowej w ramach Szkoły Podchorążych Rezerwy (SPR) w C.. W dniu 26 listopada 1980 r. pomimo jego nieobecności wybrano go na wiceprzewodniczącego Komisji Zakładowej (...), jednak podczas kolejnych wyborów przeprowadzonych w styczniu 1981 r. w wyniku ostrych ataków robotników pod jego adresem nie wybrano go do żadnych władz związku. Szkoła Podchorążych Rezerwy (SPR) w C. była szkołą wojskową, która kształtowała kandydatów na oficerów rezerwy. Do służby tej powoływano absolwentów szkół średnich lub studiów. Powołanie do czynnej służby wojskowej w/w poborowych ograniczone było również cenzusem wiekowym. Szkolenie w SPR kończyło się egzaminem, a jego absolwenci otrzymywali stopień kaprala i tytuł podchorążego, a w wyjątkowych wypadkach również i plutonowego podchorążego. Kolejnym etapem kształcenia, a zarazem okresem służby, już jako podchorążego, była praktyka dowódcza w jednostce wojskowej. Po jej zakończeniu podchorąży był zwalniany do rezerwy. W latach 80 XX wieku kształcenie w SPR trwało 12 miesięcy. S. W. (1) w trakcie studiów odbył zajęcia wojskowe oraz został powołany do służby wojskowej. Powołanie wnioskodawcy do służby wojskowej odbyło się zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, tj. w terminie określonym w ustawie, albowiem S. W. (1) został powołany do służby wojskowej przed upływem roku, w którym ukończył on 28 lat. Z uwagi na to, iż S. W. (1) w dalszym ciągu pozostawał pod kontrolą operacyjną władzy, organy SB wysłały do Wojskowej Służby Wewnętrznej pismo, aby w czasie pobytu w jednostce otoczyć go kontrolą operacyjną oraz aby pod żadnym pozorem nie skracać mu służby wojskowej. S. W. (1) służbę wojskową odbył w okresie od dnia 3 października 1980 r. do dnia 2 września 1981 r. W ramach czynnej służby wojskowej przebywał także w miejscach odosobnienia, tj.: skierowano go na przymusowe ćwiczenia wojskowe w celu odbywania praktyki dowódczej w P., a niniejsze skierowanie miało miejsce przed wprowadzeniem w Polsce stanu wojennego. Pomimo zastosowanej kontroli S. W. (1) bardzo często opuszczał jednostkę i przyjeżdżał do K. na spotkania z członkami (...). S. W. (1) mógł swobodnie poruszać się po jednostce wojskowej, w której odbywały się ćwiczenia. Wnioskodawca miał dostęp do książek, mógł korzystać z prawa do przepustek, pobierał uposażenie, a ponadto jego najbliżsi mogli korzystać z prawa do odwiedzin. Odnosząc się do warunków panujących w jednostkach należy zauważyć, iż były one standardowe, jak na panujące czasy. Pokoje były dwuosobowe, miały umywalkę. Kadeci otrzymywali porcje wojskowe w zakresie wyżywania. W dniu 12 stycznia 1981 r. S. W. (1), jeszcze jako szeregowy podchorąży po odbyciu w ramach służby wojskowej studentów i absolwentów szkół wyższych szkolenia w Szkole Podchorążych Rezerwy w okresie od dnia 3 października 1980 r. do dnia 23 grudnia 1980 r. o kierunku przeprawowym-pontonier złożył egzamin z tego szkolenia, a Szkołę Podchorążych Rezerwy ukończył z wynikiem ogólnym dobrym i zarazem rozkazem Dowódcy Jednostki Wojskowej (...) nr (...) z dnia 12 stycznia 1981 r. został mianowany na stopień kaprala. Wnioskodawca do jednostki w C. powrócił w dniu 2 września 1981 r. Otrzymał on wówczas stopień plutonowego podchorążego, a w sporządzonej przez Dowódcę Jednostki Wojskowej opinii służbowej o S. W. (1) wskazano, iż w okresie odbywania praktyki dowódczej wykazał się on bardzo dużą aktywnością społeczną. W ocenie dowódcy S. W. (1) był osobą o dużych wartościach moralno-politycznych, a z nałożonych na niego zadań wywiązywał się należycie.

Po odbyciu służby wojskowej wnioskodawca powrócił do pracy z dniem 1 października 1981r., tj. zgodnie z przepisami ustawy o powszechnym obowiązku służby wojskowej, chroniącymi jego prawa pracownicze w związku z obowiązkiem służby wojskowej. S. W. (1) wrócił do pracy w (...) w K., jednak miejscem wykonywania przez niego pracy miało być miasto S., a wnioskodawca miał tam prowadzić budowę biurowca dla (...). Wnioskodawca pozostawał w delegacji w S. od 15 października 1981 r. do 25 maja 1984 r. S. W. (1) podczas pobytu w delegacji w S. zajmował stanowisko kierownika robót budowlanych. Wnioskodawca wyraził zgodę na propozycję wyjazdu do pracy do S., gdzie mieszkał w (...), za który to nie musiał płacić, albowiem kwatery przygotowywała (...), a wnioskodawca posiadał osobny pokój. S. W. (1) na delegacji w S. miał takie same warunki pracy płacowo, jak w K.. Wnioskodawca nie był pozbawiony kontaktów ze swoją rodziną, mógł ją odwiedzać w każdej wolnej chwili. Raz na 2-3 tygodnie przyjeżdżał do K.. S. W. (1) osobiście nie odczuł, aby w S. był w jakikolwiek sposób inwigilowany. Miał jedynie świadomość, iż pozostaje w kręgu zainteresowań SB.

Pismem z dnia 25 listopada 1983 r. wnioskodawca zwrócił się do Dyrektora (...) z siedzibą w K. z prośbą o udzielenie mu na okres od dnia 1 czerwca 1984 do 1 października 1984 r. urlopu bezpłatnego. W uzasadnieniu swojego wniosku S. W. (1) wskazał na potrzebę odwiedzin swojego rodzeństwa zamieszkałego poza granicami kraju w K.. Dyrektor Naczelny (...) J. K. po zapoznaniu się z wnioskiem wyraził zgodę na urlop bezpłatny w podanym terminie lub po ukończeniu inwestycji dla (...). Tożsame zezwolenie na wyjazd i pobyt czasowy za granicą w K. wydane zostało przez Wojskową Komisję Uzupełnień, która zakreśliła, iż zezwolenie jest ważne na okres od 1 czerwca 1984 r. do 1 października 1984 r. Po wyrażonych zgodach na urlop, wyjazd i pobyt czasowy za granicą wnioskodawca uzyskał jeszcze paszport oraz turystyczną wizę na trzy miesiące. S. W. (1) na emigracji w K. przebywał w rzeczywistości w okresie od dnia 29 maja 1984 r. do dnia 26 czerwca 1985 r. Wyjaśniając powód przedłużenia pobytu S. W. (1) stwierdził, że chciał lepiej poznać kraj, zwiedzać większe miasta, podróżować.

Z powodu niepodjęcia pracy w (...) po upływie okresu udzielonego urlopu bezpłatnego, tj. po 1 października 1984 r. wnioskodawca został zwolniony z (...) z siedzibą w K.. Odrzuceniu podlegały również prośby S. W. (1) o ponowne zatrudnienie.

zeznania wnioskodawcy S. W. (1) (jest to dowód wiarygodny częściowo)

Protokół rozprawy z 12 sierpnia 2020 r. k. 381-382 w zw. z protokół rozprawy z dnia 16 czerwca 2020 r. k. 354-359

stanowisko Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego reprezentowa-nego przez r.pr. B. S.

k. 282-284 w zw. z k. 323

pismo procesowe Ministra Obrony Narodowej re-prezentowanego przez r.pr. G. N.

k. 302-308

elektroniczne kopie akt IPN Oddział w P. o sygn. akt IPN: Sz 00107/85/1-18, Sz 469/23177, Sz 00124/614, Sz 00105/107 wraz z dokumentami z w/w spraw w postaci:

- kopii świadectwa pracy S. W. (1),

- kopii książeczki wojskowej S. W. (1),

- kopii dokumentów (...) S.A.,

- kopii wniosku o udzielenie urlopu bezpłatnego oraz zezwolenia na wyjazd i pobyt czasowy za granicą,

- notatek służbowych,

- karty ewidencyjnej S. W. (1),

- opinii służbowej związanej z osobą S. W. (1),

- świadectwa ukończenia szkoły podchorążych rezerwy,

kwestionariusza o wydanie zezwolenia na wyjazd za granicę

k. 98-99 w zw. z k. 29 w zw. z k. 39:

- k. 31-32,

- k. 263-267 w zw. z k. 33,

- k. 34 w zw. z k. 87,

- k. 36-37,

- k. 88-93, k. 232-236, k. 271-279,

- k. 219 w zw. z k. 129-130,

- k. 220 w zw. z k. 131,

- k. 221 w zw. z k. 132,

- k. 268-270

zaświadczenie o stanie odbytych studiów wyższych

k. 254 w zw. z k. 35

dyplom S. W. (1) uzyskania tytułu magistra inżyniera budownictwa

k. 280

kopie dokumentów:

- zarządzenie Ministra Obrony Narodowej nr 35 nr 22/MON z dnia 10 czerwca 1980 r.,

k. 135-160 w zw. z k. 14-28,

k. 172-182

artykuły prasowe dot. S. W. (1)

k. 224-231

0.1.Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Fakt

Dowód

Numer karty

3.2.1.

1. Okolicznościami nieudowodnionymi są:

- twierdzenia S. W. (1) o utraconym wynagrodzeniu za pracę w wysokości 57.028,73 zł w związku z jego powołaniem do służby wojskowej w okresie od dnia 3 października 1980r. do 2 września 1981 r.,

- twierdzenia S. W. (1) o poniesionej szkodzie wysokości 5.184,43 zł w związku z inwigilowaniem jego osoby i utrudnianiem znalezienia pracy na terenie K. w okresie od 2 września 1981 r. do 1 października 1981 r.,

- twierdzenia S. W. (1) o doznanej krzywdzie będącej skutkiem jego bezprawnego pobytu w okresie od 3 października 1980 r. do 2 września 1981 r. w miejscu odosobnienia za działalność polityczną, bez stanowiącego podstawę odosobnienia prawomocnego orzeczenia Sądu,

- twierdzenia S. W. (1) o doznanej krzywdzie wynikłej w związku z bezprawnym pozbawieniem go pracy poprzez bezprawne powołanie go do służby wojskowej w okresie od 3 października 1980 r. do 2 września 1981 r.,

- twierdzenia S. W. (1) o doznanej krzywdzie w związku z bezprawnym oddelegowaniem go do pracy w S. w okresie od 15 października 1981 r. do 25 maja 1984 r.,

- twierdzenia S. W. (1) o doznanej krzywdzie w związku z rozłąką z rodziną wynikającą ze zmuszeniem wnioskodawcy do emigracji do K. w okresie od 29 maja 1984 r. do 26 czerwca 1985 r.,

- twierdzenia S. W. (1) o doznanej krzywdzie w związku z inwigilowaniem jego osoby i utrudnianiem znalezienia pracy na terenie K. w okresie od 2 września 1981 r. do 1 października 1981 r.

stanowisko Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego reprezentowa-nego przez r.pr. B. S.

k. 282-284 w zw. z k. 323

pismo procesowe Ministra Obrony Narodowej reprezentowanego przez r.pr. G. N.

k. 302-308

elektroniczne kopie akt IPN Oddział w P. o sygn. akt IPN: Sz 00107/85/1-18, Sz 469/23177, Sz 00124/614, Sz 00105/107 wraz z dokumentami z w/w spraw w postaci:

- kopii śwświadectwa pracy S. W. (1),

- kopii książeczki wojskowej świadectwa pracy S. W. (1),

- kopii książeczki wojskowej S. W. (1)

- kopii dokumentów (...) S.A.,

- kopii wniosku o udzielenie urlopu bezpłatnego oraz zezwolenia na wyjazd i pobyt czasowy za granicą,

- notatek służbowych,

- karty ewidencyjnej S. W. (1),

- opinii służbowej związanej z osobą S. W. (1),

- świadectwa ukończenia szkoły podchorążych rezerwy,

- kwestionariusza o wydanie zezwolenia na wyjazd za granicę

k. 98-99 w zw. z k. 29 w zw. z k. 39:

- k. 31-32,

- k. 263-267 w zw. z k. 33,

- k. 34 w zw. z k. 87,

- k. 36-37,

- k. 88-93, k.232-236, k. 271-279,

- k. 219 w zw. z k. 129-130,

- k. 220 w k. 271-279

- k. 219 w zw. z k. 129-130,

- k. 220 w zw. z k. 131,

- k. 221 w zw. z k. 132,

- k. 268-270,

3.2.2.

2. Okolicznościami nieudowodnionymi są:

- twierdzenia S. W. (1) o składanych przez niego odwołaniach od karty powołania do służby wojskowej,

- twierdzenia S. W. (1) o pobieraniu przez niego jedynie żołdu i nieotrzymywaniu uposażenia wojskowego.

zeznania wnioskodawcy S. W. (1) (jest to dowód niewiarygodny częściowo)

Protokół rozprawy z 12 sierpnia 2020 r. k. 381-382 w zw. z protokół rozprawy z dnia 16 czerwca 2020 r. k. 354-359

1.ocena DOWODów

0.1.Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 3.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

3.1.1

zeznania wnioskodawcy S. W. (1) (jest to dowód wiarygodny częściowo)

Zeznania S. W. (1) Sąd uznał w przeważającej części za wiarygodne, w szczególności co do przebiegu jego wydarzeń życiowych, uczestniczeniu w strajkach w sierpniu 1980 r. w G., zajmowanego stanowiska w (...) w K., faktu powołania go do czynnej służby wojskowej, a następnie wysłania do jednostki w celu odbycia przymusowych ćwiczeń wojskowych. Za wiarygodne Sąd uznał również zeznania wnioskodawcy w zakresie w jakim wskazał, iż był on delegowany do pracy w S., obejmując wówczas stanowisko kierownika robót budowlanych. Sąd nie miał również wątpliwości, iż w okresie od 29 maja 1984 r. do 26 czerwca 1985 r. S. W. (1) przebywał na emigracji w K.. Za wiarygodne należało również uznać przedstawione przez wnioskodawcę warunki sanitarne panujące w jednostkach wojskowych, do których przydział miał S. W. (1). Za szczere i wiarygodne w gruncie rzeczy należało również uznać zeznania świadka w zakresie w jakim wskazywał on, iż pozostawał w zainteresowaniu organów Służb Bezpieczeństwa z uwagi na jego wystąpienia na zgromadzeniach pracowników (...) w K., nawołujących do utworzenia wolnych związków zawodowych. Na przymiot wiarygodności zasługują nadto zeznania wnioskodawcy w zakresie w jakim opisał on warunki panujące na delegacji w S., fakt otrzymywania takiego samego wynagrodzenia, jak w K. oraz brak pozbawienia wykonywania jakichkolwiek swobód obywatelskich. Zeznania te pozostawały w zgodzie z wiedzą historyczną oraz realiami ówczesnej władzy. Również okoliczność pobytu S. W. (1) na emigracji w K. wynika z jego zeznań. Brak jest powodów, aby uznać, że zeznania w tym zakresie nie zasługiwały na wiarę, co dodatkowo w niniejszej sprawie wzmocnione zostało zgromadzonym w sprawie pozostałym materiałem dowodowym w postaci dokumentów potwierdzających w/w okoliczności.

stanowisko Szefa Agencji Bezpieczeń-stwa Wewnętrznego reprezentowa-nego przez r.pr. B. S.

Sąd uznał wskazane pismo za wiarygodne jako sporządzone przez kompetentny do jego sporządzenia podmiot, rzetelne, jasne i rzeczowe. Sąd nie znalazł żadnych podstaw do podważenia jego autentyczności, czy też prawdziwości zawartych w nich twierdzeń.

pismo procesowe Ministra Obrony Narodowej reprezentowa-nego przez r.pr. G. N.

Sąd uznał wskazane pismo za wiarygodne jako sporządzone przez kompetentny do jego sporządzenia podmiot, rzetelne, jasne i rzeczowe. Sąd nie znalazł żadnych podstaw do podważenia jego autentyczności, czy też prawdziwości zawartych w nich twierdzeń.

elektroniczne kopie akt IPN Oddział w P. o sygn. akt IPN: Sz 00107/85/1-18, Sz 469/23177, Sz 00124/614, Sz 00105/107 wraz z dokumentami z w/w spraw w postaci: - kopii świadectwa pracy S. W. (1), - kopii książeczki wojskowej S. W. (1), - kopii dokumentów (...) S.A., - kopii wniosku o udzielenie urlopu bezpłatnego oraz zezwolenia na wyjazd i pobyt czasowy za granicą,- notatek służbowych,- karty ewidencyjnej S. W. (1),- opinii służbowej związanej z osobą S. W. (1),- świadectwa ukończenia szkoły podchorążych rezerwy,- kwestionariu-sza o wydanie zezwolenia na wyjazd za granicę

Brak jest powodów, aby podważać wiarygodność przedmiotowych dokumentów, zwłaszcza, że treść poszczególnych dokumentów ze sobą koreluje. Jedyna niezgodność i w konsekwencji wątpliwość odnosi się do braku wpisów we wtórniku karty ewidencyjnej oraz w Książeczce Wojskowej o odbywaniu przez S. W. (1) m.in. ćwiczeń wojskowych w okresie po zwolnieniu do rezerwy ze Szkoły Podchorążych Rezerwy, a przed mianowaniem na pierwsze stopień oficerski podporucznika dnia 8 sierpnia 1983r., tj. po zakończeniu stanu wojennego, a na podstawie uchwały Rady Państwa nr (...) z dnia 8 sierpnia 1983 r. odbycie tych ćwiczeń stanowiło warunek awansowania na pierwszy stopień oficerski. Pomimo powstałych wątpliwości Sąd uznał wszystkie jako wiarygodne dokumenty zgromadzone w przedmiotowej sprawie, dołączone do akt niniejszej sprawy, albowiem ich treść i autentyczność nie budziły wątpliwości. Dokumenty te nie były kwestionowane przez żadną ze stron. Sąd uznał niniejsze dokumenty za wiarygodne również z tego powodu, iż mają oparcie w zgromadzonym w sprawie pozostałym materiale dowodowym, opisującym działalność wnioskodawcy S. W. (1). Dokumentacja ta okazała się także pomocna dla dokonania ustaleń faktycznych dotyczących zdarzeń mających miejsce od strajków w (...) do powrotu wnioskodawcy z emigracji z K.

zaświadczenie o stanie odbytych studiów wyższych

Sąd uznał za wiarygodny dokument załączony do akt sprawy, albowiem został on sporządzony przez właściwy organ, w granicach przysługujących mu kompetencji oraz w formie przewidzianej przez przepisy. Sąd nie znalazł żadnych podstaw do podważenia jego autentyczności, czy też prawdziwości zawartych w nich twierdzeń. Dokument ten nie był także kwestionowany w toku postępowania przez żadną ze stron procesowych, zaś Sąd nie znalazł żadnego powodu, aby uczynić to z urzędu.

dyplom S. W. (1) uzyskania tytułu magistra inżyniera budownictwa

Sąd uznał za wiarygodny dokument załączony do akt sprawy, albowiem został on sporządzony przez właściwy organ, w granicach przysługujących mu kompetencji oraz w formie przewidzianej przez przepisy. Sąd nie znalazł żadnych podstaw do podważenia jego autentyczności, czy też prawdziwości zawartych w nich twierdzeń. Dokument ten nie był także kwestionowany w toku postępowania przez żadną ze stron procesowych, zaś Sąd nie znalazł żadnego powodu, aby uczynić to z urzędu.

kopie dokumentów: - zarządzenie Ministra Obrony Narodowej nr (...) nr (...)z dnia 10 czerwca 1980 r., - ustawa o powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej

są to dokumenty urzędowe, w pełni wiarygodne. W realiach niniejszej sprawy wskazują na podstawy prawne związane z powołaniem S. W. (1) do czynnej służby wojskowej oraz wysłania go na przymusowe ćwiczenia wojskowe, wskazując tym samym, iż organy Państwa działały zgodnie z prawem, a w stosunku do wnioskodawcy istniały przesłanki pozwalające na skierowanie go, jako absolwenta studiów, do odbycia czynnej służby wojskowej oraz przeprowadzenia ćwiczeń wojskowych w miejscu odosobnienia

artykuły prasowe dot. S. W. (1)

artykuły prasowe dotyczące S. W. (1) jako dokumenty prywatne, jednak sporządzone przez osoby kompetentne, merytorycznie do takich zadań przygotowane, okazały się dokumentami wiarygodnymi, choć odnośnie samej działalności S. W. (1) nie wniosły żadnych istotnych informacji, potwierdziły natomiast ustalenia co do osoby S. W. (1), jego wykształcenia, zdobytego doświadczenia zawodowego, wyuczonego zawodu, zdobytego tytułu naukowego.

0.1.Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 3.1 albo 3.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.2.1

zeznania wnioskodawcy S. W. (1) (jest to dowód niewiarygodny częściowo)

Zeznania wnioskodawcy częściowo nie znajdują potwierdzenia w zgromadzonym materiale dowodowym, zwłaszcza jeżeli zważy się, jak wynika ze stanowiska Szefa ABW, iż organy SB nigdy nie dokonały zatrzymania S. W. (1), ani nie przeprowadziły z jego udziałem żadnych innych czynności procesowych. W ocenie Szefa ABW S. W. (1) pozostawał jedynie w kręgu zainteresowania ówczesnej władzy. W zakresie nieudowodnienia twierdzeń S. W. (1) o doznanej szkodzie oraz krzywdzie stanowisko pełnomocnika Szefa ABW pozwoliło zatem na ustalenia, iż w sprawie:

- nie stwierdzono nieważności orzeczenia ani nie internowano wnioskodawcy, w związku z czym żądanie wnioskodawcy nie może być dochodzone na gruncie ustawy lutowej,

- wnioskodawcę skierowano do pełnienia służby wojskowej przed obowiązującym na terenie P.stanem wojennym, w związku z czym nie spełnia on przesłanek stypizowanych w art 8a ustawy lutowej i z tego względu roszczenie to powinno zostać oddalone.

zeznania wnioskodawcy S. W. (1) (jest to dowód niewiarygodny częściowo)

Zeznania wnioskodawcy częściowo nie znajdują potwierdzenia w zgromadzonym materiale dowodowym, zwłaszcza jeżeli zważy się, jak wynika ze stanowiska Ministra Obrony Narodowej, iż S. W. (1) nie poniósł szkody, a nadto nie została mu wyrządzona krzywda, albowiem:

- w sprawie nie zachodzi okoliczność wydania - przez polskie organy ścigania i wymiaru sprawiedliwości lub przez organy pozasądowe - orzeczenia o czyn zarzucony lub przypisany związany z działalnością na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego albo z powodu takiej działalności nie toczyło się postępowanie o stwierdzenie nieważności orzeczenia przed organami wojskowymi,

- wobec S. W. (1) nie były wydane, jak również wykonane przez organy wojskowe orzeczenie albo decyzja o internowaniu w związku z wprowadzeniem w dniu 13.12.1981 r. w P. stanu wojennego,

- S. W. (1) nie był powołany do pełnienia czynnej służby wojskowej w okresie od dnia 1.11.1982 r. do dnia 28.02.1983 r., do której odbycia mógłby zostać powołany za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego.

zeznania wnioskodawcy S. W. (1) (jest to dowód niewiarygodny częściowo)

Okoliczności dotyczące służby wojskowej wnioskodawcy, skierowania na przymusowe ćwiczenia wojskowe, delegowania do pracy w S. oraz dobrowolnego wyjazdu wnioskodawcy na emigrację do K. wynikają z dokumentów urzędowych dotyczących przebiegu służby wojskowej oraz akt pracowniczych S. W. (1) i przepisów prawa. Tym samym uznając za wiarygodne dokumenty załączone do akt sprawy, Sąd nie znalazł żadnych podstaw do podważenia ich autentyczności, czy też prawdziwości zawartych w nich twierdzeń, a tym samym nie zasługiwały na podzielenie przeciwne tym dokumentom zeznania wnioskodawcy, starającego się wykazać bezprawność powołania go do służby wojskowej, a następnie oddelegowania do pracy w S., czy przymusowej emigracji. Akta IPN potwierdzają bowiem, iż powołanie S. W. (1) do czynnej służby wojskowej odbyło się zgodnie z prawem, w przewidzianym do tego terminie. Nadto analiza akt pozwalała stwierdzić, iż S. W. (1), jakkolwiek na początku lat 80 XX wieku prowadził działalność opozycyjną, nawołując do m.in. utworzenia wolnych związków zawodowych, tak w momencie jego powołania do służby wojskowej zaniechał on uzewnętrzniania swoich poglądów. Wnioskodawca w dalszym ciągu pozostawał w kręgu zainteresowania organów SB, jednak zainteresowanie te podlegało wyłącznie na kontroli operacyjnej. Z kopii dokumentów (...) S.A. można wysnuć wniosek, iż po zwolnieniu z czynnej służby wojskowej S. W. (1) powrócił do pracy, a jego delegowanie do S. w żadnym stopniu nie mogło być związane z represjonowaniem jego osoby, albowiem otrzymywał on takie samo wynagrodzenie, miał pełne prawo do odwiedzin najbliższych w K., jak również nie był w żaden sposób inwigilowany. Tym samym posiadał on pełne prawo do kontynuowania prowadzenia opisywanej przez niego działalności opozycyjnej. Zgromadzone w formie elektronicznej akta IPN pozwoliły również na ustalenia, iż wyjazd wnioskodawcy do K. był tylko i wyłącznie wyrazem jego niczym nieskrępowanej woli i w związku z tym jego rozłąka z rodziną w żadnym stopniu nie wynikała z nałożonych na niego w ówczesnym czasie rzekomych represji.

3.2.2

zeznania wnioskodawcy S. W. (1) (jest to dowód niewiarygodny częściowo)

Jak już wyżej wskazano, co do zasady zeznania S. W. (1) były spójne z wiedzą historyczną, w dużej mierze szczere i wiarygodne. Sąd nie mógł jednak dać wiary twierdzeniom wnioskodawcy, jakoby miał on składać odwołania od karty jego powołania do służby wojskowej oraz w zakresie pobierania przez niego jedynie żołdu i nieotrzymywaniu uposażenia wojskowego.

Wskazać bowiem należy, iż powołanie do służby wojskowej dokonywane jest na podstawie karty powołania, doręczanej osobie powoływanej przed terminem pełnienia służby wojskowej. Osoba powoływana ma prawo odwołania się od karty powołania. Wnioskodawca wskazał, iż takie odwołanie złożył, jednak nie przedstawił na tę okoliczność jakiegokolwiek dowodu, świadczącego o zasadności i prawidłowości wnioskowanych przez niego twierdzeń.

Ponadto w trakcie pełnienia służby wojskowej w ramach SPR, żołnierze pobierali uposażenie zgodnie z przepisami prawa. Analiza Książeczki Wojskowej S. W. (1) pozwoliła na ustalenie, iż zgodnie z wpisem dokonanym w pkt 18 wskazanej książeczki wojskowej S. W. (1) wydana została Książeczka Uposażenia. Tym samym S. W. (1) pobierał uposażenie wojskowe, a nie żołd, jak twierdził w złożonym przez siebie wniosku.

1.PODSTAWA PRAWNA

Odszkodowanie

1.

Kwota główna

Odsetki

1.

żądanie zasądzenia kwot:

- 57.028,73 zł tytułem odszkodowania za poniesioną szkodę wynikłą w związku z utratą wynagrodzenia za pracę w okresie od 3 października 1980 r. do 2 września 1981 r.

- 5.184,43 zł tytułem odszkodowania za poniesioną szkodę w związku z inwigilowaniem jego osoby i utrudnianiem znalezienia pracy na terenie K. w okresie od 2 września 1981 r. do 1 października 1981 r.,

oddalono w całości – na podstawie art. 8 ust. 1 w zw. z art. 1 ust. 1, art. 8a i art. 11 ust. 1 i 2 Ustawy z dnia 23 lutego 1991 roku uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu państwa Polskiego

brak żądania

Zwięźle o powodach podstawy prawnej

Zgodnie z treścią art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 23 lutego 1991 roku uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu państwa Polskiego (Dz.U.2018.2099 t.j. z dnia 2018.11.05), osobie, wobec której stwierdzono nieważność orzeczenia albo wydano decyzję o internowaniu w związku z wprowadzeniem w dniu 13 grudnia 1981 r. w Polsce stanu wojennego, przysługuje od Skarbu Państwa odszkodowanie za poniesioną szkodę wynikłą z wydania lub wykonania orzeczenia albo decyzji.

Uwzględniając powyższe należy wskazać, iż osobom spełniającym kryteria podmiotowe wskazane w art. 8a ust. 1 ustawy z dnia 23 lutego 1991 roku o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego również przysługuje prawo do odszkodowania lub zadośćuczynienie za pełnię poniesionych szkód z tytułu pełnienia służby wojskowej za cały jej okres. Przepis cyt. Art. 8a ustawy lutowej stanowi, że osobie, która w okresie od dnia 1 listopada 1982r. do dnia 28 lutego 1983r. pełniła czynną służbę wojskową, do której odbycia została powołana za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, przysługuje od Skarbu Państwa odszkodowanie za poniesioną szkodę i zadośćuczynienie za doznana krzywdę.

Przechodząc dalej należy wskazać, iż zgodnie z treścią art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 23 lutego 1991 roku uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu państwa Polskiego przepisy art. 8, art. 9 i art. 10 mają odpowiednie zastosowanie również wobec osób, co do których zachodzą przesłanki do stwierdzenia nieważności orzeczenia, jeżeli oskarżonego uniewinniono lub postępowanie umorzono z powodów, o których mowa w art. 17 § 1 pkt 1 i 2 Kodeksu postępowania karnego, i nie zostało prawomocnie zasądzone odszkodowanie i zadośćuczynienie, a osoby te były zatrzymane lub tymczasowo aresztowane. Roszczenia o odszkodowanie i zadośćuczynienie nie przedawniają się. Zgodnie z ust. 2 przepis ust. 1 ma odpowiednie zastosowanie wobec osób pozbawionych życia albo wolności przez organy, o których mowa w art. 1 ust. 1 bez przeprowadzenia zakończonego orzeczeniem postępowania.

Powyższy przepis nie przewiduje samoistnych roszczeń dla małżonka, dzieci i rodziców represjonowanego, a stanowi jedynie o przejściu na te osoby jego uprawnień w tym zakresie (uchwała składu siedmiu sędziów z dnia 27 stycznia 1993 r., I KZP 35/92, OSNKW 1993, z. 3-4, poz. 16, s.10).

Na podstawie art. 8 ust. 3 ustawy z dnia 23 lutego 1991 roku uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu państwa Polskiego, w postępowaniu o odszkodowanie i zadośćuczynienie mają odpowiednie zastosowanie przepisy rozdziału 58 Kodeksu postępowania karnego, z wyjątkiem art. 555.

Wobec konieczności odpowiedniego stosowania w tej sprawie przepisów k.p.k., stosownie do treści art. 558 k.p.k., w sprawach o odszkodowanie za niesłuszne skazanie, tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie przepisy Kodeksu postępowania cywilnego stosuje się tylko w kwestiach nieuregulowanych w niniejszym kodeksie.

Zgodnie zaś z art. 322 k.p.c., jeżeli w sprawie o naprawienie szkody, o dochody, o zwrot bezpodstawnego wzbogacenia lub o świadczenie z umowy o dożywocie sąd uzna, że ścisłe udowodnienie wysokości żądania jest niemożliwe, nader utrudnione lub oczywiście niecelowe, może wyroku zasądzić odpowiednią sumę według swej oceny opartej na rozważeniu wszystkich okoliczności sprawy.

Z powyższego przepisu a contrario można wyprowadzić wniosek, że w postępowaniu o odszkodowanie lub zadośćuczynienie stosuje się wszystkie przepisy Kodeksu postępowania karnego zamieszczone poza rozdziałem 58. Jedynie w wypadku, gdy w tym Kodeksie brak danej instytucji występującej w procedurze cywilnej, która z uwagi na cywilny charakter roszczenia powinna mieć zastosowanie, należy sięgnąć do Kodeksu postępowania cywilnego, np. do art. 322 k.p.c., gdy nie można ustalić dokładnie wysokości szkody, albo do art. 355 k.p.c. w wypadku cofnięcia wniosku lub zawarcia ugody (Świecki Dariusz (red.), Kodeks postępowania karnego. Tom II. Komentarz aktualizowany, LEX, el.).

Roszczenia z art. 8 ustawy z 23 lutego 1991 roku o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (Dz. U. Nr 34, poz. 149 z późn. zm.) mają charakter cywilnoprawny. Oznacza to, że ciężar udowodnienia zasadności tych roszczeń spoczywa na wnioskodawcach zgodnie z art. 6 k.c. (postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Karna z dnia 7 maja 2014 r. II KK 78/14).

Zadośćuczynienie

2.

Kwota główna

Odsetki

żądanie zasądzenia kwot:

- 275.000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę będącą skutkiem bezprawnego pobytu w okresie od 3 października 1980 r. do 2 września 1981 r. w miejscu odosobnienia za działalność polityczną, bez stanowiącego podstawę odosobnienia prawomocnego orzeczenia Sądu,

- 88.000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wynikłą w związku z bezprawnym pozbawieniem pracy poprzez bezprawne powołanie do służby wojskowej w okresie od 3 października 1980 r. do 2 września 1981 r.,

- 248.000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w związku z bezprawnym oddelegowaniem do pracy w S. w okresie od 15 października 1981 r. do 25 maja 1984 r.,

- 104.000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w związku z rozłąką z rodziną wynikającą ze zmuszeniem wnioskodawcy do emigracji do K. w okresie od 29 maja 1984 r. do 26 czerwca 1985 r.,

- 8.000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w związku z inwigilowaniem i utrudnianiem znalezienia pracy na terenie K. w okresie od 2 września 1981 r. do 1 października 1981 r.,

oddalono w całości – na podstawie art. 8 ust. 1 w zw. z art. 1 ust. 1, art. 8a i art. 11 ust. 1 i 2 Ustawy z dnia 23 lutego 1991 roku uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu państwa Polskiego

brak żądania

Zwięźle o powodach podstawy prawnej

Inne

3.

1.

Brak żądania

Zwięźle o powodach podstawy prawnej

---------------

1.ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU W PRZEDMIOCIE ŻĄDANIA

Zwięźle o powodach rozstrzygnięcia

Odszkodowanie

1.

Kwota główna

Odsetki

1.

brak żądania

Zadośćuczynienie

2.

Kwota główna

Odsetki

1.

Inne

3.

1.

Brak żądania

1.Inne ROZSTRZYGNIĘCIA Zawarte w WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Brak

1.KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2.

Kosztami postępowania obciążono Skarb Państwa, stosownie do treści art. 13 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (tj. Dz. U. z 2018 r., poz. 2099 ze zm.).

1.PODPIS

Poznań, dnia 23 września 2020r.

Sędzia Dorota Biernikowicz