Pełny tekst orzeczenia

Sygnatura akt XI GC 1693/19

UZASADNIENIE

Sprawa rozpoznana w postępowaniu uproszczonym.

Powód (...) Spółka akcyjna Spółka komandytowa wniosła przeciwko pozwanej (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością o zapłatę kwoty 1678,81 euro i 859,02 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w transakcjach oraz kosztów procesu, tytułem należności związanej z umowami przewozu.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie kosztów procesu, zgłosiła zarzut potrącenia wzajemnych wierzytelności.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Dnia 6 lutego 2019r. pozwana (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością zleciła powódce (...) Spółce akcyjnej Spółce komandytowej przewóz towaru na trasie z S. M. (Francja) do M.-en-V. (Francja). Strony ustaliły cenę za transport w wysokości 150 euro plus podatek VAT. Powódka wykonał przewóz prawidłowo. Z tego tytułu wystawiła na rzecz pozwanej w dniu fakturę VAT (...) w umówionej wysokości.

Bezsporne, a nadto dowód:

- zlecenie, k. 27-30,

- list przewozowy, k. 31,

- faktura VAT, k. 32.

Dnia 5 marca 2019r. pozwana ponownie zleciła powódce przewóz towaru na trasie z C. (Francja) do H. S. C. (Francja). Strony ustaliły cenę za transport w wysokości 200 euro plus podatek VAT. Powódka wykonał przewóz prawidłowo. Z tego tytułu wystawiła na rzecz pozwanej w dniu fakturę VAT (...) w umówionej wysokości.

Bezsporne, a nadto dowód:

- zlecenie, k. 39-40,

- list przewozowy, k. 43,

- faktura VAT, k. 44.

Dnia 6 marca 2019r. pozwana zleciła powódce kolejny przewóz towaru na trasie z R. (Niemcy) do C. (Polska). Strony ustaliły cenę za transport w wysokości 630 euro plus podatek VAT. Powódka wykonał przewóz prawidłowo. Z tego tytułu wystawiła na rzecz pozwanej fakturę VAT w umówionej wysokości.

Powód nie dokonał wymaganej umową wymiany 54 palet typu D. (DD).

Z tego tytułu pozwana obciążył powoda karą umowną wynikającą z pkt 39.3 w wysokości 20 euro za każdą paletę łącznie 1080 euro.

Bezsporne, a nadto dowód:

- zlecenie, k. 15-18,

- list przewozowy, k. 19,

- faktura VAT, k. 20,

- nota obciążeniowa, k. 47.

Dnia 6 marca 2019r. pozwana zleciła powódce przewóz towaru na tożsamej trasie za taką samą stawkę frachtową. Powódka wykonał przewóz prawidłowo. Z tego tytułu wystawiła na rzecz pozwanej fakturę VAT w umówionej wysokości.

Powód nie dokonał wymaganej umową wymiany 54 palet typu D. (DD).

Z tego tytułu pozwana obciążył powoda ponownie karą umowną wynikającą z pkt 39.3 w wysokości 20 euro za każdą paletę łącznie 1080 euro.

Bezsporne, a nadto dowód:

- zlecenie, k. 21-24,

- list przewozowy, k. 25,

- faktura VAT, k. 26,

- nota obciążeniowa, k. 48.

Dnia 15 marca 2019r. pozwana ponownie zleciła powódce przewóz towaru na trasie z D. C. (Francja) do M. (Włochy). Strony ustaliły cenę za transport w wysokości 200 euro plus podatek VAT. Powódka wykonał przewóz prawidłowo. Z tego tytułu wystawiła na rzecz pozwanej w dniu fakturę VAT (...) w umówionej wysokości.

Bezsporne, a nadto dowód:

- zlecenie, k. 33-36,

- list przewozowy, k. 37,

- faktura VAT, k. 38.

Pozwana w dniu 3 czerwca 2019r. tytułem zapłaty za ww. zlecenia przelała na rzecz powoda 66,30 euro, potrącając dodatkowo wierzytelności z not obciążeniowych w łącznej wysokości 2160 euro.

Bezsporne, a nadto dowód:

- potwierdzenie przelewu, k. 48.

Rynkowa cena nabycia nowej palety typu D. wynosiła 19 zł.

Bezsporne, a nadto dowód:

- wydruk ze strony internetowej, k. 52.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo podlegało uwzględnieniu w całości.

Wyrok wydano w trybie art. 15 zzs 2 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...), innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. 2020.374 ze zm.), uwagi na przeprowadzenie całości postępowania dowodowego opartego o dokumenty.

Strony zawarły pięć umowy przewozu towaru, dwie z nich dotyczyły przewozu na terenie jednego kraju (...) tym samym zastosowanie znalazła ustawy z dnia 15 listopada 1984r – Prawo przewozowe (t.j. Dz.U. z 2000 Nr 50 poz. 601 ze zm.), a także przepisy Kodeksu cywilnego. Trzy zaś umowy wynikały z konwencji międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR) z dnia 19 maja 1956 r. (Dz.U. 1962 Nr 49, poz. 238 - dalej konwencja CMR).

Fakt zawarcia umów przewozu, sposobu ich wykonania oraz obowiązek zapłaty za przewóz nie były w sprawie kwestiami spornymi.

Spór dotyczył wyłącznie zasadnej wysokości nałożonych kar umownych.

Co do zasady postanowienia Konwencji CMR nie uniemożliwiają wprowadzenia do umowy dodatkowych obostrzeń, w tym także kar umownych, zaś brak stosownego uregulowania w jej treści przesądza o konieczności stosowania przepisów krajowych, tj. w tym wypadku art. 483 kc. Zastrzeżenie kary umownej zależy więc od woli stron, jednak powinno być ono wyraźne. Zgodnie z rozkładem ciężaru dowodu (art. 6 k.c.) pozwana winna wykazać, że kara została skuteczne zastrzeżona i nastąpiły przesłanki do jej naliczenia. Fakt zastrzeżenia takich kar w umowach nie był sporny, a co więcej wynikało to z dowód w postaci umów zlecenia wraz z jej warunkami ogólnym. W pkt 39 wyraźnie zastrzeżono kare 20 euro za brak zwrotu każdej z palety do załadowcy. Powód nie kwestionował również tego, że istotnie w związku z dwoma przewozami z 6 marca 2019r. nie dokonał zwrotu łącznie 108 palet, po 54 z każdego transportu.

Rozważając więc wniosek o miarkowanie kary, należało wskazać, że zgodnie z treścią art. 484 §2 kc jeżeli zobowiązanie zostało w znacznej części wykonane, dłużnik może żądać zmniejszenia kary umownej; to samo dotyczy wypadku, gdy kara umowna jest rażąco wygórowana. W zakresie pierwszej przesłanki tj. „wykonania zobowiązania w znacznej części”, to należało zauważyć, że odnosi się on do świadczenia, z którym powiązano karę umowną. Nie miało więc w tym kontekście znaczenia, że powód prawidłowo przewiózł towar, gdyż kara umowna była zastrzeżona w związku z innym zobowiązaniem. Dlatego w sprawie ta przesłanka nie miała zastosowania.

Co do drugiej okoliczności umożliwiającej miarkowanie kary, tj. „rażącego wygórowania” ustalono, że kary nałożone w związku z umowami z 6.03.2019r. (zl0572/03/19 oraz zl0574/03/19) stanowiła aż 139% frachtu. To zaś dodatkowo w powiązaniu z brakiem informacji o ewentualnej szkodzie majątkowej jaką poniósł lub mógł ponieść pozwany oraz ustaleniem, że kara została zastrzeżona nie na okoliczność zobowiązania będącego głównym elementem umowy, lecz jedynie zobowiązania pobocznego, nie mogącego mieć dla stron fundamentalnego znaczenia, dało podstawę do zastosowania tej normy. Uznano więc, że w okolicznościach sprawy, kara nie powinna wynieść więcej niż 19 zł (tj. ok. 4,45 euro) za każdą paletę co dało łącznie 2052 zł, i stanowiło ok. 30% stawki frachtowej. Trzeba przy tym zaznaczyć, że jak wynikało z niekwestionowanego twierdzenia powoda, popartego wydrukiem oferty, rynkowa cena zakupu nowej palety typu DD wynosiła właśnie 19 zł. Pozwany w toku całego procesu pozostawał bierny w zakresie merytorycznego ustosunkowania się do twierdzeń, zarzutów i dowodów powoda. Ograniczając się wyłącznie do zarzutów formalnych (w zakresie niewłaściwości sądu – co nota bene zostało rozstrzygnięte odrębnym postanowieniem) i potwierdzenia, że powód nie zwrócił wbrew umowie palet. Mając więc na uwadze, że kara umowna stanowi substrat odszkodowania, zaś pozwany nie negował stanowiska powoda w tym względzie dokonano wskazanego miarkowania.

Tym samym pozwany uprawniony był do potrącenia kary w łącznej wysokości 2052 zł (tj. 481,19 euro wg kursy 4,26 euro), tj. z tytułu obu kar umownych, a nie 2160 euro. Do kwoty 2052 zł (w przeliczeniu na euro) roszczenie powoda uległo umorzeniu na skutek potrącenia.

Tym samym do zapłaty z tytułu umów (obu z 6.03.2019r.), w związku z którymi pozwany nałożył kary umowne – po uwzględnieniu potrącenia w wysokości 2052 zł (tj. 481,19 euro) oraz zapłaconej kwoty 66,30 euro - do zapłaty pozostała kwota 1002,31 euro. Nadto do zapłaty pozostały również w całości pozostałe należności z trzech umów na kwoty 184,50 euro brutto, i po 246 euro brutto.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (w brzmieniu sprzed 1.01.2020r.) wierzycielowi, od dnia nabycia uprawnienia do odsetek, o których mowa w art. 7 ust. 1 lub art. 8 ust. 1, przysługuje od dłużnika, bez wezwania, równowartość kwoty 40 euro przeliczonej na złote według średniego kursu euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie pieniężne stało się wymagalne, stanowiącej rekompensatę za koszty odzyskiwania należności.

Z uwagi na brak pełnego zaspokojenia zobowiązania przez pozwanego, powód nabył roszczenie o ww. odsetki, jednocześnie miał prawo do naliczenia rekompensaty w wysokości po 40 euro za opóźnienie w płatności należności za każdą z pięciu umów.

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 7 ustawy ww. ustawy.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 100 kpc, uznając, ze powód wygrał sprawę w całości. Łącznie koszty powoda wyniosły 2117 zł (1800 zł wynagrodzenie pełnomocnika, 17 opłaty skarbowej, 300 zł opłaty od pozwu).

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)