Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Toruń, 13 sierpnia 2020r.

Sąd Okręgowy w Toruniu, I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Elżbieta Stępniewicz

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Katarzyna Domanowska

po rozpoznaniu na rozprawie 6 sierpnia 2020r.

sprawy z powództwa A. R.

przeciwko: Skarbowi Państwa –Staroście (...)

o rozwód

1.  odrzuca pozew w części dotyczącej żądania zasądzenia odsetek ustawowych od kwoty 80.000,00(osiemdziesiąt tysięcy) zł za okres od 11 lipca 2012r. do 15 grudnia 2014r.,

2.  oddala powództwo w pozostałej części,

3.  zasądza od powódki na rzecz pozwanego Skarbu Państwa – Starosty (...) kwotę 5400,00(pięć tysięcy czterysta) zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego wykonywanego przez Prokuratorię Generalną Rzeczypospolitej Polskiej w Warszawie,

4.  obciąża Skarb Państwa nieuiszczonymi kosztami sądowymi.

Elżbieta Stępniewicz

I C 980/19

UZASADNIENIE

Powódka A. R. w pozwie z 28 maja 2019r. złożonym w Sądzie Okręgowym w Toruniu przeciwko Skarbowi Państwa – Staroście (...) żądała zasądzenia od pozwanego kwoty 111.812,00 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu.

W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, że nabyła w całości spadek po zmarłej U. W., w związku z czym nieruchomość położona w G., gm. R., działka nr (...) o pow. 8,37 ha stanowiła jej własność. Zdaniem powódki Skarb Państwa – Starosta (...) bezpodstawnie wzbogacił się o wyżej wymienioną nieruchomość, którą sprzedał w roku 2004.

Wskazała, że o roszczeniu głównym wynikającym z powyższej sytuacji rozstrzygał już Sąd Okręgowy w Toruniu (sygn. I C 113/15) i Sąd Apelacyjny w Gdańsku (sygn. V ACa 258/16). Niniejszym pozwem powódka dochodzi odsetek ustawowych za opóźnienie od zasądzonej już kwoty 80.000,00 zł za okres od dnia sprzedaży nieruchomości przez Skarb Państwa do wydania prawomocnego wyroku, tj. od 22.12.2004 r. do 03.11.2016 r.

W odpowiedzi na pozew Prokuratoria Generalna RP reprezentująca pozwanego wniosła o odrzucenie pozwu co do roszczenia powódki za okres od 11.07.2012 r. do 15.12.2014 r. i oddalenie powództwa w pozostałym zakresie.

W uzasadnieniu pozwany wskazał, że prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Gdańsku zasądzono już na rzecz powódki kwotę 80.000,00 zł z ustawowymi odsetkami od 16.12.2014 r., a w pozostałej części powództwo oddalono.

Podniósł ponadto, że w dniu 09.12.2016 r. złożył do depozytu sądowego kwotę 80.000,00 zł z należnymi odsetkami (tj. łącznie 92.035,07 zł), o czym w dniu 09.12.2016 r. poinformował powódkę.

Pozwany podniósł również zarzut przedawnienia dochodzonego roszczenia. Zdaniem pozwanego odsetki jako świadczenia okresowe uległy przedawnieniu z upływem 3 lat.

Na rozprawie w dniu 06.08.2020 r. powódka cofnęła pozew bez zrzeczenia się roszczenia. Pozwany nie wyraził zgody na cofnięcie pozwu.

Sąd ustalił, co następuje:

Postanowieniem Sądu Rejonowego w Tczewie z 30.09.2011 r. w sprawie I Ns 629/11 powódka nabyła w całości na podstawie testamentu spadek po zmarłej U. W., zmarłej 05.06.2006 r. w T..

Postanowieniem Sądu Rejonowego w Wąbrzeźnie z 22.05.2012 r. w sprawie I Ns 335/11 U. W. nabyła wchodzącą w skład spadku po J. L. nieruchomość położoną w G., gm. R., działka nr (...) o pow. 8,37 ha. Postanowienie to uprawomocniło się 13.06.2012 r.

(okoliczności bezsporne)

dowód: postanowienie SR w Tczewie z 230.09.2011 r., sygn.. I Ns 629/11 (k. 8)

postanowienie SR w Wąbrzeźnie, sygn. I Ns 335/11(k. 9 akt I C 113/15)

W dniu 16.12.2014 r. przed Sądem Okręgowym w Toruniu powódka wytoczyła powództwo przeciwko pozwanemu o zapłatę kwoty 448.163,00 zł z odsetkami ustawowymi od 11.07.2012 do 15.12.2014 r. Roszczenie powódki wynikać miało z bezpodstawnego wzbogacenia Skarbu Państwa – Starosty (...) o opisaną wyżej nieruchomość w G.. W dniu 22.12.2004 r. Starosta (...) sprzedał nieruchomość na rzecz K. i K. M.. Powódka dochodziła w pozwie również odsetek ustawowych za okres od wniesienia powództwa do dnia zapłaty.

Sąd Okręgowy w Toruniu wyrokiem z 30.12.2015 r. w sprawie I C 113/15 zasądził od Skarbu Państwa – Starosty (...) na rzecz A. R. kwotę 448.163,00 zł z ustawowymi odsetkami od 16.12.2014 r. do dnia zapłaty, a w pozostałym zakresie powództwo oddalił.

Sąd Apelacyjny w Gdańsku wyrokiem z 03.11.2016 r. w sprawie V ACa 258/16 zmienił powyższy wyrok w ten sposób, że zasądził od Skarbu Państwa – Starosty (...) na rzecz A. R. kwotę 80.000,00 zł z ustawowymi odsetkami od 16.12.2014 r. do dnia zapłaty, a w pozostałym zakresie powództwo oddalił.

(okoliczności bezsporne)

dowód: wyrok SO w Toruniu z 30.12.2015 sygn. 113/15 (k. 135, 141-144v akt I C 113/15),

wyrok SA w Gdańsku z 03.11.2016 r. sygn. V ACa 258/16 (k. 185193-204 akt I C 113/15)

Pozwany w dniu 09.12.2016 r. złożył do depozytu sądowego na rachunek Sądu Rejonowego w Tczewie kwotę 92.035,07 zł, na którą składała się kwota 80.000,00 zł i odsetki za opóźnienie za okres od 16.12.2014 r. do 09.12.2016 r. O złożeniu przedmiotu świadczenia do depozytu pozwany zawiadomił powódkę pismem z 09.12.2019 r. Postanowieniem z 02.02.2017 r. w sprawie I Ns 1123/16 Sąd Rejonowy w Tczewie zezwolił pozwanemu na złożenie do depozytu kwoty 80.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od 16.12.2014 r. do dnia zapłaty tytułem roszczenia zasądzonego wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 03.11.2016 r. w sprawie V ACa 258/16.

dowód: pismo pozwanego z 09.12.2016 r. (k. 76),

polecenie i potwierdzenie przelewu (k. 77, 77v),

postanowienie SR w Tczewie z 02.02.2017 r., I Ns 1123/16 (k. 78)

Sąd zważył, co następuje:

Powódka dochodzi w niniejszym postępowaniu kwoty 111.812,00 zł – to jest odsetek od kwoty 80.000,00 zł zasądzonej prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 03.11.2016 r. (sygn. V ACa 258/16) za okres od 22.12.2004 r. do 03.11.2016 r. We wskazanej sprawie powódka dochodziła od pozwanego kwoty 448.163,00 zł z odsetkami ustawowymi za okres od 11.07.2012 r. do dnia zapłaty. Ostatecznie wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Gdańsku zasądzono na rzecz powódki kwotę 80.000,00 zł z ustawowymi odsetkami od 16.12.2014 r. do dnia zapłaty, a w pozostałym zakresie powództwo oddalono. Oddalono też zatem żądanie odsetek za okres od 11.07.2012 r. do 15.12.2014 r. Wyrok ten jest prawomocny.

Zgodnie z art. 199 kpc § 1 pkt 2 kpc sąd odrzuci pozew, jeżeli o to samo roszczenie pomiędzy tymi samymi stronami sprawa jest w toku albo została już prawomocnie osądzona. Do uznania, że sprawa została już wcześniej prawomocnie osądzona, co przesądza o odrzuceniu nowego pozwu, konieczne jest stwierdzenie tożsamości podmiotowej i przedmiotowej obu spraw.

W okolicznościach niniejszej sprawy nie ma wątpliwości, że zachodzi tożsamość stron procesu i przedmiotu żądania. Powódka sama sprecyzowała, że dochodzi odsetek od kwoty zasądzonej przez Sąd Apelacyjny w Gdańsku jako roszczenie główne w sprawie V ACa 258/16. Również treść uzasadnień wyroków sądów I i II instancji wskazuje, że osądowi we wcześniejszej sprawie podlegało żądanie odsetek za okres od 11.07.2012 r. do dnia zapłaty.

Pozew, w którym powód żąda – jako świadczenia głównego – odsetek, których domagał się w innej sprawie zakończonej prawomocnym wyrokiem oddalającym powództwo, podlega odrzuceniu, choćby obok roszczenia głównego zostało zgłoszone żądanie zasądzenia odsetek składanych. (Piaskowska Olga, Kodeks postępowania cywilnego. Postępowanie procesowe. Komentarz, WKP 2020, art. 199 kpc ak. 12; zob. postanowienie SN z 27.09.2000 r., V CKN 1442/00, OSNC 2001/6, poz. 86).

Wobec powyższego Sąd odrzucił pozew w części dotyczącej odsetek od kwoty 80.000,00 zł za okres od 11.07.2012 r. do 15.12.2014 r. ponieważ w tym zakresie sprawa została już prawomocnie osądzona.

Co do pozostałej części żądania (to jest odsetek od kwoty 80.000,00 zł za okresy: 22.12.2004-10.07.2012 i 16.12.2014-03.11.2016) strona pozwana podniosła zarzut przedawnienia. Zarzut ten okazał się słuszny. Zgodnie z art. 118 kc jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi sześć lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata. Jednakże koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata. Jak powszechnie wskazuje się w doktrynie i judykaturze odsetki ustawowe stanowią świadczenia okresowe i jako takie podlegają trzyletniemu terminowi przedawnienia (zob. wyrok SA w Gdańsku z 21.06.2016 r. sygn. I ACa 86/16, LEX nr 2265659).

Ustawą z 13.04.2018 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw w art. 1 pkt 3 zmieniono art. 118 kc poprzez dodanie do jego treści: „Jednakże koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata.”. Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy zmieniającej do roszczeń powstałych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy i w tym dniu jeszcze nieprzedawnionych stosuje się od dnia wejścia w życie ustawy przepisy ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym ustawą zmieniającą.

Pozew w niniejszej sprawie wniesiono 03.06.2019 r. Powódka nie wykazała, aby swoimi czynnościami przerwała dotąd bieg terminu przedawnienia. Zatem uwzględniając aktualne brzmienie art. 118 kc odsetki żądane za okresy od 22.12.2004 r. do 10.07.2012 r. i od 16.12.2014 r. do 31.12.2015 r. uległy przedawnieniu. Do dnia wytoczenia powództwa upłynął bowiem 3-letni termin ich przedawnienia wynikający z art. 118 kc.

Jako ewentualnie nieprzedawnione można by rozpatrywać więc odsetki należne za okres od 01.01.2016 r. do 09.12.2016 r. Pozwany w dniu 09.12.2016 r. wpłacił jednak do depozytu sądowego kwotę 92.035,07 zł, która obejmowała już odsetki za opóźnienie naliczone za okres od 16.12.2014 r. do 09.12.2016 r.

Art. 467 kc dopuszcza złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego poza wypadkami przewidzianymi w innych przepisach, także w sytuacji gdy powstał spór, kto jest wierzycielem. Natomiast art. 470 kc dla spełnienia świadczenia do depozytu przewiduje takie same skutki jak dla spełnienia świadczenia. Złożenie zatem przez pozwanego do depozytu kwoty 92.035,07 zł stanowiło spełnienie świadczenia, w tym odsetek za opóźnienie za rozpatrywany okres.

Podkreślenia nadto wymaga, że powódka w czasie rozprawy próbowała cofnąć pozew (na rozprawie w dniu 06.08.2020 r.), co nakazuje wnioskować, że dostrzegła bezzasadność powództwa. Nie zrzekła się jednak przy tym roszczenia, wobec czego cofnięcie nie było skuteczne. Zgodnie bowiem z art. 203 § 1 kpc pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia – aż do wydania wyroku.

Wobec wszystkiego powyższego Sąd uznał, że roszczenie o odsetki za okres do 31.12.2015 r. uległo przedawnieniu, natomiast odsetki za okres od 01.01.2016 r. do 09.12.2016 r. zostały przez pozwanego uiszczone wraz z depozytem sądowym. Z tych względów Sąd oddalił powództwo w pozostałym zakresie.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie przepisu art. 98 § 1 kpc w myśl zasady odpowiedzialności za wynik postępowania. Powódka przegrała proces i powinna ponieść koszty wynagrodzenia pełnomocnika procesowego. Zgodnie z art. 99 kpc stronom reprezentowanym przez Radcę Prokuratorii Generalnej RP zwraca się koszty w wysokości należnej według przepisów o wynagrodzeniu adwokata. Na podstawie § 2 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie [Dz.U. 2015.1800] w punkcie 3 wyroku zasądzono więc od powódki na rzecz pozwanego kwotę 5.400,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa.

O kosztach sądowych w punkcie 4 wyroku Sąd orzekł na podstawie art. 100 ustawy o kosztach sądowych

w sprawach cywilnych w zw. z art. 108 kpc.