Pełny tekst orzeczenia

Sygnatura akt XI GC 110/20

UZASADNIENIE

w postępowaniu uproszczonym na zasadzie z art. 505 8 § 4 kpc

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Poszkodowana dokonała telefonicznego zgłoszenia szkody ubezpieczycielowi sprawcy, który przyjął na siebie odpowiedzialność co do zasady i wszczął postępowanie likwidacyjne. W trakcie rozmowy przedstawiono pozwanej wstępną wycenę oraz poinformowano o możliwości zorganizowania najmu pojazdu zastępczego, jednakże z uwagi na niezadowolenie poszkodowanej z wyceny, poszkodowana zaprzestała kontaktu z ubezpieczycielem nie wykazując zainteresowania ofertą najmu.

W odpowiedzi na zgłoszenie szkody, dnia 13 listopada 2018 r. pozwany za pośrednictwem wiadomości e-mail poinformował poszkodowaną o możliwości organizacji wynajmu pojazdu zastępczego wraz z pokryciem jego kosztów przez ubezpieczyciela.

Dowód:

- akta szkody płyta CD k. 72;

- wiadomość e-mail z dnia 13 listopada 2018 r. k. 48-52;

- zeznania świadka A. K. k. 76.

Wiadomością e-mail z dnia 14 listopada 2018 r. pozwany przesłał poszkodowanej informację o rozliczeniu szkody częściowej, informując ponownie poszkodowaną o możliwości zorganizowania najmu pojazdu zastępczego ze wskazaniem wysokości akceptowanych stawek.

Dowód:

- wiadomość e-mail z dnia 14 listopada 2018 r. k. 53-54.

Sąd zważył co następuje:

W świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego oraz na podstawie poczynionych ustaleń roszczenie powodów podlegało oddaleniu.

Wyrok wydano w trybie art. 15 zzs 2 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...), innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. 2020.374 ze zm.), uwagi na przeprowadzenie całości postępowania dowodowego opartego o dokumenty i osobowe źródła dowodowe.

Sprawa podlegało rozpoznaniu według przepisów kodeksu postępowania cywilnego, wprowadzonych ustawą z dnia 4 lipca 2019r. o zmianie ustawy – kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, w związku z art. 9 ust. 2 tej ustawy.

Roszczenie przedstawione przez powodów ma charakter roszczenia odszkodowawczego, znajdującego oparcie w przepisach art. 822 § 1 i 2 k.c., art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczeń Komunikacyjnych (Dz.U. Nr 124, poz. 1152, ze zm.) oraz art. 436 § 1 k.c. i 415 k.c. Okoliczności kolizji nie były sporne pomiędzy stronami. Również legitymacja bierna pozwanego i czynna powodów nie były podważane i nie budzą wątpliwości Sądu.

Spór dotyczył wyłącznie uzasadnionej stawki najmu i uchybienia przez poszkodowaną obowiązkowi minimalizacji szkody, tj. skuteczności oferty najmu złożonej przez pozwaną poszkodowanej.

Zgodnie z art. 361 § 1 i 2 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Nie budzi również żadnych wątpliwości, że poszkodowany nie ma obowiązku poszukiwania najtańszej oferty najmu pojazdu zastępczego. Tym niemniej ustawodawca nałożył na poszkodowanego obowiązek zapobiegania szkodzie i zmniejszania jej rozmiarów (art. 354 § 2, art. 362 i 826 § 1 k.c. oraz art. 16 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych), co określa się ogólnie obowiązkiem minimalizacji szkody. Kwestia ta była i jest przedmiotem wielu wypowiedzi judykatury, a podsumowaniem orzecznictwa w tym zakresie jest uchwała Sądu Najwyższego z 24 sierpnia 2017 r. w sprawie III CZP 20/17. Wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego, przekraczające koszty zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu są objęte odpowiedzialnością z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli ich poniesienie było celowe i ekonomicznie uzasadnione.

Sąd zdaje sobie przy tym sprawę, że często propozycja najmu jest tak skonstruowana, że niedostrzegalna w natłoku informacji, niekiedy jest iluzoryczna, a eksponowany koszt najmu nie zawiera w sobie wszystkich istotnych dla poszkodowanego elementów lub wiąże się z różnymi niedogodnościami, tyle że nie ma podstaw z góry zakładania takiej sytuacji. Poszkodowana powinna dać chociaż minimalną szansę ubezpieczycielowi, który ponosi koszty najmu, działania w tym zakresie. Wyprzedzając ewentualne zarzuty o braku przedstawienia do weryfikacji umowy najmu ubezpieczyciela, to jest on nietrafny, ponieważ najważniejszy element tj. brak konieczności ponoszenia kosztów i „pokrycie wszelkich kosztów”, został wskazany, co oznacza literalnie brak konieczności ponoszenia jakichkolwiek opłat i angażowania jakichkolwiek środków, także w celu zabezpieczenia umowy. Analizowanie regulaminów wypożyczalni samochodowych jest bezcelowe, ponieważ wskazany e-mail zawierał indywidualną ofertę.

W rozpoznawanej sprawie zarówno w rozmowie telefonicznej jak i na adres mailowy poszkodowanej, w dniu 13 i 14 listopada 2018 r. przesłano wiadomość dotyczącą możliwości organizacji najmu pojazdu zastępczego z podaniem stawek najmu. Podkreślona została nieodpłatność tej usługi i pokrycie „wszystkich kosztów” oraz podano dane kontaktowe dla skorzystania z oferty. Tym samym były to wszystkie niezbędne dla poszkodowanej dane – oferta na tym etapie była wystarczająco konkretna. Skorzystanie z oferty lub chociażby jej weryfikacja nie nastręczały żadnych kłopotów. Poszkodowana w ogóle nie skorzystała z tej możliwości, wskazując, że w związku z niezadowoleniem z dokonanej przez pozwanego wyceny „umyła ręce” i przekazała sprawę podmiotowi który zajmie się dochodzeniem należnego odszkodowania, a powodowie nie wykazali uzasadnionej przyczyny takiego postępowania.

Zgodnie z treścią art. 61 § 2 kc oświadczenie woli wyrażone w postaci elektronicznej jest złożone innej osobie z chwilą, gdy wprowadzono je do środka komunikacji elektronicznej w taki sposób, żeby osoba ta mogła zapoznać się z jego treścią. Z przedłożonego w aktach szkody i załączonego do sprzeciwu dowodu nadania wiadomości e-mail wraz załącznikami wynikało jednoznacznie, że oświadczenie pozwanego zostało złożone prawidłowo.

Złożone przez powodów cenniki nie mają więc w sprawie żadnego znaczenia, gdyż złożona poszkodowanej oferta, dedykowana była dla niej i zawierała niezbędne elementy. Tym samym nie jest uzasadnione odwoływanie się do regulaminów, na co wskazała poszkodowana w oświadczeniu z dnia 3 stycznia 2019 r., które w ogóle nie wiadomo czy będą miały w sprawie zastosowanie. Pierwszeństwo trzeba dać warunkom konkretnej oferty, a ta była dla poszkodowanej bezpłatna. Podobnie prawidłowości i skuteczności oferty pozwanego nie mogło zaprzeczyć oświadczenie poszkodowanej z dnia 3 stycznia 2017 r. Po pierwsze nie sposób uznać, że oferta najmu złożona już w dniu zdarzenia i przed podpisaniem umowy najmu z powodami była spóźniona. Po drugie stwierdzenie, że nie doręczono pełnomocnikowi regulaminu czy też wzoru umowy nie ma znaczenia. Nie sposób było stwierdzić, czy ewentualne zapisy regulaminu budziłyby wątpliwości poszkodowanej czy też okazałyby się nieistotne. Co więcej jak wynikało z zeznań poszkodowanej niezależnie od tego jakie byłyby szczegóły najmu i tak nie najęłaby samochodu od pozwanego. W kontekście więc postawy poszkodowanej, mail powodów z prośbą o nadesłanie szczegółów najmu, musiał być oceniony wyłącznie jako pozorowanie zainteresowania i wypełnienia obowiązku minimalizacji szkody.

Zgodnie z art. 6 k.c. w zw. z art. 361 k.c. oraz 363 k.c. ciężar dowodu wysokości szkody spoczywa na poszkodowanym. W niniejszej sprawie obowiązkiem wykazania wysokości szkody byli zatem obciążeniu powodowie jako nabywcy roszczenia. Na powyższą okoliczność zgłoszony został dowód z faktury VAT, wystawionej przez powodów, a wniosek o przeprowadzenie dowodu opinii biegłego podlegał pominięciu. Zwraca uwagę, że w przypadku tzw. bezgotówkowego najmu pojazdu zastępczego, czy innych działań związanych z usunięciem skutków kolizji drogowej, gdzie poszkodowany zawiera umowę cesji wierzytelności, po to aby przedsiębiorca oferujący pojazd zastępczy mógł bezpośrednio dochodzić odszkodowania od ubezpieczyciela, taki przedsiębiorca w istocie wystawia faktury sam dla siebie, stąd ich wartość dowodowa jest przez to znikoma i każdorazowo należy wykazać szkodę przez odniesienie się do stawek rynkowych. Wynika to z okoliczności, że tego rodzaju relacje nie są odzwierciedleniem rynkowych reguł gry, a ceny nie są efektem zjawisk rynkowych, tylko mogą być arbitralnie ustalane przez wynajmującego pojazd zastępczy.

W kontekście więc przedstawienia przez pozwanego poszkodowanej skutecznej oferty najmu i niewykazania uzasadnionych podstaw do nieskorzystania z tej oferty, opinia biegłego sądowego nie miałaby zasadniczego znaczenia w sprawie. Nawet więc potwierdzenie przez biegłego, że stawka najmu zastosowana przez powodów była rynkowa, to i tak powództwo podlegałoby oddaleniu, z uwagi na wyżej wskazane okoliczności. Celem więc nieprzedłużania postępowania i ograniczania kosztów wniosek w tym względzie pominięto.

Sąd rozstrzyga o kosztach w każdym orzeczeniu kończącym sprawę w instancji (art. 108 § 1 k.p.c.). Powódka przegrała proces w całości i obowiązana jest do zwrotu pozwanemu celowych kosztów procesu (art. 98 k.p.c.), które stanowią kwotę 270 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego ustalonych na podstawie § 2 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. 2018.265 j.t.) oraz 17 złotych tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

ZARZĄDZENIE

(...)

(...)

3. (...)