Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 05 lutego 2019 roku Sąd Rejonowy w Płocku w sprawie z powództwa B. F. przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W. (obecnie (...) S.A. (...)) o zapłatę kwoty 9.664,34 zł zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 9.598,54 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 28 grudnia 2016 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 2.301,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt I), oddalił powództwo w pozostałej części (pkt II) oraz nakazał zwrócić pozwanemu ze Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Płocku kwotę 583,00 zł tytułem niewykorzystanej zaliczki na koszty opinii biegłego (pkt III).

(wyrok k. 132)

Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany, zaskarżając go w części,
tj. w zakresie pkt I co do kwoty 200,00 zł wraz z odsetkami oraz w zakresie rozstrzygnięcia
o kosztach procesu.

Zaskarżonemu wyrokowi pozwany zarzucił:

1.  naruszenie prawa materialnego, tj. art. 361 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 509 k.c. w zw.
z art. 6 k.c. poprzez niewłaściwe zastosowanie, polegające na przyjęciu,
iż normalnym następstwem szkody w przedmiotowej sprawie są koszty związane
ze sporządzeniem przez powoda prywatnej kalkulacji naprawy przed nabyciem wierzytelności od poszkodowanego, podczas gdy po pierwsze powód nabył wierzytelność w stanie istniejącym w dacie przelewu, co oznacza, iż w dacie przelewu przeniesiona wierzytelność nie obejmowała kosztów prywatnej ekspertyzy naprawy uszkodzonego pojazdu, ta bowiem została wykonana przed nabyciem wierzytelności przez powoda na jego zlecenie, a zatem powód nie mógł nabyć tej wierzytelności od poszkodowanego, skoro zobowiązanym do zapłaty kosztów prywatnej kalkulacji z daty jej sporządzenia (03.10.2016 r.) był powód,
a nie poszkodowany, po drugie, zgodnie z art. 361 § 2 k.c. naprawienie szkody obejmuje starty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono, a powód w momencie zlecenia wykonania prywatnej kalkulacji, a więc wykreowania zobowiązania do zapłaty kosztów z nią związanych, nie był poszkodowany, ani nie dysponował umową cesji;

2.  naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 328 § 2 k.p.c. w zw. z art. 509 k.c. poprzez pominięcie w uzasadnieniu wyroku kwestii związanej ze zbadaniem umowy przelewu wierzytelności i jej przedmiotu – co Sąd winien uczynić z urzędu – a co miało istotny wpływ na rozstrzygnięcie i uwzględnienie roszczenia
w zakresie kosztów prywatnej ekspertyzy, a nadto brak wyjaśnienia podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa;

3.  naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dowolną a nie swobodną ocenę dowodów i przyjęcie, iż koszt prywatnej ekspertyzy jest uzasadniony, z uwagi na tożsamość kwotową sporządzonej kalkulacji powoda
z wyceną przeprowadzoną przez biegłego sądowego, w sytuacji, gdy powód jako podmiot profesjonalny, prowadzący działalność gospodarczą w zakresie usług finansowo – prawnych, ma wiedzę w przedmiocie postępowań likwidacyjnych, szacowania strat czy wysokości należnego odszkodowania i sam w zakresie prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej mógł dokonać analizy szacowanej straty w mieniu poszkodowanego.

W oparciu o podniesione zarzuty pozwany wniósł o zmianę wyroku w zaskarżonym zakresie oraz orzeczenie o kosztach procesu poprzez ich stosunkowe rozdzielenie stosownie do wyniku sprawy a ponadto o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

(apelacja k. 147 – 152)

Powód wniósł o oddalenie apelacji pozwanego oraz o zasądzenie na jego rzecz kosztów postepowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa prawnego w wysokości przewidzianej prawem.

(odpowiedź na apelację k. 161 – 161 odw.)

Sąd Okręgowy zważył:

Apelacja pozwanego okazała się zasadna.

Trafny jest pierwszy z podniesionych zarzutów, a sprowadzający się do nie uwzględnienia przez Sąd I instancji okoliczności, że w dacie zlecenia przez powoda sporządzenia prywatnej kalkulacji, tj. w dniu 03 października 2016 roku, nie był on wierzycielem pozwanego. Do cesji na jego rzecz wierzytelności przysługujących poszkodowanemu od pozwanego doszło bowiem w dniu 06 października 2016 roku. To zaś oznacza, że koszty poniesione przez powoda za wykonanie prywatnej kalkulacji służyły ocenie zasadności (opłacalności) nabycia wierzytelności od poszkodowanego i stanowią koszt prowadzenia działalności gospodarczej. Słusznie podniósł skarżący, że tylko wówczas, gdyby to poszkodowany zlecił wykonanie ekspertyzy i on był zobowiązany do pokrycia jej kosztów, stanowiłyby one szkodę, za którą odpowiedzialność gwarancyjną ponosi pozwany. Wówczas wierzytelność obejmująca także te wydatki mogłaby zostać skutecznie przeniesiona
na powoda. Powodowi przysługiwałaby wierzytelność wobec pozwanego także wówczas, gdyby zlecił sporządzenie prywatnej kalkulacji po uzyskaniu prawa do dochodzenia wierzytelności od poszkodowanego na skutek cesji, o ile cesja obejmowałaby wszelkie roszczenia przysługujące w związku z danych zdarzeniem.

Zasadnie zatem zarzucił skarżący naruszenie przez Sąd Rejonowy art. 361 § 1 i 2 k.c.
w zw. z art. 509 k.c.

Uzasadniony jest także zarzut podniesiony w pkt 2 apelacji. Powyższe uchybienie nie miało jednak wpływu na treść rozstrzygnięcia. Naruszenie art. 328 § 2 k.p.c. z reguły bowiem nie prowadzi do wzruszenia zaskarżonego orzeczenia, jeśli tylko treść uzasadnienia poddaje się kontroli instancyjnej a tok rozumowania Sądu I instancji jest możliwy do przeanalizowania. Z taką sytuacją mamy do czynienia w niniejszej sprawie.

Z kolei ostatni z zarzutów – naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. – został nieprawidłowo postawiony. Skarżącemu nie chodzi bowiem o dokonanie nieprawidłowych ustaleń faktycznych na skutek przekroczenia zasady swobodnej oceny dowodów przez Sąd Rejonowy, a o ocenę tych ustaleń przez pryzmat przepisów prawa materialnego, tj. art. 361 § 1 i 2 k.p.c. Co do zasady Sąd Okręgowy podziela stanowisko zaprezentowane w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia, znajdujące ponadto oparcie w najnowszym orzecznictwie Sądu Najwyższego (Uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego - Izba Cywilna
z dnia 2 września 2019 r., III CZP 99/18, Legalis Numer 2202957), że wydatki związane
z wykonaniem prywatnej kalkulacji kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu, poniesione przez nabywcę wierzytelności stanowią szkodę w rozumieniu art. 361 § 2 k.c., pozostającą
w adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem szkodzącym (art. 361 § 1 k.c.),
o ile ich poniesienie było uzasadnione i niezbędne do efektywnego dochodzenia odszkodowania. Należy przy tym jednak zaznaczyć, że odnosi się to do sytuacji,
gdy ekspertyza została zlecona przez następcę prawnego poszkodowanego (cedenta),
tj. po zawarciu umowy cesji wierzytelności. Tylko wówczas pozostaje ona bowiem
w związku z związku przyczynowym ze zdarzeniem wywołującym szkodę.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok na podstawie
art. 386 § 1 k.p.c. w ten sposób, że obniżył zasądzoną na rzecz powoda kwotę o koszt sporządzenia prywatnej kalkulacji, tj. o 200,00 zł i oddalił powództwo co do tej kwoty wraz
z odsetkami.

Jednocześnie Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do zmiany rozstrzygnięcia
w przedmiocie kosztów procesu, z uwagi na fakt, że po zmianie orzeczenia co do roszczenia powoda, powód wygrał postępowanie w 97,25%. Zatem zgodnie z art. 100 zd 2 k.p.c. nałożony na pozwanego przez Sąd Rejonowy obowiązek zwrotu całych kosztów poniesionych przez powoda pozostał uzasadniony. W tym zakresie apelacja pozwanego podlegała oddaleniu jako bezzasadna na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono także na podstawie art. 100 zd. 2 k.p.c. Pozwany przegrał przed Sądem II instancji jedynie w niewielkim zakresie, zatem powód winien mu zwrócić całość poniesionych kosztów, tj. kwotę 150,00 zł. Złożyły się na nią: opłata od apelacji w wysokości 30,00 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego będącego adwokatem w kwocie 120,00 zł, ustalone na podstawie § 2 pkt 1 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r., poz. 1800, ze zm.)

Beata Matysik Bartosz Kaźmierak Ryszard Badio