Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 sierpnia 2020 r.

Sąd Rejonowy w Kamiennej Górze I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Marek Dziwiński

Protokolant: Anna Kołatek

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 sierpnia 2020 r. w Kamiennej Górze

sprawy z powództwa (...) z siedzibą w W.

przeciwko M. C.

o zapłatę

I  powództwo oddala;

II  zasądza od strony powodowej (...) z siedzibą w W. na rzecz pozwanego M. C. kwotę 1.817,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 1.800,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt I C 309/19

UZASADNIENIE

Strona powodowa (...) z siedzibą w W. wniosła o zasądzenie od pozwanego M. C. kwoty 6 256,31 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz o zasądzenie zwrotu kosztów sądowych i kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 1 200 zł.

W uzasadnieniu strona powodowa podała, że dochodzona wierzytelność wynika z umowy o konto/limit na koncie nr (...) łączącej pozwanego z pierwotnym wierzycielem Bankiem (...) S.A., a także z wyciągu z księgi rachunkowej Funduszu, który to dokument stanowi dokument urzędowy. Strona powodowa wyjaśniła, że na podstawie umowy z dnia 14.11.2011 r. nabyła wierzytelność dochodzoną niniejszym pozwem.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany M. C. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych wraz z kosztami zastępstwa procesowego.

Uzasadniając swoje stanowisko pozwany podniósł, iż nie wie z jakiego tytułu powód domaga się zapłaty w pozwie, a przy tym roszczenie powoda jest nieudowodnione. Pozwany wskazał, że pozew oparty jest o dokumenty prywatne. Pozwany zarzucił, że roszczenie dochodzone pozwem jest przedawnione.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 20.02.2009 r. pomiędzy Bankiem (...) S.A. z siedzibą we W. a pozwanym M. C. zawarte zostały umowy rachunku oszczędnościowo – rozliczeniowego, usług bankowości elektronicznej i umowa o kartę płatniczą. Na ich podstawie Bank miał otworzyć i prowadzić dla pozwanego rachunek oszczędnościowo-rozliczeniowy o numerze (...) z oprocentowaniem 0% w skali roku. M. C. Bank umożliwił korzystanie z usługi bankowości elektronicznej (...) Internet, a ponadto pozwanemu została wydana karta płatnicza V. E. <30 (...).

Dowód: umowa rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego k. 96-98.

W dniu 2.02.2010 r. M. C. zawarł z Bankiem (...) S.A. z siedzibą we W. umowę o limit kredytowy nr (...), na podstawie której Bank miał udostępnić kredytobiorcy środki pieniężne z przeznaczeniem na finansowanie bieżących potrzeb konsumpcyjnych w kwocie 5 300 zł w ramach limitu kredytowego w jego koncie osobistym o numerze (...). Kwota limitu kredytowego miał zostać postawiona do dyspozycji kredytobiorcy w dniu 2.02.2010 r. na okres do dnia 01.02.2011 r.

Dowód: umowa o limit kredytowy k. 100-102.

Wyciąg z ksiąg bankowych z 11.05.2012 r., zaopatrzony w pieczęć Banku oraz podpis pracownika Banku, stwierdza, że Bankowi (...) S.A.. przysługuje od M. C. wierzytelność, na którą składają się: należność główna w kwocie 5 573,37 zł (w tym kapitał w kwocie 5 519,52 zł i odsetki umowne w kwocie 53,85 zł), odsetki z tytułu opóźnienia w kwocie 642,54 zł oraz kwota kosztów wezwań i upomnień – 25 zł.

Dowód: wyciąg z ksiąg bankowych k. 99.

Strona powodowa (...) z siedzibą w W. zawarła z Bankiem (...) S.A. w dniu 14.11.2011 r. umowę sprzedaży wierzytelności, w załączniku której, pod pozycją nr (...), ujęto na sprzedaż wierzytelność względem M. C. z umowy (...) z dnia 20.02.2009 r. w łącznej kwocie 6 102,97 zł.

Dowody: umowa sprzedaży wierzytelności z załącznikami k. 78-95.

Sąd zważył, co następuje:

Stan faktyczny został ustalony w oparciu o przedłożone przez stronę powodową dowody z dokumentów w postaci umów bankowych z załącznikami oraz wyciągu z ksiąg rachunkowych banku. Pozwany wprawdzie kwestionował zawarcie jakiejkolwiek umowy z Bankiem jednakże dokumenty dołączone przez stronę powodową potwierdzały niewątpliwie zawarcie wymienionych wyżej umów. Stwierdzić zatem trzeba, że dokumenty te mogły stanowić podstawę dla poczynienia prawidłowych ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie.

Strona powodowa swoje roszczenie wywodziła z zaciągniętego przez pozwanego kredytu w ramach udostępnionego przez Bank limitu kredytowego. Strona powodowa złożyła do akt sprawy dokumenty umowy rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego, a także dokument umowy o limit kredytowy. Należy stwierdzić, że umowy ze sobą korespondują w ten sposób, że limit kredytowy miał zostać przez Bank udostępniony M. C. na otworzonym, na podstawie umowy rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym z dnia 20.02.2009 r., rachunku bankowym o numerze (...).

W tym miejscu należy stwierdzić, że strona powodowa nie udowodniła wysokości roszczenia dochodzonego pozwem. Powodowy Fundusz podniósł bowiem, że wierzytelność wobec pozwanego wynikała z zaciągniętego kredytu (skorzystania przez pozwanego z limitu kredytowego). Zgodnie z przepisem art. 3 k.p.c. strony obowiązane są dokonywać czynności procesowych zgodnie z dobrymi obyczajami, dawać wyjaśnienia co do okoliczności sprawy zgodnie z prawdą i bez zatajania czegokolwiek oraz przedstawiać dowody. Strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne (art. 232 k.p.c.). W myśl przepisu art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Do uwzględnienia powództwa konieczne było wykazanie przez stronę powodową podawanych przez nią istotnych okoliczności poprzez udowodnienie wysokości zobowiązania. Sąd ma prawo, a nawet obowiązek ustalenia treści stosunku prawnego łączącego strony. W realiach sprawy obowiązkiem procesowym strony powodowej było wykazanie, że M. C. wykorzystał kwotę limitu kredytowego. Przedstawienie samej umowy o limit kredytowy nie świadczy o tym, że pozwany rzeczywiście zaciągnął w Banku kredyt, a jest jedynie dowodem na to, że miał zagwarantowaną przez Bank taką możliwość. Przy umowie o limit kredytowy to konkretne, poszczególne operacje bankowe określają zakres zobowiązań korzystającego z przyznanego limitu. W przeciwieństwie do umowy pożyczki, gdzie to kwota udzielonej pożyczki określa zobowiązanie – w umowie o limit kredytowy, samo określenie kwoty limitu nie daje podstawy do określenia w jakiej faktycznej kwocie limit ten został przez uprawnionego wykorzystany. Dzieje się tak, ponieważ umowa o limit kredytowy – jak wskazuje sama jej nazwa – określa górny pułap możliwego do zaciągnięcia zobowiązania.

Przy tego typu umowach sąd nie tylko powinien, ale wręcz jest zobowiązany do zapoznania się z dokumentami wskazującymi na to, że takie operacje bankowe rzeczywiście miały miejsce. Dają się bowiem przewidzieć sytuacje, że w ramach przyznanego limitu, kontrahent banku nie wykorzystał limitu kredytowego bądź wykorzystał jedynie jego część. Bez odnotowania konkretnej operacji bankowej nie jest możliwe dokonanie oceny w jakim zakresie lub czy w ogóle kredytobiorca skorzystał z przyznanego mu prawa do udzielenia kredytu. Z tych przyczyn ciężar dowodu – wykazania okoliczności wskazujących na skorzystanie z konkretnej kwoty kredytu – musi obciążać stronę powodową, gdyż z faktów tych wywodzi swoje roszczenia.

Strona powodowa przedstawiła do akt szereg dokumentów, które jedynie „uprawdopodobniają” roszczenie. Trzeba natomiast stwierdzić, że tylko i wyłącznie procesowe udowodnienie wszystkich istotnych okoliczności doprowadzić może do wydania orzeczenia sądowego zgodnego z żądaniem pozwu. Odnosząc się do wyciągu z ksiąg bankowych należy wskazać, że wprawdzie moc dowodowa prawidłowo sporządzonego wyciągu z ksiąg bankowych jest stosunkowo duża (dowód ten może stanowić podstawę wydania nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym), to obecnie dokument ten nie ma w procesie cywilnym mocy prawnej dokumentu urzędowego. Zgodnie z treścią przepisu art. 95 ust. 1 Prawa bankowego księgi rachunkowe banków i sporządzone na ich podstawie wyciągi oraz inne oświadczenia podpisane przez osoby upoważnione do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych banków i opatrzone pieczęcią banku, jak również sporządzone w ten sposób pokwitowania odbioru należności mają moc prawną dokumentów urzędowych w odniesieniu do praw i obowiązków wynikających z czynności bankowych oraz ustanowionych na rzecz banku zabezpieczeń i mogą stanowić podstawę do dokonania wpisów w księgach wieczystych. Należy jednak zaznaczyć, że po wprowadzeniu ust. 1a cyt. artykułu, moc prawna ksiąg rachunku bankowego nie obowiązuje w postępowaniu cywilnym. Wyciąg taki stanowi zatem dokument prywatny i podlega swobodnej ocenie dowodowej. Przedłożony wyciąg z ksiąg bankowych, w sytuacji braku możliwości powiązania umowy o limit kredytowy z konkretną operacją bankową potwierdzającą udzielenie kredytu pozwanemu, nie może przesądzać skutecznie o istnieniu wierzytelności jaką strona powodowa dochodziła pozwem. Również samo skierowanie wezwania do zapłaty (k. 66) nie może wpływać za zasadność dochodzonego roszczenia.

Odnotować również trzeba to, że sąd zwrócił się do pierwotnego wierzyciela o przedstawienie awiza bankowego potwierdzającego operację bankową i wypłatę środków finansowych na rzecz M. C. na podstawie przedmiotowych umów bankowych, jednakże spotkał się z odmową Banku (k.114). Zgodnie z przepisem art. 104 ust. 1 Prawa bankowego bank, osoby w nim zatrudnione oraz osoby, za których pośrednictwem bank wykonuje czynności bankowe, są obowiązane zachować tajemnicę bankową, która obejmuje wszystkie informacje dotyczące czynności bankowej, uzyskane w czasie negocjacji, w trakcie zawierania i realizacji umowy, na podstawie której bank tę czynność wykonuje. Niniejsze postępowanie nie było tego rodzaju, gdzie bank byłby zobowiązany do udzielenia informacji. Według przepisu art. 105 ust. a pkt 2 lit d Prawa bankowego bank ma obowiązek udzielenia informacji stanowiących tajemnicę bankową na żądanie sądu w związku z prowadzonym postępowaniem spadkowym lub o podział majątku między małżonkami albo prowadzoną przeciwko osobie fizycznej będącej stroną umowy sprawą o alimenty lub o rentę o charakterze alimentacyjnym. W związku z obowiązywaniem tajemnicy bankowej należało oddalić wniosek strony powodowej o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego księgowego. Opinia sądowa byłaby nieprzydatna, a nadto nie może zastępować dokumentów, które powód powinien przedstawić do akt. Na zakończenie należy zaznaczyć, że brak było podstaw, aby zobowiązać pozwanego do przedstawienia dokumentów, które powinien przedłożyć powodowy Fundusz. Pozwany nie może wyręczać powoda w realizacji jego ciężarów procesowych.

Rekapitulując, z powodu nie wykazania przez stronę powodową wysokości roszczenia, powództwo należało oddalić. W tych warunkach zbędnym było czynienie rozważań na temat dalszych kwestii podnoszonych przez strony m.in. dotyczących prawidłowości cesji, przedawnienia roszczenia.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie przepisu art. 98 § 1 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Do kosztów procesu pozwanego należały: 1 800,00 zł – wynagrodzenie adwokata oraz 17 zł kosztów opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.