Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: XU 143/19

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 sierpnia 2020 r.

Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Śródmieścia we Wrocławiu X Wydział Pracy

i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Agnieszka Chlipała - Kozioł

Protokolant: Katarzyna Kunik

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 sierpnia 2020 r. we W.

sprawy z odwołania D. L.

od orzeczenia Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Województwie (...) we W.

z dnia 12.01.2019 r. znak: (...)

o ustalenie stopnia niepełnosprawności

1.  zmienia zaskarżone orzeczenie Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Województwie (...) z dnia 12.01.2019 r. znak: (...) o tyle tylko, że orzeka, iż orzeczenie o niepełnosprawności wnioskodawcy D. L. w stopniu lekkim wydaje się do dnia 10.04.2022 r., a także zmienia zaskarżone orzeczenie w punkcie 5 w ten sposób, że ustala, iż wnioskodawca wymaga konieczności zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze oraz pomoce techniczne ułatwiające funkcjonowanie danej osoby według wskazań medycznych (pkt 5 wskazań orzeczenia (...));

2.  w pozostałym zakresie oddala odwołanie,

3.  orzeka, iż nieuiszczone koszty sądowe ponosi Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Wnioskodawca D. L. wniósł odwołanie od orzeczenia Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Województwie (...) we W. z dnia 12 stycznia 2019 r., znak (...). (...). (...).2018, uchylającego w całości orzeczenie organu I instancji i zaliczające wnioskodawcę do lekkiego stopnia niepełnosprawności z symbolem niepełnosprawności 02-P, orzeczenie wydano do 31 stycznia 2021 r., niepełnosprawność istnieje od 21 kwietnia 2000 r., a ustalony stopień niepełnosprawności datuje się od 1 października 2018 r., w zakresie wskazań dotyczących konieczności zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze oraz techniczne, ułatwiające funkcjonowanie danej osoby – nie wymaga i domagał się jego zimny poprzez ustalenie umiarkowanego stopnia niepełnosprawności.

W uzasadnieniu odwołania, wnioskodawca podniósł, że od 2000 r. jest leczony psychiatrycznie. Aktualnie jego rokowania są złe. Choroba jest przewlekła, postępująca. Wnioskodawca jest obciążony genetycznie – jego ojciec i brat również chorują na schizofrenię. Według wcześniejszego orzeczenia o niepełnosprawności jego niepełnosprawność istnieje od dzieciństwa i kwalifikuje się do umiarkowanego stopnia. Wskazał, iż nie był zdolny do służby wojskowej (k. 4-v. 4).

Odpowiadając na odwołanie Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Województwie (...) we W. , wniósł o jego oddalenie.

W uzasadnieniu swojego stanowiska organ zarzucił, że werdykt organu I instancji był sprzeczny z obowiązującymi przepisami wobec czego orzeczenie zostało uchylone w całości. W świetle obowiązujących przepisów wnioskodawca może zostać zaliczony do lekkiego stopnia niepełnosprawności, gdyż nie jest on osobą niezdolna do pracy albo zdolną do pracy tylko w warunkach pracy chronionej lub wymagającą czasowej albo częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych (k. 13).

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca D. L. orzeczeniem (...) ds. Orzekania o Niepełnosprawności we W. z 10 października 2018 r. (znak (...)) nie został zaliczony do żadnego stopnia niepełnosprawności. Na skutek złożonego odwołania Wojewódzki Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności w Województwie (...) we W. orzeczeniem z 12 stycznia 2018 r., znak (...), uchylił w całości orzeczenie (...) ds. Orzekania o Niepełnosprawności we W. 10 października 2018 r. (znak (...)) i orzekł:

I. Zaliczyć wnioskodawcę do lekkiego stopnia niepełnosprawności,

II. Symbol przyczyny niepełnosprawności – 02-P,

III. Orzeczenie wydaje się do 31 stycznia 2021 r.,

IV. Niepełnosprawność istnieje od 21 kwietnia 2000 r.,

V. Ustalony stopień niepełnosprawności datuje się od 1 października 2018 r.

W zaleceniach wskazano:

1) odpowiedniego zatrudnienia - praca lekka spokojna

2) szkolenia, w tym specjalistycznego - wymaga

3) zatrudnienia w zakładzie aktywności zawodowej - nie dotyczy

4) uczestnictwa w terapii zajęciowej - nie dotyczy

5) konieczności zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze oraz pomoce techniczne, ułatwiające funkcjonowanie danej osoby - nie wymaga

6) korzystania z systemu środowiskowego wsparcia w samodzielnej egzystencji, przez co rozumie się korzystanie z usług socjalnych, opiekuńczych, terapeutycznych i rehabilitacyjnych świadczonych przez sieć instytucji pomocy społecznej, organizacje pozarządowe oraz inne placówki - wymaga

7) konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji - nie dotyczy

8) konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji - nie dotyczy

9) spełniania przez osobę niepełnosprawną przesłanek określonych w art. 8 ust. 3a pkt 1 ustawy z dnia 20 czerwca

1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2017 r. poz. 1260) - nie dotyczy

10) prawa do zamieszkiwania w oddzielnym pokoju - nie wymaga.

Dowód:

- Okoliczności bezsporne.

Wnioskodawca cierpi na schizofrenię paranoidalną. Stan jego zdrowia pozwala zaliczyć go do osób niepełnosprawnych w stopniu lekkim z symbolem niepełnosprawności 02-P, na okres 3 lat od daty badania przez biegłych. Wnioskodawca wymaga też konieczności zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze oraz pomoce techniczne, ułatwiające funkcjonowanie danej osoby.

Dowód:

- Opinie dwóch zespołów biegłych sądowych psychiatrów i psychologów– karta 18-24, 46-53.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Odwołanie zasługiwało na częściowe uwzględnienie.

Po przeprowadzeniu postępowania dowodowego w sprawie, a w szczególności z akt (...) i znajdującej się tam dokumentacji medycznej oraz z opinii biegłych sądowych, Sąd Rejonowy nie znalazł podstawy do zmiany zaskarżonego orzeczenia w zakresie stopnia niepełnosprawności.

Ustawa z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1172; dalej zw. ustawą) rozróżnia trzy stopnie niepełnosprawności: znaczny, umiarkowany i lekki (art. 3 ust. 1).

W myśl art. 4 ust. 3 ustawy, do lekkiego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, powodującej w sposób istotny obniżenie zdolności do wykonywania pracy, w porównaniu do zdolności, jaką wykazuje osoba o podobnych kwalifikacjach zawodowych z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną lub mająca ograniczenia w pełnieniu ról społecznych dające się kompensować przy pomocy wyposażenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub środki techniczne.

Zgodnie z art. 4 ust. 2 ustawy, do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub wymagającą czasowej lub częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych.

Jak zaś stanowi art. 4 ust. 1 ustawy, do znacznego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej i wymagającą, w celu pełnienia ról społecznych, stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji.

Zaliczenie osoby do któregokolwiek stopnia niepełnosprawności wymaga spełnienia przesłanek warunkujących jego otrzymanie, które zostały zdefiniowane w art. 4 wyżej wskazanej ustawy.

Wobec medycznej natury okoliczności spornych, które były istotne dla rozpoznania niniejszej sprawy, ich wyjaśnienie, wymagało wiadomości specjalnych i musiało znaleźć oparcie w dowodzie z opinii biegłych sądowych.

Powołani w sprawie biegli sądowi jednoznacznie stwierdzili, że stan zdrowia wnioskodawcy nie uzasadnia zaliczenia go do osób niepełnosprawnych w stopniu wyższym niż lekki, a ustalony stopień niepełnosprawności (lekki) uzasadnia wydanie orzeczenia na okres 3 lat od dnia badania przez biegłych. Jednocześnie w zaleceniach biegli wskazali, iż wnioskodawca wymaga konieczności zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze oraz techniczne.

W swoich opiniach biegli wskazali, że wnioskodawca kontakt nawiązuje w miarę swobodnie i dość spontanicznie, na pytania odpowiada rzeczowo, na temat. Świadomość ma jasną, orientację adekwatną do poziomu rozwoju. Nastrój wyrównany. Afekt dostosowany. Uczuciowość wyższa prawidłowo rozwinięta. Tok myślenia o prawidłowym tempie. Nie ujawnia formalnych zaburzeń myślenia. Urojeń spontanicznie nie wypowiada. Nie ujawnia zaburzeń spostrzegania. Napęd psychomotoryczny zrównoważony. Intelekt w badaniu orientacyjnym w dolnych granicach normy. Pamięć sprawna. Uwaga sprawna. Sen i apetyt satysfakcjonujące. Myśli i tendencji samobójczych obecnie nie ujawnia.

W ocenie biegłych wnioskodawca posiada ogólne możliwości intelektualne kształtujące się poniżej przeciętnej, a także obniżoną zdolność do samodzielnego myślenia i wnioskowania. Zakres wiedzy ogólnej odbiega od normy. Zachowana zdolność do rejestrowania, przechowywania i przypominania elementów codziennego życia. Zdolność do koncentracji uwagi na aktualnie wykonywanych czynnościach bez istotnych zakłóceń. Ujawnia znajomość obowiązujących norm społeczno-moralnych i stara się podporządkowywać im swoje postępowanie. Skłonny jest dostosowywać zachowanie do realizacji doraźnych potrzeb i zasad egzekwowanych przez członków rodziny. Prezentuje podwyższony poziom lęku wobec samodzielnej społecznej aktywności. W związku z obawą przed odrzuceniem, okresowo może wycofywać się z podejmowanych działań. Nie stwierdzono występowania istotnego orzeczniczo, zaburzenia w zakresie zdolności rozumienia sytuacji i norm społecznych, które sprzyjałyby ich intencjonalnemu przekraczaniu. Osobowość zubożona. W okresie nasilenia problemów zdrowotnych, może przejawiać zakłócenia w sferze wolicjonalnej i doświadczać zakłóceń w zakresie myślenia przyczynowo-skutkowego, co może występować wraz z pogłębianiem się zakłóceń w społecznym funkcjonowaniu.

W zgodnej ocenie biegłych przeprowadzone badania wskazują, że aktualnie prezentowane zakłócenia w emocjonalnym i poznawczym funkcjonowaniu opiniowanego, nie wiążą się z jego uzależnieniem od innych osób w zakresie zaspokajania całościowych potrzeb umożliwiających codzienną egzystencję. Aktualnie wnioskodawca pozostaje w długotrwałej remisji choroby. W okresie zaostrzeń choroby, wymaga częściowego wsparcia w zakresie pełnienia ról społecznych i zaspokajania potrzeb. Wymaga także uczestnictwa w systemie środowiskowego wsparcia w samodzielnej egzystencji.

Stan faktyczny w sprawie był częściowo bezsporny, został również potwierdzony wiarygodnymi dowodami z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy oraz organu rentowego, których wiarygodność nie została skutecznie podważona przez żadną ze stron. Natomiast okoliczności sporne, dotyczące stanu zdrowia i stopnia niepełnosprawności organizmu wnioskodawcy, zostały ustalone na podstawie opinii biegłych sądowych.

Obie wydane przez dwa niezależne zespoły biegłych opinie Sąd uznał za wiarygodne. Opinie były rzetelne, jasno uzasadnione, logiczne, konsekwentne i wyczerpujące, a nadto prawidłowo oparte na dokumentacji zgromadzonej w aktach sprawy oraz bezpośrednim badaniu wnioskodawcy. Sąd w pełni podzielił dokonane w opiniach ustalenia, uznając że nie ma podstaw do zanegowania zaprezentowanego przez biegłych stanowiska.

Podkreślić należy, że opinia biegłego sądowego podlega ocenie przy zastosowaniu art. 233 § 1 k.p.c. – na podstawie właściwych dla jej przymiotu kryteriów zgodności z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego, podstaw teoretycznych opinii, a także sposobu motywowania oraz stopnia stanowczości wyrażanych w niej wniosków. Sąd Najwyższy w swoim wyroku z dnia 19 grudnia 1990 r. (I PR 148/90, OSP 1991/11/300) stwierdził, że „Sąd może oceniać opinię biegłego pod względem fachowości, rzetelności czy logiczności. Może pomijać oczywiste pomyłki czy błędy rachunkowe. Nie może jednak nie podzielać poglądów biegłego, czy w ich miejsce wprowadzać własnych stwierdzeń”.

Zgodnie z art. 286 k.p.c. Sąd może zażądać ustnego wyjaśnienia opinii złożonej na piśmie, może też w razie potrzeby zażądać dodatkowej opinii od tych samych lub innych biegłych. Samo niezadowolenie stron z opinii biegłych nie uzasadnia jednak zażądania dodatkowej opinii od tych samych lub innych biegłych. Sąd w ramach zastrzeżonej dla niego swobody, decyduje, czy ma możliwość oceny dowodu w sposób pełny i wszechstronny, czy jest w stanie prześledzić jego wyniki oraz - mimo braku wiadomości specjalnych - ocenić rozumowanie, które doprowadziło biegłego do wydania opinii. Sąd czyni to zapoznając się z całością opinii. Wszystko to, a nie tylko końcowy wniosek opinii, stanowi przesłanki dla uzyskania przez Sąd podstaw umożliwiających wyjaśnienie sprawy.

W toku niniejszego postępowania tylko wnioskodawca składał zastrzeżenia do opinii biegłych sądowych. Uwzględniając zgłaszane zarzuty, w celu oceny stanu zdrowia wnioskodawcy oraz weryfikacji zaskarżonej opinii, Sąd zasięgnął opinii innych biegłych sądowych. Potwierdzili oni jednak w całości wnioski wywiedzione przez pierwszy zespół biegłych, iż wnioskodawca może zostać zaliczony do osób niepełnosprawnych w stopniu lekkim.

Mają powyższe na uwadze, Sąd uwzględniając opinie biegłych specjalistów psychiatrii i psychologii, na mocy przepisu art. 477 14 § 2 k.p.c., w pkt I sentencji wyroku, zmienił zaskarżoną decyzję organu rentowego jedynie w ten sposób, że aktualność orzeczenia o ustaleniu lekkiego stopnia niepełnosprawności wydłużył zgodnie z opinią biegłych do dnia 10.04.2022 r., a ponadto w ten sposób, że ustalił, iż wnioskodawca wymaga konieczności zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze oraz pomocniczo techniczne ułatwiające funkcjonowanie danej osoby według wskazań medycznych (pkt 5 wskazań), w pozostałym zakresie oddalając odwołanie jako bezzasadne (pkt II sentencji wyroku).

O kosztach sądowych, jak w punkcie III sentencji wyroku orzeczono w oparciu o art. 96 ust. pkt 4 w zw. z art. 36 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t. j. Dz. U. z 2019 r., poz. 785 ze zm.) zaliczając je na rachunek Skarbu Państwa.

Mając powyższe na uwadze, Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.