Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I C 4886/18

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 marca 2020r.

Sąd Rejonowy w Kaliszu w I Wydziale Cywilnym, w składzie:

Przewodniczący: sędzia Michał Włodarek

Protokolant: sekr. sąd. Anna Dulas

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 marca 2020r. w K.

sprawy z powództwa mał. Ł. B. (PESEL (...)) reprez. przez przedstawiciela ustawowego – matkę A. B. (1)

przeciwko pozwanemu Towarzystwu (...) z/s w W. (KRS (...))

o zapłatę i o ustalenie

1.  zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) z/s w W. na rzecz powoda mał. Ł. B. kwotę 30.880,47zł (trzydzieści tysięcy osiemset osiemdziesiąt złotych 47/100) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi:

- od kwoty 18.000,00zł (osiemnaście tysięcy złotych 00/100) od dnia 21 grudnia 2018r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 12.880,47zł (dwanaście tysięcy osiemset osiemdziesiąt złotych 47/100) od dnia 21 grudnia 2018r. do dnia zapłaty,

2.  oddala powództwo w pozostałej części,

3.  nakazuje pobrać rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Kaliszu od pozwanego Towarzystwa (...) z/s w W. z tytułu części nieuiszczonej opłaty sądowej od pozwu kwotę 1.545,00zł (jeden tysiąc pięćset czterdzieści pięć złotych 00/100) i z tytułu części nieuiszczonych wydatków kwotę 623,37zł (sześćset dwadzieścia trzy złote 37/100),

4.  przyznaje od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Kaliszu na rzecz adw. A. B. (2) Kancelaria Adwokacka w K. kwotę 3.600,00zł (trzy tysiące sześćset złotych 001/00) podwyższoną o kwotę podatku od towarów i usług tytułem wynagrodzenia za pomoc prawną udzieloną powodowi z urzędu,

5.  nie obciąża w całości powoda kosztami procesu.

Sygn. akt I C 4886/18

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 13 lipca 2018r. Sąd Rejonowy w Kaliszu w sprawie o sygn. akt I Co 1329/18 zwolnił małoletniego powoda Ł. B. od opłaty sądowej od pozwu oraz ustanowił dla niego pełnomocnika z urzędu oraz oddalił wniosek w pozostałym zakresie.

W dniu 21 grudnia 2018r. mał. powód Ł. B. skierował do tut. Sądu żądanie zasądzenia od pozwanego Towarzystwa (...) z/s w W. kwoty 62.000,00zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę doznaną w związku ze zdarzeniem z dnia 8 listopada 2016r. wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty i kwoty 12.880,47zł tytułem poniesionych kosztów leczenia powypadkowego wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, a także ustalenia, że pozwany ponosi odpowiedzialność za dalsze, mogące wystąpić w przyszłości skutki wypadku, oraz zasądzenia na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód podniósł, że dnia 8 listopada 2016r. przy ul. (...) w K., prowadzący samochód m – ki R. o nr rej. (...), na skutek nie zachowania szczególnej ostrożności i naruszenia zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym poprzez nieudzielenie pierwszeństwa pieszemu na oznakowanym przejściu doprowadził do jego potrącenia powodując powstanie u poszkodowanego uszczerbku na zdrowiu.

Na miejsce wezwano funkcjonariuszy policji, poszkodowanego karetką odwieziono do szpitala.

Po zdarzeniu powód był poddany leczeniu szpitalnemu na oddziale chirurgii i traumatologii dziecięcej.

U powoda zdiagnozowano silne potłuczenie ciała, szczególnie kończyn, górnej i dolnej po stronie lewej.

Powód kontynuował leczenie u specjalistów neurologa i ortopedy. W szczególności na skutek skręcenia stawu kolanowego powód wymagał unieruchomienia kończyny, a następnie wykonania zabiegu artroskopii kolana. Powód przeszedł rehabilitację.

Powód po wypadku odczuwał ból oraz wymagał wsparcia osób trzecich. Skutki zdarzenia miały wpływ na aktywność fizyczną powoda, w szczególności na treningi gry w piłkę nożną.

Powód do dzisiaj odczuwa negatywne następstwa doznanego urazu w obszarze fizycznym oraz psychicznym.

Powód dokonał zgłoszenia u pozwanego zaistnienia szkody w celu przeprowadzenia postępowania szkodowego. W związku ze zgłoszeniem pozwany przeprowadził postępowanie szkodowe w ramach którego przyznał powodowi zadośćuczynienie w łącznej kwocie 12.000,00zł i odszkodowanie z tytułu poniesionych kosztów leczenia i opieki oraz dojazdów do placówek medycznych w łącznej wysokości 3.540,03zł.

W ocenie powoda tak ukształtowana kwota zadośćuczynienia jest rażąco zaniżona, a wartość odszkodowania nie pokrywa wszelkich wydatków, które poniósł w związku z leczeniem.

W odpowiedzi na pozew pozwany Towarzystwo (...) z/s w W. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwany podniósł zarzut nieudowodnienia przez powoda istnienia związku przyczynowego pomiędzy zdarzeniem a rodzajem, charakterem i rozmiarem doznanego uszczerbku na zdrowiu, w tym cierpień fizycznych i psychicznych, a wysokością dochodzonego zadośćuczynienia i odszkodowania. Pozwany wskazał również, iż kwota wypłacona powodowi w toku postępowania likwidacyjnego tytułem zadośćuczynienia jest adekwatna do rozmiaru doznanej przez niego krzywdy oraz brak jest podstaw do wypłaty dalszego odszkodowania z tytułu szkody majątkowej. Pozwany zakwestionował również żądanie ustalenia jego odpowiedzialności na przyszłość za skutki zdarzenia oraz datę wymagalności roszczenia odsetkowego.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny.

W dniu 8 listopada 2016r. ok. godz. 18.10 na drodze publicznej, w K. na ul. (...), przed skrzyżowaniem z ul. (...) kierujący pojazdem m – ki R. o nr rej. (...) spowodował zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym, w ten sposób, że nie ustąpił pierwszeństwa pieszemu znajdującemu się na wyznaczonym i oznakowanym przejściu dla pieszych doprowadzając do jego potrącenia i powodując u niego powstanie uszczerbku na zdrowiu.

Na miejscu zdarzenia przeprowadzono interwencję Policji oraz wezwano służby medyczne.

Poszkodowany został przewieziony karetką do Wojewódzkiego Szpitala (...) w K..

Sprawcę zdarzenia – kierującego pojazdem m – ki R. (...) ukarano wyrokiem Sądu Rejonowego w Kaliszu z dnia 24 lutego 2017r. w sprawie o sygn. akt II W 1122/16 za wykroczenie spowodowania niebezpieczeństwa w ruchu drogowym stypizowane w art. 86 § 1 kw.

(dokumenty akt szkodowych – płyta Cd k. 27, kopia wyroku II W 1122/16 k. 36, notatka informacyjna o zdarzeni drogowym k. 37, z akt SR w Kaliszu II W 1122/16: notatka urzędowa k. 1, 5, protokół z badania stanu trzeźwości k. 2, szkic sytuacyjny k. 3, protokół oględzin rzeczy k. 4, protokół przesłuchania świadka k. 7-11, 12-14, protokół przesłuchania podejrzanego k. 15-16, dokumentacja fotograficzna k. 18, wyrok k. 29, zeznania świadka M. K. k. 11v 00:07:23-00:15:22, przesłuchanie powoda Ł. B. k. 112-112v 00:33:42-00:48:54, k. 166v 00:11:47-00:20:00)

W okresie o dnia 8 listopada 2016r. do dnia 10 listopada 2016r. powód był hospitalizowany w Wojewódzkim Szpitalu (...) w K. na Oddziale (...) i T. D..

U powoda rozpoznano ogólne potłuczenia szczególnie kończyn: górnej i dolnej po stronie lewej.

Powoda skierowano do poradni chirurgii dziecięcej.

Powód był ponownie hospitalizowany we wskazanej jednostce medycznej w okresie od dnia 14 grudnia 2016r. do dnia 16 grudnia 2016r., gdzie rozpoznano u niego stan po skręceniu kolana lewego.

Powód został również w dniu 4 marca 2017r. poddany zabiegowi plastyki więzadła krzyżowego przedniego lewego, który przeszedł (...) Chirurgia Endoskopowa (...) z/s w P..

Powód konsultował się u specjalistów ortopedy i neurologa oraz w poradni chirurgicznej.

Powód kontynuował leczenie specjalistyczne oraz zażywał środki farmakologiczne.

Powód korzystał ze zwolnienia w zajęciach szkolnych oraz nie mógł uczestniczyć w lekcjach wychowania fizycznego.

Powód nadal odczuwa negatywne skutki zdarzenia, które przejawiają się okresowymi bólami głowy i kolana oraz pogorszeniem sprawności, a także lękami sytuacyjnymi.

( dokumenty akt szkodowych – płyta Cd, dokumentacja medyczna k. 38, historia choroby k. 40-41, 98-101, zeznania świadka A. B. (1) k. 111v-112 00:15:22-00:33:17, przesłuchanie powoda Ł. B. k. 112-112v 00:33:42-00:48:54, k. 166v 00:11:47-00:20:00)

W wyniku zdarzenia z dnia 8 listopada 2016r. powód doznał obrażeń narządu ruchu w postaci stanu po skręceniu kolana lewego – znaczne subtotalne uszkodzenie więzadła przedniego krzyżowego lewego. W dniu 4 marca 2017r. u powoda wykonano plastykę więzadła krzyżowego przedniego lewego.

Leczenie powoda odbywało się optymalnie do rozległości jego obrażeń narządu ruchu zgodnie z obowiązującymi w tym czasie zasadami dotyczącymi leczenia obrażeń pourazowych narządów ruchu.

Uszczerbek na zdrowiu powoda wynosi 5% i ma charakter stały.

( opinia biegłego z zakresu ortopedii i traumatologii k. 121-125, 140-144)

W zakresie skutków neurologicznych zdarzenia z dnia 8 listopada 2016r. u powoda rozpoznano stan po urazie stanu kolanowego lewego z częściowym uszkodzeniem więzadła krzyżowego przedniego i podtorebkowym uszkodzeniem łękotki przyśrodkowej – bez powikłań neurologicznych.

Z perspektywy następstw neurologicznych powód nie doznał ani trwałego ani długotrwałego uszczerbku na zdrowiu.

( opinia biegłego z zakresu neurologii k. 147-150, 162)

Powód, w wyniku zdarzenia, poza szkodą na osobie poniósł również wydatki z tytułu kosztów leczenia w wysokości 12.880,47zł.

( faktury i rachunki k. 39, 42-97, 102-104, 107)

W momencie zdarzenia sprawca wypadku posiadał zawartą z pozwanym Towarzystwem (...) z/s w W. umowę odpowiedzialności cywilnej z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w związku z ruchem tych pojazdów.

Powód dokonał zgłoszenia u pozwanego zaistnienia szkody na osobie i mieniu w celu przeprowadzenia postępowania szkodowego w ramach odpowiedzialności gwarancyjnej Ubezpieczyciela sprawcy szkody z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w związku z ruchem tych pojazdów. Postępowanie szkodowe zostało zarejestrowane pod numerem (...)

W związku ze zgłoszeniem pozwany przeprowadził postępowanie szkodowe i decyzjami z dnia 13 marca i 15 maja 2017r. ustalając u powoda uszczerbek na zdrowiu z tytułu powierzchownego uraz głowy 1% i z tytułu stłuczenia stanu kolanowego lewego naderwaniem (...) i stłuczeniem MM i wtórną rekonstrukcją (...) 5% przyznał powodowi kwotę pieniężną tytułem zadośćuczynienia w łącznej wysokości 12.000,00zł i kwotę pieniężną odszkodowania obejmującego zwrot kosztów leczenia i opieki oraz dojazdów do placówek medycznych w łącznej wysokości 3.540,03zł.

(wezwanie do zapłaty k. 23, pismo k. 24-25, decyzja k. 26, dokumenty akt szkodowych – płyta Cd k. 27)

Sąd uznał za przydatne do ustalenia stanu faktycznego opinie sporządzone przez biegłych ortopedę i neurologa albowiem są one pełne, jasne, zrozumiałe, wyczerpujące i kompleksowe oraz wewnętrznie spójne. Biegli w poszczególnych opiniach udzielili odpowiedzi na wszystkie postawione w tezach dowodowych pytania, sformułowania zawarte w treści każdej z opinii pozwalają na zrozumienie wyrażonych w nich ocen i poglądów oraz sposobu dochodzenia do nich, a ponadto biegli przedstawili metody badawcze, materiał badawczy, na którym się oparli. Wnioski końcowe każdej z opinii są zwięzłe i precyzyjne, a ponadto wnioski opinii są logiczne i znajdują oparcie w przeprowadzonych przez biegłych badaniach i nie budzą zastrzeżeń, co do ich trafności w porównaniu z podanym w opinii materiałem badawczym.

Ponadto biegli w sposób fachowy i rzeczowy ustosunkowali się również do wszystkich zarzutów skierowanych w stosunku do opinii wypowiadając się szczegółowo w obszarze każdego zastrzeżenia odwołując się przy tym do dokumentarnego materiału dowodowego oraz reguł postępowania przy sporządzaniu takiego typu operatów.

Podnoszone przez stronę powodową uwagi należy w tych warunkach uznać jedynie za polemikę z prawidłowo i właściwie sporządzonymi dokumentami procesowymi i nie stanowią podstawy do reformacji albo odrzucenia czy to w całości lub w części tak przeprowadzonych w postępowaniu rozpoznawczym czynności procesowych.

Należy również podnieść w tym miejscu, iż pomimo odmiennych wniosków końcowych opinii biegłego ortopedy i neurologa sporządzone przez nich dokumenty urzędowe zachowują walor źródła ustaleń faktycznych i szacowania rozmiaru uszczerbku na zdrowiu powoda w związku ze zdarzeniem komunikacyjnym, w szczególności wobec stwierdzenia, iż przywołani specjaliści są przedstawicielami odrębnych dyscyplin medycznych, których jedynie w części obszary krzyżują się, z tym że w ocenie Sądu z uwagi na rodzaj i charakter naruszenia dóbr osobistych powoda za najbardziej miarodajne należy uznać konstatacje specjalisty z zakresu ortopedii.

Za wiarygodne należało uznać zaliczone w poczet materiału dowodowego dokumenty zgromadzone w postępowaniu albowiem zostały one sporządzone przez uprawnione organy w ramach przysługujących im kompetencji, w sposób rzetelny i fachowy. Ich prawdziwość i autentyczność nie wzbudziła w ocenie Sądu wątpliwości.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje.

Na podstawie art. 436 § 1 kc odpowiedzialność przewidzianą w art. 435 kc ponosi samoistny posiadacz mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody. Jednakże gdy posiadacz samoistny oddał środek komunikacji w posiadanie zależne, odpowiedzialność ponosi posiadacz zależny.

Na podstawie art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, U. (...) (Dz. U. 2019.2214 – j.t.) z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia.

W celu przypisania odpowiedzialności cywilnej posiadaczowi pojazdu – musi zaistnieć adekwatny związek przyczynowy łączący ruch pojazdu ze szkodą (art. 361 § 1 kc).

Opisana w cyt. powyżej przepisach odpowiedzialność jest to odpowiedzialność na zasadzie ryzyka, która oparta jest na założeniu, że sam ruch mechanicznego środka komunikacji stwarza zwiększone ryzyko dla otoczenia, niebezpieczeństwo wyrządzenia szkody, niezależnie od działania lub zaniechania podmiotu prowadzącego taki pojazd.

Odpowiedzialność taką uchylają jedynie okoliczności egzoneracyjne. Posiadacz pojazdu może się uwolnić od odpowiedzialności wyłącznie przez wykazanie, że szkoda powstała na skutek: siły wyższej, wyłącznej winy poszkodowanego, wyłącznej winy osoby trzeciej, za którą posiadacz nie ponosi odpowiedzialności.

Wina poszkodowanego zachodzi wówczas, gdy można mu postawić zarzut niedokładania należytej staranności wymaganej od osoby rozważnej w konkretnych okolicznościach. Wyłącza ona odpowiedzialność, gdy jako jedyna, w świetle wskazań nauki i doświadczenia życiowego, jest na tyle poważna, że może być uwzględniana, pochłaniając przy tym inne poboczne okoliczności.

Odpowiedzialność posiadacza pojazdu wykluczona jest także w sytuacji wyłącznej winy osoby trzeciej, za którą ten nie ponosi odpowiedzialności. Wyłączenie odpowiedzialności z tytułu ryzyka z art. 436 § 1 kc następuje nie tylko wówczas, gdy szkoda nastąpiła wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, lecz także wtedy, gdy szkoda jest wyłącznie następstwem zawinionych działań (zaniechań) poszkodowanego i osoby trzeciej (tak SN w wyr. z dnia 6 lipca 1973r. w sprawie o sygn. akt II CR 156/73, opubl. OSPiKA 1974, Nr 5, poz. 85).

Dla przypisania odpowiedzialności samoistnego posiadacza mechanicznego środka komunikacji, którego odpowiedzialność konstruowana jest na zasadzie ryzyka, zbędne jest rozważanie, czy można mu przypisać zawinienie lub bezprawne zaniedbania (tak SN w wyr. z 19 czerwca 2001r., II UKN 424/00, opubl. OSN 2003, Nr 6, poz. 155, oraz w wyr. z 14 lutego 2002r., I PKN 853/00, opubl. OSN 2002, Nr 18, poz. 4) – por. E. G., P. M. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Wyd. 7, W. 2016.

Jak już wskazano dla ustalenia odpowiedzialności za szkodę niematerialną warunkiem koniecznym jest istnienie adekwatnego związku przyczynowego między krzywdą a zdarzeniem ją wyrządzającym albowiem rolą oraz istotą związku przyczynowego jako przesłanki roszczenia o zadośćuczynienie jest ocena, czy doznana szkoda niemajątkowa może być normalnym skutkiem zdarzenia szkodzącego, przy czym stopień natężenia doznanej krzywdy, tj. rodzaj, charakter, długotrwałość ujemnych przeżyć, a także ich intensywność, stanowi tylko przesłankę określającą wysokość zadośćuczynienia, a nie przesłankę zasadności samego roszczenia z tego tytułu, przy przyjęciu, że treść art. 445 § 1 kc oraz art. 448 kc stanową lex specialis w stosunku do art. 361 § 1 kc – por. wyrok s.apel. w Łodzi z dnia 11 marca 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 1184/13, opubl. L. (...) nr (...), wyrok s.apel. w B. (...) z dnia 18 czerwca 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 175/14, opubl. L. (...) nr (...), wyrok s.apel. w G. (...) z dnia 12 czerwca 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 8/14, opubl. L. (...) nr (...), wyrok s.apel. w K. (...) z dnia 12 marca 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 1193/13, opubl. L. (...) nr (...).

Szkoda zarówno majątkowa, jak i niemajątkowa musi pozostawać w normalnym związku przyczynowym z wypadkiem w rozumieniu art. 361 § 1 kc – por. wyrok s.apel. w L. (...) z dnia 20 maja 2015r. w sprawie o sygn. akt I ACa 968/14, opubl. L. (...) nr (...), wyrok s.apel. w B. (...) z dnia 8 kwietnia 2015r. w sprawie o sygn. akt I ACa 959/14, opubl. L. (...) nr (...), wyrok s.apel. w W. (...) z dnia 4 listopada 2014r. w sprawie o sygn. akt VI ACa 68/14, opubl. L. (...)nr (...), wyrok s.apel. w Ł. (...) z dnia 28 października 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 824/14, opubl. L. (...) nr (...) wyrok s.apel. w L. (...) z dnia 13 lutego 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 785/13, opubl.L. (...) nr (...).

Zadośćuczynienie pełni przede wszystkim funkcję kompensacyjną, czyli jego rolą jest wynagrodzenie krzywdy (szkody niemajątkowej) rozumianej jako cierpienie fizyczne (ból i innego rodzaju dolegliwości) i psychiczne (ujemne odczucia przeżywane w związku z cierpieniami fizycznymi lub następstwami uszkodzenia ciała lub rozstrojem zdrowia), aby przynajmniej w ten sposób częściowo przywrócić równowagę zachwianą w wyniku popełnienia czynu niedozwolonego. Okoliczność powyższa powoduje, że o rozmiarze należnego zadośćuczynienia decyduje w pierwszym rzędzie rozmiar i natężenie doznanej krzywdy, tj. rodzaj, charakter, długotrwałość cierpień fizycznych i ujemnych doznań psychicznych, ich intensywność, nieodwracalność negatywnych skutków zdrowotnych, np. stopień i trwałość kalectwa, w tym potrzeby stałej rehabilitacji, zażywania środków farmakologicznych, utrata perspektyw na przyszłość, konieczność korzystania z opieki osób trzecich, poczucie wykluczenia i nieprzydatności społecznej, a ponadto prognozy na przyszłość (polepszenie lub pogorszenie stanu zdrowia) oraz towarzyszące jej poczucie bezradności powodowanej koniecznością korzystania z opieki innych osób oraz nieprzydatności społecznej, a także wiek poszkodowanego, konieczność zmiany zatrudnienia, niemożność wykonywania zawodu, uprawiania sportów, pracy twórczej lub artystycznej, utratę kontaktów towarzyskich, zmianę trybu życia, przyzwyczajeń, czy też sposobu spędzania wolnego czasu.

Zmierzenie rozmiaru doznanej krzywdy nie jest możliwe, gdyż krzywda stanowi subiektywne przeżycie danej osoby. Niezbędne jest wszakże odniesienie wysokości żądanej kwoty do konkretnych, obiektywnych okoliczności faktycznych w danej sprawie, a nie do subiektywnego poczucia krzywdy osoby uprawnionej.

Wysokość zadośćuczynienia odpowiadająca doznanej krzywdzie powinna być odczuwalna dla poszkodowanego i przynosić mu równowagę emocjonalną, naruszoną przez doznane cierpienia psychiczne i fizyczne. Zadośćuczynienie przyznawane jest jednorazowo, zatem musi rekompensować całą krzywdę w postaci cierpień fizycznych i psychicznych już doznanych jak i tych, które w związku z doznanym uszkodzeniem ciała wystąpią w przyszłości jako możliwe do przewidzenia następstwa czynu niedozwolonego, a także prognozę na przyszłość – por. wyrok s.apel. w W. (...) z dnia 5 czerwca 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 1670/13, opubl. L. (...) nr (...), wyrok s.apel. w K. (...) z dnia 27 lutego 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 1622/13, opubl. L. (...) nr (...), wyrok s.apel. w L. (...) z dnia 18 listopada 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 615/14, opubl. L. (...) nr (...), wyrok s.apel. w B. (...) z dnia 6 listopada 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 457/14, opubl. L. (...) nr (...), wyrok s.apel. w Ł. (...) z dnia 5 lutego 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 936/13, opubl. L. (...) nr (...), wyrok s.apel. w Ł. (...) z dnia 11 czerwca 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 1593/13, opubl. L. (...) nr (...), wyrok s.apel. w Ł. (...) z dnia 13 grudnia 2013r. w sprawie o sygn. akt I ACa 829/13, opubl. L. (...) nr (...), wyrok s.apel. w G. (...) z dnia 15 stycznia 2014r. w sprawie o sygn. akt V ACa 755/13, opubl. L. (...) nr (...)

Przenosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy należy stwierdzić, iż pomiędzy zdarzeniem i powstałą u powoda szkodą niemajątkową istnieje adekwatny związek przyczynowy, który nie pozostaje w zależności z istniejącymi u niego schorzeniami samoistnym i innymi dolegliwościami, a ocena zdiagnozowanych u powoda schorzeń powypadkowych, ich rodzaj, charakter, rozmiar, jakość, intensywność i czas trwania, wpływ na funkcjonowanie w życiu osobistym i zawodowym oraz starania o odwrócenie ujemnych następstw oceniane przez pryzmat kwantyfikatorów decydujących o wysokości zadośćuczynienia wskazują, iż przyznana przez Sąd kwota zadośćuczynienia w łącznej wysokości 18.000,00zł, których rozmiar oszacowano przy określonych przez biegłych ortopedę i neurologa rodzaju, charakteru i rozmiarów cierpień fizycznych i psychicznych powoda, a także procentowej wartości uszczerbku na zdrowiu powoda na poziomie z tytułu trwałego uszczerbku na zdrowiu z powodu urazów ortopedycznych na poziomie 5%, nie jest rażąco niska i nadmiernie wygórowana.

Odczucie krzywdy jest pojęciem subiektywnym i niewymiernym, jednak określając wysokość zadośćuczynienia Sąd kierował się przesłankami obiektywnymi, biorąc pod uwagę szeroko rozumiane cierpienia fizyczne i psychiczne poszkodowanego, w tym skutki jakie zdarzenie wywarło na organizmie powoda, w ograniczeniach w życiu codziennym, planach życiowych, możliwości funkcjonowania w rodzinie i w dotychczasowym środowisku. Przyznanie odpowiedniego zadośćuczynienia oznacza przyznanie takiej kwoty, która rozsądnie oceniana da się określić jako godziwa w realiach danej sprawy. Skutkiem tej oceny winno zaś być zasądzenie zadośćuczynienia, które wystarcza do złagodzenia doznanych cierpień, a zarazem nie premiuje osób o słabszej konstrukcji psychicznej, reagujących intensywniej na sytuacje traumatyczne lub też nie prowadzi do pokrzywdzenia osób o osobowości zamkniętej, kumulującej w sobie wewnętrzne emocje.

Odszkodowanie wypłacone powodowi w ramach postępowania szkodowego w rozmiarze 12.000,00zł Sąd wziął pod uwagę przy określaniu wysokości zadośćuczynienia, co nie jest jednak jednoznaczne z mechanicznym zmniejszeniem sumy zadośćuczynienia o kwotę tego odszkodowania, a jego wysokość oceniana łącznie przedstawia realną, ekonomicznie odczuwalną wartość.

W szczególności Sąd miał na względzie rodzaj, charakter i rozmiar doznanej krzywdy, w tym cierpień fizycznych i psychicznych, w szczególności rozciągnięty w czasie proces leczenie i rehabilitacji i jego rezultaty oraz wpływ zdarzenia na bieżące funkcjonowanie powoda.

Kwota zadośćuczynienia nie może stanowić źródła wzbogacenia dla poszkodowanego, a jedynym kryterium dla oceny wysokości zasądzonego zadośćuczynienia jest rozmiar krzywdy doznanej przez poszkodowanego. Zadośćuczynienie powinno być bowiem zarazem środkiem pomocy dla poszkodowanego i pozostawać w odpowiednim stosunku do rozmiarów krzywdy, winna ona uwzględniać aktualne warunki i przeciętną stopę życiową społeczności, w której przebywa pokrzywdzony, przy czym rozmiar szkody niemajątkowej, ustala się, uwzględniając moment wyrokowania. – por. wyrok SN z dnia 29 sierpnia 2013r. w sprawie o sygn. akt I CSK 667/12, opubl. L. (...) nr (...), wyrok s.apel. w W. (...) z dnia 17 kwietnia 2013r. w sprawie o sygn. akt VI ACa 974/12, opubl. L. (...) nr (...), wyrok s.apel. w K. (...) z dnia 16 kwietnia 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 940/13, opubl. L. (...) nr (...), wyrok SN z dnia 24 lipca 2014r. w sprawie o sygn. akt II CSK 595/13, opubl. (...) nr (...).

Powód był również uprawniony do żądania zwrotu wydatków z tytułu kosztów leczenia. Powód poniósł dalsze wydatki na leczenie w wysokości 12.880,47zł.

Świadczenie ubezpieczyciela w ramach umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych obejmuje także uzasadnione i celowe koszty leczenia oraz rehabilitacji poszkodowanego niefinansowane ze środków publicznych. Przepis art. 444 § 1 kc nie nakłada na poszkodowanego obowiązku wykazywania, iż nie mógł skorzystać z państwowej służby zdrowia. (por. uchwała SN z dnia 19 maja 2016r. w sprawie o sygn. akt III CZP 63/15, opubl. Biul. SN 2016 nr 5).

W myśl art. 444 § 1 kc odszkodowanie obejmuje wszelkie koszty wynikłe z uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia.

Celem odszkodowania w ramach art. 444 § 1 kc jest restytucja stanu istniejącego przed wypadkiem, a jeśli jego przywrócenie nie jest możliwe, zastąpienie stanu dawnego stanem, w którym poszkodowanemu zostaną zapewnione warunki życiowe zbliżone do tych, jakie miał przed wyrządzeniem mu uszczerbku.

Ogranicza się jednak rozmiary obowiązku pokrycia „wszelkich kosztów” wymaganiem, aby ich żądanie było konieczne i celowe. Osoba, która doznała uszczerbku na zdrowiu na skutek wypadku ma zatem prawo domagać się w ramach naprawienia szkody, pokrycia wszystkich niezbędnych i celowych wydatków wynikających z tego zdarzenia. Ponadto pojęcie „wszelkie koszty”, o których mowa w art. 444 § 1 kc oznacza koszty różnego rodzaju, których nie da się z góry określić.

Celowość ponoszenia wszelkich wydatków może być związana nie tylko z możliwością uzyskania poprawy stanu zdrowia, ale też z potrzebą utrzymania tego stanu, jego niepogarszania. Muszą to być jednakże koszty, które pozostają w związku przyczynowym z likwidacją skutków uszkodzenia ciała. Koszty te należy oceniać wg kryteriów obiektywnych w zakresie potrzeb poszkodowanego. Nie mogą to być koszty, które przekraczają te potrzeby. Realność szkody wyraża się w tym, że przyznanie odszkodowania nie uzasadnia sama utrata zdrowia i ewentualność poniesienia wydatków, ale rzeczywiste zwiększenie potrzeb powstałe w następstwie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia.

Przesłanką uwzględnienia żądania, o którym mowa w art. 444 § 1 kc jest wyłącznie wykazanie przez poszkodowanego, że suma której zwrotu domaga się od zobowiązanego do naprawienia szkody jest sumą potrzebną na koszty restytucji pełnej sprawności.

W tym miejscu należy wskazać, iż pozwany zaniechał wskazania dowodów, których przeprowadzenie mogłoby zmienić i zmniejszyć obraz doznanych przez powoda cierpień fizycznych i psychicznych bądź wpłynąć na ustalenie wysokości kosztów leczenia.

Obowiązkiem stron postępowania było w ramach procesu przed Sądem przytoczenie okoliczności faktycznych, z których wywodzą roszczenia (art. 187 § 1 pkt 2 kpc) i wskazanie na dowody, których przeprowadzenie potwierdzi zasadność ich twierdzeń o faktach (art. 232 kpc i art. 6 kc). Zgodnie z zasadami procesu cywilnego ciężar gromadzenia materiału dowodowego spoczywa na stronach (art. 232 kpc., art. 3 kpc, art. 6 kc). Jego istota sprowadza się do ryzyka poniesienia przez stronę ujemnych konsekwencji braku wywiązania się z powinności przedstawienia dowodów. Skutkiem braku wykazania przez stronę prawdziwości twierdzeń o faktach istotnych dla sprawy jest tylko to, że twierdzenia takie zasadniczo nie będą mogły leżeć u podstaw sądowego rozstrzygnięcia. Strona, która nie udowodni przytoczonych twierdzeń, utraci korzyści, jakie uzyskałaby aktywnym działaniem (por. wyrok s.apel w B. z dnia 28 sierpnia 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 286/14, opubl. L. (...) nr (...)).

Dłużnik popada w opóźnienie, jeżeli nie spełnia świadczenia w terminie, w którym stało się ono wymagalne.

Opóźnienie świadczenia odszkodowawczego następuje, jeżeli dłużnik nie spełni świadczenia niezwłocznie po wezwaniu go przez wierzyciela i od tej chwili należą się wierzycielowi odsetki. W razie wyrządzenia szkody czynem niedozwolonym odsetki należą się poszkodowanemu już od chwili zgłoszenia roszczenia o zapłatę odszkodowania, w tej bowiem chwili staje się, zgodnie z art. 455 kc, wymagalny obowiązek spełnienia świadczenia odszkodowawczego. – por. wyrok s.apel. w W. (...) z dnia 18 stycznia 2013r. w sprawie o sygn. akt VI ACa 1150/12, opubl. L. (...) nr (...), wyrok SN z dnia 8 lutego 2012r. w sprawie o sygn. akt V CSK 57/11, opubl. L. (...) nr (...).

Wymagalne roszczenie o zadośćuczynienie powoduje stan opóźnienia po jego sprecyzowaniu co do wysokości i wezwaniu dłużnika do zapłaty konkretnej kwoty z tego tytułu – por. wyrok s.apel. w Rzeszowie z dnia 15 maja 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 77/14, opubl. L. (...) nr (...).

O roszczeniu ubocznym orzeczono w oparciu o treść art. 481 § 1 i 2 - 2 4 kc.

Odsetki na podstawie art. 481 kc należą się jeżeli zobowiązany nie płaci należnego zadośćuczynienia w terminie wynikającym z przepisu szczególnego lub art. 455 kc. Nie sprzeciwia się temu okoliczność, że zasądzenie zadośćuczynienia jest fakultatywne, a jego wysokość zależy od oceny sądu oraz, że do zadośćuczynienia stosuje się art. 363 § 2 kc albowiem orzeczenie sądu przyznające zadośćuczynienie ma charakter rozstrzygnięcia deklaratoryjnego, nie zaś konstytutywnego. W świetle art. 455 kc roszczenie o zadośćuczynienie, jako roszczenie pieniężne - w przypadku braku oznaczenia terminu spełnienia świadczenia - staje się wymagalne z chwilą wezwania do zapłaty. Stąd też odsetki za opóźnienie w zapłacie zadośćuczynienia należnego uprawnionemu należą się już od tej chwili, czemu nie stoi na przeszkodzie to, że wysokość świadczenia jest ostatecznie kształtowana przez sąd. – por. wyrok s.apel. w R. (...) z dnia 29 sierpnia 2013r. w sprawie o sygn. akt I ACa 203/13, opubl. L. (...) nr (...), wyrok s. apel.w L. (...) z dnia 27 marca 2013r. w sprawie o sygn. akt I ACa 807/12, opubl. L. (...) nr (...), wyrok s.apel. w Ł. (...) z dnia 9 stycznia 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 459/13, opubl. L. (...) nr (...).

Sąd miał przy tym również na względzie treść art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, U. (...) (Dz. U. 2019.2214 – j.t.), gdyż powołany przepis nakłada na ubezpieczyciela obowiązek spełnienia świadczenia najdalej 30. dnia od daty otrzymania zawiadomienia o szkodzie. Ustanawiając krótki termin spełnienia świadczenia ustawodawca wskazał na konieczność szybkiej i efektywnej likwidacji szkody ubezpieczeniowej. Po otrzymaniu zawiadomienia o wypadku Fundusz - jako profesjonalista korzystający z wyspecjalizowanej kadry i w razie potrzeby z pomocy rzeczoznawców (art. 355 § 2 kc) - obowiązany jest do ustalenia przesłanek swojej odpowiedzialności, czyli samodzielnego i aktywnego wyjaśnienia okoliczności wypadku oraz wysokości powstałej szkody – por. wyrok s.apel. we W. (...) z dnia 14 czerwca 2013r. w sprawie o sygn. akt I ACa 539/13, opubl. L. (...)nr (...), wyrok SN z dnia 16 grudnia 2011r. w sprawie o sygn akt V CSK 38/11, opubl. L. (...) nr (...), por. wyrok s.apel. w P. (...) z dnia 27 czerwca 2013r. w sprawie o sygn. akt I ACa 494/13 L. (...) nr (...).

O kosztach procesu w związku z częściowym uwzględnieniem powództwa orzeczono na podstawie art. 108 § 1 kpc w z art. 98 § 1 - 3 kpc oraz art. 100 kpc i art. 102 kpc oraz w oparciu o treść art. 13 ust. 1 i art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. 2019.785 – j.t. ze zm.).

Przepis art. 102 kpc ustanawia zasadę słuszności, będącą odstępstwem od zasady odpowiedzialności za wynik procesu. Szczególnie uzasadnione wypadki, o których mowa w art. 102 kpc zaistniały w stosunku do mał. powoda. Do kręgu tych wypadków należą okoliczności zarówno związane z samym przebiegiem procesu, jak i leżące na zewnątrz. Sąd stosując opisaną instytucję brał pod uwagę sytuację wynikającą z charakteru żądania poddanego rozstrzygnięciu oraz sytuację majątkową i życiową strony powodowej, gdzie powód nie posiada majątku i nie uzyskuje przychodu, co daje asumpt do stwierdzenia, iż powód nie jest w stanie takich kosztów ponieść – por. wyrok s.apel. w K. (...)z dnia 13 listopada 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 596/14, opubl. L. (...) nr (...), wyrok s.apel. w B. (...) z dnia 11 lipca 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 209/14, opubl. L. (...) nr (...).

O wynagrodzeniu pełnomocnika z urzędu ustanowionego dla mał. powoda orzeczono na podstawie § 8 pkt 6 w zw. z § 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia3 października 2016r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. 2019.18 – j.t.).

Z tych wszystkich względów orzeczono jak w sentencji wyroku.