Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powódka M. M. wniosła przeciwko pozwanemu B. (...) w R. o zapłatę kwoty 20786 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie oraz o zasądzenie kosztów procesu, tytułem pokrycia pełnych kosztów najmu pojazdu zastępczego ubezpieczenia OC sprawcy szkody.

W przepisanym terminie pozwany B. (...) w R. wniósł sprzeciw od ww. nakazu zapłaty zaskarżając go w całości, wnosząc o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów procesu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Dnia 14 czerwca 2017r. doszło do zdarzenia drogowego, w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd marki R. (...) nr rej. (...), należący do R. L., prowadzącej działalność gospodarczą. Sprawca zdarzenia posiadał ważną polisę ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych wykupioną w pozwanym B. (...) w R..

Bezsporne.

W dniu 16 czerwca 2017r. upoważniony pracownik poszkodowanej, zgłosił szkodę pozwanemu, który w tym samym dniu przesłał na wskazany przez nią adres poczty elektronicznej ofertę najmu pojazdu zastępczego w wypożyczalni (...). W mailu podany był numer kontaktowy do tej wypożyczalni, a także informacja w zakresie wysokości stawek. Pozwany wskazał, że wypożyczalnia udostępni poszkodowanemu pojazd zastępczy po uzyskaniu od niego informacji o konieczności takiego najmu. W informacji wskazane były również wysokość stawek, za które można nająć pojazd od podmiotów współpracujących z pozwanym.

Dowód:

- wydruk wiadomości malowej, k.63-65,

- umowa o współpracy, k. 109-113.

Dnia 17 czerwca 2017r. poszkodowana zawarł z powódką umowę najmu pojazdu zastępczego, marki F. (...), przy dobowej stawce wynoszącej 250 zł netto /doba. Dnia 28 września 2017r. poszkodowana zwróciła najęty pojazd. Łącznie najem trwał przez 104 doby.

Dowód:

- umowa najmu, k. 14

Dnia 25 października 2017r. powódka wystawiła poszkodowanej fakturę VAT na kwotę 32226 zł brutto tytułem najmu pojazdu zastępczego przez okres 104 dni, przy dobowej stawce najmu wynoszącej 250 zł netto oraz tytułem podstawienia i odbiory pojazdu łącznie 200 zł netto.

Tego samego dnia poszkodowana zawarła z powódką umowę cesji wierzytelności, na podstawie, której zbyła na jej rzecz przysługującą jej wierzytelności wynikające z faktury do wysokości 29213 zł.

Dowód:

- faktura vat, k. 16,

- umowa cesji, k. 21

W dniu 17 czerwca 2020r. uszkodzony samochód został oddany do naprawy w autoryzowanym serwisie.

W dniu 21 czerwca 2017r. rzeczoznawca pozwanego dokonał pierwszych zewnętrznych oględzin pojazdu.

W dniu 26 czerwca 2017 r. pozwany sporządził kalkulację kosztów naprawy i przesłał ją do (...) w dniu 10 lipca 2017r. W tym dniu (...) dokonało rozbrojenia pojazdu i ujawniono dalsze uszkodzenia. W dniu 12 lipca (...) sporządziło własny kosztorys, który został przekazany drogą mailową do pozwanego.

W dniu 20 lipca 2017r. pozwany zaakceptował kosztorys w całości

W dniu 9 sierpnia 2017r. pozwany przyjął odpowiedzialność za szkodę.

W trakcie prowadzonej naprawy, w dniu 14 września 2017r. (...) zauważyła kolejne uszkodzenia, wcześniej przeoczone w postaci zarysowania tylnej szyby, uszkodzenia kanałów uszczelniających, blachy zamykającej nadkole lewe tylne, gniazda lampy tylnej i dolnej części pokrywy tylnej pojazdu. W związku z tym konieczna była wymiana szyby i naprawa z lakierowaniem uszkodzonych elementów. 15 września drogą elektroniczną, (...) poinformowało pozwanego o tych uszkodzeniach. W dniu 25 września pozwany zaakceptował dodatkowy koszt naprawy.

4 października 2017r. pojazd po naprawie został wydany poszkodowanej.

Dowód:

- opinia biegłego sądowego, k. 173-179, 206,

- zlecenie, k. 15,

- fotografie, akta szkody płyta CD, k. 66,

- kosztorys, akta szkody płyta CD, k. 66,

- wydruk wiadomości mailowych, k. 60-61,

- wiadomości mailowe, akta szkody płyta CD, k. 66.

Dniu 20 listopada 2017r. pozwany wydał decyzję, w której przyznał poszkodowanej odszkodowanie w łącznej kwocie 8427 zł netto tytułem kosztów najmu pojazdu zastępczego, wskazując, że uznał za zasadny okres 53 dni najmu w stawce 159zł netto.

Dowód:

- decyzja k. 62.

Łączny, realny czas właściwych czynności naprawczych wynosił 14 dni roboczych, w tym 12 dni technologicznej naprawy. Uzasadniony łączny czas trwania likwidacji szkody i naprawy pojazdu, a tym samym i wynajmu samochodu zastępczego, trwał od początku wynajmu – 17 czerwca 2017r. – do dnia 16 sierpnia 2017r., trwając 61 dni kalendarzowych.

Dowód:

- opinia biegłego sądowego, k. 173-179, 206.

Sąd zważył co następuje:

W świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego oraz na podstawie poczynionych ustaleń roszczenie powoda podlegało częściowemu uwzględnieniu.

Roszczenie przedstawione przez powoda ma charakter odszkodowawczy, znajdującego oparcie w przepisach art. 822 § 1 i 2 k.c., art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczeń Komunikacyjnych (Dz.U. Nr 124, poz. 1152, ze zm.) oraz art. 436 § 1 k.c. i 415 k.c. Okoliczności kolizji nie były sporne pomiędzy stronami. Zgodnie z art. 361 § 1 i 2 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Mimo, że legitymacja procesowej powoda nie była kwestionowana dokonując z urzędu analizy w tym zakresie, sąd doszedł do przekonania, że została ona należycie wykazana umową cesji, opartej o treść art. 509 kc i art. 510 kc.

Spór między stronami dotyczył uzasadnionego okresu najmu pojazdu zastępczego oraz uchybienia przez poszkodowanego obowiązkowi minimalizacji szkody.

W zakresie uzasadnionego okresu najmu, sąd wziął pod uwagę dokumenty złożone w sprawie, w tym zamieszczone w aktach szkody, jak i dowód z opinii biegłego. Na tej podstawie nie ulegało wątpliwości, że był on w pełni zależny od czasu naprawy pojazdu. Jak zaś ustalono, proces naprawy nie przebiegał w sposób właściwy, co spowodowało nieuzasadnione wydłużenie jej trwania. W tym zakresie wypowiedział się biegły, który posiadając wieloletnie doświadczenie zawodowe, w tym w zakresie prowadzenia zakładów naprawczych, stwierdził, że (...) już w dniu 12 lipca 2017r. – po rozbrojeniu pojazdu – powinno zauważyć i uwzględnić przy dodatkowym kosztorysie wszelkie uszkodzenia. Nie było więc technicznych, organizacyjnych ani innych przeszkód, aby takie uszkodzenia jak zarysowania tylnej szyby, uszkodzenia kanałów uszczelniających, blachy zamykającej nadkole lewe tylne, gniazda lampy tylnej i dolnej części pokrywy tylnej pojazdu, profesjonalny zakład naprawy ujawnił od razu przy własnych oględzinach w dniu 12 lipca. Jak ustalił biegły uszkodzenia te (zauważone i uwzględnione przez (...) dopiero w dniu 14 września 2017r.) były widoczne nawet na zdjęciach wykonanych przez warsztat 12 lipca. Tym samym bez wątpienia przy prawidłowo ustalonym zakresie szkody, już 21 lipca 2017r. – po zaakceptowaniu przez pozwanego w całości kosztorysu naprawy – warsztat powinien był zamówić części zamienne. Co więcej biegły wyjaśniał, że wskazany w oświadczeniu warsztatu okres oczekiwania na ich dostarczenia był znacznie wydłużony i wskazywał na opóźnienie. Powód jednak, na którym w tym zakresie ciążył obowiązek dowodowy, nie wykazał co było przyczyną oczekiwania na części zamienne – przy pierwszym zamówieniu - niemalże półtora miesiąca i czy było to uzasadnione. Takie oświadczenie nie zostało poparte nie tylko żadnymi dowodami, lecz również nawet wyjaśnieniami. Niska wiarygodność takiego oświadczenia, a przede wszystkim uznania, że tak długie oczekiwanie było usprawiedliwione szczególnymi okolicznościami, wynika również z tego, że kolejne zamówienia składane przez (...) mieściły się już w 3 dniach roboczych. Nadto powód nie wykazał nawet jakie części miały być zamawiana przy kolejnych zleceniach, kiedy istotnie wysłano zamówienia i kiedy dostarczono części. Biegły zaś wskazywał, że przeciętny czas oczekiwania na części zamienne wynosi 3 dni robocze, co dodatkowo świadczy o niezasadnym oczekiwania na części przez tak długi czas.

Tym samym uznano, że przy prawidłowej organizacji pracy, w tym zamówieniu części we właściwym czasie, mogłyby one dotrzeć już 26 lipca 2017r., a naprawa mogłaby się wówczas rozpocząć 27 lipca. Tym samym 14-dniowy czas naprawy zakończyłby się 16 sierpnia 2017r. Łącznie więc naprawa powinna trwać 61 dni.

W zakresie zarzutu pozwanej co do uchybienia obowiązkowi minimalizacji szkody, poprzez nieskorzystanie z oferty najmu złożonej przez pozwanego, uznano go za zasadny. Ustawodawca bowiem poza oczywistym obowiązkiem ubezpieczyciela wyrównania szkody w całości, nałożył również na wierzyciela (poszkodowanego w sprawie) obowiązek zapobiegania szkodzie i zmniejszania jej rozmiarów (art. 354 § 2, art. 362 i 826 § 1 k.c.), co określa się ogólnie obowiązkiem minimalizacji szkody. Kwestia ta była i jest przedmiotem wielu wypowiedzi judykatury, a podsumowaniem orzecznictwa w tym zakresie jest uchwała Sądu Najwyższego z 24 sierpnia 2017 r. w sprawie III CZP 20/17. Wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego, przekraczające koszty zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu są objęte odpowiedzialnością z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli ich poniesienie było celowe i ekonomicznie uzasadnione.

Oczywiście poszkodowany nie ma obowiązku poszukiwania oferty najtańszej i najkorzystniejszej. Sąd zdaje sobie przy tym sprawę, że często propozycja najmu jest tak niewyraźna, że niedostrzegalna w natłoku informacji, bywa jej iluzoryczność, a eksponowany koszt najmu nie zawiera w sobie wszystkich istotnych dla poszkodowanego elementów lub wiąże się z różnymi niedogodnościami, tyle że nie ma podstaw z góry zakładania takiej sytuacji. Poszkodowany powinien dać chociaż minimalną szansę ubezpieczycielowi, który ponosi koszty najmu, działania w tym zakresie. Tymczasem jak wynikało ze zgromadzonego materiału dowodowego, poszkodowana nie wykazała żadnego zainteresowania propozycją pozwanego i nie próbowała nawet zweryfikować propozycji i ewentualnych szczegółów najmu. Powód nie wykazał przy tym aby taka bierność poszkodowanej była uzasadniona okolicznościami sprawy lub poszkodowana w rzeczywistości dążyła do najmu za niższą stawkę we wskazanej jej wypożyczalni, lecz nie uzyskała np. koniecznych informacji, wypożyczalnia nie dysponowała pojazdem bądź wystąpiła jakakolwiek inna okoliczność uzasadniająca skorzystanie z droższej oferty powódki.

W rozpoznawanej sprawie na adres poszkodowanego w dniu 16 czerwca 2017r. przesłano wiadomość dotyczącą możliwości organizacji najmu pojazdu zastępczego z podaniem stawek najmu. Podkreślona została możliwości udostępnienia pojazdu zastępczego przez wypożyczalnie współpracująca z pozwaną przy stawce 159 zł.

Co więcej pozwana wykazała, że istotnie współpracowała w tamtym czasie z różnymi wypożyczalniami pojazdów, w tym wskazaną w mailu (...) i zgodnie z jej treścią pozwany zobowiązał się pokrywać koszty związane z wynajem wskazane w cenniku.

Trzeba także podkreślić, że poszkodowany nie może żądać odszkodowania przewyższającego szkodę, ani też domagać się więcej niż sam posiadał. Tym samym powódka winna była również wykazać, jakie warunki ubezpieczenia obowiązywały w polisie dotyczącej uszkodzonego pojazdu, celem ustalenia, jakie warunki dla pojazdu zastępczego powinny być spełnione, aby były równoznacznie z do tej pory posiadanymi. Uprzedzając również ewentualne zarzuty dotyczące kar umownych, czy opłat, które mogły wstąpić w umowie z asystorem pozwanej, nie sposób nie zauważyć, że również umowa zawarta z powódką takie kary i opłaty przewidywała. Skoro ustawodawca postanowił nałożyć również na poszkodowanego obowiązek niepowiększania wysokości szkody i zapobiegania jej rozmiarowi, to skorzystanie z droższej oferty, mając możliwości wybrania tańszej, niewątpliwie powiększył szkodę i uchybił temu obowiązkowi.

W kontekście więc skutecznej oferty najmu i niewykazania uzasadnionych podstaw do nieskorzystania z niej, uznano, że za okres 53 dni pozwany słusznie wypłacić odszkodowanie równe stawce jaką poniósłby w przypadku najmowania przez poszkodowaną pojazdu w wypożyczalni współpracującej z pozwanym – tj. 159 zł. Skoro więc pozwana wypłaciła taką część odszkodowania, powództwo zostało w tej części oddalone.

Za pozostały czas uzasadnionego najmu, tj. za 8 dni, którego pozwana nie uwzględniła, a więc i nie zaoferowała najmu, przyjęto stawkę powódki 250zł. Pozwany bowiem nie kwestionował, że jest to stawka rynkowa, wskazując, jedynie, że przewyższa stawki średniorynkowe i „oscyluje wokół cen najwyższych”. Zdaniem sądu poszkodowany, który nie ma obowiązku poszukiwania ofert najtańszych – w braku innej możliwości – może skorzystać z każdej oferty która jest ofertą rynkową. Nie ma tu znaczenia, czy stawka jest w dolnych, środkowych czy górnych granicach cen rynkowych, ważne, żeby mieściła się w ich przedziale. Podobnie bowiem jak trudno wymagać od poszkodowanego ustalania cen najniższym, tak samo trudno jest od niego wymagać aby szukał cen średnich. Musiałby bowiem ustalać ceny w wielu wypożyczalniach, analizować ewentualne koszty dodatkowe wpływające na stawkę i dokonać arytmetycznego wyliczenia. Takie działanie obarczałoby go ryzykiem niedokładnego zbadania rynku, pominięcia reprezentatywnych wypożyczalni, a tym samym nakładałoby na niego niezasadne obowiązki.

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 k.c. w zw. z art. 817 § 1 k.c. zgodnie z żądaniem pozwu – co nie było w istocie kwestionowane przez pozwaną.

O kosztach procesu orzeczono w pkt III na podstawie normy zawartej w art. 100 k.p.c.. powódka wygrała sprawę w 9%, a pozwany w 91%. Łączny koszt poniesiony przez powódkę wyniósł 4640 zł, co powodowało konieczność zwrotu na jej rzecz od pozwanego 417,60 zł. Łączny koszt poniesiony przez pozwanego wyniósł 4482,92 zł (w tym 865,92 zł tytułem wykorzystanej zaliczki na biegłego), co powodowało konieczność zwrotu na jego rzecz od powódki 4079,45 zł. Dokonując wzajemnej kompensaty orzeczono jak w pkt III.

W pkt IV orzeczono o zwrocie niewykorzystanych zaliczek na poczet opinii biegłego.

ZARZĄDZENIE

1. (...)

2. (...)

3. (...)