Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII U 1862/17

UZASADNIENIE

Decyzją z 31.07.2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. z urzędu przyznał Z. P. emeryturę od 17.04.2017 r., tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego i w związku z przyznaniem emerytury prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy ustało z dniem 17.04.2017 r. Podstawę obliczenia emerytury stanowi kwota kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji kapitału początkowego zewidencjonowanego na koncie na koniec miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury. Emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia, dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę.

Obliczenia wysokości emerytury dokonano w następujący sposób:

- kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego wynosi 209190,23 zł,

- średnie dalsze trwanie życia wynosi 210,60 m-cy,

- wyliczona kwota emerytury wynosi 993, 31 zł.

Po korekcie kapitału początkowego na koncie wysokość emerytury z urzędu wynosi (...),23/210,60=993,31 zł.

Przy ustaleniu wysokości emerytury z urzędu uwzględniono zwiększenie z tytułu opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników za okres 12 lat, 6 miesięcy, 0 dni. Zwiększenie z tytułu opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników wynosi 110,81 zł.

Do stażu pracy nie zaliczono:

1/ okresów 1.04.1967 r.-31.12.1969 r., 10.01.1974 r. - 29.03.1977 r. z uwagi na brak zgłoszenia do ubezpieczenia społecznego,

2/ dnia 1.03.1980 r. - nieobecność nieodpłatna,

3/ okresu pracy 1.01.1990 r. -28.02.1990 r. (rozliczenie bezimienne) Zakład (...) z uwagi na to, że w świadectwie pracy figuruje inna data urodzenia niż wnioskodawcy,

4/ okresu 1.04.1990 r. - 31.08.1991 r. Spółdzielnia (...) z uwagi na brak pieczątki imiennej osoby wystawiającej dokument. (decyzja – akta ZUS plik I k. 113)

Wnioskodawca uznał w/w decyzję za krzywdzącą i złożył od niej odwołanie, kwestionując nie zaliczenie okresów: 1.04.1967 r.-31.12.1969 r., 10.01.1974 r.-30.03.1977 r., 1.01.1990 r. -28.02.1990 r., 1.09.1991 r.- 2.07.1992 r., 1.04.1990 r. - 31.08.1991 r., które uwzględniono przy przyznaniu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy ( odwołanie k. 2).

W odpowiedzi na odwołanie ZUS I Oddział w Ł. wniósł o jego oddalenie, podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie ( odpowiedź na odwołanie k. 4).

Decyzją z 11.09.2019 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. po rozpoznaniu wniosku z 30.04.2019 r. odmówił Z. P. przeliczenia emerytury z uwagi na to, że nie pojawiły się nowe okoliczności ani dowody pozwalające na ponowne ustalenie wysokości emerytury, gdyż przedłożona umowa o pracę z (...) zawarta 30.03.1977 r. zawiera informację o wynagrodzeniu liczonym w oparciu o stawkę godzinową, natomiast nie zawiera informacji o faktycznie przepracowanych przez wnioskodawcę godzinach, w efekcie brak jest możliwości dokonania przeliczenia podstawy wymiaru świadczenia w oparciu o wymieniony dokument ( decyzja k. 15 plik II akt ZUS).

Wnioskodawca uznając w/w decyzję za krzywdzącą złożył od niej odwołanie, wnosząc o jej zmianę poprzez przeliczenie jego emerytury przy przyjęciu okresu zatrudnienia w (...) zgodnie z umową o pracę z 30.03.1977 r., argumentując, że pracował w pełnym wymiarze czasu pracy ( odwołanie k. 2 akt VIII U 4678/19).

W odpowiedzi na odwołanie ZUS I Oddział w Ł. wniósł o oddalenie odwołania, podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie ( odpowiedź na odwołanie k. 6 akt VIII U 4678/19).

Na rozprawie z 13.11.2018 r. wnioskodawca poparł odwołanie, oświadczył, że Zakład Budowlany w B. prowadził W. O., który błędnie wpisał w świadectwie pracy datę urodzenia odwołującego, który urodził się (...), a nadto sprecyzował, że wnosi o zaliczenie do stażu okresów zatrudnienia:

-1.04.1966 r. - 31.12.1969 r. jako okresu praktycznej nauki zawodu w Zakładzie (...),

-10.01.1974 r. - 29.03.1977 r. jako okresu zatrudnienia w Zakładzie (...) na umowę o pracę,

- 1.01.1990 r. - 28.02.1990 r. jako okresu zatrudnienia w Zakładzie (...)

-1.04.1990 r. - 31.08.1991 r. w Spółdzielni (...),

-1.04.1991 r. - 2.07.1992 r. okresu zatrudnienia w (...).

Natomiast pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołania /e-prot. z 13.11.2018 r.: 00:02:27-00:18:57, 00:23:51/.

Postanowieniem z 20.09.2019 r. Sąd Okręgowy ustanowił dla wnioskodawcy pełnomocnika z urzędu w osobie adwokata ( k. 140).

Na rozprawie w dn. 25.10.2019 r. pełnomocnik z urzędu wnioskodawcy poparł odwołanie w sprawie wysokości świadczenia emerytalnego, a pełnomocnik organu rentowego wniósł o jego oddalenie / e-prot. z 25.10.2019 r.: 00:00:49/.

Postanowieniem z 18.11.2019 r. sprawa o przeliczenie emerytury VIII U 4678/19 została połączona ze sprawą VIII U 1862/17 o wysokość świadczenia emerytalnego wnioskodawcy celem łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia za sygn. VIII U 1862/17 ( k. 8 akt VIII U 4678/19).

W piśmie procesowym z 2.04.2020 r. pełnomocnik z urzędu wnioskodawcy poparł odwołanie i wniósł o zasądzenie kosztów pomocy prawnej udzielonej ubezpieczonemu z urzędu, oświadczając, że koszty te nie zostały uiszczone ani w całości, ani w części ( k. 221-222).

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Wnioskodawca - Z. P. urodził się (...) / niesporne/.

W okresie od 1.04.1967 r. do 31.12.1969 r. wnioskodawca pobierał naukę zawodu w zakresie krawiectwa męskiego w zakładzie rzemieślniczym J. P. na podstawie umowy uczniowskiej nr 708/67/ zaświadczenia k. 22-23, zaświadczenie k. 13 akt ZUS/.

Wnioskodawca był zatrudniony od 10.01.1974 r. do 30.03.1977 r. w Zakładzie (...) w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku krawca, na którym zgodnie ze świadectwem pracy z 31.03.1977 r. uzyskiwał wynagrodzenie 3000 zł miesięcznie /świadectwo pracy k. 17 akt ZUS, zeznania wnioskodawcy e-prot. z 23.08.2019 r.: 00:07:45, zaświadczenie J. P. k. 158/.

Wnioskodawca szył spodnie w zakładzie (...). Jeździł z ojcem na rynek ze spodniami. /zeznania świadka Z. L. e-prot. z 13.11.2018 r.: 00:29:45/

Wnioskodawca pracował w Zakładach im. (...) od 11.03.1977 do 18.08.1977 w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku robotnika transportu wewnętrznego, na którym uzyskiwał wynagrodzenie określone stawką godzinową w wysokości 8,50 zł/godz ./świadectwo pracy w aktach osobowych z U. koperta k. 167 – k. 4 akt osobowych/

Zgodnie z umową o pracę z 14.04.1977 r. i z wnioskiem o zaszeregowanie z 30.03.1977 r. wnioskodawca został zatrudniony w (...) im. Obrońców P. (...) od 30.03.1977 r. na czas nieokreślony w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku pomocy w wydziale produkcyjnym za wynagrodzeniem określonym stawką godzinową 8,50 zł/godz., a nadto przysługiwać mu miało prawo do 35% premii a od 30.03.1982 r. prawo do dodatku stażowego 5% / umowa o pracę k. 119 i w aktach osobowych za kartą 10 i 11 w kopercie k. 167, wniosek o zaszeregowanie k. 12 akt osobowych w kopercie k. 167/.

Zgodnie ze świadectwem pracy z 3.05.1977 r. wnioskodawca był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy w (...) Zakładach (...) w Ł. od 30.03.1977 r. do 31.03.1977 r. na stanowisku pomocy w wydziale produkcyjnym, gdzie w okresie 1-30.04.1977 r. uzyskał wynagrodzenie w wysokości 2380 zł, jego wynagrodzenie określone było stawką godzinową w wysokości 8,50 zł/godz., a także miał uprawnienie do deputatu węglowego w wysokości 55 zł / świadectwo pracy k. 19 akt ZUS i k. 18 akt osobowych w kopercie k. 167, pismo za karta 17 akt osobowych w kopercie k. 167/.

Wnioskodawca w zakładzie pracy (...) pracował pełnym wymiarze czasu pracy, w systemie pracy 3-zmianowej, na zmianach po 8 godzin dziennie od poniedziałku do piątku: od godz. 5.00 do godz. 13.00, od godz. 13.00 do godz. 21.00, od godz. 21.00 do godz. 5.00, a w soboty praca była krótsza trwała 6 godzin /zeznania wnioskodawcy e-prot. z 17.12.2019 r.: 00:06:47/.

W okresie od 2.05.1988 r. - 31.03.1991 r. wnioskodawca był zatrudniony w Zakładzie (...) w wymiarze 1/2 etatu na stanowisku dozorcy.

W okresie od 1.01.1990 r. do 31.08.1991 r. wnioskodawca pracował na 1/2 etatu w Spółdzielni (...) w B. na stanowisku dozorcy.

W okresie od 1.04.1991 r. do 2.07.1992 r. wnioskodawca pracował na 1/2 etatu w Zakładzie (...) na stanowisku dozorcy.

/zeznania świadka W. O. e-prot. z 13.11.2018 r.: 00:35:33-00:59:17, świadectwo pracy k. 41 akt ZUS, zaświadczenie k. 42 akt ZUS, zaświadczenie k. 47 akt ZUS, świadectwo pracy k. 49 akt ZUS, zeznania świadka U. S. e-prot. z 28.05.2019 r.: 00:09:42/

Decyzją z 24.07.2017 r. Zakład obliczył dla wnioskodawcy na 1.01.1999 r. kapitał początkowy w wysokości 60250,52 zł. Podstawa wymiaru kapitału początkowego wyniosła 574,92 zł. Do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego oraz obliczenia wskaźnika wysokości tej podstawy przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych, tj. 1.01.1977 r.- 31.12.1986 r. - wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wyniósł 47,09%. Niesporny staż pracy wnioskodawcy przyjęty do wyliczenia kapitału początkowego wnioskodawcy na dzień 1.01.1999 r. wyniósł 14 lat, 1 miesiąc, 14 dni okresów składkowych oraz 5 miesięcy, 27 dni okresów nieskładkowych. / decyzja k. 114 akt ZUS/.

Po uwzględnieniu w stażu pracy wnioskodawcy wszystkich w/w spornych okresów zatrudnienia, a także wynagrodzenia z okresu zatrudnienia w Zakładach (...) od 11.03.1977 do 18.03.1977 wyliczonego przy uwzględnieniu stawki godzinowej w wysokości 8,50 zł/godz. Przy przyjęciu pełnego wymiaru czasu pracy oraz wynagrodzenia pracy w (...) od 30.03.1977 r. do 30.04.1977 r. wyliczonego przy uwzględnieniu stawki godzinowej w wysokości 8,50 zł/godz. przy przyjęciu pełnego wymiaru czasu pracy za okres 30-31.03.1977 r. oraz w wysokości 2380 zł za kwiecień 1977 r., to po przeliczeniu wartości kapitału początkowego hipotetyczny wskaźnik wysokości podstawy wyniósł 47,10%, który został wyliczony z 10 lat (1977-1986), kapitał początkowy na dzień 1.01.1999 r. wyniósł 82933,29 zł, a po waloryzacji na dzień przyznania emerytury wyniósł 2897944,97 zł.

Uwzględnienie wszystkich w/w spornych okresów zatrudnienia do stażu pracy wnioskodawcy łącznie z dotychczas niespornym stażem, tj. uwzględnienie także: okresu nauki zawodu od 1.04.1967 r. do 31.12.1969 r. okresu zatrudnienia w Zakładzie (...) od 10.01.1974 r. do 29.03.1977 r. okresów zatrudnienia: od 1.01.1990 r. - 28.02.1990 r. w Zakładzie (...), od 1.04.1990 r. do 31.08.1991 r. w Spółdzielni (...) w B., od 1.09.1991 r. do 2.07.1992 r. w Zakładzie (...)- łącznie dało okresy składkowe w ilości: 22 lat, 5 miesięcy i 17 dni oraz okresy nieskładkowe podlegające ograniczeniu do 1/3 okresów składkowych w ilości: 6 miesięcy i 20 dni.

Hipotetyczna emerytura od 17.04.2017 r. wynosi brutto 1367,26 zł oraz zwiększenie rolne wynosi 110,81 zł, co łącznie daje 1478,07 zł.

Do obliczenia hipotetycznego wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego przyjęto następujące zarobki wnioskodawcy:

1977 r. 31608 zł,

1978 r. 20140 zł,

1979 r. 24113,27 zł,

1980 r. 17393 zł,

1981 r. 58032 zł,

1982 r. 72117 zł,

1983 r. 75284 zł,

1984 r. 94878 zł,

1985 r. 99928 zł,

1986 r. 58551 zł.

/obliczenie hipotetyczne ZUS k. 190-208/

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie powołanych dokumentów i korelujących z nimi zeznań świadków oraz wnioskodawcy, uznając, że są one koherentne, wzajemnie się uzupełniają i pozwalają ustalić w sposób jednoznaczny sporne okoliczności. Sąd oparł się na hipotetycznym wyliczeniu ZUS, albowiem wnioskodawca nie podważył jego wartości pod względem rachunkowym.

Sąd pominął jedynie zeznania świadka W. G., albowiem świadek nie miała żadnej wiedzy na temat pracy wnioskodawcy w badanych okresach.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie jest zasadne i skutkuje zmianą skarżonych decyzji.

Co do pierwszej skarżonej decyzji to spór dotyczył nie zaliczonych przez ZUS okresów:

-nauki zawodu od 1.04.1967 r. do 31.12.1969 r. i okresu zatrudnienia w Zakładzie (...) od 10.01.1974 r. do 29.03.1977 r. z uwagi na brak zgłoszenia wnioskodawcy do ubezpieczeń społecznych,

-okresów: 1.01.1990 r. -28.02.1990 r. (rozliczenie bezimienne) Zakład (...) i 1.09.1991 r. - 2.09.1992 r. w (...) (rozliczenie bezimienne) z uwagi na to, że w świadectwach pracy figuruje inna data urodzenia wnioskodawcy niż rzeczywista,

- zaś okresu 1.04.1990 r. - 31.08.1991 r. w Spółdzielnia (...) z uwagi na brak pieczątki imiennej osoby wystawiającej dokument.

Co się tyczy braku zgłoszenia wnioskodawcy do ubezpieczeń społecznych w czasie nauki zawodu od 1.04.1967 r. do 31.12.1969 r. i okresie zatrudnienia w Zakładzie (...) od 10.01.1974 r. do 29.03.1977 r., to Sąd ustalił na podstawie dostępnych dowodów, że wnioskodawca faktycznie w tym czasie uczył się zawodu a w późniejszym spornym okresie pracował w zakładzie krawieckim swojego ojca. Nie są to też okoliczności sporne między stronami. Organ rentowy podnosił, iż ubezpieczony nie został zgłoszony do ubezpieczeń.

Wobec powyższego Sąd zważył, że w dacie zawarcia umowy o naukę rzemiosła obowiązywała Ustawa z dnia 2 lipca 1958 roku o nauce zawodu, przyuczeniu do określonej pracy i warunkach zatrudniania młodocianych w zakładach pracy oraz o wstępnym stażu pracy - Dz.U. Nr 45 poz. 226. Ze względu na datę urodzenia, w dniu zawarcia umowy o naukę rzemiosła, mając ukończone 15 lat wnioskodawca był młodocianym w rozumieniu art. 1 wskazanej Ustawy. W związku z tym stosownie do art. 3 ustęp 1 tej Ustawy mógł być zatrudniony tylko w celu nauki zawodu, przyuczenia do określonej pracy lub odbycia wstępnego stażu pracy. W okolicznościach faktycznych na podstawie umowy o naukę rzemiosła z dniem 1.04.1967 r. wnioskodawca został przyjęty do zakładu krawieckiego ojca w celu nauki rzemiosła - krawiectwa, co jest zgodne z art. 27 ustęp 1 wskazanej Ustawy z 2.07.1958 r. W dacie zawarcia umowy o naukę rzemiosła obowiązywała także Ustawa z 29.03.1965 r. o ubezpieczeniu społecznym rzemieślników, Dz.U. Nr 13, poz. 90, obejmująca obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym rzemieślników i osoby współpracujące z rzemieślnikami. Na zasadzie art. 2 ustęp 2 tej Ustawy za osoby współpracujące z rzemieślnikiem uważa się jego małżonka oraz najbliższych krewnych i powinowatych stale pracujących w zakładzie tego rzemieślnika w wymiarze co najmniej połowy czasu pracy, jaki obowiązuje pracowników gospodarki uspołecznionej. Ustawa ta obowiązywała do 31.12.1972 r. Z dniem 1.01.1973 r. weszła w życie Ustawa z 6.06.1972 r. o ubezpieczeniu społecznym rzemieślników, która analogicznie, jak obowiązująca do 31.12.1972 r. w/w Ustawa, obowiązkowym ubezpieczeniem objęła rzemieślników oraz osoby współpracujące z rzemieślnikami i to zgodnie z art. 1 Ustawy. Za osoby współpracujące z rzemieślnikiem uważa się osoby w wieku powyżej 16 lat, stale pracujące w zakładzie rzemieślnika w wymiarze co najmniej połowy czasu pracy, jaki obowiązuje pracowników gospodarki uspołecznionej, w tym między innymi dzieci własne i to jest zgodnie z art. 2 ustęp 2 tej Ustawy. W okresie praktycznej nauki rzemiosła, wykonywanej na warunkach Ustawy z 2.07.1958 r. młodociany wówczas wnioskodawca nie miał statusu osoby współpracującej w rozumieniu wskazanych wyżej przepisów Ustaw z 29.03.1965 r., bowiem w zakładzie rzemieślniczym ojca nie pracował stale, lecz był w tym zakładzie zatrudniony wyłącznie w celu nauki rzemiosła. Stąd należy przyjąć, że z tytułu praktycznej nauki rzemiosła od 1.04.1967 r. do 31.12.1969 r. wnioskodawca nie był objęty obowiązkowo ubezpieczeniem społecznym rzemieślników. Na podstawie art. 10 Ustawy z 2.07.1958 r. o nauce zawodu, przyuczaniu do określonej pracy i warunkach zatrudniania młodocianych w zakładach pracy oraz o wstępnym stażu pracy okresy nauki zawodu są okresami zatrudnienia. W związku z tym we wskazanym wyżej okresie wnioskodawca podlegał obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym analogicznie jak pracownik. Jakkolwiek w realiach sprawy wnioskodawca nie został z tytułu nauki zawodu dopuszczony do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i z tego tytułu nie opłacono składek na ubezpieczenie społeczne, to dla uznania okresu zatrudnienia wykonywanego przed wejściem w życie Ustawy z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych za okres składkowy w rozumieniu art. 6 ustęp 1 punkt 2 i art. 6 ustęp 2 aktualnie obowiązującej ustawy emerytalnej, nie jest wymagane wykazanie przez osobę ubiegającą się o emeryturę lub rentę opłacania przez pracodawcę składek na pracownicze ubezpieczenie społeczne. Tu należy odwołać się do wyroku Sądu Najwyższego Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z 6 kwietnia 2007 r. II UK 185/06 (opubl. OSNAPiUS z 2008 r., nr 9-10. poz. 143), którego tezę Sąd Okręgowy w całości aprobuje, że „dla uznania okresu zatrudnienia wykonywanego przed wejściem w życie ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j.: Dz.U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 ze zm.) za okres składkowy w rozumieniu art. 6 ust. 1 pkt 2 i art. 6 ust. 2 tej ustawy, nie jest wymagane wykazanie przez osobę ubiegającą się o emeryturę lub rentę opłacania przez pracodawcę składek na pracownicze ubezpieczenie społeczne”. Zatem, sporny okres nauki zawodu jest okresem składkowym w rozumieniu art. 6 ustęp 2 punkt 3 Ustawy emerytalnej. W związku z tym uwzględniając za uzasadnione w części odnoszącej się do spornego okresu nauki zawodu od 1.04.1967 r. do 31.12. 1969 r. odwołanie Sąd na podstawie art. 477 14 § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł co do istoty sprawy zgodnie z analizowanym obecnie żądaniem ubezpieczonego.

W świetle zebranego w sprawie materiału w dalszym okresie od 10.01.1977 r. do 30.03.1977 r. wnioskodawca miał status pracownika w Zakładzie (...) swojego ojca J. P.. Zatrudnienie przed dniem 15 listopada 1991 r. regulowane jest przepisem art. 6 ust. 2 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2020 r., poz. 53 ze zm.), na podstawie którego za okresy składkowe uważa się przypadające przed dniem 15 listopada 1991 roku okresy, za które została opłacona składka na ubezpieczenie społeczne, między innymi okresy zatrudnienia po ukończeniu 15 lat życia na obszarze Państwa Polskiego - w wymiarze nie niższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy, jeżeli w tych okresach pracownik pobierał wynagrodzenie lub zasiłki z ubezpieczenia społecznego (lit. a). Rozważenia wymaga zatem kwestia, czy użyte w przepisach art. 6 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych określenie „okresy opłacania składek na ubezpieczenie społeczne” w odniesieniu do pracowniczego ubezpieczenia społecznego oznacza, że warunkiem uznania za okres składkowy okresu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę jest opłacenie przez pracodawcę składek na ubezpieczenie społeczne pracownika. Należy zauważyć, że w obecnym stanie prawnym obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne zarówno w części obciążającej pracodawcę, jak i pracownika, spoczywa na pracodawcy - płatniku. Wykonywanie przez pracodawcę tego obowiązku jest niezależne od pracownika, zatem zaleganie pracodawcy ze składkami lub uchylanie się od ich opłacania powodowałoby brak środków na indywidualnym koncie pracownika, co miałoby wpływ na wysokość przyszłych świadczeń. W związku z tym został wprowadzony mechanizm chroniący pracownika przed skutkami niezależnego od niego zaniechania. W trybie określonym przepisem art. 40 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 1442 ze zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych dokonuje na koncie ubezpieczonego uzupełnienia kwoty składek nieuregulowanych przez płatnika. Jeżeli tryb ten zostanie wyczerpany, okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, w którym pracownik otrzymuje wynagrodzenie, jest okresem ubezpieczenia, czyli okresem składkowym, niezależnie od tego, czy pracodawca opłacił składki na ubezpieczenie. Zatem uzależnienie uznania okresu zatrudnienia wykonywanego w poprzednim stanie prawnym, czyli przed dniem 1 stycznia 1999 roku, za okres składkowy od opłacenia przez pracodawcę składek, kłóciłoby się z zasadą równego traktowania wszystkich ubezpieczonych sformułowaną w art. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Wprowadzałoby także zróżnicowanie pracowników pozostających w zatrudnieniu przed wejściem w życie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych przez nałożenie obowiązku wykazania faktu opłacenia składek na pracownicze ubezpieczenie społeczne tylko na niektórych, a nie wszystkich pracowników. W konsekwencji należy stwierdzić, że dla uznania okresu zatrudnienia wykonywanego przed wejściem w życie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych za okres składkowy w rozumieniu art. 6 ust. 2 pkt 1 lit. a ww. ustawy nie jest wymagane wykazanie opłacenia przez pracodawcę składek na pracownicze ubezpieczenie społeczne. Skoro organ rentowy nie zakwestionował faktu, iż w okresie od 10.01.1974 r. do 30.03.1977 r. ubezpieczony wykonywał pracę w Zakładzie (...) ojca, a okoliczność ta wynika nie tylko ze świadectwa pracy zalegającego za kartą 3 w aktach ZUS-owskich, zaświadczeniu z 1986 r. złożonego do akt sprawy za kartą 157, a pośrednio także z zeznań świadka Z. L., który jest osobą obcą dla stron i który zeznał, że widział odwołującego jak pracował u ojca w zakładzie krawieckim, choć przyznał, że nie wie na w jakim charakterze wykonywał on tam pracę. Skoro z dokumentów wynika, że wnioskodawcy był zatrudniony w zakładzie krawieckim ojca i pobierał z tego tytułu wynagrodzenie, to należy uznać także i ten okres za okres składkowy. Dodać należy, że ZUS nie kwestionował tego, że skarżący był zatrudniony u ojca w zakładzie krawieckim, ale jedynie, że nie został z tego tytułu zgłoszony do ubezpieczenia społecznego. Podkreślić również należy, iż słuszność powyższych rozważań znajduje potwierdzenie w powołanym już wyżej wyroku Sądu Najwyższego z 6.04.2007 r., II UK 185/06, (OSNP 2008/9-10/143), a ponadto w wyroku Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 25.05.2017 r. III AUa 609/16 (L.), zgodnie z którym okoliczność, iż pracodawca nie odprowadził składek i nie zgłosił pracownika do ubezpieczeń społecznych za sporny okres nie może przesądzać o tym, że okres ten nie może być zaliczony ubezpieczonemu do okresu składkowego wymaganego do przyznania mu uprawnień emerytalnych. Ubezpieczony nie powinien bowiem ponosić konsekwencji za uchybienia, których dopuścił się jego pracodawca - będący płatnikiem składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne.

Z wyżej przytoczonych względów Sąd, na mocy przepisu art. 477 14 § 2 k.p.c. oraz powołanych wyżej przepisów, zmienił zaskarżoną decyzję z 31.07.2017 r. zobowiązał ZUS do obliczenia wysokości emerytury ubezpieczonego z uwzględnieniem jako okresu składkowego także jego zatrudnienia od 10.01.1974 r. do 28.03.1977 r./dzień 30.03.1977 był uwzględniony jako okres składkowy z innego tytułu/

Co się tyczy kolejnych okresów 1.01.1990 r. -28.02.1990 r. w Zakładzie (...) oraz 1.09.1990 r. - 2.07.1992 r. w (...) z uwagi na to, że w świadectwach pracy figuruje inna data urodzenia wnioskodawcy niż rzeczywista, a rozliczenia były bezimienne, to w świetle dostępnych dowodów nie ma żadnych wątpliwości, że mimo wpisania do świadectw pracy błędnej daty urodzenia wnioskodawca faktycznie w tych okresach był zatrudniony we wskazanych zakładach pracy, co potwierdził świadek W. O.. Okoliczności, które są wymagane przy przyznawaniu prawa do świadczeń, mogą być dowodzone zarówno w oparciu o zgromadzoną dokumentację (akta osobowe i płacowe), w szczególności świadectwo pracy, ale także inne dowody (zeznania świadków, przesłuchanie strony). Jeżeli zaś zachodzą wątpliwości co do stwierdzeń zawartych w świadectwie pracy, konieczne jest ich zweryfikowanie innymi dowodami, szczególnie dokumentami i dowodami osobowymi /zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 25.05.2017 r. III AUa 609/16, L./. Skoro z w/w dokumentów i zeznań świadka wynika, że wnioskodawca był w tym czasie pracownikiem w wymiarze 1/2 etatu i pobierał z tego tytułu wynagrodzenie, przeto - zgodnie z art. 6 ust. 2 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2020 r., poz. 53 ze zm.) - oba te okresy należy zaliczyć do okresów składkowych skarżącego. W efekcie Sąd, na mocy przepisu art. 477 14 § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję z 31.07.2017 r. i zobowiązał ZUS do obliczenia wysokości emerytury ubezpieczonego z uwzględnieniem jako okresu składkowego także jego zatrudnienia w Zakładzie (...) oraz w zakładzie pracy (...)

Także ostatni sporny okres zatrudnienia 1.04.1990 r. - 31.08.1991 r. w Spółdzielnia (...) , którego ZUS nie zaliczył z uwagi na brak pieczątki imiennej osoby wystawiającej dokument świadectwa pracy należało w świetle całokształtu materiału dowodowego zaliczyć do okresów składkowych wnioskodawcy, gdyż fakt rzeczywistego pozostawania skarżącego w zatrudnieniu pracowniczym w tym okresie w wymiarze 1/2 etatu wynika nie tylko ze świadectwa pracy k. 45 akt ZUS, ale też z zeznań świadków W. O. i U. S.. Skoro zatem wnioskodawca był w tym czasie pracownikiem w wymiarze 1/2 etatu i pobierał z tego tytułu wynagrodzenie przeto zgodnie z art. 6 ust. 2 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2020 r., poz. 53 ze zm.), również i ten okres należy zaliczyć do okresów składkowych skarżącego i w efekcie Sąd, na mocy przepisu art. 477 14 § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i zobowiązał ZUS do obliczenia wysokości emerytury ubezpieczonego z uwzględnieniem jako okresu składkowego także jego zatrudnienia w Spółdzielni (...).

Wszystkie w/w okresy składkowe Sąd nakazał uwzględnić zgodnie z art. 129 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, zgodnie z którym świadczenie wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu co oznacza, iż świadczenie przysługuje od 17 kwietnia 2017 roku (organ rentowy wydał decyzję z urzędu).

Natomiast co się tyczy drugiej skarżonej decyzji z 11.09.2019 r. dotyczącej odmowy przeliczenia emerytury, to spór dotyczył wyłącznie zarobków wnioskodawcy z okresu zatrudnienia w zakładach (...).

Sąd zważył, że zgodnie z treścią art.114 ust.1 pkt 1 Ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2020 roku, poz. 53 ze zm.) wysokość świadczeń emerytalno – rentowych ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie świadczeń zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na ich wysokość, a także w myśl art. 114 ust 1 pkt 6, gdy nieprawidłowe obliczenie wysokości świadczenia nastąpiło na skutek błędu organu rentowego oraz w okolicznościach wskazanych w art. 114 ust 1 pkt 2 do 5.

Stosownie do treści z art.111 ust.1 ustawy wysokość emerytury lub renty oblicza się ponownie, od podstawy wymiaru ustalonej w myśl art.15 tej Ustawy, jeżeli do jej obliczenia wskazano podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe na podstawie przepisów prawa polskiego:

1) z liczby kolejnych lat kalendarzowych i w okresie wskazanym do ustalenia poprzedniej podstawy wymiaru świadczenia,

2) z kolejnych 10 lat kalendarzowych wybranych z 20 lat kalendarzowych, poprzedzających bezpośrednio rok kalendarzowy, w którym zgłoszono wniosek o przyznanie emerytury lub renty albo o ponowne ustalenie emerytury lub renty, z uwzględnieniem art. 176,

3) z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu, przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie emerytury lub renty - a wskaźnik wysokości podstawy wymiaru jest wyższy od poprzednio obliczonego.

Zgodnie z treścią art.15 ust.1 ww. ustawy podstawę wymiaru emerytury i renty stanowi ustalona w sposób określony w ust.4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę lub rentę, z uwzględnieniem ust. 6 i art. 176.

W myśl zaś art. 15 ust 6 Ustawy emerytalnej na wniosek ubezpieczonego podstawę wymiaru emerytury lub renty może stanowić ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe w okresie 20 lat kalendarzowych przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku, wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu.

W celu ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty:

1) oblicza się sumę kwot podstaw wymiaru składek i kwot, o których mowa w ust. 3, w okresie każdego roku z wybranych przez zainteresowanego lat kalendarzowych;

2) oblicza się stosunek każdej z tych sum kwot do rocznej kwoty przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonej za dany rok kalendarzowy, wyrażając go w procentach, z zaokrągleniem do setnych części procentu;

3) oblicza się średnią arytmetyczną tych procentów, która, z zastrzeżeniem ust. 5, stanowi wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury lub renty, oraz

4) mnoży się przez ten wskaźnik kwotę bazową, o której mowa w art. 19.

Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru nie może być wyższy niż 250%.

Na wniosek ubezpieczonego podstawę wymiaru emerytury lub renty może stanowić ustalona w sposób określony w ust.4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe w okresie 20 lat kalendarzowych przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku, wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu (ust. 6).

W myśl natomiast art. 15ust 2 a jeżeli nie można ustalić podstawy wymiaru składek w okresie pozostawania w stosunku pracy wskazanym do ustalenia podstawy wymiaru emerytury i renty, za podstawę wymiaru składek przyjmuje się kwotę obowiązującego w tym okresie minimalnego wynagrodzenia pracowników, proporcjonalnie do okresu podlegania ubezpieczeniu i wymiaru czasu pracy.

Zgodnie z przepisem art. 16 Ustawy emerytalnej przy ustalaniu kolejnych 10 lat kalendarzowych, o których mowa w art. 15 ust. 1 i 2, przyjmuje się lata kalendarzowe następujące bezpośrednio po sobie, chociażby ubezpieczony w niektórych z tych lat przez okres roku lub w okresie krótszym niż rok nie pozostawał w ubezpieczeniu.

Do ustalania podstawy wymiaru świadczeń przyjmuje się zarobki objęte obowiązkiem opłacania składek na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenie emerytalne i rentowe. Oznacza to zatem, że przyjmuje się te składniki wynagrodzenia, które w rozumieniu przepisów o podstawie wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne, obowiązujących w danym okresie, podlegały składce na to ubezpieczenie.

Wskazać należy, że zgodnie z § 21 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz.U. z 2011 roku, nr 237, poz. 1412) środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument, na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 roku obowiązuje od 23 listopada 2011 roku i ma zastosowanie do wniosków w sprawach świadczeń złożonych od daty jego wejścia w życie. Zastąpiło ono Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. z 1983 roku, nr 10, poz. 49, ze zm.), które dowody uzasadniające prawo do świadczeń i ich wysokości określało w sposób podobny. I tak zgodnie z § 20 punkt 1 rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 roku środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość zarobku lub dochodu stanowiącego podstawę wymiaru emerytury lub renty dla pracowników były zaświadczenia zakładów pracy wystawione według wzoru ustalonego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych albo legitymacja ubezpieczeniowa zawierająca wpisy dotyczące okresów zatrudnienia i wysokości osiąganych zarobków.

Osoba ubiegającą się o emeryturę lub rentę musi więc wykazać wysokość przychodu stanowiącego podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne, a jeżeli była pracownikiem - wysokość wynagrodzenia. Za podstawę wymiaru emerytury przyjmuje się kwotę wynagrodzenia udowodnioną przez zainteresowanego, która nie musi odpowiadać wysokości faktycznie uzyskanego wynagrodzenia.

Orzeczenia Sądu Najwyższego jakie zapadły jeszcze na gruncie cytowanego powyżej Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku są zgodne co do tego, że ograniczenie co do środków dowodowych wynikające z §20 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku obowiązujące w postępowaniu przed organem rentowym nie ma zastosowania w postępowaniu sądowym w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych. Wysokość zarobków, której pochodną jest podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne, jest faktem mającym istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 227 k.p.c.), który w postępowaniu przed sądem może być udowadniany wszelkimi środkami dowodowymi, które sąd uzna za celowe i pożądane. W orzecznictwie Sądu Najwyższego wskazano, iż w postępowaniu sądowym nie obowiązuje ograniczenie co do środków dowodowych stwierdzających wysokość zarobków lub dochodów stanowiących podstawę wymiaru emerytury lub renty określanych w § 20 Rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lipca 1997 roku, II UKN 186/97, Lex nr 32696). W sprawach emerytalno – rentowych wyliczenie wysokości świadczenia może nastąpić jedynie na podstawie zarobków faktycznie otrzymanych i to tych, od których istniał obowiązek odprowadzania składki na ubezpieczenie społeczne, co wynika jednoznacznie z treści art.15 ww. Ustawy o emeryturach i rentach z FUS. W postępowaniu cywilnym przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych w sprawie o przeliczenie wysokości emerytury możliwe jest dopuszczenie i przeprowadzenie wszelkich dowodów, w tym także dowodu z zeznań świadków lub przesłuchania samego ubezpieczonego lub innych pracowników. Nie jest jednak możliwe przeliczenie wysokości emerytury w oparciu o jakąś hipotetyczną uśrednioną wielkość wynagrodzenia uzyskiwanego przez ubezpieczonego, bowiem uśrednione obliczenie wysokości wynagrodzenia nie może oddać indywidualnych cech właściwych dla danego stosunku pracy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 lipca 2007 roku, I UK 36/07, Lex nr 390123). Co za tym idzie, zasada obliczania świadczeń w oparciu o rzeczywiste zarobki nie może zostać zastąpiona domniemaniem wynagrodzenia w danym roku kalendarzowym. Zgodnie zaś ze stanowiskiem wyrażonym przez Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 9 stycznia 1998 roku (II UKN 440/97, Lex nr 34199), zaliczenie nieudokumentowanych okresów składkowych do uprawnień oraz wzrostu świadczeń emerytalno-rentowych wymaga dowodów nie budzących wątpliwości, spójnych i precyzyjnych. Przepisy z zakresu ubezpieczeń społecznych są normami bezwzględnie obowiązującymi i nie zawierają unormowań pozwalających na ustalenie wynagrodzenia w sposób przybliżony lub prawdopodobny. Prymat nadany dokumentacji pracowniczej prowadzi do gradacji mocy dowodowej polegającej na tym, że dokumentacja ta stanowi podstawę weryfikacji pozostałych dowodów przedłożonych przez strony.

Wysokość uzyskiwanego uposażenia może być zatem ustalana także przy pomocy innych pisemnych środków dowodowych pochodzących od pracodawcy, czy też nawet dowodów pośrednich, nie wyłączając zeznań świadków - aczkolwiek wskazujących wprost na wysokość wynagrodzenia zainteresowanego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lipca 1997 roku sygn. akt II UKN 186/97, Lex 32696; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 czerwca 2006 roku sygn. I UK 115/06, Lex 303869). Przy czym nie jest możliwe obliczanie wysokości emerytury wyłącznie na podstawie twierdzeń ubezpieczonego. Twierdzenia te muszą być udowodnione.

Sąd Okręgowy w Łodzi podziela ww. stanowiska podobnie jak stanowisko wyrażone przez Sąd Apelacyjny w Krakowie w wyroku z dnia 3 września 2013 roku o sygnaturze akt III AUa 303/13 (Lex nr 1366097), że Sąd nie może ustalać wysokości zarobków na podstawie przypuszczeń i uśrednień. Do ustalenia podstawy wymiaru świadczeń emerytalno-rentowych może być bowiem uwzględnione tylko wynagrodzenie faktyczne uzyskane przez zainteresowanego w danym okresie. Jego wysokość musi być niewątpliwa i bezwarunkowa. Podkreślić bowiem należy, iż stosunek pracy ma zawsze charakter indywidualny, a określone warunki zatrudnienia mają charakter niepowtarzalny, zwłaszcza przypadku wykonywania pracy na akordzie, ponieważ zostały wyznaczone pomiędzy pracodawcą a jego konkretnym pracownikiem.

Rzeczą sądu w sprawach o wysokość emerytury jest dokładne ustalenie wysokości wynagrodzenia otrzymywanego przez ubezpieczonego w danym okresie. Zarobki za poszczególne miesiące i wybrane lata kalendarzowe wykazane muszą być w sposób nie budzący wątpliwości w ściśle określonej kwotowo wysokości i co do odprowadzonych od nich składek na ubezpieczenie społeczne. Nie można natomiast przyjmować wysokości wynagrodzenia opartego wyłącznie na przypuszczeniach, czy też twierdzeniach ubezpieczonego, jak też dowodach niejasnych. Przepisy prawa ubezpieczeń społecznych są normami bezwzględnie obowiązującymi i nie zawierają unormowań pozwalających na ustalanie wynagrodzeń w sposób przybliżony. / tak wyrok SA w Łodzi z dnia 19.10.2016, III AUa 2185/15LEX nr 2152862/.

Przekładając powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy, jedynie wynagrodzenie ubezpieczonego ustalone w sposób niewątpliwy, wobec którego nie istnieje wątpliwość, iż zostało ono zawyżone, może być podstawą do ustalenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru emerytury wnioskodawcy a następnie kwoty świadczenia emerytalnego.

W niniejszym postępowaniu istota sporu sprowadzała się do ustalenia czy ubezpieczony w spornym okresie osiągał wynagrodzenie w wyższej wysokości niż zarobki, które przyjął organ rentowy przy ustalaniu kwoty należnego mu świadczenia. Bezspornym bowiem było, że ustalenie wyższych zarobków przekładałoby się na wysokość należnego mu świadczenia emerytalnego.

Odwołujący wniósł o uwzględnienie do obliczenia wysokości świadczenia, wynagrodzenia, jakie osiągał w okresie zatrudnienia z Zakładach (...).

Dlatego, w niniejszej sprawie Sąd przeprowadził postępowanie dowodowe obejmujące analizę dokumentacji osobowej związanej ze spornym okresem pracy wnioskodawcy, co pozwoliło w sposób wszechstronny przeanalizować zasadność jego żądania.

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, iż możliwym jest przyjęcie wynagrodzenia w oparciu o angaże ze stawką godzinową 8,50 zł w Zakładach (...), albowiem ze zgromadzonego materiału dowodowego wynika, że wnioskodawca w tym czasie pracował w pełnym wymiarze czasu pracy -co wynika ze świadectwa pracy i umowy o pracę oraz zeznań wnioskodawcy i z pewnością otrzymywał on wynagrodzenie w wysokości co najmniej określonej w angażu z tego zakładu. Nadto należało uwzględnić z tego okresu wpis wynagrodzenia za kwiecień 1977 r. podany w świadectwie pracy, co do którego autentyczności czy prawidłowości nie było sporu. Nie zachowały się listy płac z tego okresu, ani listy faktycznie przepracowanych godzin co oznacza, że możliwe jest wyliczenie wynagrodzenia tylko za normatywny czas pracy, bez ewentualnych nadgodzin. Wnioskodawca, który w toku procesu ostatecznie zgodził się na przeliczenie emerytury zgodnie z hipotetycznym jej wyliczeniem przez ZUS w piśmie zalegającym za kartą 190 i załącznikach do tego pisma. Wniósł on więc w tej sytuacji o przyjęcie za ten okres wynagrodzenia za pracę od 30 do 31.03.1977 r. przy przyjęciu pełnego wymiaru czasu pracy, który za ten okres wnioskodawca udowodnił i stawki godzinowej 8,50 zł wynikającej z dokumentów złożonych przez wnioskodawcę wraz z wnioskiem o przeliczenie jego emerytury i zalegających w aktach osobowych (umowy o pracę, świadectwa pracy, propozycji zaszeregowania) w kwocie 136 zł oraz wynagrodzenia za pracę od 1 do 30.04.1977 r. wynikającego ze świadectwa pracy w wysokości 2380 zł, co razem dało 2516 zł. Dokumenty te nie były kwestionowane przez strony w toku procesu co do ich wartości dowodowej. Organ rentowy uwzględnił także w wyliczeniu wynagrodzenie w stawce godzinowej w związku z zatrudnieniem w Zakładach (...).

Sąd Okręgowy oparł swoje rozstrzygnięcie na hipotetycznym wyliczeniu ZUS, które nie było kwestionowane przez wnioskodawcę i w ocenie Sądu było miarodajne w stosunku do przedstawionych dowodów i wiarygodne oraz zgodne też z praktyką sądową i orzeczniczą w tego rodzaju sprawach.

Zgodnie z ustaloną linią orzeczniczą Sądów Okręgowych, Apelacyjnych i Sądu Najwyższego w przypadku braku dokumentacji płacowej istnieje możliwość ustalenia wysokości wynagrodzenia ubezpieczonego w oparciu o dokumentację z akt osobowych, taką jak min.: umowy o pracę, angaże, w których zawarte są dane dotyczące wynagrodzenia uwzględniając tylko „pewne” składnik wynagrodzenia, wypłacane w danym okresie stale i w określonej wysokości przy przyjęciu wymiaru czasu pracy udowodnionego przez ubezpieczonego co też Sąd Okręgowy w niniejszej sprawie uczynił badając zarobki skarżącego w jedynym spornym co do tego okresie tj. w okresie zatrudnienia w (...)ie (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 11 grudnia 2017 r. III AUa 1071/16, LEX nr 2423321, wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 31 sierpnia 2016 r.III AUa 1723/15, L. do art. 114 Ustawy emerytalnej, wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 24 maja 2016 r., III AUa 119/16, L. do art. 114 Ustawy emerytalnej, wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 29 października 2015 r., III AUa 822/15, L. do art. 114 Ustawy emerytalnej, wyrok Sądu Okręgowego w Kaliszu z 18 września 2013 r, V U 466/13, L. do art. 114 Ustawy emerytalnej , wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 12 lutego 2013 r. III AUa 1024/12, L. do art. 114 Ustawy emerytalnej).

Mając na względzie powyższe okoliczności oraz treść przepisu art. 114 ust 1 pkt 1 i pkt 6 cytowanej powyżej Ustawy emerytalnej Sąd doszedł do wniosku, iż zaszły przesłanki w niniejszej sprawie do zastosowania tego przepisu.

Wnioskodawca odwołał się od nowej decyzji odmawiającej przeliczenia emerytury oraz załączone zostały oryginały jego akt osobowych ze spornego okresu zatrudnienia w (...), którymi ZUS nie dysponował - w sytuacji gdy wnioskodawca udowodnił świadectwem pracy zatrudnienie w okresie od 30.03. do 30.04.1977 r. w pełnym wymiarze czasu pracy i stawkę godzinową wynagrodzenia zawartą w umowie o pracę i ostatnie wynagrodzenie.

Zwrot "okoliczności" zawarty w art. 114 ustawy emerytalnej występuje w dwóch znaczeniach: 1) okoliczności faktycznych oraz 2) okoliczności sprawy. W tym drugim znaczeniu chodzi o ogół wymagań formalnych i materialnoprawnych związanych z ustalaniem decyzją ZUS prawa np. do przeliczenia świadczenia. Ujawnieniem "okoliczności" w rozumieniu tego przepisu może być stwierdzenie, że wcześniejsza decyzja organu rentowego (odmawiająca prawa do przeliczenia świadczenia) opierała się na błędnej wykładni przepisu normującego jeden z warunków nabycia prawa, w tym przypadku do ponownego przeliczenia emerytury. Taka sytuacja może mieć miejsce np. gdy obiektywnie wadliwa decyzja ZUS odmawiająca np. przeliczenia świadczenia jest efektem konsekwentnego nieuwzględniania przez organ rentowy wykładni cytowanej Ustawy emerytalnej dokonywanej w różnych sprawach przez Sąd Najwyższy (por. wyrok Sądu Najwyższego Izby Pracy z dnia 12 października 2017 roku w sprawie I UK 406/17 opublikowany w L. do art. 114 Ustawy emerytalnej i wyrok Sądu Najwyższego Izby Pracy z dnia 3 października 2017 roku w sprawie I UK 398/16 i II UK 416/15 z dnia 29 listopada 2016 roku opublikowane w L. do art. 114 Ustawy emerytalnej.

Wobec przedłożenia przez wnioskodawcę nowych dowodów w postaci umowy o prace z 30.03.1977 r. z (...)em zachodziła możliwość rozpoznania jego roszczenia. W przypadku „ujawnionych okoliczności” wskazanych w art. 114 tej Ustawy nie muszą być afirmowane cechą „nowości”, a wystarczającym jest aby miały wpływ na prawo do świadczeń lub na ich wysokość (por. wyrok Sądu Najwyższego Izby Pracy z 20 lutego 2014 r. III UK 63/13, L. do art. 114 Ustawy emerytalne).

Wyliczony w hipotetycznym wyliczeniu ZUS wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury wnioskodawcy przy uwzględnieniu zarobków w UNIONTEXie obliczonych tak jak to omówiono wyżej - wyniósł w I wariancie 47,10% z lat 1977-1986 a kapitał początkowy wyniósł 82933,29 zł na dzień 1.01.1999 r. a po waloryzacji na dzień przyznania emerytury 287944,97 zł i okazały się one wyższe od dotychczas przyjmowanych przez organ rentowy w decyzji emerytalnej wnioskodawcy.

Podsumowując - wobec powyższego Sąd, na podstawie art.477 14§ 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję z 11.09.2019 r. w ten sposób, że zobowiązał Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. do przeliczenia wysokości emerytury wnioskodawcy przy uwzględnieniu wysokości kapitału początkowego ustalonego w kwocie 82.933,29 zł obliczonego z lat 1977-1986, przy uwzględnieniu wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego w wysokości 47,10% w wysokości 47,10%.

O kosztach zastępstwa procesowego Sąd orzekł na podstawie art. 98 kpc w zw. z art. 122 kpc w zw. z rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z 3.10.2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. z 2016 r., poz. 1714 ze zm.). - §15 ust. 2, mając na względzie okoliczność, że odwołania dotyczyły dwóch decyzji.