Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 3 czerwca 2019 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przyznał G. J. prawo do emerytury od dnia 01 maja 2019 roku tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że podstawę obliczenia emerytury stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji składek i kapitału początkowego zewidencjowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury. Podstawa obliczenia emerytury podlega pomniejszeniu o kwotę stanowiącą sumę kwot pobranych emerytur, w wysokości przed odliczeniem zaliczki na podatek dochodowy i składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia, dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę. Przy ustaleniu wysokości emerytury uwzględniono:

- kwota składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji wynosi 121150,93 zł;

- kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego wynosi 657303,51 zł;

- suma kwot pobranych emerytur wynosi 292923,40 zł

- średnie dalsze trwanie życia wynosi 196,70 miesięcy;

- wyliczona kwota emerytury wynosi 2468,38 zł.

Wysokość emerytury została obliczona zgodnie z zasadami określonymi w art. 26 ustawy emerytalnej:

[( (...),93 + (...),51) – (...),40] / 196,70 = 2468,38 zł

(decyzja k. 13-15 akt organu rentowego załączonych do sprawy)

Odwołanie od w/w decyzji złożyła wnioskodawczyni w dniu 28 czerwca 2019 roku. W uzasadnieniu wskazała, że do wyliczenia wysokości jej emerytury, do której nabyła prawo w dniu 6 lipca 2012 roku organ rentowy zastosował art. 25 ust.1 b ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1270) przed dniem wejścia w życie ustawy nowelizującej ustawę o FUS z dnia 11 maja 2012 roku jest niezgodne z obowiązującym prawem. Osoba, która przeszła na wcześniejszą emeryturę przed dniem wejścia w życie przepisów ustawy nowelizującej z 2012 roku jest chroniona przez konstytucyjną zasadę ochrony praw nabytych i zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa. Wnioskodawczyni wskazała także, że nie miała realnej możliwości zdecydowania czy woli korzystać z wcześniejszej emerytury. Co więcej, ustawa nowelizująca z 2012 roku nie zawiera jakichkolwiek przepisów przejściowych normujących sytuację osób, które w dniu jej wejścia w życie tj. 1 stycznia 2013 roku miały już ustalone prawo do tzw. wcześniejszej emerytury.

(odwołanie – k. 3-11)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie przytaczając argumentację z zaskarżonej decyzji jednocześnie wskazując, że wnioskodawczyni pobierała emeryturę od dnia 1 października 2007 roku w oparciu o art. 46 z związku z art. 29 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W dniu 9 maja 2019 roku skarżąca złożyła wniosek o przyznanie jej emerytury z tytułu osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego. Decyzją z dnia 3 czerwca 2019 roku wnioskodawczyni przyznano emeryturę od dnia 1 maja 2019 roku. Wysokość emerytury (2468,39 zł) ustalono przez podzielenie kwoty składki zewidencjonowanej na koncie wnioskodawczyni z uwzględnieniem waloryzacji (121150,93 zł) i kwoty zwaloryzowanego kapitału początkowego (657303,51 zł) pomniejszonych o kwoty pobranej wcześniej emerytury (292923,40 zł) przez dalsze trwanie życia tj. 196,70 m-cy. Jednocześnie Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 6 marca 2019 roku orzekł, że art. 25 ust. 1 ustawy dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 września 2017 roku, w zakresie w jakim dotyczy urodzonych w (...) roku kobiet, które przed 1 stycznia 2013 roku nabyły prawo do emerytury na podstawie art. 46 w/w ustawy jest niezgodny z art. 2 Konstytucji RP.

(odpowiedź na odwołanie – k. 12- 12 verte)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

G. J. urodziła się w dniu (...).

(okoliczność bezsporna)

W dniu 17 października 2007 roku wnioskodawczyni złożyła wniosek o emeryturę, którą następnie pobierała na podstawie art. 46 z związku z art. 29 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

(okoliczność bezsporna)

W dniu 9 maja 2019 roku skarżąca złożyła wniosek o przyznanie emerytury z tytułu osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego.

(wniosek załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Zaskarżoną decyzją wnioskodawczyni przyznano emeryturę od dnia 1 maja 2019 roku tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek.

(decyzja k. 13-15 akt organu rentowego załączonych do sprawy)

Wysokość hipotetycznej emerytury skarżącej bez kwoty pobranych emerytur wynosi na dzień przyznania emerytury tj, na dzień 1 maja 2019 roku – 3957,57 zł.

Wysokość emerytury ustalonej na dzień osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego tj. na dzień 6 lipca 2012 roku wynosi:

- z uwzględnieniem kwot pobranych emerytur wcześniejszych wynosi 1831,09 złotych

(po ustawowych waloryzacjach na dzień 1 maja 2019 roku – 2114,70 zł)

- bez pomniejszania o kwoty pobranych emerytur wcześniejszych wynosi 2252,68 zł

(po ustawowych waloryzacjach na dzień 1 maja 2019 roku – 2576,88 zł)

(pismo – k. 27)

Okres pracy ubezpieczonej kształtował się w następujący sposób:

- w okresie od dnia 18 października 1972 roku do dnia 29 października 2007 roku na stanowisku kierownika oraz od dnia 13 listopada 2007 roku do dnia 12 listopada 2010 roku na stanowisku specjalisty do spraw księgowości w Zakładach (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością.

(świadectwo pracy – k. 7 – 8, k. 31-32, zaświadczenie - k. 9-10, k. 43, k. 66, k. 82, k. 90, k. 114, k. 123 załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy dokonał na podstawie powołanych dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, w tym w aktach organu rentowego, których wiarygodność nie budzi wątpliwości i nie była kwestionowana przez żadną ze stron. Kwestią sporną w niniejszej sprawa było ustalenie czy wydana przez ZUS decyzja w przedmiocie przyznania G. J. emerytury była prawidłowa.

Zgodnie z art. 6 k.c., którego procesowym odpowiednikiem jest art. 232 zd. I k.p.c., to na stronie spoczywał ciężar udowodnienia wszystkich istotnych w sprawie okoliczności (art. 227 k.p.c.) i obowiązek przedstawienia wszystkich dowodów na ich wykazanie (art. 3 k.p.c.), jako na osobie wywodzącej z danego faktu skutki prawne (zob. wyrok SN z 17.12.1996r., I CKU 45/96 (opubl. OSNC z 1997r./6-7/76). Są to naczelne zasady postępowania dowodowego obciążające w postępowaniu sądowym stronę, która z danego faktu wywodzi dla siebie określone skutki prawne. Jeżeli w toku postępowania strona nie udowodni przytoczonych przez siebie twierdzeń, wówczas nie będą one mogły stanowić podstawy zapadłego rozstrzygnięcia.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie wnioskodawczyni jest bezzasadne i nie zasługuje na uwzględnienie. W toku postepowania wnioskodawczyni nie przedstawiła żadnych nowych dowodów na poparcie przytaczanych przez siebie tez.

Zgodnie z art. art. 24. 1. Ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.2020.266 t.j. zwana dalej: ustawą emerytalną) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego wynoszącego co najmniej 60 lat dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn, z zastrzeżeniem art. 46, 47, 50, 50a, 50e i 184.

2. Dla ubezpieczonych, urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, z wyjątkiem ubezpieczonych mających prawo do emerytury na warunkach określonych w art. 32, 33, 39, 40, 46, 50, 50a i 50e, 184 oraz w art. 88 ustawy, o której mowa w art. 150, zostaną ustanowione emerytury pomostowe.

2a. Ubezpieczonym spełniającym warunki określone w art. 50a lub 50e przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku i okresów pracy lub okresu pracy, określonych w tych przepisach.

3. Zasady, warunki i tryb ustanawiania emerytur, o których mowa w ust. 2, określi odrębna ustawa.

Jak stanowi art. 25 ust. 1 ustawy emerytalnej podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego wart.173–175 oraz kwot środków zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa wart. 40a ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem ust.1a i1b oraz art.185, zaś art. 25 ust. 1b w/w ustawy 1b, jeżeli ubezpieczony pobrał emeryturę częściową lub emeryturę na podstawie przepisów art. 46, 50, 50a, 50e, 184 lub art. 88 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. –Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2018r. poz. 967 i 2245 oraz z 2019 r. poz.730 i 1287), podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, ustaloną zgodnie z ust. 1, pomniejsza się o kwotę stanowiącą sumę kwot pobranych emerytur w wysokości przed odliczeniem zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych i składki na ubezpieczenie zdrowotne.

W myśl art. 26 ust. 1 w/w ustawy emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej w sposób określony wart.25przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, z uwzględnieniem ust.5 i art.183.

Zgodnie z art. 185. 1. ustawy emerytalnej przy ustalaniu wysokości emerytury dla osób nabywających prawo do emerytury w wieku określonym w art. 184 kapitał początkowy podlega przeliczeniu poprzez dodanie do okresów składkowych okresu równego różnicy pomiędzy wiekiem emerytalnym, o którym mowa w art. 24, a faktycznym wiekiem przejścia na emeryturę. Do przeliczonego kapitału początkowego stosuje się przepisy art. 173 ust. 3-6.

2. Okresy składkowe, o których mowa w ust. 1, ustala się z dokładnością do pełnego miesiąca.

Zgodnie art. 173 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 roku, którzy przed dniem wejścia w życie ustawy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek, ustala się kapitał początkowy. Kapitał początkowy stanowi równowartość kwoty obliczonej według zasad określonych w art. 174 pomnożonej przez wyrażone w miesiącach średnie dalsze trwanie życia ustalone zgodnie z art. 26 ust. 3 dla osób w wieku 62 lat (art. 173 ust. 2).

Kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w art. 53, z uwzględnieniem ust. 2-12 (art. 174 ust. 1 ww. ustawy emerytalnej). Jak stanowi art. 174 ust. 2 powołanej ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy:

1) okresy składkowe, o których mowa w art. 6,

2) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 5,

3) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 1-4 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2.

W myśl ust. 3 ww. przepisu podstawę wymiaru kapitału początkowego ustala się na zasadach określonych w art. 15, 16, 17 ust. 1 i 3 oraz art. 18, z tym, że okres kolejnych 10 lat kalendarzowych ustala się przed dniem przed dniem 1 stycznia 1999 roku. Natomiast ust. 7 art. 174 stanowi, że do obliczenia kapitału początkowego przyjmuje się kwotę bazową wynoszącą 100 % przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w II kwartale kalendarzowym 1998 roku. Ustęp 8 analizowanego przepisu stanowi zaś, że przy obliczaniu kapitału początkowego część kwoty bazowej wynoszącej 24 % tej kwoty mnoży się przez współczynnik proporcjonalny do wieku ubezpieczonego oraz okresu składkowego i nieskładkowego osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998 roku według określonego w ustawie wzoru. Wartość współczynnika, obliczonego na podstawie ust. 8, w zależności od płci, wieku ubezpieczonego oraz stażu ubezpieczeniowego w dniu 31 grudnia 1998 r., przedstawiona jest w tabeli, stanowiącej załącznik do ustawy (ust. 13).

Istota niniejszego postępowania sprowadziła się, zatem do rozstrzygnięcia czy Zakład Ubezpieczeń Społecznych prawidłowo wyliczył emeryturę skarżącej.

Tutejszy Sąd w pełni podziela stanowisku organu rentowego wyrażone w niniejszej sprawie.

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 6 marca 2019 r. (sygn. P 20/16) opublikowany 21 marca 2019 r. w Dzienniku Ustaw (poz. 593). Zgodnie z jego treścią, art. 25 ust. 1b ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w brzmieniu obowiązującym do 30 września 2017 roku w zakresie w jakim dotyczy urodzonych w (...) roku kobiet, które przed 1 stycznia 2013 rokiem nabyły prawo do emerytury na podstawie art. 46 tej ustawy jest niezgodny z art. 2 Konstytucji RP, a tym samym nie ma zastosowania w niniejszej sprawie.

Organ rentowy w decyzji z dnia 3 czerwca 2019 r. w kwocie składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji wskazał kwotę (...),93 oraz kwotę zwaloryzowanego kapitału początkowego – (...),51. Organ zsumował wyżej wymienione kwoty, a następnie odjął sumę kwot pobranych emerytur – (...),40. Całość podzielił przez średnie dalsze trwanie życia – 196,70 m-cy i otrzymał kwotę emerytury 2468,38 zł. Wskazane wyliczenie jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 24 ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o emeryturach kapitałowych - wysokość okresowej emerytury kapitałowej stanowi iloraz kwoty środków zewidencjonowanych na subkoncie ustalonych na dzień, o którym mowa w art. 8 pkt 2, i średniego dalszego trwania życia, o którym mowa w art. 26 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Mając na uwadze wszystkie przytoczone okoliczności nie było podstaw do zmiany zaskarżonej decyzji w związku z czym Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł jak w sentencji.