Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII U 3697/19

UZASADNIENIE

WYROKU W CAŁOŚCI

Decyzją z 19.06.2019 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. stwierdził, że F. G. jako osoba prowadząca działalność gospodarczą nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu oraz dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu od dnia 13.11.2017 r., argumentując, że wnioskodawca zgłosił się do ubezpieczenia społecznego z bardzo wysoką podstawą wymiaru składek 9600 zł w listopadzie 2017 r., w grudniu 2017 r. w kwocie 5574,19 zł, w styczniu i lutym 2018 r. w kwocie po 9600 zł, lecz w żadnym z miesięcy rzekomo prowadzonej działalności gospodarczej nie wykazał, że byłoby go stać na zapłatę tak wysokiej składki od wskazanej podstawy wymiaru składek. Jednocześnie podniesiono, że ubezpieczony już w trzecim dniu od daty zgłoszenia do ubezpieczeń stał się niezdolny do pracy oraz zaznaczono, że w 2017 r. wnioskodawca praktycznie prowadził działalność przez 20 dni, a w 2018 r. przez ok. 3 miesiące, a w pozostałym okresie był niezdolny do pracy.

/decyzja w aktach ZUS/

Odwołanie od powyższej decyzji wniósł ubezpieczony, domagając się jej zmiany poprzez ustalenie, iż podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu oraz dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu od dnia 13.11.2017 r., a ponadto wniósł o zasądzenie od organu rentowego zwrotu kosztów postępowania według norm prawem przepisanych. Odwołujący stawiając szereg zarzutów zaskarżonej decyzji, zakwestionował stanowisko organu rentowego, wskazując, iż organ rentowy dokonał nieprawidłowych ustaleń faktycznych, co skutkowało wadliwością zaskarżonej decyzji. Przede wszystkim podkreślił, że ze względu na problemy zdrowotne zmuszony był do skorzystania ze zwolnień lekarskich i ta obiektywna niemożność prowadzenia działalności gospodarczej spowodowała, że w pozostałych miesiącach nie osiągnął przychodów. Poza tym wskazał, że na jego problemy zdrowotne zasadniczy wpływ miała sytuacja związana z jego wnukiem ur. (...), u którego zdiagnozowano nowotwór siatkówczaka i jego leczenie było bardzo skomplikowane i niezwykle kosztowne. Wymagał on bowiem leczenia operacyjnego w USA, którego koszt wyniósł 800 tys. złotych. Jego rodzina nie posiadała natomiast takich środków, a należało je zebrać w krótkim czasie i tylko dzięki zakrojonej na szeroką skalę zbiórce udało się zgromadzić odpowiednie fundusze i wnuk mógł podjąć leczenie.

/odwołanie- k. 3-5/

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podnosząc argumenty tożsame jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

/odpowiedź na odwołanie – k. 75-76/

Na rozprawie w dniu 8.07.2020 r. pełnomocnicy stron podtrzymali dotychczasowe stanowiska w sprawie i wnieśli o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

/e – prot. z dnia 8.07.2020 r. 00:27:12, 00:35:20/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

F. G. zarejestrował od dnia 13.11.2017 r. działalność gospodarczą pod firmą (...) silników N. Elektronarzędzi F. G. z siedzibą w P. na podstawie wpisu w (...) w zakresie naprawy urządzeń elektrycznych, przewijania silników.

/niesporne, wydruk CeiDG k. 11/

Ubezpieczony posiada umiejętności i doświadczenie zawodowe w wykonywaniu takich napraw albowiem we wcześniejszym okresie prowadził działalność gospodarczą od 6.08.1992 r. do 2.04.2013 r., której przedmiotem była naprawa i konserwacja urządzeń elektrycznych. Poza tym był zatrudniony na umowę o pracę od 1.02.2010 r. do
21.12.2013 r. w charakterze konserwatora urządzeń elektrycznych w (...) Centrum Medycznym Sp. z o.o., następnie od 8.05.2017 r. do 31.07.2017 r. jako konserwator/operator zgrzewarek w (...) s.c. w W., a od 1.08.2017 r. do 10.11.2017 r. jako konserwator maszyn i urządzeń elektrycznych w Zakładzie (...) w Ł..

/zaświadczenie k. 6, świadectwa pracy k.7-9, zeznania wnioskodawcy e-prot. z 10.02.2020 r.: 00:03:35 – 00:31:23, zeznania świadka A. J. (1) e-prot. z 10.02.2020 r.- 00:43:26 /

Od dnia 22.01.2015 r. wnioskodawca otrzymuje świadczenie przedemerytalne.

/niesporne, decyzja k. 10/

Od września 2017 r. odwołujący zajmuje się wynajmem miejsc parkingowych bez wpisu do CeiDG.

/niesporne/

Po trzech dniach od zarejestrowania w dniu 13.11.2017 r. działalności gospodarczej w przedmiocie napraw urządzeń elektrycznych, przewijania silników tj. od 16.11.2017 r. wnioskodawca stał się niezdolny do pracy w związku z problemami zdrowotnymi z kręgosłupem, z którymi zmaga się od wielu lat. Ponadto sytuacja zdrowotna w zakresie zdrowia psychicznego uległa u odwołującego pogorszeniu w związku z choroba nowotworową jego wnuka urodzonego (...), w związku z czym wnioskodawca rozpoczął leczenie psychiatryczne od 15.10.2018 r.

/niesporne, a nadto dokumentacja medyczna k. 36-38, 43-72, 120-127, akt urodzenia wnuka k. 39, zaświadczenie k. 39 v.-41, ogłoszenie k. 42, zeznania wnioskodawcy e-prot. z 10.02.2020 r.: 00:03:35 – 00:31:23/

Wnioskodawca w listopadzie 2017 r. wskazał podstawę wymiaru składek 9600 zł, w grudniu 2017 r. - 5574,19 zł, w styczniu i w lutym 2018 r. - 9600 zł.

/niesporne/

Wnioskodawca pobierał zasiłki chorobowe z ZUS w okresach: 16.11.2017 r. - 30. (...)., 4.12.2017 r., - 13.12.2017 r., 1.03.2018 r. - 29.08.2018 r., 29.09.2018 r. - 29.03.2019 r.

/niesporne/

Płatnik składek z tytułu prowadzonej od 13.11.2017 r. w/w działalności gospodarczej w przedmiocie naprawy urządzeń elektrycznych, przewijania silników za wykonane usługi:

-

w 2017 r. osiągnął przychód w wysokości 3910 zł.

-

w 2018 r. osiągnął przychód w wysokości 4420 zł łącznie za styczeń, luty i wrzesień 2018 r., a w miesiącach: od marca do sierpnia i od października do grudnia 2018 r. z ewidencji przychodów wynika brak przychodów i brak zdarzeń gospodarczych.

-

w 2019 r. z ewidencji przychodów płatnika wynika brak przychodów i brak zdarzeń gospodarczych ,

-

w 2020 r. osiągnął 5370 zł od stycznia do marca 2020 r.

/niesporne, ewidencja przychodów k. 17-29, 92-96, rachunki k. 97-99, 103-105, zeznania świadka A. J. (1) e-prot. z 10.02.2020 r. - 00:43;26, zeznania świadka P. P. e-prot. z 10.02.2020 r. - 00:49:26, zeznania świadka A. J. (2) e-prot. z 10.02.2020 r. - 00:54:41/

Natomiast z wynajmu miejsc parkingowych – bez wpisu do (...) wnioskodawca osiągnął przychód w 2017 r. 2370 zł, w 2018 r. 12687 zł, w 2019 r. 4800 zł. Wnioskodawca nadal w 2020 r. prowadzi wynajem miejsc parkingowych i uzyskuje z tego tytułu przychód.

/niesporne, rachunki w aktach ZUS, ewidencja przychodów k. 31-35, 100-102, 129-142/

W okresach niezdolności do pracy z tytułu prowadzonej działalności w przedmiocie naprawy urządzeń elektrycznych, przewijania silników wnioskodawca nie wystawił żadnych faktur.

/niesporne/

Natomiast z tytułu wynajmowania miejsc parkingowych (bez wpisu do CeiDG) wnioskodawca wystawiał rachunki, do czego upoważnił swoją żonę E. G. /niesporne, pełnomocnictwo k. 30, rachunki w aktach ZUS/

Wnioskodawca nie korzysta z usług zewnętrznej firmy (...) w P. do prowadzenia księgowości z jego działalności gospodarczej, a jedynie korzysta z usług księgowej, która sprawdza poprawność jego wyliczeń i końcowego rozliczenia PIT 28.

/pismo z 13.03.2020 r. k. 156/

Od 4.02.2020 r. wnioskodawca poszerzył działalność gospodarczą o wykonywanie instalacji elektrycznych. Wnioskodawca otwierając przedmiotową działalność w dniu 13.11.2017 r. wiedział, że w styczniu 2018 r. będzie jechał do sanatorium. W styczniu 2019 r. wnioskodawca ponownie był w sanatorium. Obecnie stan zdrowia wnioskodawcy polepszył się. Odwołujący był tylko raz konsultowany neurologicznie, po której nie zgodził się na operację kręgosłupa. Wnioskodawca w 2020 r. z tytułu rzeczonej działalności gospodarczej uzyskał przychody w lutym 9770 zł, w marcu 4700 zł, w kwietniu 4450 zł, w maju 2320 zł, w czerwcu 4020 zł.

/zeznania wnioskodawcy e-prot. z 10.02.2020 r.: 00;03:35 – 00;31:23 w zw. z e-prot. z 8.07.2020 r. - 00:11:59, ewidencja przychodów k. 170-197, potwierdzenia przelewów do US k. 198-205/

Powyższe ustalenia faktyczne Sąd poczynił na podstawie całokształtu zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w tym na podstawie dokumentów zgromadzonych zarówno na etapie postępowania sądowego, jak również w toku postępowania prowadzonego przez organ rentowy oraz na podstawie zeznań przesłuchanych w sprawie świadków oraz wnioskodawcy. Prawdziwości wskazanych dokumentów nie była kwestionowana przez żadną ze stron, jak również nie budziła wątpliwości Sądu, wobec czego brak było podstaw, by odmówić im wiary. Zeznania świadków i ubezpieczonego w ocenie Sądu były logiczne, jasne i spójne, wobec czego brak było podstaw do ich zdyskredytowania. Sąd uznał je w całości za wiarygodne i uczynił podstawą dokonanych ustaleń faktycznych. Jednocześnie zauważyć należy, iż wskazywane w zeznaniach świadków i wnioskodawcy okoliczności znajdują częściowo potwierdzenie w zgromadzonej w sprawie dokumentacji księgowej związanej z prowadzoną działalnością. Podkreślić także należy, iż zgromadzone w aktach dokumenty potwierdzają, iż ubezpieczony posiada odpowiednie umiejętności i doświadczenie zawodowe do świadczenia usług w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej. Wskazywane przez ubezpieczonego okoliczności dotyczące wykonywania usług w badanym okresie po 13.11.2017 r. na rzecz różnych klientów w okresach, w których wnioskodawca nie był niezdolny do pracy poza zeznaniami świadków, potwierdzają także dokumenty z ewidencji przychodów i rachunki.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego nie zasługuje na uwzględnienie.

Przede wszystkim należy wskazać, że zakres rozpoznania przez sąd pracy i ubezpieczeń społecznych jest wyznaczany treścią decyzji organu rentowego (por. m.in postanowienie SN z 13 maja 1999 r. II UZ 52/99 OSNAPIUS 2000 nr15 poz. 601, z 28 października 2009 r. II UZ 37/09) OSN 2011 nr 13-14, poz. 195).

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 5 i art. 12 ust. 1 w zw. z art. 13 pkt 4 ustawy z dnia
13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych
(t.jedn.: Dz.U. z 2020 r. poz. 266 ze zm.) osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym oraz wypadkowemu od dnia rozpoczęcia do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej. Natomiast w myśl art. 11 ust. 2 cyt. ustawy osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą ubezpieczeniu chorobowemu podlegają dobrowolnie na swój wniosek.

Jak wynika z art. 8 ust. 6 pkt 1 za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych.

Zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 30 kwietnia 2018 r Prawo (...) (Dz. U. 2018 poz. 646), działalnością gospodarczą jest zorganizowana działalność zarobkowa, wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły.

Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, wykonująca działalność gospodarczą (art.4 ust.1).

Działalność gospodarczą można podjąć w dniu złożenia wniosku o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej albo po dokonaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej (art.17 ust.1).

W orzecznictwie przyjmuje się, że cechami działalności gospodarczej są:

1) zawodowy (a więc stały) charakter, 2) związana z nią powtarzalność podejmowanych działań, 3) podporządkowanie zasadzie racjonalnego gospodarowania i 4) uczestnictwo w obrocie gospodarczym (por. uchwałę składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 6 grudnia 1991 r., sygn. III CZP 117/91, opubl. OSNCP 1992 nr 5, poz. 65). Podkreśla się także, iż dla uznania określonej przedmiotowo działalności za działalność gospodarczą konieczne jest łączne zaistnienie trzech jej cech funkcjonalnych: zarobkowości, zorganizowania i ciągłości. Brak którejkolwiek z nich oznacza, że dana działalność nie może być zakwalifikowana do kategorii działalności gospodarczej. Przesłanka wykonywania działalności gospodarczej w sposób ciągły nie jest rozumiana jako konieczność jej wykonywania bez przerwy, lecz jako zamiar powtarzalności określonych czynności w odróżnieniu od ich przypadkowości, sporadyczności lub okazjonalności. Przyjmuje się zatem, że działalność gospodarcza z założenia jest działalnością wykonywaną w sposób zorganizowany i nastawioną na nieokreślony z góry okres czasu, a ponadto związana jest z nią konieczność ponoszenia przez przedsiębiorcę ryzyka gospodarczego. Nie uznaje się więc za działalność gospodarczą: działalności okresowej i sporadycznej (por. wyrok Sądu Najwyższego z 30 listopada 2005 r., sygn. I UK 95/05, opubl. Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych rok 2006, Nr 19-20, poz. 311, str. 863; postanowienie Sądu Najwyższego z 17 lipca 2003 r., sygn. II UK 111/03, opubl: Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych rok 2003, Nr 17, poz. 1; wyrok NSA z dnia 19 marca 1991 r., (...) SA/Wa 898/90, (...) 1992, nr 3-4, poz. 58; wyrok NSA z dnia 17 września 1997 r., (...) SA/Wa (...), Pr. Gosp. 1998, nr 1, s. 32).

Istotne jest przy tym, że kwestie związane z formalnym zarejestrowaniem, wyrejestrowaniem, czy zgłaszaniem przerw w tej działalności mają pewne znaczenie w sferze dowodowej, ale nie przesądzają same w sobie o podleganiu obowiązkowi ubezpieczenia społecznego (por. postanowienie Sądu Najwyższego z 14.09.2007 r., III UK 35/2007).

Obowiązek ubezpieczenia osoby prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą wynika bowiem z faktycznego prowadzenia tej działalności. W konsekwencji, obowiązkowi ubezpieczeń społecznych podlega osoba faktycznie prowadząca działalność gospodarczą (a więc wykonująca tę działalność), a nie osoba jedynie figurująca w ewidencji działalności gospodarczej na podstawie uzyskanego wpisu, która działalności tej nie prowadzi (nie wykonuje). Prowadzenie działalności gospodarczej na tle przepisów regulujących tytuły podlegania ubezpieczeniom społecznym, należy odróżnić od innych form aktywności zawodowej, w tym na podstawie umowy o pracę i umów cywilnoprawnych. Co ważne - wykonywanie działalności gospodarczej obejmuje nie tylko faktyczne wykonywanie w celu zarobkowym czynności należących do zakresu tej działalności, lecz także czynności zmierzających do zaistnienia takich czynności gospodarczych (czynności przygotowawcze), np. poszukiwanie nowych klientów, zamieszczanie ogłoszeń w prasie, załatwianie spraw urzędowych. W konsekwencji podjęcie czynności zmierzających bezpośrednio do rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej (czynności przygotowawczych) stanowi już o jej wykonywaniu, o ile w ich następstwie doszło do faktycznego jej uruchomienia (wyrok SN z 25.11.2005 r., I UK 80/05; wyrok SN z 23.03.2006 r., I UK 220/05; wyrok SN z 18.10.2011 r., II UK 51/11).

Badając zasadność odwołania ubezpieczonego Sąd Okręgowy zważył, że zgodnie z postanowieniem Sądu Najwyższego z 20.11.2018 r. III UK 32/18 (Legalis nr 1846896) uruchomienie pozarolniczej działalności z wygórowaną i nieznajdującą usprawiedliwienia deklaracją nadmiernie wysokiej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w sytuacji, gdy osoba zgłaszająca się do ubezpieczeń społecznych w krótkim czasie korzysta ze zwolnień lekarskich lub innych świadczeń z ubezpieczenia społecznego, może podlegać ocenie jako wykreowanie pozornego lub fikcyjnego tytułu podlegania ubezpieczeniom społecznym.

Jak wynika ze zgromadzonego materiału dowodowego ubezpieczony działalność gospodarczą zaczął prowadzić w 13.11.2017 r., gdy wiedział, że ma poważne problemy zdrowotne z kręgosłupem, na konsultacji neurologicznej zalecono wnioskodawcy operację kręgosłupa, z czego odwołujący nie skorzystał, natomiast sam przyznał, że wiedział, że w styczniu 2018 r. wyjedzie na rehabilitację do sanatorium. O tym, że stan zdrowotny wnioskodawcy był poważny świadczy i to, że odwołujący już 3 dni po zarejestrowaniu rzeczonej działalności stał się niezdolny do pracy tj. od 16.11.2017 r. a następnie przebywał na długotrwałych zwolnieniach lekarskich i praktycznie swoją działalność prowadził w 2017 r. tylko przez 20 dni, a w 2018 r. tylko przez ok. 3 miesiące. Wnioskodawca musiał zdawać sobie sprawę z poważnego pogorszenia stanu zdrowia w związku z jego dolegliwościami związanymi z kręgosłupem w momencie podejmowania decyzji o podjęciu od 13.11.2017 r. działalności gospodarczej i zadeklarowaniu bardzo wysokiej podstawy wymiaru składek, bo aż 9600 zł, od której w badanym okresie w latach 2017 -2019 nie był w stanie uregulować tak wysokich składek, gdyż jak wynika z załączonej dokumentacji medycznej stan zdrowia nie pozwalał mu na wykonywanie usług w takim wymiarze, że realnym byłoby osiągnięcie zadeklarowanej podstawy co miesiąc. Zgodzić należy się z organem rentowym, że głównym, jeśli nie jedynym, celem zarejestrowania działalności gospodarczej i zgłoszenia od 13.11.2017 r. do ubezpieczeń społecznych z tytułu prowadzenia działalności w postaci naprawy i konserwacji urządzeń elektrycznych, a następnie opłacenia składek na ubezpieczenie społeczne od zadeklarowanej podstawy wymiaru składek w kwocie 9600 zł – przy niewielkich dochodach, w niewielkim zakresie możliwości prowadzenia rzeczonej działalności – wskazuje, nie na zarobkowy charakter zgłoszonej działalności, szczególnie w sytuacji, gdy stan tej działalności wobec sytuacji zdrowotnej odwołującego w żaden sposób nie uzasadniał możliwości opłacenia składek w deklarowane, maksymalnej wysokości.

Istotne jest, że decyzję o podniesieniu wysokości deklarowanych składek ubezpieczony podjął w chwili, gdy wiedział już o swoich bardzo poważnych kłopotach zdrowotnych, które praktycznie uniemożliwiały mu wykonywanie tejże działalności i spodziewał się, że w bardzo niedługim czasie będzie korzystał z zasiłków związanych z chorobą, a także, że będzie musiał korzystać z rehabilitacji sanatoryjnej.

Nie można, według Sądu, dać wiary zeznaniom wnioskodawcy, że istniały racjonalne powody, które uzasadniały jej przewidywanie, że będzie od 13.11.2017 r. osiągać przychody pozwalające na opłacanie składek w maksymalnej wysokości. Brak jest bowiem jakichkolwiek wiarygodnych dowodów, że w tak złym stanie zdrowia będzie uzyskiwał dochody w wysokości 9600 zł miesięcznie. Sąd miał na uwadze, że wnioskodawca ma doświadczenie w prowadzeniu takiej działalności, lecz nie można pominąć faktu, że w chwili jej rozpoczęcia od 13.11.2017 r. z dokumentacji medycznej i z zeznań wnioskodawcy wynika, że musiał zdawać sobie sprawę z tego, że nie będzie mógł jej wykonywać i w niedługim czasie będzie korzystał z długotrwałych zwolnień lekarskich. Gołosłowne i nielogiczne są też twierdzenia wnioskodawcy, że w chwili kiedy podejmował decyzję o podjęciu tej działalności gospodarczej i zadeklarowaniu maksymalnej podstawy wymiaru składek (za okres objęty skarżoną decyzją) był przekonany, że będzie ją wykonywał w takim wymiarze, że będzie realne osiągnięcie zadeklarowanych dochodów. Z zeznań świadków wynika, że wnioskodawca starał się o klientów, ale z dokumentacji medycznej wynika też, że nie był w stanie tak rozwinąć od 13.11.2017 r. firmy, by mógł osiągnąć realnie tak wysokie dochody, od jakich zadeklarował składki, gdyż musiał spodziewać się, że jego schorzenia kręgosłupa będą wymagały długotrwałego leczenia i rehabilitacji. Co do zdrowia psychicznego wnioskodawcy, które uległo pogorszeniu w związku z chorobą nowotworową wnuczka to rzeczywiście nie mógł na dzień 13.11.2017 r. przewidzieć, że będzie wymagał pomocy lekarza psychiatry od 15.10.2018 r., kiedy to po raz pierwszy podjął leczenie psychiatryczne. Nie zmienia to faktu, że stan zdrowia w związku z kręgosłupem wnioskodawcy był w chwili podejmowania działalności gospodarczej zły. Poza tym wnioskodawca na rozprawie 8.07.2020 r. przyznał, że neurochirurg na konsultacji zalecił mu operację kręgosłupa, a także, że wiedział, że od stycznia 2018 r. wyjedzie do sanatorium. Ze złożonych do akt ewidencji przychodów wynika też, że za wykonane przez wnioskodawcę w krótkich okresach pomiędzy okresami niezdolności do pracy w 2017 r. i w 2018 r. usługi w ramach działalności gospodarczej prowadzonej do 13.11.2017 r. otrzymywał drobne kwoty, które w żaden sposób nie mogły przełożyć się na zadeklarowane przez niego dochody. Należy podkreślić, że Sąd ocenia prawidłowość decyzji na datę jej wydania, co oznacza, że okoliczność, iż wnioskodawca już się na tyle wyleczył, że faktycznie jest w stanie w 2020 roku wykonywać swoją działalność i pozyskał klientów, od których uzyskuje nawet kilka tysięcy wynagrodzenia za usługi, nie może wpłynąć na ocenę sytuacji z 2017 r. W tym czasie w świetle dostępnego materiału dowodowego wnioskodawca nie miał po prostu możliwości by tak rozwinąć swoją działalność, a to z uwagi na bardzo zły stan zdrowia w badanym okresie, przy czym stan zdrowia wnioskodawcy nie pogorszył w sposób nagły, nadzwyczajny. Powyższe świadczy, że wnioskodawczyni ograniczył się do zarejestrowania działalności w dniu 13.11.2017 r. tak naprawdę wiedząc, że nie będzie w stanie jej prowadzić w tym czasie z uwagi swój zły stan zdrowia, a już na pewno nie w takim zakresie, by możliwym było uzyskanie dochodów miesięcznie w zadeklarowanej wysokości 9600 zł.

Pośrednio o motywacji jakimi tak naprawdę kierował się wnioskodawca podejmując decyzję o zarejestrowaniu spornej działalności świadczą okoliczności towarzyszące, a mianowicie fakt, że był on w złym stanie zdrowia z uwagi na poważne schorzenia kręgosłupa, musiał spodziewać się, że w związku z tym będzie przebywał niedługo na długim zwolnieniu lekarskim, a także przyznał, że wiedział, że od stycznia 2018 r. będzie jechał do sanatorium.

Zarobkowy charakter działalności gospodarczej oznacza, że zamiarem (celem) jej podjęcia jest osiągnięcie zysku, czego logicznym następstwem jest także minimalizowanie kosztów uzyskania przychodu. Tymczasem ubezpieczony nie wykazał, że był mógł od listopada 2017 r. i w 2018 r. zmaksymalizować zyski z prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie usług polegających na naprawie urządzeń elektrycznych, przewijania silników. Wnioskodawca nie wykazał, że zły stan zdrowia w listopadzie
2017 r. był sytuacją nadzwyczajną, zdarzeniem losowym (wypadkiem), zdawał sobie nawet doskonale sprawę z tego, że musi podjąć leczenie w związku z poważnym schorzeniem kręgosłupa.

Zważyć należy bowiem, że nawet potencjalny hipotetyczny rozmiar i charakter podjętych działań, a także sposób pozyskiwania klientów, o jakim zeznał wnioskodawca i świadkowie i brak uzyskania z tytułu prowadzonej tej działalności adekwatnych wyników finansowych wskazują, że wnioskodawca praktycznie poprzestał na całkowitym minimum do rozpoczęcia działalności tj. samego jej zarejestrowania i znalezienia jedynie kilku drobnych usługobiorców.

Ponadto prowadząc poprzednią działalność miał doświadczenie i stosowną wiedzę, że nie jest możliwe w spornym czasie uzyskanie tak wysokich dochodów, skoro poprzednio nie deklarował tak wysokich podstaw wymiaru składek. To właśnie w przekonaniu Sądu doświadczenie mogło skłonić wnioskodawcę świadomego od listopada 2017 r. swego stanu zdrowia- do zadbania o zabezpieczenie finansowe na czas leczenia i okresu rehabilitacji. Zadeklarowanie w ramach formalnie zarejestrowanej dodatkowej działalności gospodarczej wysokiej podstawy wymiaru składek nie było zatem dziełem przypadku, lecz konsekwencją prostej kalkulacji, którą można sprowadzić do schematu: krótkotrwałe opłacenie wysokiej składki – co istotne sfinansowanej nie ze środków pozyskanych z dopiero co zarejestrowanej dodatkowej działalności – gwarantowało wysokie w okresie niezdolności do pracy z powodu choroby kręgosłupa świadczenia z ubezpieczenia. Nie chodziło o rzeczywiste prowadzenie działalności gospodarczej w takim rozumieniu, na jakie organ rentowy prawidłowo wskazuje, lecz celem nadrzędnym tej działalności było uzyskanie jedynie tytułu do podlegania gwarantującego ze względu na „zainwestowanie” w krótkotrwałą wysoką składkę wysokich – niemożliwych na co wskazuje zebrany w sprawie materiał do uzyskania w ramach innej dotychczasowej formie zarobkowania wnioskodawcy – świadczeń. Wystarczy bowiem w tym celu porównać jego dochody jakie uzyskiwał po zarejestrowaniu działalności. Dla oceny tej nie ma znaczenia dochód z wynajmowania miejsc parkingowych, albowiem odbywało się to poza analizowaną działalnością gospodarczą, zresztą bez zarejestrowania w (...).

Uruchomienie nowej pozarolniczej działalności od 13.11.2017 r. z wygórowaną i nie znajdującą usprawiedliwienia deklaracją nadmiernie wysokiej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w sytuacji, gdy osoba zgłaszająca się do ubezpieczeń społecznych w krótkim czasie korzysta ze zwolnień lekarskich lub innych świadczeń z ubezpieczenia społecznego, może podlegać ocenie jako wykreowanie pozornego lub fikcyjnego tytułu podlegania ubezpieczeniom społecznym (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 listopada 2011 r., II UK 69/11).

Nie mniej istotne znaczenie ma wynikający z zebranego materiału fakt, że wnioskodawca był chory w związku z kręgosłupem, nie było to zdarzenie nadzwyczajne czy mające charakter nagły. Ustalone w sprawie fakty w toku uwzględniającego doświadczenie życiowe rozumowania prowadzić muszą do jedynie uzasadnionego racjonalnie wniosku, że rzeczywistym celem było nie uzyskiwanie przychodu z działalności A., co uzyskiwanie po zadeklarowaniu wysokiej składki i pobieranie w niekrótkim przecież czasie bardzo wysokich świadczeń zasiłkowych.

Wnioskodawca ze względu na jego subiektywny oraz ewidentnie intencjonalny zamiar stworzenia w istocie rzeczy pozorów prowadzenia działalności gospodarczej nie tyle w celu jej rzeczywistego wykonywania, ale dla instrumentalnego celu wykreowania i uzyskania dodatkowego tytułu podlegania ubezpieczeniom społecznym z zamiarem nabycia "w nieodległej bliskości" nienależnych lub co najmniej ewidentnie zawyżonych świadczeń z ubezpieczenia społecznego (zob. wyrok SN z 5 września 2018 r. I UK 208/17, L., zob. też wyrok SN z 17.10.2018 r., II UK 301/17, L.).

Należy jeszcze podkreślić, że nie budzi jakichkolwiek wątpliwości, iż zgodnie z utrwalonym stanowiskiem Sądu Najwyższego, to że Zakład Ubezpieczeń Społecznych może kwestionować wysokość deklarowanych składek, jeżeli z okoliczności sprawy wynika m.in., że zostały one opłacone w sposób sprzeczny z prawem, zasadami współżycia społecznego lub zmierzający do obejścia prawa (wyrok Sądu Najwyższego z 19 maja 2009 r., III UK 7/09, a także uchwała Sądu Najwyższego z 27 kwietnia 2005 r., II UZP 2/05, OSNP 2005, Nr 21, poz. 338 oraz wyroki Sądu Najwyższego z 2 sierpnia 2007 r., III UK 26/07, z 19 września 2007 r., III UK 30/07 oraz wyrok SN z 5 września 2018 r. I UK 208/17).

Warto podkreślić, że SN w wyroku z 5 września 2018 r. w sprawie I UK 208/17 (L.), wskazał, że „nie zasługują na jurysdykcyjną tolerancję intencjonalne zabiegi wnioskodawcy zmierzające do uzyskania radykalnie zawyżonych świadczeń z ubezpieczenia społecznego w związku z manipulacyjnymi deklaracją i krótkookresowym opłaceniem składek w maksymalnej wysokości przed okresami zamierzonego czy pewnego zamiaru skorzystania ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego. Tego typu działania pozostają ponadto w widocznej prima facie („gołym okiem”) ewidentnej sprzeczności z zasadami równego traktowania wszystkich ubezpieczonych (art. 2a ustawy systemowej), w tym z zasadą solidaryzmu ubezpieczeń społecznych i przysługiwania proporcjonalnych świadczeń w zależności od wymaganego okresu oraz wysokości opłaconych składek na ubezpieczenia społeczne.”

Warto także powtórzyć za SN, że Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 29 listopada 2017 r., P 9/15 (Dz.U. z 2017 r. poz. 2240) potwierdził zgodność art. 83 ust. 1 pkt 3 w związku z art. 41 ust. 12 i 13, art. 68 ust. 1 pkt 1 lit. c i art. 86 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2017 r. poz. 1778) w zakresie, w jakim stanowi podstawę ustalania przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych innej - niż wynikająca z umowy o pracę - wysokości podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe, jest zgodny z art. 2 w związku z art. 84 i art. 217 oraz z art. 32 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Oznacza to legalność kontroli oraz korygowania przez organ ubezpieczeń społecznych zawyżonych podstaw wymiaru składek z każdego tytułu podlegania ubezpieczeniom społecznym w celu zapobieżenia nabywaniu nienależnie zawyżonych świadczeń z ubezpieczenia społecznego, jeżeli okoliczności sprawy wskazują wręcz na manipulacyjne zawyżenie podstawy wymiaru oczekiwanych świadczeń z ubezpieczenia społecznego, tj. w sposób sprzeczny z prawem, zasadami współżycia społecznego lub zmierzający do obejścia prawa ubezpieczeń społecznych. Dlatego stosownie do zasady równego traktowania ubezpieczonych i bez względu na tytuł ubezpieczenia organ rentowy może korygować deklaracje zawyżonej podstawy wymiaru i składek opłacanych od nierzetelnie (wręcz "ekscesyjnie") wysokiej podstawy wymiaru składek przez ubezpieczonych, którzy zmierzają do uzyskania nienależnie zawyżonych świadczeń z tego ubezpieczenia. W szczególności prowadzenie działalności pozarolniczej nie powinno polegać na jej zarejestrowaniu oraz deklaracji wysokich składek na ubezpieczenia społeczne oraz na pobieraniu świadczeń z tego spornego tytułu podlegania ubezpieczeniom społecznym. Takie stanowisko wzmacnia wykładnia systemowa i celowościowa, według których tak jak wysokość długoterminowych świadczeń zależy od sumy składek opłaconych na ubezpieczenia społeczne, aktualnie podczas całego okresu ubezpieczenia, również wysokość świadczeń krótkoterminowych z ubezpieczenia społecznego powinna być ustalana według adekwatnej proporcjonalnej podstawy wymiaru składek, a nie od intencyjnie lub manipulacyjnie opłaconych składek ze środków niepochodzących z zarejestrowanej lub uruchomionej działalności. Sąd Okręgowy podziela w całości powyższe stanowisko, traktując je jako własne.

W tym stanie rzeczy Sąd uznał, że słusznie ZUS zakwestionował w zaskarżonej decyzji wysokość podstawy wymiaru składek i spodziewanych świadczeń ze spornego tytułu podlegania ubezpieczeniom społecznym, jako oczekiwanego osiągnięcia przez wnioskodawcę nieuzasadnionych korzyści z solidarnego systemu ubezpieczeń społecznych kosztem innych ubezpieczonych partycypujących w tworzeniu funduszu ubezpieczeń społecznych z pokrzywdzeniem (nieusprawiedliwionym uszczupleniem) środków tego funduszu.

Mając powyższe na uwadze Sąd na podstawie art. 47714 §1 k.p.c. pozbawione uzasadnionych podstaw odwołanie oddalił.

O kosztach zastępstwa procesowego orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. i § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2018 r. poz. 265).

A.P.

z/odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełn. wnioskodawcy

27.08.2020r