Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 31 stycznia 2019 roku powód M. N. wniósł pozew przeciwko pozwanemu W. K. o zapłatę kwoty 62997 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 7 lipca 2018 roku do dnia zapłaty, kwoty 5106 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty oraz kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazał, że żądana pozwem kwota to szkoda majątkowa, na którą naraził go pozwany poprzez niewykonanie w sposób prawidłowy zobowiązań wynikających z zawartej umowy o prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Powód podał, że pozwany nie złożył w terminie do Urzędu Skarbowego wniosku o opodatkowanie przychodów osiągniętych w 2016 roku podatkiem liniowym. Powód podał, że pozwany nie poinformował go o przekroczeniu progów uprawniających do rozliczania się w PIT w formie ryczałtu, a co za tym idzie przeważająca część dochodu powoda została opodatkowana podatkiem dochodowym 32 % a nie 19 %. Wyjaśnił, że kwota 5106 zł to odsetki od zaległości podatkowych naliczonych przez (...) (to skapitalizowane odsetki od kwoty 62997 zł liczone od dnia 7 lipca 2018 roku).

W dniu 11 lutego 2019 roku Sąd Rejonowy szczecin-Centrum w Szczecinie XI Wydział Gospodarczy wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, w którym uwzględnił żądanie pozwu.

Pozwany wniósł sprzeciw od zakazu zapłaty, w którym zaskarżył nakaz zapłaty w całości, wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Pozwany podniósł, że okresie trwania umowy nie świadczył usług doradczych i umowa ich nie obejmowała, podał, że w księgach podatkowych nie dokonuje się wyboru formy opodatkowania podatkiem liniowym, gdyż czynności tej dokonuje się poprzez złożenie właściwego oświadczenia do właściwego Naczelnika Urzędu Skarbowego, a co za tym idzie fakt, iż pozwany miał udzielać powodowi pomocy w prowadzeniu ksiąg podatkowych i ewidencji nie ma żadnego powiązania z kwestią udzielenia powodowi informacji o możliwości wyboru podatku liniowego.

Podniósł, że oświadczenie o wyborze zryczałtowanej formy opodatkowania powód złożył osobiście co świadczy o tym, że musiał wiedzieć na czym ryczałt w podatku PIT polega i jakie są warunki opodatkowania w formie ryczałtu przychodu uzyskiwanych przez osoby fizyczne w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, a skoro powód twierdzi, że nie posiadał takiej wiedzy, to znaczy że nie dochował należytej staranności, jakiej wymaga się od podatników i przedsiębiorców.

Wskazywał, że informował powoda o przekroczeniu progów w ten sposób, że informację tę przekazywał żonie powoda – pani Anie N., a powód w ogóle nie pojawiał się biurze rachunkowym pozwanego i nie interesował się swoimi sprawami księgowymi. Pozwany wskazał, że odsetki w kwocie 3673 zł z tytułu podatku PIT-4 nie mają żadnego związku ze sprawą. Powód nie przedłożył żadnej dokumentacji, która tego dotyczy i nie wykazał jaki ta kwestia ma związek ze sprawą.

Na rozprawie w dniu 29 maja 2019r. pełnomocnik powoda sprecyzował żądanie wskazując, że wywodzi roszczenie z dwóch podstaw faktycznych. Pierwsza to szkoda związana z tym, że powód nie będąc informowany przez pozwanego o przekroczeniu limitu uprawniającego do rozliczenia ryczałtu, nie wybrał liniowej formy opodatkowania. Druga to szkoda związana z tym, że powód był zapewniany, że może rozliczyć się ryczałtem więc nie musi dokumentować kosztów w skutek czego zapłacił wyższy podatek. W zakresie PIT 4 to powód, informowany przez pozwanego, opłacał nieprawidłowo niższy podatek, więc powstała szkoda w wysokości odsetek.

Pozwany wniósł o przypozwanie do niniejszego procesu (...) spółki akcyjnej w W., który jednak do sprawy nie przystąpił.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 20 maja 2015 roku w S. pomiędzy powodem M. N. prowadzącym działalność gospodarczą pod nazwą (...) w S., a pozwanym W. K. prowadzącym działalność gospodarczą pod nazwą (...) w S. została zawarta umowa o prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów.

Przedmiotem umowy było prowadzenie i przechowywanie przez biuro pozwanego następującej dokumentacji podatkowej: podatkowej księgi przychodów i rozchodów, zwanej dalej (...), odrębnych ewidencji dla celów podatku od towarów i usług, kartotek wynagrodzeń, ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, ewidencji wyposażenia, zwanych dalej „ewidencjami", przeznaczonymi do ewidencjonowania osiągniętych przychodów i ponoszonych kosztów oraz rozliczeń podatku VAT w ramach prowadzonej przez powoda działalności gospodarczej sporządzanie i przechowywanie deklaracji ZUS, sporządzanie deklaracji podatkowych w podatku dochodowym od osób fizycznych i podatku VAT.

W § 2 umowy zapisano, że przy wykonaniu opisanych wyżej zobowiązań pozwany będzie prowadził księgę i ewidencje z należytą starannością, w sposób zgodny z obowiązującymi przepisami prawa i na podstawie otrzymanych od powoda dokumentów i informacji. Przez prowadzenie księgi i ewidencji rozumiano podjęcie przez pozwanego następujących czynności: dokonywanie zapisów księgowych, tzn. ewidencjonowanie w Księdze i Ewidencjach poszczególnych zdarzeń gospodarczych; deklarację, tzn. ocenę dokumentów księgowych w świetle prawa podatkowego i podejmowanie decyzji o sposobie ich zakwalifikowania wraz ze sposobem uwidocznienia w Księdze i ewidencjach; zaksięgowanie zdarzenia gospodarczego wbrew opinii pozwanego mogło nastąpić wyłącznie na wyraźne pisemne polecenie zleceniodawcy i na jego odpowiedzialność za skutki mogące wyniknąć z takiego księgowania; ustalanie wysokości zaliczek na podatek dochodowy i rozliczeń podatku VAT oraz wypełnianie w imieniu powoda miesięcznych deklaracji na te zaliczki oraz deklaracji podatkowych dla podatku od towarów i usług, a także zeznań rocznych na podstawie danych wynikających z zapisów do Księgi i innych niezbędnych informacji, dostarczonych przez zleceniodawcę.

W § 5 postanowiono, że w celu umożliwienia pozwanemu prawidłowego wykonywania zlecenia powód (zleceniodawca) zobowiązany będzie do: właściwego pod względem formalnym i rzetelnego pod względem merytorycznym dokumentowania operacji gospodarczych podlegających wpisowi do Księgi i Ewidencji, dostarczania pozwanemu wszelkich kompletnych dokumentów stanowiących podstawę wpisów do Księgi i Ewidencji nie później niż do dziesiątego dnia miesiąca następującego po miesiącu, którego te dokumenty dotyczą. W przypadku dostarczenia dokumentów przez osobę trzecią, osoba ta w sprawach związanych z przedmiotem umowy winna być upoważniona przez powoda do udzielania wyjaśnień oraz ich podpisywania; niezwłocznego informowania pozwanego, nie później jednak niż w dniu dostarczenia dokumentów, o wszelkich zdarzeniach powodujących zmiany w stanie oraz ilość składników majątkowych, w szczególności o zawarciu, rozwiązaniu lub wygaśnięciu umów, których jedną ze stron jest powód, wykazywaniu wszelkich przychodów podlegających opodatkowaniu w ramach prowadzonej działalności, o innych przychodach, mogących mieć wpływ na zobowiązania z działalności gospodarczej, a także dokonanych czynnościach traktowanych przez odpowiednie przepisy jako sprzedaż oraz o zmianach w stanie zatrudnienia.

W § 10 umowy postanowiono, że usługi, których ona dotyczy, są wykonywane w okresie roku kalendarzowego. Ostatnią czynnością pozwanego miało być złożenie zeznania rocznego, które jest odpłatne.

W umowie ustalono, że za wykonane usługi pozwany będzie pobierał wynagrodzenie miesięczne, płatne do dziesiątego dnia miesiąca następującego po miesiącu, za który dostarczono dokumenty księgowe w wysokości 150 zł brutto, zastrzegając sobie prawo zmiany stawki. W umowie zapisano, że w przypadku dostarczenia dokumentów księgowych (w całości lub części) z opóźnieniem, wynagrodzenie należne biuru za dany miesiąc ulega podwyższeniu o 20%.

W przypadku dostarczenia dokumentów po dziesiątym dniu miesiąca pozwany miał nie ponosić odpowiedzialności za terminowe sporządzenie i złożenie deklaracji.

W § 13 umowy zapisano, że pozwany ponosi odpowiedzialność za szkody wynikłe z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązań, podjętych na podstawie niniejszej umowy na zasadach ogólnych, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy wynikło mimo zachowania przez niego należytej staranności. Postanowiono również, że pozwany nie ponosi odpowiedzialności w szczególności za szkody wynikłe z naruszenia przez powoda zasad współpracy ustalonych w niniejszej umowie lub za działania podjęte na podstawie niepełnych lub nieprawdziwych danych podanych mu prze powoda, a zwłaszcza w przypadku dekretacji wbrew opinii pozwanego.

Umowa została zawarta na czas nieokreślony i weszła w życie z dniem 20 maja 2015. Umowa miało skończyć się z upływem terminu, na jaki została zawarta lub na skutek wypowiedzenia, a także w razie śmierci, utraty zdolności prowadzenia interesów przez którąś ze stron.

Przewidziano, że umowa może być rozwiązana z ważnych powodów przez każdą ze stron przez jednostronne jej wypowiedzenie na koniec miesiąca kalendarzowego z zachowaniem jednomiesięcznego okresu wypowiedzenia. Umowa miała jednak trwać do czasu przekazania przez pozwanego deklaracji podatkowych za ostatni miesiąc okresu wypowiedzenia.

W okresie od 22 stycznia 2016 r. do 21 stycznia 2020 r. pozwany W. K. posiadał ubezpieczenie OC prowadzonej przez niego działalności gospodarczej w (...) spółce akcyjnej w W..

Pozwany od 2014 roku nie jest płatnikiem podatku Vat oraz nie świadczy usług w zakresie doradztwa podatkowego.

Dowód:

- umowa k.10-12,

- wydruk z (...) dot. pozwanego k.127-128,

- wydruki z (...) dot. powoda k.213-221,

- zgłoszenie rejestracyjne w zakresie podatku od towarów i usług złożone przez pozwanego w dniu 2.01.2014 r. do Naczelnika (...) Urzędu Skarbowego k.418-419,

- 9 polis OC pozwanego k.171-179,

- pismo Naczelnika (...)Skarbowego w S. z dnia 30.01.2019 r. k.180,

- pismo pozwanego do (...)Skarbowego w S. z dnia 6.04.2018r. k.181 wraz z potwierdzeniem nadania k.182,

- wydruk z portalu podatkowego k.183,

- wniosek pozwanego do (...) Urzędu Skarbowego o wydanie kserokopii oświadczenia do VAT-R w 2014 r. k.199-200,

- zeznania powoda M. N. k.436-437,

- zeznania pozwanego W. K. k.437-438.

Powód M. N. rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej pod nazwą (...) od dnia 1 marca 2015 r. Wówczas po samodzielnym uzyskaniu informacji o możliwych sposobach rozliczenia, limitach przychodów, wybrał jako sposób opodatkowania działalności formę ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

W dniu 13 lutego 2015 roku powód złożył do (...)1 wniosek, w którym udzielił pełnomocnictwa swojej żonie A. N..

W 2015r. limit przychodów ewidencjonowanych uprawniający powoda do rozliczenia się tą formą podatkową. wynosił 150 000 zł, tj. 636.555.00 zł.

Dowód:

- wniosek powoda o wpis do (...)1 z 13 lutego 2015 r. k.423-424,

- zeznania powoda M. N. k.436-437, 439,

- zeznania A. N., k. 432, 439,

- opinia biegłego, k. 651.

Pozwany zatrudniał pracowników na umowy zlecenia, gdzie nie wykazywał ich rzeczywistych wynagrodzeń. Na umowach wpisywano wynagrodzenie pracowników niższe niż w rzeczywistości otrzymywali. Od tak podawanych wynagrodzeń, pozwany obliczał i przekazywał pozwanemu miesięczne składki do ZUS.

Dowód:

- zeznania A. N., k. 432, 439.

- zeznania pozwanego W. K. k.437-438,

- zeznania świadka M. K. k.434-435,

- zeznania świadka A. K. k.435-436,

- pismo powoda do komornika k.33.

Dokumenty księgowe przesyłała do biura pozwanego w imieniu powoda jego żona A. N.. Strony kontaktowały się za pomocą wiadomości e-mail i sms oraz osobiście.

Wiadomością e-mail z dnia 18 lipca 2015 roku pozwany poinformował powoda, że podatek w miesiącu czerwcu wynosi 9416 zł.

Wiadomością e-mail z dnia 2 listopada 2015 roku żona powoda poinformowała pozwanego, że ZUS w tym miesiącu będzie płatny bez zmian. Wnosiła również o sprawy deklaracji w ZUS-ie. W odpowiedzi wiadomością e-mail z dnia 3 listopada 2015r. pozwany zapewnił, że w ZUS-ie wszystko jest załatwione i potwierdził, że istnieje konieczność sporządzić nowej umowy dla pracownika.

Wiadomością e-mail z dnia 8 listopada 2015 roku A. N. przesłała pozwanemu faktury za październik.

W mailu z dnia 14 listopada 2015 roku żona powoda przesłała potwierdzenie przelewu do US na kwotę 452 zł.

Wiadomością e-mail z dnia 7 grudnia 2015 roku poinformowała pozwanego, że ZUS za listopad będzie płatny bez zmian i poprosiła o wyrejestrowanie jednego pracownika.

Wiadomością e-mail z dnia 6 stycznia 2016 roku A. N. poinformowała pozwanego, że ZUS będzie płatny bez zmian, bez jednego pracownika.

Wiadomością e-mail z dnia 7 stycznia 2016 roku żona pozwanego - A. K. - przekazała informację o wysokości ubezpieczenia i składki na fundusz pracy.

Wiadomością e-mail z dnia 19 stycznia 2016 roku żona powoda przekazała pozwanemu do rozliczenia faktury za grudzień.

Wiadomością e-mail z dnia 26 stycznia 2016 roku pozwany poinformował powoda, że od lutego obowiązują nowe składki ZUS „51) 772,96, 52)288,95, 53)59,61.

12 lutego 2016r. żona pozwanego podała powodowi wysokość należnych składek za pracowników.

Wiadomością e-mail z dnia 18 lutego 2016 roku pozwany poinformował powoda, że podatek w miesiącu styczniu wynosi (...)

Dowód:

- korespondencja e-mail k.17-27, 29-32, 34-49,52, k.224-225,

- wezwanie komornika k.28,

- wniosek do (...)1 z 14.03.2017 r. k.254-255,

- wniosek do (...)1 z 13.02.2015 r. k.256-257,

- zeznania powoda M. N. k.436-437,

- zeznania pozwanego W. K. k.437-438.

Po 20 stycznia 2016r. pozwany przygotował powodowi deklarację podatkową za rok 2015r., wypełniając PI-28 – dotyczący ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Przychody powoda jakie zostały wyliczone przez pozwanego za rok 2015 wynosiły 963713,36 zł.

Łączna suma wpłaconych przez powoda zaliczek za rok 2015 – (...) wyniosła 69728,30zł, wpłaty do zeznania PIT- (...) wyniosła 9890 zł, wpłaty za(...)wyniosła 600zł.

Mimo przekroczenia limitu przychodów przez powoda, pozwany prowadził ewidencję księgową w oparciu o przepisy ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, zamiast zgodnie z umową, podatkową księgę przychodów i rozchodów.

Dowód:

- PIT -28 za 2015 r. k.107-111,

- (...)28 za 2015 r. z potwierdzeniem złożenia k.140-144,

-(...) za 2015 k.112,145

- faktury wystawione przez powoda w 2015 r. k.265-296,

- zaświadczenie Naczelnika (...) Urzędu Skarbowego z dnia 4 czerwca 2019 roku k.447,

- zestawienia dla ubezpieczonego 2015 r. k.606-612v,

- zeznania świadka M. K. k.434-435,

- zeznania świadka A. K. k.435-436,

- opinia biegłej sądowej A. S. k.624-698.

W kolejnym roku, 2016 strony kontaktowały się nadal głównie mailowo i telefonicznie, a także w formie sms-ów. Żona powoda A. N. informowała pozwanego o przesłaniu faktur, zgłaszała osoby do ubezpieczenia, a pozwany o wysokości podatku i składki ZUS za każdy miesiąc.

Dowód:

- korespondencja e-mail k.53-94,

- kserokopie sms-ów k.167-170,

- faktury za 2016 r. k.297-337,

- zeznania świadka M. K. k.434-435,

- zeznania świadka A. K. k.435-436.

Pozwany przygotował powodowi kolejną deklarację podatkową za rok 2016r., wypełniając PI-28 – dotyczący ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Przychód jaki powód osiągnął z działalności gospodarczej w 2016 rok wynosił 1435544,10 zł.

Łączna suma wpłaconych przez powoda zaliczek za rok 2016 – PIT (...) wyniosła 116035 zł.

Mimo przekroczenia limitu przychodów przez powoda, pozwany nadal prowadził ewidencję księgową w oparciu o przepisy ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, zamiast zgodnie z umową, podatkową księgę przychodów i rozchodów.

Powód miał prawo w terminie do 20 stycznia 2016 r. złożyć we właściwym urzędzie skarbowym oświadczenie o wyborze opodatkowania dochodu formie podatku liniowego (19%). Z uwagi na to, iż takiego oświadczenia nie złożył w terminie do 20 stycznia 2016 r. jak również w terminie do 20 stycznia 2017 r., zobowiązany został przez Naczelnika Trzeciego Urzędu Skarbowego do wyliczenia podatku od osób fizycznych za rok 2016 i 2017 na zasadach ogólnych, tj. według skali podatkowej.

Dowód:

- (...) k.95-98, 113-116, 130-133,

- (...) za 2016 k.99-100,

- opinia biegłej sądowej A. S. k.624-698.

W styczniu, lutym i marcu roku 2017 strony kontaktowały się nadal głównie mailowo. Żona powoda informowała pozwanego o przesłaniu faktur, zgłaszała osoby do ubezpieczenia, a pozwany o wysokości podatku i składki ZUS za każdy miesiąc.

W tym czasie powód został zawiadomiony o nieprawidłowym rozliczeniu za rok 2016r. w drodze ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, z uwagi na przekroczenie limitu przychodów. Powód został wezwany do dopłaty podatku obliczonego na zasadach ogólnych – tj. wg skali podatkowej – w wysokości niemalże 500 000 zł.

Dowód:

- korespondencja e-mail k.101-106,

- zeznania powoda M. N. k.436-437,

- zeznania A. N., k. 432, 439,

- zeznania świadka K. P. k.430-431.

Powód skontaktował się z pozwanym celem wyjaśnienia zaistniałej sytuacji. Wówczas pozwany przyznał, że rozliczenie zostało dokonane nieprawidłowo i zaproponował sporządzenie korekty deklaracji poprzez rozliczenie połowy roku 2016 według ryczały, a drugiej połowy roku według skali podatkowej. Wówczas pozwany przygotował korektę deklaracji.

Dowód:

- zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym 2016 k. 117-118,

- zeznania świadka M. K. k.434-435,

- zeznania świadka A. K. k.435-436,

- zeznania powoda M. N. k.436-437,

- zeznania pozwanego W. K. k.437-438,

- wyjaśnienie k. 139,

- korekta (...) z potwierdzeniem złożenia k.118-122, 134-137,147

- korekta(...) k.123, 138,

- opinia biegłej sądowej A. S. k.624-698.

Z uwagi na brak prawnych możliwości takiego rozliczenia roku podatkowego, organ podatkowy nie uwzględnił korekty i nakazał powodowi zapłatę całości zaległego podatku. Pismem z dnia 6 marca 2017 roku powód zwrócił się do Naczelnika Trzeciego Urzędu Skarbowego o anulowanie złożonych deklaracji (...)

W związku z tym powód i pozwany z dniem 7 marca 2017r., rozwiązali łączącą ich umowę z 20 maja 2015r. Powód szukając pomocy prawnej i podatkowej nawiązał współpracę z księgową K. P. i radcą prawnym.

Dowód:

- pismo powoda k.124, 146,

- rozwiązanie umowy, k. 13,

- zeznania A. N., k. 432, 439,

- zeznania świadka K. P. k.430-431, 439.

Naczelnik (...) Urzędu Skarbowego w S. w dniu 8 czerwca 2017 roku wystawił na powoda upomnienie nr (...)- (...).722.1770.2017 wzywające do zapłaty kwoty 55870,60 zł z tytułu podatku.

Dowód:

- upomnienie k.14.

Księgowa celem zmniejszenia należnego podatku dochodowego obliczonego według zasad ogólnych, rozpoczęła prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów za 2016r. i zbieranie dowodów księgowych mających stanowić koszty uzyskania przychodu. Po zebraniu wszelkich posiadanych na tamtą chwilę przez powoda dowodów księgowych, powód w dniu 2 maja 2017r. złożył deklarację o wysokości osiągniętego dochodu za rok 2016, w którym wykazał m.in. przychód w wysokości 1435298,40 zł oraz koszty jego uzyskania w wysokości 561246,37 zł. Do zapłaty pozostało 254637 zł.

W dniu 20 maja 2017r. powód złożył korektę tej deklaracji w zakresie kosztów uzyskania przychodu. Na koszty składały się kwoty:

- 3.240,78 zł tytułem zakupu towaru. Z zapisu w księdze pod poz. 48 wynika, że był kupiony telefon lub inne usługi telefoniczne np. internet,

- 2.190,00 zł tytułem zakupu usług księgowych,

- 3.566,89 zł tytułem zakupu usług telefonicznych,

- 378.284,88 zł tytułem naliczonego wynagrodzenia (z tytułu umowy o pracę i umowy zlecenia),

- 3.079,70 zł tytułem naliczonych składek na ubezpieczenie społeczne,

- 226.881,22 zł tytułem naliczonych diet,

- 104.251,72 zł jako pozostałe wydatki,

- 3.044,94 zł (1.566,99 zł + 1.477,95 zł) jako wydatki inne.

Powód pomniejszył dług również o kwotę 2.106,42 zł tytułem uiszczonych składek na ubezpieczenie społeczne.

Powód stosownie do przepisów art. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, na wspólny wniosek wyrażony w zeznaniu podatkowym, opodatkował się łącznie z małżonką. Podstawę obliczenia podatku dochodowego stanowiła więc kwota 355.848,zł (711.696,84 zł: 2). Małżonka powoda w 2016 r. nie osiągnęła żadnych dochodów.

Podatek dochodowy od osób fizycznych stanowił więc kwotę 202682,84 zł, co wynika z wyliczenia: 355848,00 zł - 85528,00 zł x 32% + 14.839,02 zł x 2. Kwota należnego podatku została pomniejszona o 2224,08 zł wykazaną w PIT/0 tytułem ulgi na dzieci.

Należny podatek stanowił kwotę w zaokrągleniu do jedności - 195.242,00 zł.

W związku z tym, że w 2016 r. powód w formie zaliczek na podatek dochodowy wpłacił kwotę 116.035,00 zł, do zapłaty pozostała kwota 79.207,00 zł (195.242,00 zł - 116.035,0 zł). Po uwzględnieniu przeksięgowania nadpłaty w podatku od towarów i usług za sierpień 2016 r. w wysokości 1.302,00 zł na poczet przedmiotowej zaległości podatkowej, na dzień złożenia wniosku, tj. na dzień 21.06.2017 r. kwota zaległości głównej wyniosła ostatecznie 77.813,00 zł.

Dowód:

- faktury dokumentujących sprzedaż usług k. 297- 337,

- plan amortyzacji k.387,

- (...) powoda za 2016 k.388-393,

- zaświadczenie Naczelnika (...) Urzędu Skarbowego z dnia 4 czerwca 2019 roku k.447,

- zestawienie operacji na koncie powoda za okres 08.04.2015-28.04.2017 k.450-479,

- decyzja nr (...). (...).185.2017wydana przez Naczelnika(...) Urzędu Skarbowego w dniu 27.07.2017 r. k.568,

- zestawienia dla ubezpieczonego 2016 r. k.590-592, 603 v-606v,

- opinia biegłej sądowej A. S. k.624-698.

W ustawowym terminie powód nie złożył również w 2017r. deklaracji o zmianie sposobu opodatkowania. Za rok 2017, na podstawie prowadzonej przez K. P. podatkowej księgi przychodów i rozchodów, powód wypracował przychód w kwocie 747.128,96 zł. Koszty uzyskania przychodów stanowiły kwotę 561.765,38 zł, w tym:

- 6.781,13 zł - zakup usług telefonicznych,

- 44.015,74 zł - naliczone wynagrodzenie (z tytułu umowy o pracę i umowy zlecenia),

- 5.143,66 zł - naliczone składki na ubezpieczenie społeczne

- 72.730,04 zł - naliczone diety,

- 39.358,67 zł - naliczona amortyzacja od środków trwałych,

- 23.880,91 zł - zakup paliwa,

- 25.577,16 zł - koszty związane z samochodami,

- 344.278,07 zł jako pozostałe wydatki, nie opisane w podatkowej księdze przychodów i rozchodów.

Jako koszt uzyskania przychodu uznano zakup towarów na kwotę 6573,22zł.

Łączny koszt uzyskania przychodów stanowił kwotę ogółem 568.338,60 zł (561.765,38 zł + 6573,22 zł).

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegał dochód w kwocie 178.790,36zł (747128,96 zł przychód - koszty 568338,60 zł).

Powód w 2017 r. opłacił składki na ubezpieczenie społeczne w kwocie ogółem 7870,83 zł. Dochód powoda, po uwzględnieniu składek na ubezpieczenie społeczne stanowił kwotę 170919,53 zł (178790,36 zł - 7870,83 zł).

Podatek dochodowy od osób fizycznych stanowił kwotę 14826,78 zł, co wynika z wyliczenia: 85460,00 zł x 18% - 556,02 zł

Kwotę należnego podatku pomniejszono o kwotę:

- 2224,08 zł tytułem ulgi na dzieci,

- 3071,88 zł tytułem wniesionej składki na ubezpieczenie zdrowotne, stosownie do przepisu art. 27b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Należny podatek stanowił więc kwotę 9530,82 zł (14826,78 zł - 2224,08 zł - 3071,88 zł). W zaokrągleniu do jedności 9531,00 zł.

W ciągu 2017 r. powód wpłacił w formie zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych kwotę 4.005,00 zł. Do zapłaty pozostało więc 5 526,0 zł (9531,00 zł - 4005,00 zł).

Dowód:

- faktury wystawione przez powoda w 2017 r. 338-348,

- (...) powoda za 2017 k.394-414,

- zestawienia dla ubezpieczonego 2017 r. k.593-602, 613-616,

- decyzja nr (...). (...).185.2017wydana przez Naczelnika (...) Urzędu Skarbowego w dniu 27.07.2017 r. k.568.

W dniu 10 lipca 2017 roku powód złożył do Prokuratury Rejonowej S.-P. w S. zawiadomienie o popełnieniu przestępstw przez pozwanego przez wadliwe i nierzetelne prowadzenie dokumentacji przedsiębiorstwa w okresie od 20 maja 2015 roku do marca 2017 roku, czym wyrządził poszkodowanemu szkodę majątkową.

Postanowieniem z dnia 26 września 2017 roku Prokuratura Rejonowa S.- P. w S. wszczęła śledztwo we wskazanej wyżej sprawie.

Postanowieniem z dnia 28 grudnia 2017 roku postępowanie to zostało umorzone. Pismem z dnia 24 stycznia 2018 roku prokurator wniósł o nieuwzględnianie złożonego środka odwoławczego. Postanowieniem z dnia 26 kwietnia 2018 roku (sygn. akt VI Kp 84/18) Sąd Rejonowy (...), VI Wydział Karny utrzymał postanowienie o umorzeniu dochodzenia.

Naczelnik (...) Urzędu Skarbowego w S. wydał w dniu 27 lipca 2017 r. decyzję nr (...). (...).184.2017 w sprawie rozłożenia na 8 rat zapłatę zaległości z tytułu zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych za okres od stycznia do grudnia 2016 r. oraz podatku z tytułu zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych. Powoda dodatkowo obciążono odsetkami w kwocie 853,00 zł i opłatą prolongacyjną w kwocie 1.505,00 zł. Razem, poza zaległym podatkiem, musiał uiścić 2.358,00 zł.

Naczelnik Trzeciego Urzędu Skarbowego w S. naliczył także odsetki za zwłokę w kwocie 3.280,00 zł oraz opłatę prolongacyjną w kwocie 751,00 zł, w związku z zaległościami w podatku z tytułu zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Dowód:

- akta prokuratorskie (...) Ds. 229.2017 w tym: postanowienie o wszczęciu śledztwa k.58, postanowienie o umorzeniu śledztwa k.194-198,

- pismo prokuratora z dnia 24.01.2018 r. k.202,

- postanowienie o utrzymaniu postanowienia w mocy k.204,

- decyzja nr (...). (...).184.2017 k.568.

W dniu 19 stycznia 2018 roku powód złożył oświadczenie w zakresie wyboru formy opodatkowania podatkiem dochodowym za rok 2018 według podatku liniowego (...)

Dowód:

- oświadczenie z dnia 19.01.2018 r. k.425 wraz z potwierdzeniem doręczenia k.426.

Wezwaniem do zapłaty z dnia 27 czerwca 2018 roku pełnomocnik powoda wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 68103 zł, na którą składają się kwota 62997 zł będąca różnicą pomiędzy podatkiem dochodowym wyliczonym według skali podatkowej, a podatkiem liniowym 19 % za 2016, o którą to kwotę poszkodowany mógłby zapłacić mniejsze zobowiązanie podatkowe, gdyby w terminie złożył do Urzędu Skarbowego wniosek o opodatkowanie przychodów osiągniętych w 2016 roku podatkiem liniowym oraz kwota 5106 zł tytułem odsetek od zaległości podatkowych naliczonych przez(...)Urząd Skarbowy. Pełnomocnik pozwanego odmówił zapłaty wskazanych w wezwaniu kwot.

Dowód:

- wezwanie do zapłaty k.125 z potwierdzeniem nadania k.126,

- odpowiedź pozwanego na wezwanie do zapłaty k.226-229.

Wobec przekroczenia w 2015r. limitu przychodu od pozarolniczej działalności gospodarczej powód powinien z dniem 01.01.2016 r. zmienić formę opodatkowania na opodatkowanie dochodu na zasadach ogólnych (wg. skali podatkowej) lub na zasadzie tzw. podatku liniowego. W związku z tym pozwany powinien był zgodnie z umową prowadzić dla powoda podatkową księgę przychodów i rozchodów, a nie ewidencję księgową.

W przypadku gdyby powód wybrał podatek liniowy stosownie do przepisów art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od kwoty dochodu 713.803,26zł miałby prawo do odliczenia tylko składki na ubezpieczenie społeczne w kwocie 2106,42 zł. Podstawę opodatkowania stanowiłby dochód w kwocie 711.696,84zł (713.803,26 zł - 2.106,42 zł). W tym przypadku podatek dochodowy stanowiłby kwotę 135.222,39 zł (711.696,84 zł x 19%), a po zaokrągleniu do jedności 135.222,00 zł.

Należną kwotę podatku powód miałby prawo pomniejszyć tylko o składki zdrowotne w kwocie 2977,62 zł.

Podatek należny stanowiłby kwotę 132.244,00 zł (135.222,00 zł - 2.977,62 zł), w zaokrągleniu do jedności.

W ciągu 2016 r. powód M. N. w formie zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych wpłacił kwotę 116.035,00 zł (wg decyzji nr (...). (...).185.2017 wydanej przez Naczelnika Trzeciego Urzędu Skarbowego w dniu 27.07.2017 r. k. 568). Do zapłaty pozostałaby kwota 16.209,00 zł (132.244,00 zł - 116.035 zł). Po uwzględnieniu przeksięgowania nadpłaty w podatku od towarów i usług za sierpień 2016 r. w wysokości 1.302,00 zł na poczet przedmiotowej zaległości podatkowej, na dzień złożenia wniosku, tj. na dzień 21.06.2017 r. kwota zaległości głównej stanowiłaby kwotę 14.907,00 zł (16.209,00 zł - 1.302,00 zł).

Różnica pomiędzy kwotą podatku dochodowego podlegającego wpłacie na rachunek urzędu skarbowego wyliczonego według skali podatkowej i według metody liniowej stanowi kwotę 62.906,00 zł (77.813,00 zł -14.907,00 zł).

W 2017r. podstawą obliczenia podatku stanowił dochód w kwocie 85.460,00 zł (170 919,53 zł: 2), po zaokrągleniu do jedności. Po uwzględnieniu składek na ubezpieczenie społeczne (7 870,83 zł) dochód stanowił kwotę 170 919,53 zł.

W tym przypadku podatek dochodowy stanowiłby kwotę 32.455,71 zł (170.819,53 zł x 19%), a po zaokrągleniu do jedności 32.456,00 zł.

Należną kwotę podatku powód miałby prawo pomniejszyć tylko o składki zdrowotne w kwocie 3.071,88 zł.

Podatek należny stanowiłby kwotę 29.384,00 zł (32.456,00 zł - 3.071,88 zł) w zaokrągleniu do jedności.

Po uwzględnieniu wpłaconych zaliczek (4.005,00 zł) na podatek dochodowy w ciągu roku 2017, do zapłaty pozostałaby kwota 25.379,00 zł.

Różnica pomiędzy kwotą podatku dochodowego podlegającego wpłacie na rachunek urzędu skarbowego wyliczonego według skali podatkowej (5.526,00 zł), a według metody liniowej (25.379,00 zł) stanowiłaby kwotę 19.853,00 zł.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo podlegało uwzględnieniu jedynie w niewielkim zakresie.

Roszczenie oparto o treść art. 471 kc zgodnie z którym dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Odpowiedzialność kontraktowa opisana w powyższej normie, oparta na zasadzie winy, która jednak w tym przypadku stanowi domniemanie, że niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązana nastąpiło na skutek okoliczności, za które dłużnik ponosi odpowiedzialność.

Zgodnie z art. 6 kc na wierzycielu więc – w niniejszej sprawie powodzie – ciążył obowiązek wykazania, że po pierwsze pozwany (dłużnik) nie wykonał zobowiązania lub wykonał je nienależycie, po drugie poniósł szkodę majątkową, a po trzecie pomiędzy tymi okolicznościami istnieje adekwatny związek przyczynowy.

Zgodnie z art. 76a ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości usługowe prowadzenie ksiąg rachunkowych jest działalnością gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. poz. 646, 1479, 1629, 1633 i 2212), polegającą na świadczeniu usług w zakresie czynności, o których mowa w art. 4 ust. 3 pkt 2-6.

Art. 76h ust. 1 ww. ustawy przedsiębiorcy, o których mowa w art. 76a ust. 3, są obowiązani do zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone w związku z prowadzoną działalnością, o której mowa w art. 76a ust. 1. 3. Działalność, o której mowa w ust. 1, mogą wykonywać przedsiębiorcy, pod warunkiem, że czynności z tego zakresu będą wykonywane przez osoby, które: 1) mają pełną zdolność do czynności prawnych; 2) nie były skazane prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo przeciwko wiarygodności dokumentów, mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi, za przestępstwo skarbowe oraz za przestępstwa określone w rozdziale 9.

W sprawie między stronami sporne było prawidłowe wykonanie umowy przez pozwanego, treść umowy w zakresie zobowiązań pozwanego, powstanie i wysokość szkody po stronie powoda oraz jej ewentualny związek z działaniem lub zaniechaniem pozwanego.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do kwestii związanej z treścią umowy łączącej strony i jej wykonaniem, uznano, że pisemna umowa z dnia 20 maja 2015r nie pozwala mieć w tym względzie żadnych wątpliwości. Przede wszystkim należało podkreślić naczelną zasadę clara non sunt interpretanda. W tym kontekście nie sposób było na podstawie pisemnej umowy obowiązującej strony, uznać, że poza obowiązkami będącymi jej przedmiotem - wskazanymi zarówno w tytule jak i § 1 - pozwany zobowiązał się do świadczenia usług doradztwa podatkowego. Próżno szukać w treści umowy postanowień dotyczących takiego zakresu obowiązków pozwanego. Co więcej również dowody z zeznań świadków czy przesłuchania stron nie pozwoliły ustalić, aby dodatkowym obowiązkiem pozwanego było doradztwo w zakresie podatków, czy obowiązek informowania o przekroczeniu limitu. Nawet przesłuchiwana w sprawie żona powoda (zajmująca się w rzeczywistości sprawami finansowymi i kontaktami z pozwanym) zeznawała, że pozwanemu została powierzona księgowość, a jedynie przypuszczała, że to pozwany będzie w związku z tym pilnował limitów i ewentualnej zmiany sposobu opodatkowania. Dalej zaznawała, że pozwany był od tego aby powoda prawidłowo rozliczyć. Żaden więc z dowodów przeprowadzonych w sprawie nie wykazał, aby pozwany, poza obowiązkami wynikającymi z umowy pisemnej, zobowiązywał się do świadczenia dodatkowych usług doradczych w zakresie najkorzystniejszej formy opodatkowania, czy nawet aby był zobowiązany do informowania powoda o przekroczeniu limitu dla rozliczenia ryczałtowego. Nie sposób takich wniosków wyciągnąć jedynie z przypuszczeń powoda, jego żony i ich wyobrażeń w zakresie treści podpisanej umowy. Nawet podczas przesłuchania przed sądem, powód jak i jego żona nie wskazali, aby zobowiązali pozwanego wprost i wyraźnie, a pozwany przyjął zobowiązanie, do informowała ich o możliwych sposobach rozliczeń podatku, czy składania w ich imieniu oświadczeń o wyborze formy opodatkowania. Nie sposób uznać, aby wyłącznie z ogólnikowych rozmów na etapie zawierania umowy, dotyczących wysokości osiąganego dochodu, mogącym wyniknąć z tego obowiązku prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów czy ewentualnej konieczności zmiany formy opodatkowania w przyszłości, wynikało wiążące strony zobowiązanie. Z przeprowadzonych dowodów nie wynikało również, aby pozwany w jakikolwiek sposób wprowadził powoda w błąd co do treści umowy czy sposobu jej rozumienia. Nawet z zeznań powoda i jego świadka, w żaden sposób nie wynikało, aby pozwany w jakiejkolwiek formie zobowiązała się wobec nich do informowania o możliwych formach opodatkowania, sposobie ich wyboru, zaletach i wadach, a w szczególności, aby zobowiązał się do składania w jego imieniu takich oświadczeń. Co więcej również z treści opinii biegłej, posiadając w tym zakresie znaczne doświadczenia, wynikało, że pozwany prowadzący księgowość powoda, nie miał obowiązku informowania o zmianie formy opodatkowania w związku z przekroczeniem limitu. Nadto dokonane przez biegłą badanie najkorzystniejszej formy opodatkowania, wykazało, że nie jest to czynność prosta i możliwa do oceny przez osoby nieposiadające w tym zakresie odpowiednich uprawień i kompetencji. Tym bardziej więc uznano, że obowiązek dokonywania takiej analizy nie mógł obciążać pozwanego, wykonującego wyłącznie obsługę księgową, a nie zobowiązanego do doradztwa podatkowego. Pozwany w ramach swoich zobowiązań był zobowiązany wyłącznie do pouczeń w zakresie prawidłowego dokumentowania zdarzeń gospodarczych, celem właściwego wykonania umowy. Również przepisy prawa, w tym w szczególności ustawa o rachunkowości nie wymagała od pozwanego, podejmowana żadnych dodatkowych czynności poza właściwym prowadzeniem ksiąg.

Nadto również mając na uwadze niewielkie wynagrodzenie jakie miało być pozwanemu płacona za wykonywanie umówionych czynności, tj. 150 zł brutto miesięcznie, nie sposób było uznać, że powód zasadnie mógł przypuszczać, iż pozwany będzie „ich o wszystkim informował” i pilnował wszelkich ich spaw fiskalnych.

W tym miejscu trzeba także wskazać, że strony postępowania były i są przedsiębiorcami, prowadzącymi działalność gospodarczą jako osoby fizyczne, między którymi nie występuje dysproporcja organizacyjna, czy korporacyjna. Tym samym przy wykonywaniu i prowadzeniu swojej działalności powinny wykazywać się profesjonalizmem. Podstawowym więc obowiązkiem było zapoznanie się z treścią umowy, którą mieli zawrzeć i zrozumienie jej treści. Ta zaś nie była w swoim zakresie skomplikowana, czemu strony nie zaprzeczały. Co więcej również z korespondencji mailowej wynikało, że pełnomocnik powoda, którym była jego żona, czytała umowę, rozumiała jej treść, w tym w zakresie dodatkowej płatności za sporządzenie deklaracji rocznej (k. 36). Domniemania więc, czy przypuszczenia stron w zakresie skutków jakie umowa miała wywrzeć, nie mogły zastąpić jej wyraźnych postanowień. Materiał dowodowy nie wykazał również, aby w myśl art. 65 kc, zamiar stron co do znaczenia umowy, faktycznie był inny, szerszy niż jej postanowień pisemnych.

Nadto zdaniem sądu pozwany zdołał również wykazać, że od 2014 roku nie jest płatnikiem podatku Vat oraz nie świadczy usług w zakresie doradztwa podatkowego. Istotnie zapis przedmiotu działalności w (...), wynika wyłącznie z klasyfikacji kodów (...), gdzie pod pozycją 69.20 wpisana jest łącznie działalność rachunkowo-księgowa; doradztwo podatkowe. Co więcej jak wynikało z niekwestionowanych twierdzeń pozwanego, nigdy nie uzyskał on tytułu doradcy podatkowego, a tym samym nie ma uprawnień do świadczenia takich usług.

Niezależnie jednak od takiego ustalenia, zdaniem sądu po przeprowadzeniu postępowania dowodowego nie budziło żadnych wątpliwości, że pozwany istotnie nieprawidłowo wykonał umowę z dnia 20 maja 2015r. Przede wszystkim wbrew swojemu zobowiązaniu nie prowadził dla powoda podatkowej księgi przychodów i rozchodów, mimo, że po stronnie powoda zaistniała taka konieczność. Bezspornie bowiem od 1 stycznia 2016r. utracił prawo do rozliczenia się ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, a w konsekwencji prawo do prowadzenia księgowości w formie ewidencji. Zgodnie więc z umową i art. 24a ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, zobowiązany był do prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Bez wątpienia skoro pozwany był do tego zobowiązany umową, gdyż jak wynikało z zeznań świadków, miał świadomość, że w przyszłości powód przekroczy ustawowy limit i będzie konieczność zmiany sposobu prowadzenia księgowości, to jej nie prowadzenie stanowiło oczywiste, nieprawidłowe wykonanie umowy.

O ile więc ustalono, że pozwany nie był zobowiązany do udzielania informacji na temat możliwych sposobów rozliczania i przekroczeniu limitu, a w szczególności nie miał obowiązku dokonywania za powoda wyboru formy opodatkowania, o tyle konsekwencją zobowiązania do prowadzenia księgi i ewidencji, była konieczność badania przychodów powoda celem ustalenia momentu właściwego dla zmiany sposobu księgowania.

Dalszą konsekwencją „nie zauważenia” przez pozwanego przekroczenia limitu, było niewłaściwe sporządzenie deklaracji podatkowych i niewłaściwe informacje o wysokości zaliczek na podatek dochodowy. Odmienna jest bowiem stawka podatku ryczałtowego, od podatku liniowego czy według zasad ogólnych.

Po ustaleniu więc nieprawidłowego wykonania przez pozwanego umowy, należało ustalić, czy na skutek takich działań i zaniechań, powód poniósł szkodę i ewentualnie w jakie wysokości. Szkodę należy rozumieć jako różnicę między stanem majątku powoda wskutek naruszenia zobowiązania, a stanem, jaki by istniał, gdyby pozwany zachował się zgodnie z treścią zobowiązania. Szkodą może być rzeczywista strata lub utracone korzyści.

Tym samym powód winien był wykazać, że gdyby pozwany prawidłowo sporządzał deklaracje podatkowe i prowadził księgowość, to uiściłby niższy podatek niż w rzeczywistości i nie poniósłby innych kosztów. Skoro zaś ustalono, że pozwany nie miał obowiązku informować powoda o najkorzystniejszej formie opodatkowania i konieczności zmiany tej formy, to nie można mu również zarzucić, że nie wybrał za powoda czy też nie wskazał mu, aby wybrał opodatkowanie liniowe. Tym samym jedynym obowiązkiem pozwanego wynikającym z umowy, a jednocześnie z art. 22 ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, było poczynając od dnia w którym nastąpiła utrata tych warunków, zaprowadzenie właściwej księgi i informowanie o prawidłowej wysokości zaliczek na podatek dochodowy na ogólnych zasadach – tj. według skali podatkowej, określonej w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z przepisu tego wynika bowiem, że niejako automatycznie, z chwilą utraty uprawnienia do opodatkowania ryczałtowego, podatnik jest zobowiązany do opłacania podatku na zasadach ogólnych. Nie miał więc racji pozwany wskazując w toku zeznań, że to powód powinien był wybrać czy rozliczać się liniowo czy według skali, a skoro tego nie uczynił to w dalszym ciągu musiał rozliczać go zgodnie z ryczałtem. W braku bowiem wyboru innej formy opodatkowania, przepis stanowi wyraźnie, że podatnik musi opłacać podatek na zasadach ogólnych. Z mocy więc samego prawa dokonywana jest zmiana formy opodatkowania, a podatnik nie musi składać żadnego oświadczenia o opodatkowaniu wg skali, gdyż jest ona niejako narzucę (gdy nie wybrał we właściwym czasie innej formy). Tym samym skoro powód nie wybrał w styczniu 2016r. żadnej nowej formy opodatkowania, a jednocześnie utracił prawo do ryczałtu, to pozwany był zobowiązany do obliczania i przekazywania powodowi informacji o zaliczka na podatek obliczonych według skali podatkowej, a nie podatku ryczałtowego, jak również złożyć za cały rok właściwą deklarację podatkową.

Skoro zaś ostatecznie taki właśnie podatek powód zapłacił (już po ujawnieniu nieprawidłowości naliczania podatku ryczałtowego), to nie można uznać tego za szkody. Gdyby bowiem od początku pozwany prawidłowo rozliczył powoda – tj. według skali podatkowej – to i tak, taki właśnie podatek zapłaciłby powód. Tym samym nie może być mowy o szkodzie w tej postaci.

Powód – na którym ciążył obowiązek dowodowy - nie wykazał również w jakiej wysokości koszty podlegające odliczeniu, związane z prowadzeniem działalności, mógłby odliczyć dodatkowo, gdyby wiedział już w 2016r., że musi rozliczać się według skali. Na tą okoliczność nie został złożonych żaden dowód, w tym również np. z opinii biegłego w zakresie choćby hipotetycznych kosztów, na podstawie średniorocznych kosztów ponoszonych w tym zakresie przez powoda. Na marginesie należy przy tym wskazać, że nie jest rolą biegłego samodzielne „poszukiwania” wszelkich szkód w znaczeniu cywilnoprawnym. Biegły może jedynie wyliczyć ich wysokości na podstawie konkretnych żądań stron i zlecenia sądu, w oparciu o dostępny materiał dowodowy i konkretny rodzaj szkody.

Zdaniem sądu powód nie zdołał również wykazać, aby powód, wiedząc nawet o przekroczeniu w 2015 r. limitu uprawniającego do rozliczenia ryczałtowego, co najmniej w stopniu graniczącym z pewnością, wybrał podatek liniowy. Po pierwsze już z zeznań powoda i jego żony wynikało, że nie byli oni zorientowani w kwestiach podatkowych. Nie wiedzieli nawet co oznacza podatek liniowy. Trudno więc przyjąć, że gdyby pozwany poinformował ich o przekroczeniu limitu i braku możliwości rozliczenia ryczałtowego, samodzielnie podjęliby decyzję o opodatkowaniu liniowym. Trzeba przy tym zaznaczyć, że powód wybrał podatek liniowy (za 2018r.) dopiero na skutek kontaktu z prawnikiem i doradcą podatkowym, a nie była to decyzja wynikająca z jego własnego rozeznania w tym zakresie. Po drugie powód nie tylko nie wykazał, że pozwany był zobowiązany do informowania go o możliwych sposobach rozliczeń (o czym była mowa wcześniej) lecz również tego, że pozwany sam wskazywał na konieczność wyboru przez powoda właśnie podatku liniowego, w razie przekroczenia limitu. Jedynym dowodem na tą okoliczność były zeznania żony powoda, która wskazywała, że pozwany mówił, iż będzie trzeba przejść na podatek linowy. Żaden jednak inny dowód nie potwierdził takiego stwierdzenia, zaś dowody z zeznań świadków powołanych przez pozwanego wskazywały, wręcz na przekazywanie odmiennych informacji. Dlatego też nie sposób było opierając się wyłącznie na zeznaniach jednego świadka, żony powoda, która z przyczyny oczywistych była zainteresowania korzystnym dla powoda rozstrzygnięciem sprawy, uznać, że istotnie powód był zdecydowany na wybór podatku liniowego. Po trzecie wreszcie wybór formy opodatkowania nie zawsze jest oczywisty i zależny od wielu czynników takich jak sposób, forma prowadzenia działalności, czy osiągane przychody. Najwyraźniej wynikało to z opinii biegłego, który dokonując wyliczeń ustalił, że o ile istotnie w 2016r. korzystniejsze dla powoda byłoby rozliczenie liniowe, o tyle w 2017r. już progresywne. Tym bardziej więc nie sposób było zakładać, że powód – jak sam zeznawał – nie posiadający w tym zakresie wiedzy, dokonałby rzetelnej analizy i z pewnością wybrałby podatek liniowy. Co więcej potwierdza to również fakt, że powód i jego żona zeznawali, iż w 2015r. wiedzieli jaki jest limit przychodów uprawniający do ryczałtu. Wiedząc przy tym jaki był przychód osiągnięty w tamtym roku, również nie zorientowali się o jego przekroczeniu. Dodatkowo wskazuje to na niską świadomość podatkową powoda, co potwierdza jedynie, że w rzeczywistości nie dokonałby we własnym zakresie wyboru liniowej formy opodatkowania. Po czwarte wreszcie jak wynikało z korespondencji mailowej, deklaracja podatkowa obejmująca przychód za cały rok 2015r. została sporządzona po 20 stycznia 2016r., co wynikało m.in. z przekazania przez powoda niezbędnych dokumentów za grudzień 2015r., dopiero 19 stycznia 2016r. (k. 38, 41). Tym samym z zaoferowanych przez strony i przeprowadzonych dowodów wynikało, że dopiero z tą chwilą obie strony procesu, powinny były uzyskać wiedzę o przekroczeniu limitu. Brak było dowodu na wykazanie, że limit został przekroczony już wcześniej i ewentualnie kiedy strony się o tym dowiedziały lub powinny były dowiedzieć. Nie ustalono bowiem jakie przychody powód osiągał w poszczególnych miesiącach. Dlatego też jedyną pewną datą uzyskania informacji, a co najmniej powinności jej uzyskania, była data sporządzenia deklaracji podatkowej za 2015r. Skoro zaś ta została sporządzona po 20 stycznia – a więc po terminie do którego możliwe było wybranie opodatkowania liniowego – to nie sposób uznać, że w realiach sprawy, powód w 2016r. faktycznie mógłby wybrać podatek liniowy.

Jak wskazywano powyżej powód – na którym w tym zakresie ciążył obowiązek dowodowy – nie wykazał aby pozwany był zobowiązany do informowania o przekroczeniu limitu oraz aby z pewnością, lub co najmniej z dużym prawdopodobieństwem graniczącym z pewnością, powód posiadając tą wiedzę wybrał do 20 stycznia właśnie podatek liniowy, a nie rozliczenie według skali podatkowej.

Nadto powód nie wykazał również okoliczności związanych z drugą podstawą faktyczną dochodzonego roszczenia. Mianowicie tego, aby pozwany zapewniał go o braku konieczności dokumentowania ponoszonych kosztów. Ponownie na tą okoliczność powołano wyłącznie dowodów z zeznań żony powoda, która stwierdzała, że pozwany wskazywał, iż przy ryczałcie powód nie potrzebuje kosztów. Po pierwsze istotnie dla prawidłowego rozliczenia ryczałtowego nie ma konieczności wykazywania kosztów prowadzonej działalności. Po drugie powód, nie wykazał aby pozwany faktycznie nie kazał mu zbierać takich dokumentów. Jedyne lakonicznie stwierdzenie w tym względzie żony powoda, nie jest zaś spójne z jej zeznaniami, iż pozwany sugerował możliwości zmiany formy opodatkowania i już na początku widział, że z uwagi na wysoki dochód będzie konieczność przejścia na podatek liniowy. Jeśli bowiem pozwany miałby świadomość możliwości zmiany formy opodatkowania, to nie logiczne byłoby jego stwierdzenie, że powód nie ma zbierać dowodów na ponoszone koszty. Po trzecie pozwany również, zgodnie nawet z zeznaniami żony powoda, wskazywał, że istotnie sugerował powodowi możliwości rozliczenia na innych zasadach niż ryczałt, z uwagi na wysokości ponoszonych kosztów.

Co jednak najważniejsze, powód nie zdołał wykazać, wysokości szkody – tj. kosztów, które mógłby zgromadzić i o które podatek mógłby został obniżony, gdyby wiedział o takiej konieczności. Tym samym nie wykazano o ile podatek zapłacony był wyższy od tego, który powód mógłby zapłacić gdyby zgromadził wszystkie koszty. Ponownie na tą okoliczność nie zaoferowano żadnego dowodu, jak również brak było ewentualnych dokumentów źródłowych na wykazanie kosztów ponoszonych przez powoda w latach następnych.

W zakresie opłacania podatku i zaliczek z PIT 4, postępowanie dowodowe wykazało, że konieczność dopłaty wyniknęła z następczej zmiany umów pracowniczych. Żona powoda zeznawała wprost, że początkowo pracownicy byli zatrudniani na zlecenie, od czego opłacany był niższy podatek, a następnie (w chwili gdy powód „szukał” kosztów celem zmniejszenia podatku) umowy z pracownikami były zmieniane na umowy o dzieło i powód zaczął wykazywać rzeczywiste zarobki pracowników. Świadek ten przyznawał, że wykazywane były niższe zarobki pracowników, od wynagrodzeń faktycznie wypłacanych. Potwierdzają to nie tylko zeznania żony pozwanego i pozwanego, lecz również korespondencja mailowa. Z dowodów tych wynika, że istotnie powód wykazywał zarobki niektórych pracowników na niskim poziomie (np. 500 zł) i od takich wynagrodzeń pozwany obliczał prawidłowe zaliczki. W tym więc względzie pozwany obalił domniemanie swojej winy. Nie sposób bowiem obciążać pozwanego odpowiedzialnością za późniejsze zmiany umówi i powstała w związku z tym zaległości podatkowe, odsetki czy opłaty.

Zdaniem sądu powód zdołał więc wykazać jedynie szkodę w wysokości 2358 zł, stanowiącą odsetki od zaległości podatkowej i opłatę prolongacyjną w związku z rozłożeniem podatku za 2016 r. na raty. Niewątpliwie bowiem opóźnienie spowodowane było przez niewłaściwe wykonanie umowy przez pozwanego – tj. błędne rozliczenie roczne za 2016r. według ryczałtu, a nie skali podatkowej. Istnieje również związek przyczynowy, gdyż przy założeniu, że pozwany prawidłowo ustalał zaliczki podatkowe i podatek roczny, tj. zgodnie ustawą według skali podatkowej, to nie powstałoby opóźnienie, a powód nie musiałby składać wniosku o odroczenie i rozłożenie na raty, a w konsekwencji nie powstałaby konieczność uiszczenia opłaty prolongacyjnej. Sama zaś wysokości szkody w postaci odsetek i opłaty wynikała wprost z decyzji Naczelnika Urzędu Skarbowego.

O ile więc rację miała biegła, powołując orzecznictwo i przepisy ordynacji podatkowej, że to podatki (powód) odpowiada za należyte uiszczanie podatków, o tyle niewątpliwie księgowy (pozwany) którego łączy umowa cywilnoprawna z podatnikiem (powodem) jest odpowiedzialny względem niego za prawidłowe wykonanie swoich zobowiązań.

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 kc i art. 482 kc, mając na uwadze, że od zaległych odsetek, można żądać dalszych odsetek od dnia wytoczenia powództwa.

O kosztach orzeczono na zasadzie art. 100 kpc. Powód wygrał sprawę w 3%, a pozwany w 97 %. Łącznie koszty powoda wyniosły 10823 zł (w tym 2000 zł wykorzystanej zaliczki na biegłego, wynagrodzenie pełnomocnika 5400 zł, opłata skarbowa 17 zł, opłata od pozwu 3406 zł) z czego 3% to 324,69 zł. Koszty pozwanego łącznie wyniosły 7417 zł (w tym 2000 zł wykorzystanej zaliczki na biegłego, wynagrodzenie pełnomocnika 5400 zł, opłata skarbowa 17 zł) z czego 97% to 7194,49 zł. Dokonując wzajemnej kompensaty orzeczono jak w pkt III.

Stosownie do art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, rozłożono kwotę 610 zł brakującego wydatku na opinię biegłej, o czym orzeczono w pkt IV i V.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)