Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 2 czerwca 2020 r. znak: (...) Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Oddział (...) w Ł., na podstawie art. 28 ustawy z dnia 20.12.1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U z 2020 r., poz. 174) z urzędu odmówił K. Ś. prawa do pełnej wypłaty części uzupełniającej renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym. W uzasadnieniu, organ rentowy wskazał, że wnioskodawca jest właścicielem gospodarstwa rolnego oraz od dnia 1.03.2020 r. jego małżonce przyznano emeryturę rolniczą. Tym samym, K. Ś. nie prowadzi działalności rolniczej z małżonkiem, podlegającym ubezpieczeniu emerytalno – rentowemu z mocy ustawy. W związku z powyższym brak jest podstaw do wypłaty części uzupełniającej świadczenia w pełnej wysokości. Dodatkowo ubezpieczony jest trwale całkowicie niezdolny do pracy w gospodarstwie rolnym a zatem brak jest też podstaw do wypłaty połowy części uzupełniającej świadczenia.

(decyzja k. 171 – 172 akt KRUS)

Od powyższej decyzji wnioskodawca odwołał się do Sądu Okręgowego w Łodzi w dniu 13 lipca 2020 r. wnosząc o jej zmianę. K. Ś. podniósł, że osobom pobierającym renty rolnicze z tytułu niezdolności do pracy, które osiągnęły wiek emerytalny przyznaje się z urzędu emeryturę rolniczą w wysokości, nie niższej od dotychczas pobieranej renty, jeżeli osoba ta spełnia warunek posiadania wymaganego okresu podlegania ubezpieczeniu emerytalno – rentowemu przez co najmniej 25 lat. Wnioskodawca podkreślił, że w jego przypadku ten warunek został spełniony. (odwołanie k. 3)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie wywodząc jak w zaskarżonej decyzji.

(odpowiedź na odwołanie k. 4 – 5 verte)

W dniu 4 września 2020 r. ubezpieczony złożył do Sądu Okręgowego pismo procesowe, w którym podkreślił, iż decyzja Prezesa KRUS z dnia 20 lipca 2020 r. jest błędna, gdyż przyznaje mu wypłatę świadczenia korzystniejszego po złożeniu wniosku o wypłatę emerytury, ale od dnia 1.07.2020 r., a nie od dnia 1.06.2020 r. Do przedmiotowego pisma wnioskodawca załączył kopię decyzji organu rentowego z dnia 20.07.2020 r .

(pismo wnioskodawcy z dnia 4.09.2020 r. k. 27, kopia decyzji k. 29)

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił, co następuje:

Wnioskodawca K. Ś. urodził się w dniu (...) (bezsporne)

Ubezpieczony od dnia 1 maja 2009 r. pobiera okresową rentę rolniczą z tytułu całkowitej niezdolności do pracy w rolnictwie a od dnia 1.08.2013 r. przedmiotową rentę przyznaną na stałe .

(decyzja k. 44, k. 70, k. 100 – 100 verte akt KRUS)

Decyzją z dnia 05.03.2020 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyznał D. Ś. - małżonce wnioskodawcy, prawo do emerytury pracowniczej, od dnia 6.03.2020 r.

(bezsporne)

Decyzją z dnia 29 maja 2020 r. Prezes KRUS stwierdził ustanie ubezpieczenia społecznego rolników w zakresie:

- ubezpieczenia wypadkowego, chorobowego i macierzyńskiego dla D. Ś. od dnia 6.03.2020 r.;

- ubezpieczenia emerytalno – rentowego dla D. Ś. od dnia 6.03.2020 r. (decyzja k. 164 akt KRUS)

Małżonkowie Ś. pozostają nadal współwłaścicielami gospodarstwa rolnego w rozumieniu przepisów o podatku rolnym. (bezsporne)

Decyzją z dnia 02.06.2020 r. znak (...) – 1 Prezes KRUS wstrzymał wnioskodawcy wypłatę części uzupełniającej renty rolniczej w 100% od dnia 01.06.2020 r. Wskazano, że do wypłaty przysługuje renta rolnicza z tytułu niezdolności do pracy w kwocie 308,55 zł miesięcznie.

(decyzja k. 167 – 170 akt KRUS)

Zaskarżoną decyzją z dnia 2 czerwca 2020 r. znak: (...) Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Oddział (...) w Ł. na podstawie art. 28 ustawy z dnia 20.12.1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U z 2020 r., poz. 174) z urzędu odmówił K. Ś. prawa do pełnej wypłaty części uzupełniającej renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że wnioskodawca jest właścicielem gospodarstwa rolnego oraz od dnia 1.03.2020 r. jego małżonce przyznano emeryturę rolniczą. Tym samym K. Ś. nie prowadzi działalności rolniczej z małżonkiem podlegającym ubezpieczeniu emerytalno – rentowemu z mocy ustawy. W związku z powyższym brak jest podstaw do wypłaty części uzupełniającej świadczenia w pełnej wysokości. Dodatkowo ubezpieczony jest trwale całkowicie niezdolny do pracy w gospodarstwie rolnym a zatem brak jest też podstaw do wypłaty połowy części uzupełniającej świadczenia.

(decyzja k. 171 – 172 akt KRUS)

Decyzją z dnia 16.07.2020 r. Prezes KRUS przyznał wnioskodawcy z urzędu prawo do emerytury rolniczej od dnia 1.07.2020 r.

( decyzja k. 183 akt KRUS)

Kolejną decyzja z dnia 20 lipca 2020 r. organ rentowy wstrzymał od dnia 1.07.2020 r. wypłatę emerytury rolniczej z powodu wypłaty świadczenia korzystniejszego, tj. renty rolniczej.

( decyzja k. 188 akt KRUS)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o całokształt materiału dowodowego zebranego w sprawie, w szczególności o dokumenty, zawarte w załączonych do akt sprawy aktach KRUS, które nie były kwestionowane przez żadną ze stron. Zebrany materiał dowodowy nie nasuwa wątpliwości i pozwala, tym samym, na wydanie rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego i poczynionych na jego podstawie ustaleń faktycznych, odwołanie K. Ś. nie jest zasadne i podlega oddaleniu.

W myśl art. 28 ustawy z dnia 20.12.1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2020 r. poz. 53) wypłata renty rolniczej z ubezpieczenia ulega częściowemu zawieszeniu na zasadach określonych w ust. 2-8, jeżeli rencista prowadzi działalność rolniczą.

Zawieszenie wypłaty dotyczy części uzupełniającej renty rolniczej. Wypłata części uzupełniającej renty rolniczej ulega zawieszeniu w całości, jeżeli rencista nie zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej.

Zgodnie z ust. 4 przytoczonego przepisu emeryt rencista zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej, jeżeli ani on, ani jego małżonek nie jest właścicielem (współwłaścicielem) lub posiadaczem gospodarstwa rolnego w rozumieniu przepisów o podatku rolnym i nie prowadzi działu specjalnego, nie uwzględniając:

1) gruntów wydzierżawionych, na podstawie umowy pisemnej zawartej co najmniej na 10 lat i zgłoszonej do ewidencji gruntów i budynków, osobie niebędącej:

a)  małżonkiem emeryta lub rencisty, b) jego zstępnym lub pasierbem,

c) osobą pozostającą z emerytem lub rencistą we wspólnym gospodarstwie domowym,

d) małżonkiem osoby, o której mowa w lit. b lub c;

2) gruntów trwale wyłączonych z produkcji rolniczej na podstawie odrębnych przepisów, w tym zalesionych gruntów rolnych;

3) gruntów i działów specjalnych należących do małżonka, z którym emeryt lub rencista zawarł związek małżeński po ustaleniu prawa do emerytury lub renty rolniczej z ubezpieczenia;

4) własności (udziału we współwłasności) nieustalonej odpowiednimi dokumentami urzędowymi, jeżeli grunty będące przedmiotem tej własności (współwłasności) nie znajdują się w posiadaniu rolnika lub jego małżonka.

Wypłata ulega zawieszeniu w połowie, jeżeli rencista pobiera okresową rentę rolniczą z tytułu niezdolności do pracy, nie dłużej jednak niż przez dwa lata.

Stosownie do treści art. 28 ust. 11, w przypadku, gdy rencista lub emeryt uprawniony do emerytury z art. 19 ust. 1 prowadzi działalność rolniczą z małżonkiem podlegającym ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu z mocy ustawy, wypłata nie ulega zawieszeniu.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, że bezsprzecznie ustalono, iż wnioskodawca K. Ś. oraz jego małżonka D. Ś. są współwłaścicielami gospodarstwa rolnego w rozumieniu przepisów o podatku rolnym. W tym stanie rzeczy w myśl literalnego brzmienia omawianego art. 28 ustawy z dnia 20.12.1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników, nie można uznać, że K. Ś. jako emeryt rencista zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej z małżonkiem.

Mimo jednak okoliczności prowadzenia działalności rolniczej z małżonkiem, wypłata części uzupełniającej renty rolniczej, nie uległaby zawieszeniu, w sytuacji gdyby małżonek ten podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu z mocy przedmiotowej ustawy. Powyższe rozwiązanie nie ma jednak zastosowania do sytuacji prawnej K. Ś., bowiem na mocy decyzji z dnia 29 maja 2020 r. Prezes KRUS stwierdził ustanie ubezpieczenia społecznego rolników w zakresie:

- ubezpieczenia wypadkowego, chorobowego i macierzyńskiego dla D. Ś. od dnia 6.03.2020 r.;

- ubezpieczenia emerytalno – rentowego dla D. Ś. od dnia 6.03.2020 r.

W tym stanie rzeczy brak jest jakichkolwiek podstaw prawnych do przyznania wnioskodawcy prawa do wypłaty renty rolniczej w pełnej wysokości ( świadczenia zarówno w części składkowej jak i w części uzupełniającej).

Na marginesie, tylko, zasygnalizować należy, że renta rolnicza z tytułu niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym jest dla wnioskodawcy świadczeniem korzystniejszym, niż emerytura rolnicza z uwagi na fakt, iż w świetle art. 20 ust. 3 ustawy z dnia 20.12.1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników okres odbywania czynnej służby wojskowej w Wojsku Polskim nie zalicza się do stażu ubezpieczeniowego przy ustalaniu uprawnień do emerytury rolniczej (powyższa kwestia była jednak przedmiotem rozstrzygnięcia odrębnej decyzji).

Uwzględniając wskazane okoliczności , Sąd Okręgowy w Łodzi na mocy art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie K. Ś. od decyzji Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego z dnia 2 czerwca 2020 r., uznając je za niezasadne.

Zgodnie, zaś, z treścią art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 20.12.1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników Prezes Kasy wydaje decyzje w sprawach:

1) podlegania ubezpieczeniu oraz ustania ubezpieczenia, a także wysokości należności z tytułu składek na ubezpieczenie;

1a) zmiany warunków ubezpieczenia, a także stwierdzenia obowiązku opłacania składki, o której mowa w art. 17 ust. 2;

1b) stwierdzenia obowiązku opłacania dodatkowej składki miesięcznej, o której mowa w art. 17 ust. 4;

2) (uchylony)

2a) przedłużenia prawa do renty rolniczej szkoleniowej;

3) ustalenia prawa do świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia i ich indywidualnego wymiaru;

4) zawieszenia prawa do świadczeń;

5) zawieszenia lub wstrzymania wypłaty świadczeń oraz wznowienia zawieszonej lub wstrzymanej wypłaty;

6) zwrotu nienależnie pobranych świadczeń;

7) przyznania odsetek za opóźnienie w wypłacie świadczeń;

8) potrącenia składek na ubezpieczenie lub innych należności ze świadczeń z ubezpieczenia;

9) wymierzania i pobierania składek na ubezpieczenie zdrowotne, z zastrzeżeniem ust. 1a;

10) o których mowa w art. 41a i 55;

11) przyznania rodzicielskich świadczeń uzupełniających, o których mowa w ustawie z dnia 31 stycznia 2019 r. o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym.

W myśl art. 36 ust. 3 ustawy z dnia 20.12.1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników odwołanie do sądu od decyzji Prezesa w sprawach, o których mowa w art. 36 ust.1 pkt 1-9, a także w przypadku niewydania decyzji, przysługuje w terminach i na zasadach określonych w przepisach Kodeksu postępowania cywilnego o postępowaniu odrębnym w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych; wniesienie odwołania do sądu od decyzji ustalającej podleganie ubezpieczeniu i obowiązek opłacania należności z tytułu składek na to ubezpieczenie nie wstrzymuje wykonania tej decyzji.

Stosownie do treści art. 476 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego, przez sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych, rozumie się sprawy, w których wniesiono odwołanie od decyzji organów rentowych, dotyczących:

l) ubezpieczeń społecznych;

2) emerytur i rent;

3) (uchylony);

4) innych świadczeń w sprawach należących do właściwości Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

5) świadczeń odszkodowawczych przysługujących w razie wypadku lub choroby

pozostających w związku ze służbą wojskową albo służbą w Policji, Straży Granicznej, Służbie C.-Skarbowej, Państwowej Straży Pożarnej, Biurze Ochrony Rządu, Służbie Więziennej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Służbie Wywiadu Wojskowego oraz Centralnym Biurze Antykorupcyjnym.

§ 3. Przez sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych rozumie się także sprawy wszczęte na skutek niewydania przez organ rentowy decyzji we właściwym terminie, a także sprawy, w których wniesiono odwołanie od orzeczenia wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności, sprawy o roszczenia ze stosunków prawnych między członkami otwartych funduszy emerytalnych a tymi funduszami lub ich organami oraz sprawy ze stosunków między emerytami lub osobami uposażonymi w rozumieniu przepisów o emeryturach kapitałowych a Zakładem Ubezpieczeń Społecznych.

§ 4. Przez organy rentowe rozumie się:

1) jednostki organizacyjne Zakładu Ubezpieczeń Społecznych określone w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych, właściwe do wydawania decyzji w sprawach świadczeń,

2) (uchylony)

3) wojskowe organy emerytalne oraz organy emerytalne resortów spraw wewnętrznych i sprawiedliwości, a także inne organy wojskowe i organy resortów spraw wewnętrznych i sprawiedliwości

- właściwe do wydawania decyzji w sprawach, o których mowa w § 2, a także Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.

Według art. 477 ⁹ § 1 k.p.c . odwołania od decyzji organów rentowych wnosi się na piśmie do organu, który wydał decyzję, lub do protokołu sporządzonego przez ten organ, w terminie miesiąca od doręczenia odpisu decyzji. Sąd odrzuci odwołanie wniesione po upływie terminu, chyba że przekroczenie terminu nie jest nadmierne i nastąpiło z przyczyn niezależnych od odwołującego się (§ 3 cytowanego przepisu).

Przekładając powyższe na grunt niniejszego postępowania podkreślić należy, że w dniu 4 września 2020 r. ubezpieczony złożył do Sądu Okręgowego pismo procesowe, w którym zawarł konkretne zarzuty dotyczące decyzji Prezesa KRUS z dnia 20 lipca 2020 r. Według wnioskodawcy decyzja ta jest błędna, gdyż przyznaje mu wypłatę świadczenia korzystniejszego po złożeniu wniosku o wypłatę emerytury, ale od dnia 1.07.2020 r., a nie od dnia 1.06.2020 r. Do przedmiotowego pisma wnioskodawca załączył kopię decyzji organu rentowego z dnia 20.07.2020 r .

W tym stanie rzeczy z uwagi na okoliczność, iż treść pisma wnioskodawcy z dnia 4 września 2020 r. w sposób wyraźny kwestionuje decyzję Prezesa KRUS z dnia 20.07.2020 r., należy zatem uznać, iż faktycznie stanowi ono odwołanie od tej decyzji. W ocenie Sądu Okręgowego taka była intencja wnioskodawcy, mimo braku w nagłówku nazwy „odwołanie”.

Podkreślić trzeba, że prawodawca dopuszcza jedynie możliwość mylnego/błędnego doboru nazwy rodzaju pisma przez stronę. W takim wypadku wszelkie wnioski i oświadczenia w piśmie powinny być rozpoznane stosownie do swojej treści, gdyż o rodzaju pisma stanowi jego zawartość, a nie tytuł.

W szczególności jak wskazał Sąd Najwyższy oczywista niedokładność w oznaczeniu pisma procesowego (nazwanego zażaleniem zamiast apelacją) nie stanowi przeszkody do nadania pismu biegu i rozpoznania go w trybie właściwym” - ( vide Uchwała SN o sygn. akt III CZP 2/17, opubl. L.)

W tym stanie rzeczy z uwagi na fakt, że pismo procesowe wnioskodawcy z dnia 4 września 2020 r. nie zostało złożone do organu, który wydał decyzję, tj. Prezesowi KRUS, to należało je przekazać właściwemu organowi celem nadania pismu biegu i rozpoznania go w trybie właściwym.

Mając na względzie wskazane okoliczności , orzeczono jak w punkcie 2 sentencji wyroku.

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć:

- organowi rentowemu, wypożyczając akta rentowe,

Nadto doręczyć odpis pisma wnioskodawcy z dnia 1.09 2020r. , które wpłynęło do Sądu Okręgowego w dniu 4.09.2020 r. – prezentata Sądu Okręgowego w Łodzi ( k. 12) i które zostało umieszczone w aktach KRUS , proszę, na wniosek pełnomocnika KRUS – wysłać to pismo do KRUS

K.B