Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 3 lutego 2020 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. odmówił J. B. rozwiązania umowy o ubezpieczenie społeczne i wycofanie kapitału początkowego. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał ,że przepisy dotyczące ubezpieczeń społecznych mają charakter powszechnie obowiązujący , czyli niezależny od decyzji ubezpieczonego , który ma jedynie prawo do decydowania , czy podejmuje działania , skutkiem których jest objęcie ubezpieczeniami społecznymi , czy też nie. Nadto Zakład Ubezpieczeń Społecznych podkreślił ,że przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych nie przewidują możliwości wypłacenia składek zgromadzonych na indywidualnym koncie ubezpieczonego , jak również nie przewidują możliwości wypłacenia hipotetycznej kwoty kapitału początkowego.

/decyzja k.101 – 103 akt ZUS/

W dniu 6 marca 2020 r. do organu rentowego wpłynęło odwołanie J. B. od ww. decyzji. W uzasadnieniu odwołania J. B. wskazała ,że nie zgadza się z powyższą decyzją , gdyż w jej ocenie Zakład Ubezpieczeń Społecznych powinien zwrócić opłacane przez nią składki. Podniosła, że wypowiedziała zawartą umowę ubezpieczenia.

/odwołanie k.3 – 20/

W odpowiedzi na odwołanie pełnomocnik organu rentowego wniósł o jego oddalenie, argumentując, jak w zaskarżonej decyzji.

/odpowiedź na odwołanie k. 21 – 22/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni J. B. z dniem 1 sierpnia 2015 r. zarejestrowała pozarolniczą działalność gospodarczą pod firmą (...) „To my promyki” w P.. Z dniem 7 sierpnia 2015 r. dokonała zawieszenia wykonywania działalności , a z dniem 9 września 2015 r. wznowienia jej wykonywania.

/okoliczność bezsporna, decyzja k. 7-11 akt ZUS/

Z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej ubezpieczona dokonała zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego.

/ okoliczność bezsporna/

Wnioskodawczyni posiada ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy.

/okoliczność bezsporna/

Ubezpieczona podlegała obowiązkowym ubezpieczonym społecznym z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej (jako osoba prowadząca działalność gospodarczą mająca ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, dla której podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa niż 60 % kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia) w okresie od 1 do 6 sierpnia 2015 r. oraz od 9 września 2015 r. do nadal. W dniu 9 listopada 2015 r. organ rentowy wydał prawomocną decyzję stwierdzającą podleganie wnioskodawczyni obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w powyższym okresie i wymierzającą z tego tytułu składki za ten okres (określono miesięczne podstawy wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne w okresie sierpień – październik 2015 r. i na ubezpieczenie zdrowotne za sierpień 2015 r.). Ubezpieczona od tej decyzji nie składała odwołania.

/decyzja k. 7-11 akt ZUS/

Wnioskodawczyni nie posiada innego tytułu do ubezpieczenia społecznego.

/okoliczność bezsporna/

W piśmie z dnia 28 lipca 2016 r. , skierowanym do organu rentowego, ubezpieczona zawarła wniosek o wycofanie wkładów pieniężnych ustalonych w decyzji o kapitale początkowym. Powołała okoliczności dotyczące swojej trudnej sytuacji materialnej.

/pismo k. 45-52 akt ZUS/

W odpowiedzi na powyższe pismo pismem z dnia 10 sierpnia 2016 r. organ rentowy wskazał, że przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych nie przewidują możliwości wypłacenia składek zgromadzonych na indywidualnym koncie ubezpieczonego – składki te stanowią podstawę obliczenia emerytury.

/pismo k. 53 akt ZUS/

W piśmie z dnia 30 sierpnia 2016 r., skierowanym do organu rentowego, ubezpieczona zawarła wniosek o rozwiązanie z organem rentowym umowy ubezpieczenia społecznego zawartej w związku z podjęciem przez nią pierwszej pracy zarobkowej w 1981 r. i ponowiła wniosek o wycofanie wkładów pieniężnych ustalonych w decyzji o kapitale początkowym.

/pismo k. 55-65 akt ZUS/

W odpowiedzi na powyższe pismo pismem z dnia 31 sierpnia 2016 r. organ rentowy podtrzymał dotychczasowe stanowisko, wyjaśniając, że zasada równego traktowania Polaków dotyczy w szczególności obowiązku opłacania i obliczania składek na ubezpieczenie społeczne.

/pismo k. 67 akt ZUS/

Zaskarżoną decyzją z dnia 3 lutego 2020 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. odmówił J. B. rozwiązania umowy o ubezpieczenie społeczne i wycofanie kapitału początkowego.

/decyzja k.101 – 103 akt ZUS/

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy dokonał na podstawie zgromadzonych w aktach rentowych i w aktach sprawy dokumentów.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W świetle materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie oraz poczynionych na jego podstawie ustaleń faktycznych odwołanie nie jest zasadne i jako takie podlega oddaleniu.

Na wstępie wskazać należy , że prawo ubezpieczeń społecznych stanowi odrębną gałąź prawa w stosunku do prawa cywilnego, a jego przepisy mają charakter przepisów prawa publicznego, w których strony nie korzystają ze swoich praw podmiotowych regulowanych prawem prywatnym – Kodeksem cywilnym lub Kodeksem pracy, lecz w których Zakład Ubezpieczeń Społecznych realizuje wobec innego uczestnika stosunku prawnego ustawowe kompetencje organu władzy publicznej. Z tego względu stosunek ubezpieczenia społecznego nie jest stosunkiem cywilnoprawnym, opartym na równorzędności jego podmiotów i wzajemności (ekwiwalentności) świadczeń, lecz uregulowanym ustawowo stosunkiem publicznoprawnym opartym na zasadzie solidaryzmu, a wynikające z niego świadczenia stron tego stosunku nie są świadczeniami cywilnoprawnymi (por. też wyrok Sądu Najwyższego z 5 grudnia 2007r., II UK 106/07, LEX nr 346189).

(...) zabezpieczenia społecznego uregulowany w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13 października 1998 r. (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 266) opiera się na zasadzie różnego rodzaju obciążeń, nakładanych zarówno na pracodawców, osoby zatrudnione, jak i inne podmioty posiadające określone źródła przychodu, a obciążenia te częściowo ujmowane są jako swego rodzaju zaliczka na poczet przyszłych świadczeń indywidualnych, a w pozostałym zakresie są przejawem solidaryzmu społecznego.

Zgodnie z treścią art.6 ust.1 punkt 5 i art.12 ust. 1 ww. ustawy osoby fizyczne prowadzące pozarolniczą działalność na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu.

Podkreślić w tym miejscu należy ,że przepis art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy systemowej regulujący obowiązek podlegania ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym przez osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność gospodarczą, jest przepisem bezwzględnie obowiązującym. Obowiązkowe (a zatem przymusowe) ubezpieczenia emerytalne i rentowe powstają automatycznie, z mocy prawa, w momencie zaistnienia po stronie ubezpieczonego okoliczności, z którymi ustawa wiąże powstanie określonego tytułu podlegania ubezpieczeniom społecznym. Przymus ubezpieczeń społecznych ma służyć zabezpieczeniu danego ubezpieczonego przed określonymi zdarzeniami związanymi z niezdolnością do pracy, starością itp.

Stosownie zaś do treści art. 13 pkt 4 ww. ustawy, obowiązek ubezpieczeń istnieje od dnia rozpoczęcia wykonywania pozarolniczej działalności do dnia zakończenia jej wykonywania,

Poza sporem jest, że J. B. prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej i nie posiada innego tytułu do ubezpieczeń społecznych , a tym samym zobowiązana jest do uiszczania należnych składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne. Sama zatem okoliczność prowadzenia przez J. B. działalności gospodarczej jest równoznaczna z koniecznością ponoszenia przez nią kosztów z tym związanych tj. m.in. opłacania należnych składek na ZUS. Nie ma bowiem znaczenia , czy wolą przedsiębiorcy jest uczestniczenie w systemie , czy też nie , gdyż powinność opłacania składek wynika wprost z systemu ubezpieczeń społecznych. Tylko zatem zakończenie prowadzenia działalności gospodarczej zwalnia taką osobę z konieczności opłacania przewidzianych prawem składek.

W odniesieniu zaś do kwestii wycofania wkładów pieniężnych ustalonych w decyzji o kapitale początkowym wskazać należy ,że zgodnie z treścią art.173 ust.1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz.U. z 2020 roku, poz. 53) dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 roku, którzy przed dniem wejścia w życie ustawy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek, ustala się kapitał początkowy , który , stosownie do treści art. 26 ustawy emerytalnej , służy następnie do obliczenia kwoty należnego świadczenia emerytalnego. Co jednak istotne , żaden przepis ustawy emerytalnej nie przewiduje możliwości swobodnego dysponowania , czy też wycofania przez ubezpieczonego kwoty ustalonego kapitału początkowego , a zatem roszczenie wnioskodawczyni jest bezpodstawne.

W świetle powyższych okoliczności organ rentowy prawidłowo zatem odmówił rozwiązania umowy o ubezpieczenie społeczne i wycofania kapitału początkowego.

A zatem w świetle powyższych rozważań należy uznać, że decyzja organu rentowego jest prawidłowa, wobec czego Sąd Okręgowy, działając na podstawie art.477 ¹⁴§1 k.p.c., oddalił odwołanie wnioskodawczyni , uznając je za bezzasadne.