Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 września 2020 r.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział I Cywilny w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 27 sierpnia 2020 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie

sprawy z powództwa R. Bank (...) Oddział w Polsce z siedzibą w W.

przeciwko G. T., B. T.

o zapłatę

1.  zasądza solidarnie od pozwanych G. T. i B. T. na rzecz powoda R. Bank (...) Oddział w Polsce z siedzibą w W. kwotę 398.904,10 (trzysta dziewięćdziesiąt osiem tysięcy dziewięćset cztery 10/100) złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 5 września 2019 roku do dnia zapłaty;

2.  zasądza solidarnie od pozwanych G. T. i B. T. na rzecz powoda R. Bank (...) Oddział w Polsce z siedzibą w W. kwotę 15.804,00 (piętnaście tysięcy osiemset cztery 00/100) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 10.817,00 ( dziewięć tysięcy osiemset siedemnaście 00/100) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sędzia Alina Gąsior

Sygn. akt I C 1574/19

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 9 września 2019 r. (data nadania) powód R. Bank (...) (Spółka Akcyjna) Oddział w Polsce z siedzibą w W., reprezentowany przez pełnomocnika, wniósł o orzeczenie nakazem zapłaty w postępowaniu nakazowym, że pozwani G. T. oraz B. T. mają zapłacić solidarnie na rzecz powoda kwotę 398.904,10 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie naliczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty wraz z kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego, według norm przepisanych oraz kwotą 17,00 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w terminie czternastu dni od dnia doręczenia nakazu zapłaty albo wnieść w tym terminie zarzuty. W uzasadnieniu pozwu wskazał, że kwota dochodzona pozwem wynika z braku wywiązania się przez pozwanych ze spłaty umowy o kredyt hipoteczny nr (...) z 08.07.2011 r., którą następnie powód wypowiedział. Powód podał, iż na dochodzoną pozwem kwotę składają się kwoty: 369.663,17 zł tytułem kapitału, 20.662,72 zł tytułem odsetek umownych, naliczonych za okres od dnia 2018-06-15 do dnia 2019-03-02 oraz 8.578,21 zł tytułem odsetek ustawowych za opóźnienie naliczonych za okres od dnia 2016-01-01 do dnia 2019-07-02 (do dnia poprzedzającego wystawienie wyciągu z ksiąg bankowych).

W dniu 30 września 2019 r. w sprawie sygn. akt I Nc 176/19 Sąd wydał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym zgodnie z żądaniem pozwu.

Od powyższego nakazu pozwani w dniu 18 października 2019 r. (data nadania pisma) wnieśli zarzuty, domagając się uchylenia nakazu w całości i oddalenia powództwa. Pozwani zakwestionowali prawdziwość wyciągu z ksiąg rachunkowych banku, którego odpis został załączony do odpisu pozwu bez poświadczenia zgodności z oryginałem, jak również zakwestionowali sposób wyliczenia dochodzonej pozwem kwoty, podnosząc zarzut nieudowodnienia. Pozwani wnieśli w przypadku uwzględnienia powództwa o rozłożenie na raty oraz nieobciążanie kosztami sądowymi. W dalszym toku postępowania pozwani kwestionowali prawdziwość i prawidłowość pozostałych dokumentów przedstawionych przez powoda.

Powód podtrzymał swoje stanowisko w sprawie, a także wniósł o nieuwzględnienie wniosku pozwanych o rozłożenie na raty.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 19.09.2011 r. (...) S.A. z siedzibą w A., prowadzący działalność bankową na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej poprzez (...) S.A. Spółka Akcyjna Oddział w Polsce utworzył bank krajowy pod nazwą (...) S.A.

W dniu 19 września 2011 roku (...) S.A. został wpisany do Rejestru Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, zaś (...) S.A. Spółka Akcyjna Oddział w Polsce został wykreślony z tego Rejestru. (...) S.A. wstąpił we wszystkie prawa i obowiązki (...) S.A. z siedzibą w A. związane z działalnością oddziału, tj. (...) S.A. Spółka Akcyjna Oddział w Polsce.

W dniu 31 grudnia 2012 r. (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W. połączył się w z (...) S.A. (...) Bank (...) S.A. jako podmiot przejmujący wstąpił z dniem połączenia we wszystkie prawa i obowiązki przejmowanego (...) S.A.

W dniu 3 listopada 2018 r. doszło do połączenia transgranicznego pomiędzy powodem R. Bank (...) (jako spółką przejmującą) oraz (...) Bank (...) S.A. (jako spółką przejmowaną). Powód R. Bank (...) wstąpił we wszystkie prawa i obowiązki (...) Bank (...) S.A.

W dniu 04 lutego 2019 r. doszło do wykreślenia (...) Bank (...) S.A. z Rejestru Przedsiębiorców KRS.

/dowód: odpis pełny KRS nr (...) z 22.05.2012 r. wraz z załącznikami k.10-20v, odpis pełny KRS nr (...) z 08.06.2018 r. k.21-35, odpis z austriackiego rejestru przedsiębiorców dla R. Bank (...) k.36-40v, tłumaczenie przysięgłe odpisu z austriackiego rejestru przedsiębiorców dla R. Bank (...)­ternational AG k.40v-52v, postanowienie Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy w Warszawie z 4.02.2019 r. o wykreśleniu (...) Bank (...) S.A. k.54, informacja odpowiadająca odpisowi pełnemu z KRS dla R. Bank (...) (Spółka Akcyjna) Oddział w Polsce k.55-58v/

(...) S.A. w dniu 08.07.2011 r. zawarł z pozwanymi G. T. oraz B. T. umowę o kredyt hipoteczny nr (...) na kwotę 360.000 zł, indeksowany do waluty obcej euro. Kredyt przeznaczony miał być na dowolny cel konsumpcyjny, zaś okres kredytowania ustalono na 240 miesięcy.

Integralną częścią umowy kredytu stanowił Regulamin kredytu hipotecznego udzielanego przez (...).

Zgodnie z umową kredyt oprocentowany był według zmiennej stopy procentowej, która na dzień sporządzenia umowy wynosiła 8,863 % w stosunku rocznym, z zastrzeżeniem postanowień Regulaminu w zakresie ustalania wysokości oprocentowania. Zmienna stopa procentowa ustalana została jako suma stopy referencyjnej (...) 3M oraz stałej marży Banku w wysokości 7,30 punktów procentowych. Oprocentowanie kredytu miało ulegać zmianie w zależności od zmiany stopy referencyjnej (...) 3M. Szczegółowe zasady naliczania odsetek, ustalania wysokości oprocentowania oraz zasady zmiany oprocentowania zostały określone w Regulaminie.

Kredytobiorcy zobowiązali się do zapłaty prowizji od udzielenia kredytu w wysokości 5 400,00 zł. Kredyt podlegał spłacie w 240 ratach spłaty.

Jako zabezpieczenie spłaty kredytu wraz z odsetkami, odsetkami od zadłużenia przeterminowanego, opłatą za czynności związane z wyceną nieruchomości stanowiącej zabezpieczenie kredytu i innymi opłatami i prowizjami wskazanymi w Taryfie, do których zapłaty Kredytobiorca będzie zobowiązany na podstawie Umowy, w tym Regulaminu, oraz kosztów postępowania egzekucyjnego strony ustanowiły m.in. hipotekę do kwoty 720 000,00 zł ustanowioną na rzecz Banku na nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim, V Wydział Ksiąg Wieczystych, nr (...).

/dowód: umowa o kredyt hipoteczny nr (...) wraz z załącznikami, w tym Regulaminem kredytu hipotecznego udzielanego przez (...) k.59-75, dokumenty dyspozycji wypłaty środków z kredytu hipotecznego k.76/

Pozwani nie wywiązywali się z terminowej spłaty rat kredytu.

/dowód: historia spłaty kredytu wraz z pełnomocnictwem do podpisywania pism k.198-201, k.224/

Pismami datowanymi na dzień 28 września 2016 r. powód wezwał pozwanych do zapłaty kwoty 1.979,25 euro. Pisma zostały doręczone w dniu 30 września 2016 r.

/dowód: wezwania do zapłaty wraz z wydrukiem opcji śledzenia przesyłki k.75-76, k. 77-78/

Pismami datowanymi na 17 stycznia 2019 r. powód wypowiedział pozwanym umowę kredytu z zachowaniem 30 - dniowego okresu wypowiedzenia. Oba pisma podjęła pozwana w dniu 25 stycznia 2019 r.

/dowód: wypowiedzenia umowy datowane na 17.01.2019 r. wraz z potwierdzeniami odbioru k.79-84, pełnomocnictwa do podpisywania pism k.221-222/

W dniu 03.07.2019 r. powód sporządził wyciąg z ksiąg bankowych o numerze (...)/2019 wskazujący wysokość zobowiązań pozwanych na kwotę 398 904,10 zł na którą składają się:

a)  369 663,17 zł tytułem kapitału,

b)  20 662,72 zł tytułem odsetek umownych, naliczonych za okres od dnia 2018-06-15 do dnia 2019-03-02,

c)  8 578,21 zł tytułem odsetek ustawowych za opóźnienie naliczonych za okres od dnia 2016-01- 01 do dnia 2019-07-02, tj. do dnia poprzedzającego wystawienie wyciągu z ksiąg bankowych.

/dowód: wyciąg z ksiąg bankowych o numerze (...) z 03.07.2019 r. wraz z pełnomocnictwem k.85-86, historia zmian struktury zadłużenia wraz z pełnomocnictwem do podpisania pism k.142-167, k.168-172, k.174, k.175-178, k.223/

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało co do zasady na uwzględnienie.

Podstawę dochodzonego roszczenia powód upatrywał w wypowiedzeniu umowy o kredyt hipoteczny nr (...) zawartej w dniu 08.07.2011 r. przez poprzednika prawnego powoda (...) S.A. z pozwanymi G. T. oraz B. T.. W wyniku rozwiązania umowy w tym zakresie stała się wymagalna wierzytelność obejmująca kwotę wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami.

Zgodnie z art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (w wersji obowiązującej w chwili zawarcia przedmiotowej umowy - tj. z dnia 13 maja 2002 r. Dz.U. Nr 72, poz. 665 ze zm.) przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. Zgodnie z art. 78a ustawy Prawo bankowe przepisy tej ustawy stosuje się do umów kredytu i pożyczki pieniężnej, zawieranych przez bank zgodnie z przepisami ustawy z dnia 20 lipca 2001 r. o kredycie konsumenckim, w zakresie nieuregulowanym w tej ustawie. Oznacza to, iż przepisy zawarte w ustawie o kredycie konsumenckim są regulacją podstawową dla tej umowy, zaś ustawa Prawo bankowe stosuje się do umowy o kredyt konsumencki w zakresie nieuregulowanym ustawą. Część przepisów Prawa bankowego jest natomiast w ogóle wyłączona w stosunku do umowy kredytu konsumenckiego, np. postanowienia dotyczące wypowiedzenia umowy. I tak zgodnie z art. 14 ustawy o kredycie konsumenckim, jeżeli konsument nie zapłacił w terminach określonych w umowie pełnych rat kredytu za co najmniej dwa okresy płatności, kredytodawca może wypowiedzieć umowę po uprzednim wezwaniu konsumenta, w trybie określonym w umowie kredytowej, do zapłaty zaległych rat lub ich części w terminie nie krótszym niż 7 dni od otrzymania wezwania pod rygorem wypowiedzenia umowy. Termin wypowiedzenia umowy nie może być krótszy niż 30 dni.

Okoliczność zawarcia umowy kredytowej była między stronami bezsporna. Wypowiedzenie kredytu dokonane przez bank w ocenie Sądu było skuteczne. Pozwani nie kwestionowali skuteczności tej czynności.

Sąd uznał przedstawione przez powoda dokumenty jako wystarczające w zakresie ustalenia wysokości wierzytelności obciążającej pozwanych. Sąd miał tu na uwadze, że zgodnie z treścią art. 95 ust. 1a Prawa bankowego wyciąg z ksiąg bankowych w innym niż wieczystoksięgowe postępowaniu cywilnym nie ma mocy dokumentu urzędowego, jednakże nie oznacza to, że w ogóle pozbawiony jest waloru dowodowego, zgodnie bowiem z art. 245 kpc stanowi on dowód tego, że sporządzający go bank złożył oświadczenie o zawartej w nim treści. Powód wykazał prawdziwość tego dokumentu w myśl zdania drugiego art. 253 kpc. Natomiast powód nie musiał już udowadniać, że treść wyciągu odpowiada prawdzie, bowiem sama jego treść stanowi dowód, podlegający nadal ocenie pod kątem jego wiarygodności lub mocy. Wyciąg z ksiąg banku zawiera złożone w szczególnej formie oświadczenie wiedzy uprawnionych osób dotyczące danych zaksięgowanych w księgach rachunkowych i w powiązaniu z umową kredytową może stanowić wystarczający dowód dla potwierdzenia dokonania czynności prawnej i jej treści. W okolicznościach niniejszej sprawy, w kontekście wszystkich dokumentów przedłożonych przez powoda, nie było żadnego racjonalnego uzasadnienia dla odmowy przyznania wyciągowi z ksiąg powodowego banku stwierdzającemu wysokość zadłużenia pozwanych wskazanych wyżej walorów.

Pozwani w toku postępowania kwestionowali wysokość dochodzonego pozwem roszczenia jedynie ogólnikowo formułując zarzut, że ich zadłużenie jest za wysokie. W ocenie Sądu postawa pozwanych wynikała przede wszystkim z nieufności do instytucji bankowej (np. pozwani zwracali uwagę na wielokrotne zmiany podmiotowe powoda). Natomiast pozwani w toku postępowania nie wskazali na konkretne postanowienia umowy/regulaminu (poza dotyczącymi prowizji, która jednak nie jest objęta żądaniem - k.115), jak też nie przedstawili żadnych dowodów wpłat celem wykazania błędów w dokumentacji rachunkowej powoda. W konsekwencji Sąd pominął na podstawie art. 235 ² § 2 pkt 5 kpc wniosek dowodowy pozwanych o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z dziedziny rachunkowości jako zmierzający jedynie do przedłużenia postępowania. O powyższej ocenie przesądziło zwłaszcza to, że pozwani sformułowali wniosek w zakresie biegłego dopiero po odbyciu z powodem dłuższej polemiki co do prawdziwości przedstawionych przez niego dokumentów, która ostatecznie okazała się bezskuteczna.

Uznając, że powództwo jest w pełni uzasadnione zarówno co do zasady jak i wysokości, Sąd zasądził solidarnie od pozwanych na rzecz powoda kwotę 398.904,10 zł zgodnie z żądaniem pozwu. O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 i 2 kc zgodnie z żądaniem pozwu.

W niniejszej sprawie pozwani wnieśli o rozłożenie należności na raty.

Zgodnie z art. 320 kpc w szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd może w wyroku rozłożyć na raty zasądzone świadczenie, a w sprawach o wydanie nieruchomości lub o opróżnienie pomieszczenia - wyznaczyć odpowiedni termin do spełnienia tego świadczenia.

Zastosowanie art. 320 kpc, regulującego przywołaną powyżej instytucję postępowania cywilnego, ma charakter wyjątkowy, a zatem może mieć miejsce jedynie w szczególnie uzasadnionych wypadkach. Decydując o rozłożeniu zasądzonego w wyroku świadczenia na raty należy odpowiednio wyważyć interesy obu stron, a zatem należy mieć na uwadze także słuszny interes wierzyciela. Wierzyciel winien mieć bowiem pewność, że świadczenie, jakkolwiek odsunięte w czasie, zostanie spełnione w przewidzianym terminie. W konsekwencji dłużnik winien przynajmniej uwiarygodnić w wysokim stopniu, że będzie w stanie (oceniając rzecz rozsądnie) spełnić świadczenie w ratach, których liczbę, wysokość i terminy płatności ustali Sąd w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie. Rozłożenie świadczenia na raty ma także na celu uchronienia dłużnika od postępowania egzekucyjnego poprzez umożliwienie mu wykonania wyroku w sposób dobrowolny.

W ocenie Sądu w niniejszej sprawie nie zachodzą przesłanki do rozłożenia zasądzonej zależności na raty. Z oświadczeń o stanie majątkowym pozwanych z dnia 18 listopada 2019 r. oraz oświadczenia pozwanej złożonego na rozprawie w dniu 27 lutego 2020 r. wynika, iż strony posiadają inne zadłużenia, przy czym pozwana określiła swoje zadłużenie na kwotę 700.000 zł, ponadto ich majątek obciążony jest licznymi hipotekami (nieruchomość) oraz zajęciem komorniczym (samochód). Obecnie pozwana co prawda podjęła pracę, a pozwany odwiesił działalność, jak też ma zamiar założyć spółkę ze wspólnikiem, jednak przy licznych wierzytelnościach i znacznej kwocie wierzytelności przysługującej powodowi, sytuacja pozwanych nadal nie daje gwarancji wykonania wyroku bez wszczęcia i prowadzenia postępowania egzekucyjnego, a więc celu któremu przyświeca regulacja wynikająca z art. 320 kpc. Pozwani też nie przedstawili żadnych dowodów, że będą w stanie spłacać powoda deklarowaną kwotą 1.000 euro miesięcznie. W konsekwencji rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty w niniejszej sprawie naruszałoby uzasadnione interesy powoda, który zostałby pozbawiony odsetek za opóźnienie. Rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty na podstawie art. 320 kpc ma bowiem ten skutek, że wierzycielowi nie przysługują odsetki od ratalnych świadczeń za okres od daty wyroku do daty płatności poszczególnych rat (tak uchwała Sądu Najwyższego z 15.12.2006 r., III CZP 126/06).

Wobec tego, iż obecny stan majątkowy pozwanych nie daje gwarancji, że deklarowane raty będą płacone, Sąd nie uwzględnił wniosku pozwanych w przedmiocie rozłożenia świadczenia na raty.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 kpc, zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Powód wygrał sprawę w całości, zatem pozwani obowiązani są zwrócić mu poniesione przez niego koszty postępowania. Dlatego też Sąd zasądził od pozwanych solidarnie na rzecz powoda kwotę 15.804 zł, na co składa się kwota poniesionej przez powoda opłaty od pozwu w wysokości 4.987 zł, wynagrodzenie pełnomocnika 10 800 zł oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł. Wynagrodzenie pełnomocnika zostało ustalone na podstawie w § 2 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tj. Dz. U z 2018 r., poz. 265).

SSO Alina Gąsior

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powoda.

SSO Alina Gąsior