Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III Cz 1060/19

POSTANOWIENIE

Dnia 14 lipca 2020 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący – Sędzia Sądu Okręgowego Andrzej Dyrda

Sędziowie: Sądu Okręgowego Henryk Brzyżkiewicz

Sądu Okręgowego Artur Żymełka

po rozpoznaniu w dniu 14 lipca 2020 r. w Gliwicach na posiedzeniu niejawnym

sprawy egzekucyjnej z wniosku wierzyciela (...) Finanse spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej w P.

prowadzonej przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Chełmnie M. G. pod sygn. akt Km 38649/15

przeciwko dłużniczce B. B.

o egzekucję świadczeń pieniężnych

na skutek zażalenia wierzyciela

na postanowienie Sądu Rejonowego w Zabrzu

z 4 czerwca 2019 r., sygn. akt VIII Co 387/19

postanawia:

1.  zmienić zaskarżone postanowienie w ten sposób, że:

a)  uchylić postanowienie Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Chełmnie R. G. wydane w sprawie Km 38649/15 w dniu 14 lutego 2019 r., w punkcie 2. w części dotyczącej ustalenia opłaty stosunkowej oraz sumy kosztów egzekucji, a także w punkcie 4. i polecić temu Komornikowi ponowne ustalenie sumy kosztów egzekucji po ustaleniu wysokości opłaty stosunkowej na podstawie art. 49 ust 2 ustawy z 29 sierpnia 1997 roku o komornikach sądowych i egzekucji (Dz. U. z 2017. poz. 1277) i obciążenie opłatą stosunkową dłużnika;

b)  zasądzić od dłużnika na rzecz wierzyciela 100 zł ( sto złotych) z tytułu zwrotu kosztów postępowania skargowego;

2.  zasądzić od dłużnika na rzecz wierzyciela 150 zł (sto pięćdziesiąt złotych) z tytułu zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego.

SSO Artur Żymełka SSO Andrzej Dyrda SSO Henryk Brzyżkiewicz

Sygn. akt III Cz 1060/19

UZASADNIENIE

Wierzyciel wniósł skargę na czynność Komornika sądowego z 14 lutego 2019r. o umorzeniu postępowania i ustaleniu kosztów postępowania w sprawie o sygn. Km 38649/15 w zakresie obciążenia wierzyciela opłatą egzekucyjną. Domagał się uchylenia skarżonego postępowania w tym zakresie, ewentualnie obniżenia opłaty egzekucyjnej poprzez jej zniesienie i zasądzenie od dłużnika kosztów postępowania skargowego.

W odpowiedzi na skargę Komornik wniósł o jej oddalenie.

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy w Zabrzu oddalił skargę jako bezzasadną oraz oddalił wniosek o obniżenie opłaty egzekucyjnej. Uznał bowiem, że wydając postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego Komornik miał prawo obciążyć wierzyciela opłatą, o której stanowi art. 29 ustawy o kosztach komorniczych (u.k.k.), albowiem kluczowy dla okoliczności pobrania tej opłaty jest moment wydania postanowienia o umorzeniu egzekucji a nie moment wpływu wniosku.

Zażalenie na to postanowienie wniósł wierzyciel zarzucając naruszenie art. 29 ust 1 u.k.k. w zw. z art. 52 ust. 2 u.k.k. oraz art. 2 Konstytucji RP poprzez ich błędną wykładnię i zastosowanie przepisu z mocą wsteczną, w sytuacji gdy ustawa o kosztach komorniczych weszła w życie w dniu 1 stycznia 2019r. natomiast wniosek wierzyciela o umorzenie postępowania egzekucyjnego został złożony u komornika przed wejściem ustawy w życie, w związku z czym brak było podstaw do obciążenia wierzyciela opłatą egzekucyjną albowiem w przedmiotowej sprawie zastosowanie powinien znaleźć art. 49 ust 2 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji. Zarzucił także naruszenie art. 759 § 2 k.p.c. poprzez pominięcie okoliczności, że Komornik nieprawidłowo ustalił wysokość opłaty egzekucyjnej na 200 zł zamiast na kwotę ok. 37 zł, a więc na 5% świadczenia pozostałego do wyegzekwowania. Domagał się zmiany postanowienia komornika w ten sposób, aby opłatą egzekucyjną obciążyć dłużnika. Wniósł tez o zasądzenie kosztów postępowania egzekucyjnego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 9 ust. 4 ustawy z 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1469), Sąd Okręgowy rozpoznając zażalenie stosuje regulacje procesowe w brzmieniu sprzed nowelizacji, która weszła w życie 7 listopada 2019 r. Zażalenie bowiem wpłynęło przed tym terminem.

Zażalenie okazało się zasadne.

W niniejszej postępowanie egzekucyjne zostało wszczęte w czasie obowiązywania ustawy o komornikach sądowych i egzekucji (u.k.s.e.), która została uchylona przez u.k.k. obowiązującą od 1 stycznia 2018 r. Wniosek wierzyciela o umorzenie postępowania egzekucyjnego został złożony przez wejściem w życie u.k.k., jednakże komornik wydał postanowienie o umorzeniu postępowania i ustaleniu kosztów egzekucji po wejściu w życie tej ustawy. Na tym tle kwestią sporną okazało się ustalenie, czy komornik w takiej sytuacji był uprawniony do ustalenia i pobrania opłaty egzekucyjnej na podstawie art. 29 ust. 1 u.k.k., albowiem w ocenie wierzyciela niezasadnie został on obciążony opłatą egzekucyjną na podstawie nowych przepisów, w sytuacji gdy złożył wniosek o umorzenie postępowania egzekucyjnego przed wejściem w życie nowelizacji.

W kwestii tej, dotychczas rozbieżnie ocenianej w orzecznictwie, ostatecznie wątpliwości usunęła uchwała Sądu Najwyższego z 27 lutego 2020 roku, III CZP 62/19, Lex nr 2786146 wyrażająca się tezą, iż artykuł 29 ustawy z dnia 28 lutego 2019 r. o kosztach komorniczych (Dz. U. z 2019 r. poz. 2363) nie znajduje zastosowania, jeżeli wierzyciel złożył wniosek o umorzenie postępowania egzekucyjnego przed dniem wejścia w życie tej ustawy. W uzasadnieniu tej uchwały wskazano, że wprawdzie wykładnia literalna art. 52 ust. 2 u.k.k. przemawia za stosowaniem art. 29 u.k.k. do wszystkich postępowań egzekucyjnych wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie ustawy o kosztach komorniczych, bez względu na to kiedy wierzyciel złożył wniosek o umorzenie postępowania egzekucyjnego, jednak zastosowanie tak rozumianej reguły intertemporalnej prowadzi do rezultatów niemożliwych do zaakceptowania z perspektywy standardów konstytucyjnych, bowiem bezpośrednie zastosowanie tej regulacji spowoduje skutek podobny do wstecznego działania prawa, a to uzasadnia odstąpienie od językowego sensu przepisu. Zmiana jest krzywdząca dla wierzycieli, bowiem rygor ich odpowiedzialności za koszty komornicze byłby uzależniony tylko od tego, na ile szybko komornik rozpoznałby wniosek, przy czym termin rozpoznania wniosku jest z kolei uzależniony od wielu czynników zależnych lub niezależnych od komornika. Takie rozumienie art. 52 ust. 2 u.k.k. doprowadziłoby do naruszenia zasady zaufania do państwa i stanowionego przezeń prawa, zasady bezpieczeństwa prawnego, pewności obrotu, a także zasady równości wobec prawa. Sąd Najwyższy stanął na stanowisku, iż stosowanie zasady aktualizacji w stosunku do wniosków wierzycieli złożonych przed dniem wejścia w życie ustawy o kosztach komorniczych jest, także z przyczyn wyżej przedstawionych, nie do zaakceptowania.

Argumentację Sądu Najwyższego przedstawioną bardziej szczegółowo w uzasadnieniu przywołanej uchwały Sąd Okręgowy w pełni podziela. Oznaczać to musiało, że wnioski Sądu Rejonowego co do powinności ustalenia przez komornika opłaty egzekucyjnej na zasadach określonych w u.k.k. nie zasługiwały na aprobatę, albowiem podstawą jej ustalenia i rozliczenia powinny być przepisy u.k.s.e.

Konsekwencją tego musiało być uznanie skargi za zasadną, co z kolei stawiało dłużnika w pozycji osoby odpowiedzialnej za koszty postępowania skargowego zgodnie z art. 770 k.p.c. w zw. z art. 98 k.p.c. Koszty te obejmowały poniesioną przez wierzyciela opłatę od skargi (100 zł).

Z tych względów Sąd Okręgowy orzekł jak w punkcie 1 sentencji, na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. w brzmieniu dotychczasowym wymienionego przepisu , a to na podstawie art. 9 ust. 4 ustawy z dnia 4 lipca 2019r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2019r., poz. 1469 ze zmianami).

O kosztach postępowania zażaleniowego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 770 k.p.c. obciążając nimi dłużnika. Zasądzona na rzecz wierzyciela należność obejmowała wynagrodzenie pełnomocnika w stawce minimalnej (120 zł), ustalonej na podstawie § 8 pkt 8 w zw. z § 10 ust 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r., poz. 1800), powiększonej o opłatę od zażalenia (30 zł).

SSO Artur Żymełka SSO Andrzej Dyrda SSO Henryk Brzyżkiewicz