Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII U 4425/19

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 13 sierpnia 2019 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że M. F. (1) nie podlega od 18 marca 2019 r. ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu jako pracownik u płatnika składek 4 (...).

W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że w związku z wnioskiem o weryfikację okresu podlegania obowiązkowemu ubezpieczeniu chorobowemu, w związku z wypłatami świadczeń w razie choroby i macierzyństwa z tytułu wykonywania umowy o pracę u płatnika składek 4 (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Inspektorat w Ł. dokonał analizy dokumentów zaewidencjonowanych na koncie M. F. (1), jako osoby ubezpieczonej w Kompleksowym Systemie Informatycznym ZUS.

Analiza zapisów znajdujących się na indywidualnym koncie ubezpieczonej wykazała, że 2 kwietnia 2019r. płatnik składek złożył za ww. dokument zgłoszeniowy (...) z datą zgłoszenia do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych oraz obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu zatrudnienia od 18 marca 2019r.

Z dokumentów zaewidencjonowanych w systemie informatycznym Zakładu wynika,

że płatnik składek od marca 2019 r. do maja 2019 r. złożył za ww. imienne raporty miesięczne o należnych składkach i wypłaconych świadczeniach ZUS RCA, w których została wykazana podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne za miesiąc marzec 2019r. w kwocie 2 381,12zł, za miesiąc kwiecień 2019r. w kwocie 5000,00zł, za miesiąc maj 2019r. w kwocie 806,45zł.

Ponadto w złożonych imiennych raportach miesięcznych o wypłaconych świadczeniach i przerwach w opłacaniu składek (...) płatnik składek wykazał wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy od 6 maja 2019r. do 31 maja 2019r. 12 czerwca 2019r. płatnik składek wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. z wnioskiem o wypłatę zasiłku chorobowego dla M. F. (1) od 8 czerwca 2019r.

Z zapisów znajdujących się na indywidualnym koncie jako osoby ubezpieczonej wynika, że od 1 września 2018 r. do nadal M. F. (1) jest zatrudniona w wymiarze czasu pracy 5/9 przez płatnika składek Szkołę Podstawową nr (...) z siedzibą w Ł. ul. (...).

Biorąc powyższe pod uwagę Inspektorat powziął wątpliwości co do faktycznego świadczenia przez M. F. pracy u płatnika składek 4 (...) A (...) i pismami z 28 czerwca 2019r. poinformował o wszczęciu postępowania administracyjnego w sprawie zgłoszenia ww do ubezpieczeń z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę u w/w płatnika od 18 marca 2019r. Po wszczęciu postępowania w piśmie (wpływ do Inspektoratu w (...) lipca
2019 r.) wnioskodawczyni złożyła wyjaśnienia. Wynika z nich, że na decyzję o dodatkowym zatrudnieniu na pełny etat (oprócz zatrudnienia w SP 172 w Ł.) wpłynęła chęć rozwoju, zdobywania nowych umiejętności i doświadczenia oraz kwestie finansowe.

Wnioskodawczyni wyjaśniła, że o ofercie pracy u płatnika 4 (...) dowiedziała się z ogłoszenia internetowego, w którym to Wytwórnia (...) rekrutuje pracowników na różne stanowiska. Do podpisania
umowy o pracę doszło w siedzibie firmy 18 marca 2019r. w R. przy ul. (...).
Świadkami zatrudnienia był J. P. (1) i pracujący w biurze pracownicy.

Z przedstawionej w toku postępowania administracyjnego umowy o pracę z 18 marca
2019r. wynika, że została ona zawarta na czas określony od 18 marca 2019r. do 17 marca
2021r., w pełnym wymiarze czasu pracy, z wynagrodzeniem 5 000,00 zł. brutto miesięcznie.
Jako rodzaj umówionej pracy wskazano stanowisko - pracownik administracyjno-biurowy,
pracownik ds. pozyskiwania funduszy.

Wnioskodawczyni wskazywała, że pracę wykonywała zarówno w warunkach domowych jak i w siedzibie firmy, tj. w R. przy ulicy (...). Wnioskodawczyni oświadczyła, że od wtorku do czwartku, w godzinach od 8.00 do 16.00 przebywała w siedzibie w ww. płatnika. Natomiast w dniach, w których prowadziła zajęcia w szkole pracę w 4 (...)
KSIĘSTWA (...) wykonywała po zakończonych lekcjach bądź
wykonywała ją w swoim domu. Wnioskodawczyni wskazywała, że swoje obowiązki
wykonywała w obecności prezesa i innych pracowników biura. Przekazała, iż na
liście obecności, która znajdowała się w biurze, widniała tylko ona oraz, że gdy wykonywała
pracę w siedzibie firmy zawsze podpisywała listę obecności. Dodatkowo z pisma
wynika, że gdy wnioskodawczyni pracowała w domu to listę obecności podpisywała kolejnego dnia roboczego.

Wnioskodawczyni oświadczyła, że otrzymała zakres obowiązków i w jego zakresie należało przygotowywanie i wysyłanie dokumentów, wystawianie zaświadczeń, prowadzenie kadr, obsługa komputera, obsługa programów, kadrowych, magazynowych, księgowych oraz sporządzanie protokołów i sprawozdań. Ubezpieczona wskazała, że sporządzała listę obecności, listę płac, dokumenty do KRS oraz przyjmowała i wprowadzała faktury do systemu. Wyjaśniła, że odbyła szkolenia BHP i P. (...) oraz instruktaż stanowiskowy. Wskazała, iż była kierowana przez płatnika 4 (...) na badania wstępne oraz, że miały jej zostać zwrócone koszty badania, jednak nie doniosła rachunku.

Wnioskodawczyni wskazywała również, iż posiada wykształcenie wyższe (licencjat) oraz, że nie posiada doświadczenia na stanowisku, na którym została zatrudniona, tj. pracownik administracyjno-biurowy, pracownik d/s pozyskiwania funduszy. Wnioskodawczyni oświadczyła, że wszystkiego uczyła się sama, jeśli wystąpiły jakiekolwiek problemy, to o sposób ich rozwiązania pytała koleżanki pracujące w biurze lub prezesa zarządu. Wyjaśniła, że posiadane przez nią wiedza, wykształcenie, kursy i certyfikaty będą wykorzystywane do wykonania założeń fundacji oraz realizacji celów statutowych.

Wnioskodawczyni wskazywała, że w SP 172 w Ł. pracowała na 10/18 wymiaru godzinowego i miała je rozpisane na dwa dni (poniedziałki oraz piątki). Oświadczyła, że bez żadnych przeszkód łączyła wykonywanie obowiązków wynikających z dwóch umów o pracę. Wyjaśniła, że prezesowi zarządu nie przeszkadzało, aby przyjeżdżała i wychodziła z pracy później lub "zabierała pracę" do domu. Wyjaśniła, że najczęściej w dni, które pracowała w SP 172, pracę w fundacji wykonywała w domu popołudniami.

Do pisma wnioskodawczyni załączyła kserokopie: umowy o pracę, zakresu obowiązków pracownika administracyjno-biurowego, orzeczenia lekarskiego o braku przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania przez ww pracy na stanowisku specjalisty ds. pozyskiwania funduszy\pracownik administracyjny - praca przy komputerze, świadectwa ukończenia liceum ogólnokształcącego, dyplomu ukończenia studiów wyższych i uzyskania tytułu licencjata na Wydziale Biologii i Ochrony (...) w specjalności nauczanie przyrody, certyfikatu uczestnictwa w X ogólnopolskiej konferencji naukowej na temat bezpieczeństwa: Nowoczesne narzędzia informatyczne w przeciwdziałaniu zagrożeniom bezpieczeństwa, zaświadczenia potwierdzającego uczestnictwa w szkoleniu "Uczeń z zespołem (...)" oraz zaświadczenia o odbyciu szkolenia z zakresu udzielania pierwszej pomocy.

W imieniu FUNDACJI 4 (...) wyjaśnienia złożył Prezes Zarządu J. P. (1).

W złożonym piśmie z 2 lipca 2019r. (wpływ do Inspektoratu w Ł. 3 lipca 2019r.) wyjaśnił, że przedmiotem prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej jest m.in. działalność zgodna z koncesją MSWiA B- (...) w zakresie obrotu broni i amunicji, obrotu wyrobami o przeznaczeniu wojskowym i policyjnym, usługi rusznikarskie.

Z pisma wynika, że zatrudnienie wnioskodawczyni było związane z długą chorobą i planowanym zabiegiem operacyjnym, a w późniejszym czasie okresem rehabilitacyjnym pracownika zajmującego pokrewne stanowisko.

J. P. (1) oświadczył, że pod adresem działalności 4 (...) siedzibę mają cztery inne firmy oraz, że wnioskodawczyni zgłosiła się do pracy w odpowiedzi na ogłoszenie o pracę do firmy Wytwórnia (...), ale po rozmowie kwalifikacyjnej uznano, że komunikatywność i otwartość ww. bardziej sprawdzą się w fundacji.

Z akt sprawy wynika, że umowa o pracę została zawarta na czas określony, od 18 marca 2019r. do 17 marca 2021r. na stanowisko pracownik administracyjno-biurowy, pracownik ds. pozyskiwania funduszy w pełnym wymiarze czasu pracy z wynagrodzeniem 5000,00zł. brutto miesięcznie.

W związku z powyższym uzasadnioną wątpliwość w ocenie organu rentowego budzi fakt, że pracodawca zawierając umowę z wnioskodawczynią po raz pierwszy, zawarł ją na czas określony od 18 marca 2019r. do 17 marca 202lr.tj. dwóch lat, nie zawarł uprzednio umowy na czas próbny, w trakcie której mógłby ocenić pracę wnioskodawczyni na stanowisku pracy, tym bardziej że jak wynika z kwestionariusza osobowego wnioskodawczyni nie posiada żadnego doświadczenia w tej branży, a dotychczas była zatrudniona tylko i wyłącznie w Szkole Podstawowej nr (...) w Ł. jako nauczyciel przyrody.

Organ zwrócił uwagę, że umowa o pracę została podpisana 18 marca 2019r., a zgłoszenie wnioskodawczyni do ubezpieczeń społecznych z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę u płatnika zostało dokonane po obowiązującym terminie 7 dni, tj. 2 kwietnia 2019r., dodatkowo na 34 dni przed niezdolnością wnioskodawczyni do pracy w związku z ciążą.

Z pisma płatnika wynika, że wysyłanie po terminie dokumentów zgłoszeniowych nie
było zamierzone, spowodowane było przeorganizowaniem stanowiska pracy spowodowanym zamieszaniem.

Biorąc pod uwagę powyższe organ rentowy wskazał, iż istnieje uzasadnione podejrzenie, że zgłoszenie wnioskodawczyni do ubezpieczeń społecznych jako pracownika od 18 marca 2019r. spowodowane było jedynie zamiarem skorzystania z dodatkowych świadczeń z ubezpieczeń społecznych.

Z pisma płatnika składek wynika, że umowę o pracę podpisano 18 marca 2019r. w
siedzibie firmy w R. przy ul. (...) i świadkami podpisania umowy są osoby
zatrudnione w firmach pod adresem siedziby fundacji. J. P. (1) oświadczył, że w pierwszym miesiącu pracy wnioskodawczyni miała się zapoznać i wdrożyć w zagadnienia związane z działalnością fundacji, przejąć obowiązki pracownika na miejsce którego została zatrudniona, utrzymywać kontakty z współpracującymi fundacjami, prowadzić biuro, rozmowy urzędowe, pilnować wymaganych terminów, umawiać spotkania, zapoznać się z programami oferowanymi przez inne fundacje, stowarzyszenia i współpracować z nimi. Ponadto ubezpieczona miała wdrażać się w prace związane z ewidencją działalności gospodarczej firmy.

J. P. (1) oświadczył, że pracę wnioskodawczyni świadczyła w budynku biura w R. przy ul. (...). Z pisma wynika, że wnioskodawczyni miała nienormowany czas pracy, pracowała 8 godzin dziennie, 40 godzin tygodniowo, w indywidualnie ustalanych godzinach.

Organ rentowy zwrócił uwagę na rozbieżności w wyjaśnieniach płatnika i wnioskodawczyni co do miejsca wykonywania przez wnioskodawczynię pracy, tj. z pisma ubezpieczonej wynika, że pracę wykonywała m.in. w domu i listę podpisywała następnego dnia, natomiast z pisma płatnika wynika, że pracę świadczyła w siedzibie firmy.

W toku postępowania administracyjnego płatnik nie odpowiedział na zadane pytanie
dotyczące posiadanego przez wnioskodawczynię odpowiedniego wykształcenia, kwalifikacji, wcześniej zdobytego doświadczenia zawodowego lub odbytych kursów do wykonywania pracy na stanowisku, na którym została zatrudniona. Do pisma płatnik załączył kserokopie
dyplomu ukończenia studiów wyższych i uzyskania tytułu licencjata na Wydziale Biologii i
Ochrony (...) w specjalności nauczanie przyrody, certyfikatu uczestnictwa w X
ogólnopolskiej konferencji naukowej na temat bezpieczeństwa: Nowoczesne narzędzia
informatyczne w przeciwdziałaniu zagrożeniom bezpieczeństwa, zaświadczenia
potwierdzającego uczestnictwa w szkoleniu "Uczeń z zespołem (...)" oraz
zaświadczenia o odbyciu szkolenia z zakresu udzielania pierwszej pomocy.

Zdaniem Inspektoratu powyższe dokumenty nie potwierdzają, że wnioskodawczyni miała odpowiednie wykształcenie, kwalifikacje, doświadczenie do wykonywania pracy na
stanowisku pracownika administracyjno-biurowego, pracownika ds. pozyskiwania funduszy.

Z pisma płatnika wynika, że stanowisko pracy nie zostało dla wnioskodawczyni utworzone, ponieważ miała przejąć obowiązki pracownika przebywającego na zwolnieniu
lekarskim. Zgodnie z zakresem obowiązków pracownika administracyjno-biurowego należało:
godne reprezentowanie firmy, właściwie wykorzystywać czas pracy, przestrzeganie wymagań
BHP na stanowisko pracy, dbanie o porządek na stanowisku pracy, prowadzenie
dokumentacji kadrowej pracowników, prowadzenie ewidencji czasu pracy, naliczanie list
płac, wystawianie zaświadczeń o zatrudnieniu, przygotowanie i wysyłanie dokumentów
zgłoszeniowych do ZUS, przygotowanie i wysyłanie pism, obsługa urządzeń biurowych,
sporządzanie protokołów i sprawozdań z posiedzeń zarządu, przygotowanie dokumentów do
KRS, obsługa kontrahentów firmy, udzielanie informacji pracownikom i interesantom, dbanie
o sprawny przepływ informacji w przedsiębiorstwie, pozyskiwanie dotacji, przygotowywanie
projektów, utrzymywanie dobrych relacji z zaprzyjaźnionymi fundacjami, sporządzenia
rocznego sprawozdania do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Z powyższego wynika, że bez odpowiedniego wykształcenia, kwalifikacji
doświadczenia wnioskodawczyni miała sporządzać chociażby listy płac czy pozyskiwać dotacje. W wyjaśnieniach wnioskodawczyni wskazywała iż wszystkiego uczyła się sama, jeśli wystąpiły jakiekolwiek problemy, to o sposób ich rozwiązania pytała koleżanki pracujące w
biurze lub prezesa zarządu. Wobec powyższego w ocenie ZUS przesłanka zatrudnienia, na krótko przed niezdolnością do pracy w związku z ciążą, z tak szerokim i kluczowym zakresem obowiązków budzi uzasadnione wątpliwości. Dodatkowo organ podkreślił, że
zawarto z wnioskodawczynią umowę od 18 marca 2019r. do 17 marca 2021r.tj. na okres 2 lat, a me zawarto umowy na zastępstwo do dnia powrotu pracownika ze zwolnienia lekarskiego.

Na potwierdzenie zatrudnienia wnioskodawczyni została przedłożona wyłącznie dokumentacja a kadrowo-płacowa, w tym kserokopia: statutu fundacji, zaświadczenia potwierdzającego uczestnictwa w szkoleniu "Uczeń z zespołem (...)", zaświadczenia o odbyciu szkolenia z zakresu udzielania pierwszej pomocy, umowy o pracę, kwestionariusza osobowego, orzeczenia lekarskiego o braku przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy na stanowisku specjalista ds. pozyskiwania funduszy\pracownik administracyjny, zakresu obowiązków pracownika administracyjno-biurowego, list obecności od marca 2019r. do lipca 2019r. (na listach figuruje tylko i wyłącznie wnioskodawczyni), zakresu obowiązków księgowego, pracownika administracyjno-biurowego, aneksu do umowy o pracę numer (...), wydruk komputerowy zatytułowany " (...) porównawczy-sprawozdanie na dzień 31 grudnia 2018r., PIT-4R - deklaracji rocznej o pobranych zaliczkach na podatek dochodowy za 2017r. i 2018r., CIT-8- zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) przez podatnika podatku dochodowego od osób prawnych za rok podatkowy 2017r .i 2018r. VAT- 7- deklaracji dla podatku od towarów i usług od stycznia 2017r. do grudnia 2018r.,

Z pisma płatnika wynika, że wnioskodawczyni w czasie swojej pracy przygotowywała dokumenty aktualizujące do KRS, wprowadzała dokumenty do programu magazynowo-księgowego. Na potwierdzenie wykonywania przez wnioskodawczynię pracy płatnik składek przedstawił:

- kserokopie wydruku KRS-Z20 wniosek o zmianę danych podmiotu w Krajowym Rejestrze Sądowym, KRS-ZK- załącznik do wniosku o zmianę danych w Krajowym Rejestrze Sądowym 2 szt. - z adnotacją" Dokumentacja sporządzona przez M. F. (1)"

- kserokopie list płac od marca 2019r. do kwietnia 2019r. - z adnotacją " Dokumentacja sporządzona przez M. F. (1)" oraz opatrzone odręcznym podpisem (...)

Zdaniem organu przedstawione przez płatnika składek ww. dokumenty na okoliczność wykonywania przez ubezpieczona pracy oraz dokumentacja kadrowo-płacowa w ocenie Inspektoratu nie są potwierdzeniem wykonywania przez wnioskodawczynię pracy na stanowisku pracownik administracyjno- biurowy, pracownik ds. pozyskiwania funduszy, a potwierdzają jedynie fakt formalnego ich sporządzenia w celu uwiarygodnienia nie istniejącego stosunku pracy na krótko przed złożeniem wniosku o wypłatę świadczeń z ubezpieczenia społecznego.

Odmowa uznania pracowniczego charakteru pracy wynika z oceny rodzaju i rozmiaru

wykonywanych czynności, które nie stanowiły o realnym wykonywaniu zobowiązania pracowniczego w rozumieniu art.22 § 1 Kodeksu Pracy.

Z ustaleń Inspektoratu w Ł. wynika, że FUNDACJA 4 (...) jest zgłoszona jako płatnik składek od 1 listopada 2005r. Obecnie płatnik, oprócz wnioskodawczyni, zgłasza do ubezpieczenia społecznego dwóch pracowników.

Organ zwrócił uwagę na fakt, że przesłanka zatrudnienia od 18 marca 2019r. była związana z długą chorobą, planowanym zabiegiem operacyjnym, a w późniejszym czasie okresem rehabilitacyjnym pracownika zajmującego pokrewne stanowisko. Z informacji będących w posiadaniu Inspektoratu wynika, że ww. pracownik był niezdolny do pracy i wrócił do pracy 14 maja 2019r. W związku z powyższym wątpliwość budzi fakt zawarcia z

Wnioskodawczynią umowy na czas określony 2 lat, tj. od 18 marca 2019r. do 17 marca 2021 r.

Z akt sprawy wynika, że od 6 maja 2019 r. do dnia wydania decyzji zostały wystawione wnioskodawczyni zaświadczenia o niezdolności do pracy w związku ciążą. W krótkim okresie od zgłoszenia wnioskodawczyni do ubezpieczeń jako pracownika płatnik wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. z wnioskiem o wypłatę dla ww świadczeń z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa w związku z ciążą. Oczywistym jest fakt, że po porodzie przysługiwałby wnioskodawczyni zasiłek macierzyński i rodzicielski, ewentualnie urlop wychowawczy i przez długi okres czasu ww byłaby nieobecna w pracy.

Organ zwrócił uwagę na fakt, że pracownik na miejsce którego wnioskodawczyni została zatrudniona w maju 2019r. po 4 miesiącach niezdolności do pracy nie przebywał już na zwolnieniu lekarskim i wrócił do wykonywania swoich obowiązków.

Biorąc powyższe pod uwagę uzasadnioną wątpliwość budzi fakt, że u płatnika składek

FUNDACJI 4 (...), zaistniała potrzeba zatrudnienia wnioskodawczyni, dodatkowo na tak krótki okres przed niezdolnością do pracy. Wobec powyższego przesłanka zatrudnienia wnioskodawczyni w ocenie Inspektoratu jest mało wiarygodna, tym bardziej, że ubezpieczona miała zawrzeć umowę o pracę na czas określony od 18 marca 2019 r. do 17 marca 2021r. i zostać zgłoszona do ubezpieczeń ze względu na nieobecność innego pracownika, a ostatecznie obowiązki wnioskodawczyni ponownie są wykonywane przez tego pracownika.

Powyższe świadczy o tym, że nie było faktycznej potrzeby stworzenia kolejnego stanowiska pracy pracownika administracyjno-biurowego, pracownika ds. pozyskiwania funduszy.

Organ zwrócił uwagę na fakt, że w krótkim okresie od zgłoszenia wnioskodawczyni do ubezpieczeń jako pracownika płatnik wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. z wnioskiem o wypłatę dla Pani świadczeń z ubezpieczenia społecznego w związku z ciążą.

Z przedstawionego w toku postępowania administracyjnego CIT -8- zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) przez podatnika podatku dochodowego od osób prawnych za rok podatkowy 2017r. i 2018r. wynika, że płatnik składek z tytułu prowadzenia fundacji osiągnął stratę

W świetle powyższego organ uznał, że zatrudnienie wnioskodawczyni jako pracownika nie przynosiło rezultatów ekonomicznych dla firmy, a jedynie stanowiło dodatkowe koszty. W świetle powyższego, stworzenie stanowiska pracy pracownika administracyjno-biurowego, pracownika ds. pozyskiwania funduszy i zaproponowanie wnioskodawczyni wynagrodzenia 5 000,00zł na pełny etatu jest nieuzasadnione z punktu widzenia ekonomiki firmy, a tym samym budzi wątpliwości, co do rzeczywistego celu dokonania zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych.

W ocenie Inspektoratu wnioskodawczyni miałaby zostać zatrudniona na specjalnie utworzonym stanowisku pracy pomimo, że w firmie nie było faktycznej potrzeby zatrudnienia pracownika oraz utworzenia stanowiska pracy. Trudno uznać istnienie potrzeby gospodarczej zatrudnienia pracownika w sytuacji, gdy pomimo długotrwałej nieobecności w pracy nie zatrudniono pracownika, który wykonywałby powierzone wnioskodawczyni zadania i miałby przyznane takie samo wynagrodzenie co wnioskodawczyni, a obowiązki ostatecznie wykonuje ponownie inny pracownik zatrudniony przez fundację. Zasiłek chorobowy ma być rekompensatą za utracone dochody, a nie sposobem na

Z ustaleń Inspektoratu w Ł. wynika, że od 1 września 2018 r. do nadal wnioskodawczyni jest zatrudniona w wymiarze czasu pracy 5/9 przez płatnika składek Szkołę Podstawową nr (...) z siedzibą w Ł. ul. (...). Od 18 marca 2019r. dodatkowo podejmuje kolejne, drugie zatrudnienie na umowę o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy w FUNDACJI 4 (...).

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności Zakład Ubezpieczeń Społecznych Inspektorat w Ł. stwierdził, że wyłącznym celem zawarcia umowy o pracę z FUNDACJĄ 4 (...) z wynagrodzeniem ustalonym w wysokości 5000,00 zł. brutto na pełny etatu była chęć uzyskania dodatkowych świadczeń z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa przy poniesieniu jak

najniższych kosztów z tytułu opłacania składek.

Przepis art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych stanowi o obowiązkowym ubezpieczeniu emerytalnym i rentowym pracowników czyli - stosownie do art. 22 Kodeksu Pracy - osób rzeczywiście zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, a nie

tych, które tylko umowę o pracę "formalnie zawarły". Tak więc zawarcie umowy o pracę, bez

zamiaru jej świadczenia w ramach stosunku pracy, w celu uzyskania świadczeń z ubezpieczenia społecznego, nie wywołuje skutku objętego zamiarem stron (uzyskania prawa

do świadczeń z ubezpieczenia społecznego), gdyż warunkiem uzyskania tego prawa jest istnienie i rzeczywiste wykonywanie pracy w ramach stosunku pracy. Zamiar nawiązania stosunku ubezpieczenia społecznego, bez rzeczywistego wykonywania umowy o pracę, świadczy o fikcyjności zgłoszenia do pracowniczego ubezpieczenia społecznego. W sytuacji, w której stronom umowy o pracę przyświeca jedynie intencja włączenia do ubezpieczenia społecznego (i uzyskanie świadczeń płynących z tego ubezpieczenia) pod pozorem zatrudnienia bez jego rzeczywistego wykonywania (art. 83 § 1 k.c. w związku z art. 300 k.p.) zawarcie umowy o pracę nie może rodzić skutków prawnych i stanowić podstawy do uznania, że "osoba, która zawarła taką umowę podlega ubezpieczeniu społecznemu pracowników" - wyrok Sądu Apelacyjnego z dnia 15.05.2013r.,IIIAUa (...).

Biorąc powyższe pod uwagę Inspektorat w Ł. stwierdził, że w przedmiotowej sprawie brak jest dowodów potwierdzających rzeczywiste wykonywanie przez wnioskodawczynię pracy, w tym czynności wymienionych przez płatnika składek. W ocenie Inspektoratu przedłożona dokumentacja związana ze stosunkiem pracy nie stanowi dowodu na podjęcie i wykonywanie pracy, a potwierdza jedynie fakt formalnego jej sporządzenia w celu uwiarygodnienia nie istniejącego stosunku pracy. Dowodem na wykonywanie pracy przez nie mogą być, m.in. przedłożona umowa o pracę, listy płac. Również wyjaśnienia płatnika składek budzą wątpliwość co do faktycznego zamiaru stron umowy. Zatrudnienie miało na celu, m.in. usprawnić pracę, a w krótkim czasie od zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych wnioskodawczyni jest niezdolna do pracy. Płatnik nie zatrudnia niezwłocznie nikogo na miejsce wnioskodawczyni a obowiązki ww. ostatecznie wykonuje osobiście płatnik składek.

Analizując całokształt dokumentów zgromadzonych w sprawie Inspektorat stwierdził, że wnioskodawczyni nie świadczyła pracy na rzecz płatnika FUNDACJI 4 (...) ze względu na fakt, że pracodawca nie przedstawił wiarygodnych dowodów potwierdzających wykonywanie przez wnioskodawczynię pracy. Brak wystarczających dowodów świadczenia pracy, nie zatrudnienie nikogo na zastępstwo świadczy o chęci świadomego osiągnięcia nieuzasadnionych korzyści z systemu ubezpieczeń społecznych oraz o pozornym charakterze umowy o pracę. Wobec powyższego umowa o pracę zawarta między wnioskodawczynią a płatnikiem składek nosi znamiona czynności pozornej, której celem jest obejście przepisów prawa i dzięki temu uzyskanie świadczenia wypłacanego z ubezpieczenia społecznego - zasiłku chorobowego.

Zatem na podstawie art. 83 § 1 Kodeksu cywilnego w związku z art. 300 Kodeksu pracy należy stwierdzić, że umowa o pracę zawarta między ww. płatnikiem składek, a wnioskodawczynią jako zawartą dla pozoru, jest nieważna, a zatem z tytułu zawartej umowy o pracę wnioskodawczyni nie podlega ubezpieczeniom społecznym od 18 marca 2019r.

/ decyzja k. 139- 145 akt ZUS/

Odwołanie od powyższej decyzji w dniu 18.09.2019 r. wniosła M. F. (3) reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika domagając się zmiany zaskarżonej decyzji i ustalenia, iż wnioskodawczyni od dnia 18 marca 2019 r. podlega ubezpieczeniom społecznym Nadto skarżąca wniosła o zasądzenie kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego. Uzasadnieniu odwołania skarżąca podniosła, iż w spornym okresie umowa o pracę z Fundacją 4 Pułk K. była przez nią faktycznie realizowana.

/ odwołanie k. 3-5/

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu przytoczył argumentację jak w zaskarżonej decyzji.

/odpowiedź na odwołanie k.8 – 9/

Zainteresowana Fundacja 4 Pułk K. reprezentowana przez Prezesa Zarządu J. P. (1) poparła odwołanie .

/ stanowisko procesowe zainteresowanego protokół z rozprawy z dnia 22 września 2020 r. 01:03:27-01:39:26/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni M. F. (1) posiada wykształcenie wyższe – licencjat na Wydziale Biologii i Ochrony (...) w specjalności nauczanie przyrody. Nadto legitymuje się certyfikatem uczestnictwa w X Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej na temat bezpieczeństwa: „Nowoczesne narzędzia informatyczne w przeciwdziałaniu zagrożeniom bezpieczeństwa”, zaświadczeniami potwierdzającymi uczestnictwo w szkoleniu "Uczeń z zespołem (...)" oraz zaświadczeniem o odbyciu szkolenia z zakresu udzielania pierwszej pomocy.

/świadectwo ukończenia liceum ogólnokształcącego k. 19 plik I akt (...), dyplom ukończenia studiów wyższych k. 20 plik I akt ZUS, certyfikat k. 17 plik I akt ZUS zaświadczenie k. 18 plik I akt ZUS, zaświadczenie k. 21 plik I akt ZUS nadto wskazana dokumentacja w aktach osobowych koperta k. 99 zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 22 września 2020 r. 02:30:37 -02:31:55 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:02:14 – 00:56:47/

Wnioskodawczyni od 1 września 2018 r. do 31 sierpnia 2020 r. pracowała w SP 172 w Ł. na 10/18 wymiaru godzinowego w charakterze nauczyciela przyrody. W ramach wskazanego zatrudnienia godziny pracy realizowała przez dwa dni tygodnia: poniedziałki zwykle 9.15-13.50 oraz piątki zwykle od 10.10 do 10.55 lub od 12.05 do 15.40.

/ umowa o pracę z SP 172 k. 84 akta osobowe z SP 172 k. 41 -88 zestawienie obecności i godzin pracy k. 40 zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 22 września 2020 r. 02:30:37 -02:31:55 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:02:14 – 00:56:47/

Wnioskodawczyni nie posiadała żadnego doświadczenia w pracy biurowej

/bezsporne/

FUNDACJA 4 (...) jest zgłoszona jako płatnik składek od 1 listopada 2005r. do Krajowego Rejestru (...) została wpisana z dniem 26 lipca 2005 r. Przedmiotem prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej jest m.in. działalność zgodna z koncesją MSWiA B- (...) w zakresie obrotu broni i amunicji, obrotu wyrobami o przeznaczeniu wojskowym i policyjnym, usługi rusznikarskie. Fundacja organizuje rekonstrukcje z okresu K., wycieczki dla dzieci np. do muzeum bitwy nad B. w S., wydaje książki z okresu K., kolekcjonuje mundury i broń z tego okresu.

/ bezsporne odpis KRS k. 4-6 Plik I akt ZUS zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 22 września 2020 r. 02:30:37 -02:31:55 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:02:14 – 00:56:47/ /

Pod adresem działalności 4 (...) ul. (...) R. siedzibę mają cztery inne firmy.

/odpis KRS k. 4-6 Plik I akt ZUS/

Prezes FUNDACJI 4 (...) prowadzi kilka firm, w tym Wytwórnię (...). Jest wspólnikiem (...) spółka jawna i jest właścicielem większościowym VProjekt sp. zo.o. Wymienione firmy zatrudniają po kilkunastu pracowników. Prezesem Fundacji jest charytatywnie.

/ zeznania zainteresowanego protokół z rozprawy z dnia 22 września 2020 r. 02:31:55 -02:38:39 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 01:03:27-01:39:26/

Ojcem wnioskodawczyni jest lekarz A. R. (1). Pracuje on w Ł. przy ul (...) i w P., gdzie wnioskodawczyni leczy się u różnych specjalistów od 2014 r..

/zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 22 września 2020 r. 02:30:37 -02:31:55 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:02:14 – 00:56:47 dokumentacja medyczna k. 293-331/

J. P. (1) zna A. R. (2), leczył się u niego doraźnie w Ł. na ul (...). A. R. (1) nie jest jego lekarzem. K. spotykali się także prywatnie w celach towarzyskich zarówno w domu J. P. (1), jak i A. R. (2).

/zeznania zainteresowanego protokół z rozprawy z dnia 22 września 2020 r. 02:31:55 -02:38:39 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 01:03:27-01:39:26/

J. P. (1) znał wnioskodawczynię, widywał ją u A. R. (1) w domu, wiedział, że jest córką A. R. (2).

/zeznania zainteresowanego protokół z rozprawy z dnia 22 września 2020 r. 02:31:55 -02:38:39 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 01:03:27-01:39:26/

Według twierdzeń stron J. P. (1) miał odbyć rozmowę kwalifikacyjną z wnioskodawczynią na ul. (...) R. w pierwszym tygodniu marca 2019 . Wówczas zaproponować miał też jej pracę w Fundacji.

/ zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 22 września 2020 r. 02:30:37 -02:31:55 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:02:14 – 00:56:47, zeznania zainteresowanego protokół z rozprawy z dnia 22 września 2020 r. 02:31:55 -02:38:39 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 01:03:27-01:39:26/

W dniu 18 marca 2019 r. strony tj. 4 (...) oraz M. F. (1) podpisały umowę, nazwaną umową o pracę na czas określony, od 18 marca 2019r. do 17 marca 2021r. w ramach, której M. F. (1) została zatrudniona na stanowisku pracownik administracyjno-biurowy, pracownik ds. pozyskiwania funduszy w pełnym wymiarze czasu pracy z wynagrodzeniem 5000,00zł. brutto miesięcznie. Jako miejsce wykonywania pracy wskazano ul. (...), R., a jako dzień rozpoczęcia pracy 18 marca 2019 r.

/ umowa k. 14 plik I akt ZUS, k. 7 nadto w aktach osobowych koperta k. 99/

Wnioskodawczyni została zgłoszona do ubezpieczeń społecznych z tytułu zatrudnienia po obowiązującym terminie 7 dni, tj. 2 kwietnia 2019r.

/ bezsporne zeznania zainteresowanego protokół z rozprawy z dnia 22 września 2020 r. 02:31:55 -02:38:39 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 01:03:27-01:39:26 zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 22 września 2020 r. 02:30:37 -02:31:55 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:02:14 – 00:56:47/

Poza wnioskodawczynią płatnik zatrudniał do października 2019r. jedynie:

- A. T. (1) od 16.10. 2006 r. na czas nieokreślony na stanowisku Głównej Księgowej,

- M. M. od 1.11.2005 r. na czas nieokreślony na stanowisku ślusarza,

Pozostałe osoby zainteresowany zatrudnił dopiero od października i listopada 2019r., czyli:

-Z. P. od 01.11.2019 r. na czas nieokreślony na stanowisku technolog,

- A. S. od 01.11.2019 r. na czas nieokreślony na stanowisku zaopatrzeniowiec – magazynier

- W. Ż. od 01.11.2019 r. do 31.12.2020 r. na stanowisku technolog.

- M. D. od 01.11.2019 r. na czas nieokreślony na stanowisku młodszy technolog

- J. D. od 01.11.2019 r. na czas nieokreślony na stanowisku ślusarz – monter

/ zestawienie k. 181- 192/

Orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań zdrowotnych M. F. (1) do wykonywania pracy na stanowisku pracownik administracyjno-biurowy, pracownik ds. pozyskiwania funduszy w dniu 5.03.2019 wystawił jej ojciec lek. A. R. (1).

/orzeczenie lekarskie k. 16 plik I akt ZUS nadto w aktach osobowych koperta k. 99/

Płatnik miał wypłacać wnioskodawczyni wynagrodzenie w gotówce.

/ listy płac k. 172-175 nadto w aktach osobowych koperta k. 99 /

Wnioskodawczyni mieszka w S., do pracy w Ł., jak i do R. dojeżdżała własnym samochodem.

/zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 22 września 2020 r. 02:30:37 -02:31:55 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:02:14 – 00:56:47/

Zgodnie z powierzonym wnioskodawczyni pisemnym zakresem obowiązków ww. miała godne reprezentować firmę, właściwie wykorzystywać czas pracy, przestrzegać wymagań BHP na stanowisku pracy, dbać o porządek na stanowisku pracy, prowadzić
dokumentację kadrową pracowników, prowadzić ewidencję czasu pracy, naliczać listy
płac, wystawiać zaświadczenia o zatrudnieniu, przygotowywać i wysyłać dokumenty
zgłoszeniowe do ZUS, przygotować i wysyłać pisma, obsługiwać urządzenia biurowe,
sporządzać protokoły i sprawozdani z posiedzeń zarządu, przygotować dokumenty do
KRS, obsługiwać kontrahentów firmy, udzielać informacji pracownikom i interesantom, dbać
o sprawny przepływ informacji w przedsiębiorstwie, pozyskiwać dotacje, przygotowywać
projekty, utrzymywać dobre relacje z zaprzyjaźnionymi fundacjami, sporządzać
roczne sprawozdania do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

/ pisemny zakres obowiązków k. 15 plik I akt ZUS, k. 8 nadto w aktach osobowych koperta k. 99/

Wnioskodawczyni w ramach powierzonych jej obowiązków miała zajmować się segregacją i układaniem dokumentów, wpisywaniem bieżących faktur w program komputerowy SUBIEKT w porozumieniu z księgową, kompletować dokumenty do Urzędu Miasta – chodziło tylko o podwożenie dokumentów. Miała uporządkować książki, zrobić ich spis, sprawdzić które książki są a których brakuje, zrobić porządek z mundurami, zliczyć ile jest broni, poukładać ją w kontenery, zająć się organizacją wycieczki ze szkoły podstawowej z R. do (...), sporządzeniem sprawozdań z ww. czynności, sporządzeniem list obecności dla siebie i osobno dla pracownika zakładu. Miała tworzyć deklaracje do ZUS razem z Prezesem w Programie Płatnik. Wysyłać listy na poczcie. Robić zakupy do siedziby firmy. Robić kawę, herbatę w czasie spotkań. W domu miała poukładać dokumentację w segregatorach datami lub alfabetycznie, w tym sprawozdania z poprzednich lat i opisy rekonstrukcji oraz faktury z 2017 i 2018 r. Wnioskodawczyni nie zajmowała się pozyskiwaniem funduszy unijnych.

/zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 22 września 2020 r. 02:30:37 -02:31:55 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:02:14 – 00:56:47 zeznania zainteresowanego protokół z rozprawy z dnia 22 września 2020 r. 02:31:55 -02:38:39 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 01:03:27-01:39:26 zeznania świadka A. T. (1) protokół z rozprawy z dnia22 września 2020 r. 01:39:26 -01;54:52//

Do obowiązków głównej księgowej A. T. (1), zatrudnionej u płatnika na ½ etatu od 01.05.2015 r. za wynagrodzeniem 3.500 zł miesięcznie na stanowisku księgowego pracownika administracyjno – biurowego, należało: godne reprezentowanie Firmy, właściwie wykorzystanie czas pracy, przestrzeganie wymagań BHP na stanowisku pracy, dbanie o porządek na stanowisku pracy, aktywny udział w sporządzaniu sprawozdań finansowych według określonych standardów dekretowanie i księgowanie dokumentów, księgowanie i wyliczenia rezerw, wycen walutowych, podatku odroczonego, rozliczeń międzyokresowych kosztów itp., prowadzenie ewidencji księgowych i uzgadnianie ich z kontami księgi głównej, sporządzanie i wysyłanie rocznych sprawozdań finansowych, sporządzanie i wysyłanie deklaracji podatkowych przygotowywanie deklaracji podatkowych oraz sprawozdań i raportów na potrzeby wewnętrzne oraz dla instytucji zewnętrznych, prowadzenie akt pracowniczych ewidencja czasu pracy, wystawianie zaświadczeń o zatrudnieniu sporządzanie list płac współpraca z instytucjami zewnętrznymi (US, ZUS, GUS, NBP), przygotowywanie przelewów bankowych i księgowanie wyciągów bankowych, potwierdzanie i uzgadnianie sald z kontrahentami.

/ aneks do umowy o pracę k. 40 plik II akt ZUS, zakres obowiązków k. 39 plik II akt ZUS/

A. T. (1) jest również zatrudniona w Wytwórni (...) na cały etat za wynagrodzeniem 5000 zł oraz w (...) sp. z o.o. na ½ etatu za wynagrodzeniem 4,500 zł. Faktycznie obsługuje wszystkie firmy pod kątem księgowym i pracowniczym, prowadzi akta osobowe i zajmuje się wszelkimi kwestiami związanymi z ZUS.

Zainteresowany prowadzi pełną księgowość.

/zeznania świadka A. T. (1) protokół z rozprawy z dnia22 września 2020 r. 01:39:26 -01;54:52/

A. T. (1) była niezdolna do pracy w związku z chorobą w okresie od 7.01.2019 do 13.05.2019 r.

/ zestawienie k. 132-134 zeznania świadka A. T. (1) protokół z rozprawy z dnia22 września 2020 r. 01:39:26 -01;54:52//

Wnioskodawczyni miała świadczyć pracę w siedzibie Fundacji od wtorku do czwartku, zaś w poniedziałki i w piątku w domu, po godzinach pracy w szkole.

/zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 22 września 2020 r. 02:30:37 -02:31:55 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:02:14 – 00:56:47/

Wnioskodawczyni miała mieć nienormowany czas pracy.

/zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 22 września 2020 r. 02:30:37 -02:31:55 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:02:14 – 00:56:47 zeznania zainteresowanego protokół z rozprawy z dnia 22 września 2020 r. 02:31:55 -02:38:39 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 01:03:27-01:39:26/

J. P. (1) nie wie jak często wnioskodawczyni pracowała w domu , nie wnikał w to co robiła w domu.

/zeznania zainteresowanego protokół z rozprawy z dnia 22 września 2020 r. 02:31:55 -02:38:39 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 01:03:27-01:39:26/

W celu prowadzenia dokumentacji księgowej Fundacji wnioskodawczyni miała kontaktować się z księgową, musiała do niej pojechać lub zadzwonić i ustalić jak księguje się dokumenty.

/zeznania zainteresowanego protokół z rozprawy z dnia 22 września 2020 r. 02:31:55 -02:38:39 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 01:03:27-01:39:26 zeznania świadka A. T. (1) protokół z rozprawy z dnia22 września 2020 r. 01:39:26 -01;54:52/

Wnioskodawczyni według J. P. (1) miała księgować dokumenty, a on nie wnikał jak się to odbywało.

/zeznania zainteresowanego protokół z rozprawy z dnia 22 września 2020 r. 02:31:55 -02:38:39 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 01:03:27-01:39:26 zeznania świadka A. T. (1) protokół z rozprawy z dnia22 września 2020 r. 01:39:26 -01;54:52/

P. S. (1) zatrudniony u J. P. (1) w Wytwórni (...) na stanowisku dyrektora handlowego za wynagrodzeniem 5034 zł netto widywał M. F. (3) w biurze. Jak twierdzi wie, że wnioskodawczyni miała zajmować się Fundacją i że wykonywała pewne czynności przy komputerze oraz w archiwum przy dokumentach i książkach, ale nie wie co należało do jej obowiązków. Ww. nie bywał w pracy codziennie, ale 3-4 razy w tygodniu.

/ zeznania P. S. (1) protokół z rozprawy z dnia 22 września 2020 r. 02:03:06-02;08:25/

A. Ś. (1) zatrudniony w Wytwórni (...) jako dyrektor produkcji za wynagrodzeniem 8.600 netto i członek Zarządu Fundacji, bywając w budynku biurowym ok. raz dziennie, spotykał tam M. F. (1). Od J. P. (1) wiedział, iż ww. miała pomagać księgowej.

/ zeznania świadka A. Ś. (1) protokół z rozprawy z dnia 22 września 2020 r. 02:09:38-02;19:58/

J. P. (1) syn prezesa Zarządu Fundacji, zatrudniony w Wytwórni (...) jako specjalista ds. zarzadzania, bywając kilka razy w tygodniu w biurze w spornym okresie zatrudnienia widział tam M. F. (1). Z tego co mu wiadomo ww. zajmowała się dokumentacją, ale nie wie dokładnie co należało do jej obowiązków.

/ zeznania świadka J. P. (1) protokół z rozprawy z dnia 22 września 2020 r. 02:09:38-02;19:58/

Płatnik utworzył dokumentację pracowniczą dotyczą ubezpieczonej, w której m.in. znalazły się następujące dokumenty: umowa o pracę, statut Fundacji, zaświadczenie potwierdzające uczestnictwo w szkoleniu "Uczeń z zespołem (...)", zaświadczenie o odbyciu szkolenia z zakresu udzielania pierwszej pomocy, umowa o pracę, kwestionariusz osobowy, orzeczenia lekarskie o braku przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy na stanowisku specjalista ds. pozyskiwania funduszy\pracownik administracyjny, zakres obowiązków pracownika administracyjno-biurowego, listy obecności od marca 2019r. do lipca 2019r., zakres obowiązków księgowego, pracownika administracyjno-biurowego, aneks do umowy o pracę numer (...), wydruk komputerowy zatytułowany " (...) porównawczy-sprawozdanie na dzień 31 grudnia 2018r., PIT-4R - deklaracji rocznej o pobranych zaliczkach na podatek dochodowy za 2017r. i 2018r., CIT-8- zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) przez podatnika podatku dochodowego od osób prawnych za rok podatkowy 2017r .i 2018r. VAT- 7- deklaracja dla podatku od towarów i usług od stycznia 2017r. do grudnia 2018r., oraz listy płac za okres od marca do czerwca 2019 r. wnioski urlopowe, wniosek o urlop macierzyński, karta szkolenia wstępnego BHP

/ świadectwo ukończenia liceum ogólnokształcącego k. 19 plik I akt (...), dyplom ukończenia studiów wyższych k. 20 plik I akt ZUS, certyfikat k. 17 plik I akt ZUS zaświadczenie k. 18 plik I akt ZUS, zaświadczenie k. 21 plik I akt ZUS orzeczenie lekarskie k. 16 plik I akt ZUS, dokumenty k. 6-40, 54 -124 plik II akt ZUS nadto wskazane dokumenty z wyłączeniem dokumentacji firmowej w aktach osobowych koperta k. 99, listy obecności k. 176-180 nadto w aktach osobowych koperta k. 99 listy płac k. 172-175 nadto w aktach osobowych koperta k. 99 wnioski urlopowe, wniosek o urlop macierzyński, karta szkolenia wstępnego BHP w aktach osobowych, koperta k. 99/

Jako pisemne dowody mające na celu potwierdzić fakt wykonywania przez wnioskodawczynię pracy w spornym okresie przedstawiono:

-kserokopie wydruku KRS-Z20 wniosek o zmianę danych podmiotu w Krajowym Rejestrze Sądowym, KRS-ZK- załącznik do wniosku o zmianę danych w Krajowym Rejestrze Sądowym 2 szt. - z adnotacją" Dokumentacja sporządzona przez M. F. (1)"

- kserokopie list płac od marca 2019r. do kwietnia 2019r. - z adnotacją "Dokumentacja sporządzona przez M. F. (1)" oraz opatrzone odręcznym podpisem (...)

- faktury Fundacji bez jakiejkolwiek adnotacji wskazującej na to, iż ich bieżącego wprowadzenia do systemu dokonała M. F.

/ dokumenty 43-56 akt ZUS faktury100-148 /

W badaniu ginekologicznym z dnia 3 kwietnia 2019 r. wnioskodawczyni podała, iż jest w 4-5 tyg. Ciąży. Wówczas poczynione rozpoznanie zasadnicze to opieka położnicza z powodu stanów związanych głównie z ciążą. W badaniu ginekologicznym z 10 kwietnia 2019 r. stwierdzono u wnioskodawczyni 6-7 tydzień ciąży. W badaniu USG z dnia 17 kwietnia 2019 r. stwierdzono 7 tydzień ciąży. Data ostatniej miesiączki 22.02.2019 r.

/dokumentacja medyczna k. 323, dokumentacja medyczna k. 203, badanie usg k. 256, dokumentacja medyczna k. 252-288 zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 22 września 2020 r. 02:30:37 -02:31:55 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:02:14 – 00:56:47/

W kwietniu 2019r. skarżąca niejednokrotnie stawiała się do lekarza i tak 16 kwietnia 2019r. we wtorek miała badania o godź. 10.10 , 17 kwietnia 2019r. w środę była na wizycie , 25 kwietnia 2019r. w czwartek była na wizycie .

/ historia choroby k 253-255, 256, 259/.

M. F. (1) stała się niezdolna do pracy z powodu choroby w okresie ciąży od dnia 6 maja 2019r. Na zwolnieniu lekarskim przebywała nieprzerwanie aż do urodzenia dziecka w dniu 30.11.2019 r. Następnie korzystała z urlopu macierzyńskiego.

/bezsporne zwolnienia lekarskie w aktach osobowych koperta k. 99, odpis skrócony aktu urodzenia w aktach osobowych koperta k. 99, dokumentacja medyczna k. 199 -249 dokumentacja medyczna k. 252-288, dokumentacja medyczna k. 293 -331/

W miejsce wnioskodawczyni w okresie jej nieobecności nikt nie został zatrudniony. Obowiązki, które miała wykonywać przejął sam J. P. (1) oraz A. T. (1).

/zeznania zainteresowanego protokół z rozprawy z dnia 22 września 2020 r. 02:31:55 -02:38:39 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 01:03:27-01:39:26/

Płatnik składek od marca 2019 r. do maja 2019 r. złożył za M. F. (1) imienne raporty miesięczne o należnych składkach i wypłaconych świadczeniach ZUS RCA, w których została wykazana podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne za miesiąc marzec 2019r. w kwocie 2 381,12zł, za miesiąc kwiecień 2019r. w kwocie 5000,00zł, za miesiąc maj 2019r. w kwocie 806,45zł. W złożonych imiennych raportach miesięcznych o wypłaconych świadczeniach i przerwach w opłacaniu składek (...) płatnik składek wykazał wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy od 6 maja 2019r. do 31 maja 2019r. W dniu 12 czerwca 2019r. płatnik składek wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. z wnioskiem o wypłatę zasiłku chorobowego dla M. F. (1) od 8 czerwca 2019r.

/ bezsporne, zaświadczenie płatnika składek w aktach osobowych koperta k. 99/.

Z tytułu prowadzonej działalności płatnik składek FUNDACJA 4 (...) na dzień 31.12.2017 r. osiągnął dochód 79 185,60 zł, na dzień 31.12.2018 r. osiągnął stratę w wysokości – 136 513,40 zł, zaś w 2019 r. w poszczególnych miesiącach straty: w 01 –10 164,86 zł, w 02 – 8 561,83 zł, w 03 – 10 339,31 zł, w 04 -13 221,40 zł, w 05 -13479,04 zł, w 06 -15579,66 zł, w 07 -12406,64 zł, w 08 -8212,08 zł, 09 -8164,69 zł, w 10 – 11474,99 zł, w 11 -30123,56 zł.

/ (...) porównawczy-sprawozdanie na dzień 31 grudnia 2018r., k. 54 plik II Akt ZUS i k. 149, PIT-4R - deklaracji rocznej o pobranych zaliczkach na podatek dochodowy za 2017r. i 2018r., CIT-8- zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) przez podatnika podatku dochodowego od osób prawnych za rok podatkowy 2017r .i 2018r. VAT- 7- deklaracja dla podatku od towarów i usług od stycznia 2017r. do grudnia 2018r. k. 55-124 plik II akt ZUS, Rachunek zysków i strat wariant porównawczy na ostatni dzień każdego miesiąca za okres od stycznia do listopada 2019 r. k. 150-171, faktury k. 100-148/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zgromadzonych dowodów w postaci dokumentów m.in. akt osobowych wnioskodawczyni, dokumentacji przedłożonej zarówno w przedmiotowym procesie, jak i do akt ZUS w tym dokumentacji finansowej płatnika składek.

Sąd jedynie częściowo dał wiarę zeznaniom wnioskodawczyni M. F. (1) zainteresowanemu J. P. (1) oraz świadków A. T. (1), P. S. (1), A. Ś. (1), J. P. (1) w zakresie w jakim posłużyły do poczynienia ustaleń.

Oceniając zebrany w sprawie materiał dowodowy Sąd nie dał wiary zeznaniom przesłuchiwanych w sprawie, w części w której wskazywali na realność zawartej pomiędzy M. F. (1) a FUNDACJĄ 4 (...) umowy o pracę oraz faktycznego świadczenia pracy przez wnioskodawczynię w ramach tej umowy. W ocenie Sądu, w świetle zgromadzonego w postępowaniu materiału dowodowego, brak jest podstaw do przyjęcia, iż stosunek pracy w okresie od dnia 18.03.2019 r. na podstawie zawartej wcześniej umowy o pracę faktycznie był realizowany. Przeciwko prawdziwości wskazanych zeznań, zdaniem Sądu, świadczą ustalone okoliczności faktyczne.

Przede wszystkim wskazać należy, iż okoliczność, że pewnego rodzaju czynności w spornym okresie na rzecz płatnika wnioskodawczyni podejmowała na co wskazują zarówno jej zeznania, jak i zeznania świadków, co samo w sobie nie oznacza, iż powinna podlegać ubezpieczeniom społecznym z tytułu zatrudnienia. Powyższe zależy od zastrzeżonej dla Sądu oceny prawnej okoliczności łączącego płatnika i wnioskodawczynię stosunku prawnego nazwanego przez strony umową o pracę. Sąd uznał, iż zebrany w sprawie materiał dowody nie potwierdza, że strony faktycznie realizowały zawarty stosunek pracy bowiem czynności podejmowane przez wnioskodawczynię na rzecz płatnika nie były realizowane w reżimie określonym w art. 22 kp.

Dochodząc do powyższych wniosków Sąd nie dał wiary zeznaniom wnioskodawczyni i zainteresowanego w części w jakiej opisywali okoliczności jakie miały towarzyszyć zawarciu umowy o pracę. Sąd nie dał wiary twierdzeniom M. F., iż nie znała J. P. przed zawarciem spornej umowy. Ww. zeznał wprost, iż znał ojca wnioskodawczyni, z którym utrzymywał kontakty zarówno będąc sporadycznie jego pacjentem, jak i towarzyskie. To właśnie u A. R. (1) poznał ubezpieczoną i w chwili, gdy jak twierdzi odbywał rozmowę kwalifikacyjną dokładnie wiedział z kim ma do czynienia. Tym samym wbrew twierdzeniom stron do zawarcia umowy nie doszło wskutek, jak podają ogłoszenia internetowego, lecz w wyniku protekcji ojca wnioskodawczyni, której co prawda strony zaprzeczają, lecz która jest oczywista w świetle okoliczności sprawy. Zwłaszcza, że strony zarówno w toku postępowania przed organem rentowym, jak i w dużej części postępowania przez sądem nie wskazywały na łączącą zainteresowanego i ojca wnioskodawczyni znajomość. Wręcz przeciwnie, skarżąca utrzymywała, że nie znała zainteresowanego. Nawet w toku przesłuchania na pytania Sądu z jakiej przyczyny odwołująca jeździła do lekarzy do P., nie podała ona, że tam pracuje jej ojciec, który również jest lekarzem, a jedynie wskazała, że jest to dobra przychodnia. Znamiennym wydaje się, że dopiero na pytanie Sądu kim jest dla niej A. R. (1) wnioskodawczyni podała, że jest to jej ojciec, ale nadal utrzymywała, iż do zainteresowanego trafiła z ogłoszenia.

Wskazać należy, iż ojciec skarżącej poświadczył zdolność córki do wykonywania pracy na stanowisku pracownik administracyjno-biurowy, pracownik ds. pozyskiwania funduszy już w dniu 5.03.2019 r., a więc prawie na dwa tygodnie przed zawarciem spornej umowy. A zatem już wtedy musiało być wiadome, iż dojdzie do podpisania umowy. Wskazać trzeba, iż 5 marca to wtorek, zaś 1 marca przypadał w piątek. A zatem do wydania orzeczenia lekarskiego musiało dojść niemalże w tej samej chwili, gdy strony miały rzekomo prowadzić rozmowę rekrutacyjną – w pierwszym tygodniu marca.

Podnieść należy, że bezspornym jest, iż zaoferowane ubezpieczonej stanowisko pracownik administracyjno-biurowy, pracownik ds. pozyskiwania funduszy było stanowiskiem nowoutworzonym, którego nikt wcześniej przed nią nie zajmował. Płatnikowi wystarczało bowiem dotychczas, iż czynności w tym zakresie wykonywała księgowa A. T. (1) przy współudziale samego Prezesa J. P.. Oceny tej nie zmienia okoliczność, iż A. T. (1) od stycznia do maja 2019 r. była osobą niezdolną do pracy z powodu choroby. Podnieść należy, iż wnioskodawczyni w ramach spornego zatrudnienia nie miała przejąć zakresu jej obowiązków, a jedynie ich nieznaczny ułamek jak wprowadzanie faktur do systemu, sporządzanie dokumentacji pracowniczej, list płac, ewidencji czasu pracy, wystawianie zaświadczeń o zatrudnieniu. Przy tym nie wykazano, iż rzeczywiście wszystkie te czynności wnioskodawczyni wykonywała. Ponadto brak dowodów na to, iż skarżąca podejmowała jakiekolwiek inne czynności.

Znamiennym jest również, iż wnioskodawczyni nie miała żadnego doświadczenia w pracy w biurze, a posiadane przez nią wykształcenie i doświadczenie zawodowe w zakresie pracy w szkole, którego Sąd nie kwestionuje, nie dawało jednak żadnej gwarancji, iż sprawdzi się na nowym stanowisku pracy. Nie należy tracić bowiem z pola widzenia, iż nawet wykonywanie pracy biurowej, z uwagi na specyfikę konkretnej branży, wymaga rozeznania zwłaszcza, jeśli ma się uczestniczyć w sporządzaniu dokumentacji finansowej czy do urzędów publicznych. Tym samym pominięcia umowy na okres próby czy też umowy na zastępstwo i powierzenia jej od razu umowy na czas określony na dwa lata, nie można tłumaczyć stricte jej umiejętnościami.

Potrzeby takiego zatrudnienia w oparciu o stosunek pracy nie tłumaczą też realia funkcjonowania płatnika w obrocie gospodarczym. Podkreślenia wymaga, iż J. P. (1) mógł potrzebować doraźnej pomocy w kwestiach księgowych, z uwagi na chorobę pracownika czy w zakresie uporządkowania dokumentacji Fundacji, tak wobec faktu, iż sam podczas nieobecności księgowej wykonywał większość z tych czynności (poza wpisywaniem faktur do systemu). Jednakże w znakomitej większości polegał na konsultacjach wnioskodawczyni z nieobecną w pracy księgową, która de facto podejmowała różne działania. Nie tłumaczy to istotnych kosztów związanych z zawarciem umowy o pracę za wynagrodzeniem 5.000 zł miesięcznie, przy braku jednoznacznych umiejętności i kompetencji po stronie nowo przyjmowanego pracownika. Nie należy też tracić z pola widzenia względów ekonomicznych i faktu, iż w latach 2018 -2019 r. płatnik osiągał straty.

Sąd nie dał wiary zeznaniom wnioskodawczyni i zainteresowanego w zakresie w jakim twierdzili, iż M. F. wykonywała pracę podporządkowaną zarówno co do czasu, jak i zlecanych wnioskodawczyni zadań. Dla stwierdzenia, że w treści stosunku prawnego występuje pracownicze podporządkowanie pracownika pracodawcy, z reguły wskazuje się na takie elementy jak: określony czas pracy i miejsce wykonywania czynności, podpisywanie listy obecności, podporządkowanie pracownika regulaminowi pracy oraz poleceniom kierownictwa co do miejsca, czasu i sposobu wykonywania pracy oraz obowiązek przestrzegania norm pracy, obowiązek wykonywania poleceń przełożonych, wykonywanie pracy zmianowej i stała dyspozycyjność, dokładne określenie miejsca i czasu realizacji powierzonego zadania oraz ich wykonywanie pod nadzorem kierownika itp. /II UK 202/18 - postanowienie SN - Izba Pracy z dnia 29-05-2019/. Jak wskazuje zebrany w sprawie materiał dowodowy w okresie, w którym wnioskodawczyni miała faktycznie na rzecz płatnika świadczyć pracę nie podlegała takiej kontroli.

W pierwszej kolejności co do rzekomo powierzonych wnioskodawczyni czynności wskazać należy, iż nie jest jasne kto miał rozliczać wnioskodawczynię z tych zadań i kto miał wydawać jej bieżące polecenia dotyczące pracy i jak była rozliczana z czasu pracy .

Co do czynności jakie rzekomo wnioskodawczyni miała wykonywać w domu wskazać należy, iż J. P. (1) nawet nie wiedział jak często wnioskodawczyni pracowała w domu, nie wnikał w to co robiła w domu, tym samym zakres czynności wykonywanych przez wnioskodawczynię w domu pozostawał poza jakakolwiek kontrolą ze strony płatnika. Co prawda wnioskodawczyni zeznała, iż w sprawie segregacji dokumentów miała kontaktować się z A. T. (1) przebywającą wówczas na zwolnieniu lekarskim, gdyż ta zajmowała się tymi obowiązkami wcześniej, ale ona nie była jej przełożoną a miała jedynie służyć pomocą. Nadto A. T. (1) zeznając podniosła, iż wnioskodawczyni przy jej pomocy miała wprowadzać do systemów komputerowych bieżące faktury Fundacji i sporządzać z nią sprawozdanie roczne, pytać o wypełnianie deklaracji do ZUS, US i KRS, jednakże żadnych innych obowiązków wykonywanych w domu czy w pracy nie była w stanie sprecyzować. Trzeba również zauważyć, że część rzekomych czynności, w których świadek miała pomagać odwołującej nie zostało nawet przez odwołującą wymienionych, jako te które rzekomo miała wykonywać. Sama odwołująca wskazała, że nie wie kto wykonywał te czynności za przebywającego na zwolnieniu świadka.

Tym samym zakres wykonywanych czynności w ramach segregacji dokumentów pozostaje nieudowodniony, podobnie jak fakt sprawowania przez kogokolwiek nadzoru nad tymi czynnościami. Nie należy też zapominać, iż A. T. (1) była w spornym okresie formalnie na zwolnieniu lekarskim, zatem żadnego nadzoru nad wnioskodawczynią sprawować nie mogła. Podkreślić również należy, iż brak jest jakichkolwiek pisemnych sprawozdań z dokonywania tego typu czynności, choć w świetle pisemnego zakresu obowiązków, jak i w świetle wyjaśnień samej wnioskodawczyni miały być one sporządzane. Nadzór i kontrola w tym zakresie pozostają zatem iluzorycznymi.

Co do czynności wykonywanych przez wnioskodawczynię w biurze w zakresie księgowania faktur podnieść należy, iż nie potwierdzają tego żadne dokumenty jednakże zarówno wnioskodawczyni, J. P., jak i A. T. (1) podają, iż miało to miejsce. Przy tym i w tej materii nie jest jasne kto wnioskodawczynię rozliczał i na jakich zasadach. Jak już podnoszono nie mogła robić tego księgowa, a J. P. podnosił, iż miało być to zrobione w porozumieniu z księgową. Jak to było zrobione, jak się to odbywało w to on już nie wnikał. Tym samym i tu brak było kontroli ze strony rzekomego pracodawcy.

W tym miejscu podnieść należy, iż przedstawione w procesie dokumenty takie jak faktury, listy płac opatrzone podpisem wnioskodawczyni, dokumentacja do KRS opatrzona wzmianką, iż sporządziła je M. F., nie są dowodem jej pracy w warunkach podporządkowania pracowniczego. Po pierwsze wątpliwym jest czy w rzeczywistości ona je sporządziła, wprowadziła do systemu, adnotacje na nich nie są bowiem dowodem na to, iż faktycznie ona dokonała tych czynności. Ponadto nawet przyjmując, iż miało to miejsce nie sposób dojść do przekonania iż wnioskodawczyni wykonywała taką prace w ramach zatrudnienia pracowniczego, brak było bowiem dowodów na rozliczanie wnioskodawczyni z tych zadań i wydawania co do nich bieżących poleceń.

Co do czynności powierzonych wnioskodawczyni w zakresie segregowania i sporządzania spisu książek, mundurów i broni podkreślenia wymaga, iż także w tym zakresie nie przedstawiono żadnych dowodów, a tym bardziej dowodów z dokumentów. Powyższe w istocie nie oznacza jeszcze samo w sobie, iż wnioskodawczyni jakiś sporadycznych czynności na rzecz płatnika w tym zakresie nie wykonywała. Świadek P. S. (1) wskazywał, iż widywał wnioskodawczynię w spornym okresie w biurze, przy komputerze, przy telefonie oraz w archiwum, jak przemieszczała książki i dokumenty. Niemniej jednak i tu brak podstaw do uznania, iż wnioskodawczyni wykonywała pracę podporządkowaną. Nie wykazano bowiem by bieżące polecenia dotyczące pracy w tym zakresie były jej wydawane oraz by była na bieżąco rozliczana ze wskazanych zadań.

Sąd nie dał również wiary twierdzeniom zainteresowanego i wnioskodawczyni w zakresie w jakim wskazywali, iż wnioskodawczyni była ściśle podporządkowana pracodawcy co do godzin pracy. O pracy w domu już wspominano. J. P. nie kontrolował ani czasu pracy ani jej wymiaru. Nie był nawet w stanie wskazać czy były konkretne dni kiedy skarżąca pracowała w domu i jakie. Nadto w wyjaśnieniach złożonych w organie rentowym podał, że odwołująca pracowała w siedzibie Fundacji. Co do pracy w biurze zaś podnieść należy, że strony zgodnie wskazywały, iż czas pracy wnioskodawczyni był nienormowany tym samym nie jest jasne jak płatnik rozliczał rzekomą pracę wnioskodawczyni w pełnym wymiarze. Świadkowie P. S. (1), A. Ś. (1), J. P. (1) zeznający w procesie wskazywali, iż gdy bywali w biurze to widywali wnioskodawczynię przy pracy, jednakże nie umieli sprecyzować godzin jej pracy ani de facto zakresu obowiązków. Poza tym wskazani świadkowie, jak sami podali, nie przebywali w biurze codziennie. Także zeznania wnioskodawczyni i płatnika były w tej materii niespójne. Wnioskodawczyni wskazywała, iż pracowała od wtorku do czwartku w godzinach 8-16 lub 17, zaś płatnik zeznał, iż pracowała od 8 lub 9 do 15 lub 16. Tym samym już powyższe świadczy, iż nad godzinami rzekomej pracy wnioskodawczyni nie było żadnej kontroli skoro strony nie umiały zgodnie tych godzin sprecyzować. Żadnego potwierdzenia faktycznej obecności wnioskodawczyni w pracy nie mogą stanowić też przedłożone w procesie listy obecności, co było podnoszone już na etapie postepowania przed ZUS. Wnioskodawczyni nie wypełniała ich na bieżąco, bo gdy pracowała w domu uzupełniała je w dniu następnym.

Nie należy też tracić z pola widzenia, iż wnioskodawczyni faktycznie w praktyce nie podpisywała dokumentów. Wydaje się to co najmniej dziwnym jak na rzekomo zatrudnionego pracownika biurowego o tak szerokim zakresie zadań. Odwołująca miała zajmować się wysyłaniem poczty, tymczasem brak jest jakichkolwiek dowodów na powyższe, brak jest również pokwitowań odbioru kierowanej oficjalnie do płatnika dokumentacji, której zażądanie z poczty i złożenie do akt nie jest żadnym problemem.

Nie wiadomo też dlaczego żaden z kontrahentów czy podmiotów współpracujących z płatnikiem nie potwierdził wykonywania przez wnioskodawczynię czynności. Wnioskodawczyni miała organizować wycieczkę dla uczniów ze szkoły w R., tymczasem nie zwrócono się do tego podmiotu o potwierdzenie tej okoliczności. Żaden ze świadków zatrudnionych u płatnika czy firmach prowadzonych przez J. P. nie umiał też dokładnie sprecyzować obowiązków wnioskodawczyni.

Brak jest także raportów z rzekomo wykonywanych przez wnioskodawczynię czynności, choć były one rzekomo wymagane.

Praktycznie wszyscy świadkowie nie byli w stanie wskazać jakie czynności miałaby wykonywać odwołująca, podawali jedynie, że bywali okazjonalnie w pracy i widzieli skarżącą wówczas w biurze. Z kolei dopytywani o czynności jakie miała wykonywać wnioskodawczyni albo wskazywali, że nie wiedzą albo podawali czynności, których nawet sama odwołująca nie wskazywała. I tak świadek A. Ś. stwierdził, że domyśla się , iż skarżąca zajmowała się księgowością, podczas gdy jak sama wnioskodawczyni stwierdziła nie zajmowała się księgowością i nie wie kto się nią zajmował podczas nieobecności księgowej. Świadek P. S. jasno, dwukrotnie zeznał, że nie wie jakie były obowiązki M. F., podobnie jak świadek J. P.. Z kolei świadek A. T. wskazywała na czynności, których sama odwołująca nie podawała jakoby miała wykonywać, na co Sąd zwracał uwagę powyżej. Tym samym zeznania świadków w zakresie rzeczywistego wykonywania pracy w warunkach pracowniczych przez wnioskodawczynię pozostają bez wpływu na ustalenie stanu faktycznego, gdyż nic do niego nie wnoszą.

Wszystko powyższe zaś przekonuje Sąd, iż wnioskodawczyni, jeżeli wykonywała jakiekolwiek czynności, to niewątpliwie w oparciu o inną podstawę niż stosunek pracy, po to by upozorować świadczenie pracy na rzecz zainteresowanego, dla uzyskania odpowiednio wysokich świadczeń z ubezpieczenia społecznego w związku z ciążą.

Mając na względzie powyższe Sąd odmówił wiary wnioskodawczyni, płatnikowi i składkom co do faktu świadczenia przez skarżącą pracy w ramach podpisanej w dniu 18.03.2019r. umowy o pracę.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

Odwołanie jako niezasadne podlega oddaleniu.

Zgodnie z treścią art.6 ust.1 punkt 1, art.8 ust.1 i art.11 ust.1 i art.12 ust.1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity Dz.U. z 2020 r. poz. 266) pracownicy, to jest osoby pozostające w stosunku pracy, podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym.

Definicja pracownika na gruncie prawa ubezpieczeń społecznych została zawarta w przepisie art.8 ust.1 ww. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, który stanowi, iż za pracownika uważa się osobę pozostającą w stosunku pracy. Pojęcie stosunku pracy o jakim mowa w art.8 ust.1 ww. ustawy jest równoznaczne z pojęciem stosunku pracy definiowanym przez art. 22 k.p. (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 lipca 2005 roku, I UK 296/04, OSNP 2006/9-10/157).

Stosownie do treści art.22§1 k.p. przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.

Stosunek pracy posiada szczególne cechy, które pozwalają na jego odróżnienie od innych stosunków prawnych do niego zbliżonych.

Stosunek pracy wyróżnia się:

1)  koniecznością osobistego wykonania pracy,

2)  podporządkowaniem pracownika pracodawcy,

3)  stałym wykonywaniem pracy na rzecz pracodawcy

4)  i na jego ryzyko,

5)  a ponadto odpłatnością pracy.

W razie ustalenia, że w łączącym strony stosunku prawnym występowały elementy obce stosunkowi pracy nie jest możliwa ocena, że zawarta została umowa o pracę.

Nawiązanie stosunku pracy skutkuje równoległym powstaniem stosunku ubezpieczenia. Obydwa te stosunki, jakkolwiek mają inne cele, to wzajemnie się uzupełniają i zabezpieczają pracownika materialnie - pierwszy na co dzień, drugi na wypadek zdarzeń losowych. Stosunek ubezpieczenia społecznego pracowniczego jest konsekwencją stosunku pracy i jako taki ma charakter wtórny. Ubezpieczenie społeczne nie może bowiem istnieć bez stosunku pracy. Uruchomienie stosunku ubezpieczeniowego może odnosić się wyłącznie do ważnego stosunku pracy, a więc takiego, który stanowi wyraz woli obu stron realizowania celów, którym umowa ma służyć. Jeżeli stosunek pracy nie powstał bądź też nie jest realizowany, wówczas nie powstaje stosunek ubezpieczeniowy, nawet jeśli jest odprowadzana składka na ubezpieczenie społeczne (wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 17 stycznia 2006 roku III AUa 433/2005, Legalis nr 88987). Sam fakt, że oświadczenia stron umowy o pracę zawierają określone w art.22 k.p. formalne elementy umowy o pracę nie oznacza, że umowa taka jest ważna.

Sąd podziela pogląd Sądu Najwyższego wyrażony w uzasadnieniu wyroku z dnia 25 stycznia 2005 roku (II UK 141/04, OSNP 2005/15/235), w którym stwierdzono, iż stronom umowy o pracę, na podstawie której rzeczywiście były wykonywane obowiązki i prawa płynące z tej umowy, nie można przypisać działania w celu obejścia ustawy (art.58§1 k.c. w zw. z art.300 k.p.). Ocena taka nie odnosi się jednak do sytuacji, gdy podejmowane czynności w ramach zawartej umowy o pracę nie mają na celu rzeczywistej realizacji tej umowy, a jedynie uwiarygodnienie jej świadczenia – innymi słowy są czynnościami pozornymi, fikcyjnymi - pracownik udaje, że wykonuje jakieś czynności jedynie po to, aby stworzyć dowody jej świadczenia. Nawiązanie umowy o pracę może bowiem wynikać z czynności faktycznych wyrażających się z jednej strony zobowiązaniem pracownika do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem, z drugiej zobowiązaniem pracodawcy do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem (art.22§1 k.p.).

W niniejszej sprawie płatnik składek FUNDACJA 4 (...) zawarł z M. F. (1) umowę o pracę, która z formalnego punktu widzenia stanowiła stosowną podstawę do objęcia wnioskodawczyni ubezpieczeniem społecznym. Ważność tej umowy została jednak – słusznie – zakwestionowana przez organ rentowy.

W pierwszej kolejności warto zwrócić uwagę na elementy podnoszone już w ocenie materiału dowodowego.

Trudno uznać za zasadną potrzebę zatrudnienia przez płatnika pracownika na wskazanym stanowisku. Podawał on w toku postępowania, że skarżąca została zatrudniona na miejsce przebywającej na zwolnieniu lekarskim księgowej. Tyle, że wnioskodawczyni nie wykonywała praktycznie niemal żadnych obowiązków księgowej. Nie miała ona uprawnień do przesyłania dokumentacji do urzędów, gdyż nie została zgłoszona jako osoba uprawniona, nadto nie mając żadnego wykształcenia w tym kierunku ani żadnego doświadczenie (jest nauczycielem przyrody) nie była w stanie samodzielnie wykonywać jakichkolwiek czynności księgowych. Trzeba poza tym zauważyć, że czynności wymienione przez świadka A. T. (1), czy zainteresowanego, których rzekomo miała uczyć skarżącą nie pokrywają się z tym co zeznała sama odwołująca. Wnioskodawczyni wskazywała bowiem jedynie na wprowadzanie faktur do systemu, sporządzanie dokumentacji pracowniczej, list płac, ewidencji czasu pracy, wystawianie zaświadczeń o zatrudnieniu, zaś świadek A. T. (1) podniosła, iż wnioskodawczyni przy jej pomocy miała wprowadzać do systemów komputerowych bieżące faktury Fundacji i sporządzać z nią sprawozdanie roczne, pytać o wypełnianie deklaracji do ZUS, US i KRS. Z kolei sam zainteresowany wskazał, że miała ona nauczyć się księgować od A. T. (1). Sama zaś odwołująca w żadnym miejscu nie wskazywała ani na to, żeby dokonywała księgowania ani żeby takiego księgowania miała się uczyć od świadka. Tym samym trudno uznać, że skarżąca została zatrudniona na miejsce księgowej.

A zatem płatnik nie wykazał, aby istniała jakakolwiek potrzeba zatrudnienia wnioskodawczyni na wskazanym stanowisku celem przejęcia obowiązków księgowej. Świadczy o tym również to, że do wykonywania pozostałych czynności, które rzekomo miała podejmować odwołująca, jak spisywanie i liczenie książek, mundurów, wysyłania korespondencji itp. nie została po przejściu przez nią na zwolnienie lekarskie zatrudniona żadna inna osoba.

Warto również na moment zatrzymać się na sposobie zatrudnienia odwołującej. W toku całego postępowania przed organem rentowym, w składanych tam wyjaśnieniach, a także w toku znacznej części postępowania sądowego strony zgodnie twierdziły, że się nie znały, a odwołująca trafiła do pracy u zainteresowanego poprzez bliżej nieokreślone ogłoszenie w Internecie. Taką wersję strony utrzymywały do momentu, kiedy Sąd nie zaczął szczegółowo wypytywać o postać lekarza wystawiającego wnioskodawczyni zaświadczenie o zdolności do pracy. Co ciekawe wnioskodawczyni wcześniej zapytana z jakich przyczyn jeździła do lekarzy do P. (skoro mieszka w S., a pracowała w Ł. i R.) odpowiedziała, że tam jest dobra przychodnia. Tymczasem okazało się, że A. R. (1), który takie zaświadczenie wystawił i przyjmuje zarówno w Ł. jak i w P., jest nie tylko ojcem odwołującej, ale utrzymuje również kontakty z zainteresowanym i to nie tylko na gruncie zawodowym lekarz-pacjent, ale również na gruncie prywatnym, gdyż panowie bywali u siebie w domach przy okazji spotkań towarzyskich. Składając zeznania płatnik przyznał, że znał wcześniej wnioskodawczynię ze spotkań w domu wskazanego lekarza. Co ważne ojciec odwołującej wystawił jej zaświadczenie o zdolności do pracy na dwa tygodnie przed podpisaniem przez strony umowy o pracę, z datą 5 marca 2019r. Z kolei z zeznań stron wynika, że wówczas jeszcze nie zapadła decyzja o zawarciu umowy między stronami. Skarżąca nie wiedziała jeszcze, że zostanie zatrudniona, a jednocześnie już miała wystawione zaświadczenie na to właśnie stanowisko, które później strony ustaliły.

Należy również zwrócić uwagę, że płatnik nie dokonał zgłoszenia skarżącej do ZUS w wymaganym 7 dniowym terminie od podpisania umowy, a dopiero w dniu 2 kwietnia 2019r.

Powyższe wykazuje również bezpośredni związek czasowy ze stwierdzeniem stanu ciąży u odwołującej. W toku postępowania twierdziła ona, że o ciąży dowiedziała się podczas wizyty lekarskiej w dniu 10 kwietnia 2019. Jednakże z dokumentacji lekarskiej wynika jasno, że już na wizycie u lekarza w dniu 3 kwietnia 2019 r. wnioskodawczyni podała, iż jest w 4-5 tyg. ciąży, przy dacie ostatniej miesiączki 22.02.2019 r.. Wówczas poczynione rozpoznanie zasadnicze to opieka położnicza z powodu stanów związanych głównie z ciążą. Natomiast w badaniu ginekologicznym z 10 kwietnia 2019 r. stwierdzono u wnioskodawczyni 6-7 tydzień ciąży.

Już powyższe pozwala uznać, że strony zawarły sporną umowę dla pozoru, jedynie celem umożliwienia skarżącej skorzystania z wysokich świadczeń z ubezpieczenia społecznego.

Kolejnym elementem potwierdzającym powyższe jest znajdujący się w aktach osobowych zakres obowiązków odwołującej.

Zgodnie z powierzonym wnioskodawczyni pisemnym zakresem obowiązków ww. miała prowadzić dokumentację kadrową pracowników, prowadzić ewidencję czasu pracy, naliczać listy płac, wystawiać zaświadczenia o zatrudnieniu, przygotowywać i wysyłać dokumenty zgłoszeniowe do ZUS, przygotować i wysyłać pisma, obsługiwać urządzenia biurowe, sporządzać protokoły i sprawozdani z posiedzeń zarządu, przygotować dokumenty do KRS, obsługiwać kontrahentów firmy, udzielać informacji pracownikom i interesantom, dbać o sprawny przepływ informacji w przedsiębiorstwie, pozyskiwać dotacje, przygotowywać projekty, utrzymywać dobre relacje z zaprzyjaźnionymi fundacjami, sporządzać roczne sprawozdania do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Tymczasem według zeznań wnioskodawczyni w ramach powierzonych jej obowiązków miała zajmować się segregacją i układaniem dokumentów, wpisywaniem bieżących faktur w program komputerowy SUBIEKT w porozumieniu z księgową, kompletować dokumenty do Urzędu Miasta – chodziło tylko o podwożenie dokumentów, uporządkować książki, zrobić ich spis, sprawdzić które książki są a których brakuje, zrobić porządek z mundurami, zliczyć ile jest broni, poukładać ją w kontenery, zająć się organizacją wycieczki ze szkoły podstawowej z R. do (...), sporządzeniem sprawozdań z ww. czynności, sporządzeniem list obecności dla siebie i osobno dla pracownika zakładu, miała tworzyć deklaracje do ZUS razem z Prezesem w Programie Płatnik, wysyłać listy na poczcie. robić zakupy do siedziby firmy, robić kawę, herbatę w czasie spotkań. W domu miała poukładać dokumentację w segregatorach datami lub alfabetycznie, w tym sprawozdania z poprzednich lat i opisy rekonstrukcji oraz faktury z 2017 i 2018 r.

Co istotne do wykonywania części czynności wymienionych w zakresie obowiązków skarżąca nie tylko nie miała wykształcenia, ale również żadnych umiejętności praktycznych. Jak wynika z powyższego wnioskodawczyni nie tylko nie zajmowała się pozyskiwaniem funduszy unijnych, ale również nie prowadziła dokumentacji kadrowej pracowników, nie naliczała listy płac, nie przygotowywała i nie wysyłała dokumenty zgłoszeniowe do ZUS, nie przygotowywała i nie wysyłała pism, nie sporządzała protokołów i sprawozdań z posiedzeń zarządu, nie przygotowywała dokumentów do KRS, nie udzielała informacji pracownikom i interesantom, nie dbała o sprawny przepływ informacji w przedsiębiorstwie, nie przygotowywała projektów, nie utrzymywała żadnych relacji z zaprzyjaźnionymi fundacjami i nie sporządzała rocznych sprawozdań do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Natomiast rzekomo wykonywała inne wskazane przez siebie czynności nie wymienione w zakresie obowiązków.

Ważnym jest również, że zarówno płatnik, jak i księgowa wskazali na inne czynności, których de facto wnioskodawczyni nie wymieniała jako te, które miała rzekomo wykonywać, ale w tym zakresie Sąd zajmie stanowisko w dalszych rozważaniach.

Powyższe jest o tyle istotne, że za wykonywanie czynności czysto technicznych, o których mówiła skarżąca ustalona przez strony kwota wynagrodzenia 5000 zł miesięcznie jawi się jako znacznie zawyżona.

Poza tym w kontekście powyższego oczywistym staje się, że odwołująca nie przejęła prawie żadnych obowiązków księgowej będącej na zwolnieniu lekarskim, gdyż do obowiązków księgowej należało: aktywny udział w sporządzaniu sprawozdań finansowych według określonych standardów dekretowanie i księgowanie dokumentów, księgowanie i wyliczenia rezerw, wycen walutowych, podatku odroczonego, rozliczeń międzyokresowych kosztów itp., prowadzenie ewidencji księgowych i uzgadnianie ich z kontami księgi głównej, sporządzanie i wysyłanie rocznych sprawozdań finansowych, sporządzanie i wysyłanie deklaracji podatkowych przygotowywanie deklaracji podatkowych oraz sprawozdań i raportów na potrzeby wewnętrzne oraz dla instytucji zewnętrznych, prowadzenie akt pracowniczych ewidencja czasu pracy, wystawianie zaświadczeń o zatrudnieniu sporządzanie list płac współpraca z instytucjami zewnętrznymi (US, ZUS, GUS, NBP), przygotowywanie przelewów bankowych i księgowanie wyciągów bankowych, potwierdzanie i uzgadnianie sald z kontrahentami.

Czasem pracy odwołującej Sąd zajmie się poniżej, natomiast już w tym miejscu wypada również przypomnieć, że skarżąca była zatrudniona w tym samym czasie w szkole w charakterze nauczyciela przyrody, do której to pracy miała stosowne wykształcenie. Zajęcia prowadziła w piątki i poniedziałki. W poniedziałki zwykle 9.15-13.50 oraz piątki zwykle od 10.10 do 10.55 lub od 12.05 do 15.40. Jednocześnie w kwietniu 2019r. niejednokrotnie stawiała się do lekarza i tak 16 kwietnia 2019r. we wtorek miała badania o godź. 10.10 (k 253-255), 17 kwietnia 2019r. w środę była na wizycie (k 256), 25 kwietnia 2019r. w czwartek była na wizycie (k 259).

Zdaniem Sądu, analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego prowadzi do wniosku, że ubezpieczona nie świadczyła pracy w ramach rygoru pracowniczego. Nawet jeżeliby przyjąć, że pewne czynności w spornym okresie w ramach współpracy z FUNDACJA 4 (...) wykonywała, choć trudno określić na podstawie zebranego materiału dowodowego jakie, powstaje pytanie czy przy uwzględnieniu całokształtu treści stosunku prawnego realizowanego przez strony, czynności te były świadczone w ramach zatrudnienia pracowniczego, w warunkach podporządkowania w tym na rzecz i ryzyko pracodawcy.

Przede wszystkim w toku niniejszego postępowania nie zostały złożone żadne dokumenty (poza dokumentacją osobową), z których wynikałoby, że wnioskodawczyni świadczyła pracę w ramach stosunku pracy. Nie jest bowiem pewnym, iż przedstawione w procesie dokumenty takie jak faktury wprowadzane do systemu, listy płac opatrzone podpisem wnioskodawczyni, dokumentacja do KRS opatrzona wzmianką, iż sporządziła je M. F., rzeczywiście sporządziła wnioskodawczyni. Ponadto nawet jeśli tak nie sposób stwierdzić, że czynności te wykonywała w ramach obowiązującego ją stosunku pracy w reżimie art. 22 kp.

W ocenie Sądu brak jest dowodu na rzeczywisty czas pracy ubezpieczonej . W procesie nie przedstawiono żadnych dowodów wskazujących na rzeczywisty czas pracy i jej wymiar. Nie sposób zatem stwierdzić w jakich konkretnie godzinach i w które konkretnie dni wnioskodawczyni miałaby świadczyć stosunek pracy. Brak dowodów na to, że ubezpieczona swobodnie nie decydowała o godzinach zakończenia i rozpoczęcia pracy oraz okoliczności wskazujących na fakt sprawowania realnej kontroli płatnika w zakresie czasu pracy, wykonywanej zarówno w domu, jak i biurze np. poprzez rzetelne rozliczanie przepracowanych godzin. Nie przedłożono żadnych harmonogramów, ewidencji czasu pracy czy jakichkolwiek innych dokumentów pozwalających na rozliczenie czasu pracy M. F. (1). Sam płatnik zaś nie był w stanie udzielić żadnych informacji w tym zakresie. Wręcz okazało się, że nie wiedział nawet w jakie dni skarżąca miała rzekomo pracować w domu, a tym bardziej w jakim wymiarze czasu pracy. Niejasnym jest wymiar czasu w jakim pracę wykonywała. Płatnik nie prowadził na bieżąco list obecności, tym samym trudno mówić w tym przypadku o podporządkowaniu pracownika co do miejsca, czasu pracy i wykonywanych obowiązków oraz rozliczania go z powyższego. Zatem już brak możliwości kontroli pracodawcy nad tym, w jakim czasie ubezpieczona wykonywała swoje obowiązki wynikające z podpisanej umowy w spornym okresie, wyklucza zakwalifikowanie spornej umowy jako umowy o pracę. Strony umowy nie wykazały, by taka kontrola miała miejsce.

Ponadto zdaniem Sądu Okręgowego, elementem charakterystycznym umowy o pracę, którego analizowany stosunek pracy na pewno nie zawierał, było wykonywanie pracy w ramach podporządkowania pracowniczego pod kierownictwem pracodawcy. Przede wszystkim zwrócić należy uwagę na to, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie potwierdza, aby płatnik w jakikolwiek sposób kierował rzekomą pracą wnioskodawczyni, w szczególności, aby wskazywał na konkretne zadania do realizacji związane z powierzonym stanowiskiem pracy, oraz aby zakreślał konkretne terminy wykonania poszczególnych zadań. Jest to istotne, jeżeli uwzględni się, że zatrudnienie pracownicze odwołuje się do staranności, a nie rezultatu. Przyjęcie, że pracownik wykonuje pracę pod kierownictwem pracodawcy oznacza, że przejawy takiego kierownictwa będą mieć miejsce w trakcie realizacji procesu pracy. Pracodawca wskazuje zadania oraz proces ich realizacji. Wykonywanie poleceń jest fundamentem wzajemnych relacji między stronami stosunku pracy. Innymi słowy, istotą pracy umownie podporządkowanej jest możliwość codziennego konkretyzowania pracownikowi jego obowiązków, a w szczególności określania czynności mieszczących się w zakresie uzgodnionego rodzaju pracy i sposobu ich wykonywania. Przy tym pracowniczego podporządkowania nie można utożsamiać z permanentnym nadzorem (obserwacją) przełożonego nad sposobem czy też właściwym tempem wykonywanych czynności, wystarczy bowiem wskazanie zadania i zakreślenie terminu jego wykonania, a następnie kontrola jakości i terminowości wykonanej pracy. Istotne natomiast jest to, że pracownik nie ma samodzielności w określaniu bieżących zadań, ponieważ to należy do sfery pracodawcy organizującego proces pracy. Wyznaczanie osobie zatrudnionej w sposób jednostronny miejsca, w którym ma ona wykonywać pracę, a także określanie godzin jej pracy, wskazuje na istnienie cechy charakterystycznej dla umowy o pracę. Codzienne stawianie się do pracy, bez z góry określonych czynności do wykonania i realizowanie na bieżąco poleceń przełożonych, zwykle świadczy o wykonywaniu pracy pod kierownictwem pracodawcy./ II PK 27/18 - wyrok SN - Izba Pracy z dnia 16-05-2019/.

Ze zgromadzonego materiału dowodowego nie wynika, aby taki stan rzeczy miał miejsce w przypadku wnioskodawczyni. Brak podstaw do uznania by były jej wydawane bieżące polecenia co do wykonywania pracy. Z zeznań złożonych w procesie przez wnioskodawczynię, płatnika i A. T. (1) należy wywnioskować, iż wnioskodawczyni przekazano jedynie rzekomy zakres zadań tj. wprowadzenie bieżących faktur do systemu uporządkowanie dokumentów, sporządzenie listy książek, uporządkowanie zbiorów broni mundurów, ogólne dyrektywy co do zadań, które prezes zarządu Fundacji płatnika chciał, aby zostały wykonane. Nie wykazano, iż zadania te były wykonywane, że praca wnioskodawczyni została w jakikolwiek sposób zorganizowana, by zostały zakreślone jakiekolwiek ramy czasowe, nie wskazano sposobu realizacji obowiązków, czynności jakie winny być podejmowane, godzin w jakich praca ma być wykonywana. Nie ma też jakichkolwiek dowodów, iż M. F. (1) była na bieżąco rozliczana z podejmowanych działań, brak jest wymaganych sprawozdań z pracy. J. P. w swych zeznaniach wyraźnie wskazywał, iż nie interesowało go jak praca ma być wykonywana, w jakim miejscu i w jakich godzinach, a liczył się jej efekt – np. zaksięgowanie faktur. Powyższego nie można zaś utożsamiać z bieżącym monitowaniem pracy wnioskodawczyni. Ogólna kontrola osoby zatrudnionej, dokonywana z punktu widzenia rezultatów działalności nie świadczy zaś o podporządkowaniu pracowniczym (Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego siedziba w G. z dnia 11 kwietnia 2018 r. I SA/Gd 191/18 Legalis Numer 1777278). Nie ma zatem żadnych podstaw do przyjęcia, że M. F. (1) w spornym okresie świadczyła pracę w warunkach kierownictwa pracodawcy.

Sąd miał przy tym na względzie, iż pojęcie kierownictwa pracodawcy, o którym mowa w art. 22 § 1 KP, nie ma jednowymiarowego kształtu, dostrzegalna jest tendencja do „rozluźnienia” tego rygoru w stosunku do poszczególnych grup pracowniczych albo z uwagi na rodzaj wykonywanej pracy np. w postaci podporzadkowania autonomicznego II UK 211/18 - postanowienie SN - Izba Pracy z dnia 29-05-2019. Podporządkowanie autonomiczne polega na tym, że pracownik otrzymuje jedynie zadania do wykonania. Samodzielnie decyduje zaś o sposobie ich realizacji. Przejawem podporządkowania pracowniczego w odniesieniu do osób zatrudnionych w warunkach autonomicznego podporządkowania jest jednak nadal, uznawane przez doktrynę prawa pracy, uprawnienie pracodawcy do wydawania im wiążących bieżących poleceń dotyczących pracy i bezpośredniej bieżącej kontroli. Ogólna kontrola osoby zatrudnionej, dokonywana w procesie pracy z punktu widzenia rezultatów działalności, nie świadczy o podporządkowaniu pracowniczym. „Autonomicznie podporządkowany” w tej sytuacji był bowiem podporządkowany w istocie własnym decyzjom. /II PK 327/17 - postanowienie SN - Izba Pracy z dnia 15-01-2019/. Na gruncie rozpoznawanej sprawy trudno uznać by wnioskodawczyni miała stanowisko samodzielne, skoro nie miała żadnego doświadczenia zarówno w pracy biurowej, jak i księgowej. Ponadto bieżąca kontrola wnioskodawczyni nie miała miejsca, nie wykazano bowiem, iż wnioskodawczyni wydawano bieżące i wiążące polecenia. Dlatego kierownictwo pracodawcy, także jako cecha charakterystyczna dla łączącego strony stosunku prawnego, również nie występowało .

Konstatacja ta jest ważna, gdy założy się, że praca pod kierownictwem w myśl art. 22 § 1 k.p., jest jedną z najważniejszych cech w procesie typizacji charakteru stosunku prawnego łączącego strony(wyrok SN z dnia 20.03.1965 r., III PU 28/64, OSNCP 1965, nr 9, poz. 157).

Jasne przy tym jest, że cechy podporządkowania pracowniczego mogą być w określonym zakresie charakterystyczne również dla zobowiązań cywilnoprawnych, a nadto, że mogą występować z różnym nasileniem (zob. wyrok SN z dnia 10.10.2003 r., I PK 466/02 Pr. Pracy 2004, nr 3, s. 35). Zatem zasadne jest rozważenie reguły umożliwiającej rozróżnienie, czy dany stan faktyczny charakteryzuje się podporządkowaniem pracowniczym, czy też więź łącząca strony nosi znamiona innej zależności (zbliżonej do kierownictwa pracodawcy). Ma to znaczenie, gdy weźmie się pod uwagę, że umowa mająca za przedmiot świadczenie pracy nie może mieć mieszanego charakteru, łączącego elementy umowy o pracę i umowy cywilnoprawnej (Wyrok SN z dnia 23.01.2002 r., I PKN 786/00, OSNP 2004, nr 2, poz.23. Z. K., Rodzaje kontraktów menedżerskich, (...) 1999, nr 7, s. 12).

W konsekwencji dla oceny zobowiązania pracowniczego drugoplanowe znaczenie ma nazwa umowy oraz deklarowana w chwili jej zawarcia treść. Ważne jest, w jaki sposób strony kształtują więź prawną w trakcie jej trwania. Zważywszy, że ustawodawca nie zdecydował się na wskazanie dla stosunku pracy elementów przedmiotowo istotnych, zrozumiałe jest, że klasyfikacja doniosłości cech charakterystycznych zobowiązania pracowniczego jest problematyczna. Mimo to za prawidłowy należy uznać pogląd podkreślający konieczność występowania kierownictwa pracodawcy w stosunkach pracy. Więź tą cechuje praca pod kierownictwem, które stanowi element sine qua non każdego zatrudnienia pracowniczego. Formułując tą tezę nie można pomijać, że kierownictwo pracodawcy w procesie rozróżniania reżimów umownych ma niewątpliwie pierwszoplanowe znaczenie. Jest tak dlatego, że nie występuje ono przy umowach cywilnoprawnych. Słuszne jest zatem stanowisko, zgodnie z którym kierownictwo pracodawcy jest jedyną cechą rzeczywiście odróżniającą stosunek pracy od umów cywilnoprawnych (Z. Hajn, glosa do wyroku SN z dnia 16.12.1998 r.,, II UKN 394/98, OSP 2000, nr 12, poz. 177).

Zdaniem Sądu Okręgowego w tym kontekście nie ma wątpliwości, że umowa o pracę łącząca wnioskodawczynię i płatnika składek miała charakter fikcyjny. Stanowisko takie uzasadniają ustalone okoliczności faktyczne. Wnioskodawczyni nie wykazała, że w ramach zawartej rzekomej umowy o pracę doszło do nawiązania i realizacji stosunku pracy w ramach podporządkowania pracowniczego.

Wskazać należy, że zgodnie z art.83§1 k.c. w zw. z art.300 k.p. nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. Z czynnością prawną pozorną mamy do czynienia wówczas, gdy występują łącznie, następujące warunki: oświadczenie woli musi być złożone tylko dla pozoru, oświadczenie woli musi być złożone drugiej stronie, adresat oświadczenia woli musi zgadzać się na dokonanie czynności prawnej jedynie dla pozoru, czyli być aktywnym uczestnikiem stanu pozorności. Pierwsza i zasadnicza cecha czynności pozornej wyraża się brakiem zamiaru wywołania skutków prawnych, jakie prawo łączy z tego typu i treścią złożonego oświadczenia. Jest to zatem z góry świadoma sprzeczność między oświadczonymi a prawdziwymi zamiarami stron, czyli upozorowanie przez strony na zewnątrz i wytworzenie przeświadczenia dla określonego kręgu (otoczenia), nie wyłączając organów władzy publicznej, że czynność o określonej treści została skutecznie dokonana. Jednakże zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, wyrażonym w wyroku z 14 marca 2001 roku (sygn. akt III UKN 258/00, OSNAP 2002/21/527), nie można przyjąć pozorności oświadczeń woli o zawarciu umowy o pracę, gdy pracownik podjął pracę i ją wykonywał, a pracodawca świadczenie to przyjmował. Nie wyklucza to rozważenia, czy w konkretnym przypadku zawarcie umowy zmierzało do obejścia prawa (art.58§1 k.c. w związku z art. 300 k.p.).

W wyroku z dnia 2 lipca 2008 roku (II UK 334/07, Lex nr 531865) Sąd Najwyższy wskazał, iż w sytuacji, gdy wolą stron zawierających umowę było faktyczne nawiązanie stosunku pracy i doszło do świadczenia pracy za wynagrodzeniem, sama świadomość jednej ze stron umowy, a nawet obu stron, co do wystąpienia w przyszłości zdarzenia uprawniającego do świadczeń z ubezpieczenia społecznego, nie daje podstawy do uznania, że umowa miała na celu obejście prawa. Ocena taka nie odnosi się jednak do sytuacji, gdy podejmowane czynności w ramach zawartej umowy o pracę nie mają na celu rzeczywistej realizacji tej umowy, a jedynie uwiarygodnienie jej świadczenia – innymi słowy są czynnościami pozornymi, fikcyjnymi - pracownik udaje, że wykonuje jakieś czynności jedynie po to, aby stworzyć dowody jej świadczenia.

Tytułem do ubezpieczenia, z którym przepisy prawa ubezpieczeń społecznych łączą podleganie ubezpieczeniu i prawo do świadczeń, miało być w przedmiotowej sprawie zatrudnienie, jako wykonywanie pracy w ramach stosunku pracy. Nie jest istotne przy tym, czy strony miały realny zamiar zobowiązania się – przez pracownika do wykonywania pracy a przez pracodawcę do przyjmowania tego świadczenia i wypłacania wynagrodzenia, lecz to czy zamiar taki został w rzeczywistości zrealizowany. Pozorność wyraża się w braku zamiaru wywołania skutków prawnych i jednoczesnym zamiarze stworzenia okoliczności mających na celu zmylenie osób trzecich. Istotne znaczenie ma niezgodność między aktem woli a jego uzewnętrznieniem. Założeniem unormowania jest zgoda drugiej osoby na złożenie oświadczenia woli dla pozoru.

Ocena realizacji zwartej przez wnioskodawczynię i płatnika umowy o pracę wskazuje na to, że strony nie miały zamiaru jej realizować. O pozorności umowy o pracę wnioskować należy z całokształtu okoliczności od momentu jej zawarcia: zatrudnienie dziecka znajomego, polecenie wykonywania czynności, co do których pracownik nie ma żadnego doświadczenia, za wysokim wynagrodzeniem, zgłoszenie do ubezpieczeń z opóźnieniem, kiedy wiadomym jest ze wnioskodawczyni jest w ciąży (co potwierdzają badania wykonane w dniu następnym podczas, których wnioskodawczyni podała iż jest w 4-5 tyg ciąży), w sytuacji gdy z innego tytułu wnioskodawczyni może liczyć na niewielkie świadczenia, jak i przez pryzmat zdarzeń późniejszych – krótki okres świadczenia pracy (od dnia 6 maja 2019 r. wnioskodawczyni jest już niezdolna do pracy w okresie ciąży), brak zatrudnienia innego pracownika w okresie nieobecności wnioskodawczyni, brak usprawiedliwienia ekonomicznego i gospodarczego wskazanych działań. Strony mogą dowolnie ustalać wzajemne stosunki prawne i układać relacje, jednak zasada swobody zawieranych umów doznaje ograniczenia, w sytuacji, w której zawarcie postanowień umownych prowadzi do obejścia obowiązujących przepisów prawa, do nadużycia prawa, jego naruszenia, czy wreszcie naruszenia zasad sprawiedliwości społecznej. O tym, czy strony prawidłowo układają i realizują stosunek pracy, stanowiący tytuł ubezpieczeń społecznych, nie decyduje formalne zawarcie umowy o pracę, wypłata wynagrodzenia, przystąpienie do ubezpieczenia i opłacenie składki, wystawienie świadectwa pracy, ale faktyczna realizacja umowy, zgodnie z jej treścią i w warunkach charakterystycznych dla tego stosunku prawnego. Treścią stosunku pracy jest obowiązek osobistego wykonywania pracy określonego rodzaju przez pracownika pod kierownictwem, na rzecz i na ryzyko pracodawcy oraz obowiązek pracodawcy zatrudniania pracownika przy umówionej pracy i wypłacania mu wynagrodzenia za pracę. W przypadku każdej umowy o pracę, podstawą jej zawarcia może być jedynie uzasadniona potrzeba o charakterze ekonomicznym, znajdująca oparcie w charakterze prowadzonej działalności. To potrzeba gospodarcza pracodawcy determinuje zatrudnienie. Przy ocenie pozorności umowy o pracę, racjonalność zatrudnienia, potrzeba zatrudnienia pracownika są przesłankami istotnymi dla oceny ważności umowy. /Wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 15 października 2019 r. III AUa 116/19/

W ocenie Sądu płatnik w ogóle w spornym okresie nie miał potrzeby zatrudniania pracownika w oparciu o umowę o pracę, na co wskazywał Sąd już w początkowej fazie rozważań. Płatnik, z uwagi na niezdolność do pracy księgowej, potrzebował okresowego wsparcia i to w nieznacznym zakresie, gdyż poszczególnych czynności dokonywał sam. Przy tym wsparcie wnioskodawczyni w sporządzeniu deklaracji do ZUS, Urz.Sk czy do KRS było iluzoryczne, gdyż w tym zakresie płatnik nadal bazował na wiedzy księgowej i jej uprawnieniach do składania takich dokumentów, których to uprawnień skarżąca nie posiadała, a zatem nie mogła dokonywać zgłoszeń. Przypomnieć również wypada, że sama odwołująca nie wskazywał jakoby miała sporządzać dokumenty do Urz.Sk. czy KRS Nadto nie miała żadnego doświadczenia w tym zakresie. O braku potrzeby zatrudnienia M. F. (1) świadczy przede wszystkim brak zatrudnienia innego pracownika w czasie jej nieobecności w pracy. Wykonywane przez nią czynności były de facto zbędne pracodawcy, zadania te nadal wykonywała zdrowa już księgowa i sam prezes Zarządu Fundacji, a więc jej zatrudnienie nie było potrzebne. Co więcej, utrzymywanie dalszego zatrudnienia wnioskodawczyni było ekonomicznie nieuzasadnione. Fundacja przynosiła straty. Sąd doszedł zatem do przekonania, iż stronom zależało wyłącznie na formalnym stworzeniu dodatkowego tytułu ubezpieczenia.

Tymczasem podleganie pracowniczym ubezpieczeniom społecznym jest uwarunkowane nie tyle opłacaniem składek ubezpieczeniowych, ale legitymowaniem się statusem pracownika rzeczywiście świadczącego pracę w ramach ważnego stosunku pracy. Stosunek pracy jest bowiem stosunkiem zobowiązaniowym uzewnętrzniającym wolę umawiających się stron. W sytuacji, gdy strony nie pozostają faktycznie związane stosunkiem pracy, nie można mówić o fakcie podlegania pracowniczym ubezpieczeniom społecznym. Natomiast sam fakt wykonywania określonego rodzaju czynności przez jedną ze stron na rzecz drugiej w zależności od cech danego stosunku prawnego, co do zasady może zostać zakwalifikowany, jako umowa o dzieło, umowa zlecenia lub też umowa o świadczenie usług, o której mowa w art.750 k.c. wobec której stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu. Ocena z jakim faktycznie stosunkiem prawnym mamy do czynienia na gruncie przedmiotowej sprawy pozostaje jednak poza zakresem rozważań Sądu Okręgowego, albowiem przedmiotem zaskarżonej decyzji była wyłącznie umowa o pracę.

Nie podlega pracowniczemu ubezpieczeniu społecznemu osoba, która zawarła umowę o pracę dla pozoru. Pozorność umowy wzajemnej w rozumieniu art. 83 § 1 KC występuje wówczas, gdy strony umowy składając oświadczenia woli, nie zamierzają osiągnąć skutków, jakie prawo wiąże z wykonywaniem tej umowy. O tym, czy strony istotnie nawiązały umowę o pracę nie decyduje formalne zawarcie (podpisanie) umowy nazwanej umową o pracę, lecz faktyczne i rzeczywiste realizowanie na jej podstawie elementów charakterystycznych dla stosunku pracy - przede wszystkim świadczenie pracy przez pracownika z zamiarem wykonywania obowiązków pracowniczych, czyli świadczenie pracy podporządkowanej, w charakterze pracownika, w czasie i miejscu oznaczonym przez pracodawcę za umówionym wynagrodzeniem. Tym samym w odniesieniu do umowy o pracę pozorność polega na tym, że strony nie zamierzają osiągnąć skutków wynikających z tej umowy, a określonych w art. 22 KP. Należy przypomnieć, że pozorność umowy o pracę zachodzi także wówczas, gdy praca jest faktycznie świadczona, lecz na innej podstawie niż umowa o pracę. Ocena, czy praca jest wykonywana na podstawie łączącego strony stosunku pracy, zależy przy tym od okoliczności konkretnej sprawy dotyczących celu, do jakiego zmierzały strony, oraz zachowania elementów konstrukcyjnych stosunku pracy, w tym w szczególności cechy podporządkowania pracownika w procesie świadczenia pracy. /por. wyrok SN z dnia 8 lipca 2009 r, I UK 43/09, z dnia 12 maja 2011 r, II UK 20/11, oraz wyrok SA Łódź z dnia 17-09-2019 III AUa 39/19/

W świetle poczynionych ustaleń faktycznych należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z pozornością oświadczeń woli w zakresie nawiązania i wykonywania umowy o pracę przez płatnika i M. F. (1). Wprawdzie płatnik składek założył akta osobowe wnioskodawczyni oraz dokumentacje płacową, to jednak w ocenie Sądu dokumenty te nie świadczą o wykonywaniu pracy. Stworzenie tej dokumentacji miało jedynie uprawdopodobnić świadczenie pracy. Dokumentacja kadrowa potwierdza jedynie fakt formalnego jej sporządzenia, a nie jest dowodem faktycznego istnienia pomiędzy stronami stosunku pracy. Do ustalenia, że doszło do powstania między stronami stosunku pracy nie jest wystarczające spełnienie warunków formalnych zatrudnienia, a konieczne jest ustalenie, że strony miały zamiar wykonywać obowiązki stron stosunku pracy, wynikające z umowy o pracę i to czyniły. Tymczasem celem działania stron nie było, świadczenie pracy w ramach stosunku pracy i uzyskiwanie z tego tytułu wynagrodzenia, a jedynie osiągnięcie innych korzyści, które prawo wiąże z istnieniem stosunku pracy. Głównym celem zawarcia umowy o pracę winno być nawiązanie stosunku pracy, a jedynie rezultatem i pośrednim celem zatrudnienia jest uzyskanie wskazanych korzyści. W ocenie Sądu z uwagi na ciążę wnioskodawczyni strony musiały mieć świadomość tego, że umowa faktycznie nie będzie ich obowiązywać, a obciążenia z tytułu składek będą miały charakter krótkotrwały. Utrzymanie stosunku pracy, którego elementami są zobowiązanie się pracownika do wykonywania pracy i zobowiązanie pracodawcy do wypłacania wynagrodzenia, nie było rzeczywistym celem stron. Stronom chodziło stworzenie dodatkowego tytułu ubezpieczeń, które gwarantował wnioskodawczyni uzyskanie odpowiednio wysokich świadczeń z tego tytułu. Temu celowi strony podporządkowały skonstruowanie określonej sytuacji faktycznej i prawnej, a umowa o pracę stanowić miała przede wszystkim narzędzie do realizacji tego celu. Fikcyjne, czyli tylko pozorne utrzymywanie umowy o pracę nie mogło stanowić podstawy do objęcia obowiązkowymi ubezpieczeniami pracowników.

Jedynie na marginesie Sąd chciałby podkreślić, że powyższa sytuacja jawi się jako szczególnie naganna w związku z wykonywanym przez wnioskodawczynię zatrudnieniem podstawowym w charakterze nauczyciela. Nikt nie ma wątpliwości, że jest to zawód zaufania publicznego. Nauczyciel oddziałuje na uczniów swoim postępowaniem i to nie tylko swoim życiem zawodowym, ale również osobistym. Zachowanie, postawa nauczyciela wpływa na postępowanie i sposób myślenia młodzieży. Odgrywa on ogromną rolę w procesie kształtowania umysłów i charakterów młodych ludzi. Uczy ich praw i obowiązków obywatelskich, a jego wiarygodność jest uzależniona od tego jak działa i jak żyje. Tym samym niezwykle przykrym jest takie postępowanie w przypadku nauczyciela.

Wobec powyższego Sąd uznał, że zaskarżona decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ustalająca niepodleganie przez M. F. (1) ubezpieczeniom społecznym z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę jako pracownika u płatnika składek FUNDACJA 4 (...) od dnia 18 marca 2019 r. odpowiada prawu i na podstawie art.477 14§1 k.p.c. oddalił odwołanie.

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi wnioskodawczyni.

J.L.