Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IX Ka 423/20

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 lipca 2020 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie IX Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SO Piotr Kluz

Protokolant: protokolant sądowy Natalia Turek

przy udziale prokuratora Jacka Grygorczyka

po rozpoznaniu w dniu 20 lipca 2020 r.

sprawy K. S. ur. (...) w K., syna B. i A. oskarżonego z art. 207 § 1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Grodzisku Mazowieckim

z dnia 20 grudnia 2019 r., sygnatura akt II K 249/18

orzeka:

1.  zaskarżony wyroku utrzymuje w mocy;

2.  zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe postępowania odwoławczego, w tym opłatę 180 (sto osiemdziesiąt) złotych;

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IX Ka 423/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Grodzisku Mazowieckim z dnia 20 grudnia 2019 r., sygn. II K 249/18

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☒ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Wniosek

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zaskarżony wyrok został w całości utrzymany w mocy.

Zwi ęź le o powodach utrzymania w mocy

Oskarżony swoją apelację ograniczył do stwierdzenia, że nie zgadza się z wyrokiem, stąd Sąd Okręgowy kontrolą odwoławczą objął całość wyroku, uwzględniając także uwagi podniesione przez obrońcę w „uzupełnieniu apelacji”.

Sąd odwoławczy stwierdził, że Sąd Rejonowy nie dopuścił się uchybień ani w zakresie dowodzenia winy oskarżonego, ani w czasie jego oceny prawnej, ani też podczas wymierzania mu kary.

Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy bez wątpienia pozwalał na przypisanie dokonania przestępstwa znęcania się nad byłą żoną.

Sąd Okręgowy podziela oceny oraz wniosku sądu orzekającego w zakresie dowodu z zeznań M. S., która przedstawiła okoliczności zachowania się byłego męża w stosunku do jej osoby w okresie od 30 sierpnia 2016 r. do dnia 28 stycznia 2018 r. Zeznania te nie pozostawiają wątpliwości co do tego, że oskarżony w trakcie awantur popychał ją, łapał ją za włosy, ubliżał słowami powszechnie uznanymi za obelżywe oraz groził, co wyrządzało jej dotkliwe cierpienia moralne. Wersja pokrzywdzonej została potwierdzona nie tylko zeznaniami córki stron (k. 19v-20, 149-153), ale także jej bratanka M. W. (k. 190-191), znajomej A. S. (1) (k. 192-193) oraz koresponduje z relacją funkcjonariuszy Policji M. T. (k. 29v, 189-190) i D. K. (k. 42v, 188).

Opisując relacje rodziców A. S. (2) nie twierdziła, iż kłótnie dotyczyły drobiazgów, czy też że nie przybierały one rozmiarów przekraczających przeciętną miarę. Świadek jednoznacznie wskazała, że to tatę postrzegała jako tego, przez które te kłótnie się toczyły, zawsze on był pijany (wtedy był bardziej agresywny) a mama nie. Wprawdzie A. S. nie zawsze widziała ich początki, ale te zaobserwowane przez nią zawsze zaczynały się od powiedzenia czegoś i późniejszych krzyków oskarżonego, podnoszenia przez niego rąk na mamę i wyzywania jej. W sposób ewidentny świadek (wraz z bratem) takiego zachowania ojca nie akceptowała, skoro czuła potrzebę zdecydowanej reakcji. Trudno też zrozumieć argument podniesiony przez obrońcę co do braku wykroczenia poza zwyczajowe naruszenia nietykalności fizycznej, gdy świadek A. S. wskazywała, że „mama miała ślady na rękach po szarpaniu”. Świadek podała także, że wezwaniem Policji kończyły się poważniejsze awantury (z tego wniosek, że do takowych dochodziło), kiedy było widać, że oskarżony nie uspokoi się. Podobnie jak pokrzywdzona, jako realne oceniała groźby pozbawienia życia M. S.. Nadto przedstawiła sytuację, w której oskarżycielka posiłkowa chowała się u niej w pokoju, bo mogła go zamknąć na klucz, a wtedy „tata walił w drzwi”. Przeciwko wnioskom o toczeniu jedynie „zwykłych” kłótni, których nie sposób uznać za wypełniające znamiona przestępstwa z art. 207 §1 kk, przemawia również fakt, że pokrzywdzona przed agresją (słowną i fizyczną) oskarżonego, uciekała z domu (do dalszej rodziny bądź znajomej).

Zeznania M. W. były stonowane, świadek przyznał, że pokrzywdzona ogólnie mówiła o agresji oskarżonego pod wpływem alkoholu, o tym że nękał ją psychicznie, starał się kontrolować. Przy czym świadek pamiętał jeden telefon, w którym oskarżony chciał wpłynąć na niego, by nie udzielał wsparcia oskarżycielce. Świadek nie był w stanie podać, jak często strony się kłóciły, jedynie od pokrzywdzonej słyszał, że zaczynał je pijany oskarżony (co koresponduje z relacją A. S.). Potwierdził też, że szukała ona u niego schronienia.

A. S. (4) miała wiedzę, że w czasie wspólnego zamieszkiwania stron „były awantury prawdopodobnie przez alkohol po stronie K.”. Miało do nich dochodzić często. Także do niej pokrzywdzona przyjeżdżała, gdy obawiała się wrócić do domu. Jako prawdopodobną określiła przemoc fizyczną, choć jej śladów na ciele koleżanki nie widziała. Trudno więc doszukiwać się w tych relacjach jakichś szczegółów, których świadek nie powinna choćby pamiętać po tylu latach, nie widać też, aby dążyła ona szczególnie do obciążenia oskarżonego, rozdzielając to czego była sama świadkiem od tego, co usłyszała bądź domyślała się, jak i nie unikała podawania także korzystnych dla niego okoliczności (awantury zaczynał pewnie jakiś drobiazg, jak nie był wypity to można było się dogadać, nie było sytuacji żebym musiała jechać do M. żeby ją stamtąd zabrać).

Wobec powyższego nie sposób podzielić twierdzeń obrońcy, że w/w świadkowie szczegółowo i kompleksowo opisują zachowanie oskarżonego, co miałoby stanowić argument przemawiający za niewiarygodnością ich zeznań.

Świadek D. K. wskazał na udział w jednej interwencji w miejscu zamieszkania stron (awantura domowa), ale trudno było mu w toku postępowania przygotowawczego – z uwagi na ilość podobnych czynności – szczegółowo odnieść się do tego zdarzenia. Z uwagi na upływ czasu szerzej tej interwencji nie opisał także przed sądem. Jego zdaniem nikt nie potrzebował pomocy, w obecności funkcjonariuszy nie było agresji, czego jednakże nie można tłumaczyć jako ocenę, że zostali niesłusznie wezwani (oskarżyciele nie zarzucono popełnienia wykroczenia), skoro po wysłuchaniu stron pouczył wzywającą o dalszych możliwościach prawnych a oskarżonego o konsekwencjach prawnych jego zachowania (czyli uznał na miejscu, że nie było ono właściwe).

M. T. wskazał na zapisy niebieskiej karty, które korespondowały z zeznaniami pokrzywdzonej w niniejszej sprawie (przemoc psychiczna polegająca na ciągłym nękaniu, wyzywaniu i wszczynaniu awantur przez K. S. będącego pod wpływem alkoholu).

Ponieważ zeznania pokrzywdzonej, wsparte powyżej przywołanymi dowodami, były stanowcze oraz logiczne i nie kłóciły się przy tym z doświadczeniem życiowym, przyjęcie ich przez Sąd Rejonowy za wiarygodne i dokonanie na ich podstawie ustaleń faktycznych świadczących o znęcaniu psychicznym i fizycznym, nie było błędne.

Trudno mówić o jakichś wątpliwościach w sprawie, skoro nawet podważenie relacji byłej żony przez oskarżonego sprowadzało się do nie przyznania się do postawionego zarzutu, bez złożenia szerszych zeznań odmiennie przedstawiających przebieg wydarzeń, podnosząc jedynie chęć wyprowadzi ze wspólnego miejsca zamieszkania.

Wobec powyższego nie można też mówić o wzajemności zachowań, skoro oskarżony przez pokrzywdzoną nie był prowokowany, a ewentualne jej niewłaściwe słowa czy użycie siły stanowiły tylko i wyłącznie reakcję obronną, nie miały takiego natężenia jak działania K. S..

W ocenie sądu odwoławczego orzeczona kara 10 miesięcy ograniczenia wolności jest adekwatna do czynu przypisanego oskarżonemu. Nie sposób uznać, aby była ona niewspółmierna i to w stopniu rażącym, w sytuacji skorzystania przez Sąd Rejonowy z instytucji przewidzianej w art. 37a kk, a więc gdy wymierzono karę rodzajowo łagodniejszą niż przewidzianą przez ustawodawcę za przypisane przestępstwo.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwi ęź le o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2.

Stosownie do art. 636 §1 kpk, wobec nieuwzględnienia apelacji oskarżonego, został on obciążony kosztami postępowania odwoławczego, w tym opłatą, która ustalono zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 3 i ust. 2, art. 8 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. z 1983 r. Nr 49, poz. 223 tekst jedn. ze zm.).

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

oskarżony

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

uznanie oskarżonego za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana