Pełny tekst orzeczenia

Sygnatura akt

II AKa 87/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 25 listopada 2019r. w sprawie XVIII K 200/18

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☒

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

Zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

Sąd Apelacyjny nie przeprowadzał postępowania dowodowego;

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

Jw.

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Jw.

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

Jw.

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

a.

b.

c.

d.

Obraza art. 7 kpk poprzez dokonanie dowolnej a nie swobodnej oceny dowodów skutkująca błędem w ustaleniach faktycznych mających wpływ na wynik postępowania i uznanie oskarżonej za winną przywłaszczenia pojazdu marki O. (...) nr ej. (...), podczas gdy okoliczności sprawy wskazują, że samochód został nabyty przez oskarżoną i wyłącznie dla celów podatkowych wpisany do środków trwałych spółki (...) s.c. B. O. (1), M. P. (2), K. O..

Przypisując oskarżonej sprzeniewierzenie powierzonego jej pojazdu marki O. (...) poprzez jego sprzedaż i nie przekazanie pozostałym wspólniczkom uzyskanej z tego tytułu kwoty, Sąd Okręgowy nie uchybił regułom oceny dowodów. Ta zaprezentowana w uzasadnieniu wyroku spełnia kryteria art. 7 kpk a w jej wyniku Sąd poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne. Jak trafnie wskazał Sąd, z zeznań K. K. i B. O. (2) - wspólniczek B. D., jednoznacznie wynika, że O. (...) stanowił własność spółki, czyli był przedmiotem współwłasności trzech wspólniczek. K. K. wskazała spółka posiadała jeszcze pojazd marki O. (...), który był własnością spółki (k. 36), …siostra jeździła O. (...), który był własnością firmy, sprzedała go za 6.000zł swojemu mężowi nie mówiąc nam o tym (k. 1132). Świadek zeznała, że była dopisana do samochodu (k. 1135) z tego właśnie powodu, że był własnością spółki. Podobnie co do stanu prawnego samochodu podała B. O. (2) wskazując … kupiła go M. i K., bo miała zniżki dla lekarzy… (...) była na spółkę (k. 1139). Odwołując się do zeznań K. P., obrońca pomija, że także ten świadek wprost wskazał, że formalnie samochód był w rejestrze środków trwałych spółki (k. 1229). Uwzględniając przy tym treść faktury sprzedaży pojazdu (k. 28), ustalenia Sądu w zakresie stanu prawnego O. w dacie rozporządzenia pojazdem i środkami uzyskanymi z tytułu jego zbycia, nie mogą budzić wątpliwości. Sam skarżący wykazuje się przy tym niekonsekwencją podnosząc, że oskarżona przeniosła własność samochodu O. (...) na spółkę w celu optymalizacji podatkowej, przyznając tym samym, że pojazd był współwłasnością wspólniczek, gdy oskarżona rozporządziła nim, jak i środkami z tego tytułu uzyskanymi, z wyłączeniem współwłaścicielek.

Obraza art. 7 kpk poprzez dokonanie dowolnej a nie swobodnej oceny dowodów powodująca błąd w ustaleniach faktycznych mający wpływ na wynik postępowania poprzez uznanie, że oskarżona dokonała przywłaszczenia powierzonego jej pojazdu marki N. (...) i nie przekazała pozostałym wspólniczkom kwoty uzyskanej z jego sprzedaży.

Wbrew stanowisku obrońcy zeznania świadków K. K., B. O. (2) i K. P. nie pozostawiają wątpliwości w zakresie trafności ustaleń Sądu co do przestępstwa przypisanego oskarżonej w pkt. II zaskarżonego wyroku. Tym samym oceny i ustalenia Sądu w analizowanym zakresie nie są następstwem takich uchybień, na jakie wskazano w apelacji. Nie jest zatem tak, jak podnosi skarżący, by z relacji przywołanych świadków nie wynikało w sposób jednoznaczny i nie budzący wątpliwości zadysponowanie przez oskarżoną środkami ze sprzedaży N.. Relacjonując w tym zakresie K. K. zeznała N. (...) został zakupiony za środki K. K. i B. O. (2) za pieniądze spółki, za gotówkę. Użytkowany był przez szwagra, jak się zwolnił z pracy to kupiłyśmy go od tamtej firmy za nasze pieniądze (k. 1132). Zakup samochodu na firmę potwierdziła B. O. (2) (k. 1139). W końcu także K. P., mąż oskarżonej przyznał tę okoliczność wskazując poproszono mnie, abym go zakupił, ale nie na siebie, tylko na B. D.… z tego co się ostatnio dowiedziałem, za samochód zapłacił B. D. (k. 1228). Co do sposobu zadysponowania środkami uzyskanymi ze sprzedaży samochodu, to zeznania oskarżycielek w tym przedmiocie znajdują logiczne potwierdzenie w dokumencie faktury jego sprzedaży datowanym na 28 grudnia 2011r, na którym podpisy oskarżycielek, zgodnie z opinią biegłego z zakresu badania pisma ręcznego, złożyła oskarżona (k. 99, 274-282). Podzielając zatem trafną argumentację Sądu w tym zakresie, wskazać należy, że gdyby intencją oskarżonej było zadysponowanie środkami w sposób wskazywany przez obrońcę, nie byłoby racjonalnych powodów do podrabiania podpisów współwłaścicielek pojazdu na fakturze.

W omówionych warunkach podnoszenie w apelacji, że ustalenia Sądu w analizowanym zakresie wynikają z wadliwej oceny zgromadzonych w sprawie dowodów i mają wątpliwą podstawę, pozostaje w oczywistej sprzeczności z treścią dowodów, do których obrońca się odwołuje.

Obraza art. 7 kpk poprzez dokonanie dowolnej a nie swobodnej oceny dowodów skutkująca błędem w ustaleniach faktycznych w postaci ustalenia, że oskarżona ukrywała dokumentację spółki cywilnej (...) w postaci kart pacjentów z zakresu ortodoncji i protetyki w ramach umowy zawartej z NFZ, dokumentów związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą spółki cywilnej w postaci umowy kredytowej zakupu lokalu przy ul. (...) i tym samym dokonała ukrycia dokumentów, którymi nie miała prawa wyłącznie rozporządzać, podczas gdy zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie wskazuje jednoznacznie na ukrycie przedmiotowych dokumentów.

Sąd Okręgowy z poszanowaniem kryteriów wskazanych w art. 7 kpk ocenił materiał dowodowy sprawy dotyczący tego zarzutu a w następstwie tak dokonanej oceny słusznie uznał, że oskarżona w czasie i okolicznościach przyjętych w opisie czynu wyniosła wskazaną tam dokumentację spółki (...) nie zwracając jej pomimo wezwań pozostałych wspólniczek, czym zrealizowała znamiona występku z art. 276 kk.

Materiał dowodowy w analizowanym zakresie stanowią zeznania oskarżycielek posiłkowych, Z. O. i K. P., ale przede wszystkim G. S. zatrudnionej w przychodni. Z relacji przywołanej pracownicy B. D. jednoznacznie wynikają kompetencje wspólniczek, w szczególności to, że sprawami formalnymi w przychodni, w tym rozliczeniami z NFZ, zajmowała się oskarżona. Świadek wprost i konsekwentnie wskazywała, że karty ortodontyczne nigdy nie leżały w rejestracji, …były u pani M. w gabinecie i to ona rządziła tymi kartami… wszystkie dokumenty spółki znajdowały się u pani M.. Podała także, że to oskarżona zajmowała się wypłatą wynagrodzeń. Odnosząc się do czasu, gdy konflikt pomiędzy wspólniczkami był dostrzegalny już także dla pracowników przychodni, świadek zeznała, że wielokrotnie widywała oskarżoną przychodzącą do pracy z samą torebką a wynoszącą całe torby (k. 299, 1158). Te okoliczności, w powiązaniu z czasem, gdy wspólniczki oskarżonej stwierdziły brak dokumentacji, nie pozostawiają wątpliwości w zakresie trafności ustaleń Sądu w analizowanym zakresie. Relacja G. S. znajduje nadto rzeczowe wsparcie w zeznaniach pozostałych, przywołanych wyżej świadków, w tym męża oskarżonej, który przyznał, że oskarżona wysyłała go do firmy po dokumenty a nadto potwierdził, że była wzywana do zwrotu dokumentacji lekarskiej (k. 1229). W takich warunkach, chybiony i to w stopniu oczywistym jest zarzut apelacji, by ustalenia Sądu w tym zakresie nie miały jednoznacznej podstawy dowodowej.

Nie ma także racji obrońca podnosząc, że oskarżyciele – publiczny i posiłkowe – nie przedstawili listy rzekomo przywłaszczonych dokumentów, co uniemożliwiało oskarżonej obronę, skoro z relacji świadków a także kierowanej do oskarżonej korespondencji w postaci wezwania do wydania dokumentów (k. 138-141) wprost wynika, jakie dokumenty oskarżona wyniosła z przychodni i ukrywała przed wspólniczkami. Nadto, co istotne, przypisując oskarżonej występek z art. 276 kk, Sąd zmienił opis czynu m. in. poprzez wskazanie, że oskarżona ukrywała karty pacjentów z zakresu ortodoncji i protetyki w ramach zawartej z NFZ umowy o świadczenie lecznicze a nadto umowę kredytową zakupu lokalu stanowiącą dokument związany z działalnością gospodarczą wspólników spółki cywilnej (...) (pkt 9 wyroku). W konsekwencji, Sąd prawidłowo doprecyzował opis zarzuconego oskarżonej czynu, co wynikało z efektów przeprowadzonego postępowania dowodowego.

Rażąca niewspółmierność kary wymierzonej w pkt. 1 wyroku, tj. kary 5 miesięcy pozbawienia wolności, podczas, gdy zgodnie z dyrektywami wymiaru kary powinny zostać uwzględnione skrucha oskarżonej a także praktyka panująca w spółce (...).

Wbrew twierdzeniu obrońcy, rozstrzygając w zakresie prawidłowej sankcji karnej za przestępstwo z art. 270 § 1 kk w zw. z art. 12 kk przypisane oskarżonej w pkt. 1 wyroku, Sąd nie uchybił dyrektywom wymiaru kary wskazanym w art. 53 § 1 i 2 kk. Sąd trafnie wskazał, że zasadnicze znaczenie dla kształtowania wymiaru kary za ten czyn miał stopień winy oskarżonej i społecznej szkodliwości czynu. Przypisane działanie nie obejmowało jednostkowego zachowania, ale obejmowało rozciągnięte w czasie, podjęte w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, podrobienie 54 faktur, bądź ich korekt, które jako autentyczne zostały złożone do NFZ. Słusznie zatem Sąd przyjął, że stopień społecznej szkodliwości tego czynu oskarżonej jest znaczny. Nie do zaakceptowania jest stanowisko obrońcy, że oskarżona nie miała świadomości bezprawności swoich działań. Oskarżona jest osobą dorosłą, wykształconą, stąd próba wykazania, że podpisując się za siostrę na dokumentach służących do rozliczenia świadczeń z NFZ działała w przeświadczeniu legalności takich działań, nie może być skuteczna. Przy ocenie świadomości oskarżonej w tym zakresie trudno także pominąć, że podpisy za matkę i siostrę złożyła na fakturze sprzedaży pojazdu N., co uwzględniając całokształt okoliczności sprawy skutecznie wyklucza ocenę obrońcy o technicznym charakterze takich jej działań.

Oceniając stopień surowości kary pozbawienia wolności orzeczonej wobec oskarżonej za ten czyn, stwierdzić należy, że podstawową miarę w tym zakresie jest stopień wykorzystania ustawowej sankcji. Przestępstwo z art. 270 § 1 kk zagrożone jest karami grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Uwzględniając ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd a w ich ramach charakter i okoliczności przypisanego oskarżonej czynu, zgodzić się należy z oceną, że właściwą sankcję wobec oskarżonej będzie stanowić kara pozbawienia wolności. Kara ta została ukształtowana w wymiarze przekraczającym nieznacznie, czy wręcz symbolicznie, dolny próg ustawowego zagrożenia. To powoduje, że w żadnej mierze nie może być oceniana jako kara nadmiernie surowa, tym bardziej surowa w takim stopniu, do jakiego odwołuje się art. 438 pkt 4 kpk. Rażąca niewspółmierność kary ma bowiem miejsce tylko wówczas, gdy wymierzona kara w takim stopniu nie uwzględnia dyrektyw wymiaru kary, że jest karą na tyle niesprawiedliwą, że nie daje się wręcz zaakceptować. Kara orzeczona wobec oskarżonej zdecydowanie takiego charakteru nie ma, wbrew stanowisku obrońcy nie jest bowiem karą nazbyt surową, tym bardziej zatem surową w stopniu niewspółmiernym, nieakceptowalnym a tylko taka ocena uprawnia sąd odwoławczy do jej modyfikacji w ramach postępowania apelacyjnego.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Omówiono przy każdym zarzucie.

Wniosek

o uniewinnienie oskarżonej od czynów zarzuconych jej w pkt. II, IV i XI oraz warunkowe umorzenie postępowania w zakresie czynu ujętego w pkt. I aktu oskarżenia.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Bezzasadność zarzutów stanowiących podstawę wniosków apelacji.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Rozstrzygnięcia zaskarżone przez obrońcę – pkt: 1, 2, 3, 6, 7 oraz od 9 do 15;

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Bezzasadność zarzutów apelacji.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Uchylono rozstrzygnięcia wydane na podstawie art. 46 § 1 kk – pkt. 4 i 8 zaskarżonego wyroku.

Zwięźle o powodach zmiany

Pełnomocnik oskarżycielek posiłkowych oświadczył na rozprawie apelacyjnej, że strony pojednały się i związany stanowiskiem swoich mocodawczyń przyłączył się do apelacji obrońcy oskarżonej, co jest równoznaczne z brakiem woli dochodzenia swoich roszczeń materialnych przez oskarżycielki.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

-------------------------------------------------------------

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

-------------------------------------------------------

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

---------------------------------------

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Sąd, na podstawie art. 634 kpk oraz art. 2 ust. 1 pkt 3 i art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. z 1983r. nr 49, poz. 223 ze zm, dalej) zasądził od oskarżonej na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe postępowania apelacyjnego, w tym kwotę 1.460 zł z tytułu opłaty.

7.  PODPIS

Ewa Gregajtys

Anna Zdziarska Izabela Szumniak

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Ustalenia co do winy w części skazującej

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☒

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana