Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 433/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Radomsku z dnia 8 kwietnia 2020 roku w sprawie II K 118/17

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Obrazy postępowania, tj art. 7 kpk i art. 5 § 2 kpk poprzez oparcie się na niepotwierdzonym pomówieniu i związany z tym błąd w ustaleniach fatycznych poprzez przypisanie oskarżonemu M. G. (1) popełnienia zarzuconego mu czynu.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Jedynym i wyłącznym dowodem obciążającym oskarżonego M. G. (1) jest pomówienie dokonane na etapie postepowania przygotowawczego przez współoskarżonego Z. W.. Orzecznictwo Sądu Najwyższego i sądów powszechnych wypracowało wyśrubowane standardy, od łącznego spełnienia których uzależnione jest opieranie się na dowodzie z pomówienia.

Wspomniany dowód jest dowodem, który ze wzglądu na zainteresowanie osoby pomawiającej inną powinien być poddany szczególnie wnikliwej ocenie z jednoczesnym rozważeniem, czy istnieją dowody potwierdzające bezpośrednio lub choćby pośrednio wyjaśnienia pomawiającego, a nadto czy wyjaśnienia pomawiającego są logiczne i nie wykazują chwiejności albo czy nie są wręcz nieprawdopodobne ( tak też SN w cyt. wyr. z 6.2.1970 r., IV KR 249/69). Wspomniana wnikliwa ocena dowodu z pomówień powinna uwzględniać następujące okoliczności: 1) czy informacje tak uzyskane są przyznane przez pomówionego; 2) czy są potwierdzone innymi dowodami, choćby w części; 3) czy są spontaniczne, złożone wkrótce po przeżyciu objętych nimi zaszłości, czy też po upływie czasu umożliwiającego uknucie intrygi; 4) czy pochodzą od osoby bezstronnej, czy też zainteresowanej obciążeniem pomówionego; 5) czy są konsekwentne i zgodne co do zasady oraz szczegółów w kolejnych relacjach składanych w różnych fazach postępowania, czy też zawierają informacje sprzeczne, wzajemnie się wykluczające bądź inne niekonsekwencje; 6) czy pochodzą od osoby nieposzlakowanej, czy też przestępcy, zwłaszcza obeznanego z mechanizmami procesu karnego; 7) czy udzielający informacji sam siebie również obciąża, czy też tylko przerzuca odpowiedzialność na inną osobę, by siebie uchronić przed odpowiedzialnością ( tak SA w Krakowie w wyr. z 24.11.2011 r., II AKa 189/11, KZS 2012, Nr 2, poz. 39 oraz SA w Gdańsku w wyr. z 26.4.2013 r., II AKa 61/13, KZS 2013, Nr 11, poz. 88).

W tej sprawie żaden z tych warunków nie został spełniony. Poniżej zostanie to wykazane.

Po pierwsze, informacje wynikające z pomówienia nigdy na żadnym etapie nie zostały potwierdzone w najmniejszej nawet części przez pomówionego M. G. (1).

Po drugie, pomówienie to nie zostało potwierdzone żadnym innym dowodem w najmniejszej nawet części. Na współdziałanie z M. G. (1) nie wskazuje i nigdy na żadnym etapie procesu nie wskazywał trzeci ze współoskarżonych, A. J.. Sprawstwa M. G. (1) nie potwierdza żaden świadek, ani nie wynika ono z dowodów obiektywnych. W szczególności opinia biegłego ds. pisma ręcznego wskazuje, że wykorzystany przez sprawców ( pozostałych współoskarżonych, tj. A. J. i pomawiającego Z. W.) dokument został sporządzony przez jakąś inną „trzecią” osobę, z całą pewnością nie ma na nim pisma ręcznego M. G. (1). Nie ma również najmniejszego sensu badanie daktyloskopijne tego dokumentu ( o co postulował obrońca), albowiem zalega on w aktach sprawy od czterech lat, był wielokrotnie wyjmowany przez różne osoby z foliowej koszulki, w której jest przechowywany ( przez biegłego ds. badania pisma ręcznego, który potem na tym dokumencie intensywnie pracował, przez osoby prowadzące postepowanie przygotowawcze, przez składy sędziowskie dwóch instancji, przez obrońców, wreszcie był okazywany oskarżonym). Wszelkie ślady daktyloskopijne powstałe w chwili czynu zatarły się, a nawet gdyby jakimś cudem był tam odcisk palca M. G. (1), to mógł zostać naniesiony już w toku w/w czynności procesowych. Nie wykazano nawet jakiegokolwiek powiązania M. G. (1) z firmą, której dane zostały wykorzystane przy preparowaniu tego dokumentu, ani z pozostałymi oskarżonymi ( znajomość ze Z. W. wynika jedynie z jego niepotwierdzonego pomówienia). Również dane o karalności M. G. (1) wskazują, że nigdy wcześniej ( w przeciwieństwie do Z. W.) nie popełniał tego typu przestępstw jak zarzucone mu w tej sprawie.

Po trzecie, pomówienie to nie pochodzi od osoby bezstronnej, albowiem Z. W. miał interes, aby minimalizować swoją rolę w zdarzeniu i przerzucać odium winy na kogoś innego, oraz tak konstruował wyjaśnienia, aby ukryć rzeczywistego wykonawcę podrobionego dokumentu a jednocześnie nie narazić się na tymczasowe aresztowanie ( będzie to jeszcze rozwijane).

Po czwarte,wyjaśnienia Z. W., w których pomówił M. G. (1), nie były złożone spontanicznie. Przecież Z. W. ( doświadczony i sprytny przestępca), zorientował się co się święci jeszcze w sklepie i uciekł z niego przed przyjazdem dyskretnie ( jak się alarmującym wydawało) wezwanej policji, pozostawiając na placu boju A. J.. A. J. zatrzymany na miejscu przestępstwa złożył spontaniczną relację – ale ani słowem nie wspomniał w niej o M. G. (1), za to ujawnił dane i rolę Z. W.. Natomiast Z. W. został zatrzymany dopiero po dwóch dobach, miał więc czas na przygotowanie linii obrony i dogodnej dla siebie i rzeczywistego współsprawcy preparującego dokument wersji. Co więcej, pomiędzy momentem zatrzymania Z. W. a przystąpieniem do składania przez niego wyjaśnień również minął czas około dwóch godzin, co pozwoliło mu na „wykombinowanie” takiej wersji, w której najmniej obciąży siebie i ukryje wykonawcę podrobionego dokumentu.

Po piąte, pomówienie to nie pochodzi od osoby o nieposzlakowanej opinii tylko od wytrawnego kryminalisty, odpowiadającego w warunkach recydywy, który składając wyjaśnienia był doskonale zorientowany w mechanizmach procesu karnego i wykorzystał je w swoim interesie. Przecież Z. W. zbiegł z miejsca popełnienia przestępstwa przed przyjazdem policji, bo zorientował się ( czy na skutek obserwacji zachowania pracowników sklepu, czy doświadczenia i intuicji), że sprawa się wydała i zbliżają się kłopoty. Znamienne jest, że uciekając bez cienia skrupułów porzucił współsprawcę, nie próbując nawet ostrzec go przez naciągającym niebezpieczeństwem ( w rezultacie A. J. został zatrzymany na miejscu zdarzenia). Następnie – gdy już po dwóch dobach zatrzymano Z. W. – ten tak lawirował, że nie skierowano wobec niego wniosku o zastosowanie tymczasowego aresztowania mimo, że nie ujawnił osoby dokonującej fałszerstwa dokumentu. Przecież gdyby Z. W. nie podał żadnego nazwiska, albo zasłonił się niepamięcią czy niewiedzą w tym zakresie ( co byłoby kompletnie niewiarygodne), to aż prosiłoby się o zastosowanie wobec niego takiej sankcji. Spełnione były przesłanki ogólne z art. 249 § 1 kpk i szczególne z art. 258 § 1 pkt 1 i 2 i § 2 kpk ( sprawca uciekał, sprawca zatajałby dane współsprawcy, groziła mu surowa kara). Także dalsze postępowanie Z. W. świadczy o jego cynizmie i umiejętności „rozgrywania” procesu na swoją korzyść – przecież to postępowanie toczyło się tak długo, bo to Z. W. ukrywał się przed wymiarem sprawiedliwości, wydano postanowienie o jego tymczasowym aresztowaniu ale tak to rozegrał, że zostało ono uchylone, po czym dalej się ukrywał i został tymczasowo aresztowany dopiero na skutek drugiego postanowienia w tym przedmiocie. Jest to więc doświadczony spryciarz, który potrafi doskonale manipulować organami ścigania.

Po szóste, pomówienie to nie było konsekwentne, nie było również spójne i logiczne co do szczegółów. Przecież Z. W. odwołał je po tym, jak został tymczasowo aresztowany – najwyraźniej pomawianie M. G. (1) przestało spełniać założone przez niego funkcje i stało się zbędne. Ponadto, nawet pierwsza wersja wyjaśnień Z. W. nie jest logiczna i spójna, albowiem nieprawdopodobne jest, że nie miałby on wiedzy na temat osoby wykonującej podrobiony dokument. Przecież wyjaśnił, jakoby M. G. (2) wskazał im ten konkretny sklep, do którego się z A. J. mieli udać w celu wyłudzenia kredytu na zakup towaru, bo miano w nim nie wymagać żadnych formalności i dokumentów. Gdy jednak na miejscu okazało się, że do uzyskania kredytu jest wymagane zaświadczenie o zatrudnieniu, oskarżony Z. W. ( rzekomo za pośrednictwem M. G. (1)) zorganizował taki spreparowany dokument „na cito”, w ciągu niespełna trzech godzin. Ujawnia się tu niekonsekwencja i nielogiczność wersji Z. W. – z jednej strony M. G. (2) miał ich kierować do sklepu nie wymagającego żadnych dokumentów przy udzielaniu kredytu ( bo najwyraźniej takich dokumentów nie miał), a z drugiej strony był w stanie załatwić taki sfabrykowany dokument niemal od ręki, na zawołanie Z. W.. Nie jest również wiarygodne, aby przy takiej akcji szybkiego spreparowania dokumentu Z. W. nie miał żadnej, nawet powierzchownej wiedzy, jak i przez kogo dokument ten został sporządzony ( bo jak wiemy dzięki opinii biegłego ds. badania pisma ręcznego na pewno nie sporządzał go M. G. (2)). Wynika stąd, że Z. W. od początku kryje wystawcę spreparowanego dokumentu, a zatem nawet na tym pierwszym etapie postepowania nie był do końca szczery.

Po siódme, w owych pierwszych wyjaśnieniach zawierających pomówienie M. G. (1) pomawiający go Z. W. wyraźnie stara się wybielić, przerzucając odium winy na M. G. (1) i minimalizując swoją. On miał być tylko drobnym pomocnikiem, nagabywanym przez „mózg operacji” w osobie M. G. (1) i zwiedzonym przez niego na złą drogę, miał jedynie skontaktować M. G. (1) ze „słupem” w osobie A. J., a następnie nieznacznie pomóc A. J. wybrać towar jaki miał być zakupiony na kredyt, a cały proceder i jego przebieg miał wymyśleć i zaplanować M. G. (2). Tymczasem z zeznań świadków wynika, że to Z. W. przejął wiodącą rolę w czasie procedury uruchamiania kredytu, wydawał polecenia A. J., miał nad nim kontrolę i kierował jego działaniami.

Na takim pomówieniu nie sposób się oprzeć. Zachodzą bowiem dwie możliwości:

-

albo w zarzuconym przestępstwie brały udział cztery osoby, w tym M. G. (2) oraz czwarty współsprawca, który sporządził dokument, a którego wszyscy z nieznanych powodów kryją;

-

albo M. G. (2) nie miał z tym nic wspólnego, a Z. W. pomówił go, aby ukryć rzeczywistego „trzeciego” współsprawcę (wykonawcę dokumentu) i wyłgać się od tymczasowego aresztowania ( a potem mataczył przeciągając ten proces ponad miarę).

Dlatego Sąd Okręgowy uniewinnił M. G. (1), bo nie będzie się opierał na tak niepewnym, wątpliwym i nierzetelnym dowodzie jakim jest niekonsekwentne i mające logiczne luki pomówienie wytrawnego i unikającego wymiaru sprawiedliwości kryminalisty (a innego dowodu obciążającego M. G. (1) nie ma).

Pozostałe zarzuty nie będą omawiane, albowiem rozpoznanie powyżej przeanalizowanych jest wystarczające do wydania rozstrzygnięcia ( art. 436 kpk).

Wniosek

O uniewinnienie M. G. (1).

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Nie ma dowodu wskazującego na sprawstwo i winę oskarżonego M. G. (1), gdyż na pomówieniu przez oskarżonego Z. W. nie można się opierać ( co było wykazane powyżej). Oskarżonego uważa się za niewinnego jeżeli nie udowodni się mu winy.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Sąd uniewinnił oskarżonego M. G. (1) od popełnienia zarzuconego mu czynu i uchylił rozstrzygnięcie o wymierzeniu mu opłaty.

Zwięźle o powodach zmiany

Oskarżonemu M. G. (1) nie udowodniono winy, co było obszernie wykazywane w poprzedniej części uzasadnienia.

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

5

W związku z uniewinnieniem M. G. (1) koszty postępowania z nim związane ponosi Skarb Państwa.

6

Zasądzono od Skarbu Państwa na rzecz oskarżonego M. G. (1) w związku z jego uniewinnieniem poniesione przez niego koszty procesu na które złożyło się wynagrodzenie obrońcy z wyboru za pierwszą instancję ( rozprawa i trzy terminy dodatkowe) i za rozprawę apelacyjną wyliczone według stawek minimalnych.

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

skazanie

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana