Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII U 1577/18

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 6 czerwca 2018 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych, I Oddział
w Ł., na podstawie art. 12, 14 i 57 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
(Dz. U. z 2017 r., poz. 1383), odmówił J. L. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 23 maja 2018 roku wnioskodawca nie został uznany za niezdolnego do pracy, brak jest zatem podstaw do przyznania prawa do renty. Organ rentowy podkreślił jednocześnie, iż wnioskodawca posiada wymagane okresy ubezpieczeniowe (decyzja k. 41 plik III akt ZUS).

Od decyzji ZUS odwołanie złożył wnioskodawca wnosząc o zmianę decyzji
i przyznanie prawa do renty. W uzasadnieniu odwołania podniósł, iż nie zgadza się z orzeczeniem komisji lekarskiej, bowiem już uprzednio walczył z negatywnymi decyzjami ZUS. Podkreślił także, że cierpi na rozliczne choroby który wywołują częste bóle (odwołanie k. 3).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, wskazując argumenty tożsame jak w zaskarżonej decyzji. Organ rentowy podniósł, iż odwołanie nie zawiera nowych okoliczności mających wpływ na zaskarżoną decyzję (odpowiedź na odwołanie k.4).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

J. L. urodził się (...). Jest z zawodu muzykiem, pracował także jako pracownik biurowy, masażysta i operator maszyn drukujących (okoliczności bezsporne).

Odwołujący pobierał rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy w okresie od 6 czerwca 1998 roku do 30 kwietnia 2009 roku (wyrok w sprawie VIII U 2450/98 k. 27, decyzje w aktach ZUS plik I).

W związku z wypadkiem przy pracy odwołujący korzystał ze zwolnienia lekarskiego a następnie świadczenia rehabilitacyjnego, do 3 stycznia 2017 roku (okoliczność bezsporna, decyzja k.8 akt ZUS plik IV).

W dniu 26 marca 2018 roku ubezpieczony złożył wniosek o ustalenie prawa do renty
z tytułu niezdolności do pracy (wniosek k. 1 – 4 akta ZUS plik III).

W opinii Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 8 maja 2018 roku rozpoznano
u wnioskodawcy: zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa bez ubytków neurologicznych i bez istotnego upośledzenia sprawności ruchowej, nadciśnienie tętnicze kontrolowane farmakologicznie, stan po przebytej operacji rowka nerwu łokciowego prawego w 2015 roku, ostrogi kości piętowych bez upośledzenia motoryki i nadwagę. Mając na uwadze powyższe, Lekarz Orzecznik ZUS stwierdził, że brak jest podstaw do orzeczenia długotrwałej niezdolności do pracy w rozumieniu ustawy rentowej (opinia lekarska k. 8 dokumentacji medycznej, orzeczenie lekarza orzecznika ZUS).

W wyniku złożonego przez wnioskodawcę sprzeciwu z dnia 8 maja 2018 roku, sprawę rozpoznała Komisja Lekarska ZUS, która w orzeczeniu z dnia 23 maja 2018 (sprzeciw k. 10 dokumentacji medycznej, orzeczenie Komisji Lekarskiej i opinia lekarska k. 11-13 dokumentacji medycznej).

Wnioskodawca posiada wymagane okresy ubezpieczeniowe (okoliczność bezsporna).

U ubezpieczonego stwierdzono nadciśnienie tętnicze bez objawów zajęcia serca, leczone ambulatoryjnie. Nie obniża to sprawności organizmu odwołującego w stopniu powodującym długotrwałą niezdolność do pracy (opinia biegłego sadowego z zakresu kardiologii dr. n. med. B. Lao-G. k. 74-75).

Wnioskodawca cierpi na przewlekły zespół bólowy kręgosłupa w przebiegu zmian zwyrodnieniowo-dyskopatycznych bez istotnych deficytów neurologicznych. Przebył uraz głowy i złamanie wyrostka rylcowatego kości łokciowej prawej. Przeszedł też operację zespołu cieśni nerwu łokciowego prawego. W wywiadzie zgłasza bóle głowy i całego kręgosłupa. Obecnie oczekuje na operację prawego barku z powodu uszkodzenia stożka rotatorów barku prawego. Opisane dolegliwości nie powodują długotrwałej niezdolności do wykonywania pracy zarobkowej. Wnioskodawca ma ustalony umiarkowany stopień niepełnosprawności, na stałe (opinia biegłego sądowego z zakresu neurologii J. B. k. 77-79).

U odwołującego występują zmiany zwyrodnieniowo-dyskopatyczne kręgosłupa z okresowo nawracającym zespołem bólowym. W 2012 roku przebył prawidłowo wygojone złamanie wyrostka rylcowatego kości łokciowej prawej. Cierpi także na zespół rowka nerwu łokciowego leczony operacyjnie w październiku 2015 roku, przewlekłe zapalenie nadkłykci bocznych obu kości ramiennych z przewagą prawego oraz zmiany zwyrodnieniowe barku prawego z częściowym uszkodzeniem stożka rotatorów. Powodują one zespół bolesnego barku i niewielkie częściowe ograniczenie jego ruchomości. Stwierdzone zmiany chorobowe wymagają przewlekłego leczenia zachowawczego, szczególnie rehabilitacyjnego, nie powodują jednak długotrwałej niezdolności do pracy. Leczenie może odbywać się w ramach zwolnienia lekarskiego. Rentgen wskazujący na ogniskową zmianę w przysadzie kości udowej są nowymi okolicznościami, a pogorszenie stanu zdrowia wynikające ze złożonej dokumentacji pojawiło się już po wydaniu spornej decyzji (opinia biegłego sądowego z zakresu ortopedii i rehabilitacji dr. n. med. E. B. k. 84-88 i opinia uzupełniająca k.152).

U wnioskodawcy występują także organiczne zaburzenia nastroju. Leczony jest psychiatrycznie, ambulatoryjnie od 2005 roku. Nigdy nie był hospitalizowany psychiatrycznie. Wnioskodawca nie ma objawów z kręgu psychotycznego, wykazuje mierne obniżenie nastroju zredukowane farmakologicznie. Jest sprawny intelektualnie. Dominują dolegliwości somatyczne. Schorzenia nie powodują niezdolności do pracy (opinia biegłego sądowego z zakresu psychiatrii G. P. k. 95-97).

Orzeczeniem lekarza orzecznika z 14 października 2020 roku wnioskodawca został uznany za częściowo niezdolnego do pracy, okresowo do 31 października 2021 roku. Niezdolność powstała 5 kwietnia 2019 roku (orzeczenie k.179).

Przy ustalaniu stanu faktycznego sąd oddalił wnioski pełnomocnika wnioskodawcy o dopuszczenie dowodów z uzupełniających opinii biegłych: neurologa i specjalisty chorób wewnętrznych, którzy ustosunkowaliby się do nowej dokumentacji medycznej, bowiem dokumentacja dotyczyła schorzeń ortopedycznych. W związku z czym sąd poprosił biegłego ortopedę do ustosunkowania się do tej dokumentacji i biegła wydała opinię uzupełniającą. Jednocześnie ustalenia biegłej potwierdził organ rentowy, przyjmując pogorszenie stanu zdrowia wnioskodawcy. Jednakże nie mogło to mieć wpływu na orzeczenie sądu bowiem w postępowaniu odwoławczym sąd bada prawidłowość zaskarżonej decyzji, a zatem stan zdrowia ubezpieczonego najpóźniej na dzień jej wydania.

Podkreślić należy, iż w ocenie Sądu opinie wszystkich biegłych są w pełni wiarygodne. Zostały sporządzone przez biegłych o specjalnościach właściwych z punktu widzenia schorzeń wnioskodawcy. Wyżej wskazani biegli zapoznali się z całą przedłożoną dokumentacją lekarską z przebiegu chorób i leczenia wnioskodawcy i na podstawie tej dokumentacji oraz badania bezpośredniego wydali opinie, które są wewnętrznie spójne, logiczne i kompletne. Opinie w sposób jednoznaczny i przejrzysty obrazują stan zdrowia odwołującego i w oparciu o aktualne wskazania wiedzy medycznej kategorycznie rozstrzygają kwestię wpływu stwierdzonych u niego schorzeń na zdolność do pracy, przy uwzględnieniu kwalifikacji zawodowych wnioskodawcy.

W tym miejscu należy zauważyć, iż w orzecznictwie ugruntowane jest stanowisko, że potrzeba powołania innego (kolejnego) biegłego (biegłych) powinna wynikać z okoliczności sprawy, a nie z samego niezadowolenia strony z dotychczas złożonej (złożonych) opinii. Jeżeli więc opinia biegłego jest przekonująca i zupełna dla sądu, który swoje stanowisko w tym względzie uzasadnił, to fakt, iż opinia taka jest niepełna dla stron procesowych, nie jest przesłanką dopuszczenia w sprawie kolejnej opinii (zob. wyrok SN z 6.05.2009 r., II CSK 642/08, L., postanowienie SN z 6.06.2012 r., I UK 113/12, L.). Dowód z opinii biegłego ma szczególny charakter, nie mogą więc tutaj mieć zastosowania wszystkie zasady o prowadzeniu dowodów, a w szczególności art. 217 § 1 k.p.c. W konsekwencji nie można przyjąć, że Sąd obowiązany jest dopuścić dowód z kolejnych opinii biegłych w każdym wypadku, gdy opinia złożona jest niekorzystna dla strony (zob. wyrok SN z 15.02.1974 r. II CR 817/73, LEX nr 7404), co potwierdza również późniejsze orzecznictwo (zob. wyrok SN z 6.05.2009 r., II CSK 642/08 LEX nr 511998, wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 25.06.2009 r. V Ca 139/09 LEX nr 551993, postanowienie SN z 19.08.2009 r., III CSK 7/09 LEX 533130, wyrok SN z 16.09.2009r., I PK 79/09 LEX nr 5543670, wyrok SN z 30.05.2007 r., IV CSK 41/07 LEX nr 346211). Ponadto w orzecznictwie podkreśla się także, że o ewentualnym dopuszczeniu dowodu z opinii biegłego nie może decydować wyłącznie wniosek strony, lecz zawarte w tym wniosku konkretne uwagi i argumenty podważające miarodajność dotychczasowej opinii lub co najmniej miarodajność tę poddające w wątpliwość, w przeciwnym wypadku wniosek taki musi być uznany za zmierzający wyłącznie do nieuzasadnionego przedłużenia postępowania, co powinno skutkować jego pominięciem (art. 217 § 2 k.p.c.) – (tak wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 5.06.2002 r., III AUa 811/02 opubl. OSA 2003/9/35).

Sąd nie uwzględnił także wniosku pełnomocnika wnioskodawcy o przesłuchanie odwołującego w charakterze strony celem wykazania stanu jego zdrowia, bowiem ta okoliczność wymaga dowodów w postaci opinii profesjonalistów, czyli biegłych sądowych. Wymagana jest w tym zakresie wiedza specjalistyczna. Tylko takie dowody mogą stanowić kanwę ustaleń sądu dotyczącą stanu zdrowia. Przesłuchanie strony czy świadków w tym zakresie jest niecelowe .

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie nie jest zasadne i podlega oddaleniu.

Zgodnie z treścią art. 57 pkt. 1 ustawy z 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
(Dz. U. z 2017 roku, poz. 1383) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1) jest niezdolny do pracy;

2) ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

3) niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b, pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i 9 lit. a, pkt 10 lit. a, pkt 11-12, 13 lit. a, pkt 14 lit. a i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-3, 5 lit. a, pkt 6 i 12, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów;

2. Przepisu ust. 1 pkt 3 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.

Na mocy art. 57a ust. 1 pkt 5 warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego, w myśl art. 57 ust. 1 pkt 2, uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie co najmniej 5 lat - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat.

2. Okres, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, powinien przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy; do tego dziesięcioletniego okresu nie wlicza się okresów pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowej lub renty rodzinnej.

4. Przepisu ust. 2 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy, o którym mowa w art. 6, wynoszący co najmniej 25 lat dla kobiety i 30 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.

W oparciu o art. 12 ust. 1 wskazanej ustawy niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu.

Całkowicie niezdolną do pracy jest zaś osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy (ust. 2), a częściowo niezdolną do pracy - osoba, która
w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji (ust. 3)

Na mocy art. 13 ust. 1 przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się:

1) stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji;

2) możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

Wskazane w cyt. przepisie art. 57 warunki muszą być spełnione kumulatywnie. Brak choćby jednego z nich powoduje brak prawa do świadczenia.

Istotne problemy praktyczne wiążą się z wyjaśnieniem pojęcia "pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji". Warto w tym miejscu nadmienić, że w doktrynie wyróżnia się kwalifikacje w ujęciu formalnym (odzwierciedlające zakres i rodzaj przygotowania zawodowego; udokumentowane świadectwami, dyplomami, zaświadczeniami) oraz kwalifikacje rzeczywiste, tj. wiedzę i umiejętności faktyczne (U. J., Zmiana..., s. 153-154; tejże, Niezdolność..., s. 14; tejże, Kwalifikacje...).

Innymi słowy, o poziomie posiadanych kwalifikacji do pracy decyduje nie tylko wykształcenie, lecz także uzyskana poprzez przyuczenie do zawodu umiejętność wykonywania specjalistycznej, kwalifikowanej pracy - także pracy fizycznej. Niższy będzie zatem poziom kwalifikacji osoby wykonującej proste prace fizyczne, niewymagające przyuczenia zawodowego niż poziom kwalifikacji osoby wykonującej prace wymagające określonych specjalistycznych umiejętności nabywanych na podstawie przygotowania zawodowego (zob. wyrok SN z dnia 3 lipca 2012 r., II UK 321/11, LEX nr 1265565). Pojęcie "kwalifikacji zawodowych" było także przedmiotem wypowiedzi SN w wyrokach: z dnia 20 grudnia 2011 r., I UK 158/11, LEX nr 1129320; z dnia 20 grudnia 2011 r., I UK 175/11, LEX nr 1129321 i z dnia 28 września 2011 r., I UK 36/11, LEX nr 1102992.

Materiał dowodowy zgromadzony w niniejszej sprawie, a oparty na wiarygodnych
i przyjętych przez Sąd opiniach biegłych sądowych lekarzy specjalistów z dziedzin schorzeń, na które powołuje się wnioskodawca, wykazuje jednoznacznie, że wnioskodawca na dzień wydania spornej decyzji nie był niezdolny do pracy.

Sąd w pełni uznał wartość dowodową opinii biegłych sądowych, na podstawie których ustalił stan faktyczny w niniejszej sprawie. W ocenie Sądu złożone do sprawy opinie, nie zawierają żadnych braków i ostatecznie wyjaśniły wszystkie okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy.

Biegli szczegółowo i w sposób pełny określili schorzenia występujące u badanego oraz ocenili ich znaczenie dla jego zdolności do pracy.

Materiał dowodowy pozwolił na ustalenie, iż wnioskodawca nie jest niezdolny do pracy.

W konsekwencji w sprawie niniejszej ostatecznie nie pojawiły się kontrargumenty, które mogłyby budzić wątpliwość Sądu, co do jednoznaczności opinii biegłych.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 14 § 1 k. p. c. oddalił odwołanie.

O wynagrodzeniu pełnomocnika Sąd Okręgowy orzekł na podstawie § 11 ust. 2 w zw. z § 2 ust. 3 oraz w zw. z § 15 Stosownie zaś do treści § 15 ust.2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz.U. z 2019 r. poz. 18), przyznając jego wypłatę ze Skarbu Państwa kasy Sądu Okręgowego w Łodzi według norm przepisanych, w kwocie 221,40 zł.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi wnioskodawcy.

9 XI 2020 roku.