Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 20 października 2020 r.

Sąd Rejonowy w Giżycku I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Anna Kurzynowska - Drzażdżewska

Protokolant: sekretarz sądowy Joanna Kucharska

po rozpoznaniu w dniu 20 października 2020 r. w Giżycku na rozprawie

sprawy z wniosku R. K.

o stwierdzenie nabycia spadku po S. K.

1.  stwierdza, że spadek po S. K.

zmarłej dnia 25.03.2018r. w G.

ostatnio stale zamieszkałej w B.

na podstawie testamentu notarialnego z dnia 09.06.2017r.

nabył:

- syn K. K. (1) s. A. i S. w całości.

2.  Nakazuje pobrać od uczestniczki postępowania J. B. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 375,57 zł (trzysta siedemdziesiąt pięć złotych 57/100) tytułem wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa.

3.  Ustala, że koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie strony ponoszą we własnym zakresie.

SSR Anna Kurzynowska - Drzażdżewska

Sygn. akt. I Ns 187/19

UZASADNIENIE

Wnioskodawca R. K. wniósł o stwierdzenie nabycia spadku po matce S. K. , zmarłej 25 marca 2018 r. w G. ostatnio zamieszkałej w B. na podstawie ustawy. Wnioskodawca twierdził, że spadkodawczyni nie sporządziła testamentu.

W odpowiedzi na wniosek uczestnik postępowania K. K. (1) złożył do akt sprawy testament S. K. sporządzony w formie aktu notarialnego przez spadkodawczynię w dniu 9 czerwca 2017 r., w którym został powołany do dziedziczenia w całości.

Sąd ustalił, co następuje:

S. K. zmarła dnia 25 marca 2018 r. w G.. r. W chwili śmierci była zamężna. Do kręgu spadkobierców ustawowych poza jej mężem A. K. należą jej dzieci: syn K. K. (1) , syn R. K. i córka J. B..

(dowód: odpis skrócony aktu zgonu S. K. – k. 3, odpisy skrócone aktów urodzenia i aktów małżeństwa – k. 3, zapewnienia spadkowe k.57) .

W dniu 09.06.2017 r. S. K. w Kancelarii Notarialnej Notariusz R. B. w G. sporządziła testament , w którym powołała do dziedziczenia swego syna K. K. (1). Jednocześnie spadkodawczyni zobowiązała powołanego spadkobiercę do wydzielenia z domu mieszkalnego położonego w B. lokalu mieszkalnego i darowania go na rzecz uczestniczki postępowania J. B. . W testamencie S. K. wydziedziczyła także swego najstarszego syna R. , za jak to ujęto – nie utrzymywanie kontaktów z matką przez ostatnie 5 lat.

( zob. testament k 43 akt)

Zarówno uczestniczka postepowania jak i wnioskodawca zakwestionowali testament matki. Podnieśli ,że spadkodawczyni przed śmiercią bardzo ciężko chorowała. Cierpiała na chorobę P. oraz A.. Miała ewidentne problemy nie tylko z poruszaniem się ale także z komunikowaniem się z otoczeniem. Pozostawała pod stałą kontrolą poradni neurologicznej. W ocenie wnioskodawcy i uczestniczki postepowania wymienione choroby uniemożliwiały jej swobodne i świadome podjęcie decyzji w zakresie powołania do dziedziczenia. Proces decyzyjny mógł być także zakłócony przez przyjmowane przez spadkodawczynię leki.

( zobacz pismo k.66 – 70 ).

Zważywszy na zgłoszone zarzuty , co do możliwości skutecznego sporządzenia testamentu przez S. K. , sąd przeprowadził rozległe postepowanie dowodowe. Szczególnie cenne okazały się zeznania świadków- lekarzy opiekujących się zmarłą spadkodawczynią. Wynika z nich jednoznacznie, że S. K. wprawdzie chorowała na chorobę P. , która utrudniała jej codzienne funkcjonowanie w zakresie motoryki ale nie potwierdzili zgłaszanego faktu współistnienia choroby A.. Przeciwnie wskazali ,że zmarła nie miała związanych z nią objawów. Nie występowały u niej problemy z jasnym formułowaniem myśli , nie miała problemów z komunikowaniem się, zaś sama choroba P. nie powoduje zaburzeń świadomości. Pojawiły się one dopiero pod koniec życia w związku z zapadnięciem na chorobę nowotworową i zastosowanym leczeniem.

( zab. zeznania świadków B. G., Z. G. i P. B. k. 140-141 akt).

Zeznania wyżej wymienionych świadków w pełni korespondują z zeznaniami Notariusza R. B. oraz G. N.. Ten ostatni bardzo często kontaktował się ze zmarłą oraz jej mężem bowiem pełnił funkcję ich doradcy . S. K. , która prowadziła działalność gospodarczą często korzystała z jego rad. To właśnie G. N. małżonkowie K. przekazali informację ,że chcą sporządzić testamenty. Oboje byli zdecydowani co do ich treści i dokładnie wiedzieli czego chcą. Powyższe spostrzeżenia potwierdziła Notariusz R. B.. Zeznała ona ,że spadkodawczyni była spokojna i przekonana co do słuszności swojej decyzji. Świadek nie zauważyła , by zmarła miała jakiekolwiek zaburzenia pamięci czy świadomości.

( zob. zeznania świadków k.196-197 akt).

Z uwagi na prezentowane przez wnioskodawcę oraz uczestniczkę postępowania stanowisko, celem jednoznacznego rozstrzygnięcia ważności testamentu sąd dopuścił dowód z opinii biegłych lekarzy z zakresu neurologii oraz psychiatrii na okoliczność ustalenia czy spadkodawczyni S. K. zważywszy na stan zdrowia i przyjmowane , silne leki była w stanie w sposób świadomy i swobodny rozporządzać swoją wolą.

Biegli w opiniach sporządzonych na podstawie analizy akt sprawy , zeznań świadków i dostępnej dokumentacji medycznej jednoznacznie wskazali ,że spadkodawczyni w dacie sporządzenia testamentu nie pozostawała w stanie wyłączającym swobodne i świadome podjęcie decyzji. Także przyjmowane przez S. K. leki nie zaburzały tej świadomości. Wprawdzie opinia biegłego z zakresu neurologii jest dość lapidarna to jednak wynika z niej ,że biegły analizował całą dostępną dokumentację medyczną oraz pozostały materiał dowodowy zgromadzony w aktach , a więc także zeznania świadków. Opinia jest z tym materiałem dowodowym kompatybilna.

Z kolei biegły z zakresu psychiatrii w bardzo obszernej opinii, która uzupełnia opinię biegłego neurologa wskazał na konsekwentne działania spadkodawczyni co do sposobu rozporządzenia swoim majątkiem . Spadkodawczyni rozważała bowiem pozostawienie córce części domu już wcześniej . Zeznania uczestniczki postepowania te okoliczności potwierdzają . Powyższe świadczy o świadomym , logicznym i przemyślanym zamiarze spadkodawczyni. Biegły w swojej opinii podkreślił, że żaden z opiekujących się spadkodawczynią lekarzy nie rozpoznał u niej nawet wstępnego etapu otępienia. Także w tym zakresie opinia biegłego jest zgodna z zeznaniami notariusza i doradcy finansowego małżonków K..

Reasumując, obaj biegli byli zgodni w swych opiniach : S. K. w sposób świadomy i swobodny sporządziła w dniu 09.06.2017 r. testament.

( zob. opinie biegłych k.216-217 i k.246-251)

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 926 § 1 kc powołanie do spadku może wynikać z ustawy lub testamentu. Ustawodawca daje pierwszeństwo porządkowi dziedziczenia określonemu przez spadkodawcę w testamencie. Jak wynika bowiem z § 2 cytowanego artykułu dziedziczenie ustawowe, co do całości spadku następuje wtedy, gdy spadkodawca nie powołał spadkobiercy albo gdy żadna z osób, które powołał nie chce lub nie może być spadkobiercą.

Dziedziczenie ustawowe ma miejsce także wówczas, gdy sporządzony przez spadkobiercę testament okazał się nieważny lub bezskuteczny. Zgodnie z art. 945 § 1 pkt 1 kc testament jest nieważny jeżeli został sporządzony w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli.

Jak wskazuje się w literaturze oświadczenie woli testatora jest świadome jeżeli w czasie sporządzania testamentu nie występowały żadne zaburzenia świadomości a testator jasno i wyraźnie zdawał sobie sprawę, że sporządza testament określonej treści, natomiast oświadczenie testatora jest swobodne, jeżeli spadkodawca nie kieruje się motywami intelektualnymi lub pobudkami uczuciowymi, mającymi charakter chorobowy, nie pozostaje pod dominującym wpływem czyjejkolwiek sugestii i zachowuje wewnętrzne poczucie swobody postępowania.

W analizowanym stanie faktycznym S. K. w dniu 09 czerwca 2017 r. w Kancelarii Notarialnej R. B. w G. sporządziła testament, w którym powołała do całego spadku swojego syna K. K. (1).

Z analizy przedstawionego i omówionego wyżej materiału dowodowego w tym opinii biegłych sądowych, które w ocenie Sądu sporządzone zostały zgodnie z zasadami specjalistycznej wiedzy z zakresu medycyny, są jasne i wyczerpujące wynika, że spadkodawczyni S. K. w chwili sporządzania testamentu w dniu 09.06.2017 r. nie znajdowała się w stanie wyłączającym świadome i swobodne podjęcie decyzji.

Z tych przyczyn na podstawie art. 945 § 1 pkt 1 kc sąd uznał testament sporządzony przez S. K. za ważny.

Mając powyższe na względzie na podstawie art. 926 § 1 i 2 kc w zw. z art. 945§ 1 kc a contrario orzeczono jak w sentencji.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art.520 par.1 kpc w zw. z art.113 ust.1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych( Dz.U. Nr 167, poz.1398 z późn. zm).