Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II AKa 85/20

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 września 2020 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SA Małgorzata Janicz

Sędziowie: SA Ewa Jethon (spr.)

SO(del.) Katarzyna Capałowska

Protokolant: sekr. sąd. Sylwester Leńczuk

przy udziale prokuratora Hanny Gorajskiej-Majewskiej

po rozpoznaniu w dniu 11 września 2020 r.

sprawy M. P., urodz. (...) w W.,

syna S. i U. zd. S.

oskarżonego z art. 258 § 1 kk, art. 56 ust.3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii i art.18§3 k.k. w zw. z art. 55 ust.3 i art. 55 ust.3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art.12 k.k.

na skutek apelacji wniesionych przez obrońcę oskarżonego i prokuratora

od wyroku Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie

z dnia 18 grudnia 2019 r. sygn. akt V K 1/19

uchyla zaskarżony wyrok w stosunku do M. P. i sprawę przekazuje Sądowi Okręgowemu Warszawa-Praga w Warszawie do ponownego rozpoznania.

UZASADNIENIE

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 85/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie z dnia 18 grudnia 2019 r. w sprawie o sygn. akt V K 1/19

Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny prokurator

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu.

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu.

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Apelacja Prokuratora

Lp.

Zarzut

1)  obrazy przepisów postępowania karnego mającą wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie art. 7 i 92 k.p.k. poprzez całkowicie dowolną i jednostronną ocenę materiału dowodowego, bez uwzględnienia przy wydawaniu orzeczenia wszystkich przeprowadzonych w sprawie dowodów istotnych z punktu widzenia odpowiedzialności oskarżonego, w szczególności wyjaśnień i zeznań M. C. (1) złożonych na etapie postępowania przygotowawczego, bez uwzględnienia przy wydawaniu orzeczenia wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, co skutkowało dokonaniem ustaleń faktycznych na podstawie zeznań M. C. (1) złożonych na rozprawie w dniu 11 i 14 marca 2019 roku, pominięciu obszernych i szczegółowych wyjaśnień i zeznań składanych przez tego świadka na etapie postępowania przygotowawczego i ostatecznie wyeliminowaniem z opisu czynu przypisanego oskarżonemu w pkt 1 wyroku z art. 258§1 k.k obrotu znaczną ilością środków odurzających i substancji psychotropowych , obrotu heroiną, kokainą i haszyszem, działu w przemycie znacznych ilości środków odurzających i substancji psychotropowych,

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny.

Przypisując oskarżonemu przynależność do grupy przestępczej, Sąd I instancji ograniczył znaczne opis czynu zawężając działalność grupy, w stosunku do zarzucanego czynu, jedynie do obrotu środkami odurzającymi i substancjami psychotropowymi w postaci marihuany, amfetaminy i tabletek extazy. Opis czynu zatem węższy jest nawet w stosunku do przypisanego oskarżonemu w punkcie II wyroku czynu. Nim poza udziałem w obrocie, określonymi w obu zarzutach środkami, przypisano ich znaczne ilości a nadto udział w przywozie środków w znacznej ilości.

Wynika z tego, że działalność grupy przestępczej została określona przez Sąd w sposób węższy, niż działalność oskarżonego związana z przestępstwami tzw. narkotykowymi, które, jak wynika z ustaleń Sądu, popełnione zostały w czasie działalności w grupie, z osobami do niej przynależącymi i w ramach jej struktury. Tej różnicy Sąd Okręgowy w żaden sposób nie wyjaśnił.

Z ustaleń tego Sądu wynika bowiem, że przynależność M. P. do grupy przestępczej trwała od stycznia 2005 r. do 14 marca 2007 r. W tym okresie już działalność narkotykową uczestników grupy Sąd ustalił jako prowadzoną na większą skalę (str. 2 uzasadnienia), zgodnie zresztą z zakresem skazań jej uczestników wynikającym z przytoczonych w uzasadnieniu wyroków (str.23 uzasadnienia). Osobą kierującą grupą przez cały okres, także poprzedzający przystąpienie oskarżonego, był B. T. (1). Rolę M. P. ps. (...) w grupie Sąd zdefiniował, jako „prawą rękę” kierującego nią B. T. (1). T. w ramach kierowniczej działalności nadzorował działalność grupy, kontaktował się z dostawcami narkotyków a także z osobami z innych konkurencyjnych grup przestępczych. Świadek M. C. (1) zajmował się magazynowaniem narkotyków, dzieleniem i przekazywaniem poszczególnym dilerom. Prowadził notes, w którym zapisywał poszczególne transakcje, ilości i rodzaje narkotyków.

Od czasu, gdy B. T. (1) zajął się przemytem narkotyków z Holandii i więcej czasu spędzał za granicą, jego rolę w kraju przejął oskarżony. To on zajmował się sprawami związanymi z obrotem narkotykami w Polsce, w czasie, kiedy B. T. był za granicą. To z nim w razie problemów w swojej działalności mieli kontaktować się M. C. (1) i T. P. (1). To u niego zgłaszali zapotrzebowanie na poszczególne narkotyki i to z nim się rozliczali. On odbierał umówione wcześniej kwoty pieniężne i o ile wszystko się zgadzało nie interesowały go szczegóły poszczególnych transakcji (str.3). Nie interesował się danymi osób dilerów, chodziło o to aby zgadzały się pieniądze za przekazane M. C. narkotyki, a nie było sytuacji, aby ten zalegał z pieniędzmi, stąd ani B. T., ani oskarżony nie mieli powodu, aby zaglądać do prowadzonego przez M. C. notesu. Zauważyć należy, że po zatrzymaniu M. C. oskarżony zwrócił się do jego żony o wydanie owego notesu i pieniędzy.

Niezależnie od tego Sąd ustalił, że oskarżony w czasie nieobecności w kraju B. T., z którym to właśnie on miał kontakt, odbierał od kierowców, w tym A. R., przywożoną przez nich z Holandii marihuanę oraz ekstazy i przekazywał M. C. do dalszej sprzedaży. Natomiast po incydencie z odebraniem przez oskarżonego marihuany przeznaczonej dla innej grupy przestępczej, gdy jego rolę przejął M. C., oskarżony informował go o czasie przywozu narkotyków i wskazywał miejsce ich odbioru .

W okolicznościach tak określonej roli w grupie przestępczej a tym samym akceptacji i rozmiaru prowadzonej działalności, nie jest uzasadnione ograniczenie zakresu uczestnictwa w owej grupie tylko do osobiście, fizycznie wykonywanych przez oskarżonego czynności związanych z obrotem narkotykami i to w niezrozumiałym, niewyjaśnionym zakresie nawet poprzez pominięcie, że stanowiły one znaczną ilość.

Jak dostrzegł to Sąd meriti, formalny charakter przestępstwa udziału w grupie przestępczej nie wymaga wykazania popełnienia jakiegokolwiek przestępstwa, choć oskarżony je przecież popełnił i Sąd mu je przypisał i to w szerszym zakresie, niż udział w grupie przestępczej, kiedy jednocześnie ustalił, że działanie to pokrywało się z działalnością grupy przestępczej.

Dostrzegając nielogiczność oceny dowodu z zeznań świadka M. C. (1), należało uznać, że słusznie skarżący prokurator zarzucił ocenie dowodu cechy sprzeczne z normą art. 7 k.p.k.

Ponadto kwestionowana przez prokuratora eliminacja z opisu czynu innych, niż przypisane w ramach czynu II z art. 56 ust. 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, nie może być dokonana w wyniku powzięcia wątpliwości co do osobistego uczestnictwa oskarżonego w ich obrocie. Natomiast Sąd meriti tak właśnie uczynił. Uznając, że skoro nie mógł stanowczo ustalić udziału oskarżonego w obrocie kokainą i heroiną (str.24), to wyeliminował ten element z opisu działalności grupy. Tymczasem czym innym jest fakt i zakres popełnionego w ramach grupy konkretnego przestępstwa a czym innym określenie charakteru przestępstw, których dopuszczała się zorganizowana grupa i dla których się zorganizowała.

Znamiona przepisu art. 258 § 1 k.k. wypełnia już samo przystąpienie do grupy przestępczej i pozostawanie w jej strukturze, choćby bez pełnienia w niej funkcji kierowniczych czy wykonywania zadań związanych z zarządzeniem tą grupą. Nie jest konieczne wykazanie wiedzy sprawcy o szczegółach jej organizacji, znajomości wszystkich jej członków. Przestępstwo to ma bowiem charakter formalny i może być popełnione w formie zamiaru bezpośredniego, jak i ewentualnego, co oznacza, że wystarczające jest, że sprawca ma świadomość istnienia grupy, akceptuje jej cele przestępcze i godzi się, by je realizowano. Sąd Okręgowy eliminując elementy opisu czynu, całkowicie pominął pełnioną przez oskarżonego rolę w grupie przestępczej, którą przecież ustalił i opisał w uzasadnieniu wyroku. Nie określił natomiast, jakie cele i zachowania grupy przestępczej oskarżony obejmował swoją świadomością i akceptacją.

Zarzut

1)  obrazy przepisów postępowania karnego mającą wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie art. 7 i 92 k.p.k. poprzez całkowicie dowolną i jednostronną ocenę materiału dowodowego, bez uwzględnienia przy wydawaniu orzeczenia wszystkich przeprowadzonych w sprawie dowodów istotnych z punktu widzenia odpowiedzialności oskarżonego, w szczególności wyjaśnień i zeznań M. C. (1) złożonych na etapie postępowania przygotowawczego, bez uwzględnienia przy wydawaniu orzeczenia wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, co skutkowało dokonaniem ustaleń faktycznych na podstawie zeznań M. C. (1) złożonych na rozprawie w dniu 11 i 14 marca 2019 roku, pominięciu obszernych i szczegółowych wyjaśnień i
zeznań składanych przez tego świadka na
etapie postępowania przygotowawczego, wyeliminowaniem z opisu czynu przypisanego oskarżonemu w pkt 2 wyroku z art. 56 ust. 3 w zb. z art. 55 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 „o przeciwdziałaniu narkomanii” w zw. z art. 11 §2 k.k udziału w obrocie z ustalonymi osobami wskazanymi w pkt II aktu oskarżenia, udziału w obrocie marihuaną, tabletkami ekstazy, kokainą, heroiną, haszyszem, udziału w przemycie kokainy, i ostatecznie przyjęciem znacznie mniejszych ilości środków odurzających i substancji psychotropowych, w których obrocie i przemycie oskarżony uczestniczył oraz dokonaniem nieprawidłowych ustaleń w zakresie wysokości korzyści majątkowej osiągniętej przez oskarżonego z popełnienia przestępstwa przypisanego w pkt 2 wyroku,

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny.

Powyższe rozważania dotyczące określonej przez świadka M. C. (1) pozycji oskarżonego w grupie przestępczej zachowują swoją aktualność także w zakresie oceny dowodów odnośnie przestępstwa zarzuconego oskarżonemu w punkcie II uczestnictwa w obrocie i przemycie narkotyków w formie współsprawstwa z innymi osobami.

Wskazać więc trzeba, że współsprawstwo, od strony przedmiotowej nie musi polegać na realizacji wszystkich znamion czasownikowych ujętych w opisie czynu zabronionego. Wymaga natomiast, by sprawca podjął takie zachowanie, które na gruncie przyjętego porozumienia stanowiło konieczny lub bardzo istotny warunek realizacji przez innego współsprawcę znamion czynu zabronionego dokonanego w ramach podziału ról.

Powtórzyć należy więc, że pozycja oskarżonego określona przez świadka M. C. (1), to pozycja „prawej ręki” kierującego grupą B. T. (1). Oznaczała ona, że w razie jakichkolwiek problemów, to do niego mieli zwracać się M. C. i T. P.. To do niego mieli składać zamówienie na narkotyki a po sprzedaży z nim się rozliczać i przekazywać pieniądze. To on odbierał początkowo ze zorganizowanego przez B. T. przemytu z Holandii narkotyki i przekazywał wymienionym mężczyznom a w kolejnym okresie (po opisanym wcześniej incydencie) przekazywał M. C. informacje o czasie przemytu i umawiał z kierowcami opisując im ubiór C.. Nie ma znaczenia, że w późniejszym okresie oskarżony miał także do nich kontakt, skoro o czasie dostawy i tak był informowany przez oskarżonego a kierowcy pozostawali w stałym kontakcie z oskarżonym (str.26 uzasadnienia). W realiach przedstawionych przez świadka M. C. a przyjętych przez Sąd meriti zależności pomiędzy uczestniczącymi w obrocie i przywozie zza granicy narkotyków, każda z osób pełniła określone funkcje. Odzwierciedla ja fragment zeznań świadka M. C.: „C. stał wyżej w hierarchii grupy niż ja i P. (T. P. (1)).Taką pozycje zajmował do czasu mojego zatrzymania. Od stycznia 2005 r. do czasu mojego zatrzymania C. był współpracownikiem B. (T.). B. w tym czasie w kraju nie było więcej niż był, wszystkie interesy B. załatwiał przez M..” k.272v. Kwestionując ocenę dowodów w omawianym zakresie słusznie skarżący prokurator wywodzi uczestnictwo w obrocie narkotykami w szerszym zakresie, niż to ustalił Sąd z faktu współdziałania z B. T. i innymi osobami w zakresie obrotu i udziału w przemycie narkotyków.

Eliminując z przypisanego czynu ten obszar zachowań oskarżonego, który polegał na współdziałaniu w odbiorze przez M. C. narkotyków przywiezionych z Holandii od kierowców, nie wyjaśniając przy tym takiej oceny, Sąd dopuścił się obrazy normy art.7 k.p.k.

W zakresie natomiast udziału w obrocie narkotyków, także pochodzących od dostawców z kraju Sąd wprawdzie dostrzegł fakt prowadzenia przez M. C. notatnika, lecz pominął jego znaczenie dla oceny relacji pomiędzy M. C. a oskarżonym. Dostrzegł też, że oskarżony nie domagał się od M. C. rozliczeń i szczegółów transakcji z dilerami, lecz istotne jest - dlatego, że M. C. nie zalegał z pieniędzmi i rozliczenia się zgadzały. Po zatrzymaniu C. jednak zwrócił się do jego żony o wydanie owego notatnika i pieniędzy. Fakty te wskazują, że oskarżony obejmował swoją świadomością i zamiarem znacznie szerszy, nisz przypisany, obszar działania przestępczego.

Niezasadnie wiec ograniczył Sąd udział oskarżonego w obrocie narkotykami dokonywany, jak zresztą Sąd ustalił, na przestrzeni ponad dwóch lat, do dwóch sytuacji przekazania M. C. informacji o dacie odbioru amfetaminy od A. S. ps. (...). Z zeznań świadka C. wynika zaś, że pośrednictwo oskarżonego przekazywanie narkotyków od A. S. nie musiało wiązać się z jego znajomością. Jak zeznał : (...) (oskarżony) mógł znać N. i G. , ale on miał kontakt z osobami, które stały nad N. i G.” k. 2693. Zasadnie także wskazał prokurator, że innymi jego dostawcami byli, jak ich określił świadek „dostawcy z G.” i (...). M. C. (1) wskazał, że nie miał z nimi kontaktu, w tych przypadkach zamawiał narkotyki u B. T. (1) a potem u oskarżonego i to oni kontaktowali się bezpośrednio z dostawcami, jak też nie płacił dostawcom, tylko im. „W niedługim czasie po odebraniu przeze mnie narkotyków , albo wieczorem, albo następnego dnia, przyjeżdżał B. (T.) a potem C. i ja im płaciłem za narkotyki.” k.2691. Świadek zeznał też, że M. P. nie tylko załatwiał im towar sprowadzany zza granicy, ale i narkotyki załatwiane w kraju, głównie amfetaminę.

Należało przyznać rację Sądowi, że sposób prowadzenia przesłuchań świadka M. C. (1) w toku śledztwa i to na wszystkich jego etapach utrudnił znacznie dokonanie ustaleń, jak i prawidłową oceny dowodów. Jednakże analiza całości jego depozycji w powiązaniu ze sobą i na tle prawidłowo określonego kontekstu sytuacyjnego pozwoliłaby na bardziej szczegółowe, niż tego dokonał Sąd I instancji ustalenia co do ilości i okoliczności udziału w obrocie narkotykami oskarżonego.

Apelacja prokuratora na stronie 14 - 15 odnosi się do szczegółów transakcji, w których uczestniczył M. C. (1) a związanych z osobą B. T. (1), które znajdują oparcie w zeznaniach świadka.

Sąd prawidłowo ustalił relację pomiędzy oskarżonym a B. T. i M. C. wyżej opisaną. Z zeznań świadka M. C. złożonych w dniu 26.10.2007 r. (k.267) wynika, że odbierał od A. S. 8-12 kg amfetaminy jednorazowo z częstotliwością raz na miesiąc.

Natomiast co do sprowadzania narkotyków przez B. T. (1) zeznał, że sprowadzał marihuanę, kokainę i LSD. Kierowca przywoził około 6 kg marihuany, 50 000 szt. Ekstazy i około 1 kg kokainy (k.129).

Natomiast oskarżony poza ustalonym odbiorem narkotyków od kierowców, w okresie kiedy robił to M. C., brał też od niego towar i gdzieś go zawoził. (k.130v.)

Okoliczności dotyczące z kolei uczestnictwa w obrocie narkotykami odzwierciedla twierdzenie świadka M. C. na temat M. P. „ja płaciłem mu za narkotyki, które odbierałem od niego od tych 2 kierowców lub innych osób, od których odbierałem narkotyki, które załatwiał B.. Jedną z tych osób był N.” k.271v-272).

Zawartość zeznań świadka winna być oceniona w sposób szczegółowy a jednocześnie kompleksowy, zgodnie z wymogami normy art.7 k.p.k., zaś działając odmiennie Sąd jej uchybił.

Zarzut

2)  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego orzeczenia, mający wpływ na jego treść, polegający na wyrażeniu błędnego poglądu, że oskarżony M. P. brał udział w zorganizowanej grupie przestępczej, zajmującej się wbrew przepisom ustawy obrotem środkami odurzającymi i substancjami psychotropowymi, tj. marihuaną, amfetaminą i tabletkami ekstazy, podczas gdy prawidłowa analiza przeprowadzonych w sprawie dowodów prowadzi do wniosku, że oskarżony brał udział w zorganizowanej grupie przestępczej, zajmującej się wbrew przepisom ustawy obrotem środkami odurzającymi i substancjami psychotropowymi w znacznych ilościach, obrotem heroiną, kokainą i haszyszem oraz zajmującej się przemytem znacznych ilości środków odurzających i substancji psychotropowych,

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny.

Uwzględnienie zarzutu 1 skutkować musiało uwzględnieniem i zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych w zakresie czynu z art.258§1 k.k.

Zarzut

3)  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego orzeczenia, mający wpływ na jego treść, polegający na wyrażeniu błędnego poglądu, że oskarżony M. P. brał udział w obrocie na terenie kraju tylko substancją psychotropową w postaci amfetaminy oraz brał udział w przemycie amfetaminy, marihuany i tabletek ekstazy oraz nie brał udziału w nabywaniu i zbywaniu środków odurzających i substancji psychotropowych, ustalonym osobom wskazanym w pkt. II aktu oskarżenia, podczas gdy prawidłowa analiza przeprowadzonych w sprawie dowodów prowadzi do wniosków, że oskarżony brał udział w obrocie z ustalonymi osobami wskazanymi w pkt II aktu oskarżenia , brał udział w obrocie marihuaną, tabletkami ekstazy. kokainą, heroiną, haszyszem oraz brał udział w przemycie kokainy.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny.

Uwzględnienie zarzutu 2 skutkować musiało uwzględnieniem i zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych w zakresie czynu z art.56 ust 3 i art.55 ust.3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii.

Apelacja obrońcy

Zarzut

1) mający wpływ na jego treść - obrazy przepisów postępowania, to jest:

a) naruszenie przepisu art. 5 § 2 k.p.k., polegające na - wbrew regule in dubio pro reo - nie wzięciu pod uwagę wątpliwości, jakie w świetle zgromadzonego w tej sprawie materiału dowodowego powinny zostać zauważone przez Sąd I instancji;

e) naruszenie przepisu art. 424 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k., polegające na niedopełnieniu określonego tym przepisem obowiązku wydania orzeczenia w oparciu o całokształt materiału dowodowego, zgromadzonego w niniejszej sprawie, a nadto zamieszczenia w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia koniecznych elementów, a przede wszystkim szczegółowego wskazania w oparciu o jakie konkretnie dowody Sąd poczynił konkretne ustalenia stanu faktycznego, wnikliwej oceny zebranych w niniejszej sprawie dowodów, w tym wszystkich depozycji składanych przez świadka M. C. (1), również w powiązaniu z innymi dowodami, a także ocenę innych dowodów osobowych, w kontekście oceny wiarygodności osoby M. C. (1) w tej sprawie, a nadto polegające na pominięciu szeregu korzystnych dla oskarżonego dowodów;

2) błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za jego podstawę, który miał istotny wpływ na treść orzeczenia, a polegający na nietrafnym przyjęciu, iż oskarżony dopuścił się zarzuconych mu przestępstw, w sytuacji, gdy prawidłowa analiza materiału dowodowego prowadzi do odmiennych wniosków.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny.

W sytuacji stwierdzenia zasadności zarzutu obrazy normyart.7 k.p.k. przedwczesne jest odniesienie się do zarzutu obrazy art.5§2 k.pk.

Niecelowe zaś, z uwagi na skuteczność zarzutów naruszenia art.7 k.p.k. i uchylenie zaskarżonego wyroku byłoby odniesienie się do zarzutu naruszenia art.424 k.p.k. w zw. z art.410 k.p.k.

Podobnie ocenić należało rozpoznanie zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych, jako przedwczesne.

Zarzut

1.  b) naruszenia przepisu art. 7 k.p.k. i wyrażonej w tym przepisie zasady swobodnej oceny dowodów, polegające na popadnięciu przez Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie, V Wydział Karny w dowolność ocen w zakresie uznania za niewiarygodne wyjaśnień oskarżonego M. P., nieprawidłowej ocenie innych dowodów, w tym zeznań świadków, w tym zeznań M. C. (1) oraz innych świadków a nadto innych dowodów.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny.

Zasadnie Sąd odmówił wiary wyjaśnieniom oskarżonego M. P., zarówno jako nielogicznym, także na tle zeznań świadka M. C. (1), którym dał wiarę. Na akceptację zasługuje także argumentacja Sądu użyta na poparcie oceny wyjaśnień oskarżonego zawarta na stronie 22-23 uzasadnienia. Szersze odniesienie do tego zarzutu, wobec uwzględnienia zarzutu prokuratora w zakresie oceny dowodów byłoby przedwczesne.

Zarzut

1.c) naruszenia przepisu art. 192 § 2 k.p.k. w zw. 201 k.p.k., polegające na zaniechaniu Sądu Okręgowego Warszawa - Praga w Warszawie w dążenia do realizacji zasady prawdy materialnej, niezasadnym oddaleniu wniosku dowodowego złożonego przez obrońcę oskarżonego na rozprawie w dniu 11 marca 2019 r. dotyczącego przesłuchania świadka M. C. (1) z udziałem psychologa, z uwagi na fakt, iż — jak wynikało z wypowiedzi tego świadka - zachodziły wątpliwości w zakresie odtwarzania przez tego świadka spostrzeżeń, a nadto świadek w przeszłości korzystał z konsultacji psychologicznych lub leczył się psychiatrycznie w związku z zażywaniem narkotyków, a był odwykowo leczony farmakologicznie.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny.

Powołanie się w zarzucie na naruszenie normy art. 201 k.p.k. jest niezrozumiałe, skoro jego istota nie dotyczy wad opinii wskazanych treścią tego przepisu, lecz jej braku.

Natomiast art.192§2 k.p.k. nie ma charakteru przepisu bezwzględnie obowiązującego, a jedynie ma charakter fakultatywny i w związku z tym sąd może (a więc nie musi) skorzystać z udziału biegłego lekarza lub biegłego psychologa w razie powzięcia wątpliwości, co do stanu psychicznego świadka, jego stanu rozwoju umysłowego, zdolności postrzegania lub odtwarzania przez niego spostrzeżeń" (wyrok SN z 3.03.1997 r., II KKN 177/96, Prok. i Pr.-wkł. 1997/78, poz. 10). Sąd Okręgowy dostrzegł wprawdzie ogólny charakter wypowiedzi świadka, który po wielokroć deklarował niepamięć związaną z upływem czasu i chęcią odcięcia się od wydarzeń, które były przedmiotem jego zeznań, jednak nie stwierdził konieczności skorzystania z wiedzy specjalnej. Dostrzeżona cecha wypowiedzi mogła być analizowana jedynie w aspekcie zdolności odtwarzania przez świadka spostrzeżeń i jedynie w tym zakresie Sąd Okręgowy mógł skorzystać z wiedzy specjalnej biegłego.

Skarżący obrońca kwestionując decyzję Sądu z dnia 11 marca 2019 r. odnosi się do sposobu wypowiedzi świadka w tym okresie. Zauważyć należy, że ten świadek w toku śledztwa w dniu 24 października 2018 r., czyli niespełna 5 miesięcy wcześniej, nie manifestował tak, jak w toku rozprawy swojej niepamięci przedmiotowych zdarzeń. Sąd meriti zresztą uznał, że niedokładność, czy brak precyzji w jego relacji wyniknęła ze sposobu przesłuchania przez Prokuratora, który świadka „nie dopytał” na okoliczności będące przedmiotem sprawy (str. 9 uzasadnienia).

Okoliczności te, wobec uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania, będą wymagały ponownego przesłuchania świadka M. C. (1), także w kontekście uprzednio złożonych wyjaśnień w charakterze podejrzanego, oskarżonego i zeznań złożonych w charakterze świadka, jeśli ujawnią się okoliczności określone w art. 391§1 k.p.k. W przypadku stwierdzenia cech manifestowanej masywnej niepamięci winno skłonić Sąd orzekający do rozważenia skorzystania z wiedzy specjalnej biegłego lub biegłych, w celu już samodzielnego przez Sąd ustalenia czy istotnie deklaracja niepamięci wynika z naturalnych czy patologicznych procesów skutkujących niepamięcią, czy też z innych przyczyn o charakterze instrumentalnym.

2)

Zarzut

1.  d) naruszenia przepisu art. 182 § 3 k.p.k., polegające na zaniechaniu pouczenia świadka M. C. (1) o przysługującym mu prawie do odmowy składania zeznań, w sytuacji gdy — jak wynikało z zeznań świadka, złożonych na rozprawie w dniu 11 marca 2019 r. Jego sprawa nie była prawomocnie zakończona, a według oświadczenia tego świadka rozważał skorzystanie z prawa do odmowy składania zeznań w sprawie oskarżonego M. P..

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny.

W odniesieniu do przeprowadzonych w toku postepowania czynności przesłuchania świadka M. C. (1) nie sposób uznać zarzutu obrazy art. 182§3 k.p.k. za słuszny.

Przypomnieć należy, że postępowanie, jakie toczyło się przeciwko M. C. (1) oskarżonemu o czyny art. 56 ust 3 i art. 55 ust.3 w zw. z art. 11§2 i art.12 k.k. zakończyło się wyrokiem Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie wydanym w dniu 21 października 2010 r. w sprawie o sygn. akt VK 149/08, zmienionym wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 16 listopada 2010 r., w sprawie 0 sygn. akt II Ka 66/10, odkąd M. C. (1) stał się prawomocnie skazany za ten czyn.

Postępowanie, jakie toczyło się wobec uchylenia wyroku co do drugiego z czynów - z art.258§1k.k., zakończyło się wyrokiem Sądu Okręgowego Warszawa–Praga w Warszawie z dnia 25 października 2016 r. w sprawie o sygn. VK 68/11, wobec utrzymania w mocy wyroku w zakresie czynu z art.258§1 k.k., wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 13 listopada 2017 r. sprawie o sygn. akt II AKa 350/17.

Dopiero po rozpoznaniu kasacji wniesionej przez Ministra Sprawiedliwości- Prokuratora Generalnego od ostatniego z wyroków i to tylko w zakresie rozstrzygnięcia o przepadku korzyści, w dniu 18 września 2019 r. Sąd Najwyższy wyrokiem w sprawie o sygn. akt II KK 442/18 uchylił rozstrzygnięcie o umorzeniu postępowania w zakresie dotyczącym orzekania o przepadku korzyści majątkowej. Wskazał jednocześnie, że rozstrzygnięcie w zakresie ustaleń faktycznych, winy i kary jest prawomocne. Wywodzić z tego należy, że toczyć może się ono tylko w przedmiocie określonym treścią art.45 §1 k.k.

W tym zakresie zatem z chwilą uchylenia wyroku przysługuje M. C. (1) uprawnienie chroniące interes świadka określone w art. 182§3 k.p.k., ale jedynie w tym zakresie, w którym dotyczy okoliczności mających znaczenie dla rozstrzygnięcia określonego przytoczonym wyrokiem Sądu Najwyższego z 18 września 2019 r., jak ewentualnie o prawie do odmowy udzielenia odpowiedzi na poszczególne pytania, które mogłyby go narazić na odpowiedzialność karną – art.183§1 k.pk.

Wniosek

Obrońca:

o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, ewentualnie o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanych mu w tej sprawie czynów.

Prokurator:

o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu Warszawa - Praga w Warszawie V Wydział Karny do ponownego rozpoznania.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny lub niezasadny.

Trafność części zarzutów Prokuratora skutkowała koniecznością uznania wniosku obu apelacji o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania za zasadne.

Sposób przeprowadzenia postępowania dowodowego ponownie w zakresie najistotniejszego dowodu, bo przesłuchania najważniejszego świadka M. C. (1), jeśli uwzględnić powyżej przedstawione uwagi, co do sposobu jego powtórzenia, oznacza powtórzenie zasadniczej części postępowania.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Wskazać wszystkie okoliczności, które sąd uwzględnił z urzędu, niezależnie od granic zaskarżenia
i podniesionych zarzutów (art. 439 k.p.k., art. 440 k.p.k.).

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

Sposób ponownego przeprowadzenia postępowania dowodowego w zakresie najistotniejszego dowodu, bo przesłuchania najważniejszego świadka M. C. (1), jeśli uwzględnić powyżej przedstawione uwagi, co do sposobu jego powtórzenia, oznacza powtórzenie zasadniczej części postępowania.

Jeśli nadto zważyć na zakres skazania za pięć zdarzeń w stosunku do zarzucanej oskarżonemu działalności w zakresie zarzutu II czyli czynu z art.56 ust.3 i art.55 ust.3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art.11§2 k.k. i art.12 k.k., nie byłoby możliwe przypisanie przez sąd odwoławczy oskarżonemu obszaru zarzutów, które sąd wyeliminował z opisu przypisanego czynu.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia.

4.

Konieczność warunkowego umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i warunkowego umorzenia ze wskazaniem podstawy prawnej warunkowego umorzenia postępowania.

5.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

W toku ponownego rozpoznania sprawy Sąd I instancji ponownie, szczegółowo przesłucha świadka M. C. (1), także w kontekście uprzednio złożonych wyjaśnień w charakterze podejrzanego, oskarżonego i zeznań złożonych w charakterze świadka, jeśli ujawnią się okoliczności określone w art. 391§1 k.p.k. odczyta świadkowi jego uprzednie depozycje i wyjaśni ewentualne różnice i okoliczności, co do których świadek stwierdzi, że ich nie pamięta. W przypadku stwierdzenia cech manifestowanej masywnej niepamięci należy rozważyć skorzystanie z wiedzy specjalnej biegłego lub biegłych, w celu już samodzielnego ustalenia przez Sąd metiti oceny wartości i wiarygodności poszczególnych depozycji tego świadka.

Nadto Sąd respektując uprawnienia świadka wskazane przez Sąd odwoławczy odnośnie zarzutu 1d apelacji obrońcy, ustali etap postępowania w sprawie uchylonej wyrokiem Sądu Najwyższego sprawie II KK 442/18 i w zależności od sytuacji procesowej świadka ustali zakres przysługujących mu uprawnień, o czym świadka stosownie uprzedzi.

W zakresie pozostałych dowodów, których wartość również winna być oceniona, Sąd Okręgowy może zgodnie z art. 442§2 k.p.k. poprzestać na ich ujawnieniu.

5.4. Inne rozstrzygnięcia z wyroku

Lp.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

6.  Koszty Procesu

Wskazać oskarżonego.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

7.  PODPIS

Ewa Jethon Małgorzata Janicz Katarzyna Capałowska

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana