Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 26 listopada 2020 r.

Sąd Rejonowy w Ciechanowie I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Lidia Grzelak

Protokolant st. sekr. sąd. Edyta Wojciechowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 26 listopada 2020 r. w C.

sprawy z wniosku S. B.

z udziałem J. J. i M. D. (1)

o stwierdzenie nabycia spadku po M. D. (2) i S. D. (1)

I stwierdza, że spadek po M. D. (2) s. F. i S. z d. B., zmarłym dnia 24 listopada 2013 r. w C., ostatnio stale zamieszkałym w C., na podstawie ustawy nabyły żona S. D. (2) z d. O. oraz córki J. J. i S. B. po 1/3 ( jednej trzeciej ) części;

II stwierdza, że spadek po S. D. (1) z d. (...) c. R. i L. z d. N., zmarłej dnia 24 października 2016 r. w C., ostatnio stale zamieszkałej w C., na podstawie testamentu notarialnego rep. A nr 895/2015 z dnia 21 kwietnia 2015 r., sporządzonego przed notariuszem R. N. prowadzącą Kancelarię Notarialną w C., otwartego i ogłoszonego w Sądzie Rejonowym w Ciechanowie dnia 26 listopada 2020 r. w sprawie I Ns 300/20, nabyła z dobrodziejstwem inwentarza córka S. B. w całości;

III pozostawia wnioskodawczynię i uczestników postępowania przy poniesionych kosztach postępowania związanych z ich udziałem w sprawie.

Sygn. akt I Ns 300/20

UZASADNIENIE

Wnioskodawczyni S. B. złożyła wniosek o stwierdzenie, że spadek po dwóch osobach M. D. (2) i S. D. (1). Wnosiła o stwierdzenie, że spadek po M. D. (2) zmarłym dnia 24 listopada 2013 r., na podstawie ustawy nabyli żona S. D. (1) oraz córki S. B. i J. J., zaś spadek po S. D. (1) na podstawie testamentu notarialnego rep. A nr 895/15 z dnia 21 kwietnia 2015 r. sporządzonego przed notariuszem R. N. nabyła S. B. w całości.

Uczestnicy postępowania J. J. i M. D. (1) nie zajęli stanowiska w sprawie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Spadkodawca M. D. (2) zmarł dnia 24 listopada 2013 r. w C., ostatnio na stałe zamieszkiwał w C.. W chwili śmierci był żonaty ze S. D. (2) z d. O.. Miał troje dzieci: córki – J. J. i S. B. oraz syna M. D. (1). Nie miał dzieci pozamałżeńskich, przysposobionych ani zmarłych przed jego śmiercią ( bezsporne ).

Spadkodawczyni S. D. (2) z d. O., zmarła dnia 24 października 2016 r. w C., ostatnio na stałe zamieszkiwała w C.. W chwili śmierci była wdową. Miała troje dzieci: córki – J. J. i S. B. oraz syna M. D. (1). Nie miała dzieci pozamałżeńskich, przysposobionych ani zmarłych przed jej śmiercią ( bezsporne ).

W dniu 10 czerwca 1994 r. M. D. (1) złożył w formie aktu notarialnego oświadczenie o zrzeczeniu się dziedziczenia po rodzicach M. i S. małż. D., zaś M. i S. małż. D. przyjęli złożone przez syna M. D. (1) oświadczenie o zrzeczeniu się dziedziczenia ( wypis aktu notarialnego rep. A nr (...) k. 9 ).

M. D. (2) nie sporządził testamentu ( bezsporne ).

S. D. (1) w dniu 21 kwietnia 2015 r. sporządziła przed notariuszem R. N., prowadzącą Kancelarię Notarialną w C., testament notarialny rep. A nr 895/2015, w którym do spadku powołała w całości córkę S. B.. Testament został otwarty i ogłoszony w Sądzie Rejonowym w Ciechanowie w dniu 26 listopada 2020 r. w sprawie I Ns 300/20 ( testament k. 10, protokół otwarcia i ogłoszenia testamentu k. 21 ).

Nikt nie został uznany za niegodnego dziedziczenia po M. D. (2) lub S. D. (1). Nikt nie składał oświadczeń w przedmiocie przyjęcia lub odrzucenia spadku po M. D. (2) lub S. D. (1) ( bezsporne ).

Nie został u notariusza zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia po M. D. (2) lub S. D. (1) ( bezsporne ).

Okoliczności faktyczne sprawy w zakresie kręgu spadkobierców M. D. (2) i S. D. (1) są bezsporne. Sąd ustalił je na podstawie zapewnienia spadkowego złożonego przez wnioskodawczynię S. B., znajdującego potwierdzenie w przedłożonych aktach stanu cywilnego. Dowody te Sąd ocenił jako w pełni wiarygodne, jako że ich prawdziwość nie nasuwała jakichkolwiek wątpliwości i nie była kwestionowana przez żadną ze stron niniejszego postępowania.

Nie budzi również wątpliwości Sądu, wiarygodność i ważność przedstawionego testamentu spadkodawczyni S. D. (1), otwartego i ogłoszonego w Sądzie Rejonowym w Ciechanowie, jak też oświadczenia uczestnika postępowania M. D. (1) o zrzeczeniu się dziedziczenia po rodzicach.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 926 kodeksu cywilnego powołanie do spadku wynika z ustawy albo z testamentu. ( § 1 ). Dziedziczenie ustawowe co do całości spadku następuje wtedy, gdy spadkodawca nie powołał spadkobiercy albo gdy żadna z osób które powołał nie chce lub nie może być spadkobiercą ( § 2 ), co wskazuje, że dziedziczenie testamentowe ma pierwszeństwo przed dziedziczeniem ustawowym, o ile testament jest ważny.

Zgodnie z art. 931 § 1 kc, w pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek dziedziczą oni w częściach równych. Jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku.

Uznać zatem należy, że co do zasady do kręgu spadkobierców ustawowych M. D. (2) należą: żona S. D. (1) oraz zstępni: syn M. D. (1) i córki J. J. i S. B..

Jak wskazano powyżej, M. D. (1) złożył w dniu 10 czerwca 1994 r. oświadczenie w formie aktu notarialnego, przyjęte przez M. D. (2) i S. D. (1), o zrzeczeniu się dziedziczenia po rodzicach.

Zgodnie z art. 1048 kc, spadkobierca ustawowy może przez umowę z przyszłym spadkodawcą zrzec się dziedziczenia po nim. Umowa taka powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. Stosownie zaś do art. 1049 kc zrzeczenie się dziedziczenia obejmuje również zstępnych zrzekającego się, chyba że umówiono się inaczej ( § 1 ). Zrzekający się oraz jego zstępni, których obejmuje zrzeczenie się dziedziczenia, zostają wyłączeni od dziedziczenia, tak jakby nie dożyli otwarcia spadku ( § 2 ).

W związku z powyższym Sąd stwierdził, że spadek po M. D. (2) na postawie ustawy nabyły żona S. D. (2) z d. O. oraz córki J. J. i S. B. po 1/3 części.

Orzekając w zakresie dziedziczenia po S. D. (1) z d. (...), Sąd miał na uwadze, że rozporządzić majątkiem na wypadek śmierci można jedynie przez testament ( art. 941 kc ).

Rozrządzenia testamentowe mogą mieć różny charakter, do typowych rozrządzeń można zaliczyć ustanowienie spadkobiercy ( art. 959 i n. kc ), zapis windykacyjny ( art. 981 ¹ i n. kc ), zapis zwykły ( art. 968 i n. kc ), polecenie ( art. 982 i n. kc ), powołanie wykonawcy testamentu ( art. 986 i n. kc ), wydziedziczenie ( art. 1008 kc ). Testament może jednak zawierać wiele innych rozrządzeń, na przykład podstawienie (art. 963 kc ), testament negatywny, w którym spadkodawca wyłącza od dziedziczenia ustawowego określoną osobę, nie powołując w jej miejsce innej osoby.

Bezspornym jest w niniejszej sprawie, że spadkodawczyni S. D. (1) pozostawiła testament sporządzony w formie aktu notarialnego, w którym do całości spadku powołała córkę S. B..

Zgodnie z art. 950 kpc, testament może być sporządzony w formie aktu notarialnego ( testament zwykły ). Przepisy o formie aktu notarialnego są rygorystyczne i sformalizowane, stąd też ta forma testamentu uważana jest za najbardziej bezpieczną i najtrudniejszą do obalenia formę testamentu, z uwagi na charakter dokumentu oraz udział w czynności notariusza. Najpełniej też zabezpiecza rzeczywistą wolę spadkodawcy. Niemniej istotne jest też i to, że testament taki ma charakter dokumentu urzędowego w świetle art. 244 kpc.

Zgodnie z art. 945 § 1 pkt 1 kc, testament jest nieważny, jeżeli został sporządzony w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli. Sąd uznał, że wskazany powyżej testament S. D. (1) jest ważny; nikt nie zgłosił zastrzeżeń co do jego ważności i Sąd nie stwierdził okoliczności mających negatywny wpływ na ważność tego testamentu.

W związku z powyższym Sąd stwierdził, że spadek po S. D. (1) z d. (...), na podstawie testamentu notarialnego rep. A nr 895/2015 z dnia 21 kwietnia 2015 r., sporządzonego przed notariuszem R. N. prowadzącą Kancelarię Notarialną w C., otwartego i ogłoszonego w Sądzie Rejonowym w Ciechanowie dnia 26 listopada 2020 r. w sprawie I Ns 300/20, nabyła z dobrodziejstwem inwentarza córka S. B. w całości.

Podkreślić należy, że zgodnie z art. 1015 § 1 i 2 kc, w brzemieniu obowiązującym w dacie otwarcia spadku po S. D. (1), oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania, a brak oświadczenia spadkobiercy w powyższym terminie jest jednoznaczny z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza, a zatem przyjęciem spadku z ograniczeniem za długi spadkowe tylko do wartości ustalonego w wykazie inwentarza albo spisie inwentarza stanu czynnego spadku ( art. 1031 § 2 kc ).

Na postawie art. 520 § 1 kpc Sąd pozostawił wnioskodawczynię i uczestników postępowania przy poniesionych kosztach postępowania związanych z ich udziałem w sprawie.