Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 października 2020 r.

S. O. w Ś., II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Aleksandra Żurawska

Sędziowie: SO Grażyna Kobus

SO Maciej Ejsmont

Protokolant: Agnieszka Ingram- Ciesielska

po rozpoznaniu w dniu 22 września 2020 r. w Ś.

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Sp. z o.o. w Ś.

przeciwko T. S. (1)

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku S. R. w Ś.

z dnia 24 stycznia 2019 r., sygn. akt (...)

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od pozwanego na rzecz strony powodowej 2.700 zł kosztów postępowania apelacyjnego.

(...)

Sygn. akt II Ca 758/19

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 24 stycznia 2019 r. S. R. w Ś. zasądził od pozwanego T. S. (1) na rzecz strony powodowej (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Ś. kwotę 54.441,88 zł z odsetkami: - ustawowymi liczonymi od dnia 22.01.2014 r. do dnia 31.12.2015 r , ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 01.01.2016 r. do dnia zapłaty (pkt I), zasądził od pozwanego na rzecz strony powodowej kwotę 10.035 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt. II). Sąd ustalił następujący stan faktyczny: Pozwany T. S. (1) pełnił funkcję Prezesa jednoosobowego Zarządu (...) S.A. z siedzibą w T.. Pozwany sprawował tę funkcję od momentu zawiązania spółki w 1997 roku do sierpnia 2008 roku, kiedy na tym stanowisku zastąpił go M. S.. Przedmiotem działalności spółki była między innymi sprzedaż hurtowa artykułów elektrycznych, produkcja sprzętu elektrycznego, aparatury rozdzielczej i sterowniczej, czy działalność usługowa w zakresie instalowania, naprawy i konserwacji tejże aparatury. Wszelkie decyzje biznesowe, w tym zawieranie umów sprzedaży z kontrahentami spółki i zlecanie zamówień podejmowane były jednoosobowo przez T. S. (1). Postanowieniem z dnia 30 czerwca 2005 roku, sygn. akt (...), S. R. w Tarnowie ogłosił upadłość (...) S.A. w T. obejmującą możliwość zawarcia układu. W dniu 7 czerwca 2006 roku odbyło się zgromadzenie wierzycieli spółki na którym przyjęty został układ zaproponowany przez T. S. (1). Układ został zatwierdzony postanowieniem S. R. w Tarnowie z dnia 22 czerwca 2006 roku, sygn. akt (...). W dniu 16 stycznia 2008 roku (...) S.A. w T. złożył wniosek o ogłoszenie upadłości z możliwością likwidacji majątku, jednakże zarządzeniem z dnia 26 lutego 2008 roku, sygn. akt (...), S. R. w Tarnowie dokonał zwrotu wniosku spółki. W kwietniu 2008 roku T. S. (1) podjął decyzję o zakupie od strony powodowej towaru w postaci kabli oraz rozłącznika prądowego na łączną kwotę 61.444,92 zł z odroczonym terminem płatności na okres 60 dni. W dniu 8 kwietnia 2008 r. wystawiona została faktura VAT nr (...) na kwotę 14.083,68 zł z terminem płatności do dnia 7 czerwca 2008 roku. W dniu 17 kwietnia 2008 roku (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ś. wystawiła kolejne dwie faktury VAT nr (...) na kwotę 10.328,03 zł i nr (...) na kwotę 11.971,13 zł z terminami płatności do dnia 16 czerwca 2008 roku. W dniu 25 kwietnia 2008 roku na podstawie faktury VAT nr (...) strona powodowa dokonała sprzedaży kolejnej partii towaru na kwotę 18.561,92 zł z terminem płatności do dnia 24 czerwca 2008 roku, a cztery dni później, tj. w dniu 29 kwietnia 2008 roku fakturę VAT nr (...) na kwotę 6.500,16 zł z terminem płatności do dnia 28 lipca 2008 roku. Zamówiony przez T. S. (1) towar w postaci kabli i rozłącznika prądowego został dostarczony do miejsc wskazanych przez pozwanego. Po ich odbiorze (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Ś. wystawiła korygujące faktury (...) z dnia 29 maja 2008 roku pomniejszając tym samym należności (...) S.A. z siedzibą w T. do łącznej kwoty 54.441,88 zł. W kwietniu 2008r. spółka, której prezesem był T. S. (1) posługiwała się wyłącznie firmą (...) S.A.”. Powód przed złożeniem zamówienia nie poinformował przedstawiciela regionalnego strony powodowej P. M. co do sytuacji finansowej w jakiej znajdowała się kierowana przez niego spółka oraz o tym, że znajduje się w upadłości układowej. Do zakresu obowiązków P. M. nie należało badanie sytuacji finansowej kontrahenta, a jedynie złożenie oferty i pozyskanie klienta. (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ś. faktury wystawiła w oparciu o dane przekazane w złożonym przez pozwanego zamówieniu. T. S. (1) nie przekazał stronie powodowej dokumentów w postaci odpisu z (...), zaś strona powodowa każdorazowo nie wymagała przekazania tego dokumentu przed przyjęciem zamówienia do realizacji. W dniu 1 kwietnia 2008 roku K. (...)prowadził cztery postępowania egzekucyjne przeciwko (...) S.A. w T., gdzie łączna kwota zadłużenia spółki wobec wierzycieli na ten dzień, tj. 1 kwietnia 2008 roku, wynosiła 513.577,83 zł. W okresie od maja do sierpnia 2008r. wszczęto kolejne cztery postępowania egzekucyjne, które w trzech przypadkach zakończyły się umorzeniem postępowania z uwagi na bezskuteczność prowadzonej egzekucji. (...) S.A. z siedzibą w T. zalegała również z opłatą składek z tytułu F. (...)za okres od kwietnia 2005 roku do maja 2008 roku. W dniu 1 października 2008 roku Z. (...) zawarł ze spółką umowę ratalną na spłatę powstałego z tego tytułu zadłużenia w kwocie 57.989,12 zł. Zgodnie z zapisami umowy zadłużenie miało być spłacone w 36 ratach miesięcznych, gdzie termin płatności pierwszej z nich został wyznaczony na dzień 31 października 2008 roku. (...) S.A. w T. nie dokonała jednakże wpłaty żadnej raty, a rozwiązanie umowy ratalnej nastąpiło w związku z nieopłaceniem składki bieżącej za wrzesień 2008 roku. W celu uzyskania układu ratalnego i zwolnienia zabezpieczenia hipotecznego spod nieruchomości spółki, (...) S.A. w T. zapłaciła w dniach 7 – 8 sierpnia 2008 roku łącznie kwotę 197.050,80 zł na poczet należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, po czym, zwolniona z zabezpieczenia hipotecznego nieruchomość, została sprzedana przez spółkę w trybie pozaegzekucyjnym. Rachunek bankowy (...) S.A. w Banku (...) S.A. został zamknięty 26 marca 2008r., a środki zgromadzone na rachunku prowadzonym w (...) Bank S.A. zostały zablokowane przez komornika sądowego w lutym 2008r. Na rachunku spółki w Ł. (...) brak było środków na realizację zajęcia komorniczego - w dniu 08 kwietnia 2008r. środki zgromadzone na w/w rachunku wynosiły 4 313, 51 zł, a w dniu 29 kwietnia 2008r. wynosiły 47, 26 zł. Ponadto na dzień zajęcia wierzytelności, (...) S.A. w T. posiadał zaległości podatkowe w (...)w T.. W kwietniu 2008 roku sytuacja finansowa (...) S.A. z siedzibą w T. była zła. Spółka posiadała ujemne kapitały wynoszące ponad pół miliona złotych oraz bardzo niski wskaźnik płatności. Spółka w tym czasie posiadała starsze, niespłacone zobowiązania krótkoterminowe łącznie wynoszące 606.116,78 zł. W tym czasie spółka posiadała majątek obrotowy w postaci zapasów o łącznej wartości 107 238,51 zł oraz wierzytelności krótkoterminowe w kwocie 71.027,35 zł. Spółka (...) S.A. z siedzibą w T. kierowana przez T. S. (1) nie posiadła odpowiednich środków na pokrycie zobowiązań spółki (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Ś. wynoszących 54.441,88 zł. Pismem z dnia 31 października 2008 roku (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Ś. wystosował do (...) S.A. w T. ostateczne wezwanie do zapłaty kwoty 54.441,88 zł. Prawomocnym nakazem zapłaty z dnia 16 stycznia 2009 roku, sygn. akt V GNc 78/09, wydanym w postępowaniu upominawczym, S. R. w D.nakazał (...) S.A. z siedzibą w T. zapłatę na rzecz strony powodowej kwoty 54.441,88 zł wraz z ustawowymi odsetkami oraz kwoty 4.298,00 zł tytułem kosztów procesu. Aktem oskarżenia z dnia 20 stycznia 2012 r. (...) S.A. z siedzibą w Ś. oskarżył T. S. (1) o to, że w okresie od 8 kwietnia 2008 r. do 29 kwietnia 2008 r. doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem spółki, w łącznej kwocie 54.441,88 zł, a to na skutek wprowadzenia jej w błąd co do zamiaru i możliwości zapłaty za pobrany towar. Wyrokiem z dnia 24 września 2013 r. w sprawie o sygn. Akt VI K 347/12 S. R. w Ś. uznał T. S. (1) za winnego popełnienia czynu polegającego na tym, że w okresie od 8 kwietnia 2008 r. do 29 kwietnia 2008 r. w Ś. województwo (...), działając w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadził (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Ś. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w łącznej kwocie 54.441,88 zł w ten sposób, że będąc Prezesem jednoosobowego zarządu (...) S.A. z siedzibą w T. wprowadził przedstawiciela (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Ś. w błąd co do możliwości i zamiaru wywiązania się z zawartej umowy sprzedaży kabli oraz rozłącznika prądowego i nie zapłacił za pobrany towar, działając na szkodę (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Ś., tj. występku z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 12 kk i za ten czy na podstawie art. 286 § 1 kk wymierzył mu karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności, której wykonanie warunkowo zawiesił na okres próby lat 2 (dwóch) i zasądził od T. S. (1) na rzecz (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Ś. kwotę 972,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu a na rzecz S. P. kwotę 120,00 zł tytułem opłaty. Wyrokiem z dnia 21 stycznia 2014 . w sprawie o sygn. akt (...) S. (...) w Ś.w (...) utrzymał w mocy zaskarżony wyrok S. R. w Ś. z dnia 24 września 2013 r., sygn. akt (...). Wnioskiem z dnia 18 stycznia 2017 r. strona powodowa zawezwała T. S. (1) do zawarcia ugody, mocą której pozwany zapłaci na rzecz (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Ś. kwotę 54.441,88 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 30 kwietnia 2008 r. do dnia zapłaty. Pozwany odmówił zawarcia ugody. Przy tak ustalonym stanie faktycznym S. R. uznał, że powództwo podlegało uwzględnieniu. W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego nie budzi wątpliwości S. R. fakt, że pozwany dopuścił się czynów niedozwolonych w rozumieniu przepisu art. 415 k.c. stanowiącego, że kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia. Fakt wyrządzenia szkody takim zachowaniem stanowi, wedle tegoż przepisu, samodzielne źródło zobowiązania do naprawienia tejże szkody. W świetle jednak wskazanego przepisu odpowiedzialność z tytułu czynu niedozwolonego zachodzi tylko wówczas, gdy spełnione są cztery przesłanki, a mianowicie wystąpi fakt, z którym ustawa wiąże obowiązek odszkodowawczy, fakt ten spowoduje szkodę w znaczeniu uszczerbku w dobrach podmiotu poszkodowanego, między tym faktem a szkodą istnieje związek przyczynowy oraz sprawca szkody ponosi winę za jej wystąpienie.

W związku z powyższym Sąd I instancji ustalił, że pozwany dopuścił się na szkodę powoda przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. Wskazane ustalenia zostały dokonane na podstawie dowodu z dokumentu w postaci wyroku S. R. w Ś. z dnia 24 września 2013 roku w sprawie o sygn. akt (...). Zgodnie bowiem z przepisem art. 11 k.p.c. zd. pierwsze – ustalenia wydanego w postępowaniu karnym prawomocnego wyroku skazującego co do popełnienia przestępstwa wiążą sąd w postępowaniu cywilnym. Należy przy tym podkreślić, iż sąd cywilny wiążą tylko zawarte w sentencji wyroku karnego skazującego ustalenia okoliczności, dotyczące osoby sprawcy, czynu przypisanego oskarżonemu i przedmiotu przestępstwa. Nie wiążą natomiast inne ustalenia faktyczne, dotyczące okoliczności ubocznych, wykraczające poza element stanu faktycznego przestępstwa, chociażby zawarte były w sentencji wyroku karnego (por. K. Piasecki, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, tom I, Warszawa 1996, s. 107-108; T. Ereciński, Komentarz do Kodeksu postępowania cywilnego, Część pierwsza. Postępowanie rozpoznawcze, tom I, Warszawa 2002, s. 88). Jednakże we wskazanym wyżej wyroku karnym skazującym pozwanego wszystkie okoliczności wymienione w jego sentencji miały istotne znaczenia dla odpowiedzialności karnej pozwanego, a tym samym poczynione tam ustalenia zasadniczo nie mogły być podważane w toku procesu cywilnego. Ponadto Sąd dopuścił dowód z akt karnych i opierając się na zgromadzony m tam materiale dowodowym poczynił analogiczne ustalenia faktyczne jak Sąd karny. Z tego względu S. R. przyjął w niniejszej sprawie, że pozwany w okresie od 8 kwietnia 2008 r. do 29 kwietnia 2008 r. w Ś. województwo (...), działając w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadził (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Ś. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w łącznej kwocie 54.441,88 zł w ten sposób, ze będąc Prezesem jednoosobowego zarządu (...) S.A. z siedzibą w T., wprowadził przedstawiciela (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Ś. w błąd co do możliwości i zamiaru wywiązania się z zawartej umowy sprzedaży kabli oraz rozłącznika prądowego i nie zapłacił za pobrany towar, działając na szkodę (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Ś. (art. 286 § 1 k.k.). Mając na uwadze powyższe Sąd przyjął również istnienie związku przyczynowego między zachowaniem pozwanego opisanym w punkcie I wyroku a utratą przez stronę powodową kwoty 54.441,88 zł. Nie ma przy tym także wątpliwości, że w rozpoznawanej sprawie została również spełniona przesłanka winy umyślnej po stronie pozwanego odnośnie jego zachowań przedstawionych powyżej. Należy bowiem zauważyć, że koniecznym warunkiem pociągnięcia do odpowiedzialności karnej jest wystąpienie winy po stronie oskarżonego, przy czym pojęcie to nie jest w prawie karnym ujmowane tak szeroko jak w prawie cywilnym. Oznacza to, że przypisanie oskarżonemu winy w procesie karnym skutkuje tym, iż w postępowaniu cywilnym powyższa przesłanka musi być zawsze uznana za stwierdzoną, a co najwyżej dopuszczalne jest jedynie ustalenie wyższego stopnia winy niż w wyroku karnym (por. uchwałę SN z dnia 28 kwietnia 1983 roku, III CZP 14/83, OSNC 1983, nr 11, poz. 168). Strona powodowa w rozpoznawanej sprawie zgłosił żądanie zasądzenia na jej rzecz odszkodowania w kwocie 54.441,88 zł. Podstawę prawną owego żądania stanowi cytowany już wcześnie przepis art. 415 k.c. Szkoda wyrządzona stronie powodowej przez pozwanego polegała na wprowadzeniu spółki (...) w okresie od 8 kwietnia 2008 r. do 29 kwietnia 2008 roku w błąd co do możliwości i zamiaru wywiązania się powoda z zwartej między stronami umowy sprzedaży, co doprowadziło stronę powodową do niekorzystnego rozporządzenia mieniem o wartości 54.441,88 zł, a tym samym na mocy wskazanego przepisu powstał po stronie pozwanego obowiązek zwrotu tejże kwoty. Nie ma jednocześnie podstaw do zaakceptowania twierdzeń pozwanego - podnoszącego, iż w czasie kiedy był prezesem spółki (...), spółka ta nie miała dużych zaległości finansowych i regulowała zobowiązania wobec spółki (...) - wskazującego, że przedmiotem uzgodnień pomiędzy wymienionymi spółkami był sposób zapłaty przez kompensatę, oraz argumentującego, że spółka (...) w okresie zaciągania zobowiązań, a także później była w dobrej kondycji finansowej (w związku z czym nie można zarzucić pozwanemu, że mógł przewidywać, iż należności nie zostaną przez spółkę uregulowane), a nadto oświadczającego, że w okresie zaciągnięcia zobowiązania spółka (...) była wypłacalna i bez problemu (...) mógł wystosować wobec niej pozew. Ta argumentacja była już przedmiotem oceny Sądu w czasie trwania postępowania karnego, który nie tylko stwierdził winę pozwanego wydając prawomocny wyrok karny, ale nadto wskazał na winę umyślą. Podkreślić przy tym raz jeszcze należy, iż Sąd jest związany ustaleniami poczynionym w postępowaniu karnym, których owocem jest wyrok S. R. w Ś. z dnia 24 września 2013 r., utrzymany w mocy wyrokiem S. O. w Ś. z dnia 21 stycznia 2014 r. Zarazem na podstawie zgromadzonego w sprawie karnej materiału dowodowego Sąd cywilny doszedł do takich samych konkluzji. Zatem w ślad za przedstawionym już pozwanemu uzasadnieniem wyroku karnego należy także w toku procesu cywilnego stwierdzić, iż „…już w styczniu 2008 roku oskarżony miał świadomość, że układ z wierzycielami nie będzie wykonany, co zaskutkowało złożeniem wniosku o likwidację majątku spółki. W marcu i kwietniu 2008 roku rachunki bankowe (...) S.A. zostały zablokowane, a spółka nie posiadała środków pieniężnych, które mogłaby uruchomić. Będące przedmiotem czynu przypisanego oskarżonemu zamówienia miały miejsce w kwietniu 2008 roku, zaś termin zapłaty ustalono w okresie od czerwca do końca lipca 2008 roku. W tymże czasie zapłaty na rzecz spółki (...) nie były dokonywane, zaś na początku sierpnia 2008 roku (...) dokonał zapłaty zaległości na rzecz (...) w kwocie blisko 200 tysięcy złotych celem zwolnienia spod zabezpieczenia hipotecznego, nieruchomości spółki sprzedanej następnie w trybie pozaegzekucyjnym. Ze środków pozyskanych ze sprzedaży nieruchomości również nie dokonano pokrycia wymagalnych należności wobec spółki (...). Powyższe prowadzi do jednego wniosku, a mianowicie takiego, iż oskarżony podejmował starania o spłatę <najbardziej kłopotliwych wierzycieli> w swoisty sposób kredytując działalność spółki (...) w oparciu o innych wierzycieli, a w tym spółki (...). Wskazane okoliczności zaistniałe po popełnieniu przestępstwa uzasadniają występowanie u oskarżonego zamiaru niewykonania zobowiązania już w dacie jego zaciągnięcia. Za powyższym przemawia również prowadzenie rozmów o „kompensacji rzeczowej” długu wobec pokrzywdzonej spółki dopiero po zaciągnięciu zobowiązań skoro na etapie ich zaciągania mowa była jedynie o zapłacie, a nie kompensacji <stanami magazynowymi>” (k. (...) v. w aktach S. R. o sygn. (...)).

Równie chybione jest twierdzenie pozwanego wskazującego, iż dochodzone roszczenie jest niezasadne, bowiem strona powodowa może realizować swoje żądanie wyłącznie na podstawie przepisu art. 299 k.s.h. Pomijając, iż z taką argumentacją pozwany również powinien wystąpić w czasie trwania postępowania karnego, bowiem w owym czasie przepis ten już obowiązywał i mógł służyć obronie przed aktem oskarżenia, to stanowisko pozwanego nie zostało oparte na żadnej podstawie prawnej. Strona powodowa mogła dochodzić swych praw w oparciu o różne podstawy prawne, także z powołaniem na ogólny reżim odpowiedzialności odszkodowawczej sprawcy szkody. S. R. nie przychylił się również do twierdzenia pozwanego o przedawnieniu roszczenia, bowiem zgodnie z art. 442 ^{( 1)} § 2 k.c. jeśli szkoda wynikła ze zbrodni lub występku, roszczenie o naprawienie szkody ulega przedawnieniu z upływem lat dwudziestu od dnia popełnienia przestępstwa bez względu na to, kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie zobowiązanej do jej naprawienia. Z prawomocnego wyroku S. R. w Ś. z dnia 24 września 2013 r., sygn. akt (...), wynika iż występek pozwanego, który doprowadził stronę powodową do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w łącznej kwocie 54.441,88 zł, miał miejsce w okresie od 8 kwietnia 2008 roku do 29 kwietnia 2008 roku, a tym samym roszczenie z tego tytułu przedawnia się w kwietniu 2028 r. Tym samym zarzut ten należało uznać za chybiony. Sąd I instancji zauważył także, iż pozwany w dniu 4 września 2018 r. wraz z pismem procesowym złożył wniosek o dopuszczenie dowodów z wyciągów i faktur na okoliczność sposobu rozliczeń pomiędzy firmą (...) S.A. a stroną powodową, korekt faktur, dokonywanych kompensat, przyczynienia się strony powodowej do powstania szkody. Wniosek ten podlegał oddaleniu bowiem został zgłoszony z naruszeniem przepisu art. 6 § 2 k.p.c. wskazującego, że strony i uczestnicy postępowania obowiązani są przytaczać wszystkie okoliczności faktyczne i dowody bez zwłoki, aby postępowanie mogło być przeprowadzone sprawnie i szybko, oraz przepisu art. 207 § 6 k.p.c. stanowiącego, iż sąd pomija spóźnione twierdzenia i dowody, chyba że strona uprawdopodobni, że nie zgłosiła ich w pozwie, odpowiedzi na pozew lub dalszym piśmie przygotowawczym bez swojej winy lub że uwzględnienie spóźnionych twierdzeń i dowodów nie spowoduje zwłoki w rozpoznaniu sprawy albo że występują inne wyjątkowe okoliczności. Mając na uwadze powyższe wskazać należy, iż pozwany, reprezentowany przez pełnomocnika profesjonalnego, po doręczeniu odpisu nakazu zapłaty winien w sprzeciwie zgłosić dowody wskazane w piśmie procesowym z dnia 4 września 2018 r., bowiem odnoszą się one do stanu faktycznego z lat 2008-2009 i z tego też czasu pochodzą. Pozwany w przedmiotowym sprzeciwie nie złożył opisanych wyżej dowodów. Pozwany nie wykazał także, by w niezawiniony sposób uchybił temu obowiązkowi, natomiast ich rozpoznanie ze względu na potrzebę ich doręczania stronie przeciwnej, oraz oczekiwaniu na odpowiedź w tym zakresie spowoduje zwłokę w rozpoznaniu sprawy i konieczność jej odroczenia. Nie miały również miejsca inne wyjątkowe okoliczności przemawiające za dopuszczeniem tych dowodów. Wobec powyższego S. R. oddalił wniosek dowodowy w tym zakresie. Reasumując – skoro pozwany nie udowodnił swoich twierdzeń – zarówno w postępowaniu karnym, jak i w cywilnym, a stanowisko strony powodowej jest konsekwentne, znajdujące potwierdzenie w zgromadzonym materiale dowodowym oraz w wyroku karnym, który zapadł w opisanym powyżej postępowaniu karnym, to roszczenie (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Ś. zasługiwało na uwzględnienie. W konsekwencji powyższego Sąd I instancji w pkt. I sentencji wyroku zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 54.441,88 zł. Ponieważ strona powodowa domagał się od żądanej kwoty odsetek ustawowych od dnia wniesienia pozwu, to na podstawie art. 481 § 1 k.c. stanowiącego iż, jeżeli dłużnik opóźnia ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi – należało zasądzić na rzecz strony powodowej od pozwanego odsetki ustawowe liczone od dnia 22 stycznia 2014 r. tj. od dnia następnego po dacie uprawomocnienia się wyroku S. R. w Ś. uznającego pozwanego za winnego popełnienia czynu zabronionego, z tym, że z uwagi na nowelizacje przepisów w zakresie odsetek ustawowych, odsetki te należy liczyć do dnia 31 grudnia 2015 r., a od daty obowiązywania nowych regulacji, od dnia 1 stycznia 2016 r., odsetki ustawowe za opóźnienie do dnia zapłaty. Strona powodowa żądała przyznania od pozwanego kwoty 54.441,88 zł, a jej roszczenie w tym zakresie zostało w całości uznane przez Sąd, a tym samym należy uznać, iż strona powodowa wygrała sprawę. W związku z powyższym o kosztach procesu oznaczonych w punkcie II sentencji wyroku Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca proces, czyli pozwany, jest zobowiązany zwrócić przeciwnikowi koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Na koszty te składa się poniesiona przez stronę powodową opłata od pozwu w kwocie 2.723,00 zł, opłata skarbowa od udzielonego pełnomocnictwa w wysokości 17,00 zł, kwota 5.400,00 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego, opłata od zażalenia w kwocie 545,00 zł i kwota 1.350,00 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu zażaleniowym (łącznie 10.035 zł). Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany i zaskarżając go w całości wniósł o:

1. zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości i zasądzenie zwrotu kosztów postępowania od powoda na rzecz pozwanego, w tym kosztów zastępstwa procesowego, wedle norm przepisanych za I instancję;

2. zasądzenie zwrotu kosztów postępowania od powoda na rzecz pozwanego za postępowanie II instancyjne, wedle norm przepisanych;

w przypadku nieuwzględnienia wniosku z pkt 1 wniósł o:

3. uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego za II instancję wedle norm przepisanych.

Pozwany zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

1.  naruszenie przepisu prawa materialnego tj. art. 415 k.c. poprzez błędną jego wykładnię i w konsekwencji uznanie, iż pozwany wyrządził szkodę stronie powodowej;

2.  naruszenie przepisu prawa materialnego tj. art. 362 k.c. poprzez błędną jego interpretację w i konsekwencji niezastosowanie i nieuznanie przyczynienia się trony powodowej do szkody, ani niewypowiedzenia się przez Sąd I instancji w tym zakresie, pomimo podnoszonego zarzutu;

3.  naruszenie przepisu prawa materialnego tj. art. 440 k.c. poprzez błędną jego interpretację i w konsekwencji niezastosowanie i niedokonanie miarkowania szkody, ani nie wypowiedzenie się przez Sąd I instancji w tym zakresie, pomimo podnoszonego wniosku;

4.  naruszenie przepisu prawa materialnego tj. art. 6 k.c. poprzez błędną jego interpretację i w konsekwencji przyjęcie, iż pozwany ma udowodnić twierdzenia podane w pismach procesowych;

5.  naruszenie przepisu prawa materialnego tj. art. 442 ¹ § 2 k.c. poprzez błędną jego wykładnię i w konsekwencji uznanie, iż nie doszło do przedawnienia roszczenia;

6.  naruszenie przepisu prawa materialnego tj. art. 442 ¹ § 1 k.c. poprzez błędną jego interpretację i w konsekwencji niezastosowanie i uznanie, iż nie doszło do przedawnienia roszczenia;

7.  naruszenie przepisów prawa formalnego, które miało istotny wpływ na wynik sprawy tj. art. 6 § 2 k.p.c. w zw. z art. 207 k.p.c. oraz art. 217 § 1 k.p.c. poprzez błędną ich interpretację i niedopuszczenie dowodów wnioskowanych przez pozwanego tj. wyciągów i faktur (...) dołączonych do pisma procesowego z dnia 04.09.2018 r. oraz opinii biegłego, uznając je jako spóźnione (co do której złożono zastrzeżenie w formie pisemnej do protokołu w trybie art. 162 k.p.c.);

8.  naruszenie przepisów prawa formalnego mające istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 217 § 1 k.p.c. i art. 227 k.p.c. oraz art. 278 k.p.c. poprzez ich niezastosowanie i oddalenie wniosku o dopuszczenie dowodu z nowej opinii biegłego (co do której złożono zastrzeżenie w formie pisemnej do protokołu w trybie art. 162 k.p.c.);

9.  naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy tj. art. 235 § 1 zd. 1 k.p.c. w zw. z art. 391 k.p.c. poprzez oparcie ustaleń faktycznych na ustaleniach dokonanych w innym postępowaniu, tj. poprzez dopuszczenie dowodu z akt innej sprawy, bez wskazania, które z dokumentów Sąd dopuszcza jako dowód w niniejszej sprawie;

10.  naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy tj. art. 382 k.p.c. w zw. z art. 233 k.p.c. poprzez dokonanie ustaleń faktycznych na podstawie dowodu nieprawidłowo przeprowadzonego wobec niedołączenia do akt sprawy kompletu umów znajdujących się w segregatorach pod nazwą (...), które powinny się znajdować w aktach sprawy S. R. w Ś. (...) sygn. akt (...);

11.  naruszenie przepisów prawa formalnego, które miało istotny wpływ na wynik sprawy tj. art. 366 k.p.c. poprzez:

- jego błędną wykładnię, a w konsekwencji niezastosowanie i nieoddalenie pozwu wobec powagi rzeczy osądzonej, a więc nieprzyznania odszkodowania w wyrokach karnych S. R. w Ś. oraz S. O. w Ś. i niewypowiedzenie się w tym zakresie przez Sąd I instancji;

- niewypowiedzenie się co do zarzutu powagi rzeczy osądzonej;

12. błąd w ocenie stanu faktycznego oraz sprzeczność poczynionych przez sąd orzekający ustaleń faktycznych w treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego polegającą na uznaniu przez Sąd I instancji, iż pozwany spowodował szkodę po stronie powodowej, nieprzyjęciu przyczynienia się strony powodowej do powstania szkody, nieprzyjęciu iż spłata należności przez spółkę (...) S.A., w której pozwany był Prezesem miała regulować wobec powoda należności poprzez kompensaty;

13. nierozpoznanie istoty sprawy w rozumieniu art. 386 § 4 k.p.c. w zakresie miarkowania odszkodowania, przyczynienia się strony powodowej do szkody oraz zarzutu powagi rzeczy osądzonej.

S. O. zważył:

Apelacja nie podlegała uwzględnieniu. S. O. rozpoznając niniejszą sprawę uznał ustalenia faktyczne dokonane przez S. R. za własne, gdyż są one wszechstronne i znajdują oparcie w zgromadzonym materiale dowodowym. Na akceptację zasługiwała również argumentacja, na podstawie której wydano zaskarżony wyrok. S. R. orzekając w niniejszej sprawie prawidłowo zastosował obowiązujące przepisy. Przechodząc do oceny zarzutów apelacyjnych trzeba stwierdzić, że nie są one słuszne. Skarżący wnosząc środek odwoławczy zarzucił Sądowi I instancji zarówno naruszenie przepisów prawa materialnego jak i procedury. Jeśli chodzi o prawo materialne, to zdaniem apelującego S. R. dokonał błędnej wykładni przepisu art. 415 kc, w konsekwencji czego uznał, że pozwany wyrządził stronie powodowej szkodę. Ponadto zarzucił, że w przedmiotowej sprawie powinien mieć zastosowanie art. 362 kc, w konsekwencji czego Sąd I instancji powinien przyjąć przyczynienie się do powstania szkody przez stronę powodową. Owo przyczynienie się, zdaniem pozwanego, miało polegać na tym, że zgodnie z łączącymi strony umowy ustaleniami, ich rozliczenia z tytułu tejże umowy miały nastąpić poprzez kompensaty. W ocenie S. O. oba te zarzuty nie są słuszne. Należy bowiem pamiętać, że jak wynika z akt sprawy karnej (...) S. R. w Ś. prawomocnym wyrokiem z dnia 24 września 2013r skazał T. S. (2) za to, że ten w okresie od 8 kwietnia 2008r do 29 kwietnia 2008r, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadził (...) Spółkę z o.o. w Ś. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w łącznej kwocie 54.441, 88 zł, w ten sposób, że będąc Prezesem jednoosobowego zarządu (...) SA w T., wprowadził przedstawiciela spółki (...) w błąd co do możliwości i zamiaru wywiązania się z zawartej umowy sprzedaży kabli oraz rozłącznika prądowego i nie zapłacił za pobrany towar, działając tym samym na szkodę spółki (...). W wyniku tego na podstawie art. 286 § 1 kk w zw. z art. 12 kk pozwanemu została wymierzona kara 6 miesięcy pozbawienia wolności, którą Sąd warunkowo zawiesił na okres próby 2 lat. Zgodnie z art. 11 kpc ustalenia wydanego w postępowaniu karnym prawomocnego wyroku skazującego co do popełnienia przestępstwa wiążą sąd w postępowaniu cywilnym. Jak wynika z ukształtowanego orzecznictwa sądowego ustalenia prawomocnego wyroku karnego wiążą sąd cywilny co do wszystkich okoliczności faktycznych koniecznych dla bytu przestępstwa, za które skazany został sprawca, a w szczególności wszystkich okoliczności należących do znamion strony przedmiotowej i podmiotowej / patrz: wyrok SN z 23.05.2019r, II CSK 360/18, LEX nr 2673068 /. Związanie dotyczy faktu popełnienia przestępstwa, czyli nie tylko popełnienia czynu przez określoną osobę na szkodę konkretnej osoby, lecz także kwalifikacji prawnej tego czynu i stopnia winy, okoliczności jego popełnienia, tj. czasu, miejsca i sposobu. Mając na uwadze te kwestie należy wspomnieć, że T. S. (1) został prawomocnie skazany za przestępstwo oszustwa, które jest przestępstwem umyślnym, zaliczanym do tzw. celowościowej odmiany przestępstw kierunkowych. Ustawa wymaga, aby zachowanie sprawcy było ukierunkowane na określony cel, którym w przypadku oszustwa jest osiągnięcie korzyści majątkowej. Sprawca podejmując działania musi mieć wyobrażenie pożądanej przez niego sytuacji, która ma stanowić rezultat jego zachowania. Powyższe ujęcie znamion strony podmiotowej wyklucza możliwość popełnienia przestępstwa oszustwa z zamiarem ewentualnym. Zamiar bezpośredni winien obejmować zarówno cel, jak i sam sposób działania zmierzający do zrealizowania tego celu. Sprawca musi chcieć takiego właśnie sposobu działania w celu osiągnięcia korzyści majątkowej i cel ten musi stanowić punkt odniesienia każdego ze znamion podmiotowych przestępstwa. Tak więc przypisując sprawcy popełnienie przestępstwa określonego w art. 286 § 1 kk trzeba wykazać, że obejmował on swoją świadomością i zamiarem bezpośrednim / kierunkowym / nie tylko to, że wprowadza w błąd inną osobę, ale także to, że doprowadza ją w ten sposób do niekorzystnego rozporządzenia mieniem / patrz: wyrok SN z dnia 14.01.2004r, II KK 192/03, wyrok SN z dnia 6.11.2003, II KK 9/03, wyrok SN z dnia 3.07.2007r, II KK 327/06, wyrok SN z dnia 3.04.2007r, III KK 362/06, wyrok SN z dnia 2.02.2007r, IV KK 378/06 /. Jeśli się więc weźmie pod uwagę takie znamiona tego przestępstwa, którymi sąd cywilny na podstawie art. 11 kpc był związany, to trudno uznać, że w przedmiotowej sprawie nie doszło do wyrządzenia szkody stronie powodowej oraz, że rozliczenia z tytułu umowy sprzedaży kabli oraz rozłącznika prądowego miały nastąpić w wyniku rekompensat. Stąd też nie może być mowy o jakimkolwiek przyczynieniu się strony powodowej do powstania szkody powstałej przecież w wyniku popełnienia umyślnego przestępstwa. Z przytoczonych powyżej względów, brak było podstaw do przeprowadzenia dowodu z wyciągów i faktur (...), a także dowodu z opinii biegłego na okoliczność ustalenia czy spółka, której prezesem był pozwany mogła wywiązać się z ciążącego na niej zobowiązania wynikającego z umowy sprzedaży kabli i rozłącznika prądowego. Zarzut dotyczący naruszenia art. 6 kc należało więc uznać za chybiony. W końcu należy także podnieść, że w prawomocnym wyroku karnym wydanym przeciwko pozwanemu została wprost wskazana kwota /54.441,88 zł /, która ściśle łączy się z popełnionym przestępstwem. Sąd cywilny może zaś czynić własne ustalenia tylko co do tych okoliczności, które nie dotyczą popełnienia przestępstwa. Oznacza to, że np. ustalenia odnośnie wysokości szkody mogłyby być czynione przez sąd cywilny tylko wtedy, gdyby nie stanowiłyby one niezbędnego elementu stanu faktycznego przestępstwa. W przedmiotowej sprawie tego rodzaju możliwości nie było, gdyż na podstawie art. 11 kpc sąd cywilny był związany ustaleniami wyroku karnego co do popełnionego przez pozwanego przestępstwa. Apelujący powołał się także na naruszenie art. 440 kc, argumentując, że S. R. powinien był rozważyć możliwość miarkowania szkody, o co wnosił pozwany w piśmie z dnia 31 lipca 2018r. Zarzucił, że Sąd I instancji w tym zakresie w żaden sposób się nie wypowiedział i nie oddalił tego wniosku, ponadto nie przeprowadził żadnego postępowania dowodowego w celu wyjaśnienia jakie są warunki osobiste, majątkowe i inne okoliczności mające znaczenia dla miarkowania odszkodowania. Zarzut ten jest bezzasadny. W piśmie z dnia 31 lipca 2018r / (...)/ pozwany co prawda wspomina o miarkowaniu szkody, ale tylko w oparciu o ten fakt, że strona pozwana miała się- w jego ocenie- przyczynić do powstania szkody- gdyż faktycznie umowa sprzedaży miała być rozliczona w oparciu o kompensaty. W tej kwestii S. O. wypowiedział się już wyżej. Jeśli zaś chodzi o miarkowanie szkody z uwagi na sytuację osobistą czy majątkową pozwanego, to choć pozwany był reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, okoliczności te nie były przez niego podnoszone przed Sądem I instancji, znalazły się one dopiero w apelacji, a i tu należy zauważyć, że pozwany w żaden bliższy sposób ich nie uzasadnił. Nie wskazał on bowiem jakie to konkretnie względy osobiste czy też majątkowe miałby przemawiać za zastosowaniem miarkowania szkody. Bezpodstawne są również argumenty apelującego odnoszące się do przedawnienia roszczenia. Zdaniem pozwanego roszczenie jest przedawnione, gdyż powinien mieć tu zastosowanie przepis art. 442 ^{( 1)} § 1 kc stanowiący, że roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym ulega przedawnieniu z upływem lat 3 od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie. Z tym stanowiskiem jednak nie sposób się zgodzić. Należy bowiem pamiętać, że szkoda będąca przedmiotem niniejszego postępowania została wyrządzona w okresie od 8 do 29 kwietnia 2008r. W tym okresie obowiązywał już wspomniany wyżej przepis art. 442 ^{( 1)} kc. Należy jednak wskazać, że szkoda jakiej doznała strona powodowa wynikła z popełnienia przez pozwanego występku, stąd też w niniejszej sprawie musi mieć zastosowanie § 2 wyżej wskazanego przepisu, który stanowi, że w takiej sytuacji roszczenie przedawnia się z upływem lat dwudziestu od dnia popełnienia przestępstwa. Termin ten więc na pewno jeszcze nie upłynął. W ocenie Sądu odwoławczego fakt, że wobec pozwanego z mocy prawa doszło do zatarcia skazania, nie ma w sprawie większego znaczenia- patrz: uchwała SN- zasada prawna z dnia 26.02.1965r, III PO 31/64. W dalszej części apelacji skarżący zarzucił również naruszenie przepisów proceduralnych. W kwestii przeprowadzenia dowodów z opinii biegłego oraz umów i faktur (...) dołączonych do sprawy karnej, S. O. wypowiedział się już wyżej. Zupełnie niezasadny jest zarzut powagi rzeczy osądzonej. Zdaniem apelującego, skoro S. R. w Ś. wydając wyrok w postępowaniu karnym, nie uwzględnił roszczenia o naprawienie szkody, bo w obrocie prawnym istnieje już nakaz zapłaty obejmujący tożsame roszczenie, to tym samym doszło do prawomocnego osądzenia tejże sprawy. Z takim stanowiskiem zupełnie nie można się zgodzić. Należy bowiem przypomnieć, że przedmiotowa sprawy toczy się pomiędzy spółką (...) a pozwanym- T. S. (1), natomiast nakaz zapłaty, na który powołuje się apelujący został wydany przeciwko (...) SA w T. / nakaz zapłaty z dnia 16 stycznia 2009r wydany przez S. R. w D. w sprawie (...) /. Nie dotyczy on więc tych samych stron, tak więc nie może być tu mowy o powadze rzeczy osądzonej- art. 366 kpc. Należy również podnieść, że S. R. w Ś. orzekając w sprawie (...) nie wypowiedział się merytorycznie w przedmiocie naprawienia szkody przez T. S. (1), uznając jedynie, że względy natury formalnej nie pozwalały na orzeczenie tego obowiązku. Reasumując ze względów opisanych wyżej S. O. uznał apelację pozwanego jako bezzasadną i na podstawie art. 385 kpc orzekł jak w pkt. I wyroku. Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego wydano na podstawie art. 98 § 1 kpc w zw. z art. 391 § 1 kpc oraz § 2 pkt 6 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporz. Min. Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015r w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

(...)