Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII Pa 137 / 19

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 22 maja 2019 r. Sąd Rejonowy dla Łodzi - Śródmieścia w Łodzi X Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w sprawie X P 114/18 z powództwa B. D. i Z. S. przeciwko Wojewódzkiemu Funduszowi Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Ł. o odszkodowanie, w związku z niezgodnym z prawem odwołaniem ze stanowiska, sprostowanie świadectwa pracy: oddalił powództwa ( pkt 1) ; zasądził od powodów B. D. i Z. S. na rzecz strony pozwanej Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Ł. kwoty po 120 złotych (sto dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu ( pkt 2).

Powyższe orzeczenie zapadło w oparciu o następujące ustalenia faktyczne:

B. D., na mocy uchwały Zarządu Województwa (...) z dnia 17 kwietnia 2007 roku, został powołany na stanowisko Zastępcy Prezesa Zarządu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Ł. . Z. S., na mocy uchwały Zarządu Województwa (...) z dnia 21 grudnia 2010 roku, został powołany na stanowisko Zastępcy Prezesa Zarządu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Ł..

Wynagrodzenie powoda B. D. wynosiło 16.734,36 złotych.

Wynagrodzenie powoda Z. S. wynosiło 16.734,36 złotych.

W dniu 22 września 2017 roku, Rada Nadzorcza (...) podjęła uchwałę nr 98/ (...) o powołaniu jednoosobowego Zarządu (...) w osobie W. M., powierzając mu stanowisko Prezesa Zarządu. W jej treści wskazano, że uchwała wchodzi w życie z dniem 25 września 2017 roku, a, z dniem powołania nowego zarządu, wygasają mandaty dotychczasowych członków Zarządu (...). Jako podstawę prawną uchwały wskazano art. 400j ust. 2a ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U. z 2017 poz. 519) w związku z § 14 ust. 3 i 5 oraz w związku z § 17 ust. 4 Statutu (...).

W piśmie z dnia 22 września 2017 roku powód B. D. w związku z zamiarem przejścia na emeryturę poinformował pracodawcę, iż składa rezygnację ze stanowiska Zastępcy Prezesa Zarządu (...) w Ł. i, mając to na względzie, poprosił o spowodowanie wystąpienia, przez Radę Nadzorczą, z wnioskiem do Zarządu Województwa (...) o odwołanie z zajmowanego stanowiska.

Powód B. D., od 23 września 2017 roku do 2 stycznia 2018 roku, przebywał na zwolnieniu lekarskim, z powodu choroby.

Powód Z. S., od 22 września do 28 listopada 2017 roku, przebywał na zwolnieniu lekarskim, z powodu choroby.

Decyzją z dnia 29 listopada 2017 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyznał powodowi B. D. prawo do emerytury od dnia 1 września 2017 roku.

Pismami z dnia 6 grudnia 2017 roku Prezes Zarządu (...) W. M., poinformował powodów, że w dniu 31 grudnia 2017 roku upłynie 3-miesięczny okres wypowiedzenia ich stosunków pracy, które rozpoczęły bieg w związku z odwołaniem ich z dniem 25 września 2017 roku z zajmowanego stanowiska. Jednocześnie zobowiązał powodów do wykorzystania w okresie wypowiedzenia niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego i rozliczenia się z powierzonego mienia pracodawcy.

W dniu 3 stycznia 2018 roku (...) wystawił B. D. świadectwo pracy, w treści którego wskazał, że był on zatrudniony w okresie od dnia 12 października 2010 roku do dnia 31 grudnia 2017 roku i w okresie zatrudnienia, do dnia 25 września 2017 roku wykonywał pracę na stanowisku Zastępcy Prezesa Zarządu. Jako podstawę rozwiązania stosunku pracy wskazano rozwiązanie w związku z wygaśnięciem mandatu Zastępcy Prezesa Zarządu, co jest równoznaczne z odwołaniem, o którym mowa w art. 70 § 2 ustawy z dnia 26.06.1974 r. Kodeks Pracy – art. 2 ust. 6 ustawy z dnia 15 września 2017 roku o zmianie ustawy prawo ochrony środowiska (Dz.U. z 2017 poz. 1888). Świadectwo pracy zostało doręczone powodowi w dniu 5 stycznia 2018 roku.

W dniu 3 stycznia 2018 roku (...) wystawił Z. S. świadectwo pracy, w treści którego wskazał, że był on zatrudniony w okresie od dnia 21 grudnia 2010 roku do dnia 31 grudnia 2017 roku i w okresie zatrudnienia, do dnia 25 września 2017 roku wykonywał pracę na stanowisku Zastępcy Prezesa Zarządu. Jako podstawę rozwiązania stosunku pracy wskazano rozwiązanie w związku z wygaśnięciem mandatu Zastępcy Prezesa Zarządu, co jest równoznaczne z odwołaniem, o którym mowa w art. 70 § 2 ustawy z dnia 26.06.1974 r. Kodeks Pracy – art. 2 ust. 6 ustawy z dnia 15 września 2017 roku o zmianie ustawy prawo ochrony środowiska (Dz.U. z 2017 poz. 1888). Świadectwo pracy zostało doręczone powodowi w dniu 12 stycznia 2018 roku.

Powód Z. S. zwrócił się do pracodawcy z wnioskiem o sprostowanie świadectwa pracy poprzez wskazanie, iż stosunek pracy uległ rozwiązaniu z dniem 31 marca 2018 roku.

Pismem z dnia 26 stycznia 2018 roku, pracodawca poinformował B. D., iż, w związku z podjęciem dnia 22 września 2017 roku, przez Radę Nadzorczą Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Ł. uchwały w przedmiocie powołania nowego Zarządu, z dniem 25 września 2017 roku wygasł jego mandat jako Zastępcy Prezesa Zarządu (...) w Ł.. Podjęcie powyższej uchwały było przy tym jednoznaczne z odwołaniem powoda z zajmowanego stanowiska zgodnie z art. 70 § 2 k.p. Wyjaśniono, iż bieg terminu wypowiedzenia umowy o pracę, rozpoczął swój bieg z końcem września 2017 roku. Zaznaczono, iż liczne informacje, dostarczane przez środki masowego przekazu, wskazują, że wiedzę w zakresie wygaśnięcia mandatu i odwołania z funkcji, powód uzyskał już we wrześniu. W związku z powyższym, odmówiono sprostowania lub anulowania świadectwa pracy.

Pismem z dnia 26 stycznia 2018 roku, pracodawca poinformował Z. S., iż w związku z podjęciem dnia 22 września 2017 roku przez Radę Nadzorczą Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Ł. uchwały w przedmiocie powołania nowego Zarządu, z dniem 25 września 2017 roku wygasł jego mandat jako Zastępcy Prezesa Zarządu (...) w Ł.. Podjęcie powyższej uchwały było przy tym jednoznaczne z odwołaniem powoda z zajmowanego stanowiska zgodnie z art. 70 § 2 k.p. Wyjaśniono, iż bieg terminu wypowiedzenia umowy o pracę rozpoczął swój bieg z końcem września 2017 roku. Zaznaczono, iż liczne informacje dostarczane przez środki masowego przekazu wskazują, że wiedzę, w zakresie wygaśnięcia mandatu i odwołania z funkcji, powód uzyskał już we wrześniu. W związku z powyższym, odmówiono sprostowania lub anulowania świadectwa pracy.

W dniu 8 lutego 2018 roku Zarząd Województwa (...) podjął uchwałę nr 183/18, w której w § 1 odwołał Zarząd (...), m.in. w osobie B. D. oraz Z. S.. Jako podstawę prawną uchwały wskazano art. 400j ust. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U. z 2017 poz. 519).

Wojewoda (...) wobec powyższej uchwały Zarządu Województwa (...) wydał rozstrzygnięcie nadzorcze stwierdzające jej nieważność w całości. Od decyzji Wojewody (...) odwołał się Zarząd Województwa (...) wnosząc skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Ł..

Prawomocnym wyrokiem z dnia 4 lipca 2018 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Ł. oddalił skargę Zarządu Województwa (...) na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody (...) stwierdzające nieważność uchwały Zarządu Województwa (...) nr (...) z dnia 8 lutego 2018 roku.

Wojewoda (...) nie stwierdził nieważności uchwały Rady Nadzorczej (...) nr (...) z dnia 22 września 2017 roku.

Powód B. D. pobiera emeryturę od marca 2018 roku.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił m.in. w oparciu o powołane dowody z dokumentów, których autentyczność i treść nie była kwestionowana przez strony, a przy tym nie budziła wątpliwości Sądu. Okoliczności faktyczne nie były przedmiotem kontrowersji pomiędzy stronami, a spór sprowadzał się wyłącznie do odmiennej oceny prawnej skutków określonych aktów ze sfery prawa pracy.

W ocenie Sądu Rejonowego, powództwa nie zasługiwały na uwzględnienie.

Na wstępie, Sąd wskazał, że pozwy, w niniejszej sprawie, w zakresie roszczeń powodów o odszkodowanie w związku z naruszeniem przez pracodawcę przy wypowiadaniu umowy art. 72 § 1 k.p. oraz braku pouczenia o prawie odwołania się – art. 30 § 5 k.p. w zw. z art. 69 k.p. wniesione zostały po upływie terminu, o którym stanowi art. 264 k.p., na co zwrócili uwagę sami powodowie, składając wnioski o przywrócenie terminu na złożenie odwołań. Zgodnie z treścią art. 265 § 1 k.p. jeżeli pracownik nie dokonał - bez swojej winy - w terminie czynności, o których mowa w art. 97 § 2 1 i w art. 264, sąd pracy na jego wniosek postanowi przywrócenie uchybionego terminu. Zasadniczo brak winy pracownika w dokonaniu czynności w terminie wynika z faktycznej niemożliwości złożenia odwołania lub usprawiedliwionej niewiedzy o przysługujących mu uprawnieniach. Powyższe uwagi doskonale ilustruje rozbudowana teza zawarta w wyroku Sądu Najwyższego z 5 października 2017 r. ( II PK 256/16). Przyjęto w niej, że hipoteza normy zawartej w art. 265 § 1 k.p. jednoznacznie wskazuje, iż przywrócenie uchybionego terminu możliwe jest jedynie po spełnieniu przesłanki braku winy pracownika w przekroczeniu terminu, przy czym może to być zarówno postać winy umyślnej, jak i nieumyślnej. Muszą, zatem, zaistnieć szczególne okoliczności, które spowodowałyby opóźnienie w wytoczeniu powództwa oraz związek przyczynowy między tymi okolicznościami a niedochowaniem terminu do wystąpienia strony na drogę sądową. Te obiektywne okoliczności muszą być, jednak, zestawione z indywidualnymi cechami pracownika, aby ocenić ich wpływ na procesy decyzyjne strony i w konsekwencji tego – móc przyjąć istnienie lub nieistnienie winy w uchybieniu terminu do wystąpienia z roszczeniami na drogę sądową. Zdaniem Sądu Najwyższego, warunek ten trzeba analizować przy uwzględnieniu, z jednej strony, subiektywnej zdolności wnioskodawcy do oceny rzeczywistego stanu rzeczy, mierzonej zwłaszcza poziomem wykształcenia, skalą posiadanej wiedzy prawniczej i życiowego doświadczenia, z drugiej zaś, zobiektywizowanego stopnia staranności, jakiej można oczekiwać od osoby należycie dbającej o swoje interesy. Ponadto samo opóźnienie nie może być nadmierne.

W ocenie sądu, okoliczności niniejszej sprawy nie przemawiają za uwzględnieniem wniosków powodów o przywrócenie terminu do wniesienia pozwów. Bezspornym w sprawie pozostaje, iż, w pismach skierowanych do powodów, w których strona pozwana poinformowała ich, że w dniu 31 grudnia 2017 roku upłynie 3-miesięczny okres wypowiedzenia ich stosunków pracy, które rozpoczęły bieg w związku z odwołaniem ich z dniem 25 września 2017 roku z zajmowanego stanowiska, nie zawarła pouczeń o przysługującym powodom prawie do wniesienia odwołania do sądu. Jednakże, w ocenie Sądu wiedza i doświadczenie zawodowe pracowników, w zakresie przepisów prawa powoduje, że brak pouczenia o prawie i terminie wniesienia odwołania od odwołania ze stanowiska nie jest w ogóle okolicznością uzasadniającą przywrócenie terminu, o którym mowa w art. 264 § 1 k.p. (por. wyrok Sądu Najwyższego z 21.02.2002 r., I PKN 903/00, LEX nr 458944). Powodowie w toku postępowania wykazali się biegłą znajomością prawa, powoływali się przy tym zarówno na orzecznictwo jak i poglądy doktrynalne. Nie bez znaczenia pozostaje, również, fakt wieloletniego zajmowania przez powodów stanowisk zastępców prezesa zarządu w (...) i posiadane, w związku z tym, doświadczenie w stosowaniu przepisów prawa. Zdaniem Sądu, powodowie nie wykazali, w niniejszej sprawie, należytej dbałości o swoje interesy, przy uwzględnieniu subiektywnej zdolności powodów do oceny rzeczywistego stanu rzeczy, mierzonej zwłaszcza poziomem wykształcenia, skalą posiadanej wiedzy prawniczej i życiowego doświadczenia. Nie sposób, bowiem, przyjąć, by stanowiło usprawiedliwienie dla powodów fakt li tylko wybiórczego zaznajomienia się z przepisami Kodeksu Pracy, w zakresie, w jakim na te przepisy się powoływali, a nie zapoznania się z przepisami, dotyczącymi terminów na wnoszenie odwołań, tym bardziej że obaj powodowie mają duże doświadczenie w pracy na wysokich stanowiskach kierowniczych, co musi dawać asumpt do przyjęcia, że przy dołożeniu należytej staranności, winni oni kompleksowo zapoznać się z przepisami Kodeksu Pracy. Na uwagę zasługuje, również, fakt, że powodowie stawali przed Sądem bez pełnomocników profesjonalnych i na żadnym etapie postępowania nie podnosili twierdzeń o swojej niewiedzy z zakresu prawa, toteż nie sposób przyjąć ich argumentacji za przemawiającą za przywróceniem terminu, o co wnosili. Z uwagi na nieprzywrócenie powodom terminu do złożenia odwołań od oświadczeń pracodawcy o odwołaniu ich ze stanowisk Członków Zarządu (...), Sąd oddalił ich roszczenia o zasądzenie odszkodowania z powodu niezgodnych z prawem odwołań z zajmowanych stanowisk.

Zdaniem Sądu Rejonowego , na uwzględnienie nie zasługiwały, także, roszczenia powodów o sprostowanie ich świadectw pracy. Podstawę normatywną roszczeń powodów stanowił art. 97 § 2 1 k.p., zgodnie z którym pracownik może, w ciągu 7 dni, od otrzymania świadectwa pracy wystąpić z wnioskiem do pracodawcy o sprostowanie świadectwa, a w razie jego nieuwzględnienia pracownikowi przysługuje prawo wystąpienia z żądaniem sprostowania świadectwa pracy do sądu pracy. Podkreślić trzeba, że świadectwo pracy jest dokumentem prywatnym, pochodnym od stosunku pracy, który ma potwierdzać zdarzenia i czynności w znaczeniu faktycznym. Nie zawiera ono elementów ocennych, a jedynie, określone przepisami prawa, fakty. Samo przez się, nie tworzy praw podmiotowych ani ich nie pozbawia. Przez „sprostowanie” należy rozumieć poprawienie, skorygowanie, dokonanie korekty jakiejś informacji, czy sprostowanie jakiegoś błędu, nie zaś dokonanie materialnoprawnej zmiany w treści określonego stosunku prawnego. Sąd, rozpoznający niniejszą sprawę, w pełni zgadza się z poglądem powszechnie prezentowanym w orzecznictwie Sądu Najwyższego, zgodnie z którym żądanie sprostowania świadectwa pracy nie jest trybem, w którym można weryfikować zgodność z prawem czynności ze sfery stosunku pracy (zob. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 4 listopada 2009 r., I PZP 4/09, OSNP 2010/13-14/154; wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 20 lutego 1991 r., I PR 422/90, Przegląd Sądowy 1993 nr 4, s. 93; z dnia 2 czerwca 2006 r., I PK 250/05, OSNP 2007 nr 11-12, poz. 156; z dnia 15 grudnia 2009 r., II PK 156/09, M.P.Pr. (...)-479).Jednocześnie wskazać trzeba, że z utrwalonego dorobku judykatury wynika, iż rozwiązanie stosunku pracy - nawet sprzeczne z prawem lub nieuzasadnione - nie jest nieważne z mocy prawa (por. wyrok Sądu Najwyższego z 16 maja 1997 r., I PKN 170/97, OSNAPiUS 1998 nr 8, poz. 239, wyrok Sądu Najwyższego z 10 marca 2005 r., II PK 241/04, OSNP 2005 nr 24, poz. 393). Z konstrukcji i treści odpowiednich przepisów k.p. (np. art. 44 i 45 k.p., czy art. 56 k.p.) wynika bowiem, że zarówno nieuzasadnione, jak i sprzeczne z prawem wypowiedzenie, czy rozwiązanie z pracownikiem umowy o pracę jest skuteczne i prowadzi do ustania stosunku pracy, a skutek ten może być zniwelowany jedynie z woli pracownika wyrażonej przez wniesienie pozwu do sądu pracy. Czynność prawna pracodawcy zmierzająca do rozwiązania stosunku pracy, chociażby oczywiście wadliwa prawnie, jest więc skuteczna. Przepisy Kodeksu pracy nie przewidują w żadnej sytuacji nieważności takiej czynności prawnej. Sprzeczne z prawem wypowiedzenie pracownikowi umowy o pracę prowadzi do rozwiązania umowy (por. wytyczne Sądu Najwyższego dotyczące wykładni art. 45 k.p. i praktyki sądowej stosowania tego przepisu w zakresie zasadności wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony; uchwała pełnego Składu Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego z dnia 27 czerwca 1985 r., III PZP 10/85, OSNCP 1985 nr 11, poz. 164). Stwierdzenie wadliwości prawnej takiej czynności prawnej może nastąpić jedynie w orzeczeniu o jej bezskuteczności, o przywróceniu pracownika do pracy, a także w orzeczeniu zasądzającym na jego rzecz odszkodowanie, jeżeli pracownik nie żąda przywrócenia do pracy albo jeżeli nie może domagać się przywrócenia do pracy (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 maja 2006 r., II PK 273/05, OSNP 2007/9-10/129).

Przenosząc powyższe uwagi na grunt niniejszej sprawy, Sąd Rejonowy zauważył , że stwierdzenie wadliwości czynności pracodawcy, prowadzącej do rozwiązania łączącego strony stosunku pracy możliwe było wyłącznie w ramach postępowania zainicjowanego odwołaniem pracownika, wniesionym w trybie art. 72 § 4 k.p., w ramach którego powodowie mogliby dochodzić od pozwanego odszkodowania za niezgodne z prawem odwołanie ich ze stanowisk. Z uwagi jednak na wniesienie przez powodów pozwów w tym zakresie z uchybieniem terminu, który nie został przywrócony Sąd nie był władny badać, czy nie zostały naruszone normy z art. 72 § 1 k.p. lub 70 § 1 1 k.p., co zarzucali powodowie. Pozew o sprostowanie świadectwa pracy nie był, zatem, właściwym środkiem prawnym, służącym weryfikacji prawidłowości rozwiązania stosunków pracy. Nawet, bowiem, w razie jego formalnej wadliwości, nastąpił skutek w postaci rozwiązania stosunku pracy, zgodnie z wolą pracodawcy i organu odwołującego powodów ze stanowiska (tj. Rady Nadzorczej (...)), tj. z dniem 31 grudnia 2017 roku, co zostało stwierdzone w świadectwach pracy wystawionych w dniu 3 stycznia 2018 roku.

Na koniec rozważań Sąd Rejonowy odniósł się do podstaw normatywnych rozwiązania stosunku pracy łączącego strony. W myśl art. 400j ust. 2 i 3 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 799 z późn. zm.) zarządy wojewódzkich funduszy stanowią prezesi zarządów wojewódzkich funduszy albo prezesi zarządów wojewódzkich funduszy i zastępcy prezesów zarządów wojewódzkich funduszy, powoływani i odwoływani przez zarządy województw, na wniosek rad nadzorczych wojewódzkich funduszy. Powołanie stanowi nawiązanie stosunku pracy na podstawie powołania w rozumieniu przepisów Kodeksu pracy. Ustawą z dnia 7 kwietnia 2017 r. o zmianie ustawy - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. poz. 898) wprowadzono wyjątkowy tryb powoływania członków zarządów wojewódzkich funduszy. W myśl, wprowadzonego wówczas, art. 400j ust. 2a, jeżeli zarząd województwa, w terminie 7 dni od dnia doręczenia wniosku rady nadzorczej wojewódzkiego funduszu, nie powoła członków zarządu wojewódzkiego funduszu, zgodnie z tym wnioskiem, powołania członków zarządu wojewódzkiego funduszu dokonuje rada nadzorcza wojewódzkiego funduszu. Uszczegółowienie tej procedury zawiera art. 3 ust. 6 powołanej noweli z dnia 7 kwietnia 2017 r., które stanowi, że mandat dotychczasowych członków zarządu wojewódzkiego funduszu ochrony środowiska i gospodarki wodnej, wygasa z dniem powołania członków zarządu wojewódzkiego funduszu ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Przytoczone przepisy, stanowiły podstawę prawną uchwały Rady Nadzorczej pozwanego z dnia 22 września 2017 roku, na mocy której powołano na stanowisko prezesa zarządu pozwanego W. M. i stwierdzono wygaśnięcie mandatów dotychczasowych członków zarządu. Podjęcie uchwały poprzedzone było, bezskutecznym, wnioskiem Rady Nadzorczej pozwanego o powołanie W. M. na to stanowisko przez Zarząd Województwa (...). Należało zatem przyjąć, że uchwała z dnia 22 września 2017r. podjęta została w sposób prawidłowy i przewidziany przepisami prawa. Dodatkowe regulacje, dotyczące zarządów wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej, wprowadziła ustawa z dnia 15 września 2017 r. o zmianie ustawy - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. poz. 1888), która weszła w życie w dniu 10 października 2017 r. Zgodnie z jej art. 2 ust. 4 mandat dotychczasowych członków zarządu wojewódzkiego funduszu ochrony środowiska i gospodarki wodnej wygasa z dniem powołania członków zarządu wojewódzkiego funduszu ochrony środowiska i gospodarki wodnej, o którym mowa w ust. 2 i 3. W myśl art. 2 ust. 5 w przypadku, gdy do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, rada nadzorcza wojewódzkiego funduszu ochrony środowiska i gospodarki wodnej powołała członków zarządu wojewódzkiego funduszu ochrony środowiska i gospodarki wodnej na podstawie art. 400j ust. 2a ustawy Prawo ochrony środowiska, ust. 4 stosuje się odpowiednio. Z kolei art. 2 ust. 6 stanowi, że wygaśnięcie mandatu, o którym mowa w ust. 4 i 5, jest równoznaczne z odwołaniem dotychczasowych członków zarządu wojewódzkiego funduszu ochrony środowiska i gospodarki wodnej, o którym mowa w art. 70 § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2016 r. poz. 1666, 2138 i 2255 oraz z 2017 r. poz. 60 i 962). Przytoczone regulacje wprost odnoszą się do sytuacji pracowniczej powodów. Zważywszy, że normy ex post wskazują na zaistnienie określonych skutków w sferze pracowniczej, ich retroaktywny charakter budzi zastrzeżenia z punktu widzenia zasad prawidłowej legislacji. W ocenie sądu nie należy jednak przeceniać ich wartości z punktu widzenia analizowanego stanu faktycznego. Skoro niewątpliwe jest, że uchwałą Rady Nadzorczej (...) z dnia 22 września 2017 roku stwierdzono wygaśnięcie mandatu powodów, jednoczesnym skutkiem było rozwiązanie ich stosunków pracy. Ich stosunki pracy były bowiem ściśle związane z pełnionymi stanowiskami. Jak trafnie wyjaśnił Sąd Najwyższy, nie ma stosunku pracy z powołania bez określenia stanowiska. Pozbawienie pracownika tego stanowiska musi być traktowane na równi z odwołaniem (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 marca 2007 r., II PK 225/06, LEX nr 599537). Przytoczone przepisy należy zatem rozumieć tak, że ich celem było doprecyzowanie, że do rozwiązania stosunku pracy doszło w trybie art. 70 § 2 k.p., czyli w sposób równoznaczny z wypowiedzeniem umowy o pracę, a nie np. w trybie art. 70 § 3 k.p., czyli bez okresu wypowiedzenia. Zasadnie zatem przyjął pozwany pracodawca, że skutkiem wygaśnięcia mandatów powodów było rozpoczęcie biegu wypowiedzenia. Sąd podkreślił przy tym , że czynnością prowadzącą do rozwiązania stosunku pracy powodów w analizowanym stanie faktycznym była wyłącznie uchwała Rady Nadzorczej (...) z dnia 22 września 2017 roku, nie zaś pismo Prezesa Zarządu (...) z 6 grudnia 2017 roku, powołujące się na tę uchwałę (podobnie przyjął Sąd Najwyższy w odniesieniu do uchwały rady gminy o odwołaniu sekretarza gminy w wyroku z dnia 11 maja 2006 r., II PK 273/05, OSNP 2007/9-10/129). To w tym akcie, należy upatrywać skutków w zakresie zakończenia stosunku pracy łączącego strony. Oczywistym jest bowiem, że skoro powołanie na stanowisko jest równoznaczne z nawiązaniem stosunku pracy, odwołanie ze stanowiska prowadzi do jego rozwiązania. Powołanie i odwołanie członków zarządu (...), zostało ustawowo zastrzeżone dla organu niebędącego pracodawcą tych pracowników (w realiach niniejszej sprawy – Rady Nadzorczej), co jest charakterystyczne dla stosunku pracy nawiązywanego na takiej podstawie. W konsekwencji bez istotnego znaczenia pozostawał spór pomiędzy stronami w zakresie tego, kto powinien reprezentować pracodawcę przy czynnościach z zakresu prawa pracy dokonywanych z powodem, piastującym stanowisko Prezesa Zarządu pozwanego. Pisma W. M., kierowane do powodów, nie niosły ze sobą czynności ze sfery prawa pracy, skutkujących rozwiązaniem stosunku pracy powodów, albowiem, wyłącznym aktem niosącym ze sobą ten skutek, była wcześniejsza uchwała Rady Nadzorczej pozwanego. Reasumując, powództwo w zakresie sprostowania świadectw pracy, podlegało oddaleniu jako niezasadne, ze względu na fakt, iż stosunek pracy stron został skutecznie rozwiązany z dniem 31 grudnia 2017 roku, co zostało prawidłowo stwierdzone w treści świadectw pracy, których sprostowań domagali się powodowie.

O kosztach procesu, sąd orzekł zgodnie z zasadą odpowiedzialności stron za wynik procesu, o której stanowi art. 98 § 1 k.p.c. W oparciu o nią sąd zasądził od powodów na rzecz strony pozwanej zwrot kosztów zastępstwa procesowego w kwocie po 120 złotych, co ustalone zostało na podstawie § 9 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 265). Jednocześnie Sąd miał na względzie treść § 19 wspomnianego rozporządzenie, który stanowi, że w razie zmiany w toku postępowania wartości stanowiącej podstawę obliczenia opłat, bierze się pod uwagę wartość zmienioną, poczynając od następnej instancji. Mając powyższe na uwadze, Sąd Rejonowy orzekł jak w sentencji wyroku.

Powyższe orzeczenie zaskarżył B. D. w całości.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucono:

1.naruszenie przepisów prawa procesowego, które miało istotny wpływ na wynik postępowania, tj.:

a) art. 477 zd. 2 k.p.c. polegającego na niepouczeniu powoda o prawidłowym sposobie dochodzenia roszczeń wynikających z przedstawionych przeze niego faktów, który działał bez profesjonalnego pełnomocnika,tj. o konieczności dochodzenia ustalenia daty rozwiązania stosunku pracy w oparciu o art. 72 § 4 k.p., a nie (jak miało to miejsce) w ramach powództwa o sprostowanie świadectwa pracy, w konsekwencji Sąd powinien był uwzględnić żądanie powoda rozpoznając je we właściwym trybie,

b) art. 168 § 1 k.p.c. poprzez nieprzywrócenie powodowi terminu do złożenia odwołania od rozwiązania stosunku pracy, stwierdzając brak dbałości powoda o jego interesy, w sytuacji w której powód nie został pouczony przez : pracodawcę o przysługującym mu uprawnieniu do powyższego, a działając bez profesjonalnego pełnomocnika wniósł takie powództwo o jakim pouczył go pracodawca, co miało istotny wpływ na treść orzeczenia, gdyż z tego powodu Sąd oddalił powództwo;

c) art. 233 § 1 k.p.c. polegające na dokonaniu przez Sąd I instancji dowolnych ustaleń, z pominięciem ujawnionego w sprawie materiału dowodowego, a mianowicie przyjęcie, iż powód nie wykazał w niniejszej sprawie należyte dbałości o swoje interesy nie zapoznając się kompleksowo z przepisam Kodeksu pracy, w sytuacji w której obligowało go do tego doświadczenie związane z pracą na kierowniczych stanowiskach, wykształcenie i skala posiadanej wiedzy prawniczej, co stanowi ustalenie dowolne, niepopartt żadnymi dowodami z dokumentów ani z przesłuchania strony, a mająct istotny wpływ na wyrok w sprawie, gdyż Sąd nie przywrócił powodom terminu do wniesienia odwołania i oddalił powództwo;

2. przepisów prawa materialnego, tj.

a) art. 72 § 1 k.p. poprzez jego niezastosowanie do ustalonego w sprawie stanu faktycznego przez Sąd I Instancji, a w konsekwencji przyjęciu przez Sąd I instancji, iż stosunek pracy łączący strony został skutecznie rozwiązany dniem 31 grudnia 2017r., tj. bez uwzględnienia sposobu ustalania rozpoczęc terminu biegu wypowiedzenia, w sytuacji gdy pracownik, w dniu odwołania przebywał na zwolnieniu lekarskim;

b) art. 30 § 5 k.p. w zw. z art. 69 k.p. poprzez jego niezastosowanie w sytuacji . której brak pouczenia o możliwości odwołania od rozwiązania stosunku prac stanowić powinien podstawę przywrócenia terminu do złożenia odwołania c: rozwiązania stosunku pracy.

3. Z ostrożności procesowej, w sytuacji w której Sąd nie uznałby zarzutów powołanych powyżej naruszenie przepisu prawa procesowego, które miało istotny wpływ na wynik postępowania tj. 233 § 1 k.p.c. poprzez przyjęcie przez Sąd I instancji, iż według poglądów powszechnie reprezentowanych w orzecznictwie fakt naruszenia normy z art. 72 § 1 k.p. może podlegać badaniu wyłącznie w ramach postępowania zainicjowanego odwołaniem pracownika wniesionym w trybie art. 72 § 4 k.p., w sytuacji gdy w orzecznictwie Sądu Najwyższego prezentowany jest również odmienny pogląd, zgodnie z którym Sąd może określić termin rozwiązania stosunku pracy również w ramach postępowania o sprostowanie świadectwa pracy, co doprowadziło do oddalenia powództwa jako wniesionego w ramach niewłaściwego postępowania.

Z uwagi na powyższe skarżący wniósł o:

1) rozpoznanie przez Sąd II instancji postanowienia oddalającego wniosek powoda o przywrócenie terminu do podjęcia czynności irocesowej, tj. wniesienia przez powoda środka odwoławczego na podstawie art. 72 § 4.

2) zmianę wydanego wyroku poprzez zobowiązanie pozwanego do złożenia oświadczenia, iż stosunek pracy uległ rozwiązaniu w dniu 30.04.2018 r., zmiany świadectwa pracy wydanego w dniu 03.01.2018r. w taki sposób, że w punkcie 1, w którym wskazano okres zatrudnienia powoda od 12.10.2010r. do 31.12.2017 r. - w miejsce wskazanej przez pozwanego daty ustania stosunku pracy tj. 31.12.2017 r. zostanie wpisany dzień 30.04.2018 r. oraz o zasądzenie na rzecz powoda odszkodowania w kwocie stanowiącej trzymiesięczne wynagrodzenie tj. w kwocie 49 902,00 zł.

Powyższe orzeczenie zaskarżył Z. S. w całości.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucono:

1.naruszenie przepisów prawa procesowego, które miało istotny wpływ na wynik postępowania, tj.:

a) art. 477 zd. 2 k.p.c. polegającego na niepouczeniu powoda o prawidłowym sposobie dochodzenia roszczeń wynikających z przedstawionych przeze niego faktów, który działał bez profesjonalnego pełnomocnika,tj. o konieczności dochodzenia ustalenia daty rozwiązania stosunku pracy w oparciu o art. 72 § 4 k.p., a nie (jak miało to miejsce) w ramach powództwa o sprostowanie świadectwa pracy, w konsekwencji Sąd powinien był uwzględnić żądanie powoda rozpoznając je we właściwym trybie,

b) art. 168 § 1 k.p.c. poprzez nieprzywrócenie powodowi terminu do złożenia odwołania od rozwiązania stosunku pracy, stwierdzając brak dbałości powoda o jego interesy, w sytuacji w której powód nie został pouczony przez : pracodawcę o przysługującym mu uprawnieniu do powyższego, a działając bez profesjonalnego pełnomocnika wniósł takie powództwo o jakim pouczył go pracodawca, co miało istotny wpływ na treść orzeczenia, gdyż z tego powodu Sąd oddalił powództwo;

c) art. 233 § 1 k.p.c. polegające na dokonaniu przez Sąd I instancji dowolnych ustaleń, z pominięciem ujawnionego w sprawie materiału dowodowego, a mianowicie przyjęcie, iż powód nie wykazał w niniejszej sprawie należyte dbałości o swoje interesy nie zapoznając się kompleksowo z przepisam Kodeksu pracy, w sytuacji w której obligowało go do tego doświadczenie związane z pracą na kierowniczych stanowiskach, wykształcenie i skala posiadanej wiedzy prawniczej, co stanowi ustalenie dowolne, niepopartt żadnymi dowodami z dokumentów ani z przesłuchania strony, a mająct istotny wpływ na wyrok w sprawie, gdyż Sąd nie przywrócił powodom terminu do wniesienia odwołania i oddalił powództwo;

2. przepisów prawa materialnego, tj.

a) art. 72 § 1 k.p. poprzez jego niezastosowanie do ustalonego w sprawie stan. faktycznego przez Sąd I Instancji, a w konsekwencji przyjęciu przez Sąd I instancji, iż stosunek pracy łączący strony został skutecznie rozwiązany dniem 31 grudnia 2017r., tj. bez uwzględnienia sposobu ustalania rozpoczęc terminu biegu wypowiedzenia, w sytuacji gdy pracownik, w dniu odwołania przebywał na zwolnieniu lekarskim;

b) art. 30 § 5 k.p. w zw. z art. 69 k.p. poprzez jego niezastosowanie w sytuacji . której brak pouczenia o możliwości odwołania od rozwiązania stosunku prac stanowić powinien podstawę przywrócenia terminu do złożenia odwołania c: rozwiązania stosunku pracy.

3. Z ostrożności procesowej, w sytuacji w której Sąd nie uznałby zarzutów powołanych w pkt II powyżej naruszenie przepisu prawa procesowego, które miało istotny wpływ na wynik postępowania tj. 233 § 1 k.p.c. poprzez przyjęcie przez Sąd I instancji, iż według poglądów powszechnie reprezentowanych w orzecznictwie fakt naruszenia normy z art. 72 § 1 k.p. może podlegać badaniu wyłącznie w ramach postępowania zainicjowanego odwołaniem pracownika wniesionym w trybie art. 72 § 4 k.p., w sytuacji gdy w orzecznictwie Sądu Najwyższego prezentowany jest również odmienny pogląd, zgodnie z którym Sąd może określić termin rozwiązania stosunku pracy również w ramach postępowania o sprostowanie świadectwa pracy, co doprowadziło do oddalenia powództwa jako wniesionego w ramach niewłaściwego postępowania.

Z uwagi na powyższe skarżący wniósł o:

1) rozpoznanie przez Sąd II instancji postanowienia oddalającego wniosek powoda o przywrócenie terminu do podjęcia czynności procesowej, tj. wniesienia przez powoda środka odwoławczego na podstawie art. 72 § 4.

2) zmianę wydanego wyroku poprzez zobowiązanie pozwanego do złożenia oświadczenia, iż stosunek pracy uległ rozwiązaniu w dniu 30.04.2018 r., zmiany świadectwa pracy wydanego w dniu 03.01.2018r. w taki sposób, że w punkcie 1, w którym wskazano okres zatrudnienia powoda od 12.10.2010r. do 31.12.2017 r. - w miejsce wskazanej przez pozwanego daty ustania stosunku pracy tj. 31.12.2017 r. zostanie wpisany dzień 30.04.2018 r. oraz o zasądzenie na rzecz powoda odszkodowania w kwocie stanowiącej trzymiesięczne wynagrodzenie tj. w kwocie 49 902,00 zł.

Sąd Okręgowy dodatkowo ustalił:

Z. S. otrzymał od swojego pracodawcy pismo informujące o fakcie podjęcia przez radę nadzorczą uchwały o odwołaniu go z funkcji prezesa. Z. S. miał świadomość noweli ustawy z dnia 7 kwietnia 2017 r. oraz faktu ,że mandat dotychczasowych członków zarządu wygasa z dniem powołania nowych członków.

/zeznania Z. S. min.00:02:47 - 00:21:21 rozprawy z dnia 9 listopada 2020 r. , płyta CD k.730/

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacje nie zasługiwały na uwzględnienie.

Roszczenie powoda dotyczące sprostowania świadectwa pracy oparte zostało na podstawie art. 97 § 21 k.p.

W myśl tego przepisu, w brzmieniu obowiązującym w spornym okresie (Dz. U. z 2016 r. poz. 2255 zm.) pracownik może w ciągu siedmiu dni od otrzymania świadectwa pracy wystąpić z wnioskiem do pracodawcy o sprostowanie świadectwa. W razie nieuwzględnienia wniosku pracownikowi przysługuje, w ciągu siedmiu dni od zawiadomienia o odmowie sprostowania świadectwa pracy, prawo wystąpienia z żądaniem jego sprostowania do Sądu Pracy. Prawo pracownika do świadectwa pracy powstaje w związku z rozwiązaniem lub wygaśnięciem stosunku pracy i nie jest ono uzależnione od złożenia wniosku przez pracownika lub jego rozliczenia się z pracodawcą.

Kwestie, dotyczące świadectwa pracy, w tym jego sprostowania są uregulowane, zarówno w Kodeksie Pracy - art. 97 k.p., jak również w obowiązującym w dniu wydania powodowi świadectwa pracy akcie wykonawczym, wydanym na podstawie delegacji, zawartej w tym artykule (art. 97 § 4 k.p.) - rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie szczegółowej treści świadectwa pracy oraz sposobu i trybu jego wydawania i prostowania (Dz. U. Nr 60/96, poz. 282 z późn. zm.). W § 1 ust. 1 rozporządzenia ustawodawca wymieniał rodzaj informacji zamieszczanych w świadectwie pracy, niezbędnych do ustalenia uprawnień ze stosunku pracy i ubezpieczenia społecznego.

Sąd Okręgowy nie podziela poglądu wyrażonego przez Sąd I instancji sprowadzającego się do tezy, że sąd nie może określić terminu rozwiązania stosunku pracy w ramach postępowania o sprostowanie świadectwa pracy w przypadku gdy pracownik nie podważył skutecznie rozwiązania z nim stosunku pracy (w przypadku powoda poprzez powództwo o odszkodowanie). Określenie takiego terminu możliwe jest, bowiem, nawet przesłankowo na podstawie art. 49 k.p., który ma zastosowanie niezależnie od wytoczenia przez pracownika powództwa, zmierzającego do podważenia zgodności z prawem dokonanego przez pracodawcę rozwiązania stosunku pracy. Co dodatkowo istotne w niniejszej sprawie - powód na etapie wniesienia pozwu o sprostowanie świadectwa pracy nie kwestionował przed Sądem I instancji faktu odwołania go ze stanowiska Prezesa Zarządu ani też ustania stosunku pracy w konsekwencji podjęcia przez Radę Nadzorczą uchwały z dnia 22 września 2017 r., żądając tylko określenia innej daty rozwiązania stosunku pracy w przedmiotowej sprawie. Wymaganie zatem by przed żądaniem sprostowania świadectwa pracy stwierdzona została prawomocnie niezgodność z prawem dokonanego odwołania przeczy swobodzie wyboru roszczeń, które są przecież prawem odwołanego pracownika. Powód - co jest istotne - nie żądał zmiany w świadectwie pracy trybu rozwiązania stosunku pracy, a jedynie daty tego rozwiązania. Nie musiał więc uzyskać wyroku stwierdzającego takie naruszenie.

W ocenie Sądu Okręgowego, żądanie sprostowania świadectwa pracy nie mogło być zatem - w żadnym razie - środkiem prawnym służącym weryfikacji daty rozwiązania stosunku pracy.

Jednocześnie bez wpływu na powyższą ocenę, pozostaje apelacyjny zarzut naruszenia art. 477 zd. 2 k.p.c., poprzez brak pouczenia powoda działającego bez pełnomocnika, o roszczeniach wynikających z przytoczonych przeze niego faktów, tj. konieczności dochodzenia ustalenia daty rozwiązania stosunku pracy w ramach postępowania wszczętego odwołaniem na podstawie art. 72 § 4 k.p. a nie w ramach powództwa o sprostowanie świadectwa pracy, w związku z czym Sąd powinien był uwzględnić żądanie powoda, pomimo zainicjowania przez niego niewłaściwego postępowania.

Powyższe tezy nie mają jednak w niniejszej sprawie żadnego znaczenia dla możliwości wzruszenia wyroku Sądu I instancji, bowiem - pomimo błędnego uzasadnienia - orzeczenie to odpowiada prawu.

Wskazać należy bowiem przede wszystkim, że zgodnie z treścią art. 70 § 1 zd. 1 k.p. pracownik zatrudniony na podstawie powołania może być w każdym czasie - niezwłocznie lub w określonym terminie - odwołany ze stanowiska przez organ, który go powołał, zaś w myśl przepisu art. 70 § 1 ze zn. 2 k.p. stosunek pracy z pracownikiem odwołanym ze stanowiska rozwiązuje się na zasadach określonych w przepisach niniejszego oddziału, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej. Takim szczególnym przepisem jest zaś norma wyrażona w art. 2 ustawy z dnia 15 września 2017 r. o zmianie ustawy - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2017 r. poz. 1888)

W myśl art. 2 ust. 5 tej ustawy w przypadku gdy do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy rada nadzorcza wojewódzkiego funduszu ochrony środowiska i gospodarki wodnej powołała członków zarządu wojewódzkiego funduszu ochrony środowiska i gospodarki wodnej na podstawie art. 400j ust. 2a, ustawy zmienianej w art. 1, ust. 4 stosuje się odpowiednio.

Zgodnie, zaś, z - ust. 4 art. 2, mandat dotychczasowych członków zarządu wojewódzkiego funduszu ochrony środowiska i gospodarki wodnej wygasa z dniem powołania członków zarządu wojewódzkiego funduszu ochrony środowiska i gospodarki wodnej, o którym mowa w ust. 2 i 3.

W myśl, natomiast, art. 2 ust. 6 cytowanej ustawy, wygaśnięcie mandatu, o którym mowa w ust. 4 i 5, jest równoznaczne z odwołaniem dotychczasowych członków zarządu wojewódzkiego funduszu ochrony środowiska i gospodarki wodnej, o którym mowa w art. 70 § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2016 r. poz. 1666, 2138 i 2255 oraz z 2017 r. poz. 60 i 962).

Wskazać, w tym miejscu, należy, że zgodnie z art. 69 k.p. do stosunku pracy, na podstawie powołania, stosuje się przepisy, dotyczące umów o pracę na czas nieokreślony z dwoma wyjątkami. Pierwszym z tych wyjątków jest zawarte w art. 69 k.p. postanowienie o niestosowaniu do tych pracowników przepisów, odnoszących się do trybu postępowania przy rozwiązywaniu umów o pracę oraz przepisów o rozpatrywaniu sporów ze stosunku pracy, w części dotyczącej orzekania o bezskuteczności wypowiedzenia i o przywróceniu do pracy.

Drugi wyjątek, zawarty w cytowanym art. 69 k.p. sprowadza się do tego, że w stosunku do pracowników, zatrudnionych na podstawie powołania, stosuje się przepisy dotyczące umowy o pracę na czas nieokreślony pod warunkiem, że dana kwestia nie została w sposób szczególny unormowana w Oddziale 1 Rozdziału III D., zatytułowanym "Stosunek pracy na podstawie powołania".

Dlatego też istotne znaczenie ma wyjaśnienie, czy i w jaki sposób została unormowana w art. 72 § 1 k.p. data zakończenia, przewidzianego w nim, biegu wypowiedzenia. Z treści dyspozycji tego przepisu wynika, że w ogóle nie zajmuje się końcem okresu wypowiedzenia, jedynie przewiduje, że początek biegu wypowiedzenia rozpoczyna się po upływie usprawiedliwionej nieobecności w pracy. Z uwagi na brak unormowania w art. 72 § 1 k.p. dotyczącego zakończenia biegu wypowiedzenia w tym przedmiocie znajduje na podstawie art. 69 k.p. zastosowanie, w stosunku do pracowników z powołania przepis art. 36 § 1 k.p., który w zależności od trwania stosunku pracy ustala długość trwania okresów wypowiedzenia. W związku z tym rozstrzygnięcie kwestii, kiedy kończy się okres wypowiedzenia z art. 72 § 1 k.p., zależy od tego, czy w świetle art. 36 § 1 k.p. okres wypowiedzenia ma charakter okresu sztywnego wykluczającego możliwość jego przedłużenia, czy też sformułowanie art. 36 § 1 k.p. wskazuje na odmienny charakter wspomnianego okresu. Jeśli bowiem art. 36 § 1 k.p. znajduje na podstawie art. 69 k.p. zastosowanie do sytuacji prawnej z art. 72 § 1 k.p., to okres przewidziany w tejże dyspozycji musi mieć ten sam charakter prawny co okres wypowiedzenia z art. 36 § 1 k.p., ponieważ brak jest w tym względzie odmiennego szczególnego uregulowania.

Analizując treść art. 36 § 1 k.p., stwierdzić trzeba, że przewidziane w nim okresy wypowiedzenia mają charakter okresów sztywnych., bowiem posługuje się określeniem, że okres wypowiedzenia "wynosi" przewidziany w tejże dyspozycji okres. Za sztywnym charakterem okresów wypowiedzenia z art. 36 § 1 k.p. opowiedziało się orzecznictwo sądowe - Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 23 III 1978 r. I PRN 24/78 (OSNCP 1979, poz. 188) oraz w uchwale z dnia 17 lipca 1981 r. w sprawie I PZP 18/81 (L.).

Zgodnie z zapatrywaniem, wyrażonym w powołanym wyroku przez Sąd Najwyższy: "okresy wypowiedzenia mają charakter okresów sztywnych i wypowiedzenie staje się wiążące dla drugiej strony od dnia rozpoczęcia biegu, obowiązującego okresu wypowiedzenia liczonego w taki sposób, aby ostatni dzień ustawowego okresu wypowiedzenia przypadał na datę określoną przez wypowiadającego, jako dzień zakończenia stosunku pracy. Dzień ten przypadać powinien na termin określony w art. 36 § 2 i § 3 k.p." (obecnie art. 30 § 2 1 k.p.).

Zgodnie, zaś, z tezą powołanej uchwały SN "przepisy art. 36 § 2 i § 3 k.p. (obecnie art. 30 § 2 1 k.p.) nie mają zastosowania do pracownika zatrudnionego na podstawie powołania, którego odwołano ze skutkiem wypowiedzenia umowy o pracę (art. 70 § 2 k.p.) w okresie usprawiedliwionej nieobecności w pracy (art. 72 § 1 k.p.). Rozwiązanie stosunku pracy z tym pracownikiem nie może jednak nastąpić wcześniej, niż w dniu, w którym nastąpiłoby rozwiązanie z nim stosunku pracy, gdyby w dacie powyższego odwołania nie korzystał z ochrony przewidzianej w art. 72 § 1 k.p".

Skoro, więc, okresy wypowiedzenia z art. 36 § 1 k.p., mają charakter okresów sztywnych, a wspomniany przepis art. 36 § 1 k.p. ma - stosownie do art. 69 k.p. - zastosowanie do sytuacji prawnej, przewidzianej w art. 72 § 1 k.p., to stąd wynika, że również okres wypowiedzenia przewidziany w art. 72 § 1 k.p. ma charakter okresu sztywnego i nie może być przedłużony. Dlatego też przepisy art. 30 § 2 1 k.p. nie ma zastosowania do pracownika zatrudnionego na podstawie powołania, którego odwołano ze skutkiem wypowiedzenia umowy o pracę (art. 70 § 1 k.p.) w okresie usprawiedliwionej nieobecności w pracy (art. 72 § 1 k.p.).

Biorąc pod uwagę, że w art. 72 § 1 k.p. brak jest analogicznego przepisu do art. 30 § 2 1 k.p., uznanie, że okres wypowiedzenia kończy się w sobotę lub ostatniego dnia miesiąca, prowadziłoby do przyjęcia różnych okresów wypowiedzenia, uzależnionych od długości trwania usprawiedliwionej nieobecności w pracy. Zgodnie więc z art. 112 k.c., który do stosunków pracy ma zastosowanie na podstawie art. 300 k.p., bieg wypowiedzenia z art. 72 § 1 k.p., który rozpoczął się po upływie okresu usprawiedliwionej nieobecności w pracy, kończy się z upływem dnia, który datą odpowiada początkowemu dniowi terminu, a gdyby takiego dnia w ostatnim miesiącu nie było - w ostatnim dniu tego miesiąca.

Na odmienność unormowania końcowej daty okresu wypowiedzenia w art. 72 § 1 k.p. wskazuje również § 2 art. 72 k.p. Dotyczy on odwołania pracownicy w okresie ciąży, przy czym przepis ten zobowiązuje organ odwołujący do zapewnienia takiej pracownicy innej pracy, odpowiedniej ze względu na jej kwalifikacje zawodowe. Jeżeli jednak pracownica nie wyrazi zgody na podjęcie innej pracy, cytowany art. 72 § 2 k.p. stanowi że stosunek pracy ulega rozwiązaniu z upływem okresu równego okresowi wypowiedzenia, którego bieg rozpoczyna się od dnia zaproponowania innej pracy. Kodeks, używając określenia "stosunek pracy ulega rozwiązaniu z upływem okresu równego okresowi wypowiedzenia", wykluczył tym samym zastosowanie art. 30 § 21k.p. Lokalizacja § 1 i § 2 w jednym art. 72 k.p. przemawia dodatkowo za tym, że w obu sytuacjach prawnych (§ 1 i § 2) ustawodawca przewidziany w nich okres wypowiedzenia potraktował jako okres sztywny, wyłączając możliwość jego przedłużenia.

Uznać, zatem, należy, że wskazana w świadectwie pracy powoda data rozwiązania z nim stosunku pracy odpowiada prawu. W tym kontekście, za nieuzasadnione, uznać należy apelacyjne zarzuty naruszenia prawa materialnego, poprzez ich niezastosowanie do ustalonego w sprawie stanu faktycznego, co skutkowało przyjęciem przez Sąd I instancji, iż stosunek pracy, łączący strony, został skutecznie rozwiązany z dniem 31 grudnia 2017 r., tj. bez uwzględnienia sposobu ustalania terminu rozpoczęcia biegu wypowiedzenia w sytuacji gdy pracownik, w dniu odwołania, przebywał na zwolnieniu lekarskim, co skutkowało oddaleniem powództwa. Jak wyżej wskazano stosunek pracy powoda wygasł, na podstawie powołanego przepisu szczególnego.

W odniesieniu do przedstawionego zarzutu naruszenia art.168 § 1 k.p.c. wskazać należy , że zgodnie z art. art. 264 § l k.p. odwołanie od wypowiedzenia umowy o pracę wnosi się do sądu pracy w ciągu 7 dni od dnia doręczenia pisma wypowiadającego umowę o pracę. Stosownie do treści art. 265 § l i 2 k. p. jeżeli pracownik nie dokonał - bez swojej winy - w terminie czynności, o których mowa w art. 97 § 2 1 i w art. 264, sąd pracy na jego wniosek postanowi przywrócenie uchybionego terminu. Wniosek o przywrócenie terminu wnosi się do sądu pracy w ciągu 7 dni od dnia ustania przyczyny uchybienia terminu. We wniosku należy uprawdopodobnić okoliczności uzasadniające przywrócenie terminu.

Terminy przewidziane w art. 256 i art. 264 k.p. są terminami prawa materialnego, do których nie mają zastosowania przepisy k.p.c, dotyczące uchybienia i przywracania terminu. Sąd oddala powództwo, jeżeli pozew wniesiony został po upływie terminów określonych w art. 264 kp, których nie przywrócono oraz po upływie terminów określonych w art. 256 kp. (por. uchwała SN z 1986-03-14, III PZP 8/86 opubl: Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna rok 1986, Nr 12, poz. 194, str. 16). Oznacza to, iż upływ siedmiodniowego terminu do wniesienia odwołania od wypowiedzenia stosunku pracy, powoduje wygaśnięcie uprawnienia pracownika do odwołania się od decyzji pracodawcy, tj. rozpoznania prawidłowości dokonanego wypowiedzenia jeśli wskazany termin nie zostanie przywrócony (por. odpowiednio wyrok SN 2011-05-19 III PK 74/10 LEX nr 901631, postanowienie SN 2007-11-15, II PK 157/07, LEX nr 863975, wyrok SN 2004-10-21, I PK 686/03 LEX nr 532130). Niezachowanie przez pracownika terminu do zaskarżenia czynności prawnej pracodawcy rozwiązującej stosunek pracy (art. 264 kp) wyłącza potrzebę rozważenia zasadności i legalności przyczyn rozwiązania umowy o pracę (wyrok SN 2007-01-09 II PK 158/06 LEX nr 948784, wyrok SN 2005-06-23, II PK 287/04 Pr.Pracy 2006/1/33; wyrok SN z 23.11.2001 r. I PKN 693/2000).

W doktrynie i judykaturze dominuje zapatrywanie, że o istnieniu winy pracownika lub jej braku należy wnioskować na podstawie całokształtu okoliczności sprawy, przy czym decydujące znaczenie ma obiektywny miernik staranności, jakim jest należyta dbałość strony o swoje interesy, choć nie bez znaczenia jest też subiektywna zdolność wnioskodawcy do oceny rzeczywistego stanu rzeczy, mierzona zwłaszcza poziomem wykształcenia, skalą posiadanej wiedzy prawniczej i życiowego doświadczenia. Pod uwagę należy brać, także, zajmowane przez niego przed rozwiązaniem stosunku pracy stanowisko. Brak winy pracownika w przekroczeniu terminu należy analizować w płaszczyźnie jego subiektywnej oceny stanu rzeczy, zwłaszcza z uwzględnieniem stopnia jego wykształcenia, wiedzy i doświadczenia życiowego, a także z uwzględnieniem obiektywnego miernika staranności, jakiej można wymagać od strony dbającej należycie o swoje interesy (wyrok Sądu Najwyższego z 13 maja 1994 r., I PRN 21/94). Znamiennym jest także, iż przepis art. 265 § 1 k.p., nie wskazuje, o jaką postać winy chodzi. W związku z tym należy przyjąć, że wchodzi w rachubę zarówno wina umyślna, jak i nieumyślna, a skoro tak - to nawet opieszałość strony bądź jej lekkie niedbalstwo mogą być traktowane jako przejaw jej winy. (Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 stycznia 2002 r. I PKN 798/00 LEX nr 558280)

Na gruncie rozpoznawanego przypadku, wbrew twierdzeniom apelacji brak podstaw do uznania, iż powodowie nie zawinili w uchybieniu 7-dniowemu terminowi do wniesienia odwołania od decyzji pracodawcy. Jak słusznie wskazał Sąd I instancji , wiedza i doświadczenie zawodowe powodów w zakresie przepisów prawa powodowało, że brak pouczenia o prawie i terminie wniesienia odwołania od odwołania ze stanowiska nie było w ogóle okolicznością uzasadniającą przywrócenie terminu, o którym mowa w art. 264 § 1 k.p. (por. wyrok SN z 21.02.2002 r., I PKN 903/00, LEX nr 458944). Tym samym brak pouczeń przez pracodawcę powodów o przysługującym im uprawnieniach do złożenia odwołań okazał się niewystarczający do przywrócenia terminu do złożenia odwołania od rozwiązania stosunku pracy. Co również istotne , powodowie mieli świadomość o zmianach w prawie jakie bezpośrednio ich dotyczyły , a tym samym musieli liczyć się z ewentualnymi konsekwencjami z tego wynikającymi. Tak więc argumentacji skarżących o braku winy - niedbalstwa powodów w uchybieniu 7-dniowemu terminowi do wniesienia odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę nie można uznać za uzasadnioną.

Bez znaczenia - w świetle prezentowanych twierdzeń – pozostają, także, zarzuty apelacyjne, dotyczące naruszenia art. 233 k.p.c.

Reasumując - w kontekście powyższych rozważań - Sąd Okręgowy przyjął, iż prezentowana w apelacji argumentacja jest chybiona i jako taka nie może się ostać.

Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd Okręgowy w Łodzi, na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił obie apelacje - powodów, jako bezzasadne.

O kosztach zastępstwa procesowego za II instancję orzeczono na podstawie art. 98 § 1 k.p.c., w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 9 ust. 1 pkt 2 w zw. z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 265).

S.B.

A. G. B. A. O._K.