Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III Ca 2394/19

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 6 marca 2017r. T. M. wniosła o zasądzenie od Z. S. (1) kwoty 39 600 zł jako wynagrodzenia za bezumowne korzystanie przez Z. S. (1) z nieruchomości stanowiącej przedmiot własności T. M., należnego w tej wysokości za okres od dnia 30 września 2000 roku do 28 lutego 2017 roku wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, liczonymi od daty doręczenia pozwanej odpisu pozwu do dnia zapłaty. Nadto powódka żądała zasądzenia od pozwanej zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Wyrokiem zaocznym z dnia 20 listopada 2017r. Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi zasądził od Z. S. (1) na rzecz T. M. kwotę 39.600zł wraz u ustawowymi odsetkami od dnia 24 lipca 2017r. do dnia zapłaty oraz nadał wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalności.

Z. S. (1), w sprzeciwie od wyroku zaocznego wniosła o uchylenie wyroku zaocznego i oddalenie powództwa. Pozwana podniosła, że ma tytuł prawny do władania nieruchomością powódki, z korzystaniem, z której to łączy się żądanie zapłaty. Nadto, kwestionowała twierdzenie powódki o wysokości kwoty mającej być należną powódce za fakt korzystania przez pozwaną z nieruchomości powódki.

Pozwana wniosła także o zasądzenie od powódki zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Wyrokiem z dnia 4 grudnia 2018r. Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi uchylił wyrok zaoczny z dnia 20 listopada 2017r. i oddalił powództwo. Nadto Sąd I instancji zasądził od T. M. na rzecz Z. S. (1) kwotę 4590 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

W uzasadnieniu tego rozstrzygnięcia Sąd I instancji podniósł, że przepisy art. 224 k.c. i art. 225 k.c. Stanowią podstawę domagania się przez właściciela rzeczy od korzystającego z rzeczy wynagrodzenia za korzystanie z tej rzeczy.

Przy zajmowanym przez pozwaną stanowisku procesowym, w którym pozwana między innymi negowała wysokość kwoty dochodzonej przez powódkę, powódka powinna była udowodnić zasadność żądanej przez siebie kwoty. Obowiązek ów spoczywał na powódce z mocy art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c.. Powódka nie sprostała tym obowiązkom. Powódka nie zaoferowała żadnych dowodów potwierdzających jej twierdzenie o wysokości należnej jej sumy od pozwanej tytułem bezumownego korzystania z nieruchomości powódki. Sąd I instancji pominął dowód z opinii biegłego złożony przez powódkę na podstawie art. 130 4§ 5 k.p.c.

Apelację od powyższego rozstrzygnięcia wywiodła powódka.

Skarżąca zarzucił wyrokowi naruszenie prawa procesowego:

1.art. 130 4 § 1 k.p.c. , art. 130 4 § 2 k.p.c., art. 130 4 § 5 k.p.c. art. 148 § 1 k.p.c., art. 354 k.p.c., art. 361 k.p.c. w zw. Z art. 326 § 1 k.p.c. I art. 357 § 2 k.p.c. – Poprzez ich niezastosowanie, to jest zobowiązanie strony do uiszczenia zaliczki i wyciagnięcie negatywnych konsekwencji jej nieuiszczenia bez zachowania określonych przepisami formy i trybu nakładania obowiązków procesowych na stronę;

2.art. 229 k.p.c. i art. 278 § 1 k.p.c. Poprzez niezbadanie, czy sprawie zachodzą przesłanki do ich zastosowania, w szczególności niewyjaśnienie, na czym polegała kwestionowana wysokość dochodzonego roszczenia przez pozwaną oraz czy w związku z tym zachodzi konieczność przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego; niedokonanie żadnych ustaleń w tym zakresie uniemożliwiło stronie powodowej podjęcie racjonalnej decyzji o ewentualnym popieraniu zgłoszonego wnioski o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego, związanego z wysokimi kosztami;

3.Art. 232 k.p.c. Poprzez jego przedwczesne zastosowanie i uznanie, ze strona nie udowodniła wysokości żądanego roszczenia, co w konsekwencji doprowadziło do uchylenia wyroku zaocznego i oddalenia powództwa bez przeprowadzenia jakiegokolwiek postępowania.

W konkluzji skarżąca wniosła o uchylenie wyroku Sądu i instancji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania w trybie art. 386 § 4 k.p.c. Z uwagi na konieczność przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości;

Ewentualnie skarżąca wniosła o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego na okoliczność wynagrodzenia za korzystanie z nieruchomości i zmianę wyroku Sadu i instancji poprzez utrzymanie w mocy wyroku zaocznego.

Nadto skarżąc niosła o zasądzenie na rzecz powódki kosztów postępowania tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W piśmie z dnia 17 października 2019r. pełnomocnik pozwanej Z. S. (1) poinformować Sąd, że pozwana zmarła 22 stycznia 2019r. Pełnomocnik wskazał następcę prawnego zmarłej pozwanej jej córkę K. N.. W konsekwencji wniósł o zawieszenie postępowania na podstawie art. 174 §1 pkt 1 k.p.c. Wobec śmierci strony oraz podjęcie zawieszonego postępowania z udziałem następcy prawnego pozwanej – K. N..

Postanowieniem z dnia 25 listopada 2019r; . Sąd Okręgowy w Łodzi z uwagi na śmierć pozwanej Z. S. (2) zawiesił postępowanie na podstawie art. 174 § 1 pkt1 k.p.c. Oraz podjął zawieszone postępowanie z udziałem następcy prawnego Z. K. M. N..

Na rozprawie w dniu 31 stycznia 2020r. K. N. wniosła o oddalenie apelacji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest uzasadniona i skutkuje uchyleniem zaskarżonego wyroku i przekazaniem sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Zgodzić należy się w pełni ze skarżącą, że Sąd I instancji naruszył przepisy postępowania w zakresie postępowania dowodowego, w szczególności art. 130 4§ 1-5 k.p.c., co skutkowało uniemożliwieniem przeprowadzenia prezz powódkę dowodów na poparcie swoich twierdzeń.

W rozpoznawanej sprawie powódka dochodziła od pozwanej odszkodowanie za bezumowne korzystanie z nieruchomości.

Rację ma Sąd I instancji o tyle tylko, że istotnie, przepisy art. 224 k.c. i art. 225 k.c. stanowią podstawę domagania się przez właściciela rzeczy od korzystającego z rzeczy wynagrodzenia za korzystanie z tej rzeczy. W sytuacji, gdy pozwana kwestionowała dochodzone roszczenie tak, co do zasady jak i co do wysokości, powódka powinna była udowodnić zasadność żądanej przez siebie kwoty. Obowiązek ten spoczywał na powódce z mocy art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c.

Sąd I instancji pomija jednak, że już w pozwie powódka wykazała inicjatywę dowodową w zakresie udowodnienia sowich twierdzeń, w zakresie wysokości dochodzonego roszczenia, bowiem w punkcie 2 pozwu powódka wniosła między innymi o przeprowadzenie dowodowa z opinii biegłego ds. wyceny nieruchomości na okoliczność wysokości wynagrodzenia za korzystanie z nieruchomości.

Stosownie do art. 130 4 § 1 k.p.c. strona, która wnosi o podjęcie czynności połączonej z wydatkami obowiązana jest uiścić zaliczkę na ich pokrycie w wysokości i terminie oznaczonym przez sąd.

Zdaniem Sądu Okręgowego, w sytuacji, gdy został zgłoszony wniosek o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego, z którego przeprowadzeniem związane są wydatki, sąd w pierwszej kolejności powinien wydać postanowienie o ustaleniu wysokości zaliczki i terminie jej uiszczenia ( art. 354 k.p.c.), a następnie dopiero przewodniczący może wezwać stronę do uiszczenia zaliczki – stosownie do art. 130 4 § 2 k.p.c.

W rozpoznawanej sprawie nie zostało wydane przez sąd postanowienie w zakresie ustalenia wysokości zaliczy i terminu jej uiszczenia, zatem nie było podstaw do wezwanie przez przewodniczącego do wniesienia zaliczki stosowanie do art. 130 4 § 2 k.p.c. Tym samym brak było podstawa do pominięcia dowodu z opinii biegłego w oparciu o przepis art. 130 4 § 5 k.p.c.

Mając na uwadze powyższe, w ocenie Sądu Okręgowego, Sąd I instancji przedwcześnie pominął dowód z opinii biegłego, czym w istocie uniemożliwił powódce przeprowadzenie dowodów w celu wykazania zasadności dochodzonego roszczenia.

Postępowanie dowodowe w tym zakresie nie zostało przeprowadzone w żadnej części.

W tym stanie rzeczy, w ocenie Sądu Okręgowego, Sąd I instancji nie rozpoznał istoty sprawy, co skutkuje uchyleniem zaskarżonego wyroku i przekazaniem sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania na podstawie art. 386 § 4 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 108 § 2k.p.c.