Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III Ca 457/19

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 29 czerwca 2018 roku M. W. wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanej Poczty Polskiej Spółki Akcyjnej z (...) we W. kwoty 2.513,76 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 9 czerwca 2018 roku do dnia zapłaty oraz kosztami procesu. W uzasadnieniu pozwu wskazał, że w dniu 14 grudnia 2017 roku złożył pozwanej reklamację w związku z uszkodzeniem pobraniowej przesyłki P. o numerze nadawczym (...) wnosząc o wypłatę na jego rzecz odszkodowania w kwocie 2.630 zł wskazując, iż w uszkodzonej przesyłce znajdowała się deska rozdzielcza do samochodu, zaś nadana przesyłka miała opłacone dodatkowe usługi: „ostrożnie”, „przesyłka niestandardowa” oraz „ubezpieczenie do 5.000 zł”. Na przedmiotowe zgłoszenie pozwana spółka odpowiedziała pismem z dnia 20 kwietnia 2018 roku, tj. 127 dni od dnia otrzymanie zgłoszenia wypłacając na rzecz powoda kwotę 116,24 zł.

Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym z dnia 21 września 2018 roku Sąd orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

Od powyższego nakazu zapłaty pozwana spółka skutecznie wniosła sprzeciw domagając się oddalenia powództwa w całości podnosząc, iż po jej stronie nie istnieje zobowiązanie, gdyż to przewidziane przepisami prawa zostało już spełnione. W uzasadnieniu pozwana przyznała, że w dniu 8 grudnia 2017 roku do powoda jako adresata przesyłki nadanej przez (...) z I. została doręczona przesyłka pobraniowa P. o numerze nadawczym (...) PL. (...) K. K. jest klientem Poczty Polskiej Spółki Akcyjnej i posiada umowę na świadczenie usług pocztowych powszechnych i niepowszechnych, w tym usługi (...) z wynegocjowanym indywidualnie cennikiem usług. Na podstawie tejże umowy nadawca nadaje przesyłki m.in. w systemie P., które są automatycznie ubezpieczone do wartości 5.000 zł. Nadana do powoda przesyłka miała dodatkowo opłaconą usługę (...). W dniu 14 grudnia 2017 roku powód jako adresat przesyłki złożył w Poczcie Polskiej Spółce Akcyjnej reklamację odebranej przesyłki wskazując, że została mu ona doręczona uszkodzona. W odpowiedzi na powyższą reklamację pozwana pismem z dnia 20 kwietnia 2018 roku uznała reklamację wypłacając maksymalne przysługujące na podstawie regulaminu odszkodowanie. Powód został pouczony o możliwości wniesienia odwołania, jednak wobec faktu, iż odwołanie zostało wniesione po terminie, pozostawione zostało bez rozpatrzenia. Nadto pozwana udzieliła odpowiedzi na skierowane przez jego pełnomocnika wezwanie do zapłaty wyjaśniając, iż brak jest podstaw do wypłaty wyższego wynagrodzenia.

Wyrokiem z dnia 20 grudnia 2018r. Sąd Rejonowy w Zgierzu oddalił powództwo i zasadził od M. W. na rzecz Poczty Polskiej Spółki Akcyjnej z (...) w W. kwotę 917 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Apelację od powyższego rozstrzygnięcia złożył powód.

Skarżący zarzucił wyrokowi:

1.naruszenie przepisów prawa materialnego poprzez ich niezastosowanie, tj. art. 435 § 1 k.c. w zw. z art. 471 § 1 k.c. w zw. z art. 393 § 1 k.c. w sytuacji, gdy powodowi został wyrządzona szkoda wynikająca ze świadczenia usługi pocztowej w związku z ruchem prowadzonym przez stronę pozwaną, co doprowadziło w rezultacie do oparcia rozstrzygnięcia Sadu i instancji jedynie na przepisach ustawy Prawo pocztowe i aktów wykonawczych z pominięciem podstaw odpowiedzialności cywilnej pozwanej;

2.naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. §14 rozporządzenia Ministra Administracji i Cyfryzacji w sprawie reklamacji usługi pocztowej w zw. z art. 92 ust.4 Prawo pocztowe poprzez ich błędną wykładnię, co do zakresu na jaki rozciąga się domniemanie uznania reklamacji za zasadną i konsekwencji tego uznania;

3.sprzeczność istotnych ustaleń sądu ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym poprzez uznanie, że pozwana spółka nie ponosi odpowiedzialności cywilnej z tytułu wyrządzonej powodowi szkody.

W konkluzji skarżący wniósł o:

1.zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie zadania pozwu w całości;

2.zasądzenie od strony pozwanej na rzecz powoda kosztów postępowania za obie instancje.

W odpowiedzi na apelację strona pozwana wniosła o jej oddalenie i zasądzenie od powoda na rzecz strony pozwanej zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna.

Wbrew zarzutom podniesionym w apelacji, Sąd I instancji dokonał prawidłowych ustaleń stanu faktycznego, znajdujących pełne oparcie w zebranym w sprawie materiale dowodowym i trafnie określił konsekwencję prawne z nich wynikające.

Ustalenia stanu faktycznego poczynione przez Sąd I instancji, Sąd Okręgowy przyjmuje za własne, bez konieczności ponownego ich przytaczania.

Zdaniem Sądu Okręgowego, brak jest jakichkolwiek podstaw do stawiania Sądowi I instancji zarzutu dokonania błędnych ustaleń stanu faktycznego. Przeciwnie, ustalenia stanu faktycznego poczynione zostały przez Sąd I instancji w oparciu o zebrany w sprawie materiał dowodowy.

Jak wynika z materiału dowodowego zebranego w sprawie, w dniu 6 grudnia 2017 roku powód zakupił u K. K. prowadzącej Firmę Handlowo – Usługową w I. deskę rozdzielczą za kwotę 2.630 zł.

W dniu 6 grudnia 2017 roku (...) nadała do nadawcy – M. W. przesyłkę z zawartością części samochodowych o wadze od 12 kg do 20 kg w (...) usługi (...) za pobraniem kwoty 2.630 zł. Przesyłce nadano numer (...). Przesyłka miała opłacone dodatkowe usługi: „ostrożnie”, „przesyłka niestandardowa” i „ubezpieczenie do 5.000 zł”. Nadawca nie zadeklarował wartości przesyłki.

Należy mieć na uwadze, że stosownie do art. 548 § 3 k.c. jeżeli rzecz sprzedana ma być przesłana przez sprzedawcę kupującemu będącego konsumentem, niebezpieczeństwo przypadkowej utraty lub uszkodzenia rzeczy przechodzi na kupującego z chwilą jej wydania kupującemu.

Z regulacji tej wynika, że odpowiedzialność za uszkodzenie rzeczy sprzedanej, które powstało przed doręczeniem rzeczy sprzedanej kupującemu, ponosi sprzedawca.

W rozpoznawanej sprawie to sprzedawca decydował o wyborze przewoźnika i wyrażał zgodę na warunki usługi określone w regulaminie usługi pocztowej.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami usługi pocztowe realizowane winny być na zasadach określonych w ustawie z dnia ustawie z dnia 23 listopada 2012 roku – Prawo pocztowe (tekst jednolity - Dz. U. Z 2018 roku, poz.2188) oraz poszczególnych regulaminów świadczenia usług niepowszechnych.

Zgodnie z brzmieniem § 8 obowiązującego w pozwanej spółce regulaminu świadczenia usługi (...) w obrocie krajowym przesyłki przyjmowane przez Pocztę Polską w ramach tej usługi traktowane są, jako przesyłki z zadeklarowaną wartością, przy czym jeśli zwykła wartość rzeczy zawartych w przesyłce:

- nie przekracza 100 zł i nadawca nie zadeklarował wartości przesyłki – przesyłkę traktuje się, jako przesyłkę z zadeklarowaną wartością 100 zł,

- przekracza 100 zł i nadawca zadeklarował wartość przesyłki – przesyłkę traktuje się, jako przesyłkę z zadeklarowaną wartością o wartości podanej przez nadawcę;

- przekracza 100 zł, ale nadawca nie zadeklarował wartości, tylko dokonał ubezpieczenia przesyłki zgodnie z zasadami określonymi w OWU i cenniku albo umowie – przesyłkę taką traktuje się, jako przesyłkę z zadeklarowaną wartością 100 zł objętą ubezpieczeniem do wskazanej przez nadawcę kwoty.

Zgodnie z § 19 powołanego wyżej regulaminu usługę (...) uważa się za nienależycie wykonaną np. w przypadku częściowego ubytku lub też częściowego uszkodzenia zawartości przesyłki, natomiast usługę uważa się za niewykonaną w przypadku całkowitego ubytku albo całkowitego uszkodzenia zawartości, zaś w obu tych przypadkach przysługuje odszkodowanie w żądanej wysokości, nie wyższej niż zadeklarowana wartość przesyłki. Ponadto niezależnie od wypłaconego odszkodowania Poczta Polska zwraca także opłatę za usługę, a w przypadku braku realizacji usługi dodatkowej zwraca opłatę za niezrealizowaną usługę dodatkową.

Zgodnie z Ogólnymi Warunkami Ubezpieczenia przesyłek pocztowych, które znajdują zastosowanie do umów ubezpieczenia przesyłek zawieranych przez (...) Towarzystwo (...) z przedsiębiorcami i konsumentami, jako ubezpieczającymi ochroną ubezpieczeniową obejmuje się szkody wyrządzone ubezpieczającemu polegające na utracie, uszkodzeniu lub ubytku zawartości przesyłki zaistniałe w czasie od przyjęcia przesyłki przez Pocztę Polską celem jej doręczenia do chwili wydania odbiorcy i zaistniałe w trakcie jej zwrotu do nadawcy, gdy odbiorca nie odebrał przesyłki (§ 4 OWU). Zgodnie z § 3 ust. 3 pkt 3 ochroną ubezpieczeniową nie są objęte przesyłki w ramach usług niepowszechnych z zadeklarowaną wartością.

Zgodnie z art. 87 ustawy Prawo pocztowe do odpowiedzialności operatorów za niewykonanie lub nienależyte wykonanie usługi pocztowej stosuje się przepisy kodeksu cywilnego , jeżeli przepisy ustawy nie stanowią inaczej. Tym samym strona pozwana, jako operator był zobowiązana do stosowania w zakresie niewykonania lub nienależytego wykonania usług pocztowych zapisów rozdziału 8 ustawy Prawo pocztowe.

Przepisy zawarte w ustawie prawo pocztowe są regulacja szczególną w stosunku do zasad odpowiedzialności kontraktowej przewidzianej w ustawie kodeks cywilny.

W tym stanie rzeczy, w rozpoznawanej sprawie, nie miały zastosowania regulacje zawarte w art.471 k.c. i art. 399 § 1 k.c.. Zarzut naruszenia prawa materialnego w tym zakresie jest zatem całkowicie bezzasadny.

Tak samo jak nie znajduje żadnego uzasadnienia zarzut naruszenia art. 435 k.c., które reguluje kwestie odpowiedzialności z tytułu czynu niedozwolonego, który nie ma w rozpoznawanej sprawie zastosowania.

Jak trafnie zauważył Sąd I instancji, ustawodawca w ustawie Prawo pocztowe dokonał rozróżnienia na usługi powszechne i usługi niebędące usługami powszechnymi. Zgodnie z art. 45 ust. 1 do usług powszechnych zalicza się świadczone w obrocie krajowym i zagranicznym:

1) przyjmowanie, sortowanie, przemieszczanie i doręczanie:

a) przesyłek listowych, w tym poleconych i z zadeklarowaną wartością, o wadze do 2000 g i liczonych z tolerancją 2 mm wymiarach:

- maksymalnych - 900 mm, stanowiących sumę długości, szerokości i wysokości, przy czym największy wymiar nie może przekroczyć 600 mm, a w przypadku przesyłki listowej w formie rulonu - 1040 mm, stanowiących sumę długości i podwójnej średnicy, przy czym największy wymiar nie może przekroczyć 900 mm,

- minimalnych - 170 mm w przypadku przesyłki listowej w formie rulonu, stanowiących sumę długości i podwójnej średnicy, przy czym największy wymiar nie może być mniejszy niż 100 mm,

- minimalnych strony adresowej - 90 x 140 mm,

b) przesyłek dla ociemniałych,

c) paczek pocztowych, w tym z zadeklarowaną wartością, o masie do 10 000 g i wymiarach, z których największy nie przekracza 1500 mm, a suma długości i największego obwodu mierzonego w innym kierunku niż długość nie przekracza 3000 mm;

2) sortowanie, przemieszczanie i doręczanie nadesłanych z zagranicy paczek pocztowych o masie do 20 000 g i wymiarach, o których mowa w pkt 1 lit. c.

A contrario – pozostałe usługi stanowić będą usługi niebędące usługami powszechnymi i z takich właśnie usług skorzystał nadawca przesyłki (o wadze od 12 kg do 20 kg) kierowanej do powoda.

Zgodnie z art. 92 ustawy - w przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania usługi pocztowej prawo wniesienia reklamacji przysługiwało:

1) nadawcy;

2) adresatowi - w przypadku, gdy nadawca zrzeknie się na jego rzecz prawa dochodzenia roszczeń albo, gdy przesyłka pocztowa lub kwota pieniężna określona w przekazie pocztowym zostanie doręczona adresatowi.

W myśl ustępu 2 przywołanego przepisu nadawca albo adresat mogą zgłosić reklamację w każdej placówce pocztowej operatora pocztowego, który zawarł umowę o świadczenie usługi pocztowej z nadawcą.

Jest okolicznością niekwestionowaną, że powód odebrał kierowaną do niego przesyłkę, na mocy przywołanego wyżej przepisu stał się uprawniony do złożenia reklamacji i taką też reklamację złożył w dniu 14 grudnia 2017 roku.

Zgodnie z § 9 rozporządzenia Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 26 listopada 2013 roku w sprawie reklamacji usługi pocztowej (tekst jednolity - Dz.U. Z 2018 r., poz. 421 ) operator pocztowy rozpatruje reklamację niezwłocznie i udziela odpowiedzi na reklamację w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia otrzymania reklamacji, przy czym termin uważa się za zachowany, jeżeli operator w tym terminie nadał (wysłał) odpowiedź na reklamację. W myśl zaś § 14 przywołanego rozporządzenia - nieudzielenie przez operatora pocztowego odpowiedzi na reklamację w terminie, o którym mowa w § 9 ust. 1 (…) skutkuje uznaniem reklamacji.

Jak wynika z zebranego w sprawie materiału dowodowego, pozwana udzieliła odpowiedzi na zgłoszoną przez powoda reklamację z naruszeniem terminu zakreślonego rozporządzeniem, co skutkowało uznaniem tejże reklamacji, na co wprost wskazała pozwana w swojej decyzji. Z tego względu Poczta Polska Spółka Akcyjna przyznała powodowi, jako adresatowi, któremu przesyłka została doręczona odszkodowanie w kwocie 116,24 zł.

Odpowiedzialność strony pozwanej za niewykonanie lub nienależyte wykonanie usługi pocztowej przewidziana jest w art. 88 ust.4 ustawy Prawa pocztowego zgodnie, z którym, z tytułu niewykonania bądź też nienależytego wykonania usługi pocztowej niebędącej usługą powszechną przysługuje odszkodowanie:

1) za utratę, ubytek lub uszkodzenie przesyłki pocztowej niebędącej przesyłką z korespondencją - w wysokości nie wyższej niż zwykła wartość utraconych lub uszkodzonych rzeczy,

2) za utratę, ubytek, uszkodzenie przesyłki pocztowej z zadeklarowaną wartością - w wysokości żądanej przez nadawcę, nie wyższej jednak niż zadeklarowana wartość przesyłki,

3) za utratę przesyłki z korespondencją - w wysokości dziesięciokrotności opłaty za usługę nie niżej jednak niż pięćdziesięciokrotność opłaty za traktowanie przesyłki listowej, jako poleconej, określonej w cenniku usług powszechnych,

4) za opóźnienie w doręczeniu przesyłki pocztowej w stosunku do gwarantowanego terminu doręczenia - w wysokości nieprzekraczającej dwukrotności opłaty za usługę

- chyba, że postanowienia regulaminu świadczenia usługi pocztowej w zakresie wysokości odszkodowania są korzystniejsze.

Nadawca przesyłki kierowanej do M. W. skorzystał ze świadczonej przez pozwaną spółkę usługi (...), akceptując tym samym postanowienia regulaminu tejże usługi. W myśl zaś § 8 zasad ogólnych Regulaminu przesyłki przyjmowane w ramach usługi (...) traktowane są, jako przesyłki z zadeklarowaną wartością, przy czym jeśli zwykła wartość rzeczy zawartych w przesyłce przekracza 100 zł, ale nadawca nie zadeklarował wartości przesyłki tylko dokonał ubezpieczenia wtedy przesyłkę taką traktuje się, jako przesyłkę z zadeklarowaną wartością 100 zł objętą ubezpieczeniem do wskazanej przez nadawcę kwoty.

Jest okolicznością bezsporną, że nadawca przesyłki nie zadeklarował wartości przesyłki. Sam fakt wskazania kwoty pobrania nie jest jeszcze tożsame z zadeklarowaniem wartości, co potwierdzają ogólne warunki ubezpieczenia, które wprost wskazują, że nie podlega ubezpieczeniu przesyłka nadana w ramach usług niepowszechnych z zadeklarowaną wartością.

Rację ma Sąd I instancji, że przywołane przepisy wzajemnie się uzupełniają, gdyż w przypadku szkody wyrządzonej w przesyłce z zadeklarowaną wartością to Poczta Polska Spółka Akcyjna odpowiada do zadeklarowanej kwoty, co czyni ubezpieczenie całkowicie niezasadnym. Skoro, zatem nadawca nie zadeklarował wartości przesyłki akceptując jednocześnie postanowienia regulaminu usługi (...), z której zdecydował się skorzystać - na mocy postanowień regulaminu przesyłkę należało potraktować, jako przesyłkę z zadeklarowaną wartością 100 zł objętą ubezpieczeniem do wskazanej przez nadawcę kwoty.

W tej sytuacji zasadnie Sąd I instancji przyjął, że wysokość odszkodowania wyznaczał przepis art. 88 ust. 4 pkt 2 ustawy Prawo pocztowe, co przy uwzględnieniu kosztu opłaty za niezrealizowaną usługę dało ostatecznie kwotę wypłaconą powodowi przez pozwaną w toku postępowania reklamacyjnego.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy oddalił apelację, jako bezzasadną na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. z § 2 pkt 3 w zw., z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. Z 2015 roku, poz. 1804 z późna. zm.).