Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII U 4689/19

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 19 września 2019 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., na podstawie art.24 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, przyznał emeryturę M. R. od 7 września 2019 roku, to jest od osiągnięcia wieku emerytalnego.

Podstawę obliczenia emerytury stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji składek i kapitału początkowego zewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury. Emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury prze średnie dalsze trwanie życia, dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę. Ustalono:

- kwotę składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji –33907,25 zł

- kwotę zwaloryzowanego kapitału początkowego –410923,04 zł

- średnie dalsze trwanie życia – 217,70 miesięcy,

Wysokość emerytury wynosi 2048,96 zł.

W uzasadnieniu podniesiono, że za okresy od 7.09.1974 do 24.04.1975 i od 10.05.1977 do 31.12.1979, z które nie przedłożył dochodów zostały przyjęte kwoty minimalnego wynagrodzenia. Do stażu nie zaliczono okresów:

-6.04.1977 – 9.05.1977, gdyż w tym okresie został zwolniony z odbycia służby wojskowej, a więc nie była odprowadzana składka na ubezpieczenie społeczne

- 8.10.1981 – 9.10.1981, 16.07.1982 – 19.07.1982, 16.04.1985 – 23.06.1985, 10.12.1986 – 12.12.1986, 23.12.1996 -31.12.1996 – w tym okresie przebywał na urlopach bezpłatnych

- 2.01.1997 – 10.01.1997 – w tym okresie nie była opłacana składka na ubezpieczenie społeczne z powodu nieobecności usprawiedliwionej.

/decyzja – k. 9 akt ZUS/.

W dniu 11.10.2019 r M. R. wniósł o ponowne sprawdzenie dokumentów z okresu 7.09.1974 – 24.04.1975 i 10.05.1977do 31.12.1979 oraz wyraził wątpliwość co do niezaliczenia okresów 6.04.1977 do 9.05.1977, 6.04.1985 – 23.06.1985, a powinno być 8 – 23.06.1985

/odwołanie – k. 3 /.

Na rozprawie w dniu 15.09.2020 r wnioskodawca wniósł o wliczenie do okresu składkowego okresu 6.04.1985 – 23.06.1985 jako okresu urlopu bezpłatnego po powrocie z zagranicy oraz okresu po powrocie z wojska – 6.04.1977 – 9.05.1977.

/e-prot. z dnia 15.09.20 00:00:16/

Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie, wywodząc jak w zaskarżonej decyzji.

/odpowiedź na odwołanie – k. 4/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

M. R. urodził się w dniu (...) W dniu 9.08.2019 r złożył wniosek o emeryturę.

/okoliczność bezsporna/

W okresie 1.09.1974 – 31.08.1988 wnioskodawca był zatrudniony w Chemobudowie – Ł. w pełnym wymiarze czasu pracy. W okresie zatrudnienia korzystał z urlopu bezpłatnego 8. -9.10 1981, 16-19.07.1982, 8-23.06.1985, 10-12.12.1986 – na podstawie art. 174 § 1 kp, urlop bezpłatny od 25.02.1984 – 7.06.1985 r na podstawie rozporządzenia RM z 27.12.1974 w sprawie budownictwa eksportowego, w tym praca na budowie w okresie 25.02.1984 - 5.04.1985, urlop wypoczynkowy oraz wykorzystywanie dni wolnych z tytułu wydłużonego czasu pracy w eksporcie.

/kserokopia świadectwa pracy – k. 6 akt ZUS/

Zgodnie z kartą obiegową z dnia 9.08.1974 r i umową o pracę z dnia 1.09.1974 r wynagrodzenie wnioskodawcy wynosiło 1700 zł. Od 1 stycznia 1975 r wynagrodzenie wynosiło 2300 zł, od 10.05.1977 – 2500 zł, od 27.02.1978 r – 3100 zł, od 18.07.1978 r - 9 zł na godzinę, , od 1.08.1979 – 10,60 zł na godzinę.

/umowy, angaże – w załączonych aktach osobowych/

Wnioskodawca odbył zasadniczą służbę wojskową w okresie 25.04.1975 – 5.04.1977.

/kserokopia książeczki wojskowej – k. 5 akt ZUS/

W dniu 4.05.1977 r wnioskodawca został skierowany na przeszkolenie z zakresu bhp. W tym dniu została wystawiona karta obiegowa, a także zostało wystawione skierowanie na stanowisko pracy po powrocie z wojska. W dniu 5.05.1977 r odbył szkolenie z zakresu bhp. W dniu 10.05.1977 r została zawarta umowa o pracę na czas nieokreślony z zaliczeniem ciągłości pracy – powrót z wojska.

/skierowania, zaświadczenia , karta obiegowa, umowa – k. 101,99,98,96 zał. Akt osobowych/

W okresie 25.02.1984 – 5.04.1985 r wnioskodawca przebywał na budowie eksportowej. Nabył prawo do 13 +9 dni roboczych urlopu wypoczynkowego, od 7.04.1985 do 4.05.1985, prawo do 28 dni roboczych z tytułu skróconego tygodnia nominalnego czasu pracy to jest od 5.05.1985 do 7.06.1985.

/pismo – k. 44 akt osobowych/

Decyzją z dnia 17.09.2019 r organ rentowy ustalił dla wnioskodawcy kapitał początkowy. Jako wskaźnik podstawy wymiaru kapitału początkowego przyjęto 89,53%, ustalony z lat 1979 – 1988. Ustalono 224 miesiące okresów składkowych i 10 dni okresów nieskładkowych.

/decyzja – k. 49 akt ZUS/

Zaskarżoną decyzją z dnia 19 września 2019 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., na podstawie art.24 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, przyznał emeryturę M. R. od 7 września 2019 roku, to jest od osiągnięcia wieku emerytalnego.

Podstawę obliczenia emerytury stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji składek i kapitału początkowego zewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury. Emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury prze średnie dalsze trwanie życia, dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę. Ustalono:

- kwotę składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji –33907,25 zł

- kwotę zwaloryzowanego kapitału początkowego –410923,04 zł

- średnie dalsze trwanie życia – 217,70 miesięcy,

Wysokość emerytury wynosi 2048,96 zł.

W uzasadnieniu podniesiono, że za okresy od 7.09.1974 do 24.04.1975 i od 10.05.1977 do 31.12.1979, z które nie przedłożył dochodów zostały przyjęte kwoty minimalnego wynagrodzenia. Do stażu nie zaliczono okresów:

-6.04.1977 – 9.05.1977, gdyż w tym okresie został zwolniony z odbycia służby wojskowej, a więc nie była odprowadzana składka na ubezpieczenie społeczne

- 8.10.1981 – 9.10.1981, 16.07.1982 – 19.07.1982, 16.04.1985 – 23.06.1985, 10.12.1986 – 12.12.1986, 23.12.1996 -31.12.1996 – w tym okresie przebywał na urlopach bezpłatnych

- 2.01.1997 – 10.01.1997 – w tym okresie nie była opłacana składka na ubezpieczenie społeczne z powodu nieobecności usprawiedliwionej.

/decyzja – k. 9 akt ZUS/.

Przy przyjęciu umów o pracę i angaży za okres 1.01.1974 – 24.04.1975 i 10.05.1977 – 31.12.1979 – przy uwzględnieniu stawek wynagrodzenia z niech wynikających oraz stałych elementów wynagrodzenia, przy przyjęciu normatywnego czasu pracy, wskaźnik wysokości kapitału początkowego wynosi 89,69 %, obliczony z lat 1979 – 1988.

/wyliczenie – k. 33 – 63/

Sąd Okręgowy dokonał następującej oceny dowodów i zważył, co następuje:

Odwołanie zasługiwało na częściowe uwzględnienie.

W przedmiotowej sprawie kwestią sporną była okoliczność ustalenia wysokości kapitału początkowego a tym samym emerytury w związku z wynagrodzeniami wnioskodawcy osiąganymi w okresie 1974 – 1979, za który to okres brak było zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu oraz dwa okresy stażowe – okresu pomiędzy zakończeniem służby wojskowej a powrotem do pracy (6.04.1977 – 9.05.1977) oraz okresu urlopu bezpłatnego 6.04.1985 – 23.06.1985 – po powrocie z budowy eksportowej.

Zgodnie z art. 173 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
(t. j. Dz. U z 2020 r. poz. 53 t.j) dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., którzy przed dniem wejścia w życie ustawy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek, ustala się kapitał początkowy.

Kapitał początkowy stanowi równowartość kwoty obliczonej według zasad określonych w art. 174 pomnożonej przez wyrażone w miesiącach średnie dalsze trwanie życia ustalone zgodnie z art. 26 ust. 3 dla osób w wieku 62 lat.

Wartość kapitału początkowego ustala się na dzień wejścia w życie ustawy.

Zgodnie art. 174 kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w art. 53, z uwzględnieniem ust. 2-12.

Przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy:

1) okresy składkowe, o których mowa w art. 6;

2) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 5;

3) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 1-3 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2.

Przy ustalaniu kapitału początkowego do okresów, o których mowa w art. 7 pkt 5 stosuje się art. 53 ust. 1 pkt 2.

Podstawę wymiaru kapitału początkowego ustala się na zasadach określonych w art. 15, 16, 17 ust. 1 i 3 oraz art. 18, z tym że okres kolejnych 10 lat kalendarzowych ustala się z okresu przed dniem 1 stycznia 1999 r.

Do obliczenia kapitału początkowego przyjmuje się kwotę bazową wynoszącą 100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w II kwartale kalendarzowym 1998 r.

Przy obliczaniu kapitału początkowego część kwoty bazowej wynoszącej 24% tej kwoty mnoży się przez współczynnik proporcjonalny do wieku ubezpieczonego oraz okresu składkowego i nieskładkowego osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998 r.

Staż ubezpieczonego, o którym mowa w ust. 8, określa się w pełnych latach, z tym że jeżeli ubezpieczony ma więcej niż 6 miesięcy tego stażu ponad pełne lata, staż ten zaokrągla się w górę.

Staż ubezpieczeniowy i wymagany staż, o których mowa w ust. 8, określa się w dniach, jeżeli jest to dla ubezpieczonego korzystniejsze.

Zgodnie z art. 175 ustawy ubezpieczeni oraz płatnicy składek zobowiązani są do przekazywania Zakładowi, w terminie i trybie ustalonym przez organ rentowy, dokumentacji umożliwiającej ustalenie kapitału początkowego nie później niż do dnia 31 grudnia 2006 r. Przepisy art. 115 ust. 1-3, art. 116 ust. 5, art. 117, 121, 122 ust. 1, art. 123 9 , 124 i 125 stosuje się odpowiednio.

Płatnicy składek są zobowiązani do skompletowania dokumentacji umożliwiającej ustalenie kapitału początkowego dla ubezpieczonych, za których przekazują do Zakładu imienne raporty miesięczne, a następnie przekazania tej dokumentacji na żądanie organu rentowego i w terminie wyznaczonym przez ten organ.

Dla osób, które nie pozostają w ubezpieczeniu, kapitał początkowy ustala się na ich udokumentowany wniosek.

Ustalenie kapitału początkowego następuje w formie decyzji organu rentowego. Organ rentowy wydaje decyzję w sprawie kapitału początkowego w terminie do dnia 31 grudnia 2006 r. Od decyzji organu rentowego przysługują osobie zainteresowanej środki odwoławcze określone w odrębnych przepisach.

Zgodnie z art. 15. Ustawy podstawę wymiaru emerytury i renty stanowi ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę lub rentę, z uwzględnieniem ust. 6 i art. 176.

Jeżeli nie można ustalić podstawy wymiaru składek w okresie pozostawania w stosunku pracy wskazanym do ustalenia podstawy wymiaru emerytury i renty, za podstawę wymiaru składek przyjmuje się kwotę obowiązującego w tym okresie minimalnego wynagrodzenia pracowników, proporcjonalnie do okresu podlegania ubezpieczeniu i wymiaru czasu pracy.

W celu ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty:

1) oblicza się sumę kwot podstaw wymiaru składek i kwot, o których mowa w ust. 3, w okresie każdego roku z wybranych przez zainteresowanego lat kalendarzowych;

2) oblicza się stosunek każdej z tych sum kwot do rocznej kwoty przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonej za dany rok kalendarzowy, wyrażając go w procentach, z zaokrągleniem do setnych części procentu;

3) oblicza się średnią arytmetyczną tych procentów, która, z zastrzeżeniem ust. 5, stanowi wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury lub renty, oraz

4) mnoży się przez ten wskaźnik kwotę bazową, o której mowa w art. 19.

Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru nie może być wyższy niż 250%.

Na wniosek ubezpieczonego podstawę wymiaru emerytury lub renty może stanowić ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe w okresie 20 lat kalendarzowych przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku, wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu.

Zgodnie z art. 16 przy ustalaniu kolejnych 10 lat kalendarzowych, o których mowa w art. 15 ust. 1 i 2, przyjmuje się lata kalendarzowe następujące bezpośrednio po sobie, chociażby ubezpieczony w niektórych z tych lat przez okres roku lub w okresie krótszym niż rok nie pozostawał w ubezpieczeniu.

Zgodnie z art. 117 ustawy okresy składkowe, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2-9 i ust. 2 pkt 1 lit. b-d, pkt 2 lit. d i pkt 4-17, okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7, oraz okresy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, mogą być uwzględnione, jeżeli zostały udowodnione dokumentami (zaświadczeniami) lub wpisami w legitymacji ubezpieczeniowej bądź uznane orzeczeniem sądu, z uwzględnieniem ust. 3 i 4.

Przypadające po dniu wejścia w życie ustawy okresy składkowe, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1, okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 1, oraz dane o podstawie wymiaru składek i wysokości wpłaconych składek podlegają uwzględnieniu na podstawie informacji zarejestrowanych na koncie ubezpieczonego.

Do ustalania podstawy wymiaru świadczeń przyjmuje się zarobki objęte obowiązkiem opłacania składek na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenie emerytalne i rentowe. Oznacza to zatem, że przyjmuje się te składniki wynagrodzenia, które w rozumieniu przepisów o podstawie wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne, obowiązujących w danym okresie, podlegały składce na to ubezpieczenie.

Zgodnie z art. 25 ustawy emerytalnej podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173-175 oraz kwot środków zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b oraz art. 185.

Zgodnie z art. 26 ustawy emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej w sposób określony w art. 25 przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, z uwzględnieniem ust. 5 i art. 183. Wiek ubezpieczonego w dniu przejścia na emeryturę wyraża się w ukończonych latach i miesiącach. Średnie dalsze trwanie życia ustala się wspólnie dla mężczyzn i kobiet oraz wyraża się w miesiącach. Prezes Głównego Urzędu Statystycznego ogłasza w formie komunikatu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" corocznie w terminie do dnia 31 marca tablice trwania życia, z uwzględnieniem ust. 3, dla wieku ubezpieczonych określonego w myśl ust. 2.

Tablice, o których mowa w ust. 4 są podstawą przyznawania emerytur na wnioski zgłoszone od dnia 1 kwietnia do dnia 31 marca następnego roku kalendarzowego, z uwzględnieniem ust. Jeżeli jest to korzystniejsze dla ubezpieczonego, do ustalenia wysokości emerytury zgodnie z ust. 1 stosuje się tablice trwania życia obowiązujące w dniu, w którym ubezpieczony osiągnął wiek emerytalny, o którym mowa w art. 24 ust. 1a i 1b oraz w art. 27 ust. 2 i 3.

Należy przypomnieć, że w postępowaniach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych sąd nie jest obowiązany do poszukiwania dokumentów zatrudnieniowo - płacowych, o które nie zadbała osoba dochodząca świadczenia ubezpieczeniowego. W związku z tym to na ubezpieczonym spoczywał ciężar dowodzenia i udokumentowania podnoszonych twierdzeń. Przy ustalaniu podstawy wymiaru składki wnioskodawca powinien udowodnić, że w spornym okresie uzyskiwał wynagrodzenie w konkretnie określonej wysokości oraz to, że od wynagrodzenia tego była odprowadzana składka./Wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 31 sierpnia 2016 r. III AUa 1723/15 LEX nr 2149641 /

Wysokość podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne w danych okresach, przyjmowana dla potrzeb ustalenia wysokości świadczeń emerytalno-rentowych, wynikać musi z nie budzących żadnych wątpliwości, spójnych i precyzyjnych dowodów./ Wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku, z dnia 3 grudnia 2015 r. .III AUa 1088/15 LEX nr 1960794/

Wskazać należy, że zgodnie z § 21 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz.U. z 2011 roku, nr 237, poz. 1412) środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument, na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. obowiązuje od 23 listopada 2011 r. i ma zastosowanie do wniosków w sprawach świadczeń złożonych od daty jego wejścia w życie. Zastąpiło ono rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. z 1983 r., Nr 10, poz. 49, ze zm.), które dowody uzasadniające prawo do świadczeń i ich wysokości określało w sposób podobny. I tak zgodnie z §20 punkt 1 rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość zarobku lub dochodu stanowiącego podstawę wymiaru emerytury lub renty dla pracowników były zaświadczenia zakładów pracy wystawione według wzoru ustalonego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych albo legitymacja ubezpieczeniowa zawierająca wpisy dotyczące okresów zatrudnienia i wysokości osiąganych zarobków.

Orzeczenia Sądu Najwyższego jakie zapadły jeszcze na gruncie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. są zgodne co do tego, że ograniczenie co do środków dowodowych wynikające z §20 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. obowiązujące w postępowaniu przed organem rentowym nie ma zastosowania w postępowaniu sądowym przed Sądem Pracy i Ubezpieczeń Społecznych. Wysokość zarobków, której pochodną jest podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne, jest faktem mającym istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 227 k.p.c), który w postępowaniu przed sądem może być udowadniany wszelkimi środkami dowodowymi, które sąd uzna za celowe i pożądane. Wysokość uzyskiwanego uposażenia może być zatem ustalana także przy pomocy innych pisemnych środków dowodowych pochodzących od pracodawcy, czy też nawet dowodów pośrednich, nie wyłączając zeznań świadków - aczkolwiek wskazujących wprost na wysokość wynagrodzenia zainteresowanego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lipca 1997 r. sygn. akt II UKN 186/97, opubl. OSNP 1998/11/342; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 czerwca 2006 r. sygn. I UK 115/06, opubl: Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych rok 2007, nr 17-18, poz.257, str. 753). Przy czym nie jest możliwe obliczanie wysokości emerytury wyłącznie na podstawie twierdzeń wnioskodawcy . Twierdzenia te muszą być udowodnione. Nie jest rzeczą sądu zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.) (por. wyrok Sądu Najwyższego z 17 grudnia 1996r., sygn. akt I CKU 45/96, opubl. OSNC z 1997r., z.6-7, poz.76; wyrok Sądu Najwyższego z 7 października 1998 r., sygn. II UKN 244/98, opubl. OSNAPiU S 1999, nr 20, poz. 662).

Rzeczą sądu w sprawach o wysokość emerytury jest dokładne ustalenie wysokości wynagrodzenia otrzymywanego przez ubezpieczonego w danym okresie. Zarobki za poszczególne miesiące i wybrane lata kalendarzowe wykazane muszą być w sposób nie budzący wątpliwości w ściśle określonej kwotowo wysokości i co do odprowadzonych od nich składek na ubezpieczenie społeczne. Nie można natomiast przyjmować wysokości wynagrodzenia opartego wyłącznie na przypuszczeniach, czy też twierdzeniach ubezpieczonego, jak też dowodach niejasnych. Przepisy prawa ubezpieczeń społecznych są normami bezwzględnie obowiązującymi i nie zawierają unormowań pozwalających na ustalanie wynagrodzeń w sposób przybliżony lub prawdopodobny. / tak wyrok SA w Łodzi z dnia 19.10.2016, III AUa 2185/15LEX nr 2152862/.

Stosunek pracy ma zawsze charakter indywidualny, a określone warunki zatrudnienia mają charakter niepowtarzalny, ponieważ zostały ustalone między pracodawcą i konkretnym pracownikiem. W przypadku dodatkowych (ubocznych) składników wynagrodzenia konieczne jest istnienie dowodów potwierdzających bez wątpliwości fakt ich wypłacenia oraz ich wysokości./tak Wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 6 października 2015 r. ,III AUa 712/15 LEX nr 1820442/

Odnosząc się do kwestii spornych w niniejszym postępowaniu, w ocenie Sądu, w podstawie wyliczenia kapitału początkowego, a tym samym emerytury należało uwzględnić wynagrodzenia obliczone na podstawie załączonych do akt umów o pracę i angaży z okresu zatrudnienia przy uwzględnieniu wskazanych tam stawek miesięcznych a następnie godzinowych, przy przyjęciu normatywnego czasu.

Przy przyjęciu umów o pracę i angaży za okres 1.01.1974 – 24.04.1975 i 10.05.1977 – 31.12.1979 – przy uwzględnieniu stawek wynagrodzenia z nich wynikających oraz stałych elementów wynagrodzenia, przy przyjęciu normatywnego czasu pracy, wskaźnik wysokości kapitału początkowego wynosi 89,69 %, obliczony z lat 1979 – 1988.

Powyższe wyliczenie zostało dokonane przez organ rentowy. Wnioskodawca nie kwestionował tego wyliczenia.

Co do możliwości zaliczenia do okresu stażowego okresu między zakończeniem służby wojskowej a podjęciem zatrudnienia, to należy przypomnieć, że okres między zakończeniem służby wojskowej a podjęciem pracy (w ciągu 30 dni) nie jest okresem ani składkowym, ani nieskładkowym w rozumieniu ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Okresy nieskładkowe zostały enumeratywnie wymienione w art. 7 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, który jednak nie zawiera wariantu zaliczenia okresu przerwy pomiędzy zwolnieniem z czynnej służby wojskowej a powrotem do pracodawcy. Okres takiej przerwy nie jest także wymieniony jako okres składkowy w art. 6 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, a w szczególności w art. 6 ust. 1 pkt 4, który wskazuje, że za okresy składkowe uważa się okresy czynnej służby wojskowej w Wojsku Polskim lub okresy równorzędne albo okresy zastępczych form tej służby. Okres tej przerwy jest okresem, za który pracownik nie otrzymywał wynagrodzenia z tytułu pozostawania w stosunku pracy ani za który nie została odprowadzona za niego składka na ubezpieczenie społeczne.

Jeżeli fakt pozostawania w zatrudnieniu i zgłoszenia gotowości do podjęcia pracy po zakończeniu służby wojskowej został udowodniony, okres tego zatrudnienia od dnia zgłoszenia gotowości do podjęcia pracy po opuszczeniu jednostki wojskowej do dnia faktycznego podjęcia pracy u dotychczasowego pracodawcy jest okresem składkowym nawet w przypadku, gdy pracodawca nie wypłacił pracownikowi wynagrodzenia za ten okres i nie zgłosił pracownika do ubezpieczenia./tak wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 28 marca 2018 r. ,III AUa 838/17,wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 11 kwietnia 2019 r. ,III AUa 125/19/.

Z poczynionych ustaleń wynika, że wnioskodawca odbył zasadniczą służbę wojskową w okresie 25.04.1975 – 5.04.1977. W dniu 4.05.1977 r wnioskodawca został skierowany na przeszkolenie z zakresu bhp. W tym dniu została wystawiona karta obiegowa, a także zostało wystawione skierowanie na stanowisko pracy po powrocie z wojska. W dniu 5.05.1977 r odbył szkolenie z zakresu bhp. W dniu 10.05.1977 r została zawarta umowa o pracę na czas nieokreślony z zaliczeniem ciągłości pracy – powrót z wojska.

W ocenie Sądu zatem wnioskodawca w dniu 4.05.1977 r zgłosił gotowość do pracy i okres od 4.05.1977 do 9.05.1977 r należało dodatkowo uwzględnić przy ustaleniu wysokości świadczenia.

Co do drugiego spornego okresu od 6.04.1985 do 23.06.1985 to brak było podstaw do uwzględnienia tego okresu, z uwagi na to, że wnioskodawca w tym okresie korzystał z urlopu bezpłatnego.

Generalnie okres urlopu bezpłatnego nie ma znaczenie dla uprawnień ze sfery ubezpieczeń społecznych. Kwestia ta nie budzi wątpliwości, jeśli rozważa się status pracownika w trakcie urlopu bezpłatnego z punktu widzenia przepisów Kodeksu pracy. W myśl bowiem art. 174 § 1-3 k.p. urlopu bezpłatnego udziela się na pisemny wniosek pracownika. Wniosek ten nie wymaga uzasadnienia, ale powinien określać czas trwania urlopu. Nie jest on przy tym wiążący dla pracodawcy, który o jego uwzględnieniu lub odrzucenia decyduje samodzielnie, biorąc pod uwagę potrzeby prawidłowej organizacji pracy oraz - ewentualnie - doniosłość argumentów pracownika ubiegającego się o urlop. Odmowa udzielenia urlopu nie podlega zaś kontroli sądowej. W przypadku urlopu udzielonego na okres dłuższy niż trzy miesiące strony mogą zastrzec możliwość odwołania pracownika z urlopu z ważnych przyczyn. Po powrocie z urlopu pracodawca zobowiązany jest wprawdzie zatrudnić pracownika na tych samych warunkach jak przed rozpoczęciem urlopu, jednak okresu przebywania na urlopie nie wlicza się do stażu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze. To, czy pracownik będąc na urlopie bezpłatnym podejmie pracę u innego pracodawcy, jak również przebieg i zakończenie tegoż dodatkowego zatrudnienia, nie rzutują na funkcjonowanie stosunku pracy z macierzystym pracodawcą. Oba równolegle trwające stosunki pracy mają niezależny od siebie byt. Okres pozostawania pracownika na urlopie bezpłatnym jest okresem zawieszenia funkcjonowania stosunku pracy, skoro w tym czasie pracownik nie jest zobowiązany do wykonywania pracy i nie otrzymuje żadnych świadczeń z tego stosunku lub z nim związanych, tak wynagrodzenia za pracę i jego surogatu w postaci zasiłku chorobowego za okres niezdolności do pracy z powodu choroby.

Okres urlopu bezpłatnego udzielonego na podstawie § 9 ust. 4 rozporządzenia z dnia 27 grudnia 1974 r. w sprawie niektórych praw i obowiązków pracowników skierowanych do pracy za granicą w celu realizacji budownictwa eksportowego i usług związanych z eksportem (Dz. U. Nr 51, poz. 330) stanowił w zatrudnieniu u macierzystego pracodawcy okres urlopu bezpłatnego, a jako taki pozostawał bez wpływu nie tylko na prawo, lecz także na wysokość świadczeń z ubezpieczenia emerytalnego. Okres ten w zakresie ubezpieczenia społecznego nie był okresem składkowym ani nieskładkowym; dla ubezpieczenia społecznego był to okres obojętny. Między macierzystym pracodawcą a pracownikiem korzystającym z urlopu bezpłatnego trwał stosunek ubezpieczenia społecznego, istniejący od nawiązania stosunku pracy do jego ustania, jednak w ramach tego stosunku status pracownika korzystającego z urlopu bezpłatnego rozpatrywany jako okres, w którym nie był zobowiązany do wykonywania pracy i nie otrzymywał świadczeń ze stosunku pracy lub z nimi związanych ani też ich surogatów, analizowany w świetle art. 6 ust. 2 lit. a ustawy o emeryturach i rentach z FUS nie był i nie może być obecnie uznany za okres zatrudnienia. Także za okres, za jaki wypłacono ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany - podczas nawiązanego w tym czasie dodatkowego stosunku pracy - urlop wypoczynkowy lub dni wolne z tytułu pracy ponadwymiarowej, nie przedłuża istnienia tegoż stosunku. Oba te okresy analizowane w świetle unormowań Kodeksu pracy nie są zatem okresami zatrudnienia, o jakich mowa w przepisach prawa ubezpieczeń społecznych./ Wyrok SN z dnia 9 lutego 2016 r. ,II UK 16/15 z uzasadnieniem/

Wnioskodawca w spornym okresie korzystał w macierzystym zakładzie pracy z urlopu bezpłatnego, wykorzystując dni wolne po powrocie z zatrudnienia w ramach umowy związanej z pracą w eksporcie, zatem brak było podstaw do zaliczenia tego okresu do okresu stażowego.

Zatem na podstawie art. 477 14 § 2 k.p.c. Sąd zmienił zaskarżoną decyzję i ustalił wysokość emerytury wnioskodawcy przy uwzględnieniu wysokości kapitału początkowego ustalonego na dzień 1.01.1999 r obliczonego z lat 1979 – 1988 przy uwzględnieniu wskaźnika podstawy wymiaru kapitału początkowego w wysokości 89,69 % oraz przy uwzględnieniu dodatkowo do okresu stażowego – okresu od dnia 4.05.1977 do 9.05.1977. W pozostałym zakresie odwołanie podlegało oddaleniu na podstawie art. 477 14 § 1 k.p.c.