Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

wyroku w całości

Decyzją z 11.02.2020 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił G. T. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że została ona wydana w oparciu o orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 29.01.2020 r., która stwierdziła, że wnioskodawca nie jest niezdolny do pracy.

/decyzja w aktach ZUS/

Odwołanie od powyższej decyzji złożył ubezpieczony wnosząc o jej zmianę i przyznanie prawa do renty.

/odwołanie k.3 – 7/

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie.

/odpowiedź na odwołanie k. 29-29 odwrót/

Na rozprawie w dniu 10.11.2020 r. wnioskodawca poparł odwołanie, a pełnomocnik ZUS wniósł o jego oddalenie

/stanowisko strony e-protokół z 10.11.2020 r. 00:01:30, 00:03:29/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca G. T. urodził się (...), z zawodu jest zecerem, legitymuje się wykształceniem średnim technicznym, ostatnio do czerwca 2019 r. przez 17 lat pracował jako operator maszyn.

/okoliczności bezsporne/

W dniu 25.11.2019 r. złożył wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy.

/wniosek k.1 akt ZUS/

Lekarz orzecznik ZUS orzeczeniem z dnia 16.01.2020 r. stwierdził, że wnioskodawca nie jest niezdolny do pracy. Lekarz orzecznik ZUS rozpoznał u wnioskodawcy: blok A-V II st. 3 x1 leczony wszczepieniem elektrody endokwaitarnej i rozrusznika, stan po alloplastyce prawego stawu biodrowego, kamicę nerkową, nadciśnienie tętnicze kontrolowane, niedosłuch obustronny znaczny.

/opinia lekarska k. 16/17 dokumentacji orzeczniczo-lekarskiej, orzeczenie k.17 akt ZUS/

Wnioskodawca złożył sprzeciw o powyższego orzeczenia lekarza orzecznika ZUS.

/sprzeciw - k. 18/19 dokumentacji medycznej ZUS/

Komisja Lekarska ZUS po przeprowadzeniu bezpośredniego badania wnioskodawcy oraz po dokonaniu analizy dokumentacji medycznej rozpoznała u niego : blok A-V II st. 3 x1 leczony wszczepieniem elektrody endokwaitarnej i rozrusznika (2019 r.), stan po alloplastyce prawego stawu biodrowego (2018 r.), kamicę nerkową, nadciśnienie tętnicze kontrolowane, niedosłuch obustronny znaczny, zaaparatowany obustronnie, słuch wydolny społecznie. Orzeczeniem z dnia 29.01.2020 r. Komisja Lekarska ZUS stwierdziła, że wnioskodawca nie jest niezdolny do pracy.

/opinia lekarska -k. 21-24 dokumentacji orzeczniczo-lekarskiej, orzeczenie k.18 akt ZUS/

Powyższe orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS legło u podstaw wydania przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych zaskarżonej decyzji z 11.02.2020 r.

/decyzja k. 20 akt ZUS/

U wnioskodawcy w sądowym badaniu kardiologicznym rozpoznano: zaburzenia przewodnictwa serca, zaawansowany blok przedsionkowo komorowy II st., 3:1 z akacją serca 33/min (29.10.2019 r.), stan po wszczepieniu kardiostymulatora z dwoma elektrodami endokwaitacyjnymi 29.10.2019 r., nadciśnienie tętnicze, znaczny niedosłuch, stan po alloplastyce prawego stawu biodrowego. Z przyczyn kardiologicznych wnioskodawca jest częściowo niezdolny do pracy przy znacznym ograniczeniu zdolności do wykonywania pracy zarobkowej. Z punktu widzenia kardiologii stan po implantacji rozrusznika 29.10.2019 r. z powodu zaawansowanego bloku przedsionkowo komorowego II st. po nagłym zasłabnięciu z koniecznością unikania wysiłków fizycznych, dźwiganie do 2 kg z przeciwwskazaniem przebywania w polu elektromagnetycznym obniża sprawność organizmu 64-letniego wnioskodawcy, pracownika gospodarczego w stopniu powodującym długotrwałą częściową niezdolność do pracy od 6.02.2020 r. do osiągnięcia wieku emerytalnego 18.07.2021 r.

/opinia biegłego sądowego kardiologa k.46-48/

Przeprowadzonym badaniem sądowo otolaryngologicznym stwierdzono u wnioskodawcy: obustronne przytępienie słuchu, na pograniczu głuchoty, polipy nosowe. Stan słuchu u wnioskodawcy nie ulega poprawie i ma charakter trwały. Z punktu widzenia otolaryngologa wnioskodawca jest częściowo niezdolny do pracy od daty sądowego badania tj. od 21.07.2020 r.

/opinia biegłego sądowego otolaryngologa k.50 –54/

U wnioskodawcy w sądowym badaniu z zakresu medycyny pracy rozpoznano: nadciśnienie tętnicze, stan po wszczepieniu kardiostymulatora dwujamowego z powodu bloku przedsionkowo – komorowego II stopnia (10.2019 r.), stan po endoprotezoplastyce biodra prawego w przebiegu choroby zwyrodnieniowej (11.2018 r.), obustronny niedosłuch znacznego stopnia, polipy w nosie, kamicę moczową w wywiadzie, przewlekły nikotynizm. Według oceny z zakresu medycyny pracy obecny stan zdrowia wnioskodawcy pozwala mu, aby pracował zarobkowo zgodnie z poziomem posiadanych kwalifikacji, może wykonywać proste prace biurowo – administracyjne po przyuczeniu stanowiskowym oraz dowolnego rodzaju prace fizyczne o charakterze produkcyjnym, usługowym i handlowym także po przyuczeniu stanowiskowym z pewnymi profilaktycznymi przeciwwskazaniami, jak ciężka praca fizyczna oraz wykonywanie w narażeniu na pole elektromagnetyczne. Z racji niedosłuchu nie może pracować w hałasie, kierować wszelkimi pojazdami silnikowymi, na wysokości oraz obsługiwać niebezpiecznych maszyn w ruchu. Powyższe zalecenia nie są tożsame z niezdolnością do pracy zdefiniowaną w art. 12 ustawy z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS.

/opinia biegłego z zakresu medycyny pracy k. 57-60/

U wnioskodawcy w sądowym badaniu ortopedycznym rozpoznano stan po alloplastyce stawu biodrowego prawego z powodu zmian zwyrodnieniowych. Z punktu widzenia ortopedii wnioskodawca jest zdolny do pracy zgodnej z poziomem jego kwalifikacji.

/opinia biegłego ortopedy k. 62-65/

Powyższy stan faktyczny został ustalony na podstawie dowodów z dokumentów w postaci orzeczenia Lekarza Orzecznika i Komisji Lekarskiej ZUS, wniosku o przyznanie renty oraz opinii lekarskich, a także opinii biegłych kardiologa, otolaryngologa, medycyny pracy i ortopedy.

Celem weryfikacji stanowiska wnioskodawcy, Sąd dopuścił dowód z opinii w/w biegłych sądowych specjalistów właściwych z punktu widzenia schorzeń wnioskodawcy i opinię biegłego medycyny pracy.

Biegli wydali opinie po przeprowadzeniu stosownych badań i analizie dostępnej dokumentacji lekarskiej wnioskodawcy. Określili schorzenia występujące u wnioskodawcy oraz ocenili ich znaczenie dla jego zdolności do pracy, odnosząc swą ocenę do kwalifikacji zawodowych.

Wskazać należy, że o ile ze złożonej przez biegłego ortopedy i medycyny pracy wynikało, że schorzenia występujące u wnioskodawcy nie powodują stwierdzenia u niego istnienia stanu częściowej niezdolności do pracy, o tyle specjaliści kardiolog i otolaryngolog uznali jednoznacznie, że rozpoznane schorzenia u wnioskodawcy stanowią podstawę do stwierdzenia istnienia u wnioskodawcy częściowej niezdolności do pracy. Co jednak istotne, biegły z zakresu medycyny pracy wymienił tak szerokie przeciwwskazania do wykonywania pracy przez wnioskodawcę, że zdaniem Sądu oceniając tę opinię z jednoznaczną opinią kardiologa i otolaryngologa, którzy niewątpliwie mają znacznie bardziej specjalistyczną ocenę schorzeń wnioskodawcy w dziedzinie kardiologii i otolaryngologii to właśnie te opinie dają pełny obraz zdrowia wnioskodawcy. Tym bardziej, że wnioskodawca nie został dopuszczony do pracy po badaniu profilaktycznym. W oparciu zatem o powyższe stwierdzić należy, że z przyczyn kardiologicznych i otolaryngoloicznych wnioskodawca jest częściowo niezdolny do pracy. Sąd Okręgowy uznał w pełni wartość dowodową opinii w/w biegłych oraz podzielił jako przekonywujące, wnioski wypływające z ich treści. Opinie te są wyczerpujące, sporządzone zgodnie z wymaganiami fachowości i niezbędną wiedzą w zakresie stanowiącym ich przedmiot.

Organ rentowy nie zgłosił zastrzeżeń do opinii biegłych kardiologa oraz laryngologa, a jedynie wnosił o nieuwzględnianie wniosków z nich płynących i oparcie rozstrzygnięcia na podstawie opinii biegłego z zakresu medycyny pracy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie jest zasadne i skutkuje zmianą zaskarżonej decyzji.

Zgodnie z treścią art.57 ust.1 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2020 roku, poz.53) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełni łącznie następujące warunki:

1)  jest niezdolny do pracy,

2)  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

3)  niezdolność powstała w okresach wymienionych w cytowanym przepisie, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Brak choćby jednego z warunków wymienionych w art.57 ww. ustawy powoduje brak prawa do świadczenia.

W niniejszej sprawie spór między stronami ograniczał się do oceny stanu zdrowia ubezpieczonego pod kątem niezdolności do pracy.

Zgodnie z treścią art.12 ww. ustawy niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, a częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się:

1)stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji;

2)możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne (art.13 ust.1 ww. ustawy).

W definicji niezdolności do pracy ustawodawca dał wyraz powiązaniu prawa do renty z rzeczywistą znaczną utratą zdolności do pracy zarobkowej jako takiej, a częściową niezdolność do pracy powiązał z niezdolnością do pracy w ramach posiadanych kwalifikacji, przy uwzględnieniu możliwości i sprawności niezbędnych do dalszego zaangażowania w procesie pracy, zaakcentował istnienie potencjalnej przydatności do pracy. Chodzi zatem o zdolność do pracy zarobkowej nie tylko jako zdolność do wykonywania dotychczasowej pracy, ale zdolność do podjęcia pracy w ogóle, z uwzględnieniem rodzaju i charakteru dotychczas wykonywanej pracy, poziomu wykształcenia, wieku, predyspozycji psychofizycznych.

Zdolność do pracy ma dwa elementy: biologiczny (ogólna sprawność psychofizyczna) i gospodarczy (przydatność na rynku pracy). Należało zatem ustalić, czy wnioskodawca jest zdolny do wykonywania pracy w dotychczasowy pełnym zakresie, czy jego kwalifikacje pozwalają na wykonywanie innej pracy, czy dla utrzymania aktywności zawodowej konieczne jest przekwalifikowanie.

Niezdolność do wykonywania dotychczasowej pracy nie jest kryterium niezdolności do pracy w rozumieniu art.12 ww. ustawy. Brak możliwości wykonywania dotychczasowej pracy nie jest wystarczający do stwierdzenia częściowej niezdolności do pracy, gdy jest możliwe podjęcie innej pracy (w swoim zawodzie, bez przekwalifikowania lub gdy rokowanie co do przekwalifikowania jest pozytywne). Niezdolność do wykonywania dotychczasowej pracy jest warunkiem koniecznym do ustalenia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, ale nie jest warunkiem wystarczającym jeżeli wiek, poziom wykształcenia, predyspozycje psychofizyczne dają podstawy do uznania, że jest możliwe podjęcie pracy w zawodzie albo po przekwalifikowaniu. W wyroku z dnia 8 września 2014 r. (I UK 431/14, Legalis nr 1330112) Sąd Najwyższy wskazał, iż „doniosłe znaczenie w konstrukcji częściowej niezdolności do pracy (której definicję zawiera art.12 ust.3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych) ma podkreślenie, że chodzi o ocenę zachowania zdolności do wykonywania nie jakiejkolwiek pracy, lecz pracy „zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji”. R. legis wyodrębnienia tej przesłanki stanowi wyeliminowanie sytuacji, w których ubezpieczeni o wyższych kwalifikacjach po utracie zdolności do ich zarobkowego wykorzystania zmuszeni byliby podjąć pracę niżej kwalifikowaną, do której zachowali zdolność, wobec braku środków do życia.

O częściowej niezdolności do pracy nie decyduje sam fakt występowania schorzeń, ale ocena czy i w jakim zakresie wpływają one na utratę zdolności do pracy zgodnie z kwalifikacjami.

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika wprawdzie, że występujące u wnioskodawcy schorzenia z punktu widzenia medycyny pracy i ortopedii nie wpływają zasadniczo na ocenę jego zdolności do pracy i może on podejmować pracę biurową i fizyczną choć z wieloma ograniczeniami , to jednak schorzenia stwierdzone przez biegłego sądowego kardiologa i otolaryngologa uzasadniają orzeczenie okresowej częściowej niezdolności do pracy. Kluczową okazała się przede wszystkim opinia biegłego kardiologa, który jednoznacznie stwierdził, że rozpoznane przez niego schorzenia wnioskodawcy skutkują uznaniem częściowej niezdolności do pracy od 6.02.2020 r. do 18.07.2021 r. Odnosząc się do opinii biegłego medycyny pracy Sąd zważył, że biegły kardiolog wyczerpująco wyjaśnił, że z punktu widzenia kardiologii stan po implantacji rozrusznika 29.10.2019 r. z powodu zaawansowanego bloku przedsionkowo komorowego II st. po nagłym zasłabnięciu z koniecznością unikania wysiłków fizycznych, dźwiganie do 2 kg z przeciwwskazaniem przebywania w polu elektromagnetycznym obniża sprawność organizmu 64-letniego wnioskodawcy, pracownika gospodarczego w stopniu powodującym długotrwałą częściową niezdolność do pracy od 6.02.2020 r. do osiągnięcia wieku emerytalnego 18.07.2021 r. Ponadto badanie sądowo otolaryngologiczne wykazało u wnioskodawcy: obustronne przytępienie słuchu, na pograniczu głuchoty, polipy nosowe, przy czym stan słuchu u wnioskodawcy nie ulega poprawie i ma charakter trwały. Wobec jednoznacznych opinii biegłego kardiologa i otolaryngologa sąd uznał odwołanie za zasadne, a argumentację ZUS-u, która wyłącznie opiera się na opinii biegłego medycyny pracy za wybiórczą, która nie uwzględnia całokształtu istotnych dla rozstrzygnięcia okoliczności.

Zaznaczyć w tym miejscu należy, że sposób motywowania oraz stopień stanowczości wniosków wyrażonych w opinii biegłych jest jednym z podstawowych kryteriów oceny dokonywanej przez Sąd, niezależnie od kryteriów zgodności z zasadami wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego oraz podstaw teoretycznych opinii (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 listopada 2000 r., I CKN 1170/98, OSNC 2001 nr 4 poz. 84, Legalis nr 49256). Przy ocenie biegłych lekarzy Sąd nie może zająć stanowiska odmiennego, niż wyrażone w tej opinii, na podstawie własnej oceny stanu faktycznego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 października 1987 r., II URN 228/87, (...)). Stąd też sąd podzielił w całości opinię biegłego otolaryngologa, a przede wszystkim kardiologa.

Wobec powyższego Sąd na podstawie art.477 ¹⁴§2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał G. T. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od 6.02.2020 r. do 18.07.2021 r.

A.P.